Naar een energetische en kostenoptimale nieuwbouw: inpassing van hernieuwbare energie in het gebouw
Inhoud Regelgeving: hernieuwbare energie Theoretische voorbeelden Denkpistes BEN of E60 Praktijk voorbeeld
Inhoud Regelgeving: hernieuwbare energie Theoretische voorbeelden Denkpistes BEN of E60 Praktijk voorbeeld
Regelgeving: hernieuwbare energie Regelgeving EPB Hernieuwbare energie Inpassen hernieuwbare energie bij individuele wooneenheden Inpassen hernieuwbare energie bij collectieve woongebouwen
Regelgeving: hernieuwbare energie Regelgeving EPB Hernieuwbare energie Inpassen hernieuwbare energie bij individuele wooneenheden Inpassen hernieuwbare energie bij collectieve woongebouwen
Regelgeving: Situatie 2014 vs BEN 2014 eisen BEN-eisen - Max. K40 (met bouwknopen) - Max. E60 - Max. jaarlijkse netto-energiebehoefte voor verwarming 70,00 kwh/m² (JNEB) - Minimale ventilatievoorzieningen in alle ruimtes - Minimale R-waarden en/of maximale U-waarden - Beperking van het risico op oververhitting (Kh) - Minimum aandeel hernieuwbare energie of 10% strengere E-peil eis Max E30 Anno 2014 zijn de overige eisen voor BEN-gebouwen nog niet gekend
Regelgeving: hernieuwbare energie Regelgeving EPB Hernieuwbare energie Inpassen hernieuwbare energie bij individuele wooneenheden Inpassen hernieuwbare energie bij collectieve woongebouwen
Regelgeving: hernieuwbare energie
Regelgeving: hernieuwbare energie
Regelgeving: hernieuwbare energie Regelgeving EPB Hernieuwbare energie Inpassen hernieuwbare energie bij individuele wooneenheden Inpassen hernieuwbare energie bij collectieve woongebouwen
Hernieuwbare energie: individuele wooneenheden 1 meest voordeligste 7 minst Kostprijs in EUR TVT Opbrengst EUR per jaar Zonneboiler 1 3 6 PV panelen 2 1 5 Participatie 3 nvt nvt Warmtepomp A-W met SPF 4.1 COP 3.9 bij A2/W35 4 2 3 Biomassa met 85% rendement 5 6 4 Warmtepomp B-W met SPF 4.89 COP 4.81 bij B0/W35 Warmtepomp W-W met SPF 6.44 COP 6.33 bij W10/W35 6 4 2 7 5 1
Hernieuwbare energie: individuele wooneenheden 1 meest voordeligste 7 minst Kostprijs in EUR TVT Opbrengst EUR per jaar PV panelen 2 1 5 Warmtepomp A-W met SPF 4.1 COP 3.9 bij A2/W35 4 2 3 Zonneboiler 1 3 6 Warmtepomp B-W met SPF 4.89 COP 4.81 bij B0/W35 Warmtepomp W-W met SPF 6.44 COP 6.33 bij W10/W35 6 4 2 7 5 1 Biomassa met 85% rendement 5 6 4 Participatie 3 nvt nvt
Hernieuwbare energie: individuele wooneenheden 1 meest voordeligste 7 minst Kostprijs in EUR Warmtepomp W-W met SPF 6.44 COP 6.33 bij W10/W35 Warmtepomp B-W met SPF 4.89 COP 4.81 bij B0/W35 Warmtepomp A-W met SPF 4.1 COP 3.9 bij A2/W35 TVT Opbrengst EUR per jaar 7 5 1 6 4 2 4 2 3 Biomassa met 85% rendement 5 6 4 PV panelen 2 1 5 Zonneboiler 1 3 6 Participatie 3 nvt nvt
Hernieuwbare energie: individuele wooneenheden ΔE-peil Warmtepomp W-W met SPF 6.44 (COP 6.33 bij W10/W35) -13 Warmtepomp B-W met SPF 4.89 (COP 4.81 bij B0/W35) -8 PV panelen* -6 Warmtepomp A-W met SPF 4.1 (COP 3.9 bij A2/W35) -4 Participatie 0 Biomassa met 85% rendement +8 Bij PV-panelen is het mogelijk om een grotere E-peil daling te bekomen, in deze tabel is de daling vermeld wanneer er het minimum voor de wetgeving wordt gedaan. Bijvoorbeeld voor 200m² zijn dit 7 panelen.
