Conform 91/155/EEG gewijzigd in 2001/58/EG - Nederland 1. VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD Identificatie van de stof of het preparaat en de vennootschap of onderneming Productnaam Gebruik van de stof of het preparaat Fabrikant / Leverancier Valvoline EMEA Division of Ashland Nederland B.V. Wieldrechtseweg 39 3316 BG Dordrecht Nederland Tel.: +31 78 6543 500 Fax: +31 78 6543 531 Consumptiegoederen: Engine Care. Brandstofadditief. Telefoonnr. noodgevallen Fax: +1 606 329 5701 of +1 800 274 5263 (Verenigde Staten;24 uur) +1 606 329 5184 (Verenigde Staten) 2. Stof/preparaat Samenstelling van en informatie over de bestanddelen Preparaat CAS nummer % naar gewicht EG nummer Classificatie* Destillaten (aardolie), met waterstof behandelde lichte fractie 64742-47-8 80-95 Xn; R65 R66 Solvent-nafta (aardolie), zwaar aromatisch 64742-94-5 0.5-2 Xn; R65 R66, R67 Solvent-nafta (aardolie), licht aromatisch 64742-95-6 0.5-2 265-199-0 R10 Xn; R65 Xi; R37 R66, R67 1,2,4-Trimethylbenzeen 95-63-6 0.5-2 202-436-9 R10 Xn; R20 Xi; R36/37/38 Mesityleen 108-67-8 0.1-0.5 203-604-4 R10 Xi; R37 * Zie rubriek 16 voor de volledige tekst van de R-zinnen die hierboven worden vermeld 3. * Arbeidshygiënische blootstellingsgrenzen, indien beschikbaar, zijn weergegeven in rubriek 8. Identificatie van de gevaren Het preparaat is geclassificeerd als gevaarlijk volgens de richtlijn 1999/45/EG en de bijbehorende amendementen. Classificatie Schadelijk R65- Schadelijk: kan longschade veroorzaken na verslikken. R66- Herhaalde blootstelling kan een droge of een gebarsten huid veroorzaken. R52/53- Schadelijk voor in het water levende organismen; kan in het aquatisch milieu op lange termijn schadelijke effecten veroorzaken. Opmerking: Zie rubriek 11 voor meer informatie over gezondheidseffecten en symptomen. Datum van uitgave 14-4-2007. Pagina: 1/7
4. Eerste-hulp-maatregelen Eerste-hulp-maatregelen Inademing Breng de blootgestelde persoon in de frisse lucht. Houd de persoon warm en rustig. Als de patiënt niet ademt, onregelmatig ademt, of als zich ademhalingsstilstand voordoet, dient kunstmatige beademing of zuurstof te worden toegediend door getraind personeel. Dit kan gevaarlijk zijn voor degene die mond-op-mondbeademing toepast. Roep medische hulp in wanneer schadelijke effecten voor de gezondheid aanhouden of ernstig zijn. Plaats in stabiele zijligging en roep onmiddelijk medische hulp in, indien de persoon bewusteloos is. Zorg dat luchtwegen vrij blijven. Maak strakzittende kleding los, zoals een overhemdboord, das, riem of ceintuur. Inslikken Spoel de mond met water. Kunstgebit indien aanwezig verwijderen. Breng de blootgestelde persoon in de frisse lucht. Houd de persoon warm en rustig. Als het slachtoffer het materiaal heeft doorgeslikt en bij bewustzijn is, laat u het slachtoffer kleine hoeveelheden water drinken. Stop hiermee als het slachtoffer misselijk wordt, omdat overgeven gevaarlijk kan zijn. Gevaar voor inzuiging bij inslikken; kan de longen binnendringen en schade veroorzaken. Niet tot braken aanzetten. Indien de persoon moet braken, houdt het hoofd dan laag om te voorkomen dat er braaksel in de longen komt. Raadpleeg een arts. Geef een bewusteloos iemand nooit iets via de mond. Plaats in stabiele zijligging en roep onmiddelijk