Al gehoord van diakens? Misschien werkt er wel een diaken in jouw parochie, dan



Vergelijkbare documenten
Gelukkig wie nederig van hart is, voor hen is het koninkrijk. les 4 FOLLOW MENTOR

Het sacrament van. De ziekenzalving. Sacramenten

Het sacrament van. Het huwelijk. Sacramenten

Aan alle jongeren in België

Heer, leer ons biddden (Lucas 11, 1). Deze vraag stelden de

VIERENDE GEMEENSCHAP...

GEMEENTEVISIE EVANGELISCHE GEMEENTE ALBLASSERWAARD JOZUA. Geleid door de Geest

Wat is op deze vragen jullie antwoord? (antwoord)

Het sacrament van. Boete en verzoening. Sacramenten

Het sacrament van. Het huwelijk. Sacramenten

Het sacrament van. Boete en verzoening. Sacramenten

Als wij dan eten van dit brood en drinken uit deze beker, verkondigen wij de dood des Heren totdat Hij komt.

Het sacrament van. De ziekenzalving. Sacramenten

Het sacrament van. De wijding. Sacramenten

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Liefde. De sociale leer van de Kerk

Het sacrament van. De wijding. Sacramenten

Geloven in Jezus Christus

Eucharistieviering van 7 september ste zondag door het jaar (A)

De gelijkenis van de twee zonen. Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten

Het sacrament van. Het vormsel. Sacramenten

EEN PAAR BELANGRIJKE VRAGEN

Het sacrament van. Het vormsel. Sacramenten

Leerplan Orthodoxe Godsdienst Secundair Onderwijs - 1 e jaar BSO

Heilig Jaar van Barmhartigheid

wat is passend? naar aanleiding van Paulus brief aan de Kolossenzen wil ik dat uitwerken voor 4 categorieën vier kringen

t Salon - Voetwassing t Salon - Voetwassing t Salon Voeten gewassen?!

Eucharistieviering van 13 oktober 2013 Achtentwintigste zondag door het jaar (C) Nationale ziekendag

18. Evangelist in eigen land 19. Onder Jezus zegen Een bereide plaats 20. Water 21. Een gebed om de Heilige Geest Doorwaai mijn hof 22.

1. Priester: Licht en leven vinden we bij God, want Hij wil niet dat de mens

Christus liefde laten gebeuren

Analyse visieteksten vijf bisdommen

Doel van Bijbelstudie

(zie: Orde van Dienst voor de viering van de initiatiesacramenten voor volwassenen)

Johannes 20, april Pasen 2014 Wehl. (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente,

1) De ongelovige is blind gemaakt door Satan (2 Korintiërs 4:4).

21 februari 2012 mochten we samen vieren in de Basiliek van Sint Pieter

Leerplan Orthodoxe Godsdienst Secundair Onderwijs - 2 e jaar BSO

Grote of Sint Nicolaas Kerk Protestantse gemeente Muiden Witte Donderdag 18 april 2019 VOORBEREIDING

1. Gods eigendom. Op Toonhoogte 265

Uitleg voor kinderen die gevormd willen worden. Voordat je informatie krijgt over het vormsel zelf is het wel handig om te weten wat een symbool is:

U wordt verzocht in het middenvak plaats te nemen. Stilte. Gebed van de witte donderdag

Mijlpalen. Mijlpalen & sacramenten

Het kerkgebouw Huis van God

a. Deze Schrifttekst vertelt hoe bij Jezus doopsel de hemel openging en de Geest

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.

Boekje over de kerk. voor kinderen van ca jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep

OPLEIDING TOT PERMANENT DIAKEN PASTORAAL WERK(ST)ER

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar

(Deel van) Zijn Lichaam

Alpha Cursus IGGDS DE HOEKSTEN Woensdag 22 april 2015 Restaurant Algorfa Bijeenkomst 12 Waarom en hoe zou ik het anderen vertellen?

Doopsel in een zondagse eucharistieviering

1 Korintiёrs 1:9. Marcus 10:45. Handelingen 4:12. Johannes 17:3. 1 Korintiёrs 3:16. Johannes 15:9,10. Psalm 32:8

Stilte vooraf. Wees stil voor het aangezicht van God, want heilig is de Heer. Uitleg

Gedroomd Gedragen Geboren Gedoopt

31 mei uur AA Kramer

DOPEN. Th ema s N i e u w L e v e n M a as tri ch t. Geloven = dopen

Zand erover. verzoeningsviering voor de tweede graad. VAN IN 2013 Tuin van Heden.nu - Viering

Een Visioen van Liefde

Handreiking bij een spirituele zoektocht.