Regelgeving: hernieuwbare energie Regelgeving EPB Hernieuwbare energie Inpassen hernieuwbare energie bij individuele wooneenheden Inpassen hernieuwbare energie bij collectieve woongebouwen
Hernieuwbare energie: collectieve woongebouwen Gekozen eis Aangewezen technieken Minder aangewezen individueel collectieve stookplaats E60 met minimum aandeel hernieuwbare energie participatie zonneboiler Collectief tem 15à20 warmtepomp lucht/lucht SPF > 4 PV-panelen wooneenheden min 10% op E-peil warmtepomp lucht/lucht met SPF < 4 overige warmtepompen ontwerp Gekozen eis Aangewezen technieken Minder aangewezen collectieve systemen > of = 10kWh/m² alle individuele maatregelen E60 met minimum aandeel hernieuwbare energie participatie Collectief va 20 wooneenheden min 10% op E-peil collectieve stookplaats < 10kWh/m² ontwerp
Hernieuwbare energie: collectieve woongebouwen Collectief tem 15à20 wooneenheden Gekozen eis Aangewezen technieken Minder aangewezen individueel collectieve stookplaats E60 met minimum aandeel hernieuwbare energie min 10% op E-peil participatie warmtepomp lucht/lucht SPF > 4 zonneboiler PV-panelen warmtepomp lucht/lucht met SPF < 4 overige warmtepompen ontwerp Gekozen eis Aangewezen technieken Minder aangewezen collectieve systemen > of = 10kWh/m² alle individuele maatregelen E60 met minimum aandeel hernieuwbare energie participatie Collectief va 20 wooneenheden min 10% op E-peil collectieve stookplaats < 10kWh/m² ontwerp
Inhoud Regelgeving: hernieuwbare energie Theoretische voorbeelden Denkpistes BEN of E60 Praktijk voorbeeld
Theoretische voorbeelden Focus op de wetgeving Focus op ontwerp Focus op technieken
Theoretische voorbeelden Focus op de wetgeving Focus op ontwerp Focus op technieken
E60: voorbeeld wetgeving 1 Compacte woning, garage buiten beschermd volume Isolatie: 12cm spouw 10cm vloer 22cm dak PVC-ramen en U1,10-glas Gascondensatieketel 107% doorstroomtoestel Ventilatiesysteem C+evo (fdc-factor = 0,65) Geen hernieuwbare technieken K27 E60 geen min. aandeel HE E60-E54 : 6 E-punten te veel
E60: voorbeeld wetgeving 2 Compacte woning, garage buiten beschermd volume Isolatie: 12cm spouw 10cm vloer 22cm dak PVC-ramen en U1,10-glas Gascondensatieketel 107% doorstroomtoestel Ventilatiesysteem C+ Zonneboiler K27 E62 wel min. aandeel HE E62-E60 : 2 E-punten te veel
Theoretische voorbeelden Focus op de wetgeving Focus op ontwerp Focus op technieken
E60: focus op ontwerp Compacte woning, garage buiten beschermd volume Isolatie: 12cm spouw 10cm vloer 22cm dak PVC-ramen en U1,10-glas Gascondensatieketel 107% doorstroomtoestel Ventilatiesysteem C+evo (fdc-factor = 0,65) Geen hernieuwbare technieken Optimalisatie zonnewinsten Luchtdichtheid n50=3/h K27 E52 zonder min. aandeel HE focus op ontwerp
Theoretische voorbeelden Focus op de wetgeving Focus op ontwerp Focus op technieken
