NIEUWSBULLETIN VOOR DE ELEKTROTECHNISCHE INSTALLATIEBRANCHE

Voorwoord De zomer komt eraan maar breekt de zon ook door? Met het weer blijft het natuurlijk afwachten maar met onze economische ontwikkeling hebben we veel zelf in de hand. De grote hoeveelheid nieuwe ontwikkelingen en producten die in april in Frankfurt zijn getoond bieden weer volop kansen om meer omzet te genereren. Ondanks de algemene druk op de huidige markt zal diegene die zijn klant iets extra s kan bieden uiteindelijk de winnaar zijn. Vandaar dat wij positief gestemd zijn over de toekomst en u graag de helpende hand bieden. Interessant is zeker ook de ontwikkeling die we momenteel zien op het gebied van de Europese eenwording op elektrotechnisch vlak in de KONNEX association, zie artikel op pagina 2. Maar bovenal is het in de komende tijd zowel privé als zakelijk van belang het hoofd koel te houden en juist hiervoor hebben wij voor u de BeerTender actie, zie hiervoor de achterzijde van Konnekties. Alvast een hele goede vakantie, J.P. Arentsen directeur Hateha Elektrotechnische Handelsonderneming B.V. NIEUWSBULLETIN VOOR DE ELEKTROTECHNISCHE INSTALLATIEBRANCHE HENSEL & MENNEKES BIEDEN VEILIGHEID EN CONTINUÏTEIT VOOR ZIEKENHUIS In een groot en gerenommeerd Nederlands ziekenhuis stond de technische dienst voor de volgende uitdaging: Aan alle vaste onderverdelers dient regelmatig onderhoud gepleegd te worden. Bij een complex met een dergelijke grootte is onderhoud en renovatie eigenlijk zelfs een continue proces. Ter vervanging van de verdeler in onderhoud was er dus een mobiele verdeler nodig die steeds verreden kan worden naar de juiste plaats. Daarbij moet de verdeler ook inzetbaar zijn bij verbouwingen en calamiteiten, waarbij hij, gekoppeld aan een noodaggregaat, bijvoorbeeld de afdeling Intensive Care van voeding kan voorzien. Deze voorziening moest inkomend 630A met een 630A railsysteem hebben en afgaande velden dienden zowel vaste aansluitingen, als krachtcontactdozen te hebben. 2 BeerTender Actie! Voor meer informatie over onze Hateha Beer- Tender Actie kijk op: www. hateha.nl Bedrijfspand Hateha te Hazerswoude Mobiele verdeler 630A met rem Lees verder op pagina 2 1

Colofon nummer 2, 9 e jaargang, juni 2004 KONNEKTIES is het nieuwsbulletin van Hateha Elektrotechnische Handelsonderneming B.V. te Hazerswoude Rijndijk. KONNEKTIES verschijnt 4 x per jaar. Redactie-adres: Postbus 111 2394 ZG Hazerswoude RD Telefoon: 071-341 9009 Fax : 071-341 3559 E-mail: marketing@hateha.nl In overleg werd besloten tot twee Hensel kunststof kastenbatterijen, ruggelings aan elkaar gemonteerd op een stalen frame, voorzien van wielen. De afmetingen van deze constructie werden afgestemd op de breedte, hoogte etcetera van de lift- en andere toegangsdeuren om zodoende overal door te kunnen. Omdat de gelijktijdigheid van de afgaande groepen niet van tevoren vast te stellen is hebben beide zijden een 630A railsysteem. Beide zijden zijn ook voorzien van vier maal Signaal Standaardisatie gebouwbeheersystemen: EIB wordt KNX/EIB CENELEC, het Europese comité dat officieel verantwoordelijk is voor de standaardisatie in de elektrotechniek in Europa, heeft de KNX standaard verkozen tot de eerste Europese standaard voor gebouwbeheersystemen. De KONNEX standaard wordt uitgedragen door de KON- NEX Association, waarin de drie organisaties EIBA (EIB Association), BCI 160A afgaande velden, geschakeld en gezekerd, voor vaste aansluiting en een aantal gezekerde MENNEKES CEE contactdozen in diverse ampèrages. Tevens is aan één zijde een aantal gezekerde groepen op klemmen uitgevoerd om in geval van calamiteiten