SCHEELZIENSOPERATIE 266
Inleiding Deze folder geeft algemene informatie over een scheelziensoperatie. Voordat u op de opnamelijst voor de operatie wordt geplaatst, heeft u nog een afspraak op het gezamenlijk spreekuur van de orthoptist en de oogarts. Hier krijgt u aanvullende informatie over de gang van zaken vóór, tijdens en na de operatie. Daarna volgt een onderzoek bij de Preoperatieve Screening (POS). Hier worden enkele lichamelijke functies onderzocht in verband met de narcose. Scheelzien Wanneer één van de ogen naar de neus, naar buiten, naar boven of naar beneden staat, noemen we dit scheelzien. Soms kunnen de ogen niet goed bewegen. Ook dit kan scheelzien en/of dubbelzien tot gevolg hebben. Scheelzien kan cosmetisch storend zijn. Bij scheelzien dat op latere leeftijd is ontstaan, ziet de patiënt soms dubbel of kan hoofdpijn ontstaan. In al deze gevallen kan een scheelziensoperatie nodig zijn. Doel van een scheelziensoperatie Het doel van de scheelziensoperatie is per persoon verschillend. In de meeste gevallen is het doel van de operatie een cosmetisch rechte oogstand. Bij patiënten die dubbelzien of hoofdpijn hebben, is de operatie bedoeld om de klachten te verminderen of een situatie te creëren waarbij de patiënt met het scheelzien kan omgaan, eventueel met behulp van een prisma. Een scheelziensoperatie kan ook als doel hebben de samenwerking tussen de ogen te behouden.
Te verwachten resultaten van een scheelziensoperatie Zaken die van invloed zijn op het resultaat van de scheelziensoperatie zijn onder andere de oogstand, de oorzaak van de afwijking, de bewegelijkheid van het oog en de gezichtsscherpte van beide ogen. Ook het feit of het gaat om een eerste operatie of een heroperatie is van invloed. De behandelend orthoptist bespreekt met u welk resultaat u mag verwachten. Tijdens de eerste weken tot maanden na de operatie kan de oogstand nog veranderen. Na twee tot drie maanden kan het uiteindelijke resultaat beoordeeld worden. De operatie aan de oogspieren heeft geen invloed op de brilsterkte en/of de gezichtsscherpte. Operatie Tijdens de operatie worden de oogspieren, die vastzitten aan de oogbol, verplaatst. Welke spieren verplaatst worden, wordt bepaald aan de hand van de oogstand, de bewegelijkheid van de ogen en eventuele eerdere (scheelziens-) operaties. De operatie vindt plaats in dagbehandeling, u hoeft dus niet in het ziekenhuis te overnachten. Operaties bij kinderen zijn altijd onder volledige narcose. Bij volwassenen bestaat bij een operatie aan één oog soms de mogelijkheid van een plaatselijke verdoving. De behandelend orthoptist bespreekt met u of u aan één of beide ogen geopereerd moet worden en aan welke spieren. In het kort verloopt de operatie als volgt. De oogspieren zitten vast aan de oogbol. De oogarts bereikt de oogspieren door een kleine opening te maken in het witte bindvlies van het oog. De oogspier wordt opgezocht, voorzien van twee hechtingen en losgeknipt. Afhankelijk van het doel van de operatie, wordt de spier ingekort of verplaatst en weer aan de oogbol vastgezet. Het bindvlies wordt met één of meer haardunne, oplosbare hechtingen gehecht. Tot slot wordt een antibioticum (zalf) in het oog gedaan. Bij een plaatselijke verdoving krijgt u één dag een verband op het geopereerde oog.
