Indicator 4 december 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In Nederland zijn ruim een half miljoen actieve sportvissers aangesloten bij de georganiseerde sportvisserij door middel van het in 2007 geïntroduceerde systeem van vispassen. [figuurgroep] Download figuur [2] Download data (xls) [3] Pagina 1 van 5
[/figuurgroep] Download figuur [4] Download data (xls) [5] Beschrijving In Nederland bestaat voor de binnenwateren de wettelijke plicht om in het bezit te zijn van een schriftelijke toestemming van de visrechthebbende voor het uitoefenen van de hengelsport. Het visrecht op het overgrote deel van de Nederlandse binnenwateren ligt bij de georganiseerde sportvisserij (m.u.v. het aalrecht). Het beoefenen van de zeesportvisserij is vergunningvrij. Aantal sportvissers Nederland telde in 2012 ruim 579.000 aangesloten sportvissers (exclusief jeugd). Dit aantal is al vanaf 1989 vrij constant. In 2007 is de landelijke VISpas geïntroduceerd (de schriftelijke toestemming) als opvolger van de sportvisakte. Meestal zijn sportvissers aangesloten bij een lokale hengelsportvereniging. Voor sportvissers die geen lid willen worden van een hengelsportvereniging is er de 'Kleine VISpas'. Met de ZeeVISpas voor de Noordzee kan tevens op de Grevelingen en het Veerse meer gevist worden. De JeugdVISpas geldt voor leden van een lokale hengelsportvereniging tot 14 jaar. In Nederland zijn 854 hengelsportverenigingen actief. De controle op het bezit van een schriftelijke toestemming (o.a. de VISpas) wordt uitgevoerd door politie, Buitengewone Opsporingsambtenaren en verenigingscontroleurs. Het laatste jaar is intensiever gecontroleerd en mede ten gevolge van intensievere voorlichting is het aantal leden gestegen. Er bestaat geen betrouwbaar actueel inzicht in de hoeveelheid niet aangesloten sportvissers. Pagina 2 van 5
Visserij- en visstandsbeheer Sportvissers zijn een belangrijke groep recreatieve gebruikers van het oppervlaktewater. De sportvisserijorganisatie is als visrechthebbende tevens verantwoordelijk voor de visserij en het visstandbeheer. Voor het beheer van het viswater zijn visserij- en visstandbeheerplannen opgesteld. Sportvisserij heeft raakvlakken met natuur en waterbeleid doordat ze afhankelijk zijn van een goede waterkwaliteit en visstand. Effect op ecologie Voor de sportvisserij wordt vaak vis uitgezet. Vroeger werden veel soorten voor de sportvisserij uitgezet zoals baars, blankvoorn, karper, regenboogforel, bruine forel, barbeel, kopvoorn, rietvoorn, winde en snoekbaars. Dit gebeurde in allerlei oppervlaktewateren en soms in habitats waar ze van nature niet voorkomen of in hoge dichtheden. Ook veel exoten zijn hier gekomen omdat ze uitgezet zijn voor sportvissers, zoals de snoekbaars, bronforel, regenboogforel, grootkopkarper en zilverkarper. De laatste jaren is het aantal visuitzettingen sterk gedaald, met uitzondering van karperuitzettingen. Karpers kunnen zich in Nederland moeilijk voortplanten, met als gevolg een achteruitgang van karperbestand. Het uitzetten van vissen, die niet van nature voorkomen, kan schadelijk zijn voor het ecosysteem. Ook als karpers in hoge dichtheden voorkomen door visuitzettingen, kunnen ze schade toebrengen aan het ecosysteem. In de visstandbeheerplannen worden nu afspraken gemaakt over het beheer van viswater en het uitzetten van vis. In 2012 is de steur voor het eerst weer uitgezet. De steur was in de jaren '50 uitgestorven door de slechte waterkwaliteit en overbevissing. Nu de waterkwaliteit weer beter is, is de hoop dat de steur weer een vitale populatie kan vormen. De enige natuurlijke populatie van de steur in Europa is in Frankrijk bij de Gironde. De aalstand gaat de laatste jaren sterk achteruit. De georganiseerde sportvisserij heeft daarom met ingang van 2008 een terugzetverplichting aangenomen. Aangesloten sportvissers zijn daarmee verplicht om alle gevangen aal weer in hetzelfde water terug te zetten. Hiermee reageren zij op de slechte situatie voor de paling en zijn ze bereid om bij te dragen aan het behoud van de paling. Sportvissers hebben ook baat bij een goed ecosysteem, zodat de belangengroep zich inzet voor een betere vismigratie, beperking van de mogelijkheden voor baggerstort in de diepe plassen en beperking van de energie-opwekking door waterkrachtcentrales. Daarentegen zien zij actief biologisch beheer niet als mogelijkheid voor verbetering van de ecologie van binnenwateren. Referenties Bron: Sportvisserij Nederland. Jaarverslag 2012 [indicator=nl1267] [indicator=nl1355] Technische toelichting Pagina 3 van 5
Naam van het gegeven Omvang van de Nederlandse Sportvisserij, 1990-2012 Omschrijving De omvang van de Nederlandse sportvisserij gebaseerd op het aantal sportvisakten. Verantwoordelijk instituut PBL Basistabel Informatie uit Jaarverslag Sportvisserij Nederland Geografisch verdeling Nederland Achtergrondliteratuur Sportvisserij Nederland. Jaarverslag 2012 [6]. Th. de Jong, (2008). Richtlijnen voor het uitzetten van vissen [7]. Bureau Viridis, in opdracht van Hoogheemraadschap Stichtse Rijnlanden. Opmerking Tot 2007 zijn de sportvisakten uitgegeven, waarna de landelijke VISpas is ingevoerd. Hiermee is een ander systeem gekomen van registratie. De totale cijfers van het aantal sportvissers zijn iets lager dan het totaal aan VISakten, bijvoorbeeld doordat men zowel de ZeeVISpas als de VISpas heeft. Naast de geregistreerde sportvissers zijn er ook niet geregistreerde sportvissers, zodat het een onderschatting is van het aantal sportvissers. Betrouwbaarheidscodering Integrale enquete. Referentie van deze webpagina CBS, PBL, RIVM, WUR (2013). [8] (indicator 1275, versie 05, 4 december 2013 ). www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen. Bron-URL: https://www.clo.nl/indicatoren/nl127505 Links [1] https://www.clo.nl/indicatoren/nl1275 [2] https://www.clo.nl/sites/default/files/infographics/1275_001g_clo_05_nl.png Pagina 4 van 5
[3] https://www.clo.nl/sites/default/files/datasets/c-1275-001g-clo-05-nl.xls [4] https://www.clo.nl/sites/default/files/infographics/1275_002g_clo_05_nl.png [5] https://www.clo.nl/sites/default/files/datasets/c-1275-002g-clo-05-nl.xls [6] http://www.sportvisserijnederland.nl/sportvissers/actueel/5133/jaarverslag_sportvisserij_nederlan d_2012.html [7] http://www.milieuennatuurcompendium.nl/bestanden/nl/http://www.veldwerkplaatsen.nl/b estanden/rapport_richtlijnen_uitzetten_vis.pdf [8] https://www.clo.nl/indicatoren/nl127505 Pagina 5 van 5