Kinderwandeling door het Zeisterbos
Een Kinderwandeling door het Zeisterbos Als je in het Zeisterbos gaat wandelen kom je het een en ander te weten over de planten en dieren die in het bos leven. Maar dat niet alleen, je zult ook iets te weten komen over de vroegere bewoners van het Zeisterbosch. De wandeling loopt langs een aantal oude gebouwen. Deze hebben mooie namen zoals Pavia en Boskapel. Over deze gebouwen en de natuur zullen we je het een en ander vertellen en verder ga je gewoon lekker wandelen en wat opdrachtjes doen. Wanneer je begint met wandelen, krijg je van ons een eierdoosje mee waarop staat wat je onderweg kunt verzamelen. Tijdens de wandeling moet je dus goed opletten, of je de blaadjes/besjes/nootjes die gevraagd worden, kunt vinden! De totale lengte van de wandeling is ca. 2 km. Het ligt er een beetje aan hoe lang je over de opdrachtjes gaat doen, maar reken maar op minstens een uur. Wij wensen je een prettige wandeling toe!
Start wandeling 1. Als je het Bezoekerscentrum uitloopt, sla je meteen rechtsaf richting de bijentuin. Je verlaat het terrein van De Boswerf via de zij-uitgang (het kleine hek). 2. Ga op het grote pad rechts en blijf dit pad volgen. 3. Waar je een bocht naar links maakt, zie je links van je een soort kuil. Dat is het niet, want als je goed kijkt lijkt het wel op de vorm van een koekenpan.
De Koekenpan Een spreng is een door mensen gegraven beek. De spreng loopt uit in een soort put die lijkt op de pan van een Koekenpan. Kijk maar naar de oude foto. De pan was de plek waar het grondwater minder diep zat. Hier vandaan werd het water dan weer door een spreng verder vervoerd naar de plek waar het nodig was. Als je langs de bosbeek (spreng) verder loopt zal je zien dat er bochtjes in zitten. Dit is expres gedaan om je nieuwsgierig te maken! Nu staat er geen water meer in de koekenpan en de spreng, Dit komt omdat het water in de grond is gezakt, wel bijna 2 meter! Maar vroeger wel. Toen kon je er zelfs met bootjes varen! 4. Loop verder en ga het eerste pad links. 5.Loop nog een stukje rechtdoor en ga links over het bruggetje (De Sprokkelbrug). De Sprokkelbrug plaats waar vroeger een bruggetje lag, gemaakt van gesprokkeld hout uit het bos. 6. Als je over het bruggetje heen bent, ga je direct rechts. Je loopt nu weer langs de spreng/beek. Blijf dit pad volgen tot je rechts een overgang over de spreng ziet. Deze overgang noemen we de Keienbrug.
De Keienbrug De Keienbrug heet zo, omdat er in de tijd dat er nog water in de gegraven beek stond, je hier via stapstenen naar de overkant kon lopen. De overgang is later opgevuld, zodat je er ook met de fiets overheen kunt. Je kunt deze keien nog zien liggen. 7. Je loopt over het bruggetje en gaat direct links. Je ziet recht voor je een stenen bank. Stenen bank Deze bank is speciaal gemaakt voor iemand van adel: de weduwe van Ridder Pauw van Wieldrecht. Zij heeft in 1916 het bos aan de gemeente Zeist verkocht. De bank is uit 1915, dus nu ruim 100 jaar oud. 8. Je loopt nu verder tussen het Hertenkamp en de spreng. Vroeger was dit stukje bos van de boswachters. Maar in 1935 hebben ze er een hertenkamp van gemaakt. In het begin waren hier 14 herten, nu zijn dat er..?
9. Links zie je een vijver. Dit is de Ronde Kom. 10. Steek rechtuit de weg over. Let op!! Dit is een drukke weg. Let ook op het fietspad aan de overkant. Loop rechtdoor het bospad. De spreng/beek ligt links van je. Dode bomen leven Hier liggen in het bos aan weerszijden dode bomen. Zie je de kleine gaatjes in het hout? Deze zijn gemaakt door insecten en andere kleine beestjes. Til maar eens een stuk schors op of haal een beetje verrot hout weg, dan zie je verschillende soorten beestjes. Veel hè?! Als deze dode bomen weggehaald zouden worden, zouden deze insecten niet meer in dit bos kunnen leven. Dit kan weer slecht zijn voor sommige vogels, waardoor ook zij kunnen verdwijnen. Het is dus belangrijk dat er dode bomen in het bos aanwezig zijn. Hier kun je misschien nog wat spulletjes vinden voor je eierdoosje! 11. Een klein stukje verder zie je aan een boom (grove den) een (vogel-) nestkast hangen met nr. 114 erop.
