Actieplan voor de Vlaamse Rand rond Brussel

Actieplan voor de Vlaamse Rand rond Brussel Brussel, 18 maart 2004 1. Het bilan is negatief Er is momenteel geen positief totaalbeleid voor de inwoners van de Vlaamse Rand. De Vlamingen in de faciliteitengemeenten, en in de Vlaamse Rand in het algemeen, zijn aan hun lot overgelaten. 2. CD&V heeft een concreet plan voor de Vlaamse Rand rond Brussel CD&V neemt het voortouw en heeft een plan ontwikkeld met concrete voorstellen om het Nederlandstalig karakter in de Rand rond Brussel te verdedigen en te versterken. - 18/03/2004 - p. 1

1. Het bilan: het totaalbeleid ontbreekt Drie grote vaststellingen/problemen, die tot op de dag van vandaag in de actualiteit staan en die belangrijke, negatieve gevolgen hebben voor de Vlamingen die in de Rand wonen: 1. Van het actieplan van de huidige Vlaamse regering voor de Vlaamse Rand is nauwelijks iets in huis gekomen. De uitlatingen van de directeur van v.z.w. De Rand en van de provinciegouverneur van Vlaams-Brabant bevestigen dit. 2. De huidige paarse meerderheidspartijen maken van de strikte toepassing van de faciliteiten geen punt, wel integendeel. De federale minister van Binnenlandse Zaken is helemaal vergeten wat hij als Minister-president verklaarde i.v.m. de afschaffing van de faciliteiten cfr. zijn toespraak in Overijse op 26 oktober 2002 - en de Vlaamse minister van Binnenlandse Zaken zet een hoge borst op maar dat is dan ook alles. Het is duidelijk : van de faciliteitengemeenten en de toepassing van de faciliteiten mag er momenteel geen politieke zaak gemaakt worden. Uit een studie van de VUB van oktober 2002 blijkt nochtans dat enerzijds het systeem van de faciliteiten en anderzijds het bestaan van de faciliteitenscholen een averechts effect hebben en er juist toe leiden dat de Franstaligen zich niet (willen) integreren. 3. De Vlamingen in de Rand zijn zich wel degelijk bewust van het feit dat er geen gedegen beleid is voor hun streek en dat dit negatieve gevolgen heeft voor hun dagelijkse leven. Zo is er de problematiek van de onbetaalbare woningen, het dwarsbomen door de faciliteitengemeenten van de uitvoering van de Vlaamse decreten, bijvoorbeeld inzake de jeugdwerking, de bibliotheken, enz. Gevolg is dat de Vlamingen in deze gemeenten niet over dezelfde mogelijkheden beschikken als in de andere Vlaamse gemeenten. Uit een recente studie in opdracht van het Halle-Vilvoorde Komitee (voorgesteld op 10 maart 2004) blijkt dat ruim 75% van de inwoners van het arrondissement Halle- Vilvoorde schrik heeft voor verdere verfransing. - 18/03/2004 - p. 2

