ALMANAK 94-95 DE~ A.S.V. SS~E

ALMANAK 94-95 DE~ A.S.V. SS~E

Wilhelmus van Nassouwe gemaect ter eeren des Daarluchtichsten Heeren/Heere Wilhelm Prince van Oraengien/Grave van Nassau Patris Patrae, mijnen G. Forsten en Heeren. Na de wijse van Chartres. 1e en 6" couplet Wilhelmus van Nassouwe, Ben ick van Duytschen bloet, Den Vaderlandt ghetrouwe Blyf ick tot indendoet; Een Prince van Oraengien Ben ick vrij onverveert, Den Coninck van Hispaengien Heb ick altijdt gheeert. Mijn schilt ende betrouwen Sijt ghy, 0 Godt myn Heer, Op U soo wil ick bouwen, Verlaet my nemmermeer; Oat ick doch vroom mach blijven U dienaar taller stondt, Die tyranny verdrijven Die my mijn hert doorwondt.

AlmanakBoekCommissie 1994-1995 AUOI?EY g,nk' SANDEl? KLOKMAN MASCHA I?OELOVS P'EiEI? gl?ouwei? I?'ANNE MEu..ENBI?OEK WENDY TlMMEI?MANS

8AN1Ef<ZANG Societas hef omhoog uw banier, Uw vrijheidsleuze zo schoon en zo fier, Geen ijdele klanken, geen valse schijn, Maar heerlijk wezen moet zij ons zijn: Libertas ex Veritate! Libertas ex Veritate! Societas Haar rei Van 't sc Wij Socii blijven trouw deze vaan, Waarlangs de weg van ons leven moog' gaan. Want Een is de Waarheid, de weg en 't Leven, Hijzelf heeft ons als leuze gegeven: Libertas ex Veritate! Libertas ex Veritate!

oef<i<nal Geachte lezer, De oerknal enkele honderden miljoenen jaren geleden bracht ons de aarde. Miljoenen jaren van het bestaan van de aarde zijn onopgemerkt aan de mensheid voorbijgegaan. Pas enkele duizenden jaren is de mens in staat om hun gedachten op schrift vast te leggen. De technieken voor deze op schriftstelling zijn na het jarenlange gebruik van stenen, papyrus en perkament vooral de laatste eeuw sterk verbeterd. Levend in het heden, vormen zes mensen de A1manakBoekCommissie '94-'95 die deze verbeterde schrijftechnieken gebruiken om de evolutie van het afgelopen jaar in een ultiem boek te bundelen. Volgens natuurlijke selectieprocedures zijn aileen de hoogtepunten erin gekomen. Niet aile gebeurtenissen in de evolutie zijn altijd even vermeldenswaardig. Wei noemenswaardig is het feit dat de vereniging in het voorgaande jaar heeft besloten de societeit met twee lagen uit te breiden. Eindelijk neemt SSRE een enorme stap op de evolutieladder. De gebeurtenissen in het afgelopen verenigingsjaar zijn vereeuwigd in het perkament der perkamenten. Het zal bewaard worden voor het nageslacht en wellicht over enkele miljoenen jaren in het gesteente teruggevonden worden. Hopelijk zal dit boek een steentje bijdragen aan de evolutie van de komende decennia. De A1manakBoekCommissie '94-'95

~ VOOI<WOOI<OEN 10 IHEMASfUKKEN 18 WEI<ELO IN EVa..Ul1E 34 VEI<EMGINGSEVa..Ul1E 58 8ESlUI<EN & COMMISSIES 82 OISPUfEN 114 PI<EHISfOl<lE 134 ONOEI<VEI<EN1GINGEN 140 HUZEN JAAr<cLUBS f48 f68 GENOOfSCHAPPEN 178 HOMO SAPIENS & AAPACHffGEN f86

Commissaris van de Koningin W ie het begrip "evolutie" gebruikt, denkt daarbij meesal onbewust aan Charles Darwin, het ontstaan der soorten en survival of the fittest. Maar daar draait het bij een studie en het liclmaatschap van de Algemene Studenten Vereniging SSRE niet om. Het gaat om de opvatting dat evolutie veel te maken heeft, zoniet synoniem is, met het begrip ontwikkeling. Wie begint met een studie ontwikkelt zich. Natuurlijk, in de eerste plaats gaat het om de ontwikkeling van kennis en vaardigheden. Naar wie een studie uitsluitend in dat licht beziet, is eenzijdig bezig. En dat is precies waar het belang van een studentenvereniging, SSRE in het bijzonder, ligt. Het gaat om het ontmoeten van nieuwe vrienden en kennissen, het gaat om het geven van steun aan elkaar en om het vormen van een nieuwe sociale omgeving. Wie zo studeert, evolueert. Die evolutie, in een combinatie van werk en plezier, wens ik iedereen in het komende studiejaar toe. Mr. F.J.M. Houben, Commissaris van de Koningin Provincie Noord-Brabant 10

