Calamiteitengids Diemen. Calamiteitengids

Calamiteitengids 1

Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Hoe kunt u zich zelf voorbereiden... 4 2. Gegevens Rampenzender:... 6 3. Hoe wordt u gewaarschuwd bij een calamiteit of ramp?... 7 4. Risico s in Diemen... 8 Algemene handelingsperspectieven... 9 5. Brand... 9 6. Koolmonoxide... 10 7. Uitval gas, water of stroom... 11 8. Gevaarlijke stoffen... 12 9. Overstroming... 13 10. Explosie en instorting... 14 11. Verkeersongeval:... 15 12. Extreem weer... 16 13. Ordeverstoring en paniek... 17 14. Ziektegolf... 18 15. Terrorisme... 19 16. Kernongeval... 20 17. Bellen naar 112... 21 Checklist als de sirene gaat... 22 Checklist noodvoorraad... 23 Checklist evacuatie... 24 Belangrijke telefoonnummers en websites... 25 2

Inleiding We leven in een maatschappij vol met risico s. Veel van deze risico s zijn we bereid om te nemen. We rijden bijvoorbeeld in auto s, waardoor we het risico lopen betrokken te raken bij een ongeluk. Daarnaast brengen de technologische ontwikkelingen van de samenleving ook risico s met zich mee. De meeste van deze risico s zelf zijn klein, maar de gevolgen hiervan kunnen groot zijn. Denk maar aan de Bijlmerramp of de rampen die Enschede en Volendam troffen. Zoals u wellicht weet vinden de meeste ongevallen plaats in en om het huis waarbij met name klussen en schoonmaakwerkzaamheden risico s opleveren. Hiervoor verwijzen wij u graag naar de website van de stichting consument en veiligheid (www.veiligheid.nl), zij geven adviezen over hoe u uw eigen woning en omgeving veiliger kunt maken. De overheid heeft een belangrijke rol bij het voorkomen en bestrijden van (grote) calamiteiten en rampen. De gemeente Diemen heeft daarom een crisisbeheersingsplan klaarliggen waarin de gezamenlijke inzet van politie, brandweer en ambulancedienst is geregeld. Toch is het van belang dat u ook zelf bewust hier bewust mee omgaat. De overheid kan namelijk niet alles voor u regelen en u heeft dus ook een eigen verantwoordelijkheid in het beperken van uw risico s en het beschermen van uzelf. Het spreekt voor zich dat wij er alles aan doen om die risico s voor u als inwoner, zo klein mogelijk te houden. Maar, hoe klein ook, die risico s zijn er wel. Wij vinden dat u moet weten wat die risico s zijn, wat wij als gemeente aan die risico s doen en welke maatregelen u zelf kunt treffen. Hierbij moeten we echter aangeven dat het onmogelijk is om voor alle risico s aan te geven hoe u zich kunt beschermen. In hoofdstuk 4 wordt aangegeven wat de plaatselijke risico s zijn. Hiervoor vindt u in deze gids een handelingsperspectief. Voor een deel zijn de genoemde risico s echter van toepassing voor heel ons land ongeacht waar u zich ook bevindt. Wij willen u toch hiervoor een algemeen handelingsperspectief bieden. Lees de calamiteitengids goed door en bewaar hem op een handige plek. Tref tevens de nodige voorbereidingen, zoals het aanleggen van een noodvoorraad. Heeft u nog vragen of wilt u meer informatie? Neem dan gerust contact op met de ambtenaar Openbare Orde en Veiligheid van de gemeente, tel.nr. 020-3144665 e-mail oov@diemen.nl. 3

1. Hoe kunt u zich zelf voorbereiden De kans dat er zich een ramp voordoet is klein, maar hoe klein ook, de risico s zijn er wel. U kunt zelf meehelpen om de gevolgen van een ramp zo klein mogelijk te houden. Het is dus voor u zelf en anderen belangrijk dat u zich goed voorbereid op wat er kan gebeuren. 1. Lees de calamiteitengids goed door In deze calamiteitengids staat per calamiteittype beschreven hoe u zich het beste kunt voorbereiden en wat u moet doen. Lees deze calamiteitengids goed door en bewaar hem op een handige plek. 2. Zorg voor een radio op batterijen Indien er wat gebeurt is het belangrijk dat u op de hoogte bent over wat er gaande is en wat u moet doen. Het kan voorkomen dat het stroom uitvalt. Zorg daarom voor een radio op batterijen en stem deze standaard af op RTV Noord-Holland (op de kabel FM 88,9 en ether 93,3). Dit is in de provincie Noord-Holland de officiële rampenzender (zie volgende pagina). 3. Zorg voor een noodvoorraad Met een noodvoorraad kunt u overleven indien u een aantal dagen opgesloten zit in uw huis of indien u lang zonder stroom of water zit. Kijk op www.crisis.nl en zie ook de 4

Checklist noodvoorraad in de calamiteitengids. 4. Bedenk wat u moet doen bij een evacuatie Het kan voorkomen dat u per direct uw huis moet verlaten. Wees op de hoogte van wat u mee moet nemen, zoals medicijnen, verzekeringspapieren en uw identiteitsbewijs. Voor meer informatie, kijk op www.crisis.nl en zie ook de Checklist evacuatie in de calamiteitengids. 5. Denk aan mensen die extra hulp nodig hebben Let tijdens een ramp op mensen in uw omgeving die extra hulp nodig hebben, zoals kinderen, ouderen en mensen met een lichamelijk beperking. Minder zelfredzaam? Bent u vanwege een beperking minder zelfredzaam? Vraag dan aan anderen om u bij een ramp te helpen. Kijk ook op de website www.nietbangmaarvoorbereid.nl. U vindt hier advies voor het verbeteren van uw veiligheid. 5