medische hulp in, indien de persoon bewusteloos is. Zorg dat luchtwegen vrij blijven. Maak strakzittende kleding los, zoals een overhemdboord, das, riem of ceintuur. Huidcontact Reinig de huid grondig met water en zeep of gebruik een goedgekeurde huidreiniger. Verwijder verontreinigde kleding en schoenen. Zoek medische hulp als zich symptomen voordoen. Was kleding alvorens ze opnieuw te gebruiken. Maak schoenen grondig schoon voor hergebruik. Oogcontact Spoel de ogen onmiddellijk gedurende tenminste 15 minuten met ruime hoeveelheden water, waarbij u de boven- en onderoogleden zo nu en dan oplicht. Ga aanwezigheid van contactlenzen na en verwijder ze. Blijf ten minste 10 minuten spoelen. Raadpleeg een arts. Opmerking: Zie rubriek 11 voor meer informatie over gezondheidseffecten en symptomen. 5. Brandbestrijdingsmaatregelen Blusmiddelen Te gebruiken Niet te gebruiken Speciale blootstellingsrisico's Thermische ontledingsproducten Bescherming van brandweerlieden BEPERKTE BRAND: Gebruik bluspoeder. GROTE BRAND: Gebruik waternevel, mist of schuim. Gebruik geen waterstraal. Gebruik bluspoeder, CO2, waternevel (mist) of schuim. Gebruik geen waterstraal. Brandbare vloeistof. Bij brand of verhitting loopt de druk op en kan de houder barsten en eventueel exploderen. In geval van brand, isoleer het terrein direct door alle personen uit de buurt van het incident te verwijderen. Er mag geen actie worden ondernomen als er kans is op persoonlijke ongelukken of in geval van onvoldoende training. Verplaats de reservoirs uit het brandgebied als dat zonder risico kan. Gebruik waternevel om aan het vuur blootgestelde vaten koel te houden. Dit materiaal is schadelijk voor waterorganismen. Met dit materiaal verontreinigd bluswater dient te worden opgevangen, zodat het niet in het oppervlaktewater, riool of afvoer terechtkomt. Afbraakproducten kunnen onder meer zijn: koolstofoxiden Brandbestrijders dienen geschikte kleding te dragen en een onafhankelijk ademhalingstoestel (SCBA) dat een volledig gelaatsdeel heeft en met een overdrukmodus werkt. Datum van uitgave 14-4-2007. Pagina: 2/7
6. Maatregelen bij het accidenteel vrijkomen van de stof of het preparaat Persoonlijke voorzorgsmaatregelen Milieuvoorzorgen Methoden voor reinigen Er mag geen actie worden ondernomen als er kans is op persoonlijke ongelukken of in geval van onvoldoende training. Evacueer omringende gebieden. Zorg dat onbeschermd en overbodig personeel niet binnenkomt. Raak gemorst materiaal niet aan en loop er niet doorheen. Sluit alle ontstekingsbronnen af. Geen open vuur en niet roken in het gevarengebied. Vermijd inademen van damp of nevel. Zorg voor voldoende ventilatie. Draag het daartoe geëigende ademhalingsmasker bij onvoldoende ventilatie. Trek van toepassing zijnde persoonlijke beschermingsmiddelen aan (zie rubriek 8). Vermijd verspreiding van gemorst materiaal en afvalmateriaal en voorkom dat dit in contact komt met bodem, waterwegen, afvoerleidingen en riool. Informeer de betreffende autoriteiten wanneer het product het milieu heeft vervuild (riolering, waterwegen, bodem of lucht) Watervervuilend materiaal. Dicht het lek als dat zonder risico kan. Verwijder verpakkingen uit het gebied waar gemorst is. Benader de uitstoot vanuit de richting waar de wind vandaan