Someren Tabellenboek



Vergelijkbare documenten
Gezondheidsmonitor Ouderen (65 jaar en ouder) 2012 Tabel 1: Resultaten per indicator voor de gemeente, wijken Tilburg en Nederland

Ouderenmonitor

Ouderenmonitor Waalre. Tabellenboek

Veldhoven Tabellenboek

Nuenen c.a. Tabellenboek

Oirschot Tabellenboek

Laarbeek Tabellenboek

Helmond Tabellenboek

Eindhoven Tabellenboek

Valkenswaard Tabellenboek

Geldrop - Mierlo Tabellenboek

Heeze - Leende Tabellenboek

Reusel- De Mierden Tabellenboek

Ouderenmonitor Eersel. Tabellenboek

Ouderenmonitor Bladel. Tabellenboek

Aandachtspunten bij het lezen van de tabellen: - De percentages zijn altijd gebaseerd op de totale groep.

Gezondheidsmonitor 2012, Ouderen versie 2.0, september 2013 Kenmerk: KW/CdR GGD Zeeland, afdeling Algemene Gezondheidszorg, cluster

Ouderenmonitor Zeeland Tabellenboek Gemeente Tholen

Tabellenboek Gezondheidsmonitor 65 jaar en ouder

Tabellenboek Gezondheidsmonitor 65 jaar en ouder

Ouderenmonitor. 65 jaar en ouder Tabellen. Gemeente en West-Brabant. Programma Lokaal Gezondheidsbeleid

Etniciteit volgens CBS-classificatie (uit GBA) Oldenzaal Twente hoog (HBO,

Monitor Volwassenen 2012

Gezondheidsmonitor 2012, Ouderen versie 2.0, september 2013 Kenmerk: KW/CdR GGD Zeeland, afdeling Algemene Gezondheidszorg, cluster

Tabellenboek Volwassenenmonitor Hattem. Algemene gegevens

Gezondheidsmonitor Ouderen 2009

Tabellenboek Ouderenmonitor Deventer

BASISSET GGD standaardvraagstellingen Gezondheidsmonitor Volwassenen 2016 (GM Volwassenen 2016) 31 mei 2016

Tabellenboek Volwassenenmonitor Steenwijkerland

Tabellenboek Volwassenenmonitor Hardenberg. Algemene gegevens

Tabellenboek Volwassenenmonitor Olst-Wijhe

Tabellenboek Volwassenenmonitor Ommen. Algemene gegevens

Voorlopig tabellenboek Volwassenen- en seniorenenquĂȘte 2012 Flevoland

Ouderen (65+) Geldermalsen Opleidingsniveau

Tabellenboek Volwassenenmonitor Zwolle

Tabellenboek Volwassenenmonitor Dalfsen

Tabellenboek Volwassenenmonitor Raalte

Tabellenboek Volwassenenmonitor Deventer. Algemene gegevens

Tabellenboek Volwassenenmonitor Staphorst

MEMO. Aan : Raads- en burgerleden Van : HM Vonk - Schenkel Onderwerp : Gezondheidsmonitoren GGD Datum : 13 november Geachte heer/mevrouw,

Tabellenboek. Gezondheidsmonitor Ouderen Gemeente Tilburg

Ouderen (65+) Zaltbommel Opleidingsniveau

Ouderen (65+) Maasdriel Opleidingsniveau

Ouderen (65+) Neerrijnen Opleidingsniveau

Ouderen (65+) Buren Opleidingsniveau

Subregio Nederland t.o.v Sociaal economische status (SES) % / aantal subregio / regio

Ouderen (65+) Tiel Opleidingsniveau

Ouderen (65+) Lingewaal Opleidingsniveau

Ouderen (65+) Beuningen Opleidingsniveau

man vrouw jaar 75+ jaar opl. laag

opl. midden opl. hoog Totaal man vrouw jaar 75+ jaar opl. laag man vrouw jaar 75+ jaar opl.

Ouderen (65+) Gemeente Nijmegen Opleidingsniveau

Ouderen (65+) Heumen Opleidingsniveau

Ouderen (65+) Regio Nijmegen

Ouderen (65+) Wijchen

Ouderen (65+) Ubbergen

man vrouw jaar jaar jaar opl. laag

man vrouw jaar jaar jaar opl. laag

Ouderen (65+) Druten

Ouderen (65+) West Maas en Waal

Volwassenenmonitor 19 t/m 64-jarigen Laarbeek. Tabellenboek

Ouderen (65+) Neder-Betuwe Opleidingsniveau

Volwassenenmonitor 19 t/m 64-jarigen Reusel- De Mierden. Tabellenboek

man vrouw jaar jaar jaar opl. laag

Aandachtspunten bij het lezen van de tabellen: - De percentages zijn altijd gebaseerd op de totale groep.

Tabellenboek Gezondheidsmonitor 65 jaar en ouder

Tabellenboek monitor volwassenen en ouderen 2016; regio Noord- en Oost-Gelderland GGD Noord- en Oost-Gelderland, mei 2017

KERNCIJFERS VOLWASSENEN- EN OUDERENPEILING 2012 TEYLINGEN --> SASSENHEIM, VOORHOUT, WARMOND

Volwassenen (19+) Druten

Volwassenen (19+) Nijmegen

Volwassenen (19+) Regio Nijmegen

Volwassenen (19+) Heumen

Volwassenen (19+) Millingen aan de Rijn

Volwassenenmonitor 19 t/m 64-jarigen Gemert - Bakel. Tabellenboek

Volwassenenmonitor 19 t/m 64-jarigen Someren. Tabellenboek

Tabellenboek monitor volwassenen en ouderen 2016; gemeente Oost Gelre GGD Noord- en Oost-Gelderland, mei 2017

Tabellenboek monitor volwassenen en ouderen 2016; gemeente Voorst GGD Noord- en Oost-Gelderland, mei 2017

Tabellenboek monitor volwassenen en ouderen 2016; gemeente Ermelo GGD Noord- en Oost-Gelderland, mei 2017

Tabellenboek monitor volwassenen en ouderen 2016; gemeente Oldebroek GGD Noord- en Oost-Gelderland, mei 2017

Volwassenenmonitor 19 t/m 64-jarigen Cranendonck. Tabellenboek

Volwassenenmonitor 19 t/m 64-jarigen Helmond. Tabellenboek

Volwassenenmonitor 19 t/m 64-jarigen Eindhoven. Tabellenboek

Volwassenenmonitor 19 t/m 64-jarigen Asten. Tabellenboek

Volwassenenmonitor 19 t/m 64-jarigen Valkenswaard. Tabellenboek

Volwassenenmonitor 19 t/m 64-jarigen Veldhoven. Tabellenboek

Volwassenenmonitor 19 t/m 64-jarigen Geldrop - Mierlo. Tabellenboek

Volwassenenmonitor 19 t/m 64-jarigen Eersel. Tabellenboek

Tabellenboek monitor volwassenen en ouderen 2016; dorpen gemeente Nunspeet GGD Noord- en Oost-Gelderland, mei 2017

Volwassenenmonitor 19 t/m 64-jarigen Heeze - Leende. Tabellenboek

VRAGENLIJST. Zorgvrager, baseline

Volwassenenmonitor 19 t/m 64-jarigen Deurne. Tabellenboek

Volwassenenmonitor 19 t/m 64-jarigen Nuenen c.a. Tabellenboek

ALGEMEEN STICKER MET BARCODE. Door medewerkster in te vullen: Onderzoeksdatum. deelnemer. Lokatie. 1. Wat is uw geboortedatum?

Tabellenboek monitor volwassenen en ouderen 2016; gemeente Oude IJsselstreek GGD Noord- en Oost-Gelderland, mei 2017

Tabellenboek monitor volwassenen en ouderen 2016; gemeente Winterswijk GGD Noord- en Oost-Gelderland, mei 2017

Tabellenboek monitor volwassenen en ouderen 2016; gemeente Apeldoorn GGD Noord- en Oost-Gelderland, mei 2017

Tabellenboek monitor volwassenen en ouderen 2016; gemeente Montferland GGD Noord- en Oost-Gelderland, mei 2017

Tabellenboek monitor volwassenen en ouderen 2016; gemeente Brummen GGD Noord- en Oost-Gelderland, mei 2017

Volwassenenmonitor 19 t/m 64-jarigen Bergeijk. Tabellenboek

Transcriptie:

Ouderenmonitor 65+ 2012-2013 Tabellenboek

Ouderenmonitor 65+ 2012-2013 Onderwerpen Gezondheid en ziekte Zelfredzaamheid Welbevinden Leefstijl Leefbaarheid Eenzaamheid Maatschappelijke participatie Huiselijk geweld Zorg en hulp WMO- en welzijnsvoorzieningen Achtergrondkenmerken Financiële situatie Tabel 1. Kernindicatoren Nederland Tabel 2. Vergelijking 2006-2009-2012 Tabel 3. Antwoordpercentages per vraag Vragenlijst Ouderenmonitor 2012

