INHOUDSOPGAVE blz. 1. INLEIDING 1 2. UITGANGSPUNTEN BEREKENING 3 2.1. Gegevens 3 2.2. Indeling gebouw 3 2.2.1. Bouwkundige gegevens 4 2.3. Werktuigbouwkundige installaties 5 2.3.1. Verwarming 5 2.3.2. Koeling 5 2.3.3. Warm tapwater 5 2.3.4. Ventilatie 5 2.3.5. Pompen 5 2.4. Elektrotechnische installatie 5 3. RESULTATEN ENERGIEPRESTATIEGEGEVENS 7 laatste bladzijde 5 BIJLAGEN aantal blz. 1 Berekeningsresultaten 4
1. INLEIDING Ten behoeve van de bouwaanvraag van de nieuwbouw van de Werkplaats, F3, van APM Terminals op de Maasvlakte II, is een EPC-berekening gemaakt om het ontwerp te toetsen aan de geldende eisen zoals verwoord in het bouwbesluit. In dit rapport vindt u de resultaten hiervan. In hoofdstuk 1 worden de uitgangspunten beschreven en in hoofdstuk 2 worden de berekeningsresultaten weergegeven. In bijlage I is gehele uitwerking van de EPC berekening opgenomen. Witteveen+Bos, RT652-3-B-RE-202-D01 concept 01 d.d. 30 november 2011, EPC - Berekening Workshop 1
2 Witteveen+Bos, RT652-3-B-RE-202-D01 concept 01 d.d. 30 november 2011, EPC - Berekening Workshop
2. UITGANGSPUNTEN BEREKENING 2.1. Gegevens Voor het berekenen van de EPC van de werkplaats van APM Terminals, Maasvlakte II zijn de gegevens van de volgende bouwkundige tekeningen gebruikt (Tabel 2.1). Tabel 2.1. Overzicht gebruikte tekeningen documentnummer RT652-3-DF-250-D01 RT652-3-DF-251-D01 RT652-3-DF-252-D01 RT652-3-DF-253-D01 RT652-3-DF-254-D01 RT652-3-DF-255-D01 2.2. Indeling gebouw datum beschrijving 1-12-2011 werkplaats f3, definitief ontwerp, beganegrond 1-12-2011 werkplaats f3, definitief ontwerp, 1 e verdieping 1-12-2011 werkplaats f3, definitief ontwerp, dakoverzicht 1-12-2011 werkplaats f3, definitief ontwerp, keldervloer 1-12-2011 werkplaats f3, definitief ontwerp, doorsnede A-A tot en met D-D 1-12-2011 werkplaats f3, definitief ontwerp, gevel aanzichten De werkplaats van APM Terminals, Maasvlakte II bestaat uit meerdere functies (industrie, kantoor, bijeenkomstruimten, installatievoorzieningen en opslag. Voor de EPC-berekening zijn alleen de kantoren, bijeenkomstruimten en de aan deze twee gerelateerde gemeenschappelijke ruimten meegenomen. De werkplaats (service) heeft als functie industrie. Beganegrond Het gebouw op de beganegrond (afbeelding 1.1.) bestaat uit: - vier kantoorruimten (groen); - één bijeenkomstruimte/kantine (blauw); - één gemeenschappelijke entree (geel); - één centrale gang (geel); - één werkkast (geel); - gemeenschappelijke verkeersruimten, trap en lift (geel); - sanitaire voorzieningen (geel). Afbeelding 1.1. Beganegrond Witteveen+Bos, RT652-3-B-RE-202-D01 concept 01 d.d. 30 november 2011, EPC - Berekening Workshop 3