komt. Vermijd toegang tot riolen, waterwegen, kelders of gesloten ruimten. Voer weggelekt materiaal af naar een afvalwaterzuiveringsinstallatie of handel als volgt. Neem gemorst preparaat op met niet-brandbare absorberende materialen, bijvoorbeeld zand, aarde, vermiculiet of diatomeeënaarde en doe dit in een afvoercontainer in overeenstemming met de plaatselijke voorschriften (zie rubriek 13). Gebruik vonkvrije gereedschappen en explosievrije apparatuur. Af laten voeren door een vergunninghoudend afvalverwerkingsbedrijf. Vervuild absorberend materiaal kan dezelfde risico's met zich meebrengen als het gemorste product. Opmerking: Zie rubriek 1 voor contactadressen in noodgevallen en rubriek 13 voor afvalververwijdering. Opmerking: Zie rubriek 8 voor informatie over een persoonlijke veiligheidsuitrusting en rubriek 13 voor informatie over afvalverwijdering. 7. Hantering Opslag Hanteren en opslag Trek van toepassing zijnde persoonlijke beschermingsmiddelen aan (zie rubriek 8). In de ruimte waar dit materiaal wordt gebruikt, opgeslagen of verwerkt, moet eten, drinken en roken verboden worden. Werknemers moeten hun handen en gezicht wassen alvorens te eten, drinken en roken. Adem damp of mist niet in. Niet innemen. Vermijd contact met de ogen, huid en kleding. Alleen gebruiken bij voldoende ventilatie. Draag het daartoe geëigende ademhalingsmasker bij onvoldoende ventilatie. Ga opslagruimtes en besloten ruimtes niet binnen tenzij voldoende ventilatie aanwezig is. Bewaren in de originele verpakking, of in een goedgekeurd alternatief dat is gemaakt van compatibel materiaal; goed gesloten houden wanneer het niet in gebruik is. Opbergen en gebruiken uit de buurt van hitte, vonken, open vuur en elke andere mogelijke ontstekingsbron. Gebruik explosieveilige elektrische apparatuur (ventilatie, verlichting en materiaalbehandeling). Gebruik vonkvrij gereedschap. Neem voorzorgsmaatregelen tegen elektrostatische ontladingen. Om brand of een explosie te voorkomen, moet de statische elektriciteit tijdens overdracht afgevoerd worden door vaten en apparatuur te aarden en vast te snoeren alvorens het materiaal over te brengen. Lege verpakkingen bevatten restproduct en kunnen gevaarlijk zijn. Vat niet hergebruiken. Opslaan in overeenstemming met de plaatselijke regelgeving. Bewaar in een afzonderlijk, goedgekeurd gebied. Opslaan in oorspronkelijke verpakking, beschermd tegen direct zonlicht, op een droge, koele, goed verventileerde plaats, verwijderd van materiaal waarmee contact vermeden dient te worden (zie rubriek 10) en voedsel en drank. Verwijder alle ontstekingsbronnen. Gescheiden houden van oxiderende stoffen. Bewaar de verpakking goed afgesloten en verzegeld tot aan gebruik. Geopende verpakkingen dienen zorgvuldig opnieuw te worden afgesloten en dienen rechtop te worden bewaard om lekkage te voorkomen. Niet opslaan in verpakkingen zonder etiket. Neem passende maatregelen om verspreiding in het milieu te voorkomen. Verpakkingsmaterialen Aanbevolen Gebruik de oorspronkelijke verpakking. Datum van uitgave 14-4-2007. Pagina: 3/7