2. Gegevens Rampenzender: Rampenzender RTV Noord-Holland is de officiële rampenzender in de provincie en dus ook in Diemen. RTV Noord-Holland is altijd het officiële informatiekanaal van de overheid tijdens een calamiteit. Via RTV Noord-Holland krijgt u te horen wat er aan de hand is en wat u precies moet doen. In zeer dringende gevallen kunnen de verschillende meldkamers in de provincie zelf inbreken op de zenders van RTV Noord-Holland. Daarnaast beschikt RTV Noord-Holland over een telefoonaansluiting op het noodnet en over een noodaggregaat, zodat u ook tijdens stroomstoringen kan worden geïnformeerd. De gemeente kan tijdens een ramp gebruik maken van de gemeentelijke internetpagina en van de landelijke crisiswebsite www.crisis.nl Indien er een speciaal informatienummer wordt open gesteld, zal dit nummer bekend worden gemaakt via RTV Noord-Holland. Bij een landelijke ramp of crisis zal de publieke omroep (Radio 1) worden ingezet als nationale rampenzender. Frequenties Radio Noord-Holland Radio Noord-Holland op de kabel FM 88,9, ether 93,3 Daarnaast kan Radio Noord-Holland ook via het internet beluisterd worden. 6

3. Hoe wordt u gewaarschuwd bij een calamiteit of ramp? Mocht er zich een ramp voordoen, dan is het belangrijk dat iedereen daarvan zo snel mogelijk op de hoogte is. Om iedereen zo snel mogelijk op de hoogte te stellen, worden de sirenes gebruikt. Deze kent u vast wel van de test op elke eerste maandag van de maand. Ook kunnen er geluidswagens worden ingezet om u te waarschuwen. Daarna is het belangrijk dat u zich via RTV Noord-Holland op de hoogte stelt van wat er aan de hand is. Sirene De sirene waarschuwt alle personen in het gebied waar gevaar dreigt. Indien u de sirene hoort, is hij voor u bedoeld! De sirenes worden per stuk aangestuurd. Gaat de sirene in een gebied af en u hoort de sirene in uw eigen buurt niet dan is uw buurt veilig! Elke eerste maandag 1 van de maand om 12.00 uur worden de sirenes getest. Er is op dat moment niets aan de hand. Maar gaat de sirene op een ander moment dan is er wel gevaar. Voor meer informatie kunt u de Checklist als de sirene gaat in deze calamiteitengids raadplegen. Geluidswagen Indien er zeer plaatselijk gevaar dreigt of indien er geen sirene aanwezig is, kunnen er geluidswagens worden ingezet. Luister dan goed wat er gezegd wordt en volg de instructies op. Stem af op RTV Noord-Holland voor verdere informatie. Zelf opletten Uiteraard kunt u een ramp al opmerken voordat u gewaarschuwd bent. Twijfel dan niet en breng uzelf en anderen in veiligheid. Bel vervolgens 112. 1 Met uitzondering van officiële feestdagen en 4 of 5 mei 7

4. Risico s in Diemen De gemeente heeft een risicokaart opgesteld. Zo n risicokaart bevat gegevens die betrekking hebben op veiligheid, risico s en rampenbestrijding. Deze risicokaart kunt u bekijken via de website van de gemeente Diemen www.diemen.nl (klik op inwoner / veiligheid onder aan de bladzijde vindt u de link met de risicokaart) of via www.risicokaart.nl. Deze kaart wordt actueel gehouden aan de hand van onder andere de vergunningverlening aan bedrijven. De kaart geeft een beeld van de incidenten die kunnen plaatsvinden. Het gaat dan met name om die incidenten waarvan de kans dat ze gebeuren klein is, maar waarvan de effecten dusdanig groot kunnen zijn dat de gemeente, de hulpdiensten en uzelf zich hierop willen voorbereiden. Het gaat om ongevallen met bijvoorbeeld gevaarlijke stoffen bij bedrijven of tijdens transport over water, de weg, het spoor of door buisleidingen, maar ook luchtvaartongevallen of overstromingen. Welke instellingen staan op de risicokaart (met rode symbolen): Tankstations In Diemen zijn er meerdere tankstations aanwezig. Een tankstation op zich heeft uiteraard een brandrisico, Bij een tankstation waar ook LPG verkocht wordt is het gevaar wat groter, namelijk brand en/of explosie. Dit kan voorkomen bij de overslag van LPG van de tankauto naar de tank en bij bovengrondstanks. Het gevaar van een ondergrondse tanks is minimaal. Diemen Noord Hammerstein verkoop benzine, diesel (LPG is wel vergund maar nog niet aangelegd). Buitengebied: Bedrijventerrein Stammerdijk Tankstation De Blokhut (Texaco) verkoop benzine, diesel en LPG. Diemen Zuid: Tankstation Bergwijkdreef (BP) uitsluitend benzine en diesel. Vervoer gevaarlijke stoffen Gevaarlijke stoffen worden vervoerd over het spoor, de weg of over het water. Wat bij een bedrijf mis kan gaan, kan ook onderweg. In Diemen worden gevaarlijke stoffen vervoerd over het Amsterdam-Rijnkanaal, de spoorlijnen en de autosnelwegen A1, A9 en A10. Daarnaast heeft de gemeente een route aangewezen voor het vervoer binnen de gemeente. Deze route is komende vanuit Amsterdam Zuidoost via de Provincialeweg, Muiderstraatweg (deels) en Weteringweg naar de afrit 2 van de A1. Daarnaast is het bedrijventerrein Verrijn Stuart aangewezen als laad en los zone binnen de gemeentelijke route gevaarlijke stoffen. Bedrijven met gevaarlijke stoffen In Diemen wordt in de zwembaden (F.B. Duran in Diemen-Zuid en het AGO-zwembad op Plantage De Sniep) gewerkt met chloor. Daarnaast zijn er enkele bedrijven die voor hun productieproces gassen en of chemicaliën gebruiken. Deze bedrijven zijn voornamelijk gevestigd op het bedrijventerrein Verrijn Stuart. Het risico bestaat uit brandgevaar, het vrijkomen van giftige stoffen en explosiegevaar. In het buitengebied zijn bij woningen en bedrijven kleine propaangastanks aanwezig ten behoeve van de verwarming (ontbreken aardgasleidingen). Deze hebben een dermate kleine capaciteit dat zij geen groot gevaar opleveren en daarom niet zichtbaar zijn op de risicokaart. Kwetsbare objecten: Op de risicokaart zijn in groen de door de gemeente als kwetsbare objecten aangemerkte gebouwen weergegeven. Dit zijn gebouwen waarin veel mensen (kunnen) verblijven of mensen die verminderd zelfredzaam zijn. Dit zijn grote onder andere scholen, kinderdagverblijven, verzorgingstehuizen en grote kantoorgebouwen. Deze instellingen moeten zelf ook ontruimingsplannen hebben en de brandweer heeft voor deze instelling veelal een apart aanvalsplan in geval van brand. 8