Eerste grote vaststelling : op het einde van de legislatuur staat het beleid van de Vlaamse regering t.a.v. de Vlaamse Rand nergens. De recente uitlatingen van de directeur van de vzw De Rand en ook deze van de provinciegouverneur spreken voor zich : er is momenteel geen efficiënt beleid voor de Vlaamse Rand. Alle zgn. blikvangers van deze regering bevinden zich in het stadium van evaluatie, herstructurering, enz. - Het zgn. nieuwe actieplan voor de Vlaamse Rand wordt geëvalueerd. Er is in dat verband weinig te merken van een geïntegreerd beleid, met name een concrete inbreng van de andere ministers binnen hun bevoegdheidsterreinen. Volgens de beleidsbrief zal tegen eind 2003 een eerste evaluatie gebeurd zijn van het actieplan van de regering. Deze evaluatie laat nog steeds op zich wachten. De begroting voor 2004 houdt bovendien op geen enkele wijze rekening met deze geplande evaluatie. Het is duidelijk : op die manier is 2004 opnieuw een verloren jaar! - Van het Breugelproject blijft alleen de culturele programmatie over Het overige gedeelte van dit visionaire project (dixit toenmalig bevoegd minister Anciaux) met name het tot stand brengen van een groene gordel bestaat niet meer. Er bestaat trouwens de grootste onduidelijkheid over de toekomstige werking en structuur van het Breugelproject. Zo zien we dat op de agenda van de Vlaamse regering van 5 september 2003 het punt van de nieuwe beheersstructuur voor het Breugelproject geagendeerd stond en teruggetrokken werd. - In het kader van de operatie Beter Bestuurlijk Beleid wordt de vzw de Rand een Verzelfstandigd Agentschap. Ook hier geldt de praktijk van het onafgewerkt verhaal. Een van de hoofdbekommernissen van de CD&V-fractie is dat alle actoren voor het Randbeleid veel meer met elkaar overleggen, initiatieven op elkaar afstemmen. Er bestaat de grootste onduidelijkheid over hoe die samenwerking in de toekomst zal verlopen. Er is geen enkel duurzaam initiatief naar de Vlaamse Rand toe, wat betreft de echte noden en behoeften voor de Vlamingen in de Rand, meer bepaald : Het prangende probleem van betaalbare woningen in de Rand rond Brussel wordt niet aangepakt. De eigendomsverwerving bij jonge Vlaamse gezinnen gaat er ondertussen nog verder op achteruit. Dit is het geval voor heel wat gemeenten in de Vlaamse Rand, maar in de - 18/03/2004 - p. 3

faciliteitengemeenten daalt het aantal jonge Vlaamse gezinnen schrikbarend; het Vlaams karakter is daar echt in het gedrang. Het enige wat ondertussen gebeurt, is een doorlichting van Vlabinvest. Er is geen enkel perspectief op de nodige maatregelen en dit zowel op korte als op middellange termijn. Dit dossier moet dringend terug op de politieke agenda gezet worden. Niet alleen is er de dringende noodzaak om in de Vlaamse Rand betaalbare woningen te voorzien. Er is ook gans de operatie van beter bestuurlijk beleid. De vraag stelt zich wat de plaats zal zijn van Vlabinvest in gans die nieuwe organisatiestructuur. Moeten, vooraleer die ganse en omvangrijke operatie van herstructurering van Vlabinvest in het kader van BBB doorgevoerd wordt, niet eerst de pijnpunten van Vlabinvest weggewerkt worden? Voor CD&V is het in ieder geval duidelijk dat een specifiek beleid naar de zes faciliteitengemeenten noodzakelijk blijft, omwille van de zeer specifieke situatie aldaar en meer bepaald de houding van de overwegend Franstalige gemeentebesturen. Dit vereist duidelijke politieke en budgettaire keuzes van de Vlaamse regering omtrent Vlabinvest. Ondertussen moet Vlabinvest kunnen verder werken en, meer nog, de handicaps waarmee het te maken heeft, moeten weggewerkt worden. We vermelden hierbij in het bijzonder het feit dat Vlabinvest geen voorkooprecht heeft, de hogere BTW-tarieven, de tegenwerking van de gemeentebesturen in de zes faciliteitengemeenten.. We herinneren hier ook aan de door Johan Sauwens ingediende en ook door de meerderheid op 19 december 2002 goedgekeurde motie over het huisvestings- en grondbeleid in de Vlaamse Rand. In deze motie wordt aan de Vlaamse regering drie belangrijke zaken gevraagd : 1 de inspanningen op het vlak van huisvestings- en grondbeleid in de Vlaamse Rand te intensifiëren, met bijzondere aandacht voor de faciliteitengemeenten; 2 het Vlaamse huisvestingsbeleid in de brede Vlaamse Rand te activeren en daarvoor de nodige extra financiële middelen vrij te maken; 3 het gebruik van creatieve beleidsinstrumenten van de Vlaamse Wooncode sterk aan te moedigen in nauw overleg met de provincie Vlaams-Brabant. Er is geen beleid gericht op de versterking van het Nederlands karakter van de Vlaamse Rand rond Brussel. Er wordt zgn. vastgehouden aan de omzendbrieven-peeters, Martens en Van den Brande. We hebben ernstige bedenkingen bij de kordaatheid waarmee dit tot nu toe is gebeurd (zie verder). - 18/03/2004 - p. 4