8. Maatregelen ter beheersing van blootstelling en persoonlijke bescherming Grenswaarden voor blootstelling Solvent-nafta (aardolie), licht aromatisch 1,2,4-Trimethylbenzeen Mesityleen Niet beschikbaar. Beroepsmatige blootstellingslimieten HSPA-RCP (Europa, 2003). Opmerkingen: Informatie leverancier TWA: 100 mg/m³ 8 uur. Nationale MAC-lijst (Nederland, 7/2006). Opmerkingen: bestuurlijke grenswaarde MAC-TGG, 15 min.: 200 mg/m³ 15 minuut/minuten. MAC-TGG, 15 min.: 40 ppm 15 minuut/minuten. MAC-TGG, 8 uur: 100 mg/m³ 8 uur. MAC-TGG, 8 uur: 20 ppm 8 uur. Nationale MAC-lijst (Nederland, 7/2006). Opmerkingen: bestuurlijke grenswaarde MAC-TGG, 15 min.: 200 mg/m³ 15 minuut/minuten. MAC-TGG, 15 min.: 40 ppm 15 minuut/minuten. MAC-TGG, 8 uur: 100 mg/m³ 8 uur. MAC-TGG, 8 uur: 20 ppm 8 uur. Opmerkingen: TWA=Tijdgewogen gemiddelde (TGG) STEL=Toegestane kortstondige blootstelling Indien er geen referentie naar nationale wet- en regelgeving is, kunnen er andere grenswaarden (Europees of Amerikaans) zijn weergegeven. Maatregelen ter beheersing van blootstelling Technische maatregelen Hygiënische maatregelen Persoonlijke beschermingsmiddelen Bescherming van de ademhalingsorganen Bescherming van de handen Alleen gebruiken bij voldoende ventilatie. Maak gebruik van gesloten installaties, lokale afzuig of andere technische beheersmaatregelen om beroepsmatige blootstelling aan luchtverontreinigingen onder de aanbevolen of wettelijke grenswaarden te houden. De technische controlemiddelen dienen ook gas-, damp- en stofconcentraties beneden alle explosiegrenswaarden te houden. Gebruik explosieveilige ventilatie. Was na het hanteren van chemische producten uw handen, onderarmen en gezicht grondig voordat u eet, drinkt of naar het toilet gaat en aan het eind van de werkdag. Toepasselijke technieken moeten gebruikt worden om mogelijk verontreinigde kleding te verwijderen. Was verontreinigde kleding alvorens die opnieuw te gebruiken. Zorg ervoor dat de oogwasstations en veiligheidsdouches zich dicht bij de werkplek bevinden. Wanneer een risicoanalyse aangeeft dat dit noodzakelijk is, dient u een goed passend, luchtzuiverend of luchttoevoerend ademhalingstoestel te gebruiken dat voldoet aan een goedgekeurde standaard. De keuze van een masker moet gebaseerd worden op verwachte blootstellingslimieten, de gevaren van het product en de limieten voor veilig werken van het type masker. Aanbevolen: Vinyl wegwerphandschoenen. Bescherming van de ogen Bescherming van de huid Wanneer een risicoanalyse aangeeft dat dit noodzakelijk is om blootstelling aan spatten, nevel, gassen of stof te vermijden, dient een veiligheidsbescherming voor de ogen te worden gedragen die voldoet aan een goedgekeurde standaard. Persoonlijke lichaamsbeschermende middelen dienen te worden gekozen op basis van de uit te voeren taak, de daarbij behorende risico's en dient door een specialist te worden goedgekeurd voordat het product wordt gebruikt. Datum van uitgave 14-4-2007. Pagina: 4/7
9. Fysische en chemische eigenschappen Verschijningsvorm Kleur Geur Kookpunt Smeltpunt Dichtheid Vlampunt Explosielimieten Oplosbaarheid Viscositeit Vloeistof. [Helder.] Geel. Koolwaterstof. >170 C (>338 F) -20 C (-4 F) 0,814 g/cm 3 [15,6 C (60,1 F)] Gesloten kroes: 80 C (176 F) [Pensky-Martens.] Het grootst bekende bereik is Onder: 0.6% Boven: 7% (Destillaten (aardolie), met waterstof behandelde lichte fractie) Onoplosbaar in de volgende materialen: koud water. Kinematisch (40 C): <0,07 cm 2 /s (<7 cst) 