Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. Nederlandse norm NEN-EN 1992-1-1 (nl) Eurocode 2: Ontwerp en berekening van betonconstructies Deel 1-1: Algemene regels en regels voor gebouwen Eurocode 2: Design of concrete structures Part 1-1: General rules and rules for buildings Vervangt NVN-ENV 1992-1-1:1997; NAD-NVN-ENV 1992-1-1:1995; NVN-ENV 1992-1-3:1994; NAD-NVN-ENV 1992-1-3:2002; NVN-ENV 1992-1-4:1994; NAD-NVN-ENV 1992-1-4:2002; NVN-ENV 1992-1-5:1994; NAD-NVN-ENV 1992-1-5:2002; NVN-ENV 1992-1-6:1994; NAD-NVN-ENV 1992-1-6:2002; NVN-ENV 1992-3:1999, samen met de nationale bijlage ICS 91.010.30; 91.080.40 april 2005
Dit document bevat de vertaling in het Nederlands van de Europese norm EN 1992-1-1:2004. De Europese norm EN 1992-1-1:2004 heeft de status van Nederlandse norm. Normcommissie 351 001 "Technische Grondslagen voor Bouwconstructies" Apart from exceptions provided by the law, nothing from this publication may be duplicated and/or published by means of photocopy, microfilm, storage in computer files or otherwise, which also applies to full or partial processing, without the written consent of the Netherlands Standardization Institute. The Netherlands Standardization Institute shall, with the exclusion of any other beneficiary, collect payments owed by third parties for duplication and/or act in and out of law, where this authority is not transferred or falls by right to the Reproduction Rights Foundation. Auteursrecht voorbehouden. Behoudens uitzondering door de wet gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van het Nederlands Normalisatie-instituut niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van fotokopie, microfilm, opslag in computerbestanden of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking. Het Nederlands Normalisatie-instituut is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor verveelvoudiging te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden, voor zover deze bevoegdheid niet is overgedragen c.q. rechtens toekomt aan de Stichting Reprorecht. Although the utmost care has been taken with this publication, errors and omissions cannot be entirely excluded. The Netherlands Standardization Institute and/or the members of the committees therefore accept no liability, not even for direct or indirect damage, occurring due to or in relation with the application of publications issued by the Netherlands Standardization Institute. Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kunnen fouten en onvolledigheden niet geheel worden uitgesloten. Het Nederlands Normalisatie-instituut en/of de leden van de commissies aanvaarden derhalve geen enkele aansprakelijkheid, ook niet voor directe of indirecte schade, ontstaan door of verband houdend met toepassing van door het Nederlands Normalisatie-instituut gepubliceerde uitgaven. 2007 Nederlands Normalisatie-instituut Postbus 5059, 2600 GB Delft Telefoon (015) 2 690 390, Fax (015) 2 690 190
Nederlands voorwoord Met de normenreeks Technische Grondslagen voor Bouwconstructies TGB 1990 kan worden aangetoond, dat een bouwwerk op het gebied van constructieve veiligheid voldoet aan de eisen van de Nederlandse bouwregelgeving (Bouwbesluit 2003 en Regeling Bouwbesluit 2003). Daarnaast is er een Europees stelsel van normbladen * ontwikkeld, dat vergelijkbaar is met de normenreeks Technische Grondslagen voor Bouwconstructies TGB 1990. Met deze normbladen kan, evenals dit met de normenreeks Technische Grondslagen voor Bouwconstructies TGB 1990 het geval is, worden aangetoond dat een bouwwerk het niveau van constructieve veiligheid bereikt zoals vereist in de Nederlandse bouwregelgeving. Immers, door een proces van kalibratie en harmonisatie is ervoor gezorgd dat het stelsel van de Eurocodes aansluit op het door de Nederlandse bouwregelgeving vereiste veiligheidsniveau. Het Bouwbesluit 2003 en de Regeling Bouwbesluit 2003 verwijzen op de datum van publicatie van dit normblad nog naar de normenreeks Technische Grondslagen voor Bouwconstructies TGB 1990. Op korte termijn zal echter, in plaats van naar deze normenreeks, naar de Eurocode-delen gaan worden verwezen.mogelijk zal voor een zekere overgangsperiode vanaf bedoeld moment gelden dat, naar keuze, ook (nog) gebruik kan worden gemaakt van de normenreeks Technische Grondslagen voor Bouwconstructies TGB 1990. Daarna zullen deze normbladen worden ingetrokken. Of het voorliggende normblad is aangewezen in de Nederlande bouwregelgeving, kan worden nagegaan in de tekst van het Bouwbesluit 2003 op www.vrom.nl. Daarbij is de geldende versie van het normblad (wijzigingsbladen, correctiebladen, nationale bijlage en jaar van publicatie) vastgelegd in de Regeling Bouwbesluit 2003, welke regeling ook op deze website is te raadplegen. Het