Warmtenetwerk - Dag van de duurzame koudenetten 11 juni 2009 Ook namens de GEA Refrigeration Division van harte Welkom 1 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Orri Rodrigues Sales Manager Verantwoordelijk voor de Warmtepompen 2 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Onderwerpen! Korte historie; wie is GEA Grasso! Het koelproces! Natuurlijke koudemiddelen / vergelijk met overige koudemiddelen! Hoge temperatuur warmtepompen tot 120 C! Exploitatieberekening! Samenvatting 3 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Grasso Historie!Fabricage van werktuigen t.b.v. o.a. : - De metaalindustrie - De zuivelindustrie - Land- en tuinbouw -. en later ook de koudetechniek.. Huidig pand sinds 1913 " 4 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Grasso Historie - Toen en Nu 1910: Productie 1 e Koelcompressor # 2009: Introductie nieuwe V-serie # 5 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
GEA organisatie 1992! Fusering Grasso / GEA Global Engineering Alliance 6 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
GEA Worldwide 250 Bedrijven in 50 Landen 7 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
;weeeeeeww 8 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Huidige Fabricage! Zuigercompressoren $ Grasso s-hertogenbosch! Schroefcompressoren $ Grasso Berlijn! Chillers / Warmtepompen $ Grasso Berlijn Capaciteitsrange: 100 kw 10 MW 9 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
GEA Group segmentation 10 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
GEA Refrigeration structure GEA Group GEA Refrigeration Manufacturing Packaging Component Sales GEA Grasso B.V. GEA FES Inc. Europe GEA Grenco B.V. Contracting & Services GEA Grasso (Vietnam) Co. Ltd. GEA Grasso GmbH GEA Grasso GmbH Halle Asia Af rica GEA Grenco N.V. GEA Küba GmbH GEA Ref rigeration Technology (Shanghai) Co. Ltd. GEA Grenco Ltd. PT GEA Grasso Indonesia GEA Grasso International Group GEA Goedhart B.V. GEA Goedhart sro GEA Geneglace S.A.S. GEA AWP GmbH GEA Aerof reeze Sy stems Inc. International Cooling Group Eurotek Intec GEA Grenco Ireland Ltd. GEA Grenco Ibérica S.A. GEA Matal S.A. GEA Grenco (Af rica) (Pty.) Ltd. GEA Technof rigo S.P.A. GEA Grasso SP. Z o.o GEA Grasso (Phillippines) Inc. GEA Grenco Køleteknik A/S Totaal GEA Refrigeration Group : 4000 FTE / 50 Bedrijven Hoofdkantoor gevestigd in s-hertogenbosch 11 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
De verschillende Componenten Screw compressors Piston compressors Industrial air coolers Freezers Ice makers Valves 12 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Toepassingsgebieden in de Koudetechniek Warmte pompen t.b.v. de tuinbouw +50 C +120 C Warmte pompen t.b.v. de industrie IJswaterinstallaties t.b.v. de zuivelindustrie HVAC t.b.v. gebouwen IJsbanen Vriescellen 0 C -16 C -35 C +6 C -10 C -20 C -40 C Proceskoeling t.b.v. bierbrouwerijen Proceskoeling t.b.v. chemische industrie Invriesinstallaties -54 C R&D vriesapplicaties 13 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Referentie projecten Client: Location: SKI Dubai Dubai Other clients:! SnowWorld Application Solution Specific Information Ski slope air treatment! Refrigerant NH3! Capacity 2700 kw! Sportiom! Skating rink Eindhoven! De Smelt 14 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Referentie projecten Client: Location: Princess Cruises Santa Clarita, California, USA Other clients:! Carnival Cruise lines Application Refrigeration installation! P&O Cruises Solution Specific Information! Capacity 968 kw 15 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Referentie projecten Client: Location: Goldfish B.V. Volendam, The Netherlands Other clients:! Profish Application Solution Specific Information Fluidized bed freezer! Refrigerant NH 3 /pump! Capacity 900 kw (-40 C) or 1500 kw (-30 C)! Heiploeg! Parlevliet & v.d. Plas 16 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Referentie projecten Client: Location: Kaasgoed B.V. Nieuw Vennep, The Netherlands Other clients:! Campina Application Refrigeration