Gezinsviering voor Missiezondag 21 oktober e zondag doorheen het jaar B

Eucharistieviering van 11 mei 2014 Vierde Paaszondag - 51ste werelddag - roepingenzondag

Liturgie zondagmorgen 8 januari 2017 Jeugddienst 12-

De geboden onderhouden, is trouw zijn aan God, maar het is evenzeer trouw zijn aan onszelf, aan onze ware natuur, en aan onze diepe aspiraties.

het vuur van de liefde pinksteren 2008

OPLEIDING TOT PASTORAAL WERK(ST)ER PERMANENT DIAKEN

A. God, wij bidden U voor alle mensen die onzeker zijn over zichzelf: dat zij het vertrouwen in zichzelf hervinden.

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen

Altaar en lezenaar. Ontmoeting met de Heer

Jongerenverwerking Franciscus Spreekt (duur: 60 minuten)

OPDRACHT: Lees de vier tekstgedeelten en beantwoord de 4 bijbehorende vragen. Luk 15:11-32 Joh 3:14-17, Joh 15:9-17 Matt 5:43-48, Joh 13:33-35

Eucharistie met ziekenzalving

Zondag 28 gaat over het Heilig Avondmaal (1)

Orde voor de viering van het heilig Avondmaal

Eredienst 2 juli :30 uur Voorganger: Ds. W.H. de Groot

Formulier om het heilig avondmaal te vieren (3)

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Orde van dienst. In deze dienst belijden vijftien gemeenteleden hun geloof. Een van hen wordt ook gedoopt. Maranathakerk, 25 maart 2018

Eucharistieviering van 3 november 2013 Eenendertigste zondag door het jaar (C)

de doop zoals wij die kennen is afkomstig van niemand minder dan de Here Jezus zelf

Startbijeenkomst met leidinggevenden. hand-out

Orde I Schrift, zegen en gebed

Uitvaart voorbede Voorbeeld 1.

15 februari: Ik ben het brood dat leven geeft (Johannes 6:32-40)

Pastoor Reneerkens. De volgende mensen zijn er ook bij:

Het sacrament van. Het huwelijk. Sacramenten

Preek Psalm 78: september 2015 In het spoor van Opening winterwerk Spiegelbeeld I

Trouwen voor de Kerk. een praktische wegwijzer. Deze praktische wegwijzer is een uitgave van de Interdiocesane Dienst voor Gezinspastoraal

Deel het leven Johannes 4:1-30 & december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Het sacrament van. Het doopsel. Sacramenten

Openingsgebeden INHOUD

Eucharistieviering van 10 maart 2013 Vierde zondag van de veertigdagentijd

Kingdom Faith Cursus Het geschenk van God

21 februari 2016 ONLINE MET GOD. Voorganger: Ds.H.Bondt Begeleiding: Entheos / Els Cornelisse

Kaarsen en ramen Licht van de Heer

VOORBEELD-GEBEDEN. Veel succes ermee. Inhoudsopgave

tientallen miljoenen euro s per jaar. Ook een vrijwilliger heeft zo een economische waarde.

NAAMOPGAVE 21 FEBRUARI 2016

leren omgaan met Diversiteit In je gemeente

Transcriptie:

Al gehoord van diakens? Misschien werkt er wel een diaken in jouw parochie, dan Al gehoord van diakens? Misschien werkt er wel een diaken in jouw parochie, dan weet je er wellicht meer van. Of je hebt een diaken ontmoet in het ziekenhuis, of in een andere omgeving weet je er wellicht meer van. Of je hebt een diaken ontmoet in het ziekenhuis, of in een andere context waar hij aan de slag was. waar hij aan de slag was. Of misschien is je collega op het werk diaken. Maar het kan ook best zijn dat je er nog nooit van gehoord hebt. Hoe het ook zij, dit magazine wil je laten kennismaken met de wereld van de diakens, hun roeping en hun werk. De titel van dit magazine verwijst al naar wat alle diakens proberen uit te dragen: dat de Kerk dienstbaar wil zijn aan de wereld. Diakens zijn als het ware levende tekens van de manier waarop God in de wereld van de mensen binnentreedt: als één van de onzen, een mens onder de mensen. De God van de christenen is een dienende God. Hij draait de verhoudingen om: God is geen heerser die aardse macht zoekt, maar een Dienaar die met de kracht van de dienende liefde naar ons, mensen, toekomt. Diakens zijn daar zo door getroffen dat ze in het spoor van Jezus deze dienende liefde zichtbaar willen maken. Als teken van Hem zoeken zij mensen op die verdriet hebben, gevangen zitten, vastgelopen zijn in ziekte en problemen, arm zijn, op zoek zijn naar zin voor hun leven. Diakens doen dat op hun eigen manier. Dat willen we je in dit magazine uitleggen. We nemen je mee op een korte verkenning van de geschiedenis van het diaconaat. We zoeken naar de betekenis van deze roeping en dit ambt en kijken hoe diaken-zijn vorm krijgt in het leven van deze mensen. We proberen al je vragen over diakens en diaconaat op te lossen. Echtgenotes van diakens vertellen je, als bevoorrechte getuigen, hoe zij het diaconaat van hun man ervaren. We hopen dat je op die manier iets ervaart van wat diakens beweegt en wat hen draagt. En misschien kom je zo ook meer op het spoor van wat jou beweegt en draagt. Want diakens zijn net als alle christenen op zoek naar hoe ze in deze wereld Gods stem kunnen horen en laten weerklinken. Johan Van der Vloet Gezonden om te dienen. Diakens in de kerk. 1