Het is nog altijd wachten op concrete beleidsmaatregelen die inspelen op suggesties van de studie Boes over de vernederlandsing van het straatbeeld van 1 december 1999! Er is nog steeds geen structurele oplossing voor Ring-TV. Voor de derde maal op rij (de beleidsbrieven voor 2002, 2003 en 2004) wordt in de beleidsbrief voor 2004 gesteld dat er moet gezocht worden naar een structurele oplossing voor de regionale zenders Ring-TV en Rob- TV! Het Vlaams Parlement heeft op 28 maart 2001 eenparig een voorstel van resolutie aangenomen over maatregelen voor het levensvatbaar houden van Ring TV. Structurele maatregelen blijven evenwel uit. In de begroting voor 2002 werden eenmalige middelen ingeschreven.met Ring TV werd een overeenkomst gesloten voor één jaar om een informatief programma te maken over de initiatieven die de Vlaamse Gemeenschap in de Vlaamse Rand ontwikkelt. Tevens kregen VZW De Rand en zes faciliteitengemeenten de kans hun werking via teletekst kenbaar te maken. In de begroting voor 2003 werden de communicatiebudgetten voor de Vlaamse Rand, wat onder meer betrekking heeft op de eenmalige overeenkomst met Ring TV, sterk verminderd, met de belofte dat er in april 2003 een evaluatie zou komen van de overeenkomst met Ring TV. CD&V heeft toen een amendement ingediend om het krediet voor Ring TV opnieuw terug te brengen tot het niveau van 2002. Dit amendement werd verworpen. In de begroting voor 2004 blijven de kredieten beperkt tot hetzelfde niveau als in 2003. Minister Van Grembergen verklaarde toen ook dat het dossier verder wordt opgevolgd door de Vlaamse ministers van Media en Economie. Hij verklaarde ook dat de regeling van 2002 een eenmalige regeling was via het bevoegdheidsdomein Vlaamse Rand. Op 9 maart 2004 heeft de minister van Media in de Commissie Media van het Vlaams Parlement verklaard dat er in het kader van het beleid ter versteviging van het Vlaams karakter van de Rand een eenmalige overeenkomst werd afgesloten met Ring TV. Hiervoor werd in 2002 een bedrag van 557.500 euro vrijgemaakt. Voor 2003 was dit 261.500 euro. De Vlaamse regering heeft beslist dit initiatief niet te verlengen, aldus Minister Keulen. Voor CD&V is deze gang van zaken onaanvaardbaar. CD&V is van mening dat Ring TV een belangrijke rol speelt in het Vlaams beleid inzake de Vlaamse Rand, meer bepaald wat betreft de versterking van het Vlaams karakter van deze regio. Door de dagelijkse berichtgeving over het lokale sociaal en cultureel leven in de regio, levert Ring TV een belangrijke bijdrage tot de samenlevingsopbouw aldaar. Het is in het belang van de Vlamingen in de Rand dat de regionale zender Ring TV ingeschakeld wordt in een globale Vlaamse strategie voor de Rand, - 18/03/2004 - p. 5

waarvan communicatie over en vanuit de Rand een essentieel onderdeel vormt. Er is geen echt onthaal en integratiebeleid gericht op de anderstaligen. Het aanbod van taallessen is nog steeds ontoereikend. De provincie Vlaams-Brabant doet nu een versterkte inspanning en lanceert terecht een promotiecampagne voor taallessen Nederlands. We hebben de stellige indruk dat de provincie Vlaams-Brabant een sterker beleid voert terzake dan de Vlaamse regering! Tweede grote vaststelling is dat op het einde van de legislatuur er een hele reeks belangrijke dossiers voor de Vlamingen in de Rand onopgelost blijven. Het gaat hier om dossiers met een communautair aspect, waar de Vlaamse regering omwille van de federaal gedicteerde communautaire vrede, blijkbaar geen doorbraak kan en wil forceren. - Niettegenstaande de goedgekeurde moties en resoluties in het Vlaams Parlement is er nog steeds geen oplossing voor het ontbreken van de pedagogische inspectie in de Franstalige basisscholen. - De Franstalige inbreuken op het territorialiteitsbeginsel blijven voortduren. Het meest gekende voorbeeld daaromtrent is de verspreiding van het blad Carrefour. - Om de omzendbrief-peeters te omzeilen heeft Wezembeek- Oppem de milieutaks voor 2003 geschrapt! De Franstalige meerderheid in Kraainem heeft eveneens beslist om in 2003 de milieubelasting af te schaffen. Tegelijk werd bepaald dat de milieutaks voor 2001 oninbaar is. Eerder gebeurde dat al voor 1999 en 2000. Of hoe goed bestuur in de faciliteitengemeenten ondergeschikt is aan het zich niet willen neerleggen bij de taalwetgeving. - Het verloop van de federale verkiezingen van 18 mei 2003 in de Vlaamse Rand tart elke verbeelding! Aan de vooravond van de Vlaamse verkiezingen zijn er opnieuw problemen met de toepassing van de taalwetgeving op komst. In verband met het taalgebruik voor de oproepingsbrieven voor de verkiezingen van 18 mei 2003 voor de gemeenten met een speciaal taalstatuut stonden de standpunten van de federale overheid en van de Vlaamse overheid diametraal tegenover elkaar. In de praktijk bleek dat de zes faciliteitengemeenten zich - 18/03/2004 - p. 6