Algemene handelingsperspectieven 5. Brand In een korte tijd kan een beginnend brandje in huis uitgroeien tot een grote brand. Snel ingrijpen voorkomt erger. De rook zorgt voor de meeste slachtoffers. Natuurlijk kan er ook brand uitbreken in een ander gebouw waar u zich bevindt, bijvoorbeeld op het werk of in een winkel. Het is belangrijk dat u weet wat u in zo n geval moet doen. Hoe kunt u het voorkomen? Hoe voorzichtig u ook bent, er kan altijd brand uitbreken. Brand is vaak gemakkelijk te voorkomen. Kijk voor handige tips op www.brandweer.nl of informeer bij de brandweer. Hoe bereidt u zich voor? Plaats een rookmelder op elke verdieping in uw huis en controleer deze jaarlijks. Maak samen met uw huisgenoten afspraken over vluchtroutes. Koop een branddeken of een brandblusser, zodat u een beginnende brand kunt doven. Bekijk in grote gebouwen het ontruimingsplan, zodat u weet waar de nooduitgangen zijn. Hoe wordt u gewaarschuwd? Indien er brand is, zult u dat waarschijnlijk eerst ruiken. Tevens kunt u gewaarschuwd worden door een rookmelder of door het afgaan van een sprinklerinstallatie. Wat moet u doen? Probeer niet in paniek te raken Probeer een beginnende brand te blussen met een branddeken of een brandblusser. Lukt blussen niet meer, ga dan zo snel mogelijk naar buiten. Neem kinderen mee en help anderen die moeilijk zelf kunnen vluchten. Probeer nooit spullen mee te nemen of te redden. Sluit deuren en ramen achter u. Zo voorkomt u misschien dat de brand zich uitbreidt. Gebruik geen lift, maar ga via de trap. Bel 112 voor hulp. Kunt u het gebouw niet verlaten? Ga zo mogelijk voor een raam aan de straatkant staan, zodat de brandweer u kan zien. Kunt u niet meer door de rook heen kijken? Blijf laag bij de grond, want rook stijgt op. Maak een paar doeken nat en houd deze voor uw neus en mond. Ga nooit terug een brandend gebouw in. Koel brandwonden minstens vijftien minuten met lauw stromend water. Verwijder kleding die niet aan de wond vastzit. Waarschuw een arts. Doe niets op de wond. Doe bij een vlam in de pan alleen de deksel op de pan en ga nooit met de pan lopen of proberen te blussen met water! Brand in de buurt? Is er brand bij u in de buurt, bijvoorbeeld verderop in de straat? Bel 112 en breng uzelf in veiligheid. Ga niet naar de brand toe. probeer te voorkomen dat u de rook inademt. Geef hulpdiensten de ruimte om hun werk te doen en luister naar hun aanwijzingen. Doe niet mee aan ramptoerisme. Ook bij een brand die wat verder weg is, moet u oppassen voor de rook die vrijkomt. Bij gevaar, zoals het vrijkomen van gevaarlijke stoffen, wordt u geïnformeerd via een geluidswagen of de sirene. Sluit dan deuren en ramen en stem af op RTV Noord- Holland. 9

6. Koolmonoxide Voor het verwarmen van uw huis en voor het warmwatergebruik wordt gas verbrand. Voor het verbranden van gas is zuurstof nodig. Indien er te weinig zuurstof is, kan het gas niet volledig verbranden en ontstaat koolmonoxide. Dit is een gevaarlijk en niet te ruiken gas. Bijna elke winter kunt u in de krant lezen dat er mensen aan overleden zijn. Ondanks het feit dat in Nederland zeer strenge eisen gelden voor de verwarmingstoestellen, moet u toch alert blijven op de mogelijke gevaren. Hoe bereidt u zich voor? Plaats in alle slaapkamers een koolmonoxidemelder. Deze melder gaat af als de hoeveelheid koolmonoxide in de ruimte te hoog dreigt te worden. Hoe kunt u het voorkomen? Zorg er altijd voor dat er verse lucht in uw huis binnen kan stromen. Helemaal als het buiten koud is en de verwarming aan staat. Laat de mechanische ventilatie dus aan staan en houd ventilatiegaten en roosters open! Laat uw gasapparatuur jaarlijks controleren door een erkend installateur. Zo is de kans op een defect kleiner. Ga niet zelf veranderingen aanbrengen in het gasleidingsysteem, maar schakel een vakman in. Heeft u een schoorsteen? Laat deze dan elk jaar vegen om verstopping te voorkomen. Bij een verstopte schoorsteen kunnen verbrandingsgassen namelijk terugslaan in de kamer. Tevens kan een verstopte schoorsteen brand veroorzaken. Hoe wordt u gewaarschuwd? Koolmonoxide ruikt en proeft u niet. Er zijn wel een aantal kleine aanwijzingen dat er te weinig zuurstof is voor de gasverbranding en er dus koolmonoxide vrijkomt. Aanwijzingen: Gasvlammen branden oranje in de plaats van blauw. De gasvlammen branden hoger dan normaal. Door het vrijkomende vocht beslaan de ramen. Wat moet u doen? Zet alle ramen en deuren open, zodat er zo snel mogelijk zuurstof binnenstroomt. Sluit de gastoevoer af. Ga naar buiten. Bel 112 voor hulp. 10