Mogelijke complicaties Bij een scheelziensoperatie bestaat een kans op over- of ondercorrectie. In deze gevallen is er mogelijk nog een operatie nodig. In verband met het herstel van de oogspieren, vindt een eventuele heroperatie meestal niet binnen een half jaar plaats. Er is een kleine kans op een ontsteking na de operatie. Om dit risico zo veel mogelijk te beperken, krijgt u van de oogarts een recept voor oogdruppels. Deze druppels gebruikt u gedurende een tot twee weken. Er bestaat een geringe kans op dubbelzien na de operatie. Dubbelzien verdwijnt meestal vanzelf binnen twee weken. Soms is de gezichtsscherpte na de operatie wat verminderd. Dit is in de meeste gevallen van tijdelijke aard. Na de operatie Na de operatie is het oogwit rood op de plaats waar geopereerd is. Vooral de dag na de operatie kan het oogwit flink rood en gevoelig zijn. Dit kan een paar dagen aanhouden. Indien u een prisma draagt, mag u deze na de operatie niet meer dragen. U gebruikt één tot twee weken oogdruppels om een ontsteking te voorkomen. Wanneer het oog in de loop van de tijd roder wordt in plaats van minder rood, is er mogelijk toch een ontsteking opgetreden. Neem in dit geval contact op met uw huisarts. Adviezen Zodra u opgeknapt bent van de narcose en zich goed voelt, kunt u weer aan het werk of naar school. Gemiddeld duurt dit twee tot drie dagen, maar dat kan per persoon verschillen. Vermijd de eerste twee weken stoffige ruimtes. Er mag geen vuil in de ogen komen. Kinderen mogen gedurende deze periode niet in de zandbak spelen. De eerste twee weken mag u niet zwemmen. U kunt wel gewoon douchen en haren wassen.
De hechtingen in het oog lossen binnen enkele weken vanzelf op. Hierdoor verdwijnt de irritatie. De eerste controle vindt ongeveer twee weken na de operatie plaats door de orthoptist. Tijdens de controle wordt de oogstand beoordeeld en wordt gekeken of het oog goed genezen is. Sommige patiënten krijgen het advies bepaalde oefeningen te doen om de oogbewegingen zo soepel mogelijk te maken, of om de oogstand zelf beter te corrigeren. Bij deze eerste controle hoort u of oefeningen in uw geval nodig zijn. Ongeveer tweeënhalve maand na de operatie vindt uitgebreid onderzoek plaats door de orthoptist en wordt het resultaat met u besproken. Vragen Wanneer u nog vragen heeft, stelt u deze dan aan de behandelend orthoptist bij uw volgende afspraak. Meer informatie over de operatie kunt u vragen bij het gezamenlijke overlegspreekuur van de oogarts en de orthoptist. Als u na het lezen van deze folder nog vragen heeft, dan kunt u op werkdagen van 8.30 tot 12.30 uur en van 13.30 tot 16.30 uur telefonisch contact opnemen met de polikliniek Oogheelkunde/Orthoptie, via telefoonnummer 010-461 6935. Opleiding In het Sint Franciscus Gasthuis worden artsen opgeleid tot (gespecialiseerd) oogarts. Dit betekent dat u behandeld kunt worden door een oogarts in opleiding onder directe supervisie van uw oogarts. Daarnaast worden co-assistenten, paramedici en verpleegkundigen opgeleid in het Sint Franciscus Gasthuis.
Veiligheidstips Een aantal eenvoudige tips kunnen ervoor zorgen dat u de behandeling op een positieve manier ervaart. Kom nooit alleen, maar neem altijd iemand met u mee: twee horen en onthouden meer dan één! Indien u niet zo goed Nederlands of Engels spreekt, neem dan iemand mee die dat wel kan. Als u vragen heeft of bezorgd bent over iets dat u niet begrijpt, vraag het dan aan uw arts, verpleegkundige of ziekenhuismedewerker. U heeft er recht op te weten wat er met u gebeurt. Wees oplettend en wees er zeker van dat u de juiste medicijnen krijgt. Als u twijfelt vraag het dan aan de behandelaar. Fouten bij het toedienen van medicijnen blijven in ziekenhuizen helaas voorkomen. Lees de folder en de informatie op de website van het ziekenhuis nauwkeurig na. Als u iets niet begrijpt kunt u dit altijd vragen (ook via 'vraag advies' op de website www.oogziekenhuis.nl). Schrijf de vragen op die u aan de dokter of verpleegkundige wilt stellen. U bent er dan zeker van dat u niets vergeet te vragen in de spreek- of behandelruimte. Neemt u alstublieft bij elk bezoek een lijst mee van alle medicijnen die u gebruikt. Zodoende is de dokter precies op de hoogte van uw geneesmiddelengebruik en kunnen fouten worden vermeden. Vertel uw arts of verpleegkundige of u ergens overgevoelig voor bent. Het vragen van een second opinion, een tweede mening, is iets dat u zelf kunt beslissen. U kunt over uw verzoek met uw arts praten. Het betekent niet dat de relatie met uw arts is verbroken als u een second opinion aanvraagt. Wees actief betrokken bij alle beslissingen over uw behandeling. Het gaat om uw gezondheid. Maart 2014