baseerden op de omzendbrief van voormalig federaal minister Duquesne, met name een oproepingsbrief in de taal van de betrokkene en niet overeenkomstig de omzendbrief-peeters in het Nederlands met de mogelijkheid achteraf een vertaling aan te vragen. Met het oog op de federale verkiezingen heeft Kraainem tweetalige kiesbrieven verstuurd. Wemmel gaf de opdracht om kiesbrieven te drukken voor de kieslijsten werden goedgekeurd. Het gemeentebestuur van Sint-Genesius-Rode liet zonder aanbesteding oproepingsbrieven drukken bij het federale ministerie van Binnenlandse Zaken.. Daaromtrent ondervraagd, stelde minister Van Grembergen in de Commissie Binnenlandse Aangelegenheden op 3 juni 2003 dat er slechts één oplossing bestaat, en dat is de overheveling van de organisatie van verkiezingen naar de deelstaten dat zal deel uitmaken van de huidige onderhandelingen. Met het oog op de Vlaamse verkiezingen van 13 juni a.s. heeft Minister Van Grembergen in de plenaire vergadering van het Vlaams Parlement van10 maart 2004 gesteld dat conform de circulaire-peeters de oproepingsbrieven eerst in het Nederlands moeten opgestuurd worden. Enkel op aanvraag kan men een Franstalige oproepingsbrief verkrijgen. Net zoals vorig jaar zal een circulaire in die zin naar de gemeenten gestuurd worden. De federale minister zal hiervan op de hoogte gebracht worden. Merkwaardig is nog dat minister Van Grembergen stelde dat net zoals vorig jaar de Vlaamse regering de rekening voor het versturen van Franstalige oproepingsbrieven verwerpt. Het federale niveau heeft deze kosten vorige jaar gedeeltelijk vergoed. Derde vaststelling is dat de mensen zich wel degelijk zorgen maken over de gevolgen van de verdere verfransing van de Vlaamse Rand rond Brussel. Op 10 maart 2004 heeft het Halle-Vilvoorde Komitee de resultaten bekendgemaakt van een opiniepeiling (in opdracht van het Komitee) door ITC- Research naar de houding van de inwoners van Halle-Vilvoorde tegenover het fenomeen van verfransing door migratie vanuit Brussel. Deze opiniepeiling bevestigt dat de bevolking in Halle-Vilvoorde wel degelijk wakker ligt van mogelijke verfransing. Een zeer grote meerderheid van de inwoners met name 76,6% wil een beleid dat verdere verfransing afremt en wenst het behoud van de Vlaamse regio. Bij de Vlamingen loopt dit zelfs op tot 81,9%. Van de Franssprekende respondenten stelt 26,1% dat men de migratie van Franstaligen moet afremmen. Opvallend is dat niemand heeft geantwoord dat hij/zij rond deze vraag geen mening hadden. Drie vierde van de voorstanders van het afrembeleid geeft als motief de vrees voor verdere verfransing. Op de persconferentie waarop deze studie werd voorgesteld, werd benadrukt dat het aan de aan de beleidsmakers toekomt om met die gevoeligheid rekening te houden en effectief een beleid te voeren dat die verfransing afremt. Dit beleid kan allerlei vormen aannemen, maar de ruimtelijke planning is er zeker één van. Het beleid moet er op gericht zijn de Vlaamse eigenheid van de regio te onderstrepen. Essentieel in dat verband zijn de splitsing van de kieskring - 18/03/2004 - p. 7

