Meerlaagse Waterveiligheid Naar een duurzame vermindering van het overstromingsrisico DAG VAN DE HEULEBEEK 26/01/17 Maarten Goegebeur
Overzicht Problematiek Aanpak 2
Problematiek Oorzaken overstromingen Nijpend gebrek aan ruimte voor water(berging) woonkernen in overstromingszone Heulebeek (veelal juist naast de Heulebeek) Gewijzigd landgebruik (versnelde afvoer) doet de druk op de afwaartse percelen stijgen 3
Aanpak Meerlaagse waterveiligheid Naar een duurzame vermindering van het overstromingsrisico Preventie Protectie Paraatheid Combinatie van maatregelen
Aanpak Preventie SCHADE door overstromingen verminderen 1. vrijwaren 2. voorkomen 3. verminderen Bebouwing in overstromingsgebied vermijden dijken keermuren Watertoets Informatieplicht Signaalgebieden
Aanpak Preventie SCHADE door overstromingen verminderen 1. vrijwaren 2. voorkomen 3. verminderen Aangepast ontwerp Waterdichte schotten
Aanpak Preventie SCHADE door overstromingen verminderen 1. vrijwaren 2. voorkomen 3. verminderen Waterbestendige materialen Elektrische installaties hoog genoeg plaatsen
Aanpak Protectie BESCHERMEN tegen overstromingen 1. vasthouden 2. bergen 3. afvoeren Beperken verharde oppervlakte Regenwaterputten -> Via watertoets adviezen
Aanpak Protectie BESCHERMEN tegen overstromingen 1. vasthouden 2. bergen 3. afvoeren Ruimte voor water --> vallei van de Heulebeek heeft een natuurlijke buffer die we moeten beschermen --> bijkomende gecontroleerde overstromingsgebieden zijn onderzocht maar zijn zeer duur en hebben een grote impact op het landgebruik tov hun efficiëntie
Aanpak Protectie BESCHERMEN tegen overstromingen 1. vasthouden 2. bergen 3. afvoeren Lokaal indijken Aangepast beheer
Aanpak Protectie BESCHERMEN tegen overstromingen 1. vasthouden 2. bergen 3. afvoeren Lokaal indijken Woonkern van Moorsele beschermd en het winterbed ingericht de bedijking van Ledegem is in opmaak
1/02/2 017 12
Aanpak Protectie BESCHERMEN tegen overstromingen 1. vasthouden 2. bergen 3. afvoeren Bypass in Heule Ter bescherming van Heule centrum wordt een bypass voor piekdebieten aangelegd op de Heulebeek afwaarts van het centrum het winterbed afwaarts en de bypass zelf compenseren de versnelde afvoer
Aanpak Protectie BESCHERMEN tegen overstromingen 1. vasthouden 2. bergen 3. afvoeren Aangepast beheer Aangepast maaibeheer van de oevers Exotenbestrijding van Reuzebereklauw (en beperkt duizendknoop) Slibruimingen + sedimentvang Sterk vervuild slib (overstortbekkens) Veel sluikstort Oeverherstel en oeververflauwing
Aanpak Protectie BESCHERMEN tegen overstromingen 1. vasthouden 2. bergen 3. afvoeren Aangepast beheer Slibruimingen + sedimentvang Sterk vervuild slib (overstortbekkens) Veel sluikstort aanbesteding locatie m³ slib 2007 Gullegem 15232 1017320 2011 Moorsele 8968 221165 2012 Overstortbekkens 518 26394 2013 Gullegem en Heule 1942 88481 2015 Ledegem 1106 36000 2016 Gullegem slibvang R8 2197 116743 29.963 1.506.103
Zandvang opwaarts R8 2013 Ledegem 2016 Gullegem 2013
Aanpak Protectie BESCHERMEN tegen overstromingen 1. vasthouden 2. bergen 3. afvoeren Aangepast beheer Hydromorfologie 2015 Oeverherstel oeververflauwing