te Een kijkje binnenin: de verdeler heeft eenvoudig te koppelen spanningsrails worden ingezet en vast te worden aangesloten op de Intensive Care afdeling, om Signaal voor de hand liggende redenen één groep per bed. Voor meting is de verdeler verder uitgerust met ampèremeters en een voltmeter. Voor bijvoorbeeld ziekenhuizen is veiligheid en continuïteit van de stroomvoorziening een noodzaak waarop niet valt af te dingen. Wij gaan graag met u om tafel zitten om ook voor al uw projecten tot een pasklare oplossing te komen. (Batibus Association) en EHSA (European Home Systems Association) zijn samengegaan. De KON- NEX Association vertegenwoordigt momenteel zo n honderd marktleidende bedrijven, waaronder JUNG en HENSEL. Niet alleen op het vlak van verlichting, jaloezieën, verwarming en beveiliging zijn ontwikkelingen op dit gebied gaande. Ook op het vlak van huishoudelijke apparatuur worden de eerste stappen gezet die moeten leiden tot volledige standaardisatie en integratie van deze apparatuur in de gebouwbeheersystemen door fabrieken als Bosch, Siemens & Electrolux. Uitgebreide folder JUNG voor zorgsector De markt van de zorgsector is er één waar momenteel grote investeringen worden gedaan. In de toepassingsgebieden van de zorgsector is behoefte aan specifieke artikelen voor de elektrotechnische installatie. We kunnen hierbij bijvoorbeeld denken aan afdekkingen voor zusteroproepsystemen, contactdozen met kenkleuren, functioneringssignalering en potentiaalaardingscontactdozen volgens NEN 3134. Al deze artikelen, en meer, zijn in diverse JUNG programma s verkrijgbaar zodat de eenheid van dit specifieke materiaal naast het reguliere schakelmateriaal in het gehele project behouden kan worden. Een compleet overzicht van speciale JUNG producten voor de zorgsector vindt u in onze ziekenhuisfolder. 2

De vakman Gastanker veilig verlicht In de vorige uitgave van Konnekties, de Vakman, gingen we nader in op zone 22 in de actuele ATEX normering. In vervolg hierop besteden we hier aandacht aan een praktijkvoorbeeld van explosieveilige armaturen voor zone 1, waarvan schepen met een brandbare lading een sprekend voorbeeld zijn. Ex-armatuur serie 152 van Schuch, geschikt voor zone 1 Zoals de elektrotechnische installaties op schepen over het algemeen al een bijzondere tak van sport is, zo geldt dit nog sterker voor schepen die een explosiegevaarlijke lading vervoeren (zone 1). De firma Rullens uit Raamsdonksveer heeft al ruim acht decennia lang ervaring op het gebied van de elektrische installaties op schepen en, in het bijzonder, tankers en gaat uiteraard mee met de nieuwe regelgeving; zij was niet tevreden met de armaturen die zij gebruikte en is op zoek gegaan naar de beste armatuurkeuze voor situaties waar zone 1 van toepassing is. Bij de armatuurkeuze tussen een aantal fabrikaten op dit gebied waren, naast veiligheid, ook een aantal andere eigenschappen van belang. Aan het veiligheidsaspect kon Schuch tegemoet komen door de onder aan deze pagina beschreven End-of-life-afschakeling Daarbij moesten de armaturen Op gastanker Schloss Mainau installeerde fa. Rullens explosieveilige armaturen van Schuch snel te monteren zijn en de lampen dienden gemakkelijk en snel vervangbaar te zijn. Dit laatste vooral omdat het personeel van de tanker na het uitvaren zelf het onderhoud moet doen. Daarnaast moesten de armaturen robuust zijn uitgevoerd. De keuze viel uiteindelijk op de serie 152 armaturen van Schuch, welke met de beste verhouding prijs-kwaliteit uit de bus kwam. Dat deze armaturen ook nog mooi zijn van vormgeving is mooi meegenomen, maar was in dit geval niet