Vreugde in Gods schepping God bekeek alles wat hij gemaakt had, en hij zag dat het heel goed was. (Genesis 1,31) God werkt onophoudelijk van buiten zichzelf in de schepping en in het behoud van dit grote heelal, in de bewegingen van de hemel, in de invloeden van de sterren, in het vervaardigen van land en zee, in het samenstellen van de atmosfeer, in het regelen van de seizoenen, en in heel die prachtige ordening die wij waarnemen in de natuur, die vernietigd zou worden en terugkeren tot het niets, als God het niet voortdurend zou begeleiden. (Vincentius) Wij loven U, Vader, met alle schepselen, die uit uw machtige hand zijn voortgekomen. Zij zijn de uwe en zijn vervuld van uw aanwezigheid evenals van uw tederheid. Geloofd zijt gij! (Paus Franciscus) oktober 2015 1
Psalm 8 Voor de leider van de muzikanten, bij de wijnoogst. Een zangstuk op naam van David. Heer, onze Heer, hoe machtig is uw naam overal op aarde. Uw hemelhoge pracht wordt zelfs bezongen door de mond van kind en van zuigeling. Als ik de hemelkoepel zie, door uw vingers gevormd, als ik maan en sterren zie, door U daar aangebracht: wat is de mens, dat U aan hem denkt, en het mensenkind, dat U voor hem zorgt? U hebt van de mens bijna een god gemaakt, omkranst met glorie en pracht. U laat hem heersen over het werk van uw handen, alles hebt U aan zijn voeten gelegd, kleinvee en grootvee, allemaal, en ook de dieren in het wild, vogels van de hemel en vissen van de zee, alles wat de oceaan doorkruist. Heer, onze Heer, hoe machtig is uw naam overal op aarde. 2 oktober 2015
Vragen voor meditatie of uitwisseling 1. De schepping is zo immens groot dat de psalmist zich afvraagt wat is de mens? Herken je je in die ervaring dat je je klein voelt in deze wereld. Wanneer ben jij zo verwonderd? Geef daar een voorbeeld van. 2. Schrijf een eigentijdse lofzang op de schepping van God. oktober 2015 3
Tekst voor verdieping en meditatie Gods manifestatie in de natuur God heeft een schitterend boek geschreven waarvan de letters de menigte schepsels zijn die in het heelal aanwezig zijn. De bisschoppen van Canada hebben goed tot uitdrukking gebracht dat geen enkel schepsel buiten deze manifestatie van God valt: Van de meest weidse panorama s tot de zwakste vormen van leven is de natuur een voortdurende bron van verwondering en eerbied. Zij is bovendien een voortdurende openbaring van het goddelijke. De bisschoppen van Japan hebben van hun kant iets heel suggestiefs gezegd: Ieder schepsel gewaar worden dat de lofzang van zijn bestaan zingt, is leven met vreugde in de liefde van God en de hoop. Deze beschouwing van de schepping maakt het ons mogelijk door in ieder ding een onderricht te ontdekken dat God ons wil meedelen, omdat voor een gelovige het kijken naar de schepping ook het luisteren naar een boodschap, het horen van een paradoxale en stille stem is. Wij kunnen zeggen dat er naast de eigenlijke openbaring, die vervat is in de Heilige Schrift, dus een goddelijke manifestatie is in het schitteren van de zon en het vallen van de nacht. Wanneer het menselijk wezen aandacht schenkt aan deze manifestatie, leert het zichzelf in relatie met de andere schepsels te erkennen: Ik leer mezelf kennen door de wereld te leren kennen; ik verken de gewijde kant van mijzelf door de sacrale dimensie van de wereld te zien (Paul Ricoeur). De onderlinge afhankelijkheid van alle schepselen Het geheel van het heelal laat met zijn vele relaties het best de onuitputtelijke rijkdom van God zien. De heilige Thomas van Aquino heeft op een wijze manier onderstreept dat veelheid en verscheidenheid voortkomen uit de bedoeling van de Schepper, die heeft gewild dat wat aan ieder ding ontbreekt, door de andere dingen wordt aangevuld om de goddelijke goedheid present te stellen, omdat zijn goedheid niet voldoende door één schepsel 4 oktober 2015