Diakens in de kerk: veelkleurige weergaven van het ene licht Op de vorige pagina zag je een hele reeks diakens in actie. Ze vormen een heel divers beeld: diakens hebben vaak een gezin, een beroep. Ze staan dus midden in het gewone leven. En toch is er iets bijzonders aan deze mensen: ze voelen zich geroepen om dienstbaar te zijn in de wereld en dat in naam van Jezus Christus. Dat doen ze heel uitdrukkelijk binnen de gemeenschap van de Kerk. Staan binnen de kerk Om te weten wie een student of een leraar is, moet je hem plaatsen in het kader van een school, van het onderwijs. Waarom een aandeelhouder zus of zo handelt, kun je maar verstaan vanuit de markt en de beurs. Een profvoetballer wordt alleen maar begrepen in het kader van competitie onder voetbalclubs en een fuifnummer kan alleen maar begrepen worden in de uitgaanscultuur. Diakens moet je zien in het kader van de Kerk van Jezus Christus. De katholieke Kerk heeft een traditie van meer dan 2000 jaar en gaat terug op de historische figuur van Jezus van Nazareth. In Jezus wordt God zelf mens. Hij geeft zichzelf aan de mens en de wereld. Het Oude Testament spreekt veel over de verwachting van een Messias. In het boek Jesaja wordt deze de lijdende dienaar genoemd, de dienaar van God onder de mensen. Dat is echt een revolutionaire gedachte! Want die lijdende dienaar lijdt in de plaats van anderen. In Jezus wordt heel duidelijk wie God is. Hij komt niet als een soevereine heerser die zijn recht opeist, maar als een dienaar van de mens, die hen vraagt zich te bekeren tot wat echt waar en goed is. Hij doet dit door zichzelf te geven ten dienste van de mensen. Jezus zoekt de mens op in zijn echte noden en geneest hem. Hij laat helemaal zien hoe God nabij wil zijn bij de mens in alles wat hem overkomt. Jezus heeft het over zijn Vader die zielsveel van alle mensen houdt en hen allen gelukkig wil zien. Elk mens wordt uitgenodigd om die liefde te ontvangen en door te geven. Jezus spreekt over het Rijk Gods: de ruimte waarin God alle mensen uitnodigt om als persoon en als gemeenschap de voltooiing van hun leven te vinden. Zo ziet Jezus zijn zending als een dienst aan de Vader. Dienstbaar in naam van Jezus Christus: de voetwassing Johannes vertelt in zijn evangelie een gebeurtenis die op alle aanwezigen een diepe indruk moet hebben nagelaten. Deze gebeurtenis geeft treffend weer hoe Jezus zichzelf zag. Het is de passage van de voetwassing bij het Laatste Avondmaal. Gezonden om te dienen. Diakens in de kerk. 3

