ik moet bij jou te gast zijn vijfde vastenszondag, 25 maart 2012 ZACHEUS IS TE KLEIN (Lam Hanna / ter Burg Wim) Er is geen plaats, er is geen plaats, Zacheus is te klein. Maar haastig klimt hij in een boom, om er toch bij te zijn. Daar zit die kleine tollenaar, daar zit hij hoog en droog, De mensen kunnen hem niet zien maar Jezus kijkt omhoog. Zacheüs, waarom schuil je weg, zo angstig als een muis? Zacheüs, kom vlug uit je boom en breng mij in jouw huis. Zacheüs gaat met Jezus mee, de mensen zijn verrast, Zacheüs is een tollenaar, en Jezus is zijn gast. Want Jezus, die de mensen kent, Hij roept ze bij hun naam: De ware Zoon van Abraham laat niemand buiten staan! WELKOM EN KRUISTEKEN EERSTE BIJBELLEZING ROND HET SCHILDERIJ nodigt de kinderen uit om naar voor te komen rond de canvas van Zachëus en vertelt kort aan de kinderen zijn verhaal daarna gaan de kinderen mét het schilderij naar de nevendienst. INLEIDING Le. 1 Verleden week hoorden we het getuigenis van Chris over zijn inleefreis in Peru. Hij zag met eigen ogen de Pacha Mama hoe onze Moeder Aarde er wordt verkracht en voor dood achtergelaten. Le. 2 In diezelfde Moeder Aarde is vandaag de boom geworteld de boom waarin we Zacheüs herkennen. Het is één van onze gekendste bijbelverhalen maar wellicht ook één van de meest confronterende passages. Want we herkennen ons eigenlijk allemaal in die kleine Zacheüs die van zichzelf weet dat hij soms fundamenteel verkeerd bezig is maar niet sterk genoeg blijkt om er veel aan te doen. Le. 1 Hij lijkt wel zo klein omdat hij beschaamd is voor zijn verleden, en hij kruipt weg in een boom om er zo onopvallend mogelijk toch bij te kunnen zijn. Nieuwsgierig zit hij te wachten tot Jezus voorbij zal komen < Wie is dat toch, die Jezus waarover iedereen spreekt? > 20120325_zacheus.docx pag. 1
Le. 2 Knap natuurlijk van Jezus dat hij Zacheüs opmerkt, dat hij aandacht heeft voor die kleine, langs de kant van de weg. Maar wat hij zegt is, zo mogelijk, nog verrassender: Le. 1 Zacheüs, kom vlug naar beneden, want vandaag móet ik in jouw huis verblijven. Le. 2 Geen zeemzoeterige of omfloerste uitnodiging, in de aard van: Lieve Zacheüs, wat zou je er van denken om ooit eens samen in alle respect en wederkerigheid van gedachten te wisselen?... Neenee: het kan blijkbaar niet te lang wachten, en het is ook een moeten. Het is eerder een bevel dan een vraag. Le. 1 Zacheüs, kom vlug naar beneden, want vandaag moet ik in jouw huis verblijven. Le. 2 Zacheüs moet dus in elk geval in beweging komen. Later in het verhaal horen we dat dit niet alleen letterlijk bedoeld was. Jezus wil ook dat zijn levensstijl verandert, dat de daden bij de goede voornemens worden gevoegd. Le. 1 Uit je boom klimmen dat klinkt hier als een stuk veiligheid achterlaten : je niet langer verbergen achter de vijgenbladen. Hoorden we trouwens niet in het scheppingsverhaal dat Adam en Eva hun schaamte ook achter vijgenbladen verstopten na hun misstap in het paradijs? Le. 2 We mogen vandaag, in deze viering uit onze vijgenboom klimmen en dus naakt voor elkaar staan, ontdaan van alle uitvluchten en excuses. Je zou het een soort boeteviering kunnen noemen waarin de woorden van Jezus een spiegel willen zijn. Maar niet om ons te kleineren of ons te culpabiliseren. Le. 1 Juist door schuld te bekennen en boete te doen wil Jezus ons opnieuw leren om rechtop te lopen, in alle eerlijkheid en met opgeheven hoofd omdat we geen schaamte meer moeten wegsteken. Le. 2 Kijk maar naar het schilderij van de kinderen: t Is een kordate Jezus die wijst en zegt Kom! Niet met een vraagteken, maar met een uitroepteken bij! 20120325_zacheus.docx pag. 2