voorliggende normblad en de hierbij behorende nationale bijlage zijn alleen binnen het stelsel van de Eurocodes te gebruiken, en niet in samenhang met met de normenreeks Technische Grondslagen voor Bouwconstructies TGB 1990, tenzij (voorlopig) anders is bepaald in de nationale bijlage. Dit normblad bevat de vertaling in het Nederlands van, en heeft dezelfde status als de officiële versies (Duits, Engels en Frans). Bij dit normblad hoort onlosmakelijk de nationale bijlage, zonder welke het normblad niet kan worden gebruikt. In dit normblad is aangegeven welke onderdelen nationaal mogen worden ingevuld. Die nadere invulling is gegeven in de normtekst van de nationale bijlage. In de nationale bijlage zijn keuzes vastgelegd uit de in het normblad gegeven mogelijkheden en zijn de voor Nederland geldende waarden voor de nationaal bepaalde parameters vastgelegd. Hiermee kan in Nederland het niveau van constructieve veiligheid worden bereikt zoals vereist in het Bouwbesluit 2003. In de nationale bijlage zijn eveneens aanvullende teksten opgenomen die niet strijdig zijn met het normblad zelf. Dit kunnen normteksten zijn, maar ook informatieve teksten (bijvoorbeeld opmerkingen, toelichtingen). De nationale bijlage legt ook voor gebruik in Nederland de status (normatief of informatief) vast van de informatieve bijlagen die deel uitmaken van het normblad zelf. De normbladen met bijbehorende nationale bijlagen binnen het stelsel van de Eurocodes kunnen voor nieuwbouw zonder verdere aanpassing worden toegepast. Voor bestaande bouw komt in de loop van 2008 een apart normblad beschikbaar, met bepalingen die aangeven hoe voor bestaande bouw met deze normbladen moet worden omgegaan. De vaststelling van het onderhavige normblad is een stap in de richting van harmonisatie binnen Europa van de technische grondslagen voor ontwerp en berekening van bouwconstructies; het Eurocode-programma. In het voorwoord van het Europese normblad zelf, dat later in het voorliggende normblad is opgenomen, wordt ingegaan op de achtergrond en de uitgangspunten van het Eurocode-programma. * Deze Europese normbladen worden Eurocodes genoemd, en zijn in Nederland gepubliceerd als NEN-EN 1990 Grondslagen van het constructief ontwerp en verdere normbladen in de reeks NEN-EN 1990 tot en met NEN-EN 1999.
De structuur van het stelsel van de Eurocodes komt in grote lijnen overeen met de structuur van de normenreeks Technische Grondslagen voor Bouwconstructies TGB 1990. Het stelsel van de Eurocodes is echter uitgebreider en bevat ook delen voor het ontwerp en de berekening van bruggen in verschillende materialen, delen voor opslagtanks en silo s, voor buisleidingen, torens en masten, schoorstenen e.d. en ook een aantal delen voor het toetsen op seismische belastingen. Het onderstaande schema geeft de structuur van het stelsel van de Eurocodes weer. NEN-EN 1991 Belastingen op constructies NEN-EN 1990 Grondslagen van het ontwerp NEN-EN 1997 Geotechnisch ontwerp (2 delen) Algemene belastingen (7 delen) Kranen en machines NEN-EN 1998 Seismisch ontwerp (6 delen) Silo s en tanks Verkeersbelastingen NEN-EN 1992 Betonconstructies NEN-EN 1993 Staalconstructies NEN-EN 1995 Houtconstructies NEN-EN 1994 Staal-betonconstructies NEN-EN 1996 Metselwerkconstructies NEN-EN 1999 Aluminiumconstructies Algemene regels, Gebouwen, Brand (2 delen) Algemene regels, Gebouwen, Brand (12 delen) Algemene regels, Gebouwen, Brand (2 delen) Algemene regels, Gebouwen, Brand (2 delen) Algemene regels, Gebouwen, Brand (4 delen) Algemene regels, Gebouwen, Brand, (4 delen) Bruggen Bruggen Bruggen Bruggen Vermoeiing Constructies voor opslag van stoffen Torens en masten, schoorstenen, tanks, silo s, buisleidingen, damwanden, kraanbanen (7 delen) Vertaling van de Eurocodes van het Engels naar het Nederlands De vertaling van de Eurocodes van het Engels naar het Nederlands is tot stand gekomen in een samenwerking tussen NBN (België) en NEN (Nederland). Het doel van deze samenwerking is om een voor België en Nederland eensluidende Nederlandstalige versie van deze normbladen te verkrijgen. Daarbij heeft een werkgroep, waarin verschillende gebruikersgroepen van deze normbladen zijn vertegenwoordigd, de duidelijkste termen gekozen. De werkgroep is er zich van bewust dat er daardoor in het normblad termen kunnen zijn gebruikt die niet elke gebruiker gewend is geweest te hanteren. Om eventuele misvattingen te voorkomen, die zouden kunnen voortvloeien uit bijvoorbeeld het woordgebruik in NBN- of NEN-normbladen of door het gebruik van woorden die de gebruiker mogelijk niet gewend is geweest te gebruiken, volgt hierna een lijst van synoniemen van een aantal in dit normblad gebruikte termen. Omdat de brontaal Engels is, is ook de oorspronkelijke Engelstalige term toegevoegd.