Ouderenmonitor 65+ 2012-2013 Algemeen - LEESWIJZER- De gepresenteerde cijfers zijn met behulp van zogenaamde weegfactoren gecorrigeerd voor de verdeling naar leeftijd en geslacht. De cijfers geven dan ook een beeld van de werkelijke situatie wat betreft leeftijds- en geslachtsopbouw, voor uw gemeente, de regio en Nederland. Bovenaan de kolom op de eerste pagina staat het aantal ouderen waarop het cijfer is gebaseerd. Alle percentages zijn afgerond naar gehele getallen. Uitzondering hierop zijn cijfers kleiner dan 1 procent, die worden met 1 cijfer achter de komma weergegeven. Door afronding kan een totaal boven 100 procent uitkomen. Wanneer er sprake is van een subcategorie is dit in de lay-out terug te vinden. Bijvoorbeeld Obesitas staat ingesprongen; dit betekent dus dat Obesitas een subcategorie is van de bovengenoemde categorie Overgewicht. Tabel 1: Kernindicatoren In tabel 1 worden de belangrijkste resultaten van het onderzoek beschreven in de vorm van kernindicatoren. De resultaten zijn weergegeven als percentages voor de gemeente, de regio en Nederland. Door samenwerking met het CBS en het RIVM in de Nationale Monitor Gezondheid is het dit jaar voor het eerst mogelijk om voor een aantal landelijk vastgestelde basisvariabelen het landelijke cijfer te presenteren. Vetgedrukte cijfers in de gemeente kolom geven een statistisch significant verschil aan tussen uw gemeente en de regio. Vetgedrukte cijfers in de regio kolom geven een statistisch significant verschil aan tussen: a) de regio en uw gemeente of b) de regio en Nederland. Vetgedrukte cijfers in de Nederland kolom geven een statistisch significant verschil aan tussen de regio en Nederland. bel 3rdpercentages per vraag Tabel 2: Vergelijking 2006-2009-2012 In tabel 2 zijn de kernindicatoren van de Ouderenmonitor 2012 voor uw gemeente en de regio waar mogelijk vergeleken met de resultaten uit 2009 en de resultaten uit 2009 met die uit 2006. Vetgedrukte cijfers in de kolom 2009 geven een statistisch significant verschil aan tussen 2006 en 2009. Vetgedrukte cijfers in de kolom 2012 geven een statistisch significant verschil aan tussen 2009 en 2012. Tabel 3: Antwoordpercentages per vraag In tabel 3 worden de antwoordpercentages op alle vragen uit de vragenlijst gegeven voor uw gemeente en de regio -Zuidoost. Deze resultaten zijn niet getoetst. Wanneer in de vragenlijst bij een bepaalde vraag meerdere antwoordcategorieën konden worden aangekruist, kan het totaal van deze percentages boven 100 procent uitkomen. van deze percentages boven 100 procent uitkomen.

Tabel 1: Kernindicatoren gemeente, regio en Nederland Nederland n=391 n=15.347 n=165.219 % % % Gezondheid en ziekte Ervaren gezondheid Ervaart eigen gezondheid als 'gaat wel' tot 'slecht' 34 40 39 Chronische ziekten Heeft ooit een beroerte, hersenbloeding of herseninfarct gehad 8 9 8 Heeft ooit een hartinfarct gehad 11 10 10 Heeft ooit kanker gehad 15 17 18 Heeft één of meer chronische ziekten, en is daarvoor onder behandeling of onder controle van een arts 74 77 79 Chronische ziekten waarvoor men onder behandeling of controle is van een arts: Diabetes mellitus 12 15 15 - Heeft diabetes en gebruikt insuline 4 4 5 - Heeft diabetes en is binnen 6 maanden insuline gaan gebruiken na vaststelling diabetes 2 2 2 Beroerte, hersenbloeding of herseninfarct 5 4 4 Hartinfarct 8 7 7 Een andere ernstige hartaandoening (zoals hartfalen of angina pectoris) 7 6 7 Een vorm van kanker (kwaadaardig) 11 11 11 Hoge bloeddruk 31 36 38 Astma, chronische bronchitis, longemfyseem of CARA/COPD 7 9 10 Gewrichtsslijtage (artrose, slijtagereuma) van heupen of knieën 15 19 21 Zelfredzaamheid Beperkingen Beperkt in bezigheden door de lichamelijke gezondheid 23 26 Beperkt in gehoor, gezichtsvermogen en/of mobiliteit 25 30 30 Heeft gehoorbeperking 7 9 8 Heeft gezichtsbeperking 8 9 9 Heeft mobiliteitsbeperking 17 22 23 Heeft problemen in het dagelijks leven door: - slecht lopen 20 30 - slecht kunnen bewaren van evenwicht 15 17 - slecht horen 21 22 - slecht zien 6 11 - weinig kracht in handen 17 22 - lichamelijke moeheid 22 31 Kan vanwege de gezondheid niet de dingen doen die men zou willen doen 15 18 1

Tabel 1: Kernindicatoren gemeente, regio en Nederland Nederland n=391 n=15.347 n=165.219 % % % Heeft grote moeite met of hulp nodig bij één of meer dagelijkse handelingen 10 15 Kan één of meer huishoudelijke activiteiten niet uitvoeren 20 27 Kan niet geheel zelfstandig gebruik maken van eigen of openbaar vervoer 10 11 Regie over eigen leven Heeft weinig regie over eigen leven 16 17 Kwetsbaarheid Is een kwetsbare oudere 1 21 28 Is lichamelijk kwetsbaar 12 18 Is sociaal kwetsbaar 12 15 Is psychisch kwetsbaar 22 27 Is kwetsbaar (oude manier) 2 19 21 1 Bepaald aan de hand van de Tilburg Frailty Indicator 2 Lage draagkracht en hoge draaglast Welbevinden Ervaren psychische gezondheid Voelt zich psychisch ongezond 18 19 Gevoelens Is niet (zo) gelukkig 21 23 Afgelopen 3 maanden: (Heel) vrolijk 49 43 Beetje vrolijk tot neutraal 46 50 Beetje tot zeer somber 5 6 Afgelopen maand: Heeft zich de afgelopen maand (soms) somber gevoeld 5 6 Heeft zich de afgelopen maand (soms) nerveus of angstig gevoeld 5 5 Problemen Kan niet goed omgaan met problemen 12 12 Psychiatrische aandoeningen Heeft een matig tot hoog risico op een angststoornis of een depressie 35 41 - Heeft een hoog risico op angststoornis of depressie 3 5 Geheugen Heeft klachten over geheugen 5 6 2

Tabel 1: Kernindicatoren gemeente, regio en Nederland Nederland n=391 n=15.347 n=165.219 % % % Leefstijl Roken Rookt 13 13 13 - Is zware roker (>= 20 sigaretten/ dag) 1 3 2 Alcohol Drinkt alcohol 82 79 77 - Is overmatig drinker 3 6 9 8 - Is bingedrinker (minstens 1x per week 6 glazen of meer per dag) 6 4 - Voldoet niet aan de norm aanvaardbaar alcoholgebruik 4 54 54 Drinkt geen alcohol meer 6 8 3 Overmatig drinker: mannen > 21 glazen/week; vrouwen > 14 glazen/week 4 Norm aanvaardbaar alcoholgebruik: mannen maximaal 10 glazen/week, maximaal 2 glazen /dag, maximaal 5 drinkdagen/week; vrouwen maximaal 5 glazen/week, maximaal 1 glas/dag, maximaal 5 drinkdagen/week Bewegen Voldoet niet aan Nederlandse Norm Gezond Bewegen voor 55- plussers (minstens vijf dagen per week een half uur matig intensief lichamelijk actief) 28 32 31 Voldoet niet aan de Fitheidsnorm (3 keer per week minimaal 20 minuten zwaar intensief bewegen) 54 57 57 Voldoet aan geen van beide normen 26 30 29 Denkt te weinig te bewegen 23 31 Meest genoemde redenen weinig beweging: - Lichamelijke beperking/kan ik niet (meer) 10 15 - Geen interesse (meer) 4 8 - Ik ben het niet gewend 4 5 Gewicht Heeft overgewicht (inclusief obesitas) (BMI >= 25) 59 59 59 - Heeft ernstig overgewicht/ obesitas (BMI >= 30) 13 15 16 Heeft ondergewicht (BMI < 18,5) 0,6 1 Is ongewild veel afgevallen (6 kg of meer in afgelopen 6 maanden of 3 kg of meer in afgelopen maand) 6 6 Leefbaarheid Sociale veiligheid Voelt zich overdag of 's avonds/'s nachts onveilig 15 17 - Voelt zich wel eens onveilig overdag 6 9 - Voelt zich wel eens onveilig 's avonds/'s nachts 16 18 3

Tabel 1: Kernindicatoren gemeente, regio en Nederland Nederland n=391 n=15.347 n=165.219 % % % Eenzaamheid Sociale relaties Is niet staat om zelfstandig sociale contacten te leggen en te onderhouden 1 3 Is eenzaam 44 46 - Is (zeer) ernstig eenzaam 8 9 Is emotioneel eenzaam (zoals het ervaren van een leegte en het missen van een goed vriend(in)) Is sociaal eenzaam (zoals bij niemand terecht kunnen en niet veel mensen volledig kunnen vertrouwen) Heeft niet genoeg mensen op wie teruggevallen kan worden in geval van narigheid 27 30 41 45 10 9 Heeft niet veel mensen op wie volledig vertrouwd kan worden 14 15 Wilt u hulp om iets aan uw eenzaamheid te doen? Ik ben niet eenzaam 83 82 Ja, ik krijg al hulp 2 4 Ja, maar ik krijg nog geen hulp 4 3 Nee, ik wil geen hulp 10 11 Sociaal netwerk Behorend tot netwerktype 'lokaal familie afhankelijk' (Ik heb gelukkig familie in de buurt. Zij zullen zonodig voor mij zorgen) 32 24 Behorend tot netwerktype 'lokaal geïntegreerd' (Wij kennen elkaar allemaal in de buurt en zorgen voor elkaar. Er komt altijd wel iemand kijken hoe het met me gaat) 40 34 Behorend tot netwerktype 'lokaal gereserveerd' (Ik hou ervan op mezelf te zijn, maar ik weet dat de buren er zijn als ik ze nodig heb) 19 28 Behorend tot netwerktype 'gericht op wijdere samenleving' (Al mijn familie woont ver weg, maar gelukkig heb ik goede vrienden die me zonodig zullen helpen) 3 6 Behorend tot netwerktype 'privacy gericht' (Ik heb niet veel contact met mensen in de buurt, maar ik ben misschien altijd al te onafhankelijk) 7 8 Ontvangt niet voldoende steun van andere mensen 9 9 4

