Welkom! Gespreksavond: duurzame energie in het landschap

Programma 20.00u welkom door wethouder Wil Kosterman 20.05u toelichting gespreksavond en programma door Martine van der Woude 20.10u presentatie Gerben de Vries, NMU 20.25u uiteen aan gesprekstafels 3 rondes: zorgen, kansen, oplossingen 21.45u terugkoppeling van de tafels 21.55u afsluiting 2

Duurzame energie in het landschap Kansen, zorgen en oplossingen voor duurzame energie in het buitengebied van Wijk bij Duurstede Gemeente Wijk bij Duurstede 9 mei 2019 Gerben de Vries g.de.vries@nmu.nl

Inhoud 1. Even voorstellen 2. Waarom een klimaataanpak / waarom energietransitie? 3. Situatie Nederland / provincie / Wijk bij Duurstede 4. De uitdaging: energie & ruimte 5. Best practices meervoudig ruimtegebruik 6. Dilemma s rond energielandschap

Even voorstellen: NMU

Onze visie op energietransitie Een energievoorziening die drievoudig duurzaam is: 1. Energiebesparing en opwekking van duurzame energie 2. Zorgvuldige inpassing in natuur, landschap, leefomgeving 3. Participatie: betrokkenheid omgeving in planvorming, eerlijke verdeling lusten/lasten.

Waarom een klimaataanpak?

Waarom energietransitie? Opwarming & klimaatakkoord Parijs Bron: IPCC (2014)

Situatie Nederland / provincie Nederland Doelstelling: Klimaatneutraal in 2050 Nu: ~6,6% duurzaam Provincie Utrecht Doelstelling: Klimaatneutraal 2040 Nu : <3% duurzaam van 100 PJ Energiebesparing: 50 PJ? Potentieel zon op dak: 8,9 PJ Dus voor 18 PJ nog nodig: 720 windmolens OF 7200 ha zonneveld 1 PJ = ~40 windmolens

Laaghangend en complex fruit Laaghangend fruit Energiebesparing Zon op dak Complex fruit Aardwarmte: - Nog veel onderzoek nodig - Grote investeringen, grote projecten - Risico s voor milieu Toekomst? Nieuwe typen zonnepanelen Algen Getijdenenergie Kernenergie?? Biomassa: - Beperkt beschikbaar - Duurzaamheid - Andere toepassingen

Situatie Wijk bij Duurstede Doelstelling: Klimaatneutraal in 2030 16% duurzame energie in 2023 Energieverbruik totaal: 1,3 PJ ~3,2% duurzaam (2017) Energiebesparing: 0,5 PJ? Potentieel zon op daken: 0,2 PJ? Potentieel biovergister: 0,25 PJ (vergunning afgegeven) Restant: 0,35 PJ Zon, wind, biomassa, bodemenergie Innovaties >2030

De uitdaging: energie & ruimte Kwaliteit & kwantiteit! Ruimtelijke functies: Wonen / leven Landbouw Economische activiteit Natuur Cultuurhistorie/landschap Recreatie & toerisme Infra & voorzieningen Nu ook: Duurzame energie! Hoe maken we het Utrecht van de toekomst leefbaar EN duurzaam?

En: het wordt BIG BUSINESS Plan van bedrijf Kronos (DU): 41 ha zonneveld

Nieuw perspectief op energielandschap Position paper WUR & ECN Geen inpasbare opgave maar fundamentele transformatie van landschap en leefomgeving Duurzame energie als nieuwe laag in bestaande landschap Creëer gewaardeerde landschappen door waarde toe te voegen! Integraal ontwerpen samen met de omgeving

Overigens energielandschap is niet nieuw!

Best practices: energie en NATUUR / RECREATIE / EDUCATIE Solarpark De Kwekerij, Bronckhorst

Best practices: energie en LANDBOUW Solarbarn, Essex (UK) Fraunhofer Instituut (DE) https://www.youtube.com/watch?v=hnkuf4l3jho

Best practices: energie en ERFGOED H+N+S Fort bij Rhijnauwen, Utrecht

Best practices: energie en NATUUR / MAATSCHAPPELIJKE ONTWIKKELING Huainan, China

Dilemma s Leefbaarheid Duurzaamheid Prettige leefomgeving Voorkomen verstoring Gezondheid Mooi landschap = lokaal belang Herstel van: Klimaat Biodiversiteit/ecosystemen Kringlopen = bovenlokaal belang

Dilemma s Conserveren Erfgoed Landschap (behoud) Cultuurhistorie Geomorfologie Specifieke soorten / natuurgebieden Verleden/heden Verandering Ruimte voor ontwikkeling Modernisering / Industrialisatie? Landschapsarchitecten & ontwikkelaars Toekomst

Dilemma s Verweving Integreren & verbinden ruimtelijke functies Bijv. Ondernemende EHS Natuurinclusieve landbouw Duurzame opwek overal in verwerken Scheiding Scheiden van functies meer ongeschonden natuur, landschap en leefomgeving? Bijv. Voedselflats Dichtbevolkte steden Energieproductielandschap

Dilemma s Zelfvoorzienendheid Micro / autarkie Lokaal & provinciaal energieneutraal Bijv: Tiny Houses Movement Specialisatie & uitwisseling Macro / regionale focus Bovenlokaal energieneutraal Bijv: Zonneparken in Sahara Windparken op zee Biomassa uit buitenland

Zometeen: gesprekstafels! Wat betekenen deze dilemma s in uw gemeente? Hoe kijkt u naar duurzame energie in het buitengebied? Welke vragen heeft u? Stel ze aan elkaar!

Programma 20.00u welkom door wethouder Wil Kosterman 20.05u toelichting gespreksavond en programma door Martine van der Woude 20.10u presentatie Gerben de Vries, NMU 20.25u uiteen aan gesprekstafels 3 rondes: kansen, zorgen, oplossingen 21.45u terugkoppeling van de tafels 21.55u afsluiting 27

Bedankt voor uw aanwezigheid en inbreng!