Op stapel 2013-02 19 april 2013 In de rubriek Op stapel geven de collega's van Onderwijsorganisatie en -personeel kort toelichting bij regelgeving die eerstdaags wordt gepubliceerd. De toelichting geeft de stand van zaken weer bij de onderhandelingen in Sectorcomité X. Definitief uitsluitsel kan uiteraard alleen de tekst geven die in het Belgisch Staatsblad wordt gepubliceerd. Voor bijkomende inlichtingen kunt u terecht bij: GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap Onderwijsorganisatie en -personeel Guido Liessens E-mail: guido.liessens@g-o.be Tel: 02/790 93 51 Een exemplaar van de teksten van de (voor)ontwerpen kunt u aanvragen bij Willy Dessers E-mail : willy.dessers@g-o.be Tel: 02/790 93 57 Jan Brewée E-mail : jan.brewee@g-o.be Tel: 02/790 93 60 In deze aflevering: - HBO 5 - Volwassenenonderwijs: bekwaamheidsbewijzen/concordanties Voorontwerp van decreet betreffende de versterking van het hoger beroepsonderwijs in Vlaanderen Samenwerkingsverbanden Vanaf 1 september 2014 kunnen HBO 5 -opleidingen enkel nog worden georganiseerd binnen een samenwerkingsverband met een hogeschool. Voor een secundaire school die de HBO 5 - opleiding Verpleegkunde aanbiedt, kan dat alleen in een samenwerkingsverband met een hogeschool die onderwijsbevoegdheid heeft voor de bacheloropleiding Verpleegkunde. Samenwerkingsverbanden kunnen overigens al ingaan vanaf 1 september 2013. Tot de opdrachten van het samenwerkingsverband behoort onder meer: het ontwikkelen van een gemeenschappelijk intern kwaliteitszorgsysteem voor HBO 5 -opleidingen, het opzetten van een onderwijs- en examenregeling, het delen van de voorzieningen, het gezamenlijk voorzien in cursistenbegeleiding, het gezamenlijk aanvragen van de omvorming,
de erkenning en de accreditatie voor HBO 5 -opleidingen, de programmatie van het aanbod met als doelstelling zoveel mogelijk verschillende doelgroepen te bereiken. Binnen het samenwerkingsverband kan de opleiding volledig worden georganiseerd door één van de partners, of voor een deel door de ene en een ander deel door de andere partner. Eén onderwijsinstelling fungeert als inhoudelijk coördinerende instelling en één of meerdere instellingen zijn administratief beherende instelling voor een opleiding. De administratief beherende instelling is steeds een Centrum voor Volwassenenonderwijs of, voor Verpleegkunde, een secundaire school. Het is daar dat de cursist zich inschrijft voor het geheel van de opleiding. In afwachting van een nieuw financieringssysteem voor HBO 5 is het in de administratief beherende instelling waar, volgens de geldende regels, de financiering gebeurt. De vier HBO 5 -opleidingen van minder dan 900 lestijden, die niet leiden tot een graduaatsdiploma (Gezondheidszorg voor bejaarden, Gids, Reisleider en Agogische bijscholing orthopedagogie), maken geen deel uit van de samenwerkingsverbanden. Normen In de referteperiode die voorafgaat aan de toetreding tot het samenwerkingsverband, moet het centrum 60.000 lesurencursist hebben behaald voor het geheel van zijn HBO 5 - opleidingen (daarvoor tellen de LUC in de opleidingen van minder dan 900 lestijden wél mee). Het gaat om een startnorm bij het aangaan van het samenwerkingsverband: eens het samenwerkingsverband tot stand is gekomen, is die norm van geen tel meer. CVO s die de startnorm niet halen, zullen hun HBO 5 -aanbod moeten afbouwen of overhevelen, of ze zullen moeten fusioneren. Er is wel in een afwijking op de startnorm voorzien voor een CVO dat wil toetreden tot een samenwerkingsverband waarvan nog geen ander CVO deel uitmaakt. Het centrum of de samenstellende centra moeten de norm van 60.000 LUC HBO 5 dan wel hebben behaald in de referteperiode 2011-2012 of 2012-2013. Overigens moet elk CVO blijven voldoen aan de rationalisatienorm (op centrumniveau) van 