Tabel 1: Kernindicatoren gemeente, regio en Nederland Nederland n=391 n=15.347 n=165.219 % % % Maatschappelijke participatie Vrijwilligerswerk Verricht vrijwilligerswerk 35 29 Lidmaatschappen Is lid van een vereniging of club 70 60 Is lid van een sportvereniging of sportclub 27 25 Bijeenkomsten Bezoekt geen groepsbijeenkomsten 35 41 Bezoekt geen kerkelijke bijeenkomsten 39 56 Mantelzorg geven Heeft afgelopen jaar mantelzorg gegeven 18 18 - Geeft momenteel mantelzorg 14 14 Is mantelzorger (minstens 3 maanden of minstens 8 uur per week) 13 13 13 Geeft momenteel intensief mantelzorg (langer dan 3 maanden en meer dan 8 uur per week) 3 4 Belasting mantelzorger Voelt zich (tamelijk) zwaar belast door het geven van mantelzorg 2 2 Mantelzorger is zwaar belast (% van de mantelzorgers) 13 14 14 Aantal uur mantelzorg per week Incidenteel 0 0 1-10 uur per week 8 9 11-20 uur per week 0,8 1 21 uur of meer per week 2 2 Geeft momenteel mantelzorg in de vorm van: - Hulp in de huishouding (boodschappen, schoonmaken) 8 6 - Klaarmaken warme maaltijden 4 4 - Hulp bij huishoudelijk werk (hulp in de huishouding en/of warme maaltijd klaarmaken) 8 7 - Hulp bij persoonlijke verzorging (wassen, aankleden) 6 3 - Medische verzorging 4 3 - Hulp bij dagelijkse verzorging (persoonlijke en medische) 6 4 - Gezelschap, troost, afleiding 8 9 - Begeleiding en/of vervoer (bij bezoek aan arts, kapper, enz.) 8 8 - Regelen geldzaken en/of administratie 3 6 Geeft momenteel mantelzorg aan: - Partner 8 6 - Kind(eren) of schoondochter/schoonzoon 1 2 - (Schoon)ouders 1 1 - Andere familieleden 3 3 - Buren, vrienden, kennissen 2 3 5

Tabel 1: Kernindicatoren gemeente, regio en Nederland Nederland Behoefte aan hulp Heeft als mantelzorger behoefte aan (meer) hulp (praktische of emotionele steun nodig) n=391 n=15.347 n=165.219 % % % 3 2 Heeft behoefte aan: - Informatie en advies 1 1 - Vervanger ivm vrije dagen of vakantie 0,9 0,6 - Emotionele steun 1 0,5 - Ontspannende activiteiten 0 0,4 - Belangenbehartiging 0 0,2 Huiselijk geweld Is ooit slachtoffer geweest van huiselijk geweld 4 4 - Psychisch of emotioneel geweld 3 2 - Lichamelijk geweld 2 2 - Ongewenste seksuele toenadering 0,6 0,5 - Seksueel misbruik 0,8 0,5 Is slachtoffer geweest van huiselijk geweld door: - Partner 1 1 - Ex-partner 2 1 - (Stief)kind 0,3 0,2 - (Stief)ouder(s) 1 0,6 - (Stief)broer(s)/zus(sen) 0 0,2 - Ander familielid 0,3 0,3 - Huisvriend 0 0,1 - Anders 0,5 0,5 Is slachtoffer geweest van huiselijk geweld: - 1 jaar geleden of korter 0,6 0,4 - tussen 1 en 5 jaar geleden 0,3 0,3 - langer dan 5 jaar geleden 3 3 Zorg en hulp Zorggebruik Heeft afgelopen 2 maanden contact gehad met huisarts 47 53 Heeft afgelopen 2 maanden meer dan 2 keer huisarts bezocht 10 11 Heeft afgelopen jaar contact gehad met huisarts 86 87 Mantelzorg ontvangen Afgelopen jaar mantelzorg ontvangen 9 13 Ontvangt momenteel mantelzorg 7 12 Ontvangt momenteel dagelijks mantelzorg 4 5 6

Tabel 1: Kernindicatoren gemeente, regio en Nederland Nederland n=391 n=15.347 n=165.219 % % % Ontvangt momenteel mantelzorg bij: - Hulp in de huishouding (boodschappen, schoonmaken) 5 8 - Klaarmaken van de warme maaltijden 2 3 - Huishoudelijk werk (hulp in de huishouding en/of warme maaltijd klaarmaken) 5 9 - Hulp bij persoonlijke verzorging (wassen, aankleden) 2 3 - Hulp bij medische verzorging 2 3 - Hulp bij dagelijkse verzorging (persoonlijke en medische) 2 4 - Gezelschap, troost, afleiding, etc. 3 6 - Begeleiding en/of vervoer (bij bezoek aan arts, kapper, etc.) 5 8 - Regeling geldzaken en/of andere administratie 3 6 Ontvangt momenteel mantelzorg van: - Partner 3 4 - Kind(eren) of schoondochter/schoonzoon 4 7 - (Schoon)ouders 0 0 - Andere familieleden 0,7 1 - Buren/vrienden/kennissen 1 2 Mantelzorger is huisgenoot 3 4 Hulp ontvangen Ontvangt hulp in verband met gezondheid 18 26 Ontvangt hulp van: - Betaalde hulp 14 21 - Mantelzorger 7 10 - Vrijwilliger 0,8 2 Zorgbehoefte Heeft in verband met gezondheid behoefte aan meer hulp 3 5 Heeft behoefte aan meer hulp bij: - Hulp in de huishouding 1 4 - Klaarmaken van warme maaltijd 0,3 0,8 - Huishoudelijk werk (hulp in de huishouding en/of warme maaltijd klaarmaken) 1 4 - Hulp bij persoonlijke verzorging (wassen) 1 1 - Hulp bij medische verzorging 0,3 0,5 - Hulp bij dagelijkse verzorging (persoonlijke en medische) 1 1 - Gezelschap, troost, afleiding 1 1 - Begeleiding en/of vervoer (bij bezoek aan arts, kapper) 0,8 2 - Regeling geld zaken en/of andere administratie 0,6 0,9 - Verzorgen van huisgenoot 0 0,5 - Hulp bij iets anders 0,3 1 7

Tabel 1: Kernindicatoren gemeente, regio en Nederland Nederland Als men nu of in de toekomst vanwege de gezondheid behoefte aan hulp heeft, is deze hulp dan in de omgeving beschikbaar? n=391 n=15.347 n=165.219 % % % - Hulp beschikbaar van huisgenoot 55 54 - Hulp beschikbaar van kinderen, andere familieleden of buren, vrienden of kennissen 41 40 - Geen hulp beschikbaar van iemand in de omgeving 17 20 Woon/zorgsituatie Beschikbaarheid diensten bij een nabijgelegen dienstencentrum, bejaarden- of verzorgingstehuis, zoals huishoudelijke hulp of maaltijdverzorging: - Kan hier vanuit woning gebruik van maken 50 46 - Maakt hier vanuit woning gebruik van 10 10 - Heeft behoefte om hier vanuit huis gebruik van te kunnen maken 3 3 Beschikbaarheid verpleging of verzorging op afroep vanuit een nabij gelegen bejaarden-/verzorgingshuis of dienstencentrum - Kan hier vanuit woning gebruik van maken 42 38 - Maakt hier vanuit woning gebruik van 9 7 - Heeft behoefte om hier vanuit huis gebruik van te kunnen maken 5 4 Wmo- en welzijnsvoorzieningen Wmo-voorzieningen Heeft afgelopen jaar gebruik gemaakt van één of meer wmovoorzieningen 8 7 Heeft gebruik gemaakt van: - Ondersteuning bij mantelzorg 4 4 - Ondersteuning bij vrijwilligerswerk 2 2 - Dagopvang/dagverzorging/dagbehandeling 2 2 Heeft behoefte aan een Wmo-voorziening 5 4 Heeft behoefte aan: - Ondersteuning bij mantelzorg 3 3 - Ondersteuning bij vrijwilligerswerk 3 2 - Dagopvang/dagverzorging/dagbehandeling 1 1 Heeft afgelopen jaar gebruik gemaakt van of heeft behoefte aan 1 of meer Wmo-voorzieningen 12 11 Weet waar men in de gemeente terecht kan voor vragen en informatie over Wmo-voorzieningen (bekendheid) 48 49 Weet waar men terecht kan voor: - Ondersteuning bij mantelzorg 39 36 - Ondersteuning bij vrijwilligerswerk 27 25 - Ondersteuning/hulp ivm gezondheidsproblemen (bijv hulp in huis, woningaanpassing of vervoersvoorziening) 36 37 8