Eerste verdieping De eerste verdieping (afbeelding 1.2.) bestaat uit: - één kantoorruimte (groen); - een pantry (geel); - een printerruimte (geel); - één werkkast (geel); - gemeenschappelijke verkeersruimten, trap en lift (geel); - sanitaire voorzieningen (geel). Afbeelding 1.2.1 Eerste verdieping De kantoren, de kantine en gemeenschappelijke ruimten hebben één klimatiseringssysteem, te weten: - A.1: verblijfsgebied met minimaal 90 % warmte terugwinning op de ventilatie. In het klimatiseringssysteem is verwarming middels een elektrisch aangedreven warmtepomp en koeling middels een warmte koude opslag aanwezig. In de nieuwbouw wordt de ventilatielucht mechanisch toe- en afgevoerd. Klimateriseringssysteem A.1 bestaat uit één energiesector (A.1) met bezettingsgraadklasse B3. De energiesector heeft als gebruiksfunctie kantoor. 2.2.1. Bouwkundige gegevens De nieuwbouw heeft de volgende bouwkundige en constructieve kenmerken: - de gevels hebben een R c -waarde van 2,5 m 2 K/W. In de kozijnen zijn niet doorzichtige glaspanelen opgenomen. Achter de glaspanelen is een geïsoleerd paneel met een R c - waarde van 2,5 m 2 K/W aangebracht; - de gevels zijn van buiten naar binnen als volgt opgebouwd; geprofileerde steenachtige gevelbeplating (Rockpanel) met daarachter een spouw; isolatie; prefab beton wandelementen. - alle glasdelen in het gehele bouwdeel zijn voorzien van HR ++ glas met een U-waarde van gemiddeld 1,93 W/m 2 K; - de thermische capaciteit van de vloerconstructie van de beganegrondvloer is > 400 kg/m 2 ; - de plafonds zijn gesloten; - het dak heeft een R c van 2,5 m 2 K/W; - het dak is van buiten naar binnen als volgt opgebouwd; kunststof dakbedekking; drukvaste isolatie onder afschot; kanaalplaat vloer; 4 Witteveen+Bos, RT652-3-B-RE-202-D01 concept 01 d.d. 30 november 2011, EPC - Berekening Workshop
- het gebouw heeft een kelder met verschillende nivo s. De 1 e kelder bevindt zich onder de Laagspannings-, de noodstroom- en traforuimten aan beide zijde van het gebouw. Deze ruimte is voor het doorvoeren van bekabeling. De kelder heeft een industrie gerelateerde functie. Het tussenliggende deel van de kelder is een was- en kleedruimte die behoort tot de werkplaats. De was- en kleedruimte wordt verwarmd. Er is daarom ook geen beganegrondvloer opgenomen voor de berekening van de EPC; - de zuidoost gevel van het deel waarvoor de EPC wordt berekend bevindt zich aan de werkplaats (industrie). Dit is een verwarmde ruimte, voor de EPC berekening wordt geen warmteverlies voor deze gevel opgenomen en daarom niet meegenomen in de berekening. 2.3. Werktuigbouwkundige installaties 2.3.1. Verwarming De verwarming van de kantine, kantoor- en gemeeschappelijkeruimte wordt gedaan door een elektrisch aangedreven warmtepomp. De warmtepomp bevat een aquifier. 2.3.2. Koeling De koeling wordt verzorgd door een warmte koude opslag (wko). 2.3.3. Warm tapwater Warmtapwater wordt geleverd door de warmtepomp. De tappunten bevinden zich meer dan 3 m van het opwekkingstoestel. Er wordt een circulatieleiding toegepast. 2.3.4. Ventilatie De gehele ventilatie-installatie is voorzien van warmteterugwinning door middel van hoog rendement wisselaar met een terugwinrendement van minimaal 90 %. De ventilatievoorziening heeft een toerenregeling. De kantoren op de eerste verdieping zijn alleen tijdens normale kantooruren in bedrijf. De begane grond en de kelder zijn continu in bedrijf. 