7. Uitval gas, water of stroom Vrijwel ieder huis in Nederland is aangesloten op gas, water en stroom. Indien een van deze voorzieningen langdurig uitvalt, kunnen er problemen ontstaan. De uitval kan ontstaan door beschadigde leidingen of als gevolg van een ramp. Hoe kunt u het voorkomen? Ga niet zomaar graafwerkzaamheden uitvoeren, er liggen mogelijk kabels of leidingen in uw tuin. Moeten er leidingen worden aangelegd of verplaatst, schakel dan een vakman in. Indien u precies wilt weten waar leidingen door uw grond zijn aangelegd kijk dan op www.klic.nl. Hoe bereidt u zich voor? Zorg er altijd voor dat u een noodvoorraad in huis heeft. Zie hiervoor de Checklist noodvoorraad in deze calamiteitengids. Daarmee voorkomt u namelijk dat u bijvoorbeeld langdurig in het donker zit als de stroom uitvalt. Als de elektriciteit uitvalt, kunt u ook niet luisteren naar de radio voor informatie. Zorg dus dat u een radio op batterijen en voldoende extra batterijen heeft of koop een opwindbare radio. U kunt dan via uw radio op batterijen luisteren naar RTV Noord-Holland voor actuele informatie. Bent u erg van stroom afhankelijk, dan kunt u overwegen een noodaggregaat aan te schaffen. Hoe wordt u gewaarschuwd? Waarschijnlijk merkt u het direct als gas, water of stroom uitvalt. Indien de storing naar verwachting binnen twee uur is opgelost, zal er geen waarschuwing worden gegeven. Duurt de storing langer, dan krijgt u informatie via RTV Noord-Holland. Wat moet u doen? Schakel gas en elektrische apparaten uit als deze in gebruik waren ten tijde van de uitval. Draai waterkranen dicht bij een waterstoring. Trek als het koud is extra warme kleding aan Ga niet bellen! Stem uw draadloze radio af op RTV Noord-Holland voor meer informatie. Daar hoort u wat er aan de hand is, wat u kunt doen en hoe u in contact komt met de hulpdiensten. U kunt ook nader geïnformeerd worden via een geluidswagen of een brief. Als de watervoorziening langere tijd uitvalt (meer dan 48 uur), nemen gemeente en Waternet maatregelen. Er worden dan in de wijk mobiele units geplaatst, waar u op bepaalde tijden water kunt halen. Voor mensen die thuis afhankelijk zijn van medische apparaten, zoals dialysepatiënten, kan de uitval van elektriciteit gevaarlijk zijn. Het is verstandig met de huisarts te overleggen of het nodig is dat de patiënt naar een ziekenhuis gebracht wordt als de situatie te lang duurt. Door het uitvallen van de telefoonverbinding kunnen de hulpdiensten problemen krijgen. In dat geval worden er mobiele meldpunten geregeld bij onder andere politiebureaus. Tevens kunnen brandweerauto s worden ingezet. Zij kunnen meestal nog wel contact leggen via mobilofoons. Afschakelen door ernstig stroomtekort Als er een ernstig stroomtekort in ons land is, kan besloten worden in grote gebieden bewust tijdelijk de stroom uit of af te schakelen om kwetsbare plekken in Nederland te voorzien van noodstroom. Hierover zijn 'afschakelgebieden' aangewezen in Nederland. Ook in gebieden van de provincie Noord-Holland kan de stroom dan bewust uit- of afgeschakeld worden. Als zo n situatie zich voordoet, wordt u hierover vooraf geïnformeerd. 11

8. Gevaarlijke stoffen In onze gemeente bevinden zich een aantal bedrijven die werken met gevaarlijke stoffen als LPG, ammoniak en chloor. Dergelijke stoffen zijn gevaarlijk vanwege het feit ze giftig, brandbaar of explosief zijn. De gevaarlijke stoffen worden vervoerd via weg, water, spoor en door buisleidingen. Om de risico s te minimaliseren gelden er strenge veiligheidseisen voor het transport en de opslag. In deze calamiteitengids vindt u de risicokaart met de opslagplaatsen van gevaarlijke stoffen in onze gemeente. U kunt ook kijken op www.risicokaart.nl. In Diemen gaat het om chlooropslag bij de zwembaden, LPG verkoop bij tankstation De Blokhut (Texaco) en bij enkele bedrijven op het bedrijventerrein Verrijn Stuart. Gevaarlijke stoffen Gevaarlijke (giftige) stoffen zijn er in drie vormen: gas, vloeistof of een vaste stof. Van een vaste stof heeft vrijwel niemand last. Denk maar aan muizenkorrels. Als er een pak omvalt, dan worden de korrels gewoon weer opgeschept en teruggedaan in de verpakking. Handen wassen, en klaar. Is de vaste stof een poeder, dan kan het weg waaien. Het kan worden ingeademd of zich op het lichaam vasthechten. Dat kan wel schadelijk zijn voor de gezondheid. Giftige vloeistoffen zijn onder andere geconcentreerde schoonmaakmiddelen die vrijwel iedereen gebruikt, zoals bleekwater. Lekt er zo n giftige vloeistof uit bijvoorbeeld een tankwagen, dan is er weinig kans dat u hiermee in contact komt. De brandweer probeert verspreiding te voorkomen en derden ruimen de vloeistof op. Anders is het als er uit de vloeistof dampen (gassen) vrijkomen. Afhankelijk van de windsnelheid en -richting kan een zich snel uitbreidende gaswolk ontstaan. Deze giftige gassen kunnen worden ingeademd. Hierdoor kunnen de longen beschadigen en kan het zenuwstelsel worden aangetast. De schade hangt af van de tijd dat iemand is blootgesteld aan de gassen en de dosis die is ingeademd. Hoe bereidt u zich voor? Zorg ervoor dat u altijd een noodvoorraad in huis heeft voor het geval u bij het vrijkomen van gevaarlijke stoffen langdurig binnen moet blijven. Zie hiervoor de Checklist noodvoorraad in deze calamiteitengids. Weet waar en hoe u thuis het gas, de elektriciteit en de ventilatie kunt uitschakelen. Hoe wordt u gewaarschuwd? Als u wordt blootgesteld aan een schadelijke stof kunnen uw ogen beginnen te prikkelen, kan uw ademhaling worden bemoeilijkt of kunt u een indringende geur ruiken. Als in uw omgeving gevaarlijke stoffen vrijkomen door een brand of ongeval, wordt u gealarmeerd door de sirene of door een geluidswagen. Wat moet u doen? Wat u moet doen, hangt af van de soort gevaarlijke stof. Soms is er geen tijd te verliezen. Het is daarom belangrijk om uzelf zo snel mogelijk in veiligheid te brengen en mensen in uw omgeving te helpen. U hoort via RTV Noord-Holland wat er precies aan de hand is en wat u verder moet doen. Blijf binnen of ga naar binnen. Sluit deuren en ramen. Doof open vuur. Zet alle ventilatiesystemen uit, ook de afzuigkap. Sluit alle ventilatieroosters. Als de tijd het toelaat: doe de hoofdkraan van het gas dicht en sluit kachels af. Ga naar een kamer waar het niet tocht, liefst middenin het huis of gebouw. 12

