Klimatologisch maandoverzicht september 219 1. Algemeen klimatologisch overzicht, september 219. 1 2. Klimatologisch overzicht voor Ukkel, september 219 3 Overzicht van de maandwaarden sinds 1981......... 3 Recordwaarden en indeling sinds 191............. 3 Evolutie van de dagwaarden.................. 4 Vergelijking met de maandwaarden sinds 1981........ 5 3. Klimatologisch overzicht voor België, september 219 7 Geografische verdeling van de temperaturen......... 7 Geografische verdeling van de neerslag............ 8 Geografische verdeling van de droogte index......... 8 Geografische verdeling van de zonnestraling.......... 9 1. Algemeen klimatologisch overzicht, september 219 Nat en somber einde van deze eerste herfstmaand Wisselvallige temperaturen De hele maand schommelden de temperaturen rond de normale waarden. Dit zorgde uiteindelijk voor gemiddelde temperaturen die zeer dicht tegen de normale aan liggen. De gemiddelde temperatuur in Ukkel bedroeg 15,2 C (normaal: 14,9 C). Bijgewerkt: 1 oktober 219 www.meteo.be 1
De temperaturen varieerden in Ukkel tussen 6,4 C en 27,1 C. Er werden 12 lentedagen [max>=2 C] (normaal: 1,3 dagen)waargenomen, waaronder 2 zomerdagen [max>=25 C] (normaal: 1,9 dagen). In de rest ons land werd de hoogste temperatuur op de 21ste gemeten. In Koersel (Beringen) en Kleine-Brogel (Peer) steeg de temperatuur toen nog tot 28,4 C.De laagste temperatuur werd op de 1de en 2ste geregistreerd. In Elsenborn (Bütgenbach) daalde de temperatuur al tot onder het vriespunt: -,7 C. Nat einde van september voorkomt een nieuwe veel te droge maand In Ukkel viel er 62,6 mm neerslag (norm.: 68,9 mm) op 15 dagen (norm.: 15,7 dagen). Het overgrote deel van dit totaal viel tijdens de laatste dagen van de maand: 5,7 mm vanaf de 21ste. In 24 viel er net iets meer neerslag tijdens de derde decade (21-3 september): 51, mm. Daarvoor moeten we al teruggaan tot 1974 om een nattere laatste decade van september tegen te komen. Toen viel er 72,3 mm (meteen ook het record vanaf 191). Het grootste dagtotaal bedroeg 12,3 mm op de 24ste. In ons land viel de grootste neerslaghoeveelheidin Witry (Léglise). Op de 29ste viel er daar 27,2 mm neerslag. De gemiddelde regionale neerslaghoeveelheden in ons land lagen bijna overal onder de normalen. Ze varieerden van ongeveer 45% van de normale in het Land van Herve tot ongeveer 15% van de normale in Vlaanderen. We registreerden afgelopen maand 7 onweersdagen in ons land (normaal: 7,7 dagen). Amper zon op het einde van september De maand begon relatief zonnig. Het eerder sombere einde van september - vanaf de 24ste zagen we de zon nog maar weinig (slechts 7u 54min) - kon niet verhinderen dat we uiteindelijk iets meer zon dan normaal konden registreren:154u 11min (norm.: 143u 4min) in Ukkel. Relatief normale gemiddelde windsnelheid De gemiddelde windsnelheid voor Ukkel bedroeg: 3,2 m/s (norm.: 3,3 m/s). In het officiële anemometrische meetnet in ons land werden er geen windstoten van minstens 1 km/u (28 m/s) gemeten. Deze snelheden konden wel lokaal bereikt worden tijdens de onweders. Bijgewerkt: 1 oktober 219 www.meteo.be 2
Opmerking: de normalen van de parameters in de tekst zijn de gemiddelden voor de periode 1981-21 (referentieperiode van 3 jaar voor het huidige klimaat). Tenzij anders vermeld, gelden de records voor de periode vanaf 1981. Bijgewerkt: 1 oktober 219 www.meteo.be 3
