KLIMAAT, STORMEN EN HOOG WATER Versie 27-6-2011 Onderstaand overzicht behoort tot het project Waddenarchieven, dat wordt gefaciliteerd door de Waddenacademie (www.waddenacademie.knaw.nl). Het overzicht is als volgt opgebouwd: Landelijke archieven Archieven in Noord-Holland Archieven in Friesland Heeft u vragen over het project of aanvullende informatie over archiefmateriaal betreffende het waddengebied, dan nodigen wij u uit om contact op te nemen met de Waddenacademie: tel. 058-2339032, e-mail: syds.wiersma@waddenacademie.knaw.nl LANDELIJK NATIONAAL ARCHIEF Toegangsnr. Archieven Inhoud 2.03.01 Ministeries voor Algemeene Oorlogvoering van het Koninkrijk (AOK) en van Algemene Zaken (AZ): Kabinet van de Minister-President (KMP), (1924) 1942-1979 (1989) 2.04.07 Ministerie van Binnenlandse Zaken, Afdeling 2. Periode 1820-1823 oktober 14 I Periode (1924)1942-1969(1975) 3 Maatschappelijke wetenschappen 35 Openbaar bestuur 351 Bestuursuitoefening 351.79 Rijkswaterstaat - 2057: Stukken betreffende de organisatie en werkzaamheden van de Stormvloedwaarschuwingsdienst en de Waarschuwingsdienst voor Stormvloed, 1954-1965, 1 omslag 1
Waterstaat, 1814-1877 2.06.075 Ministerie van Landbouw, Nijverheid en Handel: Afdeling Nijverheid, 1906-1922 2.5.Zeewerken, ijsgang en overstromingen, calamiteuze polders in Zeeuws- Vlaanderen, provinciale werken en algemene zaken (commissaris J.F.J. Midderigh), nrs. 1169-1272 - 1263: Algemene rapporten over stormschade, 1822 [dossier 231] - 1263: Stormschaden in Friesland, 1822 [dossier 232] - 1263: Stormschaden in Groningen, 1822 [dossier 233] 3. Periode 1823 oktober 15-1828/1831 3.3 Verbaal watersnood 1825, nrs. 2085-2096 4. Periode 1829/1832 1877 4.1 Natte waterstaat 1829-1865 en gehele waterstaat 1866-1877, nrs. 2146-4792 - 2492-2494: Stormvloed van 1825, 1829-1844 [rubriek 18] - 4495: Stormvloed van 1820, 1831-1832 [rubriek 482] Overzicht van taken van de Afdeling Nijverheid F METEOROLOGIE Toezicht op het Koninklijk Meteorologisch Instituut Koninklijk Besluit van 19 juni 1899 S. 116 tot vaststelling van een reglement voor het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut, vernieuwd bij Koninklijk Besluit van 13 augustus 1906 S. 220; dossier 101-109 Toezicht op de Stormwaarschuwingsdienst; dossier 110 (De stormwaarschuwingsdienst werd opgericht op 1 juni 1860 (zie: "Koninklijk Meteorologisch Instituut 1854-1954", blz. 38 en 145) Inventaris B HET IN RUBRIEKEN ("DOSSIERS") INGEDEELDE ARCHIEF VII HOOFDRUBRIEK METEOROLOGISCH INSTITUUT EN STORMWAARSCHUWINGSDIENST - 376-379: Dossier 101 - Meteorologisch instituut, algemene zaken, 1906-1922, 4 pakken - 386: Dossier 107 - Meteorologisch instituut, publicaties, 1906-1913, 1 omslag - 387-391: Dossier 108 - Meteorologisch instituut, weerberichten, 1906-1922, 6 pakken - 392: Dossier 109 - Meteorologisch instituut, jaarverslagen, 1906-1922, 1 pak - 393: Dossier 110 Stormwaarschuwingsdienst, 1907-1916, 1918-1919, 1921, 1 pak 2
2.16.23.02 Ministerie van Waterstaat, Afdeling Scheepvaart, 1923-1926 2. Dossiers 18-150, A, RV, S, VM, nrs. 3034A-3050-3041-3043: Meteorologisch instituut [dossiers 101-109] - 3043: Stormwaarschuwingsdienst [dossier 110], 1923-1926 2.16.45 Delta-Commissie, (1936) 1953-1961 I Archief van de Delta-commissie A Archief van de Plenaire commissie B Archief van de voorzitter 2 Technisch onderzoek 2.1 De oorzaken en gevolgen van de stormramp 1953 2.2 De mogelijkheden tot plaatsing en vervaardiging van zeeweringen, nrs. 32-52, o.a. - 48: Rapport van ir.j.b. Schijf inzake de "Frequenties van de waterstanden