Tabel 1: Kernindicatoren gemeente, regio en Nederland Nederland n=391 n=15.347 n=165.219 % % % Wil informatie maar weet voor 1 of meer Wmo-voorzieningen niet waar deze te verkrijgen (bekendheid) 15 17 Heeft wel behoefte aan, maar weet niet waar men terecht kan voor: - Ondersteuning bij mantelzorg 10 10 - Ondersteuning bij vrijwilligerswerk 7 4 - Ondersteuning/hulp ivm gezondheidsproblemen 9 10 Welzijnsvoorzieningen Maakt wel eens gebruik van 1 of meer welzijnsvoorzieningen 36 39 Maakt gebruik van: - Maaltijdverstrekking / maaltijdendienst 4 6 - Eetpunt 6 4 - Ouderenadviseur 2 2 - Hulp bij administratieve of financiële activiteiten 18 16 - Sport- of bewegingsactiviteiten voor ouderen vanuit een activiteiten- of dienstencentrum 8 8 - Recreatieve / culturele activiteiten voor ouderen 13 14 - Hulp in en om huis van een vrijwilliger via een vrijwilligersorganisatie 2 3 - Hulp bij (het uitbreiden van) sociale contacten (bijv. bezoekdienst) 0,6 0,9 - Algemene gezondheidscheck 5 11 Heeft behoefte aan 1 of meer welzijnsvoorzieningen 24 28 Heeft behoefte aan: - Maaltijdverstrekking / maaltijdendienst 4 2 - Eetpunt 2 2 - Ouderenadviseur 5 5 - Hulp bij administratieve of financiële activiteiten 4 4 - Sport- of bewegingsactiviteiten voor ouderen vanuit een activiteiten- of dienstencentrum 7 8 - Recreatieve / culturele activiteiten voor ouderen 4 4 - Hulp in en om huis van een vrijwilliger via een vrijwilligersorganisatie 3 6 - Hulp bij (het uitbreiden van) sociale contacten (bijv. bezoekdienst) 2 3 - Algemene gezondheidscheck 11 15 Achtergrondkenmerken Geslacht Man 49 46 Vrouw 51 54 9

Tabel 1: Kernindicatoren gemeente, regio en Nederland Nederland n=391 n=15.347 n=165.219 % % % Leeftijd 65 t/m 74 jaar 68 57 75 t/m 84 jaar 27 36 85 jaar en ouder 5 7 Etniciteit Autochtoon 94 87 Westers allochtoon 6 12 Niet-westers allochtoon 0,5 2 Burgerlijke staat Gehuwd / samenwonend 68 65 Ongehuwd / nooit gehuwd geweest 5 4 Gescheiden / gescheiden levend 6 6 Weduwe / weduwnaar 21 25 Huishoudsamenstelling Alleenwonend 30 33 Opleidingsniveau Geen opleiding/ lager onderwijs 23 17 MAVO/ LBO 51 46 HAVO/ VWO/ MBO 17 18 HBO/ WO 9 18 Financiële situatie Ontvangt alleen AOW 34 22 Heeft (enige tot grote) moeite met rondkomen 14 12 Gestandaardiseerd huishoudinkomen* max 15.200 euro 11 10 max 19.400 euro 33 30 max 24.200 euro 26 24 max 31.000 euro 17 20 > 31.000 euro 12 17 *Besteedbaar inkomen gecorrigeerd voor verschillen in grootte en samenstelling van het huishouden 10

Tabel 2: Vergelijking 2006-2009-2012 - en de regio Zelfredzaamheid 2006 2009 2012 2006 2009 2012 n=504 n=353 n=391 n=17.152 n=13.904 n=15.347 % % % % % % Beperkingen Beperkt in bezigheden door de lichamelijke gezondheid 30 31 23 32 30 26 Beperkt in gehoor, gezichtsvermogen en/of mobiliteit - 34 25-31 30 Heeft gehoorbeperking - 12 7-9 9 Heeft gezichtsbeperking - 11 8-9 9 Heeft mobiliteitsbeperking - 28 17-24 22 Heeft grote moeite met of hulp nodig bij één of meer dagelijkse handelingen 13 17 10 15 16 15 Kan één of meer huishoudelijke activiteiten niet uitvoeren - 32 20-28 27 Kan niet geheel zelfstandig gebruik maken van eigen of openbaar vervoer - 16 10-11 11 Regie over eigen leven Heeft weinig regie over eigen leven - 26 16-19 17 Kwetsbaarheid Is kwetsbaar (oude manier) 1-27 19-23 21 1 Lage draagkracht en hoge draaglast Welbevinden Ervaren psychische gezondheid Voelt zich psychisch ongezond 18 19 18 21 19 19 1

Tabel 2: Vergelijking 2006-2009-2012 - en de regio 2006 2009 2012 2006 2009 2012 n=504 n=353 n=391 n=17.152 n=13.904 n=15.347 % % % % % % Psychiatrische aandoeningen Heeft een matig tot hoog risico op een angststoornis of een depressie - 36 35-41 41 - Heeft een hoog risico op angststoornis of depressie - 5 3-5 5 Leefstijl Roken Rookt - 13 13-14 13 - Is zware roker (>= 20 sigaretten/ dag) 2-2 1-3 3 Alcohol Drinkt alcohol - 70 82-77 79 - Is overmatig drinker (mannen > 21 glazen/week; vrouwen > 14 glazen/week) - 6 6-10 9 - Is bingedrinker (minstens 1x per week 6 glazen of meer per dag) 6 6 5 4 - Voldoet niet aan de norm aanvaardbaar alcoholgebruik 3-42 54-52 54 Drinkt geen alcohol meer - 9 6-8 8 Bewegen Voldoet niet aan Nederlandse Norm Gezond Bewegen voor 55-plussers (minstens vijf dagen per week een half uur matig intensief lichamelijk actief) 37 36 28 37 35 32 Voldoet niet aan de Fitheidsnorm (3 keer per week minimaal 20 minuten zwaar intensief bewegen) - 59 54-54 57 Voldoet aan geen van beide normen - 33 26-32 30 2 Vanwege wijziging in het afkappunt wijkt het 2009 cijfer af van het destijds gepresenteerde cijfer 3 Norm aanvaardbaar alcoholgebruik: mannen maximaal 10 glazen/week, maximaal 2 glazen /dag, maximaal 5 drinkdagen/week; vrouwen maximaal 5 glazen/week, maximaal 1 glas/dag, maximaal 5 drinkdagen/week 2

Tabel 2: Vergelijking 2006-2009-2012 - en de regio 2006 2009 2012 2006 2009 2012 n=504 n=353 n=391 n=17.152 n=13.904 n=15.347 % % % % % % Gewicht Heeft overgewicht (inclusief obesitas) (BMI >= 25) 60 62 59 56 59 59 - Heeft ernstig overgewicht/ obesitas (BMI >= 30) 13 13 13 14 15 15 Heeft ondergewicht (BMI < 18,5) 2 0,3 0,6 4 1 1 Leefbaarheid Sociale veiligheid Voelt zich overdag of 's avonds/'s nachts onveilig - 17 15-19 17 - Voelt zich wel eens onveilig overdag - 6 6-9 9 - Voelt zich wel eens onveilig 's avonds/'s nachts - 19 16-19 18 Eenzaamheid Sociale relaties Is eenzaam 46 38 44 49 44 46 - Is (zeer) ernstig eenzaam 7 5 8 10 8 9 Is emotioneel eenzaam (zoals het ervaren van een leegte en het missen van een goed vriend(in)) Is sociaal eenzaam (zoals bij niemand terecht kunnen en niet veel mensen volledig kunnen vertrouwen) 31 27 27 31 28 30 42 39 41 50 44 45 Heeft niet genoeg mensen op wie teruggevallen kan worden in geval van narigheid - 9 10-8 9 Heeft niet veel mensen op wie volledig vertrouwd kan worden - 11 14-15 15 3

Tabel 2: Vergelijking 2006-2009-2012 - en de regio 2006 2009 2012 2006 2009 2012 n=504 n=353 n=391 n=17.152 n=13.904 n=15.347 % % % % % % Wilt u hulp om iets aan uw eenzaamheid te doen? Ik ben niet eenzaam 73 73 83 71 71 82 Ja, ik krijg al hulp 8 6 2 6 6 4 Ja, maar ik krijg nog geen hulp 3 5 4 3 4 3 Nee, ik wil geen hulp 16 17 10 20 20 11 Sociaal netwerk Behorend tot netwerktype 'lokaal familie afhankelijk' (Ik heb gelukkig familie in de buurt. Zij zullen zonodig voor mij zorgen) 34 33 32 26 25 24 Behorend tot netwerktype 'lokaal geïntegreerd' (Wij kennen elkaar allemaal in de buurt en zorgen voor elkaar. Er komt altijd wel iemand kijken hoe het met me gaat) 44 41 40 36 37 34 Behorend tot netwerktype 'lokaal gereserveerd' (Ik hou ervan op mezelf te zijn, maar ik weet dat de buren er zijn als ik ze nodig heb) Behorend tot netwerktype 'gericht op wijdere samenleving' (Al mijn familie woont ver weg, maar gelukkig heb ik goede vrienden die me zonodig zullen helpen) 11 18 19 23 24 28 5 3 3 6 6 6 Behorend tot netwerktype 'privacy gericht' (Ik heb niet veel contact met mensen in de buurt, maar ik ben misschien altijd al te onafhankelijk) 5 4 7 9 7 8 4