9. Overstroming Diemen ligt in een poldergebied en ligt dus onder de zeespiegel. Overstromingen kunnen het gevolg zijn van verschillende omstandigheden. Zee Bij een eventuele dijk- of duindoorbraak bestaat de dreiging van een overstroming vanuit zee. Er is dan een acute noodsituatie. Dit zal Diemen niet direct treffen maar kan wel aanleiding zijn voor het opvangen van getroffenen uit andere (wel ondergelopen) gebieden. Rivieren en kanalen Als er in korte tijd veel regen valt, kan de waterstand in de rivieren en kanalen snel stijgen. Een overstroming is dan mogelijk. Hoe bereidt u zich voor? Op www.ahn.nl/hoogtetool kunt u een indicatie krijgen van de gemiddelde hoogte in uw postcodegebied. Diemen Noord: circa - 0,9 N.A.P. Diemen Centrum: circa - 0,9 N.A.P. Diemen Zuid: circa - 1,1 N.A.P. Kijk op www.risicokaart.nl waar in onze gemeente het gevaar op overstromingen het grootst is. Bedenk waar of bij wie u terecht kunt als u uw huis uit moet vanwege overstromingsgevaar. Denk hierbij ook aan het meenemen van kwetsbare mensen in uw omgeving, die de hulp van een ander nodig hebben. Hoe wordt u gewaarschuwd? Houd in het geval van extreem hoog water het laatste nieuws in de gaten via RTV Noord- Holland. Wat moet u doen? Als u uw huis moet verlaten, sluit dan in elk geval gas en elektriciteit af. Denk aan het meenemen van medicijnen en belangrijke papieren. Zie verder de Checklist evacuatie achterin deze calamiteitengids. Als de tijd het toelaat: breng uw waardevolle spullen naar de hoogste verdieping in huis. Kunt u door het hoge water uw huis niet meer verlaten, ga dan naar het hoogste punt in huis. Neem uw noodvoorraad en een radio op batterijen mee. Zie de Checklist noodvoorraad achterin deze calamiteitengids. 13

10. Explosie en instorting Explosies kunnen ontstaan doordat er iets misgaat met een explosieve stof (bijvoorbeeld LPG) of explosief materiaal (bijvoorbeeld vuurwerk). Uw huis of een ander gebouw kan instorten na een (gas)explosie. Hoe kunt u het voorkomen? In huis kunt u een gasexplosie voorkomen door niet zelf aan gasleidingen te gaan sleutelen. Schakel hiervoor een vakman in. Laat daarnaast uw cv-installatie regelmatig controleren. Indien u een gaslucht in huis ruikt, moet u direct de gastoevoer afsluiten en de ramen open zetten. Maak geen open vuur en rook niet op plaatsen waar explosiegevaar met waarschuwingsborden staat aangegeven. Hoe bereidt u zich voor? Grote gebouwen hebben een ontruimingsplan. Bekijk dit plan als u zo n gebouw bezoekt. Hoe wordt u gewaarschuwd? U kunt het ruiken wanneer er gas ontsnapt is. Gas is reukloos, maar er is een speciale geurstof aan toegevoegd, zodat u het gas wel kunt ruiken. Indien u in een groter gebouw bent, wordt u gewaarschuwd via een ontruimingssignaal of door bedrijfshulpverleners. Bij het vrijkomen van een grote gaswolk of bij ander explosiegevaar, wordt u gealarmeerd via de sirene of door een geluidswagens. Meer informatie krijgt u via de rampenzender. Wat moet u doen? Bij explosie gevaar: o Doe ramen en deuren open o Verlaat de directe omgeving, van de bron af! Na een explosie: o Verlaat zo snel mogelijk het gebouw en help mensen die extra hulp nodig hebben. Kijk uit voor losse elektriciteitsdraden, deze kunnen onder stroom staan. o Lukt dit niet, zoek een schuilplek. Vallend puin is het grootste gevaar. Blijf laag bij de grond, schuil onder zwaar meubilair. Blijf uit de buurt van ramen, spiegels, glazen deuren en zware voorwerpen die niet op de grond staan. Blijf stil zitten en bescherm uw hoofd en nek met uw armen. o Ligt u onder het puin, blij dan stil liggen. Spaar uw stem. Maak geluiden door bijvoorbeeld op buizen te tikken, zodat hulpverleners u kunnen horen. 14