Brussel-Halle-Vilvoorde en van het gerechtelijk arrondissement Brussel. Er werd tot besluit gesteld dat het hoog tijd is dat een krachtig en meer gecoördineerd beleid voor deze regio vorm krijgt. CD&V neemt in ieder geval het voortouw in deze discussie en heef een plan ontwikkeld met concrete voorstellen om het Nederlandstalig karakter in de Rand rond Brussel te verdedigen en te versterken. - 18/03/2004 - p. 8

2. CD&V actieprogramma voor de Vlaamse Rand rond Brussel De Vlaamse aanwezigheid in de Vlaamse Rand en de faciliteitengemeenten is voelbaar versterkt. Er komt een Minister voor de Vlaamse Rand, die jaarlijks een voortgangsrapport Vlaamse Rand voorlegt aan het Vlaams Parlement. Dit voortgangsrapport is opgemaakt in samenspraak met alle betrokken actoren, zoals de provincie Vlaams-Brabant, de vzw De Rand, de zes gemeenschapscentra, de Conferentie van Vlaamse Mandatarissen, enz. De faciliteitengemeenten verdienen meer aandacht. De reglementeringen en decreetgeving worden naar inhoud telkens getoetst aan de toepasbaarheid in de faciliteitengemeenten. Indien nodig worden bijzondere bepalingen ingelast voor deze gemeenten. We versterken het Nederlandstalig karakter van de Vlaamse Rand rond Brussel en de faciliteitengemeenten. - De taalwetgeving moet strikt worden toegepast en gecontroleerd. Het is de meest voor de hand liggende zaak dat de overheid de burger bedient in de landstaal. De omzendbrieven-peeters, - Van den Brande en Martens met betrekking tot het taalgebruik in de diensten van de Vlaamse regering en de gemeenten en OCMW s moeten onverkort van toepassing blijven. Dit leidt tot het uitdoven van de faciliteiten. - Het Franstalige basisonderwijs, georganiseerd in de faciliteitengemeenten, schiet schromelijk tekort in haar oorspronkelijke bedoeling, met name de integratie van de jeugd in het Nederlandstalig gemeenschapsleven. Zowel de taalinspectie als de pedagogische inspectie van deze scholen moeten onmiddellijk worden overgeheveld naar Vlaanderen. We staan garant voor een aangepast, specifiek huisvestingsbeleid, zodat er in de Rand betaalbare woningen zijn voor iedereen. Het moet voor de Vlamingen mogelijk zijn om in de Rand te blijven wonen of te komen wonen. Een specifiek beleidsinstrument voor het vrijwaren van het Vlaams karakter van de Rand zoals Vlabinvest is nodig. Vlabinvest moet het voorkooprecht en de vereiste financiële middelen krijgen. Het systeem van huur-koop moet verder uitgewerkt worden. We splitsen het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde en het gerechtelijk arrondissement Brussel. Op die manier realiseren we eerlijke verkiezingen - in het Nederlandse taalgebied worden geen Franstalige kieslijsten meer voorgelegd - als een efficiënte gerechtelijke organisatie. - 18/03/2004 - p. 9

We versterken het onthaal- en communicatiebeleid ten aanzien van de anderstaligen o.a. door meer middelen voor taallessen Nederlands, initiatieven van Ring TV - ROB. De integratie van de anderstaligen in het gemeenschapsleven in de Rand rond Brussel wordt aangemoedigd via de vzw De Rand en het verder uitbouwen van de zes gemeenschapscentra. Daarvoor wordt nauw samengewerkt met de plaatselijke verenigingen die daarvoor extra ondersteuning krijgen. De regionale zender Ring TV wordt ingeschakeld in een globale, Vlaamse communicatiestrategie voor de Rand. Eric Van Rompuy Brigritte Grouwels Sonja Becq Anne Sobrie Jan Walraet - 18/03/2004 - p. 10