VOOI<WOO1<0 Van de burgemeester R eeds eeuwen heeft het ontstaan van de huidige planten-, dieren- en mensenwereld grate denkers beziggehouden. Schitterende theorieen zijn ontwikkeld en verdedigd. Spectaculaire debatten vanden plaats. De beste debater bepaalde wat men gedurende een tijdsperiode als verklaring accepteerde. Langzaamaan slaagde de natuurwetenschap erin stukjes bewijs op tafel te brengen die de puzzel in een nieuw perspectief plaatsten. Onderdelen van een biologisch ontwikkelingsmechanisme werden duidelijk. Fases in de evolutie konden op een tijdschaal worden geplaatst. Echter vragen rand het hoe, het waaram en waarheen van het grate evolutiepraces blijven onbeantwoord. Evolutie kan oak veel in een heel wat beperkter zin worden gebruikt. De relatief rustige, maar onomkeerbare ontwikkeling op velerlei terreinen. De evolutie van de technologie is er een voorbeeld van. In de laatste eeuw is op dit gebied heel veel gebeurd. De realisatie van wereldwijde informaticanetwerken is voorlopig een van de hoogtepunten. De snelle verandering van onze enorme wereld in een global village wordt in niet geringe mate door dit netwerk teweeggebracht. Rand de wereldwijde maatschappelijke gevolgen van het informaticanetwerk komen veel vragen op. Techniek en maatschappij vormen vanuit vele gezichtspunten een uitermate belangrijk terrein. Ik hoop dat dit type vraagstukken bij TU-studenten de aandacht zal blijven krijgen die ze verdienen. Evolutie, en oak de evolutie van de technologie, Iijkt een energierijk vliegwiel dat bijsturing bijna niet mogelijk is. Tach zal die bijsturing plaats moeten vinden am nieuwe ontwikkelingen hun plaats te geven en een maatschappij die menselijke waarden centraal blijft stellen. En dat is tach our common future. Dr. RW. Welschen, burgemeester van Eindhoven

Van de rector Magnificus et thema is 'Evolutie'. Evolutie heeft geleid tot vele soorten en ik t-j constateer dat er ook vele soorten studentenboekwerken zijn ontstaan in de loop der tijden: almanakken, lustrumboeken, jaarboeken enz. Ondanks hun verscheidenheid hebben ze al enkele jaren wat gemeen: a. een thema; b. Een voorwoord van mij. Vaak is (a) een probleem voor (b) maar deze keer is er een hele reeks aanknopingspunten. Evolutie spreekt mij aan omdat ik mijn loopbaan aan de (toen nog) THE begon precies 100 jaar nadat Darwin's Origin of Species' werd geschreven. De soort 'SSRE-Iid' bestond toen in Eindhoven nog niet. In overeenstemming met de theorie bereikte het idee onze universiteit uiteindelijk wei. Na enige tijd eiste ook het mutatieprincipe zijn rol. De vereniging veranderde. In mijn studententijd zou SSRE niet graag Evolutie besproken hebben! Ik geloof dat SSRE daama (zonder het te weten) twee belangrijke wetten van de evolutietheorie een rol heeft zien spelen: (i) Ook iets waarvan duidelijk is dat het goed is heeft toch tijd nodig om z'n positie te vestigen; en (ii) wi! een soort zich handhaven dan moet deze aantrekkelijk zijn. Welnu, de vereniging heeft zander meer getoond een aantrekkelijke mogelijkheid te zijn als gezelligheidsvereniging voor Eindhovense studenten. Laten we hopen dat ook SSRE'er aan zal bijdragen dat na de dinosaurus en de dodo niet ook de echte student (d.w.z. een die meer doet dan studeren aileen) een uitstervend ras is; ondanks de tempobeurs! Wees echter voorzichtig: de Iiteratuur leert dat een van Darwin's belangrijke bronnen voor de evolutietheorie aan alcohol ten onder is gegaan. Ik hoop dat deze almanak weer een zeer geslaagd jaar zal vastleggen. Tijdens de evolutie zijn onze hersenen steeds groter geworden. Dat gebeurt tijdens de studie niet maar wei neemt de inhoud met buitengewoon veel toe! Gelukkig hoeft men niet alles te onthouden: er is later de almanak om het nog eens na te lezen. Prof. dr. J.H. van Lint, Rector Magnificus TUE IZ

