PROGRAMMABOEK Luthers Woerden Seizoen 2015-2016
2
VOORWOORD Voor u ligt het programmaboekje met daarin de activiteiten voor het komende seizoen. Zoals u kunt zien is het een breed aanbod geworden. Er zit vast iets tussen dat u zal aanspreken. Centraal staat in ieder geval de gedachte van het leerhuis, waar men altijd samen met anderen tot kennis komt. In de ontmoeting word je als mens gevormd. De activiteiten putten uit het rijke erfgoed van de lutherse traditie. Maar traditie betekent niet zoiets als stilstand of vasthouden aan het oude. Traditie komt van tradere, dat doorgeven of overleveren betekent. Wij op onze beurt zoeken naar eigen woorden en vormen om door te geven wat ons raakt. Ik hoop dat de Lutherse Kerk in Woerden ook in het komende seizoen weer voor velen (ook voor niet-lutheranen!) een gastvrij huis mag zijn. Maarten Diepenbroek 3
LUTHERSE GEMEENTE WOERDEN De Evangelisch-Lutherse Gemeente Woerden, zoals de kerk voluit heet, heeft een traditie die teruggaat tot 1520, toen Jan de Bakker - Johannes Pistorius - als eerste volgeling van Maarten Luther in Woerden terugkeerde en daar zijn afwijkende leer verkondigde. Alhoewel deze gemeente binnen de Protestantse Kerk Nederland te Woerden - gemeten naar het aantal gemeenteleden - zeker niet het grootste kerkgenootschap vormt, is zij bijna 500 jaar later nog altijd springlevend. In 2014 is het 450-jarig jubileum van deze oudste lutherse gemeente en wellicht ook oudste protestantse gemeente in Nederland uitgebreid gevierd. De lutherse gemeente in Woerden is een gemeente met een sterk oecumenisch karakter, waar veel aandacht is voor liturgie, diaconie en muziek. Het is een liberale gemeente waar mensen zich thuis voelen en waar gezocht wordt naar nieuwe mogelijkheden om de verschillende generaties te bereiken en aan te spreken, waar mogelijk in samenwerking met andere kerken. Elke zondag worden er kerkdiensten gehouden, regelmatig worden er kinderen gedoopt, er wordt avondmaal gevierd, er vinden huwelijksinzegeningen plaats en er worden rouwdiensten gehouden. Een kerkgebouw is waardevol als je er tot rust, bezinning of inkeer kunt komen, of als je er nieuwe energie en bemoediging vindt. 4
In ons doen en laten binnen de gemeente komt een viertal elementen terug: Een open gemeente: de kerk als herberg Een open kerkgebouw: de kerk als bezinningsplek Zichtbaarheid in de samenleving Liturgie en muziek Deze elementen vindt u terug in het activiteitenprogramma dat we dit seizoen aanbieden. Graag nodigen wij u uit bij de volgende activiteiten, waarvan u verderop in dit boekje een uitgebreide omschrijving aantreft: 5
Koffie met noten ds. Maarten Diepenbroek Iedere eerste woensdagochtend van de maand van 10.00 tot 11.30 uur. Eerste keer is op 2 september. Leerhuis cantates van Bach ds. Maarten Diepenbroek Dinsdag 22 september, 13 oktober en 17 november, aanvang 20.00 uur Zangavond De zingende zwaan ds. Maarten Diepenbroek en Jeroen de Haan, cantor-organist Zaterdag 3 oktober, aanvang 20.00 uur Orgelvesper en maaltijd op Hervormingsdag Zaterdag 31 oktober, 17.00 uur (vesper), 18.00 uur (maaltijd) Symbolisch bloemschikken Hanneke Maassen Donderdag 5 november, aanvang 20.00 uur Gemeenteweekend in Huizen Zaterdag 7 en zondag 8 november Lezing Lutherse kerkmuziek door de eeuwen heen Dr. Arie Eikelboom en Jeroen de Haan Maandag 11 januari, aanvang 20.00 uur Lezing De monnikenberg Athos ds. Pieter Masmeijer Dinsdag 26 januari, aanvang 20.00 uur Leerhuis liturgie en kerkmuziek ds. Maarten Diepenbroek Dinsdag 9 februari, 8 maart en 12 april, aanvang 20.00 uur 6