10. Stabiliteit en reactiviteit Stabiliteit Het product is stabiel. Onder normale opslagcondities en bij normaal gebruik vindt geen gevaarlijke polymerisatie plaats. Te vermijden materialen Thermische ontledingsproducten Reactief of niet verenigbaar met de volgende materialen: oxyderende stoffen. Afbraakproducten kunnen onder meer zijn: koolstofoxiden 11. Acute toxiciteit Toxicologische informatie Mogelijke acute gevolgen voor de gezondheid Inademing Inslikken Gevaar voor inzuiging bij inslikken; kan de longen binnendringen en schade veroorzaken. Huidcontact Ontvettend voor de huid. Kan droge huid en irritatie veroorzaken. Oogcontact Kan irritatie aan de ogen veroorzaken. Geen gegevens beschikbaar. Test Soorten Resultaat Blootstelling Destillaten (aardolie), met waterstof LD50 Dermaal Konijn >2000 mg/kg - behandelde lichte fractie LD50 Oraal Rat >2000 mg/kg - Solvent-nafta (aardolie), licht LD50 Oraal Rat 8400 mg/kg - aromatisch LD50 Dermaal Konijn >2000 mg/kg - LD50 Oraal Rat >5000 mg/kg - Mogelijke chronische gevolgen voor de gezondheid Chronische gevolgen Carcinogeniciteit Mutageniciteit Teratogeniciteit Effecten op de ontwikkeling Effecten op de vruchtbaarheid Tekenen/symptomen van overmatige blootstelling Inslikken Langdurig of herhaald contact kan de huid ontvetten en leiden tot irritatie, gebarsten huid en/of dermatitis. Ongewenste symptomen kunnen de volgende zijn: misselijkheid of braken Datum van uitgave 14-4-2007. Pagina: 5/7
Huidcontact Doelorganen Ongewenste symptomen kunnen de volgende zijn: irritatie droogheid barsten Niet beschikbaar. 12. Milieu-informatie Milieueffecten Schadelijk voor in het water levende organismen; kan in het aquatisch milieu op lange termijn schadelijke effecten veroorzaken. Gegevens ecotoxiciteit Aquatische ecotoxiciteit Acute toxiciteit Naam van bestanddeel 1,2,4-Trimethylbenzeen Mesityleen Andere ecologische informatie Persistentie/afbreekbaarheid Solvent-nafta (aardolie), licht aromatisch Bioaccumulatieve potentiaal Destillaten (aardolie), met waterstof behandelde lichte fractie 13. Soorten Periode Resultaat Pimephales promelas (LC50) 96 uur 7.72 mg/l Scenedesmus 48 uur 25 mg/l subspicatus (EC50) Scenedesmus 48 uur 53 mg/l subspicatus (EC50) Niet beschikbaar. Instructies voor verwijdering Afvalverwerkingsmethoden Europese Afvalcatalogus (EAK) Gevaarlijke Afvalstoffen Extra informatie Halfwaardetijd in Fotolyse Biologische water afbreekbaarheid - - Gemakkelijk LogPow BCF Potentieel 6 tot 8.2 - hoog 14. Informatie met betrekking tot het vervoer Het produceren van afval dient altijd voor zover mogelijk te worden vermeden of tot een minimum te worden beperkt. Laat overtollige en niet te recycleren producten afvoeren door een vergunninghoudend afvalverwerkingsbedrijf. Het afvoeren van dit product, oplossingen en alle bijproducten dient altijd te geschieden in overeenstemming met de geldende wetgeving op het gebied van milieubescherming en afvalverwerking en met alle andere regionaal of plaatselijk geldende reglementeringen. Vermijd verspreiding van gemorst materiaal en afvalmateriaal en voorkom dat dit in contact komt met bodem, waterwegen, afvoerleidingen en riool. 07 01 04* Ja. Land - Weg/Spoorwegen (ADR/RID Classificatie) Zee (IMO/IMDG Classificatie) 07 01 04* overige organische oplosmiddelen, wasvloeistoffen en moederlogen Niet geclassificeerd als gevaarlijk Niet geclassificeerd als gevaarlijk Datum van uitgave 14-4-2007. Pagina: 6/7