VOOf<WOOf<D Van de Hogeschool D e term "evolutie" hangt samen met het uitrollen van boekrollen. Evolutie heeft een positief imago. lets dat zich ontwikkelt, maar wei in geleidelijkheid. Gaat de ontwikkeling niet snel genoeg of verandert de omgeving sterker dan de interne verandering, dan moeten revoluties de sprongsgewijze veranderingen faciliteren. De maatschappij is volgens Toffler nu toe aan de derde golf. Evoluties van technologieen veriopen vaak langs generatiefasen. De eerste generatie houdt meestal niet meer in, dan dat men de oude werkwijze blijft toepassen, met slechts op een punt een aanpassing. Denk maar aan kar en paard, waar het paard vervangen werd door een Otto-motor. Het mooist zie ik zo'n generatie-ontwikkeling bij computers. Waar we in 1982, 36 jaar na de introductie, toe waren aan de vierde generatie. De vijfde generatie had er nu moeten zijn, maar ik hoor daar weinig meer over. Ik vraag mij af, of ideologieen zich ook generatiegewijs ontwikkelen. En hoe staat het met de mens? Is de overgang van Voortgezet Onderwijs naar Hoger Onderwijs een revolutiestap voor de persoon in kwestie, of lijkt het meer op de generatiestappen, zoals bij computers. Of verschilt de heftigheid van zo'n stap van persoon tot persoon? Studenten in het Hoger Onderwijs krijgen het steeds moeilijker, zo lijkt het. De tempobeurs wordt een prestatiebeurs. En werkgevers, althans sommigen, letten steeds minder op wat je gestudeerd hebt, maar hoe je gestudeerd hebt. 20 vertelde John de Groot van ABN Amro begin juni op een congres van bestuurlijk actieve studenten (leden van medezeggenschapsraden, bestuursleden van studie- en studentenverenigingen), dat het essentieel is om naast je studie ook andere dingen te doen. Sterker nog: bij zijn bedrijf kom je anders helemaal niet binnen! Succes met de studie en doe er nog iets bij. Ir.J.M.H.M. Claessens College van bestuur Hogeschool Eindhoven 13

14 Van de Praeses /-:een jaar is hetzelfde, geen dag is gelijk. L..-1Mocht je gisteravond zittend aan de bar achter je biertje je nog gelukkig voelen, toen je vanochtend wakker werd was dat gevoel volledig omgeslagen. Je probeert je kater met een sterke bak koffie en een koude douche weg te krijgen en neemt je voor vandaag aan je studie te werken. Je springt, half wakker half slaperig, op je fiets op weg naar de TUE en 10 minuten later zit je in.de collegebanken. Zittend in die zaal vraag je je af of je gisteravond niet beter eerder naar huis had kunnen gaan. Je hoofd bonkt momenteel wei erg hard en de woorden van de hoogleraar willen niet bij jou doordringen. Aan de andere kant besef je dat je dan ook heel veel gezelligheid, interessante gesprekken en sociale contacten was misgelopen. Geen dag is hetzelfde en elke beslissing die je maakt is van invloed op de rest van je leven. De een met een grotere invloed dan de ander, maar elke beslissing zorgt ervoor dat jij constant in ontwikkeling bent. SSRE leeft ook, door haar leden wordt zij levendig gehouden en zij houdt haar leden levendig. Doordat zij leeft is zij ook constant in ontwikkeling en aan veranderingen onderhevig. Ook bij SSRE is geen jaar hetzelfde en geen dag gelijk. Wat ooit 38 jaar geleden als S.S.R.E. begon is inmiddels uitgegroeid tot SSRE, een begrip bekend als de grootste studentenvereniging van Eindhoven. Spijkerbroeken, truien en jasjes in de besturen maakten langzaam plaats voor kostuums, mantelpakjes, baretten en de inmiddels voor elke functie gebruikte hesjes. Zoals SSRE wordt gevormd door haar leden, worden de leden ook door de vereniging gevormd. Je begint als foet en groeit langzaam op tot 4e, 5e, 6e,...-jaars en in die tijd ben je aan vele veranderingen onderhevig. Je studententijd is zelfs de tijd waarin je jezelf het meest ontplooit, in ieder geval kunt ontplooien. Bewust en onbewust worden je vele vaardigheden, kennis en manieren aangeleerd, zodat je later met een tevreden gevoel op je studententijd en je verenigingsleven terug kunt kijken. Bekijk zo ook deze Almanak, lees de verhalen en gebeurtenissen van het

