Indicator 15 december 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken De productie van duurzame elektriciteit is gestegen van 6,0 procent van het binnenlands elektriciteitsverbruik in 2007 naar 7,5 procent in 2008 Dit komt door een toename van de elektriciteitsproductie uit windenergie en biomassa 1990 1995 2000 2005 % van het totale elektriciteitsverbruik Totaal binnenlandse 0,92 1,37 2,55 6,13 productie Waterkracht 0,14 Windenergie totaal 0,07 0,36 0,79 1,81 wv Op land 0,07 0,36 0,79 1,81 Op zee Zonnestroom Biomassa totaal 0,74 0,91 1,61 4,22 wv Afvalverbrandingsinst 0,59 0,60 0,96 0,87 allaties Bij- en meestook 0,19 2,89 biomassa in centrales Overige 0,04 0,04 biomassaverbranding Biogas 0,27 0,27 0,25 wv Uit stortplaatsen Uit rioolwaterzuiveringsinstal laties Op landbouwbedrijven Overig 2007 2008 6,04 7,49 2,90 2,62 0,28 3,01 0,94 3,56 3,06 0,50 3,81 0,91 1,44 1,77 0,55 0,41 0,58 0,05 0,28 Totaal import (groene stroomcertificaten) wv Waterkracht Windenergie Zonnestroom Biomassa 8,56 7,26 1,29 10,36 9,02 1,22 15,81 15,38 0,31 Export (groene stroomcertificaten) 0,20 1,23 Bron: CBS CBS/CLO/dec09/0517 Windenergie groeit verder De elektriciteitsproductie uit windenergie was in 2008 een kwart hoger dan in 2007 Dit komt vooral doordat er veel nieuwe windmolens in gebruik zijn genomen Windenergie is daarmee verantwoordelijk voor ongeveer de helft van de duurzame elektriciteitsproductie Meestoken van biomassa neemt weer toe De grote elektriciteitscentrales gebruikten in 2008 ruim een kwart meer biomassa dan in 2007 Het verbruik was echter nog lang niet zoveel als in 2005 en 2006 Toen was de subsidieregeling ruimer De meegestookte biomassa in centrales was in 2008 verantwoordelijk voor ongeveer een kwart van Pagina 1 van 5
de duurzame elektriciteitsproductie Nieuwe biomassa-installaties In 2008 zijn drie nieuwe middelgrote installaties in gebruik genomen die elektriciteit maken met biomassa als enige brandstof Het gaat om afvalhoutverbranders in Alkmaar en Hengelo en een kippenmestverbrander in Moerdijk Deze drie installaties hebben samen een vermogen van ongeveer 90 MW en leverden ongeveer 5 procent van de duurzame elektriciteitsproductie Veel groene stroom uit buitenland De in Nederland geproduceerde duurzame elektriciteit wordt gebruikt om Nederlandse gebruikers van groene stroom te voorzien Omdat de binnenlandse vraag naar deze stroom veel groter is dan het aanbod, is er een aanzienlijke netto-import van groenestroomcertificaten In 2008 ging het in totaal om een kleine 16 procent van het Nederlandse elektriciteitsverbruik Beleidsdoelstelling De doelstelling van de Nederlandse overheid is 9 procent duurzame elektriciteit in 2010 (EZ, 2005) Deze doelstelling vloeit voort uit de Europese Richtlijn over duurzame elektriciteit (Richtlijn 2001/77/EG) Het gaat hierbij om een percentage van het verbruik van elektriciteit Daarbij is later expliciet vastgesteld dat geïmporteerde groene stroom alleen mag meetellen, indien het exporterende land daarmee instemt en de verhandelde groene stroom niet meer meetelt voor het eigen land (Europese Commissie, 2004) Op dit moment heeft Nederland dergelijke bilaterale afspraken nog niet gemaakt In de praktijk komt het er dus op neer dat voor de berekening van het percentage duurzame elektriciteit de binnenlandse duurzame elektriciteitsproductie wordt gedeeld door het binnenlandse elektriciteitsverbruik Duurzaamheid biomassa De duurzaamheid van verschillende soorten van biomassa is onderwerp van maatschappelijk debat Vooralsnog tellen alle vormen van biomassa mee bij de duurzame elektriciteit, omdat er op dit moment nog geen algemeen geaccepteerde en operationele criteria zijn om de duurzaamheid van biomassa te beoordelen De overheid is momenteel wel bezig om dergelijke criteria te ontwerpen (VROM, 2007) Ook in de internationale energiestatistieken wordt geen onderscheid gemaakt tussen duurzame en niet duurzame biomassa Subsidies De belangrijkste subsidieregeling voor duurzame elektriciteit is de MEP (Milieukwaliteit Elektriciteitsproductie) Via de MEP krijgen producenten van duurzame elektriciteit een toeslag op de geleverde stroom Deze subsidie is gebaseerd op het verwachte verschil in de kostprijs tussen gewone elektriciteit en duurzame elektriciteit De MEP is stopgezet voor nieuwe projecten in augustus 2006 Voor bestaande projecten loopt de MEP gewoon door Ook het grootste deel van het nieuwe vermogen voor duurzame elektriciteit in 2008 wordt nog steeds ondersteund via de MEPregeling Dit kan verklaard worden door de lange doorlooptijd van een project Tussen het moment van subsidieaanvraag en realisatie zit vaak enkele jaren Inmiddels is er een nieuwe subsidieregeling voor onder andere duurzame elektriciteit: de Stimuleringsregeling Duurzame Energie (SDE) Deze is in het voorjaar van 2008 opengesteld voor Pagina 2 van 5