Aan tafel met Luther, Tischreden ds. Wim van Beek Donderdag 18 februari en 17 maart, aanvang 18.30 uur De kerk van Luther, muzikale rondleiding ds. Wim van Beek en Jeroen de Haan, cantor-organist Donderdag 14 april, aanvang 20.00 uur Verder worden door de Werkgroep Geloof en Cultuur van de gezamenlijke PKN-kerken Woerden de volgende activiteiten georganiseerd in de Lutherse Kerk: Openingsavond werkgroep Geloof en Cultuur Samuel: Van Minaret tot Domtoren Dinsdag 8 september, aanvang 20.00 uur Mounir 13de ds. Haitsmalezing, Beweging van de wederdopers door historicus Sander Wassing Donderdag 19 november, aanvang 20.00 uur Lezing Zoektocht door het Vaticaan van paus Franciscus Stijn Fens Dinsdag 5 januari, aanvang 20.00 uur Nadere informatie over deze activiteiten kunt u vinden in het programmaboekje van de werkgroep. 7
KOFFIE MET NOTEN Datum: Aanvang: Leiding: Aanmelden: Kosten: Woensdag 2 september 2015 en verder iedere woensdagochtend van de maand 10.00 uur ds. Maarten Diepenbroek niet noodzakelijk, maar mag via ds.lutherswoerden@gmail.com vrijwillige bijdrage voor de koffie Op woensdagmorgen is er markt in het centrum van Woerden. De Lutherse Kerk opent die ochtend haar deuren voor Koffie met noten. Samen liederen zingen in een ongedwongen sfeer. De predikant zorgt voor een aantal liederen die passen bij de tijd van het jaar. U kunt ook zelf een lied aandragen dat u graag zingt. Uiterlijk om 11.30 uur sluiten we de activiteit af. 8
LEERHUIS BACH CANTATES Datum: Aanvang: Leiding: Aanmelden: Kosten: Dinsdag 22 september, 13 oktober en 17 november 2015 20.00 uur ds. Maarten Diepenbroek via ds.lutherswoerden@gmail.com vrijwillige bijdrage voor de koffie De muziek van J.S. Bach (1685-1750) staat voor velen gelijk aan een religieuze ervaring. Bach wordt ook wel de vijfde evangelist genoemd en is verreweg de beroemdste lutheraan. Wat maakt zijn muziek zo bijzonder? Hoe ging Bach te werk? En waar raakt zijn muziek aan ons leven? In dit leerhuis besteden we ook aandacht aan de manier waarop de cantates van Bach een rol speelden in de lutherse eredienst van zijn tijd. Iedereen is van harte welkom, (muzikale) voorkennis is niet nodig. Dinsdag 22 september: Was Gott tut, das is wohlgetan (BWV 99) Dinsdag 13 oktober: Schmücke dich, o liebe Seele (BWV 180) Dinsdag 17 november: Bleib bei uns Herr (BWV 6) 9
ZANGAVOND DE ZINGENDE ZWAAN Datum: Zaterdag 3 oktober 2015 Aanvang: 20.00 uur Leiding: ds. Maarten Diepenbroek en Jeroen de Haan, cantor-organist Aanmelden: niet nodig Kosten: vrijwillige bijdrage voor de koffie Op deze avond verkennen we het lutherse gehalte van het liedboek dat in 2013 is verschenen. Er staan niet alleen liederen van Maarten Luther zelf in, maar ook liederen uit de lutherse wereldkerk, uit bijvoorbeeld Amerika of Canada. Eigentijdse liederen die een ander luthers geluid laten horen. Een avond voor wie van zingen houdt of graag luistert naar mooie liederen. 10
ORGELVESPER EN MAALTIJD OP HERVORMINGSDAG Datum: Zaterdag 31 oktober 2015 Aanvang: 17.00 uur (vesper), 18.00 uur (maaltijd) Leiding: ds. Maarten Diepenbroek en Jeroen de Haan, cantor-organist Aanmelden: voor de vesper niet nodig, voor maaltijd aanbevolen, via secretariaatelgwoerden@gmail.com Kosten: vrijwillige bijdrage voor de maaltijd Is Hervormingsdag een dag om te vieren? Wie kijkt naar de gevolgen van de reformatie zou zeggen: eigenlijk niet, hoe kun je een kerkscheuring vieren? Aan de andere kant, Maarten Luther spijkerde zijn 95 stellingen op de deur van de slotkapel van Wittemberg aan de vooravond van Allerheiligen (1 november). Op Allerheiligen gedenkt de kerk dat wij de eersten niet zijn, velen zijn ons voorgegaan op de weg van geloof, hoop en liefde. Luther wilde geen kerkscheuring. De reformatie probeerde juist terug te gaan naar de bronnen. De bronnen van ons geloof. Zo beschouwd kan Hervormingsdag een dag zijn om te vieren. Een dag van herbronning, omdat een levende kerk zich steeds dient te vernieuwen. Een dag ook om in verbondenheid met alle gelovigen te vieren. 11