installation, production, and storage! Royal Friesland Foods Solution Specific Information! Capacity 332 kw! Unilever! Nestlé! DOC Hoogeveen 17 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Referentie projecten Application Solution Specific Information Client: Van Zaal Location: Ter Aar Indirect conditioning installation " Refrigerant NH3 " Capacity 1500 kw >50 % reductie gasverbruik Other clients: " Van de Hoorn Orchideeën kwekerij, Ter Aar " Van Os, Naaldwijk 18 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Key Customers l Food Oil Gas Chemical Beverage Food Storage & Distribution 19 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Natuurlijke koeling 20 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Mechanische koeling Gas +30 C Vloeistof +20 C 21 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
COP (Coëfficient Of Performance) Opgenomen vermogen 100 kw +30 C Qo Qh Koelcapaciteit 300 kw Verwarmingscapacitei t 400 kw +20 C COP koelen = Qo (300 kw) : Opgenomen vermogen (100 kw) = 3 COP verwarmen = Qh (400 kw) : Opgenomen vermogen (100 kw) = 4 22 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Een koelinstallatie verpompt warmte 23WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
BOA Constructie " Bron Opwekking Afgifte 24 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Vb.: Bron Opwekking Afgifte 11 C 70 C 6 C 80 C 25 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Het hart van...! 26 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
onze Grasso Warmtepomp Grasso 5HP (High Pressure Compressor) 27 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Het hart van de Grasso HT Warmtepomp Zuigercompressor! Schroefcompressor! 50 Bar R717! Tc 83 C! Druk 44 bar 28 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Het hart van de Grasso HT Warmtepomp Zuigercompressor incl. Elektro-motor en enkele appendages 29 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Voorbeeld Grasso Chiller / Warmtepomp 30 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Het Beste Koudemiddel R717 = NH3 = Ammoniak! Hoog rendement*, en energiezuiniger* dan overige koudemiddelen! Brede inzetbaarheid zowel t.b.v. vries-, koel- en warmtepompinstallaties! Toegepast in de industrie en utiliteit! Niet milieubelastend* (ODP en GWP = 0)! Financieel attractief / Gunstige TCO! Opmerking: Installatie conform o.a. de PGS 13 *zie vergelijking! 31 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Door Grasso toegepaste koudemiddelen! R717 / NH3 (Ammoniak) " wateruittrede temperatuur < 80 C! R600 (Butaan*) " wateruittrede temperatuur > 80 C * Bij toepassing Butaan : Standaard Grasso Compressor (29 Bar) 32 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Vergelijking NH3 t.o.v. bijv. R134a NH3 x 2 R134a +27% 33 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
GWP (Global Warming Potential) Koudemiddel Kritische druk (bar) GWP R134a 40,6 1300 R404A 37,4 3800 R407C 46,3 1600 R410A 49,5 1900 R290 (propaan) 42,5 3 R600 (butaan) 36,4 3 R744 (CO2) 73,8 1 R717 (NH3) 113,3 0 34 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Gebruik natuurlijke koudemiddelen in Denemarken Koudemiddelinhoud > 10 kg. " Natuurlijk koudemiddel verplicht! 35 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Black-Box Opwekking Bron Circuit Black Box Afgifte Circuit Elektrische Voeding 36 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Black-Box Black Box Elektrische Voeding 37 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Gecombineerde 2 Traps Grasso Warmtepompsysteem Grasso 410 CL Totale COP bij 100% : 6,3 Qh 318,8 kw P inp. 60,8 Kw COP h = 5,24 35 Verwarmingscapaciteit 158 kw 45 10 Koelcapaciteit 258 kw 5 Grasso 35 HP CH Qh 211 kw P inp. 23 Kw COP h = 9,17 60 Tapwatercapaciteit 211 kw 70 Tussenkoeler / Vloeistofvat 38 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Voorbeelden: Grasso HT Warmtepomp met Butaan! Benutting restwarmte Vb.1: Verwarmingscapaciteit : 744 kw Verdamper in/uit : 67 C / 50 C Condensor in/uit : 85 C / 95 C Opgenomen vermogen : 145 kw COP