11. Verkeersongeval Elk jaar komen er in onze provincie zo n 645 mensen na een verkeersongeval in het ziekenhuis terecht en zijn er ongeveer 40 dodelijke slachtoffers te betreuren. Bij deze ongelukken zijn vaak slechts enkele auto s betrokken. Maar in bijzondere omstandigheden kunnen er ook grote, massale ongelukken gebeuren, bijvoorbeeld bij plotselinge gladheid of dichte mist. Hierdoor kan een kettingbotsing ontstaan. Hoe bereidt u zich voor Bekijk, voordat u de weg op gaat, wat de actuele verkeerssituatie en de weersverwachting is. U vindt informatie op internet (www.anwb.nl) en op NOS teletekst, vanaf pagina 700. Luister in de auto naar de verkeersinformatie. Radio 1 geeft landelijke informatie, RTV NH geeft specifieke verkeersinformatie voor de provincie Noord-Holland. Neem een mobiele telefoon in de auto mee. Zorg ervoor dat u standaard een warme jas en een deken in de auto heeft liggen. Neem altijd wat drinken mee voor onderweg. Monteer in uw auto een veiligheidshamer op een plek waar u vanuit uw autostoel bij kunt. Dit moet u doen Raakt u betrokken bij een groot ongeval, ga dan zo snel mogelijk uw auto uit en zoek een veilige plek, bijvoorbeeld achter de vangrail. Bel 112 voor hulp. Houd de vluchtstrook vrij voor politie, ambulance en brandweer. Loop niet over de rijbaan, want dat is levensgevaarlijk. Ga niet langzaam rijden of stilstaan bij een ongeval. Zo veroorzaakt u files of zelfs nieuwe ongelukken. Raakt u met uw auto te water, probeer de auto dan zo snel mogelijk te verlaten. Doe de verlichting aan, maak uw gordels los, open het zijraam (of sla deze in met de veiligheidshamer) en verlaat de auto. Kijk ook op www.hulpbijautotewater.nl. 15

12. Extreem weer Er kunnen extreme weersomstandigheden plaatsvinden. Voorbeelden daarvan zijn extreme kou, ijzel, zware storm of een hittegolf. Het openbare leven kan hierdoor ontwricht raken. Daarnaast kunnen er gevaarlijke situaties ontstaan en kan de gezondheid van veel mensen in gevaar komen. Hoe moet u zich voorbereiden? Zorg er altijd voor dat u een noodvoorraad in huis heeft. Voor meer informatie hierover zie de Checklist noodvoorraad in deze calamiteitengids. Houd de weersverwachtingen goed in de gaten. Zorg dat er altijd een deken, jas en een fles water in uw auto liggen. Indien u gaat reizen met de auto of het openbaar vervoer, neem dan een mobiele telefoon en eventueel oplader mee. Hoe wordt u gewaarschuwd? Het KNMI geeft een voorwaarschuwing of weeralarm af als er extreem weer op komst is. De voorwaarschuwing of het weeralarm wordt via de radio, tv en internet afgegeven. Helaas is extreem weer niet altijd te voorzien. Het kan plotseling opkomen en zeer plaatselijk zijn. Voor meer informatie kijk op www.knmi.nl. Wat moet u doen? Indien er een weeralarm voor uw omgeving is uitgegeven, blijf dan bij voorkeur thuis. Indien u toch de deur uit moet, neem dan voldoende eten en water mee. Denk ook aan dekens, warme kleding en een opgeladen mobiele telefoon. Laat anderen weten waar u naar toe gaat en welke route u neemt. Wanneer u wel buitenshuis bent en u komt plotseling in een zware storm terecht, probeer dan zo snel mogelijk een veilig heenkomen te vinden. Dat hoeft dus niet uw eigen huis te zijn. Wacht met het melden van schade totdat het ergste voorbij is. Dit om de hulpdiensten niet te overbelasten. Zij kunnen dan hun aandacht besteden aan het gebied waar de hulp het meeste nodig is. Als de bliksem inslaat, is dat meestal op het hoogste punt. Ga daarom bij onweer nooit onder een boom staan, dit is vaak het hoogste punt in de omgeving. Bij de blikseminslag ontstaat een elektrisch veld waar u dan middenin staat. U kunt beter bij iemand binnen schuilen of als u met de auto bent, daarin blijven zitten. De auto geleidt bij blikseminslag meestal de elektriciteit naar de aarde. 16

13. Ordeverstoring en paniek In een mensenmassa kan paniek uitbreken of een vechtpartij ontstaan. Iedereen wil dan gelijk weg, waardoor mensen in de verdrukking kunnen komen. Dit kan gebeuren bij grote evenementen als een feestweek of in een voetbalstadion. De organisatoren van de evenementen en de overheid zorgen voor voldoende vluchtwegen en begeleiden het publiek. Hulpdiensten staan bij grote evenementen vaak uit voorzorg paraat. Binnen de gemeente Diemen is geen evenemententerrein aanwezig. Hoogstens zou op de sportvelden, tijdens het Diemer Festijn of tijdens het Loswal festival paniek kunnen uitbreken of een vechtpartij kunnen ontstaan. Hoe moet u zich voorbereiden? Begeeft u zich in een mensenmassa, check dan altijd waar de nooduitgangen zijn. Als er dan wat gebeurt weet u in ieder geval welke kant u op moet. Indien u met een groep op pad bent, spreek dan vooraf met elkaar een ontmoetingsplek af. Wat moet u doen? Blijf rustig en volg de aanwijzingen van de hulpdiensten op. Ga nooit tegen de mensenstroom in, maar probeer wel de kant van een nooduitgang op te gaan. Help mensen overeind die in de drukte gevallen zijn. 17