VOOf(WOOf(D afgelopen veremgmgsjaar en besef dat SSRE leeft. Leeft en dus een ontwikkeling en groei meemaakt. Een ontwikkeling waar jij aan meewerkt en waardoor ook jij ontwikkeld wordt. Zodat je later terug kunt bladeren in deze Almanak en kunt zien waar jouw evolutie heeft plaats gevonden. Esther Tamboer h.t. praeses Verenigingsbestuur '95 '96 Esther Tamboer Rik Wetzels Rob van Haaster Mark de Vries Martine Verkoyen Marcellien Joosten praeses ab-actis fiscus vereniging fiscus societeit vice-praeses vereniging vice-praeses societeit IS

VOOr<WOOr<OEN e=:::::2> lliemas'fukken fo f8 WEr<ELO fn EVa...Ul1E 34 VEr<ENfGfNGSEVa..Ul1E 58 BEsrur<EN & COMMfSSIES 82 OISPUfEN "4 Pr<EHfSfOr<IE ONOEr<VEr<ENfGINGEN HUZEN JAAr<cLUBS GENOOfSCHAPPEN f34 f40 f48 f68 f78 HOMO SAP1ENS & AAPACHl1GEN

Het Damast-mes Hoe Janger gejeden, hoe primifiever de mens was! Hoe Janger gejeden, hoe dommer de mens was! De evolutieleer suggereert dat de mens in de loop der eeuwen steeds slimmer is geworden, wat resulteert in onze superslimme generatie. De teehnisehe vooruitgang van de laatste eeuw lijkt de theorie glorieus te ondersteunen. Daarom beelden we onze verre voorouders het liefst af als lompe boeren of woeste jagers, die hun vrouwen aan de haren naar de grot sleuren, om hen dobbelen of zuipen tot ze hun voordeur niet meer halen. We vergeten wei eens dat wij hun reehtstreekse afstammelingen zijn. Onze voorouders waren slim, leergierig, vindingrijk, handig en steeds op zoek naar betere gebruiksvoorwerpen. Ze zoehten tijdwinst door meehanisatie, gebruik van steeds betere grondstoffen en materialen. In Eindhoven hebben 5 personen negen weken lang geprobeerd het leven van 2000 jaar geleden te beleven. Het was een ontdekkingstoeht naar het onbekende, waarbij men vooral stootte op een gebrek aan de teehnisehe kennis en het vakmansehap van de prehistorisehe voorganger. Een van de merkwaardigste aktiviteiten in die weken was de poging om ijzer te winnen om hiermee gebruiksvoorwerpen te maken. Thijs van de Manakker, een professionele smid uit Helenaveen, die zich al jarenlang speeialiseert in het smeden van prehistorisehe en vroegmiddeleeuwse wapens, sieraden en gebruiksvoorwerpen, heeft geprobeerd om het ambaeht van ijzerlijdsmid in de Kempen te herontdekken en de prestaties van zijn voorgangers te evenaren. am ijzer te winnen gebruikt hij het ijzeroer dat in de regio Eindhoven in de bodem is te vinden. Dat oer moet geprepareerd worden, kleingeslagen en geroost. Thijs bouwt een oventje van ca. 50 em hoog met een doorsnede van ca. 22 em. In dit onooglijke oventje moet hij een temperatuur halen van ca. 1300 DC, zoals de ijzertijdsmid dat kon. De kunst bestaat er in om de temperatuur net hoog genoeg op te laten lopen, niet meer en niet minder. Met onze seheikundige kennis kunnen wij proefondervindelijk vaststellen hoe 18