in en om de Waddenzee, 1960, 1 deel 3 Onderzoek naar de sociaal-economische gevolgen C Archief van de secretaris II Archieven van de werkgroepen, o.a. Veiligheid Binnendijks, Metereologie en Oceanografie, Bestaande Dijken, Economie, Schelpdieren en Visserij A Werkgroep 1 "Veiligheid binnendijks", nrs. 85-109 - 95: Brief van de gezamenlijke hoofdingenieurs-directeuren van de Provinciale Waterstaat in de provincies Groningen en Friesland aan de secretaris van de Delta-commissie betreffende de zeeweringen langs de Fries-Groningse kust, 23 febr.1954, 1 stuk (afschrift) - 105: Nota van ir.j. van der Kley houdende een overzicht van overeenkomstige stormvloedstanden op 1 februari 1953 in het Waddengebied, 18 jan. 1955, 1 stuk - 106: Nota van dr. J.J. Dronkers inzake de huidige stand en nauwkeurigheid van getijberekeningen van stormvloedstanden en hun betekenis voor de Deltawerken, 1956, 1 deel - 107: Correspondentie met het K.N.M.I. te De Bilt, het Waterloopkundig Laboratorium te Delft, de Cultuurtechnische Dienst van het ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening en de Technische Hogeschool te Delft betreffende opgetreden en nog te verwachten maximale stormvloedstanden langs de gehele Noordzee- en Waddenkust, 1953-1957, 1 omslag 3
2.16.60.04 Ministerie van Waterstaat, Handel en Nijverheid, 1877-1905: Afdeling Handel en Nijverheid I, 1878-1905 I Geregistreerde stukken A Periode, 1878-1897 1. Rubrieksgewijs herordend verbaal, nrs. 1-368 - 132-143: Meteorologie, 1878-1897 B Periode, 1898-1905 1. Rubrieksgewijs herordend verbaal - 642-643: D.101 Meteorologie, algemene zaken, 1898-1905 - 655-656: D.108 Weerberichten, 1898-1905 - 657: D.109 Jaarverslagen, 1904-1905 - 658: D.110 Stormwaarschuwingsdienst, 1899-1904 NOORD-HOLLAND NOORD-HOLLANDS ARCHIEF Toegangsnr. Archieven Inhoud 18 Provinciaal Bestuur, 1851-1943 2. Archief van Gedeputeerde Staten 2.1.Algemeen, nrs. 224-1773: besluiten, vergaderagenda s, presentieregisters, nummerregisters, indicateurs, provinciaal blad Noord-Holland, circulaires 2.2.Organisatie 2.2.3. Eigendommen. Werken in beheer bij de provincie (1820-1 augustus 1876), nrs. 1787-1800 - 1791: Stukken betreffende de regeling van het beheer van het provinciaal meteorologisch observatorium te Den Helder, de opheffing daarvan, de overdracht van instrumenten aan het Rijk en de overdracht door de Provincie aan het Rijk van het gebouwtje op de Heldersche Zeewering met de daarin aanwezige instrumenten, behoord hebbende bij het vroegere provinciaal meteorologisch observatorium, 1881-1883, 1903-1904, 1 pak 3.1.13. Waterstaat, nrs. 7045-7069 3.1.13.1 Algemeen - 7045: Rapporten over stormen en stormvloeden en stukken betreffende het herstel van schade aan waterstaatswerken, ontstaan door stormen, 4
stormvloeden en ijsgang, 1852-1936, 1 pak. NB: Zie ook het archief van Gedeputeerde Staten, inv.nrs. 4746, 4747 en 4772-7046: Stormrapporten en stukken betreffende het herstel van schade aan waterstaatswerken, ontstaan door stormen in januari en februari 1877, alsmede stukken betreffende de instelling van een commissie ter bepaling van de schade, geleden door inwoners van Marken, die voor vergoeding door de Algemene verenigde commissie ten behoeve van noodlijdenden door watersnood te Amsterdam in aanmerking komt, 1877, 1 omslag 24 Provinciale Waterstaat, 1882-1910 3 Bijlage: Lijst van van 51 rubrieken ("nummers van orde") in de agenda's (inventarisnrs. 