echt een vereiste. Voor nadere informatie over de nieuwe ATEX normering kunt u ook terecht op onze internetsite www.schuch.nl, onder het kopje service, bij subgroep info Ex-richtlijnen. De lampen van de 152 serie van Schuch zijn gemakkelijk te vervangen. Omdat de armaturen in het zicht zitten, is een aardige vormgeving mooi meegenomen. End-of-life- Afschakeling Bij armaturen met een conventionele fluorescentiebuis treedt een verouderingsgedrag op waardoor de hotspot aan het uiteinde van de buis een dusdanig hoge temperatuur kan ontwikkelen dat deze als ontsteker zou kunnen werken. Door intelligente electronica, die het armatuur uitschakelt voordat een potentieel gevaarlijke situatie ontstaat, in het elektronisch voorschakelapparaat te integreren, is Schuch er als eerste en vooralsnog als enige in geslaagd een tijdig afschakelend armatuur te ontwikkelen en voldoet hiermee aan de eisen van de norm CDV IEC 61347-2-3. Nadat de buis vervangen is kan het armatuur weer ingeschakeld worden. 13 juli 2004 Domotica praktijk scholing Hateha Hotel v.d. Valk Goes, Goes (Graag van tevoren even bij ons aanmelden; via 017 3419009 of marketing@hateha.nl) AGENDA AGENDA AGENDA 14 & 15 september 2004 Bernard Elektro Show, Hart van Holland, Nijkerk 28 & 29 september 2004 Bernard Elektro Show, Van Nelle Fabriek, Rotterdam 28 september t/m 3 oktober: De Woonbeurs, RAI Amsterdam 11 & 12 oktober 2004 Rexel Nederland regiobeurs, noordoost 13 & 14 oktober 2004 Bernard Elektro Show, De Koningshof, Veldhoven 25 & 26 oktober 2004 Rexel Nederland regiobeurs, noordwest 1 & 2 november 2004 Rexel Nederland regiobeurs, midden 8 & 9 november 2004 Rexel Nederland regiobeurs, zuid 26 t/m 28 november: Huis & Appartement, Ahoy Rotterdam 29 & 30 november 2004 Rexel Nederland regiobeurs, zuidwest 3

LEASEPLAN KIEST Het Nederlandse bedrijf LeasePlan is een dochter van LeasePlan Corporation. Met LeasePlan als belangrijkste merk is LeasePlan Corporation marktleider op het gebied van wagenparkbeheer in Europa en wereldwijd een van de leidende spelers in automotive dienstverlening. LeasePlan Nederland N.V. heeft één van haar twee hoofdkantoren gevestigd in Almere-Stad. Dat LeasePlan staat voor kwaliteit straalt uit in alle facetten van het bedrijf. Niet alleen in de prima prijsstelling en de flexibele dienstverlening van dit 24 uurs-servicebedrijf maar ook in dit hoofdkantoor, waar overigens ook zusterbedrijf Travel Card Nederland gevestigd is, is het duidelijk zichtbaar. De natuurstenen wanden bijvoorbeeld zijn afkomstig uit een eigen groeve in Italië, er wordt veel gebruikt gemaakt van RVS en glas en ook aan de technische installaties in het gebouw wordt veel aandacht besteed. Zowel binnen als buiten het pand wordt al snel duidelijk waarvoor men bij LeasePlan terechtkan Flexibele werkplekken Een duidelijke stijl zal in de toekomst worden doorgevoerd in alle kantoren. Belangrijke onderdeel hiervan is een zeer flexibele indeling van de werkplekken. Voor de energie- en datavoorzieningen wordt gebruikt gemaakt van energiezuilen, omdat alle scheidingswanden verplaatsbaar moeten blijven. Doordat de energiezuilen grenzen aan de bureaus kunnen alle kabels netjes weggewerkt worden. Aan de bureaus zelf zijn nog een extra dubbele data-aansluiting en een blindplaat aangebracht in verband met de flexibiliteit voor de toekomst. Deze zijn geplaatst in een speciaal voor LeasePlan op maat gemaakt wandsys- Extra datavoorzieningen garanderen flexibiliteit voor de toekomst teem met metalen goot. De data-aansluitingen van JUNG zijn speciale uitvoeringen in cat. 5e met een staal geseald binnenwerk waardoor