fhemas11jkken de processen in de oven verlopen. De ijzertijdsmid deed alles op gevoel en ervaring. In oktober 1993, tijdens een intemationaal symposium dwong Thijs respekt af bij de Europese specialisten door per poging ca. 500 gram ijzer te winnen uit dat Brabantse ijzeroer (zie A. Bonstra e.a., Ijzersterk, Omme11994, ISBN 90-73070-15-5). Tijdens het leefexperiment van 1995 slaagt hij er in uit hetzelfde oer ca. 25 kg ijzer te winnen, 50 maal beter in anderhalf jaar! Dit onwaarschijnlijke resultaat is een beloning voor jarenlange oefening, waarbij hij laat zien wat een meesters die ijzertijdsmeden zijn geweest. Ook het smeden van ijzer vergt jarenlange oefening. Oat vakmanschap leerde men van vader op zoon. De kennis bleef meestal in de familie als 'het geheim van de smid'. Zo is het begrijpelijk dat in de vroegmiddeleeuwse literatuur de smid een voomame plaats innam in het gevolg van een hertog of koning. Terecht! De weinig bewaarde (ijzer roest in de bodem) ijzeren gebruiksvoorwerpen uit de prehistorie laten bij studie ervan de smeedtechnieken zien. Een voorbeeld geven we hier: het damast-mes dat de Keltische ijzertijdsmeden meesterlijk bewerkten. Het mes is een gebruiksvoorwerp in het huishouden maar ook een geducht wapen in de lijf- aan lijfgevechten. Het smeden van een huishoudmes was voor de smid een 'koud' kunslje. Maar als hij een ijzersterk mes wilde maken dat bruikbaar was in de strijd, dan moest hij een behoorlijke smeedervaring hebben. Het ijzer uit zijn oventje is vrij zuiver. Zuiver ijzer is erg plooibaar en een plooibaar mes vecht niet lekker. Maar ijzer waarin koolstof is vermengd maakt het ijzer hard, staalhard! Koolstofrijk en dus hard ijzer breekt echter gemakkelijk en in een gevecht beslist het breken van je mes wellicht over leven en dood. De ijzersmid met faam maakte zowel een simpel huishoudmes als een vechtersmes. Oat laatste mes moest onbreekbaar zijn en toch staalhard. Daartoe werkte hij met twee soorten ijzer door elkaar. Hij sloeg een plaat zuiver en dus zacht plooibaar ijzer en daamaast een plaat staalhard koolstofrijk ijzer. Beide hete platen smeedde hij aan elkaar. Hij plooide die daarna om, zodat er 4lagen ijzer ontstonden, afwisselend zacht-taai en hard 19

ijzer. Steeds verder plooide hij de plaat om, zodat er 8, dan 16, dan 32 wissellagen ineengesmeed werden. Er zijn messen gevonden met honderden lagen. Het voorwerp was dan moeilijk breekbaar en toch staalhard. Zo'n mes noemt men het damast-mes, een technisch hoogstandje uit de prehistorie. Thijs heeft de techniek van damascering toegepast op het ijzer dat hij uit de Kempen heeft gewonnen. Oat mes toont een mooie houtnerfstruktuur door de afwisseling van houtskoolrijk en houtskoolarm ijzer. Het lijkt versierd met grillige bloemmotieven. Het smeden van een damast-mes is maar een klein voorbeeld van de technische kennis van onze voorouders, die door de studie van grondstoffen kwamen tot ambachtelijke hoogstandjes. We horen wei eens van de fantastische uitvinding van het wiel, van het maken van vuur, het winnen en bewerken van erts. Denk ook maar eens aan de uitvinding van de molensteen om graan te malen of van de maaimachine die de Kelten in Midden Europa uitvonden om machinaal graan te oogsten. Domme voorouders? Vergeet het maar. Paul Callebert, Prehistorisch Openluchtmuseum Eindhoven 040-2522281 zc

f'~~/ /.,.["\'. ~. ~ 7 /) I, {~:_: fhemas11jkken Ichthyologie Er is in zee een coelacanth gevonden, de missing link tussen twee vissen in. De vlinder weende van verwondering. Onder zijn ogen lag voor 't eerst verbonden de eeuwen onderbroken schakeling. En allen die om deze vis heenstonden voelden zich op dat ogenblik versionden door de miljoenen jaren achter hen. Rangorde tussen mens en hagedis en van de hagedis diep in de stof, verder dan onze instrumenten reiken. Bij dit besef mogen wij doen alsof de reeks naar boven toe hetzelfde is en kunnen zo bij God op tafel kijken. Gerrit Achterberg ZI