Tabel 2: Vergelijking 2006-2009-2012 - en de regio Maatschappelijke participatie 2006 2009 2012 2006 2009 2012 n=504 n=353 n=391 n=17.152 n=13.904 n=15.347 % % % % % % Vrijwilligerswerk Verricht vrijwilligerswerk - 30 35-25 29 Bijeenkomsten Bezoekt geen groepsbijeenkomsten 38 38 35 45 39 41 Bezoekt geen kerkelijke bijeenkomsten 25 29 39 46 48 56 Mantelzorg geven Heeft afgelopen jaar mantelzorg gegeven 15 12 18 12 13 18 - Geeft momenteel mantelzorg 11 9 14 9 10 14 Geeft momenteel intensief mantelzorg (langer dan 3 maanden en meer dan 8 uur per week) 3 4 3 4 4 4 Belasting mantelzorger Voelt zich (tamelijk) zwaar belast door het geven van mantelzorg 1 1 2 2 2 2 Geeft momenteel mantelzorg in de vorm van: - Hulp in de huishouding (boodschappen, schoonmaken) 4 4 8 4 5 6 - Klaarmaken warme maaltijden 2 4 4 3 3 4 - Hulp bij huishoudelijk werk (hulp in de huishouding en/of warme maaltijd klaarmaken) - 5 8-6 7 - Hulp bij persoonlijke verzorging (wassen, aankleden) 0,7 2 6 2 2 3 - Medische verzorging 0,7 1 4 2 2 3 - Hulp bij dagelijkse verzorging (persoonlijke en medische) - 2 6-3 4 - Gezelschap, troost, afleiding 6 4 8 6 6 9 - Begeleiding en/of vervoer (bij bezoek aan arts, kapper, enz.) 3 5 8 4 5 8 - Regelen geldzaken en/of administratie 2 4 3 3 5 6 5

Tabel 2: Vergelijking 2006-2009-2012 - en de regio 2006 2009 2012 2006 2009 2012 n=504 n=353 n=391 n=17.152 n=13.904 n=15.347 % % % % % % Geeft momenteel mantelzorg aan: - Partner 3 4 8 4 5 6 - Kind(eren) of schoondochter/schoonzoon 2 1 1 1 1 2 - (Schoon)ouders 0 0,3 1 0,8 1 1 - Andere familieleden 3 2 3 2 2 3 - Buren, vrienden, kennissen 4 1 2 2 2 3 Behoefte aan hulp Heeft als mantelzorger behoefte aan (meer) hulp (praktische of emotionele steun nodig) 0,8 2 3 2 2 2 Heeft behoefte aan: - Informatie en advies - 0,2 1-1 1 - Vervanger ivm vrije dagen of vakantie - 0,3 0,9-0,7 0,6 - Emotionele steun - 0,2 1-0,5 0,5 - Ontspannende activiteiten - 1 0-0,6 0,4 - Belangenbehartiging - 0,3 0-0,4 0,2 Huiselijk geweld Is ooit slachtoffer geweest van huiselijk geweld - 2 4-3 4 - Psychisch of emotioneel geweld - 1 3-2 2 - Lichamelijk geweld - 0,9 2-1 2 - Ongewenste seksuele toenadering - 0,3 0,6-0,3 0,5 - Seksueel misbruik - 0 0,8-0,3 0,5 6

Tabel 2: Vergelijking 2006-2009-2012 - en de regio 2006 2009 2012 2006 2009 2012 n=504 n=353 n=391 n=17.152 n=13.904 n=15.347 % % % % % % Is slachtoffer geweest van huiselijk geweld door: - Partner - 0,9 1-1 1 - Ex-partner - 0 2-0,8 1 - (Stief)kind - 0 0,3-0,2 0,2 - (Stief)ouder(s) - 0 1-0,5 0,6 - (Stief)broer(s)/zus(sen) - 0,5 0-0,2 0,2 - Ander familielid - 0,3 0,3-0,3 0,3 - Huisvriend - 0 0-0,1 0,1 - Anders - 0,2 0,5-0,2 0,5 Is slachtoffer geweest van huiselijk geweld: - 1 jaar geleden of korter - 0 0,6-0,3 0,4 - tussen 1 en 5 jaar geleden - 0,5 0,3-0,3 0,3 - langer dan 5 jaar geleden - 1 3-2 3 Zorg en hulp Zorggebruik Heeft afgelopen 2 maanden contact gehad met huisarts - 34 47-39 53 Heeft afgelopen jaar contact gehad met huisarts - 73 86-82 87 Mantelzorg ontvangen Afgelopen jaar mantelzorg ontvangen 17 15 9 15 11 13 Ontvangt momenteel mantelzorg 14 13 7 13 10 12 Ontvangt momenteel dagelijks mantelzorg - 9 4-5 5 7

Tabel 2: Vergelijking 2006-2009-2012 - en de regio 2006 2009 2012 2006 2009 2012 n=504 n=353 n=391 n=17.152 n=13.904 n=15.347 % % % % % % Ontvangt momenteel mantelzorg bij: - Hulp in de huishouding (boodschappen, schoonmaken) 11 12 5 10 7 8 - Klaarmaken van de warme maaltijden 5 6 2 3 3 3 - Huishoudelijk werk (hulp in de huishouding en/of warme maaltijd klaarmaken) - 12 5-7 9 - Hulp bij persoonlijke verzorging (wassen, aankleden) 3 7 2 3 3 3 - Hulp bij medische verzorging 4 6 2 3 3 3 - Hulp bij dagelijkse verzorging (persoonlijke en medische) - 8 2-4 4 - Gezelschap, troost, afleiding, etc. 8 8 3 5 5 6 - Begeleiding en/of vervoer (bij bezoek aan arts, kapper, etc.) 10 10 5 7 6 8 - Regeling geldzaken en/of andere administratie 9 9 3 7 6 6 Ontvangt momenteel mantelzorg van: - Partner 3 4 3 4 3 4 - Kind(eren) of schoondochter/schoonzoon 9 11 4 8 6 7 - (Schoon)ouders 0 0 0 0 0,1 0 - Andere familieleden 1 3 0,7 1 1 1 - Buren/vrienden/kennissen 2 3 1 2 2 2 Mantelzorger is huisgenoot - 5 3-4 4 Woon/zorgsituatie Beschikbaarheid diensten bij een nabijgelegen dienstencentrum, bejaarden- of verzorgingstehuis, zoals huishoudelijke hulp of maaltijdverzorging: - Kan hier vanuit woning gebruik van maken - 53 50-46 46 - Maakt hier vanuit woning gebruik van - 12 10-12 10 - Heeft behoefte om hier vanuit huis gebruik van te kunnen maken - 5 3-5 3 8

Tabel 2: Vergelijking 2006-2009-2012 - en de regio Beschikbaarheid verpleging of verzorging op afroep vanuit een nabij gelegen bejaarden-/verzorgingshuis of dienstencentrum 2006 2009 2012 2006 2009 2012 n=504 n=353 n=391 n=17.152 n=13.904 n=15.347 % % % % % % - Kan hier vanuit woning gebruik van maken - 40 42-35 38 - Maakt hier vanuit woning gebruik van - 8 9-7 7 - Heeft behoefte om hier vanuit huis gebruik van te kunnen maken - 9 5-8 4 Wmo- en welzijnsvoorzieningen Wmo-voorzieningen Heeft afgelopen jaar gebruik gemaakt van: - Ondersteuning bij mantelzorg - 5 4-4 4 - Ondersteuning bij vrijwilligerswerk - 1 2-2 2 Heeft behoefte aan, maar maakt nog geen gebruik van: - Ondersteuning bij mantelzorg - 4 3-3 3 - Ondersteuning bij vrijwilligerswerk - 1 3-1 2 Wil informatie over, maar weet niet waar men terecht kan voor: - Ondersteuning bij mantelzorg - 9 10-9 10 - Ondersteuning bij vrijwilligerswerk - 5 7-4 4 Achtergrondkenmerken Geslacht Man 47 46 49 44 44 46 Vrouw 53 54 51 56 56 54 9

Tabel 2: Vergelijking 2006-2009-2012 - en de regio 2006 2009 2012 2006 2009 2012 n=504 n=353 n=391 n=17.152 n=13.904 n=15.347 % % % % % % Leeftijd 65 t/m 74 jaar 62 59 68 59 57 57 75 t/m 84 jaar 32 33 27 33 34 36 85 jaar en ouder 6 8 5 8 9 7 Etniciteit Autochtoon 97 96 94 90 91 87 Westers allochtoon 3 3 6 8 6 12 Niet-westers allochtoon 0 1 0,5 1 2 2 Burgerlijke staat Gehuwd / samenwonend 65 69 68 65 67 65 Ongehuwd / nooit gehuwd geweest 5 4 5 4 3 4 Gescheiden / gescheiden levend 3 2 6 5 5 6 Weduwe / weduwnaar 27 25 21 26 25 25 Huishoudsamenstelling Alleenwonend 35 30 30 30 31 33 Opleidingsniveau Geen opleiding/ lager onderwijs 45 37 23 31 22 17 MAVO/ LBO 39 47 51 43 46 46 HAVO/ VWO/ MBO 10 6 17 13 16 18 HBO/ WO 6 9 9 13 16 18 Financiële situatie Ontvangt alleen AOW 34 35 34 20 19 22 Heeft (enige tot grote) moeite met rondkomen 15 10 14 15 11 12 10