kan worden vertegenwoordigd. Daarom moeten wij de verscheidenheid van de dingen in hun vele relaties aanvaarden. Men begrijpt dan ook beter het belang en de betekenis van ieder schepsel, als men het beschouwt in het geheel van Gods plan. De Catechismus leert het volgende: De onderlinge afhankelijkheid van de schepselen is door God gewild. De zon en de maan, de ceder en het bloempje, de adelaar en de mus: het schouwspel van hun oneindige verscheidenheid en ongelijkheid betekent dat geen enkele schepsel aan zichzelf genoeg heeft. Zij bestaan slechts in onderlinge afhankelijkheid om elkaar wederzijds aan te vullen, ten dienste van elkaar. Het zonnelied van Franciscus Wanneer men zich de weerspiegeling van God in alles wat bestaat, realiseert, komt in het hart het verlangen op om de Heer te prijzen, om al zijn schepselen en God samen met hen te aanbidden, zoals zichtbaar wordt in het zeer mooie lied van de heilige Franciscus van Assisi: Wees geprezen, mijn Heer, met al uw schepselen vooral zuster zon, die de dag is, en door wie Gij ons verlicht. En zij is schoon en stralend met grote glans: van U, Allerhoogste, is zij het zinnebeeld... Wees geprezen, mijn Heer, om zuster maan en de sterren, aan de hemel hebt Gij ze gevormd, helder en kostbaar en mooi. Wees geprezen, mijn Heer, om broeder wind en om de lucht en de wolken en het kalme weer en ieder jaargetijde, waardoor Gij uw schepselen ondersteuning geeft. oktober 2015 5
Wees geprezen, mijn Heer, om zuster water, die zeer nuttig en nederig en kostbaar en zuiver is. Wees geprezen, mijn Heer, om broeder vuur, waardoor Gij de nacht verlicht: en hij is mooi en vrolijk en krachtig en sterk. De bisschoppen van Brazilië hebben benadrukt dat, behalve dat heel de natuur een manifestatie van God is, zij de plaats is van zijn tegenwoordigheid. In ieder schepsel woont zijn levendmakende Geest, die ons oproept tot een relatie met Hem. De ontdekking van deze tegenwoordigheid stimuleert in ons de ontwikkeling van ecologische deugden. Ons gemeenschappelijk huis beschermen De urgente uitdaging om ons gemeenschappelijke huis (de Schepping) te beschermen houdt ook de zorg in om heel de mensenfamilie te verenigen in het zoeken naar een duurzame en integrale ontwikkeling. Wij moeten weten dat de dingen kunnen veranderen. De Schepper laat ons niet in de steek, Hij trekt zich nooit terug van zijn plan van liefde, Hij heeft er geen spijt van dat Hij ons heeft geschapen. De mensheid heeft het vermogen samen te werken om ons gemeenschappelijke huis verder uit te bouwen. Ik wil mijn dankbaarheid tot uiting brengen, al degenen bemoedigen en bedanken die in de meest verschillende beroepssectoren werken om de bescherming van het huis dat wij delen, te waarborgen. Een bijzondere dankbaarheid verdienen allen die krachtig ervoor strijden om oplossingen te vinden voor de dramatische gevolgen van het bederf van het milieu in het leven van de armsten in de wereld. De jongeren eisen van ons een verandering. Zij vragen zich af hoe het mogelijk is om aan een betere toekomst te bouwen zonder te denken aan de milieucrisis en het lijden van hen die worden buitengesloten. 6 oktober 2015
Vragen voor verdieping en meditatie Een bijzondere dankbaarheid verdienen allen die krachtig ervoor strijden om de dramatische gevolgen van het bederf van het milieu in het leven van de armsten in de wereld op te lossen. (Laudato Si 13). 1. Wat betekent dit citaat uit Laudato Si voor jou persoonlijk? Op welke manier ben jij medeverantwoordelijk voor Gods schepping? 2. Hoe deel je die verantwoordelijkheid met je medebroeders, medezusters en vrienden? oktober 2015 7
Verantwoording: VREUGDE in Gods schepping is de vijfde aflevering van, een reeks bezinningsmaterialen samengesteld door de Fraters CMM voor het Jaar van het Godgewijde Leven, 2015. Herkomst van de Bijbelteksten op pagina 1 en 2: De Willibrordvertaling Katholieke Bijbelstichting, s-hertogenbosch, 1995. Vincent in zijn conferenties aan de zusters Love of Work ; nr 42; 28 november 1649; genomen uit Saint Vincent de Paul, Correspondence, Conferences, Documents Vol. 09, p. 384. De tekst van Paus Franciscus op pagina 1 is uit de encycliek: Laudato Si, Wees geprezen - over de zorg voor het gemeenschappelijke huis, paragraaf 246, Rome, 24 mei 2015, Nederlandse vertaling: RKDocumenten.nl. De tekst op pagina 4-6 is uit Laudato Si, 85-88 en 13. De houtsnede St. Franciscus, op pagina 1 is van Ade Bethune; de cartoon van Paus Franciscus is van Pat Marrin in de National Catholic Reporter. Paus Franciscus raadpleegt zijn adviseurs voor de laatste versie van de encycliek. 8 oktober 2015