Oorspronkelijke term (Engels) Verplichte term (Nederlands) Synoniem (B), (N) accidental buitengewoon bijzonder (N) aggregate toeslagmateriaal granulaat (B) blinding schraalbeton zuiverheidsbeton (B), werkvloer (N) curtailment inkorting schorsing (B) civil engineering work civieltechnisch werk werk van burgerlijke bouwkunde (B) coefficient of thermal expansion thermische uitzettingscoëfficiënt warmteuitzettingscoëfficiënt (B) concentrated load geconcentreerde belasting puntlast (B) construction work bouwwerk werk (B) de-coiled rods gericht draad gerecht draad (B) differential movements ongelijkmatige verplaatsingen differentiële verplaatsingen (B) duct voorspankanaal kabelkoker (B) effects of action(s) belastingseffecten belastingsuitwerkingen (B) first moment of area statisch moment immediate losses direct optredende verliezen ogenblikkelijk optredende verliezen (B) internal force snedekracht inwendige kracht internal moment snedemoment inwendig moment loop haarspeld speld (B) National Annex (NA) nationale bijlage (NB) ANB (B) Nederlandse bijlage (N) permanent blijvend permanent (N) persistent blijvend permanent (N) principle beginsel principe (B) quasi-permanent quasi-blijvend quasi-permanent (N) radius of gyration traagheidsstraal relevant van toepassing voorkomend (B) resistance weerstand capaciteit, sterkte (N) sag zakking pijl (B) second moment of area traagheidsmoment serviceability limit state bruikbaarheidsgrenstoestand gebruiksgrenstoestand (B)
Oorspronkelijke term (Engels) Verplichte term (Nederlands) Synoniem (B), (N) shear centre dwarskrachtencentrum dwarskrachtenmiddelpunt (B) sheath kabelomhulling kabelkoker should (not) behoort (niet te) zou (niet) moeten (B) technical specification technisch voorschrift technische specificatie (N) transient tijdelijk verification toetsing verificatie, controle (N) Voor de in dit normblad vermelde normatieve verwijzingen bestaan in Nederland de volgende equivalenten: vermeld normblad Nederlands normblad titel EN 1990 NEN-EN 1990 Eurocode Grondslagen van het constructief ontwerp (en,nl) EN 1991-1-5 NEN-EN 1991-1-5 Eurocode 1: Belastingen op constructies Deel 1-5: Algemene belastingen Thermische belasting (en,nl) EN 1991-1-6 NEN-EN 1991-1-6 Eurocode 1: Belastingen op constructies Deel 1-6: Algemene belastingen Belastingen tijdens uitvoering (en) EN 1997:series NEN-EN 1997:reeks Eurocode 7: Geotechnisch ontwerp (en) EN 197-1 NEN-EN 197-1 Cement Deel 1: Samenstelling, specificatie en conformiteitscriteria voor gewone cementsoorten EN 206-1 NEN-EN 206-1 Beton Deel 1: Specificatie, eigenschappen, vervaardiging en conformiteit EN 12390 NEN-EN 12390 Beproeving van verhard beton, delen 1 t.m. 8 EN 10080 NEN-EN 10080 Steel for the reinforcement of concrete Weldable reinforcing steel General EN 10138 EN-ISO 17760 ENV 13670 NVN-ENV 13670-1 Het vervaardigen van betonconstructies Deel 1: Algemeen gedeelte EN 13791 NEN-EN 13791 Beoordeling van de druksterkte van beton in constructies en vooraf vervaardigde betonelementen EN-ISO 15630 NEN-EN-ISO 15630 Staal voor de wapening en voorspanning van beton Beproevingsmethoden Deel 1: Wapeningsstaven, -draad en -strengen, delen 1 t.m. 3
E U R O P E S E N O R M EN 1992-1-1 E U R O P Ä I S C H E N O R M E U R O P E A N S T A N D A R D N O R M E E U R O P É E N N E December 2004 ICS 91.010.30; 91.080.40 Vervangt ENV 1992-1-1:1991; ENV 1992-1-3:1994; ENV 1992-1-4:1994; ENV 1992-1-5:1994; ENV 1992-1-6:1994; ENV 1992-3:1998 Nederlandstalige versie Eurocode 2: Ontwerp en berekening van betonconstructies Deel 1-1: Algemene regels en regels voor gebouwen Eurocode 2: Bemessung und Konstruktion von Stahlbeton und Spannbetontragwerken Teil 1-1: Allgemeine Bemessungsregeln und Regeln für den Hochbau Eurocode 2: Design of concrete structures Part 1-1: General rules and