120.000 LUC (60 000 LUC voor een CVO waarvan de hoofdvestigingsplaats in Brusssel of de rand- en taalgrensgemeenten ligt). Herstructurering Om centra de mogelijkheid te geven de nieuwe norm te halen, wordt de bestaande regeling voor overheveling en fusie flexibeler. Vanaf 1 september 2013 kan onderwijsbevoegdheid worden overgeheveld naar een ander CVO onder de volgende voorwaarden: - het overhevelende CVO verliest de onderwijsbevoegdheid voor de overgehevelde opleiding; - het ontvangende centrum kan de overgehevelde opleiding blijven aanbieden op de oorspronkelijke locatie als die opleiding de twee voorgaande opeenvolgende schooljaren effectief in die vestigingsplaats georganiseerd werd voor het secundair volwassenenonderwijs geldt dat alleen binnen het werkingsgebied van het consortium; voor HBO 5 en SLO, die uit de consortia worden gelicht, speelt de ligging van de vestigingsplaats geen enkele rol; - in HBO 5 en SLO gaat overheveling altijd gepaard met overdracht van leraarsuren. In het secundair volwassenenonderwijs moeten daarover afspraken worden gemaakt.
Bij fusies in het secundair volwassenenonderwijs tussen 1 september 2013 en 1 september 2014 mag het centrum in vestigingsplaatsen die in het werkingsgebied van een aangrenzend consortium liggen, overeenkomstig de vigerende regelgeving van het decreet volwassenenonderwijs, opleidingen blijven organiseren. In het landschap HBO 5 en de SLO spelen de werkingsgebieden van consortia, zoals gezegd, geen rol meer. Omvorming Alle van rechtswege erkende HBO 5 -opleidingen verdwijnen in hun huidige vorm tegen 31 augustus 2017. De Vlaamse Regering kan die termijn twee keer met een jaar verlengen. Van rechtswege erkende HBO 5 -opleidingen kunnen worden omgevormd. Een Commissie Hoger onderwijs zal, samen met een ad hoc commissie samengesteld uit afgevaardigden van de samenwerkingsverbanden, nagaan of bestaande HBO 5 -opleidingen verwantschap vertonen met een erkende onderwijskwalificatie van niveau 5. Daarbij wordt alvast gekeken naar inhoudelijke verwantschap tussen de competenties in de erkende onderwijskwalificatie en de bestaande leerplannen en opleidingsprofielen, naar het instroomprofiel van de cursisten en naar de herinzetbaarheid van het personeel. Het samenwerkingsverband kiest dan zelf welke van zijn (met die onderwijskwalificatie) verwante opleidingen het omvormt. Voor verwante opleidingen komt er overigens geen toetsing van de regionale spreiding en de frequentie. Die is er wel voor nieuwe opleidingen. Op dit ogenblik kunnen oude, nog lineaire, opleidingsprogramma s niet meer aangepast worden. Daar wordt op korte termijn een mouw aan gepast: de Commissie Hoger onderwijs zal voor de start van 2014 een procedure uitwerken, zodat aanvragen voor het wijzigen van de lineaire opleidingen en voorlopig modulaire structuurschema s bij de Commissie ingediend kunnen worden. Personeel Bij een overheveling van een of meerdere HBO 5 -opleidingen of van SLO wordt het personeel mee overgedragen: de personeelsleden die in het schooljaar voorafgaand aan de overheveling in een betrekking stonden in de overgehevelde opleiding, nemen hun rechten mee. Een personeelslid kan weigeren mee over te gaan als het centrum behoort tot een ander net. Het kan ook weigeren als daardoor geen bijkomende boventalligheid ontstaat. In het Centrum voor Volwassenenonderwijs waarnaar een HBO 5 -opleiding of SLO wordt overgeheveld, moet de vacantverklaring in het najaar worden (over)gedaan voor betrekkingen in de overgehevelde opleidingen. Overigens is er een benoemingsstop in het ambt van lector in een opleiding HBO 5 tot bij de omvorming van die opleiding (daarop geldt wel een uitzondering voor personeelsleden die 55 jaar of ouder zijn en niet voltijds benoemd zijn). Opleidingen die niet zullen (kunnen) worden omgevormd, moeten vanaf 1 september 2017 worden afgebouwd. Daardoor kan boventalligheid ontstaan. Het samenwerkingsverband zal, via een professionaliseringstraject, mee moeten instaan voor herinzetbaarheid in de omgevormde HBO 5 -opleidingen. Er komt een overgangsregeling waardoor directeurs niet inboeten op salaris, als HBO 5 - opleidingen worden overgeheveld. De directeur behoudt zijn salaris op basis van het aantal