2.3.5. Pompen Het gebouw is voorzien van ramen die geopend kunnen worden. De circulatiepompen zijn met automatische toerenregeling uitgerust. 2.4. Elektrotechnische installatie In de berekening is voor de verlichting van de kantoorruimten 10 W/m 2 aangehouden. Voor de overige ruimte 6 W/m 2. Het gemiddelde bedraagt 8,3 W/m 2. Er is uitgegaan van een regeling met aanwezigheidsdetectie en daglichtschakeling. Witteveen+Bos, RT652-3-B-RE-202-D01 concept 01 d.d. 30 november 2011, EPC - Berekening Workshop 5
6 Witteveen+Bos, RT652-3-B-RE-202-D01 concept 01 d.d. 30 november 2011, EPC - Berekening Workshop
3. RESULTATEN ENERGIEPRESTATIEGEGEVENS Tabel 3.1. Resultaten energieprestatiegegevens post grootheid energiegebruik eenheid Verwarming Q prim;verw 159.662 MJ Ventilatoren Q prim;vent 53.369 MJ Warmtapwater Q prim;tap 8.852 MJ Pompen Q prim;pomp 17.641 MJ Koeling Q prim;koel 13.882 MJ Bevochtiging Q prim;bev 0 MJ Verlichting Q prim;vl 107.862 MJ Comp. PV-cellen Q prim;pv 0 MJ Comp. WK Q prim;comp;wk 0 MJ Q pres;woon 0 MJ Totaal Q pres;tot 360.980 MJ Q pres;tot / Q pres;toel = 0,774 Q pres;toel 466.944 MJ De gebruiksfunctie is: Kantoor. Voor deze functie geldt een EPC-eis van 1,1. Met Q pres;tot / Q pres;toel van 0,774 geeft dit als resultaat; 0,774 * 1,10 is een EPC van 0,85, waarmee het gebouw voldoet aan de geldende EPC-eisen van het Bouwbesluit van 1 januari 2009. Witteveen+Bos, RT652-3-B-RE-202-D01 concept 01 d.d. 30 november 2011, EPC - Berekening Workshop 7
8 Witteveen+Bos, RT652-3-B-RE-202-D01 concept 01 d.d. 30 november 2011, EPC - Berekening Workshop
BIJLAGE I BEREKENINGSRESULTATEN Witteveen+Bos, bijlage I behorende bij rapport RT652-3-B-RE-202-D01 d.d. 30 november 2011
Witteveen+Bos, bijlage I behorende bij rapport RT652-3-B-RE-202-D01 d.d. 30 november 2011
NEN, NPR 2917 EP Utiliteitsgebouwen ALGEMENE GEGEVENS Projectomschrijving : EPC WORKSHOP APM II Terminal Bestandsnaam : P:\R\RT\RT652-3\inhdocs\10. HVAC\Projectdeel_2_Office_Workshop\Workshop\EPC\20111123 EPC_Workshop APM II... Omschrijving bouwwerk : APM II Terminal 2e Maasvlkate - Workshop Dossiernummer : RT652-3 DO Gebruikte eisentabel : EPC-eisen Bouwbesluit 1 januari 2009 Overige gebouwgegevens : EPC op basis van tekeningen Workshop - RT652-3-DE-250-DO1 - RT652-3-DE-251-DO1 - RT652-3-DE-252-DO1 - RT652-3-DE-253-DO1 - RT652-3-DE-254-DO1 - RT652-3-DE-255-DO1 INDELING GEBOUW Totale gebruiksoppervlakte fysieke gebouw (woonfunctie, woongebouw en utiliteitsgebouw) Ag;tot 860,00 m² Utiliteitsgebouw : - gebruiksoppervlakte verwarmde zones Ag;verw 860,00 m² - gebruiksoppervlakte gekoelde zones Ag;koel 860,00 m² INDELING GEBOUW - KLIMATISERINGSSYSTEMEN Klim. Omschrijving Ventilatielucht Transportmedium Indiv. Csys syst. toevoer afvoer warmte koeling regeling [Ws/dm³] A Klimatiseringssysteem -1- mechanisch mechanisch water water ja 3,0 