Het was kort voor het Pesachfeest. Jezus wist dat zijn tijd gekomen was en dat hij uit de wereld terug zou keren naar de Vader. Hij had de mensen die hem in de wereld toebehoorden lief, en zijn liefde voor hen zou tot het uiterste gaan. Jezus en zijn leerlingen hielden een maaltijd. Jezus, die wist dat de Vader hem alle macht had gegeven, dat hij van God was gekomen en weer naar God terug zou gaan, stond tijdens de maaltijd op. Hij legde zijn bovenkleed af, sloeg een linnen doek om en goot water in een waskom. Hij begon de voeten van zijn leerlingen te wassen en droogde ze af met de doek die hij omgeslagen had. Toen hij bij Simon Petrus kwam, zei deze: U wilt toch niet mijn voeten wassen, Heer? Jezus antwoordde: Wat ik doe, begrijp je nu nog niet, maar later zul je het wel begrijpen. O nee, zei Petrus, míjn voeten zult u niet wassen, nooit! Maar toen Jezus zei: Als ik ze niet mag wassen, kun je niet bij mij horen, antwoordde hij: Heer, dan niet alleen mijn voeten, maar ook mijn handen en mijn hoofd! Hierop zei Jezus: Wie gebaad heeft hoeft alleen nog zijn voeten te wassen, hij is al helemaal rein Toen hij hun voeten gewassen had, deed hij zijn bovenkleed aan en ging weer naar zijn plaats. Begrijpen jullie wat ik gedaan heb? vroeg hij. Jullie zeggen altijd meester en Heer tegen mij, en terecht, want dat ben ik ook. Als ik, jullie Heer en jullie meester, je voeten gewassen heb, moet je ook elkaars voeten wassen. Ik heb een voorbeeld gegeven: wat ik voor jullie heb gedaan, moeten jullie ook doen. Waarachtig, ik verzeker jullie: een slaaf is niet meer dan zijn meester, en een afgezant niet meer dan wie hem zendt. Je zult gelukkig zijn als je dit niet alleen begrijpt, maar er ook naar handelt. (Joh 13:1-10.12-17) Als je het diaconaat wil begrijpen, is dit een sleutelpassage! Jezus toont hier in woord en daad hoe de kern van het goddelijke werk in Hem dienen is. Zo moeten de leerlingen ook zijn: de voeten van mensen wassen, niet als slaaf maar als symbool van de dienende Jezus, die gekomen is om mensen te helen en te genezen, om mensen te doen opstaan en hun waardigheid te doen beseffen, zodat ze daar ook naar gaan handelen. Jezus gaat heel ver in zijn dienstbaarheid: Hij sterft zelfs als een misdadiger aan het kruis. Hij wilde zijn dienstbaarheid tot in het uiterste toe beleven. Maar Hij verrijst uit de doden, De lijdende dienaar wordt opgericht! Dit mysterie is de kern van het christelijk geloof en bezielt ook de diaken. Tot vandaag Jezus heeft dus de dienstbaarheid van God aan de mensen tot in de dood getoond, en tegelijk is Hij precies daarin verrezen. De Kerk ziet zichzelf daarom als een dienst aan de wereld. Intussen kent deze Kerk al een traditie van 2000 jaar. Zij heeft heel verscheiden vormen aangenomen naar gelang de cultuur en de maatschappij waarin ze bestond. Zij is nu over heel de wereld verspreid. Maar ze blijft gegrond op 4 Gezonden om te dienen. Diakens in de kerk.

Jezus Christus. Ze staat in zijn dienst. Zijn Woord wordt van generatie op generatie doorgegeven en krijgt telkens eigen accenten van tijd en cultuur. De Kerk luistert naar dit Woord en wil er dienstbaar aan worden en zo dienst aan de mensen zijn. Het Tweede Vaticaans concilie heeft de Kerk uitdrukkelijk een dienst aan de wereld genoemd. De Kerk is er immers niet voor zichzelf, ze wil mensen helpen in hun leven van elke dag. Zowel door te spreken over het geloof, het te vieren als door de concrete liefde voor elke mens wil de Kerk Christus aanwezig brengen. Als de Kerk niet zou dienen, dient zij tot niets. Diakens in de kerk Diakens beleven de Kerk als dienst aan de wereld. Zij zijn mannen van de Kerk want zij zullen in hun manier van leven laten zien dat deze Kerk in het spoor van Jezus Christus een dienende Kerk is. Ze herinneren er de kerkgemeenschap aan dat zij voortdurend in dienst moet staan van Jezus en zijn Woord. Diakens zijn daarom symbolen. Door hun wijding stellen ze de dienstbaarheid van Jezus present. Ze zijn op alle domeinen van de Kerk actief. Telkens laten ze daarin zien hoe Jezus de dienaar van de mensen werd en hoe de Kerk uitgenodigd wordt om dat telkens opnieuw te doen. Diakens in de wereld In de diaken is de dienende Jezus aanwezig in de wereld. Diakens willen aanwezig zijn bij mensen, met een bijzondere aandacht voor de kleine en de gekwetste mens. Zoals Jezus zullen zij niet veroordelen maar mensen altijd opnieuw kansen geven en hen uitnodigen om in de kring van mensen te komen. Niemand wordt uitgesloten, niemand wordt afgeschreven. Diakens kunnen dienen omdat zij geloven dat dit niet alleen hùn werk is. Zij weten zich verbonden met de levende Christus. Zij worden gedreven door de Geest van Jezus. Zij zullen de mensen die zij ontmoeten ook uitnodigen om dit dienende gezicht van de Kerk te ontdekken en hun leven te ervaren als een gave van liefde en een uitnodiging om te beminnen. Johan Van der Vloet en Roger Vandebroek Heer, maak mij tot een instrument van uw vrede: laat mij liefde brengen waar haat is, eenheid waar mensen verdeeld zijn, vergiffenis aan mensen die zwak zijn; laat mij hoop geven aan wie niet meer hoopt, geloof aan wie twijfelt; laat mij licht brengen waar het duister is en vreugde waar mensen bedroefd zijn. Heer, help mij niet zozeer om zelf gelukkig te zijn als anderen gelukkig te maken; niet zozeer om zelf begrepen te worden als anderen te begrijpen; niet zozeer om zelf getroost te worden als anderen te troosten; niet zozeer om bemind te worden als te beminnen; want als ik geef, zal mij gegeven worden, als ik vergeef, zal mij vergeven worden, als ik sterf, zal ik voor eeuwig leven. Franciscus van Assisi Gezonden om te dienen. Diakens in de kerk. 5