15. Wettelijk verplichte informatie Voor de classificatie en etikettering zijn de EU-richtlijnen 67/548/EEG en 1999/45/EG (inclusief amendementen) gevolgd, waarbij rekening is gehouden met het beoogd gebruik van het product. Productgebruik EU-regelgeving Gevarensymbool of gevarensymbolen Gebruikerstoepassingen. Waarschuwingszinnen Veiligheidsaanbevelingen Kinderbescherming Voelbare gevaarsaanduiding Extra informatie - Europese Gemeenschap Nationale regelgeving Schadelijk R65- Schadelijk: kan longschade veroorzaken na verslikken. R66- Herhaalde blootstelling kan een droge of een gebarsten huid veroorzaken. R52/53- Schadelijk voor in het water levende organismen; kan in het aquatisch milieu op lange termijn schadelijke effecten veroorzaken. S2- Buiten bereik van kinderen bewaren. S24- Aanraking met de huid vermijden. S62- Bij inslikken niet het braken opwekken; direct een arts raadplegen en de verpakking of het etiket tonen. Ja, is van toepassing. Ja, is van toepassing. De klassering als "kankerverwekkend" kan vervallen omdat de stof (het product) minder dan 0,1 % (g/g) benzeen (EINECS nr 200-028-5) bevat (EU-regelgeving nota's J en P). 16. Overige informatie Volledige tekst van R-zinnen, waarnaar wordt verwezen in rubriek 2 en rubriek 3 - Nederland Volledige tekst van classificaties, waarnaar wordt verwezen in rubriek 2 en rubriek 3 - Nederland Valvoline en het Valvoline-logo zijn geregistreerde handelsmerken van Ashland. Historie Gedrukt op Datum van uitgave Datum vorige uitgave Versie Samengesteld door Contactadres voor informatie R10- Ontvlambaar. R20- Schadelijk bij inademing. R65- Schadelijk: kan longschade veroorzaken na verslikken. R37- Irriterend voor de ademhalingswegen. R36/37/38- Irriterend voor de ogen, de ademhalingswegen en de huid. R66- Herhaalde blootstelling kan een droge of een gebarsten huid veroorzaken. R67- Dampen kunnen slaperigheid en duizeligheid veroorzaken. R51/53- Vergiftig voor in het water levende organismen; kan in het aquatisch milieu op lange termijn schadelijke effecten veroorzaken. R52/53- Schadelijk voor in het water levende organismen; kan in het aquatisch milieu op lange termijn schadelijke effecten veroorzaken. Xn - Schadelijk Xi - Irriterend N - Milieugevaarlijk 4-6-2008. 14-4-2007. Geen vorige validatie. 3.4.2. Ashland - European Shared Business Services Neem contact op met plaatselijke leverancier of distributeur. Kennisgeving aan de lezer Naar ons beste weten is de hierin ingesloten informatie juist. Noch bovengenoemde leverancier, noch enige dochtermaatschappij ervan, aanvaardt echter ook maar enige aansprakelijkheid voor de juistheid en volledigheid van de hierin besloten informatie. De gebruiker is als enige verantwoordelijk voor de uiteindelijke beslissing of een bepaald materiaal al dan niet geschikt is. Elk van de materialen kan onbekende risico's met zich meebrengen. In het gebruik ervan moet daarom grote zorgvuldigheid betracht worden. Ofschoon sommige risico's in dit gevarendocument worden beschreven, kunnen wij niet garanderen dat dit de enige bestaande risico's zijn. Datum van uitgave 14-4-2007. Pagina: 7/7