VRAGEN OM BARMHARTIGHEID (Desoete) Meer nog dan anders willen we dus stilstaan bij dat moment van vergeving dat in elke viering terug keert. Het is telkens weer de uitnodiging om uit je boom te klimmen vooraleer we met Jezus aan tafel gaan. Want in de boom, verscholen achter vijgenbladen van wroeging en schaamte, kan geen brood gebroken worden, geen wijn van vreugde gedeeld worden. Als je nog in de boom zit, klim er dan uit, want Jezus moet bij jou te gast zijn! Le. 1 Heer, wij zijn net als Zacheüs nieuwsgierig naar wat rondom ons gebeurt en verbergen ons achter maskers van schijn en uiterlijkheden. Spreek ons aan en open ons innerlijke ogen zodat wij onze tekortkomingen herkennen en anders gaan leven Heer ontferm U over ons. Christus ontferm U over ons. Heer ontferm U Le. 1 Heer, wij hebben snel vooroordelen en alleen maar aandacht voor de misstappen van onze medemens. Leer ons, net als Jezus, telkens nieuwe kansen geven. Heer ontferm U over ons. Christus ontferm U over ons. Heer ontferm U Le. 1 Heer, we hebben zo weinig oog en oor voor allen die niet behoren tot onze vriendenkring en twijfelen aan hun bedoelingen als zij toenadering zoeken. Leer ons, net als Jezus, vertrouwen te geven. Heer ontferm U over ons. Christus ontferm U over ons. Heer ontferm U OPENINGSGEBED God, als wij onszelf hoger achter dan de ander, dan is er geen leven meer, niet voor onszelf en niet voor de anderen. Wij vragen Jou: leer ons uit bomen van hoogmoed of schaamte klimmen om met Jou en met elkaar aan tafel te gaan. Leer ons zo het voorbeeld volgen van Jezus, die zichzelf gebroken en gedeeld heeft als de graankorrel die in de aarde sterft om nieuw leven mogelijk te maken, vandaag, hier in deze viering en alle dagen van ons leven. 20120325_zacheus.docx pag. 3
TWEEDE BIJBELLEZING: (Johannes 12,20-33) Le. 2 Jezus sprak tot hen: `Het uur is gekomen dat de Mensenzoon verheerlijkt wordt. Waarachtig, Ik verzeker jullie: als een graankorrel niet in de akkergrond sterft, blijft hij onvruchtbaar. Maar hij moet sterven, alleen dan brengt hij rijke vruchten voort. Wie zich aan zijn leven vastklampt, verliest het; maar wie zijn leven prijsgeeft in deze wereld, zal het behouden voor het eeuwige leven. Wie Mij wil dienen, zal Mij moeten volgen, en waar Ik ben, daar zal ook mijn dienaar zijn: wie Mij dient, zal erkenning vinden bij de Vader. GOD ROEPT DE MENS IN IED RE TIJD (? / 'uit vuur en ijzer') God roept de mens in ied re tijd en spreekt tot hem van eeuwigheid; Hij geeft niet om vrijblijvendheid, maar vraagt zichzelf te geven. Te horen naar wat Hij zegt Zijn woord in ieders hart gelegd, tezamen een taal die zegt dat liefde staat voor delen. Wie oren om te horen heeft en handen om te geven heeft, wie liefde voor het leven heeft kan delen met elk ander. Al werkend aan wat God wil wordt ieder mens een beetje stil en ziet door een nieuwe bril het leven als geen ander. TOELICHTING GELOOFSBELIJDENIS Ik geloof dat God ons heeft geschapen naar zijn beeld en gelijkenis en dat daarom elke mens recht heeft op een menswaardig bestaan. Ik geloof in Jezus, die, gestorven en verrezen, in ons leeft en ons aankijkt doorheen de ogen van elke mens. Ik geloof in de Geest die het vuur in ons aanwakkert tot volgehouden inzet voor vrede en gerechtigheid. Ik geloof dat de schepping, niet eindigde op de zevende dag, maar dat zij ook in onze handen is gelegd; dat alles wat gebeurt ons aangaat, en dat onze bijdrage onmisbaar is. Amen. 20120325_zacheus.docx pag. 4
VOORBEDEN In dit geloof verenigd, willen wij samen bidden om wat ons nauw aan het hart ligt: Le. 2 bidden we om aandacht en opmerkzaamheid zodat wij op onze levensweg de zoekende mens ontdekken om tot hem te zeggen : ik wil jou ontmoeten en je beter leren kennen want ook jij bent de moeite waard Le. 2 bidden we om een houding van openheid zodat wij zonder vooroordelen samen kunnen bouwen aan een toekomst waar iedereen vrede en vriendschap met elkaar deelt Le. 2 bidden we om moed vergeving te vragen aan elkaar als wij in woord en daad de andere gekwetst of pijn hebben gedaan om onszelf te verrijken en de meerdere te voelen Le. 2 bidden we deze geloofsgemeenschap op Ten Bos dat het samen op