FAQ Wat is een diaken? Een diaken is een gewijde bedienaar in de katholieke Kerk. Door het sacrament van de wijding wordt hij een levende verwijzing naar Jezus Christus, de dienaar. Hij is een voortrekker in de dienstbaarheid waartoe de Kerk geroepen is. Moet je gewijd worden om iets in de Kerk te kunnen doen? Vele gelovigen zetten zich vrijwillig in voor de Kerk. Daarnaast zijn er ook mensen die een tijdelijk ambt in de Kerk opnemen: zij worden daar officieel toe aangesteld. Bisschoppen, priesters en diakens ontvangen een wijding. Het sacrament van de wijding bevestigt iemand in zijn roeping en rust hem toe met genade om in de Kerk en de wereld een ambt te vervullen. Dit is altijd een levenslang engagement. Hoe verhoudt de diaken zich tot de andere ambten en tot de leek? Diakens zijn gewijde ambtsdragers en hebben een eigen verantwoordelijkheid in de gemeenschap. In de Kerk staat voorop dat alle christenen gelijkwaardig zijn: ze zijn evenwaardig omdat ze gedoopt en herboren zijn in Jezus Christus. Elke christen, of hij nu geestelijke, religieus is of leek, blijft een gelovige, een leerling van Jezus Christus. Sommige christenen worden geroepen om de kerkgemeenschap te dienen en voor te gaan. Het gaat om mensen die als gewijde of niet gewijde ambtsdrager het dienstwerk van de leiding op zich nemen. Ambtsdragers zijn aan de Kerk gegeven om in naam van de verrezen Heer Jezus in het midden van de gemeenschap leiding te geven. Ambtsdragers die een wijding ontvangen hebben, worden soms geestelijke genoemd. Dit betekent niet dat een gewijde meer aanzien zou verdienen. In de organisatie van de Kerk is er nood aan een samenspel van leken en ambtsdragers, van vrijwilligers en professionals. Kan een diaken de mis doen (voorgaan in de eucharistie)? Neen. Alleen priesters en uiteraard de bisschop kunnen voorgaan in de eucharistie. Maar wanneer een diaken in de eucharistie assisteert, heeft hij een belangrijke rol. De diaken brengt de dienende Christus aanwezig in de eucharistie. Hij verkondigt het evangelie en hij zal desgevallend de homilie houden. Hij zal de tafel van het altaar klaarmaken en de gemeenschap uitnodigen deel te nemen aan het gebed. Hij organiseert de solidariteitscollecte voor de noden van de Kerk en van de wereld. Bij de vredeswens zal de diaken de gemeenschap uitnodigen Jezus vriendschap en vrede onder elkaar te delen. Het samenspel tussen de priester en de diaken tijdens de eucharistie verbeeldt dat het breken van brood en het delen van de beker een waarachtig teken van leven zijn. Kan een diaken biecht horen? Neen. Biecht horen (voorgaan in het sacrament van de verzoening) en ook het sacrament van de ziekenzalving zijn voorbehouden aan de priester. Diakens kunnen wel voorgaan in gebedsvieringen, ook in een gebed om vergeving of in de stervenszegen bij een zwaar zieke. Zij kunnen alle gebeden om zegen in naam van de Kerk uitspreken. Wordt een diaken betaald voor zijn diensten? In het kerkelijke recht is voorzien dat de bisschop aandacht heeft voor een gepast levensonderhoud van zijn diakens. De diakens die een beroep uitoefenen hebben van daaruit hun inkomen. Bij kerkelijke opdrachten kunnen zij aanspraak maken op een kostenvergoeding. Gezonden om te dienen. Diakens in de kerk. 21