zij minder storingsgevoelig zijn. Passend qua vormgeving en qua materiaalgebruik heeft LeasePlan gekozen voor de fraaie Edelstaalafdekkingen van JUNG. Speciaal voor LeasePlan heeft JUNG hiervoor afdekramen met rubberen inleg geleverd zodat de ramen op de RVS kanalen goed op hun plaats blijven zitten. De lijn Edelstaal van JUNG wordt niet alleen in dit hoofdkantoor gebruikt, maar zal in alle kantoren worden doorgezet. Global room Niet alleen een installerende, maar vooral ook een adviserende functie voor LeasePlan is weggelegd voor de firma Hali Electro uit Amsterdam, die wat betreft de technische installaties al jaren een goede samenwerking heeft met LeasePlan. Onder de bezielende leiding van projectleider Robert Schonenberg worden alle facetten van de installatie overdacht. Zo verdienen bijzondere ruimten ook een bijzondere installatie met comfortabele en eenvoudige bedieningsmogelijkheden. De vergaderruimte global room biedt alle faciliteiten voor het houden van presentaties en vergaderingen op niveau. Zo is er luxe meubilair, een presentatiescherm met beamer, twee soorten (energiezuinige) verlichting en dubbele, binnenwaartse jaloezieën voor zonbescherming, dan wel algehele verduistering. Al deze faciliteiten komen natuurlijk beter tot hun recht als de bediening ervan ook daadwerkelijk eenvoudig en Door energiezuilen is de bekabeling in de kantoortuinen netjes weggewerkt De Funk handzender maakt het scheppen van de gewenste situatie gemakkelijk 4

VOOR KWALITEIT Glazen wanden, toch bedienpunten! Lichtscènetoetsen bieden o.a. de mogelijkheid met één toets alles uit te schakelen bij het verlaten van de ruimte binatie met het glas. Naast het bedienen van losse lichtpunten (of jaloezieën) kan de wandzender ook verschillende lichtscènes vastleggen en oproepen. In de kantoren, bij de deur, wordt bijvoorbeeld handig gebruikt gemaakt van een centraal uit toets. Om ook de staande lampen op te kunnen nemen zijn er radiografische snoerdimmers gemonteerd in de snoeren van deze armaturen. comfortabel is. Als oplossing hiervoor stelde Hali Electro het Funkmanagement-systeem van JUNG voor. Met de radiografische afstandbediening van dit draadloze besturingssysteem kunnen via lichtscèneknoppen verschillende lichtscènes worden afgeroepen, waarin naast de verlichting ook de jaloezieën en het projectiescherm zijn opgenomen. Naast de algemene hoogfrequent TLverlichting zijn er boven de conferentietafel hoogfrequent PL downlighters geplaatst, die, doordat ze ook gedimd kunnen worden, bijvoorbeeld tijdens een presentatie nog een zacht licht kunnen verspreiden. Glazen wanden, toch bedienpunten Bij de directieruimtes wordt veel gebruik gemaakt van glazen wanden. Het monteren van schakelaars wordt hierdoor onmogelijk. Om op de wanden toch bedienpunten te kunnen creëren heeft Hali Electro gekozen voor de Edelstaal vlakke wandzenders uit het Funkmanagementsysteem van JUNG. Deze radiografische (en dus draadloze) zenders kunnen desgewenst op de glazen ondergrond geplakt worden en creëren een stijlvol uiterlijk in com- Voor lokale toepassingen is het Funkmanagement een ideale oplossing voor het creëren van comfortabele bedienpunten. Naast het feit dat er geen leidingen voor aangelegd hoeven te worden, was ook de band van Funkmanagement een reden voor Hali Electro om hiervoor te kiezen. De band van 433,32 MHz is namelijk minder storingsgevoelig. De juiste sfeer voor een presentatie is met één druk op de knop geregeld Ook Travel Card is gevestigd in het kantoor in Almere Door Funk snoerdimmers te monteren kunnen ook staande schemerlampen op afstand worden bediend 5