rules for buildings Eurocode 2: Calcul des structures en béton Partie 1-1: Règles générales et règles pour les bâtiments Deze norm is de Nederlandstalige versie van de Europese norm EN 1992-1-1:2004. Hij is uitgegeven onder verantwoordelijkheid van NEN. Hij heeft dezelfde status als de officiële versies. Deze Europese norm is door de CEN aangenomen op 16 april 2004. De CEN-leden zijn verplicht zich te houden aan het huishoudelijk reglement van de CEN/CENELEC, waarin is vastgelegd onder welke voorwaarden aan deze Europese norm, zonder veranderingen, de status van nationale norm moet worden gegeven. Bijgewerkte lijsten van en bibliografische gegevens betreffende zulke nationale normen kunnen op aanvraag worden verkregen bij het centrale secretariaat en bij elk CEN-lid. Deze Europese norm bestaat in drie officiële versies (Duits, Engels en Frans). Een versie in een andere taal, die onder verantwoordelijkheid van een CEN-lid in zijn landstaal is gemaakt en die is aangemeld bij het centrale secretariaat, heeft dezelfde status als de officiële versies. Leden van de CEN zijn de nationale normalisatie-organisaties van België, Cyprus, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Ierland, IJsland, Italië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Polen, Portugal, Slovenië, Slowakije, Spanje, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland. CEN Europese Commissie voor Normalisatie Europäisches Komitee für Normung European Committee for Standardization Comité Européen de Normalisation Centraal secretariaat: Rue de Stassart 36, B-1050 Brussel 2004 Auteursrechten voorbehouden aan de CEN-leden. Ref. nr. EN 1992-1-1:2004 nl
(blanco) 2
Inhoud Hoofdstuk 1 Algemeen...14 1.1 Onderwerp en toepassingsgebied...14 1.1.1 Onderwerp en toepassingsgebied van Eurocode 2...14 1.1.2 Onderwerp en toepassingsgebied van deel 1-1 van Eurocode 2...14 1.2 Normatieve verwijzingen...15 1.2.1 Algemene normen waarnaar is verwezen...15 1.2.2 Overige normen waarnaar is verwezen...15 1.3 Aannamen...16 1.4 Onderscheid tussen beginselen en toepassingsregels...16 1.5 Definities...16 1.5.1 Algemeen...16 1.5.2 Aanvullende termen en definities gebruikt in deze norm...16 1.5.2.1 Geprefabriceerde constructies...16 1.5.2.2 Ongewapende of lichtgewapende betonelementen...16 1.5.2.3 Niet-hectende en uitwendige spanelementen...16 1.5.2.4 Voorspanning...16 1.6 Symbolen...17 Hoofdstuk 2 Grondslagen van het ontwerp en de berekening...19 2.1 Eisen...19 2.1.1 Basiseisen...19 2.1.2 Beheersing van de betrouwbaarheid...20 2.1.3 Ontwerplevensduur, duurzaamheid en kwaliteitsbeheer...20 2.2 Beginselen van ontwerp en berekening op basis van grenstoestanden...20 2.3 Basisvariabelen...20 2.3.1 Belastingen en omgevingsinvloeden...20 2.3.1.1 Algemeen...20 2.3.1.2 Thermische effecten...21 2.3.1.3 Ongelijkmatige zettingen/verplaatsingen...21 2.3.1.4 Voorspanning...21 2.3.2 Materiaal- en producteigenschappen...22 2.3.2.1 Algemeen...22 2.3.2.2 Krimp en kruip...22 2.3.3 Vervormingen van beton...22 2.3.4 Geometrische gegevens...22 2.3.4.1 Algemeen...22 2.3.4.2 Aanvullende eisen voor in-situ gestorte palen...23 2.4 Toetsing door de methode van de partiële factoren...23 2.4.1 Algemeen...23 2.4.2 Rekenwaarden...23 2.4.2.1 Partiële factor voor krimpeffecten...23 2.4.2.2 Partiële factoren voor voorspanning...23 2.4.2.3 Partiële factor voor vermoeiingsbelastingen...24 2.4.2.4 Partiële factoren voor materialen...24 2.4.2.5 Partiële factoren voor materialen voor funderingen...24 2.4.3 Belastingscombinaties...24 2.4.4 Toetsing van statisch evenwicht (EQU)...25 2.5 Door proeven ondersteund ontwerpen...25 2.6 Aanvullende eisen voor funderingen...25 2.7 Eisen voor bevestigingsmiddelen...25 Hoofdstuk 3 Materialen...26 3.1 Beton...26 3.1.1 Algemeen...26 3.1.2 Sterkte...26 3.1.3 Elastische vervorming...28 3.1.4 Kruip en krimp...30 3.1.5 Spanning-rekrelatie voor de niet-lineaire constructieve berekening...33 3.1.6 Rekenwaarde van druk- en treksterktes...34 3