verwarmen : 5,13 39 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Voorbeeld 2: Grasso HT Warmtepomp met Butaan! Benutting restwarmte Verwarmingscapaciteit : 533 kw Verdamper in/uit : 85 C / 70 C Condensor in/uit : 95 C / 110 C Opgenomen vermogen : 115 kw COP verwarmen : 4,63 40 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Nuttig gebruik van restwarmte De Add-On oplossing voor bestaande en nieuwe installaties door gebruik toepassing van de Grasso 5HP compressor 41 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Koppeling Grasso 5HP o.a. in bestaande installaties 42 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Exploitatieberekening Project : Ziekenhuis + Senioren woningencomplex Uitgangspunten zoals door de opdrachtgever zijn vastgelegd: Aantal warmtepompen : 5 Brontemperatuur : 11 C 6 C Uittrede temperatuur : 45 C en 67 C Aantal draaiuren : 18 uur/dag kwh prijs : % 0,114 Onderhoud : inclusief Indexering/rente etc. : buiten beschouwing gelaten Uit te werken concepten : Grasso met R717, en Concurrent met R134a 43 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Investering Grasso R717 Concurrent R134a & & POS. Verwarmings- Uittrede- % % capaciteit temperatuur kw C 1 124 47 69.800,-- 34.390,-- 2 107 67 142.100,-- 37.100,-- 3 282 47 79.900,-- 53.900,-- 4 282 47 79.900,-- 53.900,-- 5 205 67 146.800,-- 67.300,-- --------------- + -------------- + Totale investering 518.500,-- 246.590,-- Verhouding 2 : 1 44 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Onderhoud Grasso R717 Concurrent R134a & & POS. Verw. T-uit Aantal # Aantal # cap. Compr. p.j. Compr. p.j. kw C 1 124 47 1 2.400,-- 1 1.400,-- 2 107 67 2 4.100,-- 1 1.400,-- 3 282 47 1 2.400,-- 2 1.800,-- 4 282 47 1 2.400,-- 2 1.800,-- 5 205 67 2 4.100,-- 4 5.100,-- --- ------------ + --- ----------- + 7 10 Onderhoud, doch... 15.400,-- 11.500,-- 45 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Totaal onderhoud Grasso R717 Concurrent R134a & & # # Onderhoud 1e t/m 15e jaar 231.000,-- 172.500,-- Vervanging compressoren na ca. 60.000 uur (10-12 j.) n.v.t. 100.000,-- -------------- + -------------- + Totale onderhoudskosten over 15 jaar: 231.000,-- 272.500,-- +18% 46 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Elektriciteitsverbruik / COP waarde Grasso R717 Concurrent R134a & & POS. T-uit. Verw. Power COP Verw. Power COP cap. input cap. input C kw kw kw kw 1 47 124 28 4,43 113 32 3,53 2 67 107 31 3,45 107 45 2,56 3 47 282 61 4,62 297 86 3,45 4 47 282 61 4,62 297 86 3,45 5 67 205 59 3,47 215 87 2,60 ------ ---- ------ ------ ---- ------- 1000* 240 4,17 1029* 336 3,06 + 40% meer Power input*!! Elektriciteitsverbruik = kw x 18 h/d x 365 d./j. x % 0,114 / kwh x 15 j.!! # 2.696.000,-- # 3.775.000,-- 47 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Totaal overzicht exploitatiekosten (15 j.) Grasso R717 Concurrent R134a Verschil & & & % % %!Investering 518.000,-- 246.590,-- + 271.410,--!Onderhoud incl. vervanging 231.000,-- 272.500,-- - 41.500,--!Elektriciteitsverbruik 2.696.000,-- 3.775.000,-- - 1.079.000,-- ---------------- + ---------------- + --------------- + 3.445.000,-- 4.294.090,-- - 849.090,--!Totale besparing : % 849.090,-- +24,6%!Besparing per jaar: :% 849.090,-- : 15 j. = # 56.606,--!Terugverdientijd : Investering : Besparing p.j. 48 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009 % 271.410,-- : % 56.606,-- = 4,8 jaar
Samenvattend.! Grasso warmtepompen van 30 C 120 C Verwarmingscapaciteit van 100 kw 10 MW! Verblauwing van het gas-net (prijs en verkrijgbaarheid van gas)! Ideaal voor projecten zonder gas-net! Steeds vaker All-Electric projecten! 80 C voor renovatieprojecten (90 C / 70 C)! Gebruik van milieu vriendelijke natuurlijke koudemiddelen o.a. R717! Reductie CO2! Gunstige COP waarden! Gunstige exploitatiekosten / TCO!!Kortom!!! 49 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Onze bijdrage. 50 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
Het uiteindelijke doel : 51 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009
52 WARMTENETWERK Amsterdam 11 juni 2009