SYMBOLISCH BLOEMSCHIKKEN - LUTHERROOS Datum: Donderdag 5 november 2015 Aanvang: 20.00 uur Leiding: Hanneke Maassen Aanmelden: via secretariaatelgwoerden@gmail.com Kosten: kosten voor de bloemen (nog nader te bepalen) Hanneke Maassen, schrijfster samen met Tini Brugge van het boek Bloemen in beeld gaat op deze avond in op de symboliek van bloemen, kleuren en vormen op momenten van bezinning. Aanknopingspunt op deze avond is de Lutherroos die in elke lutherse kerk te vinden is. De deelnemers gaan op deze avond ook zelf aan de slag met het maken van een boeket. Misschien wel een weggeef-boeket, als bedankje of ter bemoediging voor iemand die dat nodig heeft. De bloemen zullen door de organisatie worden verzorgd. Wel graag een eigen bloemenschaar meenemen. 12
GEMEENTEWEEKEND HUIZEN Datum: Zaterdag 7 en zondag 8 november 2015 Aanvang: 10.00 uur (afsluiting op zondag om 16.00 uur) Aanmelden: Voor 1 november bij Els van Steenbeek, p.vansteenbeek@kpnplanet.nl. Locatie: Vakantiehuis Amsterdam Zuid Oud Huizerweg 16, 1411 GZ Huizen Kosten: 23,- per persoon voor het gehele weekend. Elk volgend gezinslid 18,-. Indien u slechts 1 dag kunt of wilt komen, bedragen de kosten 15,-. Elk volgend gezinslid 10,- Vervoer: Met elkaar meerijden stimuleren we van harte. Opgave van bestuurders graag bij Els van Steenbeek (zie hierboven). Een weekend lang met jong en oud(er) in de bossen bij Huizen: voor iedereen die van gezelligheid, kampvuur, barbecue, bosspelen, samen vieren, tafeltennis, voetballen en slapen in een stapelbed houdt. Elkaars onvermoede krachten en talenten leren kennen rondom een sfeervol huis uit de jaren dertig van de vorige eeuw. Maar ook als u alleen een dagje wilt genieten in de mooie bosrijke omgeving, bent u van harte welkom! 13
ARIE EIKELBOOM LUTHERSE KERKMUZIEK DOOR DE EEUWEN HEEN Datum: Maandag 11 januari 2016 Aanvang: 20.00 uur Leiding: Arie Eikelboom en Jeroen de Haan Aanmelden: niet nodig Kosten: vrijwillige bijdrage d.m.v. collecte Traditiegetrouw verzorgt Dr. Arie Eikelboom in januari een lezing in de Lutherse Kerk. Dit keer neemt hij ons mee in het onderwerp De functie en betekenis van de lutherse kerkmuziek door de eeuwen heen. Hij richt zich met name op de gemeentezang zoals die zich in de lutherse kerk afspeelde en op de functie van de cantorij in de loop der eeuwen. Daarbij passeren verschillende bekende componisten, zoals Schütz en Bach de revue. Over de lutherse gemeentezang door de loop der eeuwen is niet zoveel bekend; over de waardering en uitvoering binnen het Calvinisme des te meer. Zijn die verschillen altijd zo groot geweest? 14
LEZING DE MONNIKENBERG ATHOS Datum: Dinsdag 26 januari 2016 Aanvang: 20.00 uur Leiding: ds. Pieter Masmeijer Aanmelden: niet nodig Kosten: vrijwillige bijdrage voor de koffie In april 2015 was er grote belangstelling voor een dienst in de Lutherse Kerk Woerden, waarin de liturgie een Byzantijns karakter had en die geleid werd door ds. Pieter Masmeijer uit Zegveld. Een prima aanleiding om zich nu een avond met ons te richten op de Monnikenberg Athos te Griekenland met zijn 25 Oosters-Orthodoxe kloosters en op de ikonen en fresco s die daar te zien zijn. Met de beamer komen we heel dichtbij, stelt Pieter Masmeijer. 15