109-130), o.a. - 13a: Statistiek; algemeen verslag; waarnemingen te Den Helder 135 Rijkswaterstaat, opzichters vóór 1850 2.4. Cornelis van der Sterr Cornelis van der Sterr was opzichter van de rijkswaterstaat op Vlieland (1828-1832); daarna opzichter van de provinciale waterstaat te Den Helder (Nieuwediep) van 1833 tot zijn overlijden op 22 augustus 1869. Hij was tevens opzichter van de rijkswaterstaat te Nieuwediep (vanaf 1841). Van der Sterr was van 1 april 1825-1829 gemeentearchitect op Texel 2.4.2. Bijzonder, nrs. 38-43c, o.a. - 41: Staten houdende waarnemingen van het hoog- en laagwater en van de weersgesteldheid in de haven van Vlieland, 1831 dec.-1849, 1 pak - 43a: Staten houdende waarnemingen van het hoog- en laagwater en van de weersgesteldheid in het Nieuwediep, 1836-1844, en in de haven beoosten het Oude Schild op Texel, 1841-1842 156 Rijkswaterstaat Directie Noord-Holland te Haarlem, 1811-1930 3. Inventaris 3.2. Periode 1868 1881 3.2.3. Taken 3.2.3.5. Zee- en havenwerken 3.2.3.5.4. Provinciale werken, nrs. 417-418 - 417-418, 1868-1877, 1881, 1 pak en 1 omslag g. het onderhoud van het meteorologisch observatorium te Den Helder 3.3. Periode 1882 1930 3.3.3. Taken 3.3.3.5. Zee- en havenwerken 5
3.3.3.5.1. Algemeen, nrs. 692-706 - 692-695, 1882 1930, 4 pakken A. Staten van strandmetingen, waterstanden (1882-1905, 1908, 1913-1914, 1917, 1921) en waarnemingen van het meteorologisch observatorium te Den Helder (1887, 1896-1908) - 696-701, 1882 1930, 6 pakken Rapporten over stormen en stormvloeden en stukken betreffende het herstel van schade, ontstaan door stormen, stormvloeden, waaronder de watersnood van 1916, en ijsgang 354 Rijkswaterstaat, directie Noord-Holland te Haarlem, 1952-1980 355 Rijkswaterstaat Directie Noord-Holland, ingenieurs, arrondissementen, opzichters/dienstkringen, diensten, werken, 1811-1984 2.1. Archief geordend op code 2.1.3. Waterstaatswerken 2.1.3.33: Rampen, schadegevallen, nrs. 469-474, o.a. - 470-471: Stukken betreffende de verslagen van stormvloeden en het herstel van de schade, 1954-1980, 2 pakken 2.1.3.45: Stormvloeden, nr. 500-500: Verslagen van stormvloedhoogten en de hierdoor ontstane schades, (1935-) 1953-1954, 1963, 1 pak 2.4. Opzichters van de waterstaat 1810-1849 2.4.2. Cornelis van der Sterr 1821-1849, nrs. 616-639 2.4.2.2. Stukken betreffende bijzondere onderwerpen, nrs. 635-639 - 639: Staten houdende waarnemingen van het hoog- en laagwater en van de weersgesteldheid in het Nieuwediep, 1836-1844, alsmede in de haven beoosten het Oudeschild op Texel, 1841-1842 FRYSLÂN TRESOAR Toegangsnr. Archieven Inhoud 1 Bestuur van de Saksische hertogen over Friesland 3. Stukken uit het sächsisches hauptstaatsarchiv te Dresden 3.3. Geheimes Archiv 3.3.2. Frieszländische Sachen (Friese zaken) 6
2 Collectie microfiches van stukken betreffende het bestuur van Friesland, (1498) 1524-1581 (1598), waarvan de originelen in het Algemeen Rijksarchief te Brussel berusten 3.3.2.01. Generalia 3.3.2.01.07. Frieszländische Sachen 1505-1509 - 837: Brief van graaf Edzard, stadhouder, aan hertog George van Saksen, waarin hij schrijft zijn vorige brief te hebben ontvangen betreffende de aanmaning aan de Ommelanders om hem hulde en eed te doen. Voorts schrijft hij over de achterstallige belastingen en vraagt of hij, gezien de grote armoede in de gebieden vanwege de zware stormen, dezelfde belastingen moet verordenen als die in de dorpen in Westfriesland. Gegeven te Aurich op 13 december 1508. Expeditie, opgedrukt zegel is verloren gegaan. NB: Vpl: Loc. 8182, 1505-1509, fol. 295. Opm: Zie ook: inv.nr. 874 Briefwisseling van de landvoogden Alva, Requesens en Don Juan met kolonel, later luitenant-stadhouder en vanaf 16 december 1573 stadhouder Di Robles, betreffende de politieke en militaire situatie in Stad en Lande en in Friesland, met name over bewegingen, bevoorrading en betaling van de regeringstroepen in de strijd tegen de opstandsgezinden. 