Tabel 3: Antwoordpercentages per vraag voor en de regio A. Algemeen n=391 n=15.347 % % A1. Wat is uw geslacht? man 49 46 vrouw 51 54 A2. Leeftijd 65 t/m 69 jaar 39 32 70 t/m 74 jaar 29 25 75 t/m 79 jaar 18 22 80 t/m 84 jaar 8 13 85 t/m 89 jaar 4 6 90 t/m 94 jaar 1 2 95 t/m 99 jaar 0 0,3 100 jaar en ouder 0 0 A3. Wat is uw burgerlijke staat? gehuwd, geregistreerd partnerschap 68 64 samenwonend 0,7 2 ongehuwd, nooit gehuwd geweest 5 4 gescheiden, gescheiden levend 6 6 weduwe, weduwnaar 21 25 A4. Met welke personen woont u momenteel samen? met een partner / echtgenoot of echtgenote 67 64 met kind(eren) jonger dan 18 jaar 0,3 0,3 met kind(eren) van 18 jaar en ouder 4 2 met mijn ouder(s) 0 0 met een andere volwassene / andere volwassenen 0,5 1 ik woon niet samen met een partner, maar heb wel een duurzame relatie 1 0,6 ik woon alleen 29 33 A5. Wat is uw hoogst voltooide opleiding? Een opleiding afgerond met diploma of voldoende getuigschrift. geen opleiding (lager onderwijs: niet afgemaakt) 5 4 lager onderwijs (basisschool, speciaal basisonderwijs) 18 14 lager of voorbereidend beroepsonderwijs (zoals LTS, LEAO, LHNO, 36 29 VMBO) middelbaar algemeen voortgezet onderwijs (zoals MAVO, (M)ULO, MBOkort, 15 17 VMBO-t) middelbaar beroepsonderwijs en beroepsbegeleidend onderwijs (zoals 13 11 vakopleidigen bakker of kapper, MBO-lang, MTS, MEAO, BOL, BBL, INAS) hoger algemeen en voorbereidend wetenschappelijk onderwijs (zoals 4 6 HAVO, VWO, Atheneum, Gymnasium, HBS, MMS) hoger beroepsonderwijs (zoals kweekschool, HBO, HTS, HEAO, HBO-V, 7 14 kandidaats wetenschappelijk onderwijs) wetenschappelijk onderwijs (universiteit) 3 4 1

Tabel 3: Antwoordpercentages per vraag voor en de regio B. Gezondheid n=391 n=15.347 % % B1. Hoe is over het algemeen uw gezondheid? Is deze: zeer goed 9 8 goed 57 52 gaat wel 28 34 slecht 5 6 zeer slecht 0,5 0,7 B2. Kunt u over het algemeen de dingen doen die u wilt doen (ook al is uw gezondheid misschien niet optimaal)? ja 85 82 nee 15 18 B3. Heeft u suikerziekte? ja 13 16 nee 87 84 a. Bent u hiervoor in de afgelopen 12 maanden onder behandeling of controle van de huisarts of specialist geweest? ja 12 15 nee 2 2 b. Gebruikt u hiervoor op dit moment insuline? ja 4 4 nee 8 11 c. Bent u insuline gaan gebruiken binnen 6 maanden nadat bij u suikerziekte was vastgesteld? ja 2 2 nee 10 12 B4. Heeft u ooit een beroerte, hersenbloeding of herseninfarct gehad? ja 8 9 nee 92 91 a. Heeft u dit in de afgelopen 12 maanden gehad? ja 1 1 nee 7 7 b. Bent u hiervoor in de afgelopen 12 maanden onder behandeling of controle van de huisarts of specialist geweest? ja 5 4 nee 3 4 2

Tabel 3: Antwoordpercentages per vraag voor en de regio n=391 n=15.347 % % B5. Heeft u ooit een hartinfarct gehad? ja 11 10 nee 89 90 a. Heeft u dit in de afgelopen 12 maanden gehad? ja 0,6 0,8 nee 10 9 b. Bent u hiervoor in de afgelopen 12 maanden onder behandeling of controle van de huisarts of specialist geweest? ja 8 7 nee 3 3 B6. Heeft u in de afgelopen 12 maanden een andere ernstige hartaandoening gehad (zoals hartfalen of angina pectoris)? ja 8 6 nee 92 94 a. Bent u hiervoor in de afgelopen 12 maanden onder behandeling of controle van de huisarts of specialist geweest? ja 7 6 nee 0,3 0,2 B7. Heeft u ooit een vorm van kanker (kwaadaardige aandoening) gehad? ja 15 17 nee 85 83 a. Heeft u dit in de afgelopen 12 maanden gehad? ja 6 5 nee 9 11 b. Bent u hiervoor in de afgelopen 12 maanden onder behandeling of controle van de huisarts of specialist geweest? ja 11 11 nee 4 6 B8. Deze vraag gaat over een aantal langdurige ziekten en aandoeningen. Wilt u voor deze ziekten en aandoeningen met ja of nee aangeven of u die heeft of in de afgelopen 12 maanden heeft gehad? a. Migraine of regelmatig ernstige hoofdpijn ja 7 7 nee 93 93 3

Tabel 3: Antwoordpercentages per vraag voor en de regio Bent u hiervoor in de afgelopen 12 maanden onder behandeling of controle van de huisarts of specialist geweest? n=391 n=15.347 % % ja 2 3 nee 4 3 b. Hoge bloeddruk ja 36 41 nee 64 59 Bent u hiervoor in de afgelopen 12 maanden onder behandeling of controle van de huisarts of specialist geweest? ja 31 36 nee 2 3 c. Vernauwing van de bloedvaten in de buik of benen (geen spataderen) ja 9 9 nee 91 91 Bent u hiervoor in de afgelopen 12 maanden onder behandeling of controle van de huisarts of specialist geweest? ja 5 6 nee 2 2 d. Astma of COPD (chronische bronchitis, longemfyseem) ja 10 12 nee 90 88 Bent u hiervoor in de afgelopen 12 maanden onder behandeling of controle van de huisarts of specialist geweest? ja 7 9 nee 2 1 e. Psoriasis ja 6 5 nee 94 95 Bent u hiervoor in de afgelopen 12 maanden onder behandeling of controle van de huisarts of specialist geweest? ja 2 2 nee 3 2 f. Chronisch eczeem ja 3 4 nee 97 96 4

Tabel 3: Antwoordpercentages per vraag voor en de regio n=391 n=15.347 % % Bent u hiervoor in de afgelopen 12 maanden onder behandeling of controle van de huisarts of specialist geweest? ja 0,7 2 nee 1 1 g. Duizeligheid met vallen ja 8 7 nee 92 93 Bent u hiervoor in de afgelopen 12 maanden onder behandeling of controle van de huisarts of specialist geweest? ja 7 5 nee 0,6 2 h. Ernstige of hardnekkige darmstoornissen langer dan 3 ja maanden 5 5 nee 95 95 Bent u hiervoor in de afgelopen 12 maanden onder behandeling of controle van de huisarts of specialist geweest? ja 2 4 nee 1 1 i. Onvrijwilig urineverlies (incontinentie) ja 11 16 nee 89 84 Bent u hiervoor in de afgelopen 12 maanden onder behandeling of controle van de huisarts of specialist geweest? ja 4 7 nee 6 7 j. Gewrichtsslijtage (artrose, slijtagereuma) van heupen of knieën ja 31 34 nee 69 66 Bent u hiervoor in de afgelopen 12 maanden onder behandeling of controle van de huisarts of specialist geweest? ja 15 19 nee 14 13 k. Chronische gewrichtsontseking (ontstekingsreuma, chronische reuma, reumatoïde artritis) ja 13 11 nee 87 89 5

Tabel 3: Antwoordpercentages per vraag voor en de regio n=391 n=15.347 % % Bent u hiervoor in de afgelopen 12 maanden onder behandeling of controle van de huisarts of specialist geweest? ja 8 7 nee 3 3 l. Ernstige of hardnekkige aandoening van de rug (inclusief hernia) ja 14 16 nee 86 84 Bent u hiervoor in de afgelopen 12 maanden onder behandeling of controle van de huisarts of specialist geweest? ja 7 9 nee 6 6 m. Andere ernstige of hardnekkige aandoening van de nek of schouder ja 18 14 nee 82 86 Bent u hiervoor in de afgelopen 12 maanden onder behandeling of controle van de huisarts of specialist geweest? ja 10 8 nee 6 4 n. Andere ernstige of hardnekkige aandoening van elleboog, pols of hand ja 7 10 nee 93 90 Bent u hiervoor in de afgelopen 12 maanden onder behandeling of controle van de huisarts of specialist geweest? ja 3 5 nee 3 3 o. Andere langdurige ziekte of aandoening, namelijk ja 11 15 nee 89 85 B9. Was u gedurende de afgelopen 4 weken beperkt in uw werk of andere bezigheden ten gevolge van uw lichamelijke gezondheid? ja 23 26 nee 77 74 6