3.1.7 Spanning-rekrelaties voor het berekenen van dwarsdoorsneden...34 3.1.8 Buigtreksterkte...36 3.1.9 Omsloten beton...37 3.2 Betonstaal...37 3.2.1 Algemeen...37 3.2.2 Eigenschappen...38 3.2.3 Sterkte...39 3.2.4 Ductiliteitseigenschappen...39 3.2.5 Lassen...40 3.2.6 Vermoeiing...40 3.2.7 Aannamen voor de berekening...40 3.3 Voorspanstaal...41 3.3.1 Algemeen...41 3.3.2 Eigenschappen...42 3.3.3 Sterkte...44 3.3.4 Ductiliteitseigenschappen...44 3.3.5 Vermoeiing...44 3.3.6 Aannamen voor de berekening...44 3.3.7 Voorspanelementen in omhullingen...46 3.4 Voorspanmiddelen...46 3.4.1 Verankeringen en koppelingen...46 3.4.1.1 Algemeen...46 3.4.1.2 Mechanische eigenschappen...46 3.4.1.2.1 Verankerde spanelementen...46 3.4.1.2.2 Verankeringsmiddelen en verankeringszones...46 3.4.2 Uitwendige niet-hechtende spanelementen...47 3.4.2.1 Algemeen...47 3.4.2.2 Verankeringen...47 Hoofdstuk 4 Duurzaamheid en dekking op de wapening...47 4.1 Algemeen...47 4.2 Milieu-omstandigheden...47 4.3 Duurzaamheideisen...50 4.4 Toetsingsmethoden...50 4.4.1 Betondekking...50 4.4.1.1 Algemeen...50 4.4.1.2 Minimale dekking, c min...50 4.4.1.3 Toeslag in het ontwerp voor uitvoeringstoleranties...54 Hoofdstuk 5 Constructieve berekening...55 5.1 Algemeen...55 5.1.1 Algemene eisen...55 5.1.2 Specifieke eisen voor funderingen...56 5.1.3 Belastingsgevallen en -combinaties...56 5.1.4 Tweede-orde-effecten...57 5.2 Geometrische imperfecties...57 5.3 Schematisering van de constructie...59 5.3.1 Constructieve modellen voor de algemene berekening...59 5.3.2 Geometrische gegevens...60 5.3.2.1 Meewerkende flensbreedte (alle grenstoestanden)...60 5.3.2.2 Meewerkende overspanning van liggers en platen in gebouwen...61 5.4 Lineair-elastische berekening...63 5.5 Lineaire berekening met beperkte herverdeling...63 5.6 Plastische berekening...64 5.6.1 Algemeen...64 5.6.2 Plastische berekening van balken, raamwerken en platen...64 5.6.3 Rotatiecapaciteit...65 5.6.4 Berekening met staafwerkmodellen...66 5.7 Niet-lineaire berekening...67 5.8 Berekening van tweede-orde-effecten bij aanwezigheid van axiale belastingen...67 5.8.1 Definities...67 4
5.8.2 5.8.3 Algemeen...68 Vereenvoudigde criteria voor tweede-orde-effecten...68 5.8.3.1 Slankheidscriterium voor afzonderlijke elementen...68 5.8.3.2 Slankheidscriterium en effectieve lengte van afzonderlijke elementen...69 5.8.3.3 Algemene tweede-orde-effecten in gebouwen...70 5.8.4 Kruip...71 5.8.5 Berekeningsmethoden...72 5.8.6 Algemene methode...72 5.8.7 Methode gebaseerd op de nominale stijfheid...73 5.8.7.1 Algemeen...73 5.8.7.2 Nominale stijfheid...73 5.8.7.3 Momentvergrotingsfactor...74 5.8.8 Methode gebaseerd op de nominale kromming...75 5.8.8.1 Algemeen...75 5.8.8.2 Buigende momenten...75 5.8.8.3 Kromming...76 5.8.9 Dubbele buiging...77 5.9 Kip van slanke liggers...78 5.10 Voorgespannen elementen en constructies...79 5.10.1 Algemeen...79 5.10.2 Voorspankracht tijdens het spannen...80 5.10.2.1 Maximale voorspankracht...80 5.10.2.2 Beperking van de betonspanning...80 5.10.2.3 Metingen...81 5.10.3 Voorspankracht...81 5.10.4 Direct optredende voorspanverliezen bij voorgerekt staal...82 5.10.5 Direct optredende voorspanverliezen bij nagerekt staal...82 5.10.5.1 Verliezen ten gevolge van direct optredende vervorming van het beton...82 5.10.5.2 Verliezen ten gevolge van wrijving...82 5.10.5.3 Verliezen in de verankeringen...83 5.10.6 Tijdsafhankelijke voorspanverliezen bij voor- en nagerekt staal...83 5.10.7 Beschouwing van de voorspanning in de berekening...84 5.10.8 Effecten van de voorspanning in de uiterste grenstoestand...85 5.10.9 Effecten van de voorspanning in de