H.278350.0614 Behandeling van aambeien (poliklinisch)
2
Wat zijn aambeien In de overgang van de anus naar de endeldarm bevinden zich zwellichamen, die de sluitspier helpen om de darmuitgang vocht- en gasdicht afgesloten te houden. We spreken van aambeien (hemorroïden) wanneer de zwellichamen abnormaal sterk opzetten en van hun plaats losraken. Meestal zorgt dit alleen tijdens en kort na de stoelgang voor klachten. Soms kunnen ze zo sterk opzwellen en naar buiten uitzakken dat ze blijvend buiten de sluitspier uitpuilen. Wat is de oorzaak van aambeien Door vaak en hard persen raken de bloedvaten gestuwd en zetten uit. Hierdoor zwelt het sponzige weefsel van de zwellichamen sterk op en wordt de aambei tussen ontlasting en sluitspier naar buiten geknepen. Persen is meestal een gevolg van harde, droge ontlasting door een tekort aan vezelstoffen in het voedsel en/of door te weinig drinken. Ook uitstel van de stoelgang kan de ontlasting laten indrogen. Verder kunnen een hoog lichaamsgewicht en onvoldoende lichaamsbeweging een rol spelen bij het ontstaan van aambeien. In de zwangerschap is er een grotere kans op aambeien. Welke klachten treden op Aambeien kunnen allerlei klachten veroorzaken: de opgezwollen aambei geeft vaak loze aandrang en een propgevoel. een minder goede afsluiting van de anus kan tot lekkage van darmslijm en dunne ontlasting leiden. Dit kan weer huidirritatie en hinderlijke jeuk veroorzaken. het kwetsbare slijmvlies met uitgezette bloedvaatjes kan door lang en krachtig persen, beschadiging door harde ontlasting of te hard wrijven met toiletpapier kapot gaan en oppervlakkig bloedverlies veroorzaken. de naar buiten gezakte aambei gaat eerst vanzelf weer terug, maar moet in een later stadium vaak naar binnen worden geduwd. In ernstiger gevallen kan de aambei door de sluitspier worden afgekneld, met als gevold stuwing in de bloedvaten, toename van de zwelling, pijn en kans op een bloeding. 3
de sluitspier kan door pijn in een kramptoestand raken, waardoor de afklemming en de stuwing nog verder toenemen en stolselvorming in het uitgezette netwerk van bloedvaten kan optreden. Hierdoor ontstaat een vaste en niet meer terug te duwen, pijnlijke zwelling in de anus. Let op: niet alle bloedverlies uit de anus is het gevolg van aambeien! Daarom moet de arts bij een bloeding uit de anus altijd nagaan wat de oorzaak van het bloedverlies is. Ook wanneer er duidelijk aambeien aanwezig zijn. Dit moet zeker wanneer er bloed op of door de ontlasting zit. Vooral bij personen ouder dan 50 jaar is een aanvullend onderzoek dan vaak noodzakelijk. U heeft met uw behandelend arts besloten tot het behandelen van uw aambeien. Belangrijk! Bloedverdunnende medicijnen verhogen de kans op bloedingen. Als u deze gebruikt moet u dit voor de behandeling aan uw arts melden, zodat u er zo nodig tijdelijk mee kunt stoppen. Voorbereiding thuis Voor dit onderzoek kunt u gewoon eten (u hoeft niet nuchter te zijn). U kunt de medicijnen die u gebruikt gewoon innemen. Neem iemand mee die u naar huis kan brengen. Wat neemt u mee Uw patiëntenkaart. Schoon ondergoed. Waar meldt u zich Hardenberg: u neemt plaats in wachtkamer E, bij de poliklinische OK op de begane grond tegenover de liften. De verpleegkundige haalt u daar op. Coevorden: u meldt zich bij de balie van de poli chirurgie. 4