INDELING GEBOUW - ENERGIESECTOREN Sector Functie Omschrijving Bezettings- Ag;verw Ag;koel graadklasse(bb) [m²] [m²] A.1 a 1 Kantoorfunctie B3 466,00 466,00 A.1 a 2 Bijeenkomstfunctie, overige B2 57,00 57,00 A.1 a 3 Gemeenschappelijke ruimte 337,00 337,00 INDELING GEBOUW - GEMEENSCHAPPELIJKE RUIMTEN Functie Gebruiksfuncties die gebruik maken van Gemeenschappelijke ruimte idem Ag;Woon [m²] Toegekend aan gebruiksfunctie a 3 a 1 a 2 0,00 Kantoorfunctie BOUWKUNDIGE GEGEVENS - TRANSMISSIE Definitie scheidingsconstructies sector: A.1 - constructie orientatie constructiedeel A Hkr Rc U ZTA r zonwering [m²] [m] [m²k/w] [W/m²K] [-] [-] Noord-Oost gevel buiten, NO Gevelpaneel 200,0 2,50 0,37 EPU, NPR 2917 V2.1 23 nov 2011-10:41 / Q/Q=0,774 blz. 1
NEN, NPR 2917 EP Utiliteitsgebouwen BOUWKUNDIGE GEGEVENS - TRANSMISSIE (vervolg) constructie orientatie constructiedeel A Hkr Rc U ZTA r zonwering [m²] [m] [m²k/w] [W/m²K] [-] [-] Noord-Oost gevel buiten, NO Glas Hr++ 121,0 1,86 0,65 1,00 geen/overig Zuid-Oost gevel buiten, ZO Gevelpaneel 28,4 2,50 0,37 Glas Hr++ zonwerend 20,0 1,86 0,40 1,00 geen/overig Noord-West gevel buiten, NW Gevelpaneel 28,4 2,50 0,37 Glas Hr++ 20,0 1,86 0,65 1,00 geen/overig Dak buiten, boven Dak 512,0 2,50 0,38 ------------ + totaal 929,8 BOUWKUNDIGE GEGEVENS - LINEAIRE KOUDEBRUGGEN Er is gerekend volgens de uitgebreide methode m.b.t. de koudebruggen. Definitie lineaire koudebruggen sector: A.1 - constructie begrenzing koudebrug l / P type detail Psi Psi;gr Psi;e Eps [m] [W/mK] [W/mK] [W/mK] [m²/m] Noord-Oost gevel buiten, NO vloer 38,00 (eigen waarde) 0,900 BOUWKUNDIGE GEGEVENS - INFILTRATIE qv10;kar/m² van het gebouw : 0,000 [dm³/sm²] Gebouwhoogte : klasse 1 (<=10m) BOUWKUNDIGE GEGEVENS - THERMISCHE CAPACITEIT Massa vloerconstructie per m² GO : >= 400 kg/m² Type plafond : gesloten TOESTELLEN VERWARMING EN KOELING PER ENERGIESECTOR Energie- Toestel verwarming Nopw;verw Nsys;verw Toestel koeling Nopw;koel Nsys;koel sector Nr Omschrijving [-] [-] Nr Omschrijving [-] [-] A.1 1 E-Warmtepomp 1,625 0,850 1 Vrijekoeling WKO 4,680 0,790 INSTALLATIE W - VERWARMING EN HULPENERGIE Verwarmingssysteem 1 - E-Warmtepomp verwarmingstoestel type toestel :...warmtepomp type warmtepomp : elektrische warmtepomp temperatuurniveau : 35 C <= Taanv < 45 C bronnen : grondwater/aquifer installatiekenmerken opwekkingsrendement (Nopw;verw) : 1,625 [-] gebouwgebonden warmtelevering op afstand : nee hulpenergie aantal ketels-cv/luchtverwarmers met waakvlam : 0 aangewezen sectoren: A.1 - EPU, NPR 2917 V2.1 23 nov 2011-10:41 / Q/Q=0,774 blz. 2