bruikbaarheidsgrenstoestand en de grenstoestand van vermoeiing...85 5.11 Berekening van enkele bijzondere constructie-elementen...85 Hoofdstuk 6 Uiterste grenstoestanden (UGT)...86 6.1 Buiging met of zonder normaalkracht...86 6.2 Dwarskracht...87 6.2.1 Algemene toetsingsprocedure...87 6.2.2 Elementen die geen berekende dwarskrachtwapening vereisen...88 6.2.3 Elementen die berekende dwarskrachtwapening vereisen...90 6.2.4 Afschuiving tussen lijfplaat en flenzen van T-vormige doorsneden...94 6.2.5 Afschuiving in het aansluitvlak tussen op verschillende tijdstippen gestort beton...96 6.3 Wringing...98 6.3.1 Algemeen...98 6.3.2 Ontwerpprocedure...98 6.3.3 Wringing met belemmerde welving...100 6.4 Pons...101 6.4.1 Algemeen...101 6.4.2 Belastingsverdeling en eerste controle-omtrek...103 6.4.3 Ponsberekening...106 6.4.4 Ponsweerstand van platen en kolomvoeten zonder ponswapening...110 6.4.5 Ponsweerstand van platen en kolomvoeten met ponswapening...112 6.5 Berekening met behulp van staafwerkmodellen...113 6.5.1 Algemeen...113 6.5.2 Drukstaven...113 6.5.3 Trekstaven...114 6.5.4 Knopen...115 6.6 Verankeringen en overlappinglassen...118 5
6.7 Gedeeltelijk belaste gebieden...118 6.8 Vermoeiing...119 6.8.1 Toetsingsvoorwaarden...119 6.8.2 Snedekrachten en spanningen bij toetsing op vermoeiing...119 6.8.3 Belastingscombinaties...120 6.8.4 Toetingsprocedure voor beton- en voorspanstaal...121 6.8.5 Toetsing door een schade-equivalent spanningsbereik...123 6.8.6 Andere toetsingen...123 6.8.7 Toetsing van beton onder druk of afschuiving...124 Hoofdstuk 7 Bruikbaarheidsgrenstoestanden (BGT)...126 7.1 Algemeen...126 7.2 Spanningsbeperking...126 7.3 Scheurbeheersing...127 7.3.1 Algemene beschouwingen...127 7.3.2 Opervlaktes van de minimumwapening...128 7.3.3 Scheurbeheersing zonder directe berekening...130 7.3.4 Berekening van scheurwijdtes...133 7.4 Doorbuigingscontrole...135 7.4.1 Algemene beschouwingen...135 7.4.2 Gevallen waarin berekeningen achterwege mogen blijven...136 7.4.3 Controleren van doorbuigingen door berekening...138 Hoofdstuk 8 Detailleren van wapening en voorspanelementen Algemeen...139 8.1 Algemeen...139 8.2 Staafafstanden...140 8.3 Toelaatbare doorndiameters voor gebogen staven...140 8.4 Verankering van langswapening...141 8.4.1 Algemeen...141 8.4.2 Uiterst opneembare aanhechtspanning...142 8.4.3 Basisverankeringslengte...143 8.4.4 Rekenwaarde van de verankeringslengte...144 8.5 Verankering van beugels en dwarskrachtwapening...146 8.6 Verankering door aangelaste staven...146 8.7 Overlappingen en mechanische koppelingen...147 8.7.1 Algemeen...147 8.7.2 Overlappingen...147 8.7.3 Overlappingslengte...148 8.7.4 Dwarswapening in het overlappingsgebied...149 8.7.4.1 Dwarswapening voor getrokken staven...149 8.7.4.2 Dwarswapening voor blijvend op druk belaste staven...150 8.7.5 Overlappingen voor gelaste wapeningsnetten gemaakt van geribd draad...150 8.7.5.1 Overlappingen van de hoofdwapening...150 8.7.5.2 Overlappingen van secundaire- of verdeelwapening...152 8.8 Aanvullende regels voor staven met grote diameter...152 8.9 Gebundelde staven...153 8.9.1 Algemeen...153 8.9.2 Verankering van gebundelde staven...154 8.9.3 Overlappingen bij gebundelde staven...154 8.10 Voorspanelementen...155 8.10.1 Schikking van voorspanelementen en voorspankanalen...155 8.10.1.1 Algemeen...155 8.10.1.2 Voorspanelementen met voorgerekt staal...155 8.10.1.3 Voorspankanalen met nagerekt staal...155 8.10.2 Verankering van voorspanelementen met voorgerekt staal...156 8.10.2.1 Algemeen...156 8.10.2.2 Overdracht van de voorspanning...157 8.10.2.3 Verankering van de trekkracht in de uiterste grenstoestand...158 8.10.3 Verankeringszones van elementen voorgespannen met nagerekt staal...159 8.10.4 Verankeringen en koppelingen voor voorspanelementen...160 8.10.5 Afbuigvoorzieningen...160 6