Tabel 3: Antwoordpercentages per vraag voor en de regio B12. Bij de volgende vragen gaat het erom wat u nogmaal kunt doen. Het gaat NIET om tijdelijke problemen van voorbijgaande aard. n=391 n=15.347 % % a. Kunt u een gesprek volgen in een groep van 3 of meer personen (zo nodig met hoorapparaat)? ja, zonder moeite 68 67 ja, met enige moeite 25 24 ja, met grote moeite 4 5 nee, dat kan ik niet 3 3 b. Kunt u met één andere persoon een gesprek voeren (zo nodig met hoorapparaat)? ja, zonder moeite 92 91 ja, met enige moeite 5 7 ja, met grote moeite 0,8 1 nee, dat kan ik niet 2 0,6 c. Zijn uw ogen goed genoeg om de kleine letters in de krant te kunnen lezen (zo nodig met bril of contactlenzen)? ja, zonder moeite 79 78 ja, met enige moeite 13 14 ja, met grote moeite 3 3 nee, dat kan ik niet 5 5 d. Kunt u op een afstand van 4 meter het gezicht van iemand herkennen (zo nodig met bril of contactlenzen)? ja, zonder moeite 94 89 ja, met enige moeite 4 7 ja, met grote moeite 1 2 nee, dat kan ik niet 0,8 2 e. Kunt u een voorwerp van 5 kg (bijv. een volle boodschappentas) 10 meter dragen? ja, zonder moeite 79 72 ja, met enige moeite 10 13 ja, met grote moeite 5 5 nee, dat kan ik niet 7 10 f. Kunt u als u staat, bukken en iets van de grond oppakken? ja, zonder moeite 78 72 ja, met enige moeite 14 17 ja, met grote moeite 4 7 nee, dat kan ik niet 4 4 7

Tabel 3: Antwoordpercentages per vraag voor en de regio n=391 n=15.347 % % g. Kunt u 400 meter aan een stuk lopen, zonder stil te staan (zo nodig met stok)? ja, zonder moeite 79 74 ja, met enige moeite 11 11 ja, met grote moeite 3 5 nee, dat kan ik niet 7 10 B13. Hieronder staat enkele handelingen genoemd waar sommige mensen moeite mee hebben. Wilt u telkens aangeven of u het zonder moeite, met enige moeite, met grote moeite of alleen met hulp van anderen kunt doen? a. Eten en drinken zonder moeite 97 96 met enige moeite 3 3 met grote moeite 0,3 0,4 alleen met hulp van anderen 0,3 0,2 b. Gaan zitten en opstaan uit een stoel zonder moeite 80 77 met enige moeite 17 20 met grote moeite 2 2 alleen met hulp van anderen 0,8 0,6 c. In en uit bed stappen zonder moeite 83 81 met enige moeite 14 17 met grote moeite 1 2 alleen met hulp van anderen 1 0,7 d. Aan- en uitkleden zonder moeite 88 84 met enige moeite 8 13 met grote moeite 2 2 alleen met hulp van anderen 3 2 e. Verplaatsen op dezelfde verdieping zonder moeite 93 90 met enige moeite 5 8 met grote moeite 0,9 1 alleen met hulp van anderen 1 1 8

Tabel 3: Antwoordpercentages per vraag voor en de regio n=391 n=15.347 % % f. De trap op- en aflopen zonder moeite 75 67 met enige moeite 18 21 met grote moeite 4 7 alleen met hulp van anderen 3 5 g. De woning verlaten en binnengaan zonder moeite 94 91 met enige moeite 4 6 met grote moeite 0,8 1 alleen met hulp van anderen 2 2 h. Zich verplaatsen buitenshuis zonder moeite 86 80 met enige moeite 8 13 met grote moeite 3 4 alleen met hulp van anderen 3 3 i. Gezicht en de handen wassen zonder moeite 98 96 met enige moeite 1 3 met grote moeite 0,6 0,5 alleen met hulp van anderen 0 0,5 j. Volledig wassen zonder moeite 89 86 met enige moeite 6 8 met grote moeite 1 2 alleen met hulp van anderen 4 4 B14. De volgende vragen gaan erover of u op dit moment een aantal werkzaamheden, die regelmatig gedaan moeten worden, zelfstandig kunt uitvoeren. Als u bepaalde werkzaamheden wel zelf kunt doen, dient u daarbij ook aan te geven of u deze werkzaamheden met of zonder moeite kunt doen. Het gaat er niet om of u bepaalde werkzaamheden ook werkelijk doet, maar of u ze zou kunnen verrichten (indien dat nodig is of nodig mocht zijn). a. Kunt u, geheel zelfstandig, ontbijt of lunch klaarmaken? ja, zonder enige moeite 93 92 ja, maar wel met enige moeite 4 5 ja, maar met veel moeite 0,9 0,9 nee, alleen met hulp van anderen 2 2 9

Tabel 3: Antwoordpercentages per vraag voor en de regio n=391 n=15.347 % % b. Kunt u, geheel zelfstandig, warm eten klaarmaken? ja, zonder enige moeite 79 80 ja, maar wel met enige moeite 10 9 ja, maar met veel moeite 2 3 nee, alleen met hulp van anderen 9 7 c. Kunt u, geheel zelfstandig, 'lichte' huishoudelijke werkzaamheden verrichten (bijv. stof afnemen of prullen opruimen)? ja, zonder enige moeite 86 82 ja, maar wel met enige moeite 7 9 ja, maar met veel moeite 3 4 nee, alleen met hulp van anderen 3 4 d. Kunt u, geheel zelfstandig, 'zware' huishoudelijke werkzaamheden verrichten (bijv. dweilen, ramen lappen of stofzuigen)? ja, zonder enige moeite 65 55 ja, maar wel met enige moeite 17 18 ja, maar met veel moeite 6 8 nee, alleen met hulp van anderen 12 19 e. Kunt u, geheel zelfstandig, uw kleren wassen en strijken? ja, zonder enige moeite 72 67 ja, maar wel met enige moeite 11 13 ja, maar met veel moeite 4 6 nee, alleen met hulp van anderen 13 14 f. Kunt u, geheel zelfstandig, de bedden verschonen en/of opmaken? ja, zonder enige moeite 67 60 ja, maar wel met enige moeite 16 17 ja, maar met veel moeite 4 6 nee, alleen met hulp van anderen 13 17 g. Kunt u, geheel zelfstandig, de boodschappen doen? ja, zonder enige moeite 81 76 ja, maar wel met enige moeite 7 10 ja, maar met veel moeite 3 4 nee, alleen met hulp van anderen 8 10 h. Kunt u, geheel zelfstandig, gebruik maken van eigen of ja, openbaar zonder enige vervoer? moeite 83 79 ja, maar wel met enige moeite 5 7 ja, maar met veel moeite 1 3 nee, alleen met hulp van anderen 10 11 10

Tabel 3: Antwoordpercentages per vraag voor en de regio n=391 n=15.347 % % B15. Als u vanwege uw gezondheid hulp krijgt, van wie krijgt u deze dan? niet van toepassing, ik ontvang momenteel geen hulp vanwege mijn 82 74 gezondheid van een betaalde hulp (bijv. iemand van de thuiszorg) 14 21 van een mantelzorger (een bekende uit uw omgeving die u onbetaald 7 10 helpt) van een vrijwilliger (iemand van een vrijwilligersorganisatie, bijv. iemand van de kerk of de Zonnebloem) 0,8 2 B16. Heeft u vanwege uw gezondheid eventueel meer hulp nodig? niet van toepassing, ik heb helemaal geen hulp nodig 80 72 nee, ik ontvang voldoende hulp 16 23 ja, ik heb meer hulp nodig dan ik nu krijg 3 5 B17. Waarvoor heeft u meer hulp nodig? hulp in de huishouding (boodschappen, schoonmaken) 1 4 klaarmaken van de warme maaltijden 0,3 0,8 hulp bij persoonlijke verzorging (wassen, aankleden) 1 1 hulp bij medische verzorging 0,3 0,5 gezelschap, troost, afleiding, etc. 3 5 begeleiding en/of vervoer (bij bezoek aan arts, kapper, etc.) 2 4 regeling geldzaken en/of andere administratie 2 3 verzorgen van huisgenoot (bijv. echtgenoot, echtgenote, partner of kind) 3 4 hulp bij iets anders 3 5 B18. Als u nu of in de toekomst vanwege uw gezondheid behoefte aan hulp heeft of zou hebben, is er dan iemand in uw omgeving die hulp kan bieden? ja, een huisgenoot (partner, inwonend kind of andere huisgenoot) 55 54 ja, kinderen of andere familieleden (niet inwonend), buren, vrienden of 41 40 kennissen nee, ik heb niemand in mijn omgeving die mij hulp kan bieden 17 20 C. Welbevinden C1. In welke mate vindt u zichzelf een gelukking mens? erg gelukkig 12 16 gelukkig 67 61 niet gelukkig, niet ongelukkig 18 18 niet zo gelukkig 2 5 ongelukkig 0,6 0,6 11

Tabel 3: Antwoordpercentages per vraag voor en de regio C2. De volgende vragen gaan over hoe u zich voelt en hoe het met u ging in de afgelopen 4 weken. Wilt u bij elke vraag het antwoord geven dat het best benadert hoe vaak u zich zo voelde. n=391 n=15.347 % % a. Hoe vaak was u gedurende de afgelopen 4 weken erg zenuwachtig? altijd 1 0,9 meestal 2 2 vaak 3 5 soms 21 25 zelden 39 32 nooit 34 35 b. Hoe vaak zat u gedurende de afgelopen 4 weken zo in de put, dat niets u kon opvrolijken? altijd 0,3 0,4 meestal 0,3 0,8 vaak 2 4 soms 14 13 zelden 24 21 nooit 59 61 c. Hoe vaak voelde u zich de afgelopen 4 weken kalm en rustig? altijd 20 21 meestal 50 45 vaak 11 16 soms 11 12 zelden 5 4 nooit 2 3 d. Hoe vaak voelde u zich gedurende de afgelopen 4 weken somber en neerslachtig? altijd 1 0,7 meestal 1 1 vaak 2 5 soms 20 21 zelden 35 29 nooit 41 43 e. Hoe vaak was u gedurende de afgelopen 4 weken een gelukkig mens? altijd 22 21 meestal 45 43 vaak 14 16 soms 13 14 zelden 4 4 nooit 2 2 12