Uitwendig en inwendig onderzoek De arts bekijkt eerst uitwendig de anus en de directe omgeving. Daarna brengt hij of zij een glijmiddel aan en onderzoekt inwendig met de wijsvinger de anus en het begin van de endeldarm. Vervolgens brengt de arts voorzichtig de proctoscoop in en bekijkt hiermee het gebied. Dit onderzoek duurt meestal maar enkele minuten. Proctoscopie Een proctoscopie behoort tot het standaardonderzoek bij aambeien. De arts bekijkt met een kort kijkbuisje (de proctoscoop) inwendig het laatste deel van de endeldarm en de anus. Het onderzoek vindt plaats op een speciale onderzoekbank en is niet pijnlijk, tenzij er bij de anus sprake is van een op zichzelf pijnlijke aandoening. Wanneer u zich goed kunt ontspannen verloopt het onderzoek doorgaans gemakkelijker. Het is een veilig onderzoek dat praktisch nooit tot complicaties leidt. Extra handelingen Het kan zijn dat extra handelingen moeten worden verricht, zoals het wegnemen van weefsel voor het onderzoek. Het onderzoek kan dan wat langer duren. Als de arts wil zien of er hoger in de endeldarm afwijkingen zijn, kan dit gedeelte met een wat langere kijkbuis (de rectoscoop) worden bekeken. Wanneer inwendig onderzoek vanwege pijn onmogelijk is, kan het onder plaatselijke of algehele verdoving worden uitgevoerd. Bij de protoscopie kan direct met de behandeling (het plaatsen van aambeiringetjes) worden gestart. Behandeling Het doel van de behandeling is het verkleinen en weer op hun oorspronkelijke plaats terugbrengen van de uitgezette zwellichamen. Dit gebeurt tijdens de proctoscopie door het afbinden van overtollig slijmvlies met kleine rubberen ringetjes. Het afgebonden weefsel sterft af binnen 3 tot 10 dagen. Het aambeiweefsel zelf is ongevoelig, zodat voor deze behandeling geen verdoving nodig is. 5
Nazorg Na de behandeling veroorzaakt de afgebonden aambei vaak een gevoel van aandrang en een dof zeurend gevoel in de onderbuik. Hierdoor ontstaat behoefte om te ontlasten, maar dit moet juist voorkomen worden. Hoe langer het afgebonden weefsel rustig de tijd krijgt om te verschrompelen, hoe beter het is. Lang zitten en persen zijn de eerste dag na de behandeling af te raden. De afgebonden aambei en het ringetje verdwijnen meestal ongemerkt met de ontlasting, maar soms kan hierbij wat bloedverlies optreden. U kunt zich een paar dagen niet lekker voelen. Tegen de pijn mag u een paracetamoltablet gebruiken, maximaal 4x 2 tabletten per dag. Medicijnen die acetysalicylzuur bevatten (o.a. aspirine) in overleg met uw arts stoppen of doorgebruiken. U hoeft geen speciaal dieet te gebruiken. Om obstipatie of harde ontlasting te voorkomen kunt u wat extra zemelen of gewelde pruimen gebruiken en veel drinken. Overmatig gebruik van alcohol is de eerste twee weken af te raden. Laxeermiddelen alleen gebruiken in overleg met uw specialist. Gedurende de herstelperiode (ca 2 weken) geen zware lichamelijke activiteiten verrichten. Herhalen van de behandeling Soms lukt de behandeling niet in één keer. Deze kan na een maand herhaald worden, tot de klachten over zijn. Het is soms nodig om over te gaan tot operatie om aambeien te verwijderen. Complicaties De anus is een gebied dat rijk is aan bloedvaten. Hierdoor is er na de behandeling kans op bloedverlies. U krijgt daarom na de proctoscopie een (maand)verband. U merkt in het algemeen niet veel van het verschrompelen en loslaten van de afgebonden aambei en kan meestal de volgende dag de gewone activiteiten weer oppakken. 6
Wanneer na enkele dagen het ringetje loslaat, kan het wondje opengaan en wat bloedverlies veroorzaken. Dit is normaal. Als het bloeden aanhoudt (meer dan een koffiekopje vol) is er sprake van een bloeding en dient u direct contact op te nemen met het ziekenhuis. Tot slot Het is niet uitgesloten dat er later toch weer aambeivorming optreedt. De kans hierop is groter wanneer men zich niet aan de gegeven adviezen houdt. Het is verstandig om een nieuwe behandeling niet te lang uit te stellen: hoe groter de afwijking, des te ingrijpender en vervelender is de behandeling. Vragen Krijgt u erge pijn, flink bloedverlies of zwelling bij de anus, moeilijkheden met plassen, dan moet u direct contact opnemen met het ziekenhuis. Maandag tot en met vrijdag 9.00 uur tot 12.00 uur en 14.00 uur tot 16.00 uur Hardenberg : polikliniek chirurgie: (0523) 276310 Coevorden : polikliniek chirurgie: (0524) 526311 Buiten kantooruren en in het weekend (0523) 276000 7
8