1572-1577 en zonder datum. Fiche: Inv.nr. 1737-2, ff.26-388 inv.nrs. 931-1019 - 971: Door storm zijn dijken in Friesland doorgebroken en de vier Friese oorlogsschepen waarschijnlijk vergaan met verlies van ongeveer 300 soldaten, 1573. Fiche: Inv.nr. 1737-2, f.124 7 Stadhouderlijk Archief: het archief in Tresoar 1.1.3. Derde afdeling: Stukken van bestuurlijke en militaire aard 1.1.3.1. Stadhouderschappen en militaire functies in de Republiek 1.1.3.1.3. Bestuurlijke zaken 1.1.3.1.3.1. Friesland 1.1.3.1.3.1.1. Het gewest als geheel 1.1.3.1.3.1.1.5. Waterstaat, openbare werken, verkeer en vervoer - 402: Notitie over de schade die de stormen van 19-21 februari aan de dijken en de paalweringen hebben aangericht, (tweede helft 17de eeuw), 1 stuk. NB: Gottschalk, Stormvloeden, bracht geen uitkomst in het dateringsvraagstuk 9-01 Provinciale Waterstaatsdienst van Friesland, 1876-1964 (1981), met retroakta, 1831-1875 02.02. Stukken betreffende bijzondere onderwerpen 02.02.02. Taakuitoefening 02.02.02.04. Toezicht op en (voorbereidingen tot) uitvoering van werken betreffende zee-, IJsselmeer-, en slaperdijken 7
02.02.02.04.02. Zee- en IJsselmeerdijken 02.02.02.04.02.03. Aanleg, verbetering en onderhoud 02.02.02.04.02.03.01. Gehele tracé - 1354: Stukken betreffende herstel van schade aan zeedijken als gevolg van stormvloeden, 1880-1943, 1 omslag 02.02.02.04.02.03.02. Tracé Munnekezijl Dijkshoek - 1364: Stukken betreffende herstel van schade aan de zeedijk te Wierum als gevolg van de stormvloed op 22 december 1954, opgemaakt in 1955-1957, 1 omslag 02.02.02.04.02.05. Stormvloeden en zeedefensie, nrs. 1395-1407 11 Provinciaal Bestuur van Friesland, 1813-1922 3.2. Gedeputeerde Staten, 1814-1918 - inleiding 4. Inventaris 4.2. Stukken betreffende bijzondere onderwerpen 4.2.7. Waterstaat en verkeer 4.2.7.6. Waterstaatswerken aan of in de zee 4.2.7.6.2. Buiten de zeewerende waterschappen 4.2.7.6.2.1. In meerdere kustgebieden - 3455: Rapporten over stormweer en stormschade ingediend door de hoofdingenieur van de waterstaat, waterschapsautoriteiten en burgemeesters, en stukken betreffende maatregelen genomen naar aanleiding van die rapporten, 1834, 1862-1878, 1 pak 4.2.11. Onderwijs, wetenschappen, kunst en cultuur 4.2.11.5. Wetenschappelijk onderzoek - 3829: "Frieslands Bodem en Klimaat", memorie opgesteld door J.J. Bruinsma en opgedragen aan Gedeputeerde Staten, 1864, 1 band 6. Inventaris 6.2. Stukken betreffende bijzondere onderwerpen 6.2.8. Waterstaat en verkeer 6.2.8.6. Waterstaatswerken aan of in de zee 6.2.8.6.2. Buiten de zeewerende waterschappen 6.2.8.6.2.1. Zeedijken, zeesluizen, zeehavens - 5535-5537: Rapporten over stormweer en stormschade, ingediend door de 8
hoofdingenieur van de Provinciale Waterstaat, waterschapsautoriteiten en burgemeesters en stukken betreffende die rapporten, 1880-1918, 3 pakken - 5541: Stukken betreffende genomen en nog te nemen maatregelen in verband met de door de zware stormen van 1906 en 1916 veroorzaakte schaden en overstromingen, 1906, 1916, 1 omslag - 5551: Stukken betreffende een klacht van particulieren over nalatigheid van het gemeentebestuur van Hindeloopen tijdens de stormvloed in de nacht van 13 op 14 januari 1916, 1916, 1 omslag 6.2.13. Onderwijs, wetenschappen en cultuur 6.2.13.6. Wetenschappelijk onderzoek - 5911-5912: Maandstaten van in Friesland verrichte weerkundige waarnemingen, 1877-1920, 2 pakken 9. Ter documentatie verzamelde stukken - 5980: Foto's van de stormschade aan de zeewering bij Wierum, 1906, 1 omslag. NB: Zie fotoverzameling, nrs. 6725-6732 12. Inventaris 12.1. Commissarissen-generaal, sinds 1814 gouverneur, sinds 1850 commissaris des konings (der koningin): hoofdarchief 12.1.2. Inventaris 12.1.2.2. Stukken betreffende bijzondere onderwerpen 12.1.2.2.8. Waterstaat en verkeer 12.1.2.2.8.3. Zeeweringen, sluizen en havens - 9444: Stukken betreffende het instellen van een onderzoek door het Rijk naar de omvang van de door de storm van februari 1825 veroorzaakte schade aan zeeweringen in verband met de rijksbijdrage in de herstellingskosten, 1826, 1 omslag 12-01 4. Gedeputeerde Staten van Friesland, 1919-1961 4.2. Stukken betreffende afzonderlijke onderwerpen 4.2.4. Taakuitvoering 4.2.4.08. Waterstaat (-1.79) 4.2.4.08.5. Waterkeringen: diverse stukken 4.2.4.08.5.3. Stand van het buitenwater - 2595: Stukken betreffende de stormvloed van 1 februari 1953, opgemaakt 1953, 9
1 omslag - 2596: Circulaire aan de beheerders van zeewerende werken betreffende de te nemen maatregelen bij storm, 1953, december 11, 1 stuk - 2597: Rapport, ingekomen van de Hoofdingenieur-Directeur van de Provinciale Waterstaatsdienst over de stormvloed van 16 januari 1954, met lengteprofiel van de zeeweringen, 1954, 1 omslag - 2598: Rapport, ingekomen van de Hoofdingenieur-Directeur van de Provinciale Waterstaatsdienst, over een fictieve inundatie van gebieden in Friesland bij zware stormvloed, 1954, juli 8; met kaart, 1 stuk 12-19-2 Provinciaal bestuur, 1962-1986 1.2. Inventaris 1.2.2. Stukken betreffende afzonderlijke onderwerpen 1.2.2.2. Taakuitvoering 1.2.2.2.6. Openbare veiligheid 1.2.2.2.6.1. Water- en stormgevaar en verdrinking - 4276: Stukken betreffende de evaluatie van de hulpverlening na de windhoos op Ameland, 1972-1976, 1 pak. NB: Met retroacta 1.2.2.2.7. Waterstaat - 4341: Stukken betreffende de toestand van de zeewering en maatregelen tijdens de stormvloed in Friesland, 1959-1978, 1 omslag - 4343: Stukken betreffende het evalueren van de maatregelen genomen tijdens de stormvloed van 15 en 16 februari 1962, 1962, 1 omslag 49 Rijkswaterstaat, 1803-1849; Rijkswaterstaat in Friesland, (1840) 1849-1951 (1957) 94-1940 8. Rijkswaterstaat in Friesland (1840) 1849-1951 (1957) 94-1940) 8.05: Archief van het arrondissement Friesland (vanaf 1918 Leeuwarden), 1882-1951 (1956) - 579: Weersgesteldheid in Nederland 1932, 1 stuk 8.11. Archief van de Dienstkring Leeuwarden (1920-1937), nrs. 876-877 - 877: Stukken betreffende opnemen en herstellen van stormvloedschade op Ameland en te Harlingen, 1936-1937, 1 omslag 49-01 Rijkswaterstaat, 1952-1977 2. Archief van het arrondissement Leeuwarden (1944) 1952-1956 (-1968) 2.1. Stukken betreffende bijzondere onderwerpen 10
GRONINGEN GRONINGER ARCHIEVEN Toegangsnr. Archieven Inhoud 2.1.3. Taakuitvoering 2.1.3.1. Algemeen - 8-9: Registers van stormvloeden van het waarnemingspunt Oostmahorn, 1944-1968 3. Archief van het arrondissement Friesland-West (1952-) 1956-1977 3.1. Stukken betreffende bijzondere onderwerpen 3.1.3. Taakuitvoering 3.1.3.01. Algemeen - 42: Register van stormvloeden over de periode 1966-1975 van het waarnemingspunt Harlingen, 1966-1975, 1 katern 3.1.3.09. Waddeneilanden 3.1.3.09.1. Algemeen - 183: Stukken betreffende verslagen en fotoreportages van stormvloeden en de ontstane beschadigingen aan zeeweringen van de waddeneilanden, 1962-1976, 1 pak 11