nieuwe projecten Referenties CBS (2007) Duurzame energie [2] CBS, Den Haag / Heerlen CBS (2009a) StatLine: Duurzame elektriciteit, binnenlandse productie, import en export [3] CBS, Den Haag / Heerlen CBS (2009b) Forse groei duurzame elektriciteit [4] Webmagazine 23 februari 2009 CBS, Den Haag / Heerlen CBS (2009c) Duurzame energie in Nederland 2008 [5] CBS, Den Haag / Heerlen Europese Commissie (2004) Mededeling van de commissie aan de Raad en het Europese Parlement Het aandeel van hernieuwbare energie in de EU COM 2004 366 EZ (2005) Nu voor later, Energierapport 2005 [6] Ministerie van Economische Zaken, Den Haag SenterNovem (2006) Protocol Monitoring Duurzame Energie (2006) [7] Methodiek voor het registreren en berekenen van de bijdrage van duurzame/hernieuwbare energiebronnen (update 2006) SenterNovem, Utrecht / Sittard VROM (2007) Beleid voor duurzame productie van biomassa voor energiedoeleinden Brief van de minister aan de Tweede kamer KvI2007058811 [8], juni 2007 Relevante informatie Meer informatie over duurzame energie is te vinden in de databank StatLine [9] van het CBS Technische toelichting Naam van het gegeven Duurzame elektriciteit Omschrijving Binnenlandse productie en import van duurzame elektriciteit naar bron De productie en import worden uitgedrukt als percentage van het totale binnenlandse elektriciteitsverbruik Verantwoordelijk instituut Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) Berekeningswijze Het percentage binnenlandse duurzame elektriciteitproductie is berekend door de netto duurzame elektriciteitsproductie te delen door het netto elektriciteitsverbruik (inclusief netverliezen, exclusief Pagina 3 van 5
het gebruik voor elektriciteitsproductie) Het percentage import van duurzame elektriciteit is berekend door de hoeveelheid geïmporteerde duurzame stroomcertificaten te delen door het netto binnenlandse elektriciteitsverbruik Tot en met het verslagjaar 2003 was het gebruikelijk om bij rapportages over duurzame energie uit te gaan van de fysieke import waarvoor een groencertificaat is verkregen Met de introductie van het nieuwe certificatensysteem "Garanties van Oorsprong" is de noodzakelijke koppeling tussen fysieke import en import van certificaten vervallen Sinds 1 januari 2004 telt, bij de import van certificaten, het moment dat het certificaat in Nederland geldig wordt De periode tussen het geldig worden van het certificaat en de daadwerkelijke productie kan variëren, maar is meestal één tot drie maanden Dit verklaart waarom de import van certificaten afwijkt van de fysieke import De principiële uitgangspunten van de berekeningswijze staan in het Protocol Monitoring Duurzame Energie [7] (SenterNovem, 2006) Een nadere toelichting op de praktische invulling is te vinden in het rapport Duurzame energie in Nederland 2008 [5] (CBS, 2009c) en de onderzoeksbeschrijving Duurzame energie [2] (CBS, 2007) Basistabel StatLine: Duurzame elektriciteit, binnenlandse productie, import en export [3] (CBS, 2009a) Een uitgebreidere toelichting bij de ontwikkelingen is te vinden in het rapport Duurzame energie in Nederland 2008 [5] (CBS, 2009c) Geografisch verdeling Nederland Andere variabelen - Binnenlandse elektriciteitsproductie per bron / techniek;- Aandeel duurzame elektriciteitsproductie in het totaal elektriciteitsverbruik per bron / techniek;- Import duurzame elektriciteit per bron / techniek (in certificaten, in GWh); - Aandeel invoer duurzame elektriciteit in totale elektriciteitsverbruik per bron/techniek Verschijningsfrequentie Jaarlijks Achtergrondliteratuur Duurzame energie in Nederland 2008 [5] (CBS, 2009c) Duurzame energie [2] (CBS, 2007)Forse groei duurzame elektriciteit [4] (CBS, 2009b)Protocol Monitoring Duurzame Energie [7] (SenterNovem, 2006) Betrouwbaarheidscodering A (integrale enquête) Referentie van deze webpagina CBS, PBL, RIVM, WUR (2009) [10] (indicator 0517, versie 11, 15 december 2009 ) wwwclonl Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen Pagina 4 van 5
Bron-URL: https://wwwclonl/indicatoren/nl051711 Links [1] https://wwwclonl/indicatoren/nl0517 [2] http://wwwcbsnl/nr/exeres/dbba70c7-7344-440e-a96d-3a808ca73f4e,framelesshtm [3] http://statlinecbsnl/statweb/publication/?vw=t&dm=slnl&pa=70789ned&d1= a&d2=a&d3=0-11,16,21,26,31,36,41,46&hd=090703-1512&hdr=t&stb =G1,G2 [4] http://wwwcbsnl/nr/exeres/ca21864f-6bd6-4f3f-9698-0fd5a00cbb33 [5] http://wwwcbsnl/nr/exeres/3e4d2a28-5958-4ae3-96d5-a1e75fd3ef01 [6] http://wwwmineznl/contentjsp?objectid=108699&rid=141318 [7] http://wwwsenternovemnl/duurzameenergie/infotheek/publicaties/publicaties_bioenergie/protocol_monitoring_duurzame_energie_2006asp [8] http://wwwsenternovemnl/mmfiles/kamerbrief Beleid voor duurzame productie van biomassa voor energiedoeleinden_tcm24-280205pdf [9] http://statlinecbsnl/ [10] https://wwwclonl/indicatoren/nl051711 Pagina 5 van 5