14. Ziektegolf Verschillende soorten virussen kunnen onze gezondheid bedreigen. Er kunnen besmettelijke ziektes ontstaan die veel mensen kunnen treffen. We spreken dan van een ziektegolf of epidemie. Het is niet ondenkbaar dat een nieuw soort virus een wereldwijde epidemie (Pandemie) veroorzaakt. Bij uitbraak van een infectieziekte is het van belang om maatregelen te nemen ter voorkoming van besmetting. Hoe kunt u besmetting voorkomen? Een goede hygiëne, passend bij de infectieziekte, kan besmetting voorkomen. Is er een kans op besmetting met griepachtige verschijnselen: Gebruik dan alleen papieren zakdoekjes en gooi ze na gebruik direct weg. Houd uw hand voor uw mond bij niezen en hoesten. Was uw handen vaker dan normaal Blijf zoveel mogelijk uit de buurt van mensen die besmet zijn Hoe wordt u gewaarschuwd? Indien er een ziektegolf of epidemie uitbreekt, geeft het Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (VWS) informatie via de landelijke media. Specifieke informatie voor de inwoners van de provincie Noord-Holland komt via de RTV Noord-Holland. Ook de GGD Amsterdam zal in een voorkomend geval advies geven. Wat moet u doen? Als u denkt dat u besmet bent geraakt, raadpleeg dan uw huisarts Als u een besmettelijke ziekte heeft opgelopen, blijf dan thuis en volg de aanwijzingen van uw huisarts op. 18

15. Terrorisme Terrorisme is het plegen van geweld, met als doel politieke of godsdienstige standpunten aan anderen op te leggen. Dit kan gebeuren door middel van bijvoorbeeld bomaanslagen of het verspreiden van giftige stoffen. Wees alert Het risico op een terroristische aanslag kunnen we alleen samen zo klein mogelijk maken. Wees dus alert op verdachte situaties. Een achtergelaten koffer op het vliegveld kan al verdacht zijn. Bel de politie als u een verdachte situatie tegenkomt. Voor meer informatie, kijk op www.nederlandtegenterrorisme.nl. Wat moet u doen? Bescherm uzelf bij een aanslag tegen rondvliegend of vallend materiaal door een veilige plek op te zoeken. Help anderen zoveel mogelijk. Ga niet kijken op de plaats van de aanslag, maar zoek een open plek op, uit de buurt van grote gebouwen. Geef de hulpdiensten de ruimte om hun werk te doen. Maak geen gebruik van lucifers of een aansteker vanwege de kans op een gasontploffing. Geef de politie alle informatie die kan helpen bij het opsporen van daders. Zoals een signalement of foto s die u gemaakt heeft. Volg de aanwijzingen op die u krijgt via RTV Noord-Holland en de landelijke media. Dreiging Als er aanwijzingen zijn voor een terroristische aanslag, worden er extra maatregelen genomen. Op www.nctb.nl kunt u zien wat het actuele dreigingsniveau is. 19

16. Kernongeval In onze provincie is er een kleine kerncentrale aanwezig (Petten), maar ook elders kan er zich wel een ongeval voordoen met radioactief materiaal. De straling die bij een kernongeval vrijkomt, kan soms tot op honderden kilometers afstand schadelijk zijn voor de gezondheid. Hoe bereid u zich voor? Zorg ervoor dat u altijd een noodvoorraad in huis heeft. Zie de checklist noodvoorraad in deze calamiteitengids. Zorg ervoor dat u weet waar en hoe u thuis het gas, de elektriciteit en de ventilatie kunt uitschakelen. Hoe wordt u gewaarschuwd? U wordt gewaarschuwd door middel van radio en tv of in acute gevallen de sirene of door een geluidswagen in de straat. Wat moet u doen? Blijf of ga naar binnen Sluit deuren en ramen. Zet alle ventilatiesystemen uit, inclusief de afzuigkap. Sluit alle ventilatieroosters. Ga naar een kamer waar het niet tocht, liefst middenin het huis of gebouw. Kijk of luister naar RTV Noord-Holland. Volg de instructies op. U krijgt daar bijvoorbeeld te horen of u binnenshuis moet blijven of juist geëvacueerd moet worden. Algemene informatie over een kernongeval krijgt u ook via de publieke omroep te horen. Drink en gebruik geen kraanwater, geen regenwater, geen bladgroenten of moeilijk schoon te maken etenswaren. Bedek alle etenswaren om te voorkomen dat er stof op komt. Schil fruit en maak groente voor het eten goed schoon. Houd huisdieren binnen. Raak geen mensen en dieren aan die buiten zijn geweest. 20

17. Bellen naar 112 Wanneer moet u bellen met 112? Bel 112 alleen bij spoedeisende hulp. Dus: Indien er brand is of als er een ongeval is gebeurd waarbij direct hulp verleend moet worden. Indien er zich een levensbedreigende situatie voordoet. Indien u slachtoffer of getuige bent van een misdrijf. En in elke andere noodsituatie waarin elke seconde telt. Melding doorgeven vanaf de vaste telefoon Bel 112 De telefonist vraagt van wie u hulp wilt hebben: politie, brandweer of ambulance. De telefonist verbindt u dan door. Vertel de hulpdiensten wat er aan de hand is en waar. Vertel duidelijk waar u bent. De benodigde hulpdiensten komen zo snel mogelijk. Melding doorgeven vanaf de mobiele telefoon U kunt ook via uw mobiele telefoon 112 bellen. Zelfs als uw beltegoed op is of uw telefoon geen SIM-kaart heeft! U komt dan terecht bij het landelijk callcenter. Geef dan duidelijk aan in welke plaats u hulp nodig heeft. Langs provinciale en snelwegen staan hectometerpaaltjes geef bij een melding het wegnummer en het nummer van het paaltje op, dan weet men precies waar u bent. Goed om te weten Alle gesprekken met 112 worden opgenomen. Tevens beschikt de centrale over een nummermelder, zodat ze u eventueel kan terugbellen voor meer informatie. 112 is het alarmnummer voor geheel Europa. Het misbruiken van het alarmnummer 112 is strafbaar. Misbruikers riskeren een gevangenisstraf van maximaal drie maanden. Geen spoed, maar wel politie nodig? Bel dan 0900-8844 Doven en slechthorenden Doven en slechthorenden kunnen met hun teksttelefoon een calamiteit melden via 0800-8112. 21