Hoofdstuk 9 Detailleren van elementen en specifieke regels...161 9.1 Algemeen...161 9.2 Balken...161 9.2.1 Langswapening...161 9.2.1.1 Minimum- en maximumwapeningsdoorsneden...161 9.2.1.2 Andere detailleringsregels...162 9.2.1.3 Inkorting van op trek belaste langswapening...162 9.2.1.4 Verankering van onderwapening bij een eindoplegging...163 9.2.1.5 Verankering van onderwapening bij tussensteunpunten...164 9.2.2 Dwarskrachtwapening...164 9.2.3 Wringwapening...166 9.2.4 Huidwapening...167 9.2.5 Indirecte opleggingen...167 9.3 Massieve platen...167 9.3.1 Buigwapening...168 9.3.1.1 Algemeen...168 9.3.1.2 Wapening in platen bij opleggingen...168 9.3.1.3 Hoekwapening...168 9.3.1.4 Wapening langs de vrije randen...168 9.3.2 Dwarskrachtwapening...169 9.4 Vlakke plaatvloeren...169 9.4.1 Plaat ter hoogte van middenkolommen...169 9.4.2 Plaat ter hoogte van rand- en hoekkolommen...169 9.4.3 Ponswapening...170 9.5 Kolommen...172 9.5.1 Algemeen...172 9.5.2 Langswapening...172 9.5.3 Dwarswapening...172 9.6 Wanden...173 9.6.1 Algemeen...173 9.6.2 Verticale wapening...173 9.6.3 Horizontale wapening...173 9.6.4 Dwarswapening...174 9.7 Gedrongen liggers...174 9.8 Funderingen...174 9.8.1 Poeren...174 9.8.2 Kolom- en wandfunderingen...175 9.8.2.1 Algemeen...175 9.8.2.2 Verankering van staven...176 9.8.3 Koppelbalken...176 9.8.4 Kolomvoeten op rots...177 9.8.5 Boorpalen...177 9.9 Gebieden met discontinuïteit in geometrie of belasting...178 9.10 Trekbanden...178 9.10.1 Algemeen...178 9.10.2 Dimensionering van trekbanden...179 9.10.2.1 Algemeen...179 9.10.2.2 Trekbanden langs de omtrek...179 9.10.2.3 Inwendige trekbanden...179 9.10.2.4 Horizontale trekbanden aan kolommen en/of wanden...180 9.10.2.5 Verticale trekbanden...180 9.10.3 Continuïteit en verankering van trekbanden...181 Hoofdstuk 10 Aanvullende regels voor geprefabriceerde betonelementen en geprefabriceerde constructies...181 10.1 Algemeen...181 10.1.1 Specifieke termen gebruikt in dit hoofdstuk...181 10.2 Grondslagen van ontwerp en berekening, fundamentele eisen...182 10.3 Materialen...182 10.3.1 Beton...182 10.3.1.1 Sterkte...182 7
10.3.1.2 Kruip en krimp...183 10.3.2 Voorspanstaal...183 10.3.2.2 Technologische eigenschappen van voorspanstaal...183 10.5 Constructieve berekening...184 10.5.1 Algemeen...184 10.5.2 Voorspanverliezen...184 10.9 Bijzondere regels voor ontwerp en detaillering...185 10.9.1 Momenten in platen door verhinderde vervormingen...185 10.9.2 Wand-vloerverbindingen...185 10.9.3 Vloersystemen...185 10.9.4 Verbindingen en ondersteuningen voor geprefabriceerde elementen...187 10.9.4.1 Materialen...187 10.9.4.2 Algemene regels voor ontwerp en detaillering van verbindingen...187 10.9.4.3 Verbindingen die drukkrachten overdragen...188 10.9.4.4 Verbindingen die dwarskrachten overdragen...189 10.9.4.5 Verbindingen die buigende momenten of trekkrachten overdragen...189 10.9.4.6 Tandopleggingen...189 10.9.4.7 Verankering van wapeningen bij steunpunten...190 10.9.5 Opleggingen...191 10.9.5.1 Algemeen...191 10.9.5.2 Opleggingen voor niet-doorgaande elementen...191 10.9.5.3 Opleggingen voor afzonderlijke elementen...193 10.9.6 Kolomfunderingen met inkassing...194 10.9.6.1 Algemeen...194 10.9.6.2 Inkassingen met geprofileerde oppervlakken...194 10.9.6.3 Inkassingen met gladde oppervlakken...194 10.9.7 Trekbanden...195 Hoofdstuk 11 Betonconstructies met lichte toeslagmaterialen...195 11.1 Algemeen...195 11.1.1 Onderwerp en toepassingsgebied...195 11.1.2 Specifieke symbolen...196 11.2 Grondslagen van ontwerp en berekening...196 11.3 Materialen...196 11.3.1 Beton...196 11.3.2 Elastische vervorming...197 11.3.3 Kruip en krimp...199 11.3.4 Spanning-rekrelaties voor de niet-liniaire constructieve berekening...199 11.3.5 Rekenwaarde van druk- en treksterktes...199 11.3.6 