Aanpak Paraatheid KLAARSTAAN bij overstromingen 1. voorspellen 2. sensibiliseren 3. reageren keermuren ruimen Voorspellings- en waarschuwingssystemen (ca. 3000 km) www.waterinfo.be
Aanpak Paraatheid KLAARSTAAN bij overstromingen 1. voorspellen 2. sensibiliseren 3. reageren Crisisplanning & -oefening keermuren
Aanpak Paraatheid KLAARSTAAN bij overstromingen 1. voorspellen 2. sensibiliseren 3. reageren Hulpdiensten Mobiele waterkeringen plaatsen keermuren
Aanpak Meerlaagse waterveiligheid Preventie Protectie Paraatheid Baat Kost Combinatie van maatregelen Afweging kosten en baten
Conclusie Een duurzame vermindering van het overstromingsrisico is mogelijk
Waterkwantiteit & Meerlaagse veiligheid Liesbet Serlet ADJUNCT-ADVISEUR DIENST WATERLOPEN PROVINCIE WEST-VLAANDEREN 26 JANUARI 2017 23
DIENST WATERLOPEN PROVINCIE WEST-VLAANDEREN Knelpunten en drukken m.b.t. waterkwantiteit in de Heulebeekvallei Natuurlijke overstromingen Heulebeekvallei (omvang/frequentie buien) Bebouwing/veranderend bodemgebruik in deze gebieden Stapsgewijze ophogingen Wateroverlast 30-31 mei 2016 Effectief overstroomd mei 2016 Watertoets (effectief overstromingsgevoelig)
DIENST WATERLOPEN PROVINCIE WEST-VLAANDEREN Knelpunten en drukken m.b.t. waterkwantiteit in de Heulebeekvallei Watertekort september 2016 >>> Maatregelen: Protectie, Preventie, Paraatheid
DIENST WATERLOPEN PROVINCIE WEST-VLAANDEREN Overzicht projecten binnen het bekken van de Heulebeek 1/ realisaties MOORSLEDE bypass Heulebeek extra bergingsvolume achterwaartse vulling door Papelandbeek indirecte vulling door overstort Heulebeek MOORSLEDE verbredingen Papelandbeek extra bergingsvolume maar ook sedimentvang MOORSLEDE - GOG Dadizele 23.200 m³ bergingsvolume 30 31 mei 2016 ontoereikend zoektocht bijkomende buffermogelijkheden (protectie)
DIENST WATERLOPEN PROVINCIE WEST-VLAANDEREN Overzicht projecten binnen het bekken van de Heulebeek 2/ hoog potentiële zones waterberging Doelstellingen: Waterbeheersing (!) Biodiversiteit Recreatie Screening op basis van o.a.: Digitaal HoogteModel (omliggend) bodemgebruik Eigendomsstructuren Kosten-batenanalyse 27
Bron: Vlaamse Landmaatschappij 28
DIENST WATERLOPEN PROVINCIE WEST-VLAANDEREN ZONNEBEKE Mispelaerehoek Nabij punt van oorsprong Heulebeek WL.28. Moorsledestraat Ingrepen zoals berm en/of verhogen wegdek, knijpconstructie, 29
30
DIENST WATERLOPEN PROVINCIE WEST-VLAANDEREN MOORSLEDE Cf. Integraal waterbeleidsplan Passendalebeek en bovenloopse Heulebeek samenvloei Passendalebeek & Heulebeek bereikbaar via Ravestraat (watercaptatie) Ingrepen zoals bermen, afgravingen, debietsremmer, 31
DIENST WATERLOPEN PROVINCIE WEST-VLAANDEREN 32
DIENST WATERLOPEN PROVINCIE WEST-VLAANDEREN MOORSLEDE Dadipark Moorsledestraat Ingrepen zoals herwaarderen open tracé waterloop, uitgravingen, knijpconstructie, let: Effectieve overstromingsgevoelige zone Heulebeek 33
Provinciale campagne: BLUUFT E BITJE VAN DE BEKE T START MET 1 METER sensibilisatie/handhaving 5m-erfdienstbaarheidszone (protectie)