Homo sapiens W aarde lezer, dit jaar heeft de ABC als thema Evolutie gekozen en het is aan mij om enige woorden hierover tot een artikel samen te smeden. Dit thema is zorgvuldig gekozen, zeker omdat ik in mijn korte periode van lidmaatschap al terdege van bewust ben van nieuwe stromingen binnen SSRE. Deze deiningen in verenigingsleven wi! ik niet meteen betitelen als Evolutie, maar in het gehele levenspatroon is wei een Evolutie te herkennen. Natuurlijk zijn er enkele schokken, die de societeit, als epicentrum, doen schudden, maar om op dat moment over een blijvend verschijnsel te praten is overdreven. De technologie raast in een rap tempo door en de vereniging zal mee moeten groeien. Over enkele jaren komt de Almanak op cd-rom uit en misschien beleven we een oud verenigingsjaar weer over 40 jaar als virtual reality. Zolang we niet vergeten, dat we van het verieden moeten leren, zal het wei goedkomen met alles. Eigenlijk kom ik met deze laatste zin op de ware inhoud van mijn themastuk. Enkele mi!joenen jaren geleden gaf de evolutie een nieuwe moorddadige wending aan het verhaal van het leven. De ontwikkeling van de kaak, die begon bij een visje, luidde een nieuw tijdperk in, in de evolutie van de fauna op aarde. Op het moment dat dit beestje zich op land begaf, ontstonden verschillende diersoorten, maar de mens was ver van ontwikkeld. Er is een raadsel voor nodig geweest om de dinosaurussen te doen uitsterven. De meest geniale wetenschappers buigen zich nog steeds over dit wonder en kunnen dit niet ontrafelen. Wetenschappers, liever gezegd mensen, ontstonden vlak na dit incident en namen na vele duizenden jaren de aarde in haar bezit. Diersoorten uit deze onbekende tijd worden nu door de mens met uitsterven bedreigd. Nu vraag ik aan u, waarde lezer, doet u mee aan deze uitroeiing van de oudste der aarde? "Nee, ik steun een natuurorganisatie.", zal ongetwijfeld uw antwoord zijn, maar deze respons is voor ieder moreel denkend mens te verwerpen. ZeUs de makers van het boek, dat nu voor u ligt, houden niet rekening met de diersoorten. Het boek is bijvoorbeeld niet van gerecycled papier en dan spreek ik niet over de elektrische apparaten, die ze nodig hebben voor het in elkaar draaien van dit 22

fhemas11ji<i<en vakwerk. Natuurlijk kunt u spreken over de gemakken van de natuur die we uitbuiten, maar moet het ten koste gaan van de natuur? Uiteindelijk verwoesten we onszelf, de fossiele brandstoffen raken uitgeput en de ontwikkeling van altematieven wordt gestremd door de grate oliemaatschappijen, zodat zij nog voldoende winst maken in de tijd die ons rest. Natuurlijk deel ik mee in luxe en weelde van de grote multinationals, maar dit kan mijn negatieve beleving van alles niet onderdrukken. Het wordt tijd dat ieder bij zichzelf gaat afvragen in hoeverre we de aarde willen behouden. 23

Evolutie Van nul tot nu. Een ons allen bekende uitspraak. Zeker de nieuwe eerstejaars zullen zich bij deze uitspraak het een en ander kunnen voorstellen. Het academisch jaar is enige tijd bezig en nu is voor deze groep nieuwe SSRE-ers de tijd aangebroken daadwerkelijk te bewijzen hoezeer zij zich van hun 'nul-status' hebben losgeweekt. Immers een student zender studieresultaten blijft in mijn ogen een nul. De intro is achter de rug, de DIES-week zit erop. Het is tijd voor bezinning: het doel zien van je aanwezigheid in het Eindhovense. Deze zeu anders wei eens van korte duur kunnen zijn. Toen ik vanochtend een poging ondemam de juiste betekenis van het woerd 'evolutie' te achterhalen, zag ik weer hoeveel betekenissen woorden in de latijnse taal kunnen bezitten. Uit de halve pagina van termen bij het woord 'volo' heb ik een keuze gemaakt. Of dit de juiste keuze is blijft de vraag, de uitleg die eraan gegeven kan worden strookt met het huidige begrip. 'Volo' betekent 'ik kies'. Het latijnse 'e-' of 'ex-' betekent onder andere: uit. Evolutie kan op deze manier vertaald worden als 'uitkiezen'. Uitkiezen in de betekenis van selekteren. Evolutie is een proces van selektie. In dit proces worden de sterkere entiteiten behouden. de zwakkere of minder dynamische verdwijnen uiteindelijk. Sterker betekent hier dus: met meer aanpassingsvermogen. Dit aanpassingsvermogen is nu precies waar het om gaat; ook, nee zeker in het studentenleven. Minister Ritzen is de procesvormer. Verenigingen zullen zich steeds vaker moeten aanpassen om te blijven draaien: nieuwe structuren, minder commissies; vaak kleinere groepen. De zwakkere zal uiteindelijk het onderspit moeten delven. Dit geldt ook voer de individuele student. Het veilige middelbare-school 'aquarium' is omgebouwd tot een woeste zee, waar de normen anders liggen. Voldoe je daar niet aan, dan kan het snel gebeurd zijn. 24