Spanning-rekrelaties voor het berekenen van doorsneden...199 11.3.7 Opgesloten beton...200 11.4 Duurzaamheid en dekking op de wapening...200 11.4.1 Milieu-omstandigheden...200 11.4.2 Betondekking en eigenschappen van beton...200 11.5 Constructieve berekening...200 11.5.1 Rotatiecapaciteit...200 11.6 Uiterste grenstoestanden...200 11.6.1 Elementen die geen berekende dwarskrachtwapening vereisen...200 11.6.2 Elementen die berekende dwarskrachtwapening vereisen...201 11.6.3 Wringing...201 11.6.3.1 Ontwerpprocedure...201 11.6.4 Pons...201 11.6.4.1 Ponsweerstand van platen en kolomvoeten zonder dwarskrachtwapening...201 11.6.4.2 Ponsweerstand van platen en kolomvoeten met dwarskrachtwapening...202 11.6.5 Lokaal belaste gebieden...202 11.6.6 Vermoeiing...202 11.7 Bruikbaarheidsgrenstoestanden...202 11.8 Detailleren van wapening Algemeen...203 11.8.1 Toelaatbare doorndiameters voor gebogen staven...203 11.8.2 Uiterst opneembare aanhechtspanning...203 11.9 Detailleren van elementen en specifieke regels...203 8
11.10 Aanvullende regels voor geprefabriceerde betonelementen en geprefabriceerde constructies...203 11.12 Ongewapende en lichtgewapende betonconstructies...203 Hoofdstuk 12 Ongewapende en lichtgewapende betonconstructies...203 12.1 Algemeen...203 12.3 Materialen...204 12.3.1 Beton: aanvullende ontwerpaannamen...204 12.5 Constructieve berekening: uiterste grenstoestanden...204 12.6 Uiterste grenstoestanden...204 12.6.1 Rekenwaarde van de weerstand tegen buiging en normaalkracht...204 12.6.2 Plaatselijk bezwijken...205 12.6.3 Dwarskracht...205 12.6.4 Wringing...206 12.6.5 Uiterste grenstoestanden veroorzaakt door vervorming van de constructie (knik)...206 12.6.5.1 Slankheid van kolommen en wanden...206 12.6.5.2 Vereenvoudigde rekenmethode voor wanden en kolommen...208 12.7 Bruikbaarheidsgrenstoestanden...208 12.9 Detailleren van elementen en bijzondere regels...209 12.9.1 Constructie-elementen...209 12.9.2 Stortvoegen...209 12.9.3 Funderingsstroken en funderingsvoeten...209 Bijlage A (informatief) Wijziging van de partiële factoren voor materialen...210 Bijlage B (informatief) Kruip- en krimpvervorming...213 Bijlage C (normatief) Eigenschappen van wapening die geschikt is voor gebruik met deze Eurocode...216 Bijlage D (informatief) Gedetailleerde berekeningsmethode voor relaxatieverliezen in voorspanstaal...219 Bijlage E (informatief) Indicatieve sterkteklassen voor duurzaamheid...221 Bijlage F (informatief) Formules voor de trekwapening bij vlakspanningstoestanden...222 Bijlage G (informatief) Interactie tussen grond en constructie...224 Bijlage H (informatief) Tweede-orde-effecten in constructies als geheel...226 Bijlage I (informatief) Berekening van vlakke plaatvloeren en verstijvingswanden...229 Bijlage J (informatief) Detailleringsregels voor bijzondere situaties...233 9
Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214 2600 WB Delft NEN Standards Products & Services Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft Ja, ik bestel ex. nl Eurocode 2: Ontwerp en berekening van betonconstructies - Deel 1-1: Algemene regels en regels voor gebouwen 202.00 T (015) 2 690 390 F (015) 2 690 271 www.nen.nl/normshop Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via www.nen.nl/normshop Gratis e-mailnieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze e-mailnieuwsbrieven. www.nen.nl/nieuwsbrieven Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V E-mail Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: 015 2 690 271 E-mail: klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2018, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon 015 2 690 391, dagelijks van 8.30 tot 17.00 uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: www.nen.nl/leveringsvoorwaarden. LEREN, WERKEN EN GROEIEN MET NEN preview - 2018