Nestkasten Ongeveer 45 jaar geleden zijn 300 van deze nestkastjes opgehangen in het Zeisterbos. In die tijd stonden er te weinig oude en dode bomen in het bos, omdat deze altijd werden weggehaald. En de vogels hebben oude, dode bomen juist nodig om een nest te kunnen bouwen. Dat konden ze dan in de nestkasten zoals deze doen en dat deden de vogels ook, vooral kool- en pimpelmezen! Tegenwoordig wordt het oude hout niet meer weggehaald. Daardoor kunnen de vogels nu veel makkelijker een nestje bouwen en hoeven ze niet meer in een nestkast. 12. Loop verder tot je een tweesprong tegenkomt. Ga hier vóór het bruggetje rechts. 13. Even verderop kom je bij de Lange Kom. Houd rechts aan en loop langs de kom. De Lange Kom Dit is de mooiste van de twee kommen (net ben je langs de Ronde Kom gelopen, weet je nog?). Deze kom is bijna 250 jaar oud! De kom is wel van vorm veranderd; vroeger was hij ronder. Dit weten we omdat we dat kunnen zien op een hele oude tekening. 14. Loop verder langs de oever van de Lange Kom en daarna naar en tot aan het witte gebouw (Boskapel).
De Boskapel Dit gebouw is geen kerk! Het is 150 jaar geleden gebouwd als woning voor de tuinman die hoorde bij het herenhuis Pavia. Daar komen we later nog langs. In die tijd was het heel normaal dat mensen die op het landgoed werkten er een eigen huis hadden. De tuin waar je nu doorheen loopt is ook 150 jaar geleden ontworpen door een man die Copijn heet. 15. Ga links langs de Boskapel. 16. Daarna scheef links, driekwart terug een beukenlaan in. Het is een zandpad. Beukenlaantje Dit laantje is al heel oud. Dit kun je zien aan de beuken. Als een volwassene zijn armen om een beuk heen kan slaan en de puntjes van de vingers elkaar net raken, dan is de beuk zo n 100 jaar oud. Deze beuken zijn dikker, dus het laantje is meer dan 100 jaar oud.
17. Vervolg de route over het bruggetje met erbij rododendrons. Rododendrons In deze struiken kun je je goed verstoppen, in juni bloeien ze met mooie kleuren (lila, wit, rood en paars). Deze struiken kwamen vroeger niet in Nederland voor. Pavia 18. Ga op de zessprong rechts. 19. Volg het pad tot het witte bruggetje. Ga hier overheen en aan het einde links. Rechts zie je Pavia. Dit grote herenhuis is 150 jaar oud. Hier woonde vroeger de man van adel van wie we al eerder de bank hebben gezien. Ook het vroegere tuinhuis hebben we net gezien (de Boskapel). Na de dood van de edelman is het huis verkocht aan de gemeente Zeist. Nu is het een verzorgingshuis. Op het grasveld staat een grote eik van zeker 200 jaar oud.
Bostypen 21. Loop langs de spreng, ga bij de kruising (na ongeveer 50 meter) naar rechts. Er zijn verschillende soorten bos. Het verschil dat je kunt zien, ligt aan de soorten bomen en planten die er staan. Staan er veel bomen van een bepaalde soort, dan ziet het bos er anders uit dan in een bos met verschillende soorten bomen. Op dit landgoed staan veel verschillende bomen. Het Beukenbos In een beukenbos staan vaak weinig andere planten en bomen. Alleen in het vroege voorjaar kunnen hier planten op de bodem groeien. Dit komt omdat er dan nog licht op de bodem schijnt. Zodra de bladeren aan de beuken komen, vormen deze zo n dicht bladerdek dat er geen licht meer op de bodem komt. Hierdoor zie je nauwelijks planten in beukenbossen. Het is dus een bos waar je makkelijk doorheen kunt kijken. 22. Je vervolgt de route. Bij de T-splitsing linksaf. 23. Het pad buigt naar links. Op het kruispunt rechtdoor. Je loopt nu in een gemengd bos.
Het gemengd bos In een gemengd loofbos groeien verschillende bomen en planten door elkaar. Sommige bomen hebben een dikker bladerdak dan andere en ook verliezen ze niet allemaal even snel hun herfstbladeren. Op sommige plekken kan veel licht op de bodem komen. Daardoor kunnen er veel planten groeien, zoals mossen, varens, bladplanten en struiken. Hoeveel plantensoorten herken je? Er staan er heel wat! Misschien kun je hier nog wat spulletjes verzamelen voor je eierdoosje. \ 2 Links van het pad staan ook een paar dode grove dennen. De schors is er grotendeels vanaf. Bovenin de boom zitten heel wat gaten. Die zijn gemaakt door spechten. Een spechtenflat! 24. Volg het pad rechtdoor. Steek de weg over. Let op!! Dit is een drukke weg met een fietspad aan jouw kant.
25. Ga rechtdoor het bos in. Er liggen diverse dode bomen die je mooi als evenwichtsbalk (misschien met een beetje hulp) kunt gebruiken. Aan beide zijden van het pad kun je dode bomen vinden om lekker te klauteren! 26. Loop nu rechtdoor, de laan helemaal uit. Onderweg kom je aan de rechterkant een bord tegen met Boswerf erop. 27. Na dit kruispunt loop je nog steeds rechtdoor. Voordat het pad afbuigt, zie je de hoofdingang van De Boswerf. Welkom terug! Colofon Uitgave: Juli 2001, Bezoekerscentrum De Boswerf, Zeist, herzien november 2014 Samenstelling: Dennis van der Kuijlen en Jos Ghijsen (2001) Eindredactie: Erik Notenboom, Jan Burgers en Mirjam Tonk (2014) Aanpassingen 2019: Jacqueline Steegmans en Willemien Vel