2. Klimatologisch overzicht voor Ukkel, september 219 Overzicht van de maandwaarden sinds 1981 Eenheid Waarde Normaal Record + Jaar Record - Jaar Gemiddelde temperatuur C 15.2 14.9 18.4 26 11.7 1986 Gemiddelde maximumtemperatuur C 19.7 19 23.4 26 16.2 1986 Gemiddelde minimumtemperatuur C 11.1 1.9 14 1999 7.3 1986 Neerslagtotaal mm 62.6 68.9 199.4 21 9.2 26 Neerslagdagen d 15 15.7 26 1984 6 1997 Onweersdagen in België d 7 7.7 17 199 2 23 Gemiddelde windsnelheid m/s 3.2 3.3 4.5 1983 2.6 1989 Overheersende windrichting ZW Zonneschijnduur uu:mm 154:11 143:4 22:1 23 65:23 21 Globale zonnestraling kwh/m 2 97.2 87.1 19.8 218 59.9 1984 Relatieve vochtigheid % 76 79 86 21 69 218 Dampdruk hpa 12.9 13.3 15.7 26 1.9 1986 Luchtdruk hpa 118.1 116.4 121.9 1997 11.1 1984 Normaalwaarden gedefinieerd over de periode 1981 21 (referencie for het huidig klimaat). Indeling opgesteld voor de periode 1981 219. Recordwaarden van 1981 218. Definitie van de indeling sinds 1981. +++ Hoogste/laagste waarde sinds 1981 ++ Bij de 3 hoogste/laagste waarden sinds 1981 + Bij de 5 hoogste/laagste waarden sinds 1981 Recordwaarden en indeling sinds 191 Eenheid Waarde Record + Jaar Record - Jaar Gemiddelde temperatuur C 15.2 18.4 26 1.7 1912 Gemiddelde maximumtemperatuur C 19.7 23.4 26 14.3 1912 Gemiddelde minimumtemperatuur C 11.1 14 1999 7.1 1931 Neerslagtotaal mm 62.6 199.4 21 4.7 1959 Neerslagdagen d 15 27 195 2 1959 Zonneschijnduur uu:mm 154:11 298:44 1959 65:23 21 Indeling opgesteld voor de periode 191 219. Recordwaarden van 191 218. Definitie van de indeling sinds 191. +++ Bij de 3 hoogste/laagste waarden sinds 191 ++ Bij de 5 hoogste/laagste waarden sinds 191 + Bij de 1 hoogste/laagste waarden sinds 191 Bijgewerkt: 1 oktober 219 www.meteo.be 4
Evolutie van de dagwaarden Gemiddelde dagelijkse temperatuur, Ukkel, september 219 maandgemiddelde: 15.2 C (normaal: 14.9 C) 15 C 1/9 6/9 11/9 16/9 21/9 26/9 waarnemingen (afwijking kleiner dan of gelijk aan 5 C) waarnemingen (afwijking groter dan 5 C) normalen 1981 21 Fig. 1 Dagelijkse temperatuurverschillen, Ukkel, september 219 maandgemiddelde temperatuur: 15.2 C (normaal: 14.9 C) absolute minimum: 6.4 C (2/9), absolute maximum: 27.1 C (21/9) 25 C 2 C 15 C 1 C 1/9 6/9 11/9 16/9 21/9 26/9 waarnemingen (afwijking van de gemiddelde temperatuur kleiner dan of gelijk aan 5 C) waarnemingen (afwijking van de gemiddelde temperatuur groter dan 5 C) normalen 1981 21 voor de maximumtemperatuur normalen 1981 21 voor de minimumtemperatuur Fig. 2 Dagelijkse neerslaghoeveelheid, Ukkel, september 219 maandtotaal: 62.6 mm (normaal 68.9 mm) aantal neerslagdagen: 15 dagen (normaal: 15.7 dagen) Dagelijkse neerslaghoeveelheden (mm) 1 5 5 25 Gecumuleerde neerslaghoeveelheden (mm) 1/9 6/9 11/9 16/9 21/9 26/9 dagelijkse waarnemingen gecumuleerde waarnemingen gemiddelde voor de periode 1981 21 Fig. 3 Bijgewerkt: 1 oktober 219 www.meteo.be 5
Dagelijkse zonneschijnduur, Ukkel, september 219 maandtotaal: 154.2 uur = 41 % (normaal: 143.1 uur = 38 %) Dagelijkse zonneschijnduur (uren) 1 5 13 65 Gecumuleerde zonneschijnduur (uren) 1/9 6/9 11/9 16/9 21/9 26/9 dagelijkse waarnemingen duur van de dag gecumuleerde waarnemingen gemiddelde voor de periode 1981 21 Vergelijking met de maandwaarden sinds 1981 Gemiddelde maandtemperatuur, Ukkel recente waarden, normaalwaarden (1981 21) en extreme waarden (1981 218) 26 1997 2 23 26 28 15 27 2 1993 21 C 1 5 27 199 217 1986 1991 1991 1986 1992 1994 215 213 1993 21 1987 1986 jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec waarden 219 waarden 218 normaalwaarden 1981 21 extreme waarden 1981 218 Fig. 5 Maandelijks neerslagtotaal, Ukkel recente waarden, normaalwaarden (1981 21) en extreme waarden (1981 218) 1996 2 21 15 24 22 28 21 1984 216 1988 1982 1991 212 mm 1 5 218 218 1989 216 1986 1983 26 1997 1993 1995 211 27 jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec waarden 219 waarden 218 normaalwaarden 1981 21 extreme waarden 1981 218 Fig. 6 Bijgewerkt: 1 oktober 219 www.meteo.be 6