Presentiemelder voor Dupline KNX/EIB, 6-voudige verwarmingsactor Nieuw van Doepke is de infrarood presentiemelder voor het Dupline gebouwbeheersysteem, de DPM 1. De presentiemelder heeft een detectieveld van 360º met radius van 5 meter (bij een montagehoogte van twee meter boven het detectievlak), waardoor zelfs de geringste beweging wordt gedetecteerd. Daglichtafhankelijke lichtregeling De DPM 1 is ontworpen als inbraakalarm, maar kan met zijn ingebouwde schemerschakelaar ook gebruikt worden voor daglichtafhankelijke schakelingen. Bij grotere ruimten, waar meerdere presentiemelders worden toegepast, kan één presentiemelder de functie van master worden toebedeeld. Deze master bepaalt dan wanneer de verlichting aangeschakeld moet worden terwijl de slaves kunnen worden gebruikt voor extra detectie. Inbraakalarm Gelijktijdig kan de aanwezigheidsmelder ook als inbraakalarm worden gebruikt. De detectie in een bepaalde ruimte of zone kan op afstand worden uitgeschakeld voor het geval er iemand (geoorloofd) aanwezig is. Zo brengt Doepke met het Duplinesysteem niet alleen comfort maar ook veiligheid in utiliteit en woningbouw. De bedieningshandleiding van de DPM 1 kunt u downloaden via www.doepke.de, in Acrobat pdf formaat. De nieuwe 230 Volt verwarmingsactor, 2136 REG HZ van JUNG, heeft 6 uitgangen voor het aansturen van elk vier elektrothermische kleppen, van verwarming of koeling. Afhankelijk van het soort aangesloten kleppen (1 bit of 8 bit) kunnen de uitgangen schakelen dan wel modulair sturen met een PWM (Pulse Width Modulation) signaal. Bijzonder aan deze actor is dat hij is voorzien van triacs i.p.v. relais waardoor onderdelen niet mechanisch belast worden. De verwarmingsactor kan gecombineerd worden met de JUNG verwarmingsklep TVA 110 WW, maar is ook compatibel met andere systemen, waaronder Danfoss. Aansturen kan gebeuren per uitgang in zomer- en winterbedrijf, via een tijdklok of een externe temperatuursensor. Het gedrag van de actor nadat de busspanning is weggevallen is instelbaar. Bij het wegvallen van de netspanning wordt een alarmmelding afgegeven. Voor verschillende soorten verwarming (bijvoorbeeld vloerverwarming of radiator) zijn verschillende tijdcycli in te stellen. De bediening van de verwarmingsactor kan, onafhankelijk per uitgang, plaatsvinden via de ruimtecontroller, een thermostaat (instabus EIB type 2177) of het informatiedisplay, bedieningstableaus (o.a. de nieuwe MT 701) en touchscreens (bijvoorbeeld van Falk) in combinatie met een thermostaat. Zo is de integratie van de verwarming in het KNX/EIB gebouwbeheersysteem compleet en kan de temperatuur niet alleen via PC of internet maar ook per ruimte geregeld en afgelezen worden. DPM 1 voor comfort en veiligheid in Dulpine EIB verwarmingsactor type 2136 REG HZ kan per uitgang 4 kleppen sturen. 6

MENNEKES TwinCONTACT: insteekklemmen bij CEE contactdozen Naast de vertrouwde schroefklemtechniek van AM-TOP en de tijdbesparende snijdklemtechniek van het SafeCONTACT van StarTOP brengt MENNEKES nu comfortabele insteekklemmen in de nieuwe TwinCONTACT contactdozen. MENNEKES is hiermee de eerste met insteekklemmen voor CEE contactdozen. Met het TwinCONTACT is het nu mogelijk om zonder gereedschap een betrouwbare, trillingsvaste en gasdichte aansluiting te realiseren met massieve kabel van 1,5 tot 4 mm 2 en flexibele leidingen van 1,0 tot 2,5 mm 2. Snelheid en een zeker contact, ook voor verschillende aderdoorsneden, zijn sleutelwoorden bij deze nieuwe aansluitwijze. De insteekklemmen zijn duidelijk gecodeerd met kenkleuren en voorzien van hun benaming, zodat fouten bij het aansluiten vermeden