LEERHUIS LITURGIE EN KERKMUZIEK Datum: Aanvang: Leiding: Aanmelden: Kosten: Dinsdag 9 februari, 8 maart en 12 april 2015 20.00 uur ds. Maarten Diepenbroek via ds.lutherswoerden@gmail.com vrijwillige bijdrage voor de koffie Over liturgie moet je niet praten, liturgie moet je doen! Elvis Presley zong: A little less conversation, a little more action please! Maar toch is het goed om te weten wat je nu eigenlijk doet. Waarom doen we de dingen zoals we ze doen? In de kerkdienst zelf kun je dat eigenlijk niet uitleggen, dat is hinderlijk. Maar in een leerhuis is het heel goed mogelijk om de liturgie te doordenken. De predikant geeft achtergrondinformatie en leidt het gesprek. Een en ander wordt doorspekt met lied- en luistervoorbeelden. Iedereen is welkom, voorkennis is niet nodig. Dinsdag 9 februari 2016: over Aswoensdag Dinsdag 8 maart 2016: over de Stille Zaterdag Dinsdag 12 april 2016: over kyrie en gloria 16
AAN TAFEL MET LUTHER TISCHREDEN Praten onder het eten, over voor Maarten Luther essentiële thema s Datum: Aanvang: Leiding: Aanmelden: Kosten: Dinsdag 18 februari en 17 maart 2016 (u kunt ook één avond meedoen) 18.30 uur ds. Wim van Beek via secretariaatelgwoerden@gmail.com, graag voor resp. 13 februari en 12 maart vrijwillige bijdrage voor de maaltijd Maarten Luther heeft heel veel aan tafel gezeten met familie, vrienden en studenten. Altijd een vol huis. Zijn Tischreden werden opgeschreven, en beslaan minstens 6 kloeke delen. U wordt uitgenodigd voor een maaltijd, waarbij tijdens het eten een en ander gesproken zal worden over voor Luther belangrijke thema s. Met ernst en een kwinkslag, want zo was Luther ook wel weer. Over de vreugde, de rechtvaardiging, de duivel en natuurlijk het lied, en wat nog meer ter tafel komt. 17
DE KERK VAN LUTHER MUZIKALE RONDLEIDING Datum: Donderdag 14 april 2016 Aanvang: 20.00 uur Leiding: ds. Wim van Beek en Jeroen de Haan, cantor-organist Aanmelden: niet nodig Kosten: vrijwillige bijdrage voor de koffie De Lutherse Kerk is gebouwd als schuilkerk en in 1646 in gebruik genomen. In de kerk zijn diverse kerkschatten aanwezig zoals een doopschaal, avondmaalskan en beker en niet te vergeten prachtige glas-in-loodramen. Op deze avond wordt een muzikale rondleiding verzorgd waarbij de kerkschatten gekoppeld worden aan liederen die met elkaar gezongen worden. 18
FEEST VAN DE GEEST Feest van de Geest is een landelijk initiatief en wordt sinds 2006 georganiseerd. Het thema voor 2016 is: Vrijheid van Geest. Onze gemeente heeft besloten volgend jaar deel te nemen aan het Feest van de Geest. We doen dat in samenwerking met een groot aantal andere kerken en organisaties binnen de regio van het Groene Hart. In Woerden zijn dit: Hervormd Woerden West en Noord en de Gereformeerde Kerk. Doel Doel van Feest van de Geest is kerk en kunst met elkaar te verbinden. Kunstenaars maken een nieuw werk dat geïnspireerd is op het Pinksterverhaal. Zo komen kerkleden en niet-kerkleden op een nieuwe en bijzondere manier met kunst en het Pinksterthema in aanraking. Kunstenaars krijgen de gelegenheid om een kerkgebouw als expositieruimte te benutten in de hoop dat hun werk een breed publiek krijgt. De wederzijdse bevruchting van kerk/geloof en cultuur speelt daarin een belangrijke rol. Evenals het bereiken van een grotere openheid en toegankelijkheid van de kerkgebouwen. Kunst en kunstenaar Het kunstwerk wordt geëxposeerd in het betreffende kerkgebouw in de periode Hemelvaart t/m Pinksteren 2016. De kerk is gedurende de lange weekenden van 13.00-17.00 uur geopend. De kunstenaar zal af en toe aanwezig zijn. Tijdens de Pinksterviering speelt het kunstwerk een rol in de dienst. De kunstenaar kan tijdens de viering een toelichting geven, uiteraard in samenspel met de voorganger. 19
Adres Lutherse Kerk Jan de Bakkerstraat 11 3441 ED Woerden Meer informatie Website : www.lutherswoerden.nl Mail : secretariaatelgwoerden@gmail.com Lutherse Gemeente Woerden 20