,HEMAS1lJ1<KEN Hoe verloopt de selektie op globaal nivo? Worden we uiteindelijk een beschaafder soort, of blijft het beest aanwezig, wordt dit slechts een intelligenter wezen? Hoewel er tot op heden geen soort heeft bestaan die zichzelf vemietigt, zouden wij mensen wei eens de eerste kunnen worden. De tijd zal het ons leren: evolutie is een proces, dat we niet beheersen. Voorspellen hoe het proces zal selekteren kunnen we niet, slechts het verleden in beschouwing nemen en hier van leren. Jeroen van den Elzen zs

Vergeten held De geschiedenis kent vele heiden die de geschiedenisboeken niet gehaald hebben. Dit is het verhaal van een van hen: Jean Baptiste de Beaudrink. JBB werd op 17 november 1726 geboren als jongste (en zoals zo zal blijken laatste) telg van een adellijk geslacht uit het zuiden van Frankrijk. Het landgoed Beaudrink lag zo'n 30 km ten zuiden van Narbonne. JBB volgde verschillende opleidingen en was een begiftigd paleontoloog, waarover later meer. JBB leefde tot september 1790. In die maand werd hij opgepakt door een revolutionaire bende, die het chateau in brand stak en JBB naar Parijs afvoerde, waar hij onder de guillotine stierf. Bij de brand in het chateau was het werk van JBB grotendeels verloren gegaan. De resten ervan zijn deze eeuw ontdekt in een oude boerderij. JBB bleek zijn leven gevuld te hebben met het onderzoek naar de botten die in de streek werden opgegraven. Onze ijverige paleontoloog probeerde uit de botten die hij had opgegraven een skelet te vormen. Het is niet helemaal duidelijk hoe maar wei dat hij erin slaagde een tweetal skeletten op te bouwen. Deze bleken ruwweg de vorm van reusachtige mensenskeletten te hebben. Een aantal schetsen van zijn 'reuzen' zijn bewaard gebleven en inderdaad leken het net mensen. Vermoed wordt dat JBB niet aile botten uit zijn vindplaats heeft gebruikt (waarschijnlijk de dinosaurusschedels niet) en een aantal botten enigszins bewerkt heeft om er een mooi geheel van te maken. In ieder geval was hij zelf zeer tevreden over het resultaat en hij vergeleek het met de skeletten van een in de streek gevonden prehistorisch mens, de zgn. Tautaffel-mens. JBB was een kind van zijn tijd en schreef zoals veel verlichte wetenscha~pers zijn theorieen over zijn ontdekkingen in een eenvoudige stijl die iedereen zou moeten kunnen lezen. JBB vergeleek de lengte van T-mens met zijn eigen lente en zag dat hij groter was; zijn reuzen waren ruim drie meter langer. Gezien de leeftijd van het gesteente waarin de reuzen waren gevonden (hij zat er overigens erg ver naast) en de ouderdom van de T-mens kwam JBB tot een revolutionaire 26

fhemas1ljki<en conclusie: de mens onderging een periodiek proces van groei en krimp, waarbij in elke fase veranderingen en verbeteringen optraden in de vorm van het skelet. JBB meende dat de mens van zijn tijd in een groeifase zat. Hij had ook al onvolkomenheden ontdekt in zijn theorie, maar als de mens groeide zouden ook zijn hersens groeien en dus ook de menselijke intelligentie. Latere generaties zouden dus ongetwijfeld de hele toedracht van het proces doorgronden. Zijn eigen hersentjes waren daar gewoon nog niet aan toe. Het revolutionaire van zijn theorie lag natuurlijk in het feit dat dit de eerst theorie was waar uberhaupt van een ontwikkelingsproces werd gesproken. Dit druiste dwars tegen de mening van de kerk in. JBB heeft er ook altijd ruzie over gehad met de plaatselijke pastoor. Het is nooit van een veroordeling gekomen, omdat hij kort na het voltooien van zijn levenswerk werd geguillotineerd door de horde met hetzelfde streven als zijn eigen conclusie: Een grote toekomst voor de mensheid. 27