worden. De aders (indien er flexibele bedrading wordt gebruikt dienen er wel adereindhulzen te worden toegepast) hoeven alleen maar te worden ingestoken en het aansluiten is klaar. De ader kan weer worden uitgenomen als met de duim de geïntegreerde ontgrendeling wordt ingedrukt. Deze ontgrendelknop is gemakkelijk te bedienen. Deze nieuwe aansluittechniek zorgt voor een constant hoge contactdruk voor zo laag mogelijke overgangsweerstanden en de contactdozen hebben slijtvaste en onderhoudsvrije contacten. TwinCONTACT, snel doorlussen Doordat de insteekklemmen voorzien zijn van een tweevoudig contact kan eenvoudig en snel worden doorgelust naar een tweede contactdoos waardoor niet alleen kabel (en buis of kabeldozen) maar ook veel kostbare arbeid wordt bespaard. De nieuwe TwinCONTACT contactdozen in opbouwuitvoering hebben een uitneembaar binnenwerk en veel ruimte voor het aansluiten. Het TwinCONTACT wordt geleverd in wandcontactdozen, inbouwcontactdozen en RAPIDO inbouwcontactdozen. Zwarte kabeldozen De vertrouwde kabeldozen van Hensel zijn vanaf heden ook in het zwart leverbaar. Handige oplossing voor toepassing in tunnels, boven open plafonds, in theaters, waar lichte of reflecterende vlakken ongewenst zijn en in combinatie met zwarte kabels. Asymmetrische vlakstraler voor Ex-zone 2 & zone 22 De nieuwe 400 Watt vlakstraler van Schuch, type nd 7573, heeft een asymmetrische reflector voor een efficiënte lichtverdeling. De armaturen kunnen direct, of met behulp van een mastbeugel, op een mast gemonteerd worden. Het armatuur is over 90º draaibaar, is voorzien van enkelvoudig veiligheidsglas en heeft een reflector van, aan de oppervlakte veredeld, hoogwaardig aluminium. De standaard uitvoering is lichtgrijs (RAL 7035) poedercoated, maar kan op aanvraag naar elke gewenste RAL kleur worden uitgevoerd. Nieuwe prijzen JUNG Projectmanager Vanaf 1 april jl. gelden nieuwe prijzen voor JUNG. Om de actuele prijzen te gebruiken in de JUNG Projectmanager kunt u terecht op www.jung.nl/projectmanager, alwaar u de nieuwe JUNG Projectmanager kunt downloaden. 7

Onderstaande documentatie kunt u aanvragen d.m.v. de antwoordkaart Nederlandstalige folder over het populaire Bussysteem Dupline van Doepke Hensel heeft een nieuwe brochure over de KF kabeldozen uitgebracht, waarin ook de zwarte uitvoeringen zijn opgenomen. JUNG heeft een Nederlandstalige folder met een productoverzicht dat toegespitst is op de zorgsector. BeerTender actie De beste voorbereiding op de zomer is de Hateha BeerTender actie met producten van HENSEL en DOEPKE. Met de actiepakketten die wij voor u hebben samengesteld stelt u zelf uw kwaliteits verdeelinrichtingen samen voor uw komende projecten met de hoogwaardige behuizingen van HENSEL en de technische beveiligingscomponenten van de specialist DOEPKE. Daarnaast bieden wij van beide productgroepen een aantal aanvullingspakketten voor uw specifieke toepassing of voor het dagelijks gebruik. Doe mee en ontvang gratis de chromen uitvoering van de BeerTender (type B55 met een winkelwaarde van 249,00) bij elke bestelling van 875,00 netto aan actiepakketten met kwaliteitsproducten van HENSEL en DOEPKE. Voor meer informatie en de actievoorwaarden kunt u terecht op www.hateha.nl. 8 MENNEKES heeft een Nederlandstalige folder over het nieuwe TwinCONTACT contactmateriaal. Ook is er een Nederlandstalige folder over de snelle MENNEKES contactdoos, RAPIDO. BeerTender 0,-* Actie * zie achterzijde voor actievoorwaarden Bezoekt u ook eens onze website www.hateha.nl 49,- Elektrotechnische Handelsonderneming B.V. KONNEKTIES IS GEDRUKT OP MILIEUVRIENDELIJK PAPIER