Tabel 3: Antwoordpercentages per vraag voor en de regio n=391 n=15.347 % % C3. Kunt u voor elk van onderstaande stellingen aangeven in hoeverre u het ermee eens bent? a. Ik heb weinig controle over de dingen die me overkomen helemaal mee eens 8 7 mee eens 20 16 niet mee eens / niet mee oneens 14 17 niet mee eens 33 34 helemaal niet mee eens 25 26 b. Sommige van mijn problemen kan ik met geen mogelijkheid oplossen helemaal mee eens 6 7 mee eens 17 16 niet mee eens / niet mee oneens 11 13 niet mee eens 38 36 helemaal niet mee eens 28 28 c. Er is weinig dat ik kan doen om belangrijke dingen in mijn leven te veranderen helemaal mee eens 8 8 mee eens 19 20 niet mee eens / niet mee oneens 16 16 niet mee eens 35 34 helemaal niet mee eens 22 22 d. Ik voel me vaak hulpeloos bij het omgaan met de problemen van het leven helemaal mee eens 2 4 mee eens 12 10 niet mee eens / niet mee oneens 15 14 niet mee eens 42 40 helemaal niet mee eens 29 32 e. Soms voel ik dat ik een speelbal van het leven ben helemaal mee eens 3 3 mee eens 8 8 niet mee eens / niet mee oneens 14 13 niet mee eens 40 39 helemaal niet mee eens 35 37 13

Tabel 3: Antwoordpercentages per vraag voor en de regio n=391 n=15.347 % % f. Wat er in de toekomst met me gebeurt hangt voor het grootste deel van mezelf af helemaal mee eens 12 15 mee eens 34 33 niet mee eens / niet mee oneens 21 22 niet mee eens 22 20 helemaal niet mee eens 11 10 g. Ik kan ongeveer alles als ik m'n zinnen erop gezet heb helemaal mee eens 17 17 mee eens 44 40 niet mee eens / niet mee oneens 18 20 niet mee eens 14 16 helemaal niet mee eens 7 7 C4. Hieronder zijn 7 gezichtjes afgebeeld die gevoelens weergeven. Welk gezichtje geeft het beste aan hoe u zich in de afgelopen 3 maanden voelde? zeer vrolijk 13 11 vrolijk 36 33 beetje vrolijk 33 35 neutraal 13 16 beetje somber 4 5 somber 0,6 1 zeer somber 0,9 0,7 C5. De onderstaande vragen gaan over hoe u zich voelde in de afgelopen 4 weken. a. Hoe vaak voelde u zich erg vermoeid zonder duidelijke reden? altijd 2 3 meestal 6 8 soms 20 22 af en toe 35 33 nooit 38 34 b. Hoe vaak voelde u zich zenuwachtig? altijd 0,9 0,8 meestal 3 3 soms 13 19 af en toe 36 36 nooit 47 42 14

Tabel 3: Antwoordpercentages per vraag voor en de regio n=391 n=15.347 % % c. Hoe vaak was u zo zenuwachtig dat u niet tot rust kon komen? altijd 0,3 0,4 meestal 1 2 soms 9 10 af en toe 14 17 nooit 75 70 d. Hoe vaak voelde u zich hopeloos? altijd 0,8 0,5 meestal 1 2 soms 8 9 af en toe 15 15 nooit 75 73 e. Hoe vaak voelde u zich rusteloos of ongedurig? altijd 0,6 0,6 meestal 2 3 soms 13 14 af en toe 38 38 nooit 47 44 f. Hoe vaak voelde u zich zo rusteloos dat u niet meer stil kon zitten? altijd 0,9 0,3 meestal 1 2 soms 7 8 af en toe 17 17 nooit 74 73 g. Hoe vaak voelde u zich somber of depressief? altijd 0,6 0,6 meestal 2 2 soms 8 11 af en toe 27 24 nooit 63 62 h. Hoe vaak had u het gevoel dat alles veel moeite kostte? altijd 2 2 meestal 4 5 soms 11 14 af en toe 35 32 nooit 49 47 15

Tabel 3: Antwoordpercentages per vraag voor en de regio n=391 n=15.347 % % i. Hoe vaak voelde u zich zo somber dat niets hielp om u op te vrolijken? altijd 1 0,5 meestal 0,8 2 soms 6 9 af en toe 18 16 nooit 73 73 j. Hoe vaak vond u zichzelf afkeurenswaardig, minderwaardig of waardeloos? altijd 0,6 0,5 meestal 1 2 soms 6 7 af en toe 10 12 nooit 82 79 D. Roken en alcohol D1. Rookt u wel eens? ja 13 13 nee 87 87 D2. Heeft u vroeger wel gerookt? ja 51 52 nee 36 34 D3. Rookt u wel eens sigaretten uit een pakje of zelf gerolde sigaretten? ja 9 11 nee 2 2 D4. Hoeveel sigaretten rookt u gemiddeld per dag? gemiddeld aantal sigaretten per dag 11 12 D5. Wilt u aangeven welke soorten alcoholhoudende drank u in de afgelopen 12 maanden wel eens heeft gedronken? bier (geen alcoholarm of alcoholvrij/malt bier) 42 41 wijn, sherry, port, vermout 55 61 likeur, advocaat, bessenjenever, citroenjenever 11 13 jenever, brandewijn, vieux, rum, cognac, whisky, wodka of ander 18 20 gedestilleerd alcoholhoudende drank gemengd met frisdrank of met vruchtensap 4 5 (breezers, shooters e.d.) licht alcoholische dranken (bijv. alcoholarm bier) 9 7 ik dronk vroeger wel, maar ik heb de afgelopen 12 maanden geen 6 8 alcoholhoudende dranken gedronken ik heb nooit alcoholhoudende dranken gedronken 13 13 16

Tabel 3: Antwoordpercentages per vraag voor en de regio n=391 n=15.347 % % D6. Op hoeveel van de 4 doordeweekse dagen (hiermee wordt bedoeld maandag t/m donderdag) drinkt u gemiddeld genomen alcoholhoudende drank? 4 dagen 20 27 3 dagen 6 7 2 dagen 9 8 1 dag 10 8 minder dan 1 dag 15 11 ik drink nooit op doordeweekse dagen 22 17 D7. Hoeveel glazen drinkt u dan gemiddeld op zo'n doordeweekse dag? 11 of meer glazen 0,3 0,1 7-10 glazen 0 0,6 6 glazen 0,6 0,7 5 glazen 3 1 4 glazen 3 3 3 glazen 6 7 2 glazen 25 24 1 glas 22 24 D8. Op hoeveel van de 3 weekenddagen (hiermee wordt bedoeld vrijdag t/m zondag) drinkt u gemiddeld genomen alcoholhoudende drank? 3 dagen 20 28 2 dagen 16 15 1 dag 18 14 minder dan 1 dag 20 16 ik drink nooit in het weekend 7 5 D9. Hoeveel glazen drinkt u dan gemiddeld op zo'n weekenddag? 11 of meer glazen 0,3 0,2 7-10 glazen 1 1 6 glazen 2 2 5 glazen 3 2 4 glazen 6 5 3 glazen 9 12 2 glazen 30 28 1 glas 21 23 17

Tabel 3: Antwoordpercentages per vraag voor en de regio n=391 n=15.347 % % D10. Hoe vaak heeft u de afgelopen zes maanden 4 of meer glazen alcoholhoudende drank op één dag gedronken? elke dag 3 3 5-6 keer per week 1 0,8 3-4 keer per week 1 2 1-2 keer per week 5 5 1-3 keer per maand 7 6 3-5 keer per half jaar 7 6 1-2 keer per half jaar 18 13 nooit 38 42 D11. Hoe vaak heeft u de afgelopen zes maanden 6 of meer glazen alcoholhoudende drank op één dag gedronken? elke dag 0,6 0,7 5-6 keer per week 0,5 0,3 3-4 keer per week 0,6 0,8 1-2 keer per week 4 2 1-3 keer per maand 4 3 3-5 keer per half jaar 4 2 1-2 keer per half jaar 11 8 nooit 57 61 E. Bewegen Neem in uw gedachten een normale week in de afgelopen maanden. Wilt u aangeven hoeveel dagen per week u de onderstaande activiteiten verrichtte en hoeveel tijd u daar gemiddeld op zo'n dag mee bezig was? In de tabel is het gemiddelde aantal ingevulde dagen of uren per week weergegeven. E1. Woon / werkverkeer (dagen per week) a. gemiddeld aantal dagen gelopen van / naar werk of school 0,6 0,5 b. gemiddeld aantal dagen gefietst van / naar werk of school 0,5 0,5 E2. Lichamelijke activiteit op werk of school (uren per week) a. gemiddeld aantal uren licht en matig inspannend werk verricht (zittend, staand werk met af en toe lopen, zoals bureauwerk of lopend werk met lichte lasten) b. gemiddeld aantal uren zwaar inspannend werk verricht (lopend werk of werk waarbij regelmatig zware dingen moeten worden opgetild) E3. Huishoudelijke activiteiten (dagen per week) a. gemiddeld aantal dagen licht en matig inspannend werk verricht (staand werk, zoals koken, afwassen, strijken, kind eten geven/in bad doen of lopenwerk zoals stofzuigen, boodschappen doen) b. gemiddeld aantal dagen zwaar inspannend werk verricht (zoals vloeren schrobben, tapijt uitkloppen, met zware boodschappen lopen) 5 3 1 0,7 4 4 0,8 0,8 18