Diakens die een kerkelijke zending uitoefenen (als pastor in een instelling of voor een bepaalde beweging of groep) ontvangen een wedde vanuit deze tewerkstelling. Voor alle diakens pastores is de wedde ten laste van de werkgever (bijv. het ziekenhuis, de gevangenis, een socio-culturele vereniging). Diakens die door de bisschop zijn aangeduid om voltijds in parochiedienst te werken, ontvangen een wedde zoals voorzien door de Belgische regelgeving als bedienaar van de eredienst. De meeste diakens zijn gehuwd: wat is de rol van de echtgenote van de diaken? De meeste diakens zijn gehuwd. De roeping tot het diaconaat wordt door het koppel samen gedragen. Man en vrouw delen elk op een eigen wijze in het diaconaat. Het sacrament van de wijding wordt geënt op de stam van het huwelijksverbond. Aan de echtgenote wordt om de publieke instemming gevraagd, net voor haar man gewijd wordt. Zij zal ook in de opleiding en vorming van de diaken betrokken blijven. Het diaconaat kan door beiden, man en vrouw, ervaren worden als een verrijking van hun huwelijk. De diaken ontvangt het sacrament van de wijding, maar de echtgenote zal ook delen in deze genade en in de eigen levenssfeer die uit deze wijding voortkomt. De wijze waarop dit beleefd wordt, hangt af van de eigen gezinscultuur. Zijn bepaalde beroepen onverenigbaar met het ambt van diaken? De algemene kerkelijke regel voor diakens is dat zij zich moeten onthouden van alles wat niet past bij hun staat. Het verbod tot de uitoefening van bepaalde beroepen dat geldt voor de priesters, is niet van toepassing op de diakens. De bisschop kan echter in een eigen recht bepaalde be roeps - taken verbieden. Volgens het burgerlijke recht in ons land kan de diaken als bedienaar van de eredienst geen functie uitoefenen in de magistratuur (rechter, referendaris of griffier). Het opnemen van een politiek ambt is niet aan te raden. Kan een diaken die celibatair gebleven is ooit tot priester gewijd worden? Er is een duidelijk onderscheid tussen het diaconaat als stap naar het priesterschap en het permanent diaconaat. Alle priesterkandidaten worden eerst tot diaken gewijd. Wie permanent diaken wil worden, zal het ook blijven. Het permanent diaconaat is een volwaardig en belangrijk ambt. De Kerk kiest er uitdrukkelijk voor dat er voldoende diakens zijn. Een permanent diaken die celibatair is, kan uitzonderlijk door de bisschop gevraagd worden of hij ook priester zou willen worden. De diaken blijft echter vrij om dit al dan niet te doen. Wanneer een gehuwd diaken weduwnaar wordt, mag hij dan een andere vrouw huwen? Dat een diaken weduwnaar hertrouwt, is voor de Kerk niet vanzelfsprekend. In principe wordt dit zelfs verboden door het recht. Maar na een onderzoek naar de concrete omstandigheden van een mogelijke vraag om opnieuw te trouwen, kan een bijzondere toelating gegeven worden. Hoeveel diakens zijn er in de Vlaamse kerk, in de wereld? In de Vlaamse bisdommen Brugge, Gent, Antwerpen, Mechelen-Brussel en Hasselt zijn er zo n 350 diakens. In de wereldkerk zijn er momenteel ongeveer 30 000 diakens. In Afrika: 361 (in 28 landen); Amerika: 19 371 waarvan 14 000 in USA (33 landen); Azië: 128 (23 landen); Australië en Oceanië: 180 (16 landen); Europa: 9 198 (35 landen) België: 543 Frankrijk: 1 800 Duitsland: 2 451 Groot-Brittannië: 533 Nederland: 214 Waarom kunnen vrouwen geen diaken (= diacones) worden? In de eerste eeuwen van de Kerk zijn er diaconessen geweest, maar wellicht ontvingen ze geen wijding. Het waren vrouwen die vooral actief waren in de zorg voor weduwen en meehielpen bij de bediening van het doopsel van volwassen vrouwen. Doorheen de geschiedenis van de Kerk is het echter zo gegroeid dat het gewijde ambt voorbehouden werd aan mannen. De Kerk leest in deze geschiedenis het werk van de H. Geest. Er zijn vandaag blijkbaar niet veel theologische argumenten te vinden om vrouwen niet tot het diaconaat toe te laten. We kunnen alleen vaststellen dat de leiders van de Kerk hiertegenover weigerachtig staan. Enkele bisschoppen hebben af en toe verklaard dat ze voor de diakenwijding van vrouwen zijn. 22 Gezonden om te dienen. Diakens in de kerk.