weg gaan een bron is die kracht geeft en blijvend uitnodigt om het leven met elkaar te delen [mededelingen] VAN DIE ZACHEÜS OP ZIJN TAK (naar van der Plas Michel / Peter Biesbrouck komt ons in diepe nacht ter ore ) Weet U nog, Jezus lang geleden, van die Zacheüs op zijn tak? En dat U riep: 'Kom naar beneden' want ik wil bij jou onderdak?' Weet u nog, Jezus, hoe hij lachte, kleine Zacheüs, trots en blij? Kom, laat ook ons niet langer wachten en schuif aan deze tafel bij. Weet U nog, wat hij toen beloofde, kleine Zacheüs, heel heel stil? Toe, leg uw hand op onze hoofden en u krijgt alles wat u wil. Weet u nog, Jezus, hoe hij lachte, kleine Zacheüs, trots en blij? Kom, laat ook ons niet langer wachten en schuif aan deze tafel bij. GEBED OVER DE GAVEN Zacheüs, kom vlug naar beneden, want vandaag moet ik in jouw huis verblijven. Met deze woorden heb Jij het leven van die kleine man uit Jericho voor altijd veranderd. In deze viering willen ook wij ons huis op Ten Bos voor Jou openzetten maar ook en vooral ons hart. We hopen dat Jouw roepende woorden ook vandaag nog scherp en tegelijk genezend kunnen zijn, hier aan deze tafel met Jouw brood en wijn, in Jouw boodschap van breken en delen, vandaag en alle verdere dagen van ons leven. Amen 20120325_zacheus.docx pag. 5
TAFELGEBED Zoals Jezus zichzelf tot gast maakte van Zacheus, zo moet Hij vandaag ook met ons aan tafel gaan. Wees welkom in ons midden en vervul ons hart met Jouw vriendschap. Zoals een moeder haar kind draagt, zoals een vader opkomt voor zijn zoon, zo ben Jij voor ons een trouwe God. Je bent een God die er alles voor over heeft als wij mensen maar tot leven komen. Ook als ons hart ons aanklaagt, ben Jij groter dan ons hart. Ook als wij worden verscheurd door onze gebrokenheid, kent Jouw barmhartigheid geen grens. Aan ieder mens die in zichzelf gevangen zit, geef Jij Jouw bevrijdend woord. Je droomde ons als vrije mensen, mensen naar het voorbeeld van Jezus. Zijn leven was getekend door barmhartigheid en vergeving, door een diepe bekommernis om het geluk van elke mens. Tot het uiterste hield Jezus vast aan de droom van God, geen haarbreed wou Hij toegeven als het om Gods visioen ging, en zo heeft hij op die laatste avond gezien en getoond dat alleen de weg van de graankorrel tot nieuw leven kan leiden. Daarom nam Hij brood Wij bidden Jou: zend ons Jouw Geest, adem ons open, opdat wij ontvankelijk mogen zijn voor het geheim van iedere mens. Verwarm ons hart, opdat wij het wonder van ons leven mogen beschermen voor elkaar. Geef ons iets van Jouw mildheid en mededogen, opdat wij elkaar van dag tot dag met nieuwe ogen mogen zien, opdat wij elkaars tekorten mogen dragen en elkaar verrijken. En laat de gezindheid in ons leven die ook Jezus kenmerkte: dat wij elkaar hoogachten en verdragen dat wij liever kwetsbaar zijn dan hardvochtig Maak ons krachtig en sterk, opdat wij wegen mogen zoeken van vrede. Dat ons hart vol mag zijn van Jouw gerechtigheid voor allen die leven. 20120325_zacheus.docx pag. 6
VADER DIE IN DE HEMEL ZIJT (peter biesbrouck) VREDESWENS Om voor anderen te kunnen open staan, opdat onze inzet en goede voornemens vruchtbaar zou zijn, is vrede onmisbaar. Daarom willen wij hier die vrede van hand tot hand doorgeven, de vrede van God, Sjaloom voor alle mensen van goede wil. Die vrede van God moge dan altijd bij u zijn. Hevenu Sjaloom aleichum COMMUNIE(LIED) (Anders Ruuth -vert. Joke Ribbers- / La paz del Senor Braziliaans) Behoed en bewaar ons, lieve God wees met ons in al het lijden. Wees warmte en licht, een mens lijk gezicht nabij ons in donkere tijden. Behoed en bewaar ons, lieve God en geef geloof en vertrouwen: een vlam die niet dooft, in vrede gelooft. Geef dat wij daar zelf aan bouwen. Behoed en bewaar ons, lieve God, omgeef ons met Jouw zegen. Wil in de woestijn een bron voor ons zijn en zet ons op nieuwe wegen. ZENDING EN ZEGEN 20120325_zacheus.docx pag. 7