~n(j() LikliJJIJJ Rare jongens, die evolutie C indelijk ben ik erachter. Na jaren in onwetendheid geleefd te hebben ~eb ik het door. Ik weet eindelijk wat mij de laatste tijd is overkomen. De laatste tijd? Nee, mijn hele leven. Altijd heb ik gedacht dat het allemaal vanzelf ging. Maar heb ik het wei echt door? Zittend voor de tv denk ik erover na. Het ene na het andere beeld flitst aan me voorbij. Hoe is het allemaal gebeurd? Hoe komt het dat ik hier nu zit en ben wie ik ben? Lang denk ik er niet over na en al snel kom ik tot de conclusie dat het er allemaal niet toe doet. Het is teveel om op te noemen. Elke gebeurtenis, elk incident, elk artikel, elke beslissing heeft er invloed op. Zelfs de laatste reclame van 'het beste' wasmiddel heeft er iets mee te maken. Gek idee. Zelfs een enkele vlieg heeft er iets mee te maken. Zittend op het beeldscherm van mijn tv, londer eigenlijk iets te doen. Ogenschijnlijk onschuldig. Als ik echter dieper nadenk, valt me de gedachte in, dat het vroeger allemaal met dat soort beestjes is begonnen. Eigenlijk is lo'n beest een heel waardevol wezen. Idioot idee, en met een flinke mep beeindig ik het fenomeen vlieg. Wat er achter blijft is een gore veeg op het beeldscherm, juist op de plek waar ik eigenlijk het logo van een of andere auto had moeten zien. Het doet me echter weinig, over een uur krijg ik het weer te zien. Zappend schiet ik over de kanalen. Niks vindend bladeren ik maar in de tv-gids. Onderwijl denk ik aan belangrijke personen. Zouden die het kunnen veranderen, of hebben die het soms al veranderd? Waarschijnlijk worden ze er zelf ook door bei"nvloed. Misschien is het een wisselwerking, worden zij er eerst door bei"nvloed, waama zij hetzelfde dat hun veranderd heeft, weer veranderen. Misschien blijkt de presentator die een beetje stom aan een rad loopt te draaien, later wei een invloedrijk man en heeft die duidelijk z'n stempel erop heeft gedrukt. Dit lijkt me echter een zeer onwaarschijnlijk idee. Een staatshoofd bijvoorbeeld, lou die er nou echt invloed op hebben? Op het geheel misschien wei, maar lou lo iemand indirect mij kunnen veranderen? Mijn aandacht wordt getrokken door het joumaal, er is weer ergens een oorlog en de loveelste bomaanslag heeft net plaatsgevonden. Oat maakt 28

f"cc il! i:j /.,, '. /)j I,tt~;'_(" fhemas1ljkken echter allang geen indruk meer op me. Elke dag hetzelfde wordt een beetje flauw. Uit verveling zet ik de tv uit en ga maar naar boven. Een CD is misschien wei relaxed. Of toch maar een lekker gewelddadig computerspelletje? Met een flink kanon wat debiele wezens neermaaien. Ze lijken wei wat op een uit de kluiten gewassen vlieg zonder vleugels. Herstel, leken. Zouden deze opvolgers van de eerste beestjes vroeger ook zo geeindigd zijn? Waarschijnlijk niet, maar na al die lijken die ik tegenkom geeft het idee dat ik de enige mens daar ben die die hel overleeft me wei een kick. Gedachteloos ga ik verder door de levels. Op het eind red ik tussendoor eventjes de aarde van aile monsters. De vraag of zoiets mij nou be'invloedt dringt zich in me op. In mezelf geef ik toe dat ik morgen graag weer zo'n spelletje speel. Leren doe ik een andere keer wei. Even later draai ik me om in bed en denk ik nog eens aan hethele proces dat ik heb doorgemaakt. Ik concludeer dat het eigenlijk onmogelijk is om alles te begrijpen. Volgens mij is het het beste om het allemaal maar te relativeren. Het is teveel om overal bij sth te staan. Je zou er gek van worden. Met een laatste gedachte val ik in slaap. Rare jongens, die evolutie. Obelix 29