NEN, NPR 2917 EP Utiliteitsgebouwen INSTALLATIE W - KOELING Koelsysteem 1 - Vrijekoeling WKO koeltoestel type toestel :...koude-opslag installatiekenmerken opwekkingsrendement Nopw;koel : 4,680 [-] systeemrendement Nsys;koel : 0,790 [-] aangewezen sectoren: A.1 - INSTALLATIE W - WARMTAPWATER type toestel voor warmtapwaterbereiding : warmtepomp Nopw;tap = 0,546 systeem voor distributie van warm tapwater : toepassing circulatieleiding Nsys;tap = 0,600 sectoren met tappunten voor warmwater : A.1 - INSTALLATIE W - REGELING VENTILATIE Energiesector A.1 - qv;min [dm³/s] : 528,0 qv;m;werk [dm³/s] : 1000,0 terugregeling buitenlucht : mech. ventilatie, terugregeling debiet>=40% warmteterugwinapparatuur : anders/kwaliteitsverklaring rendement nwtw [-] : 0,90 hulpenergiegebruik bij wtw electrisch Ehulp;vorst;el [kwh] : 0,00 Phulp;wtw [kw] : 0,00 thermisch Qhulp;vorst [MJ] : 0 natuurlijke ventilatie : te openen ramen uv;n;koel [dm³/s m²] : 2,00 INSTALLATIE W - VENTILATOREN Bepaling effectief vermogen ventilatoren : werkelijk opgesteld vermogen, rendement elektromotor forfaitair Peff [kw] : 2,200 Nummer Klim. P(as) Aantal Debietregeling Nelm systeem [kw] [-] [V] 1 A 3,00 1 toerenregeling 0,75 INSTALLATIE W - POMPEN Pompen in warmwater circuits >50% van opgesteld asvermogen heeft automatische toerenregeling Fregel;verw = 0,50 Pompen in gekoeld water circuits >50% van opgesteld asvermogen heeft automatische toerenregeling Fregel;koel = 0,50 INSTALLATIE E - VERLICHTING Energie- Pverlichting armatuur aanw.detectie Ag;sec Tdag Tavond Fvl;avond Qprim;vl;sec sector [kw] [W/m²] afzuiging in >= 70% Ag [m²] [-] [-] [-] [MJ] A.1 7,14 8,30 ja ja 860,0 2200,0 300,0 0,5 107862 Verlichtings- Regeling verlichting Averl Adagl Akunstl Fregel;kunstl Fregel;dagl Qprim;vl sector [m²] [m²] [m²] [-] [-] [MJ] A.1 / 1 daglichtschakeling 860,0 0,0 860,0 0,80 0,60 107862 EPU, NPR 2917 V2.1 23 nov 2011-10:41 / Q/Q=0,774 blz. 3
NEN, NPR 2917 EP Utiliteitsgebouwen OVERZICHT EISEN ENERGIEPRESTATIECOËFFICIENTEN Omschrijving : EPC-eisen Bouwbesluit 1 januari 2009 Datum : 1 januari 2009 EPC-eis;woon [-] : 0,80 Cepc;woon [-] : 1,12 Cg;toel [-] : 330,00 Cverlies;toel [-] : 65,00 CV [-] : 135,00 Ckoel [-] : 4,00 Yverlies [-] : 1,20 YV [-] : 1,25 Ykoel [-] : 3,00 Gebruiksfunctie EPC-eis Cepc Uv;min [-] [-] [dm³/s m²] Kantoorfunctie 1,10 0,96 1,30 Bijeenkomstfunctie, overige 2,00 1,17 0,95 RESULTATEN - INFORMATIEF CO2-emissie 22128 kg RESULTATEN - ENERGIEPRESTATIEGEGEVENS Verwarming Qprim;verw 159374 MJ Ventilatoren Qprim;vent 53369 MJ Warmtapwater Qprim;tap 8852 MJ Pompen Qprim;pomp 17641 MJ Koeling Qprim;koel 13882 MJ Bevochtiging Qprim;bev 0 MJ Verlichting Qprim;vl 107862 MJ Comp. PV-cellen Qprim;pv 0 MJ Comp. WK Qprim;comp;WK 0 MJ Qpres;woon 0 MJ ----------------- + Totaal Qpres;tot 360980 MJ Qpres;toel 466944 MJ Qpres;tot / Qpres;toel = 0,774 Ag;verw = 860,00 Averlies = 929,80 Epc voldoet wel aan eisentabel : EPC-eisen Bouwbesluit 1 januari 2009 EPU, NPR 2917 V2.1 23 nov 2011-10:41 / Q/Q=0,774 blz. 4
NEN, NPR 2917 EP Utiliteitsgebouwen RESULTATEN - AANDACHTSPUNTEN Bouwkundige gegevens Let op, er is een meer nauwkeurige methode voor de bepaling van de infiltratie. Installatie W Kwaliteitsverklaring voor type warmteterugwinning benodigd Er is geen hulpenergiegebruik voor warmteterugwinning gespecificeerd EPU, NPR 2917 V2.1 23 nov 2011-10:41 / Q/Q=0,774 blz. 5