gegenereerde lesurencursist in het HBO op de vooravond van de overheveling of de accreditatie van een opleiding naar niveau 6 van de Vlaamse Kwalificatiestructuur, tot op het ogenblik dat zijn salaris op basis van zijn salarisschaal van directeur van een centrum zonder HBO of SLO even hoog is. ooo Het GO! onderwijs van de Vlaamse gemeenschap gaat akkoord met het voorontwerp. Het GO! is tevreden dat er nu eindelijk een visie is op de toekomstige uitrol van het HBO 5 en is het ook eens met de principes van die uitrol: - de keuze voor een institutionele samenwerking met inbegrip van exclusiviteit in de samenwerking - cf. het feit dat elke instelling slechts aan een samenwerkingsverband kan participeren. In samenwerkingsverbanden met verschillende hogescholen, op basis van inhoudelijke verwantschappen, was het mee realiseren van de zeventien opdrachten van de samenwerkingsverbanden voor de centra geen haalbare kaart geweest; - het behoud van de mogelijkheden voor de realisatie van een fijnmazig en laagdrempelig aanbod: - door het niet van toepassing maken van de toets regionale spreiding op omgevormde opleidingen; - doordat centra het overgehevelde opleidingsaanbod kunnen blijven aanbieden op de vestigingsplaatsen van waaruit opleidingen werden overgeheveld; - het volgen van de logica van de verschillende aanbieders wat de financiering betreft tijdens de overgangsperiode - cf. het samen leggen van de middelen zoals voorzien in de artikels 40bis tot 40quater in het financieringsdecreet hoger onderwijs enerzijds en de enveloppe van het volwassenenonderwijs ten behoeve van de financiering van HBO 5 -opleidingen anderzijds; - het behoud van de vrije aanwending van de middelen; - het engagement van de overheid voor het wegwerken van de impact op het salaris van de directeur bij de overheveling van HBO 5 -opleidingen. Het GO! stelt zich wel vragen bij de werking van de ambtelijke werkgroep. Het GO! zal de werkzaamheden van de werkgroep van nabij opvolgen. De werkgroep zal zich buigen over de toekomstige financiering. Het GO! vraagt een gemeenschappelijk financieringsmodel voor de opleidingen basiseducatie, secundair volwassenenonderwijs en HBO 5. Wat het toekomstige personeelsstatuut HBO 5 betreft, wenst het GO! als inrichtende macht van zowel leerplichtonderwijs, deeltijds kunstonderwijs als volwassenenonderwijs het behoud van één personeelsstatuut voor de personeelsleden van de verschillende onderwijsniveaus. Als minpunten moeten worden aangestipt: - het voorlopig uitblijven van een globale hertekening van het landschap volwassenenonderwijs met een realistische schaalvergroting, gekoppeld aan het helemaal wegschrijven van de rol van de consortia volwassenenonderwijs; - een duurzamere oplossing voor personeel in opleidingen die uiteindelijk zullen moeten worden afgebouwd.
ooo Ontwerp-BVR tot wijziging van de regelgeving betreffende de nuttige ervaring, de concordantie en de bekwaamheidsbewijzen en salarisschalen in het volwassenenonderwijs In Op Stapel 2013-01 van 18 januari gaven we toelichting bij enkele besluiten die nieuwe opleidingsprofielen vastleggen in het volwassenenonderwijs. Het voorliggende besluit bepaalt de bekwaamheidsbewijzen (inclusief eventueel in aanmerking te nemen nuttige ervaring) en de ambtshalve en mogelijke individuele concordanties. ooo Het GO! onderwijs van de Vlaamse gemeenschap gaat akkoord met het ontwerp.