Kan een diaken ook met pensioen gaan? Diakens die een gewoon professioneel beroep hebben of die als pastor in dienst zijn van een instelling of vereniging, zullen op de pensioengerechtigde leeftijd met rust gaan. Diakens die benoemd zijn als bedienaar van de eredienst kunnen aan de bisschop hun ontslag aanbieden vanaf de leeftijd van 65 jaar. Alle diakens kunnen er na hun pensionering voor kiezen als vrijwilliger verder een zending te vervullen. Het is de gewoonte in de Vlaamse bisdommen dat diakens op de leeftijd van 75 jaar hun zendingsopdracht definitief neerleggen. Zij blijven natuurlijk diaken en zullen naargelang hun gezondheid en de mogelijkheden het toelaten, beperkte diaconale taken vrijwillig opnemen. Wat is de liturgische kleding van de diaken? In de liturgische diensten zijn de diakens gekleed in witte albe met een stola (wit, groen, rood of paars) gekruist over de linker schouder. Bij plechtige vieringen dragen de diakens de dalmatiek. Roger Vandebroek, Johan Van der Vloet, Antoon Wullepit Wat doet een diaken? Na zijn wijding ontvangt de diaken een zending en een benoeming van de bisschop. Algemene zending In de wijdingsviering wordt aan de diaken uitdrukkelijk gevraagd door zijn leven en door zijn werk uitbeelding van Jezus de dienaar te zijn. De diaken beleeft een bijzondere band met Jezus-die-de-voeten-wast. Indien de diaken gehuwd is, gebeurt deze dienst met de instemming van de echtgenote. De diaken wordt gevraagd om overal waar hij komt ook en vooral in zijn gewone professionele activiteiten een bijzondere aandacht te hebben voor de mensen die eenzaam zijn, gebrokenheid ondervinden of in armoede moeten leven. Het zijn gaat voor op het doen. Je bent diaken en van daaruit zet je je in. Bijzondere zending: benoeming De bijzondere zending van de diaken is de concrete benoeming. Het komt de bisschop toe iemand te benoemen. Aan de ene kant is er de pastorale nood in het diocees. Aan de andere kant is er het eigen charisma dat de diaken ontvangen heeft van de H. Geest. De bisschop overlegt met de diaken en zijn echtgenote over de benoeming. De diaken zal in de regel zijn profane job behouden; hij wordt deeltijds pastoraal benoemd. Soms wordt hij voltijds benoemd om voor de Kerk te werken. Er zijn de drie klassieke pastorale velden waarin de diaken gezonden kan worden. De dienst van het 'Woord' Diakens verkondigen het evangelie. Ze geven catechese en houden de homilie in de eucharistievieringen. Ze geven godsdienstles. De dienst van de 'Liturgie' Diakens dopen en gaan voor in het huwelijkssacrament. Zij leiden uitvaartdiensten. Diakens zijn voorgangers in alle mogelijke gebedsdiensten. De dienst van de Naastenliefde Diakens hebben een bijzondere aandacht voor de noden van mensen. Sommige diakens krijgen een opdracht in bijzondere sectoren: de pastorale zorg voor gezinnen, voor zieken en ouderen, voor gedetineerden, voor mensen in bijzondere noodsituaties, voor armen, voor vluchtelingen en asielzoekers, voor gefailleerde zelfstandigen Diakens stimuleren en ondersteunen initiatieven en bewegingen die zich engageren voor mensen aan de rand. Gezonden om te dienen. Diakens in de kerk. 23