Neerslagdagen per maand, Ukkel recente waarden, normaalwaarden (1981 21) en extreme waarden (1981 218) 3 1994 21 1988 1983 1983 1987 1988 21 1984 1981 28 212 2 aantal dagen 1 218 1989 216 1985 1997 218 1991 1997 1989 218 1993 27 jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec waarden 219 waarden 218 normaalwaarden 1981 21 extreme waarden 1981 218 Maandelijkse zonneschijnduur, Ukkel recente waarden, normaalwaarden (1981 21) en extreme waarden (1981 218) 3 27 1989 21 26 1995 uren 2 218 211 23 218 1989 1 26 213 1987 2 26 21 1984 21 21 1998 218 21 21 217 jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec waarden 219 waarden 218 normaalwaarden 1981 21 extreme waarden 1981 218 Fig. 8 Neerslag, temperatuur en zonneschijnduur te Ukkel, september 26 gegevens van 1981 tot 219 De grootte van de bolletjes is evenredig in verhouding tot deze van de normale zonneschijnduur 1981 21 gemiddelde temperatuur afwijking van de normaalwaarde 1981 21 ( C) 2 2 216 214 23 1985 1997 22 1992 1999 1982 1987 29 25 211 1991 2 1989 24 218 219 1981 213 1983 212 1996 Droog 27 1995 28217 21 1988 215 1993 1994 199 1986 1998 Nat Warm 1984 21 Koud 1 2 3 neerslaghoeveelheid verhouding tot de normaalwaarde 1981 21 (%) Fig. 9 Bijgewerkt: 1 oktober 219 www.meteo.be 7
3. Klimatologisch overzicht voor België, september 219 Geografische verdeling van de temperaturen Fig. 11 Bijgewerkt: 1 oktober 219 www.meteo.be 8
Geografische verdeling van de neerslag Geografische verdeling van de droogte index De genormaliseerde neerslagindex (SPI) laat toe om perioden van droogte te karakteriseren op basis van observaties van neerslag. De index vergelijkt op een gestandardiseerde manier de neerslag voor een duur van 3 maanden (SPI 3) met een referentieperiode (1981 21). De klassen droog/nat, zeer droog/nat en uiterst droog/nat komen overeen met herhalingsperioden van respectievelijk 1 tot 3 jaar, 3 tot 5 jaar en meer dan 5 jaar. Bijgewerkt: 1 oktober 219 www.meteo.be 9
Geografische verdeling van de zonnestraling Deze voorlopige kaarten worden automatisch aangemaakt op basis van de beschikbare gegevens op 1 oktober 219. Indien u de kaarten in een hogere resolutie wenst, gelieve ons te contacteren via ui@meteo.be. Disclaimer De rechten van intellectuele eigendom met betrekking tot de gegevens in tabellen, teksten en grafieken komen uitsluitend toe aan het KMI. De publicatie van deze gegevens op de website van het KMI strekt niet tot gehele of gedeeltelijke overdracht van deze rechten. De Gebruiker van de gegevens verbindt er zich toe om, in elke publicatie waarin gebruik gemaakt wordt van de gegevens, het KMI als bron van deze gegevens te vermelden. Het is in geen geval toegestaan om op basis van de gegevens in tabellen, teksten en grafieken meteorologische of klimatologische diensten te verstrekken. Het KMI zal in geen geval aansprakelijk gesteld kunnen worden voor de eventuele schade die uit het gebruik van de gegevens zou kunnen voortvloeien. In geval van een geschil betreffende de interpretatie of de uitvoering van deze algemene voorwaarden, zullen het KMI en de Gebruiker trachten het geschil zo spoedig mogelijk in der minne te regelen. Zo niet, dan zijn de rechtbanken van het arrondissement Brussel bevoegd. Koninklijk Meteorologisch Instituut (KMI), 219 Bijgewerkt: 1 oktober 219 www.meteo.be 1