Checklist als de sirene gaat 1. Ga zo snel mogelijk naar binnen Binnen loopt u meestal minder gevaar. Ga dus snel uw huis of het dichtstbijzijnde gebouw in. Geef anderen de gelegenheid om bij u te schuilen. Indien u in de auto zit, moet u doorrijden naar een gebied waar het veilig is. Ga als het kan, dan ergens naar binnen. Is dit niet mogelijk, blijf dan in uw auto zitten, sluit ramen en deuren en volg de instructies van de hulpdiensten op. Stem uw autoradio af op Radio Noord- Holland. Kinderen die in de crèche, op de kinderopvang of op school zijn, worden daar opgevangen. De medewerkers zijn hiervoor opgeleid, vertrouw dus op hun deskundigheid. Als u ziet dat mensen de sirene niet opmerken, waarschuw ze dan. Let op kwetsbare mensen in uw omgeving. 2. Sluit ramen en deuren Gevaarlijke stoffen in de lucht kunnen een gevolg zijn van een ramp. Het is belangrijk om te zorgen dat deze stoffen niet uw huis binnendringen. Sluit daarom alle deuren, ramen en eventueel de ventilatieroosters. Zet de ventilatie zoals de afzuigkap en de ontluchtingskokers ook uit. Denk hierbij ook aan de mechanische ventilatie. Dit is het systeem waarbij de ventilator de binnenlucht continu naar buiten afvoert. De stekker zit vaak in de meterkast. Indien u in uw auto zit, schakel dan de ventilatie uit en sluit het ventilatierooster. 3. Zet de radio of televisie aan op RTV Noord-Holland Indien de sirene gaat, wordt RTV Noord-Holland in onze provincie de officiële rampenzender. Radio Noord-Holland op de kabel FM 88,9, ether 93,3 (zie pagina 6) Mogelijk vindt u meer informatie op www.crisis.nl of op de site van de gemeente www.diemen.nl. 4. Volg de aanwijzingen op Volg de aanwijzingen op die u krijgt via RTV Noord-Holland of van de hulpdiensten. Hinder de hulpdiensten niet. Zorg ervoor dat ze het incident goed kunnen bereiken en dat ze ongehinderd hun werk kunnen doen. 5. Wacht tot de situatie weer veilig is. Indien u via RTV Noord-Holland of van de hulpdiensten ter plaatse hoort dat de situatie veilig is, mag u weer naar buiten. NB: Als de sirene stopt, is dat niet het teken dat het gevaar geweken is! 22

Checklist noodvoorraad Het is mogelijk dat u bij een ramp onverwacht een langere tijd binnen moet blijven. Bereid u daarop voor door een noodvoorraad in huis te halen. Met de noodvoorraad moet u het ongeveer drie dagen kunnen volhouden. Bewaar de noodvoorraad in huis zelf en niet bijvoorbeeld in een losstaande schuur. Noodvoorraad Uw noodvoorraad bestaat minmaal uit: o Radio op batterijen o Zaklamp o Reservebatterijen voor zowel de zaklamp als de radio o Kaarsen o Doosje lucifers in een waterdichte verpakking o Dekens o Gereedschapsset (hamer, schroevendraaier enz.) o Een EHBO-trommel met gebruiksaanwijzing o Eten voor drie dagen (bijvoorbeeld eten in blik) o Water voor drie dagen (negen liter water per persoon) Deze lijst is een voorstel. Kijk ook naar uw persoonlijke situatie en denk bijvoorbeeld aan medicijnen. Leg de spullen die u mee moet nemen bij evacuatie ook bij elkaar.(zie checklist evacuatie, blz. 30). Water op voorraad Water kunt u een jaar lang bewaren in steriel gemaakte flessen of jerrycans. U maakt deze steriel door ze goed af te wassen en met kokend water na te spoelen. Bewaar de gevulde flessen of jerrycans op een koele en donkere plaats. U kunt ook flessen mineraalwater kopen. Let op de houdbaarheidsdatum en vervang ze tijdig! Regelmatig checken Controleer elk half jaar de noodvoorraad. Is uw voorraad nog compleet en zijn de producten nog houdbaar? 23

Checklist evacuatie Indien u bij een ramp uw huis moet verlaten, doe dan het volgende: Sluit water, gas en elektriciteit af Neem alleen het noodzakelijke mee: o Contant geld o Medicijnen o Paspoort/identiteitsbewijs en (kopieën van) verzekeringspapieren o Sluit uw woning af o Controlleer of uw buren op de hoogte zijn dat ze weg moeten. Let ook op kwetsbare mensen in uw omgeving en huisdieren. Indien u meer tijd heeft om voor te bereiden Trek stevige schoenen en warme, dichte kleding aan Breng uw waardevolle spullen in veiligheid Indien u met de auto gaat Houd altijd rekening met lange files. Neem het volgende mee: Warme kleding Dekens Eten en drinken Medicijnen Toiletspullen Laat mensen die geen vervoer hebben meerijden 24

Belangrijke telefoonnummers en websites Gemeente Diemen Bezoekadres D.J. Den Hartoglaan 1 1111 ZB Diemen Postadres Postbus 191 1110 AD Diemen Telefoon: 020-3144644 Email: info@diemen.nl Website: www.diemen.nl Als elke seconde telt Algemeen alarmnummer: 112 In niet levensbedreigende situaties Brandweer: 020-6903434 Politie: 0900-8844 Huisartsenpost: 020-5923434 ( s avonds, s nachts, weekend en feestdagen) Meld Misdaad Anoniem: 0800-7000 Provincie Noord-Holland: 023-5143143 Alleen voor doven en slechthorenden Als elke seconde telt: 0800 8112 Geen spoed wel politie: 0900 1844 Storingsnummers Energie bedrijf NUON: 0800 0513 Waterleidingbedrijf: 020-5536885 UPC (o.a. kabeltv): 0900-1580 Websites www.crisis.nl www.rtvnh.nl www.risicokaart.nl www.nederlandtegenterrorisme.nl www.nctb.nl www.ahn.nl/hoogtetool www.rivm.nl www.hulpbijautotewater.nl www.nietbangmaarvoorbereid.nl www.veiligheid.nl 25