Diaken worden. Iets voor jou? Je voelt je geroepen, en dan? Elke mens denkt af en toe aan zijn toekomst. Wat wil ik doen? Wie wil ik worden? Christenen zijn ook bezig met hun levensproject. Hierbij houden ze niet alleen rekening met zichzelf, ze gaan ook op zoek naar Gods wil. Ze noemen dat roeping. Elke christen is geroepen tot liefde: God en de mensen te beminnen. Sommigen dragen in zich een bijzondere roeping. Priester worden, diaken of religieus worden, godsdienstleraar of pastoraal werk(st)er worden... Het is nodig om het onderscheid te maken tussen de algemene roeping, als gedoopte christen, en een bijzondere roeping om een ambt in de Kerk op te nemen. Wie er aan denkt om diaken te worden, stelt zichzelf de vraag naar de aard van dit verlangen. Waar komt het vandaan? Waarop is dit verlangen gericht? Is er echt sprake van een roeping? Alleen vanuit die bijzondere roeping kan je immers een authentieke diaken worden. Je wordt het niet uit ambitie. Soms wordt iemand door een priester, een diaken of een vriend aangesproken: "Het diaconaat, is dat niet iets voor jou?" Deze roepers zien basiskwaliteiten in je om een diensttaak in de Kerk op te nemen. Ze vermoeden de aanwezigheid van de Geest in je. Dit is een uitdaging om op in te gaan. Het is vooral belangrijk om klaarheid te scheppen en te onderscheiden. Je kan dit doen in gebed, in bijbellezing, in het lezen van roepingsverhalen, in contacten met gelovigen. Je spreekt erover met je partner, een vertrouwenspersoon. Indien er een zekere duidelijkheid groeit en je echt diaken wil worden, kan je het best contact nemen met de diocesane verantwoordelijke. Of je schrijft een brief naar de bisschop. Wie denkt aan het diaconaat wordt dan, samen met de echtgenote, uitgenodigd voor een verkennend gesprek. Wat wordt verwacht van een kandidaat diaken? Van een toekomstige diaken wordt een christelijke levensstijl verwacht. Hij is een biddend mens, kerkbetrokken, solidair met de lijdende medemens. Hij is een gezonde, evenwichtige man. Hij kan goed omgaan met mensen en is vlot in het contact. Gehuwde diakens hebben een stevige relatie met hun partner. De kandidaat diaken is graag gezien in zijn werkmidden. Hij wordt aanvaard en gerespecteerd. Hij zet zich daar in voor een goede werksfeer en hij bemiddelt waar nodig in conflicten. De kandidaat is bekend in de thuisparochie. Hij leeft verbonden met de Kerk en engageert zich er ook voor. Dit wil niet zeggen dat de kandidaat diaken een supermens moet zijn. Hij heeft natuurlijk ook beperkingen en fouten. Hij is en blijft een mens tussen de mensen. Hoe verloopt de opleiding tot permanent diaken? Na een contact met de verantwoordelijke van het bisdom, wordt de geïnteresseerde uitgenodigd voor een oriënterende fase. Gedu ren - de een zestal maanden zal de kandidaat (samen met zijn echtgenote indien hij gehuwd is) begeleid worden om voor zich zelf duidelijkheid te krijgen in dit verlangen. Is diaken worden echt mijn, onze roeping? Na deze oriënterende fase kan de geïnteresseerde een aanvraag doen bij de bisschop om met de opleiding te starten. Na een gunstig advies van de diakencommissie wordt de kandidaat door de bisschop toegelaten tot de opleiding. Naargelang de eigen vooropleiding zal een aangepast vormingsprogramma doorlopen moeten worden. In elk bisdom is hiervoor een eigensoortige opleiding. Deze opleiding richt zich in de eerste plaats op het spirituele. Je wordt begeleid om het Getijdengebed te (leren) bidden. Er zijn bezinningsdagen. Ten tweede is er de theologische vorming. Je volgt lessen over de bijbel, de sacramenten, de moraal Op de derde plaats is er de pastorale vorming. Je doet een beperkte pastorale stage. Je leert stilstaan bij je pastoraal bezig zijn en reflecteren over wie je daar toen was, hoe je jezelf beter kan hanteren. WEBSITES www.diakenworden.be www.kerknet.be (doorklikken naar de bisdommen) Contactadressen permanent diaconaat in de bisdommen Antwerpen Permanent Diaconaat Bisdom Antwerpen Groenenborgerlaan 149 2020 Antwerpen louis.debelder@antwerpen.be Brugge Permanent Diaconaat Bisdom Brugge Potterierei 72 8000 Brugge Diaconaat.bisdom.Brugge@kerknet.be Gent Permanent Diaconaat Bisdom Gent Bisdomplein 1 9000 Gent diaconaat.bisdom.gent@kerknet.be Hasselt Permanent Diaconaat Bisdom Hasselt Tulpinstraat 75 3500 Hasselt herman_moors@hotmail.com Mechelen-Brussel Permanent Diaconaat Bisdom Mechelen-Brussel Fr. De Merodelaan 18 2800 Mechelen pwd.mechelen@kerknet.be 24 Gezonden om te dienen. Diakens in de kerk.