E60: focus technieken Compacte woning, garage buiten beschermd volume Isolatie: 12cm spouw 10cm vloer 22cm dak PVC-ramen en U1,10-glas Gascondensatieketel 107% doorstroomtoestel Ventilatiesysteem C+evo (fdc-factor = 0,65) Zonneboiler Luchtdichtheid n50=5/h K27 E55 met min. aandeel HE focus op technieken
E60: focus technieken Geen compacte woning Isolatie: 12cm spouw 10cm vloer 22cm dak PVC-ramen en U1,10-glas Gascondensatieketel 107% doorstroomtoestel Ventilatiesysteem C+evo (fdc-factor = 0,65) PV-panelen Luchtdichtheid n50=5/h K27 E55 met min. aandeel HE focus op technieken
Inhoud Regelgeving: hernieuwbare energie Theoretische voorbeelden Denkpistes BEN of E60: Welke?, Concreet!, Voor- en nadelen Praktijk voorbeeld
Welke denkpistes voor BEN-gebouw of E60 Focus op ONTWERP Woning zo ontwerpen dat de energiebehoefte laag is, hierbij moet voor BEN gestreefd worden naar de passiefnorm van de JNEB van 15 kwh/m² Focus op TECHNIEKEN Woning zo ontwerpen dat de JNEB zo veel als mogelijk beperkt wordt, verder de resterende energiebehoefte in te vullen met hernieuwbare technieken Deze keuze moet reeds genomen worden voor aankoop van het perceel, want oriëntatie en compactheid liggen aan de basis
Hoe concreet de denkpisten toepassen Focus ONTWERP Compactheid, een compacte woning is een rijwoning Luchtdichtheid Voldoende plaats voor isolatie Geoptimaliseerde zuid-gerichte beglazing: noordgevel: max 6% beglaasd oostgevel: max 8% beglaasd westgevel: max 13% beglaasd zuidgevel: max 28% beglaasd Focus TECHNIEKEN Volgorde van technieken, bovenaan diegenen met de grootste invloed op het E-peil: - PV-panelen (daling afhankelijk van het aantal panelen) * - Warmtepompen W/W en B/W - Warmtepomp A/W - Warmtepomp A/A en zonneboiler * Hierbij wordt de PV in een groter aantal m² geplaatst dan het wettelijke minimum
Voor en nadelen denkpistes Focus op ONTWERP Focus op TECHNIEKEN Nadeel: Deze keuze bepaalt de architectuur, dit zal niet voor elk project gaan Voordeel: De woning zal steeds duurzaam blijven omdat zijn energiebehoefte laag blijft Voordeel: Geeft meer architecturale vrijheid en is een oplossing voor niet-compacte woningen Nadeel: de energiebehoefte blijft hoog, dit is op langere termijn minder duurzaam, technieken zullen geld blijven kosten
Inhoud Regelgeving: hernieuwbare energie Theoretische voorbeelden Denkpistes BEN of E60 Praktijk voorbeeld
Praktijk voorbeeld Case 1: Passiefwoning, E28 focus op ontwerp Case 2: Zelfde woning met E28 doormiddel van PV focus op technieken Samenvatting
Praktijk voorbeeld http://www.xenadvies.be/bl og/2013/eenpassiefwoning-hoe-begin-jeeraan/ http://www.vannuffelenvandamme.be/wordpress/ bouwteam/
Praktijk voorbeeld Case 1: Passiefwoning, E28 focus op ontwerp Case 2: Zelfde woning met E28 doormiddel van PV focus op technieken Samenvatting
Praktijk voorbeeld: focus ontwerp
Praktijk voorbeeld Case 1: Passiefwoning, E28 focus op ontwerp Case 2: Zelfde woning met E28 doormiddel van PV focus op technieken Samenvatting
Praktijk voorbeeld: focus technieken Aangepast naar: Halve isolatiediktes: budget -65% Standaard buitenschrijnwerk: -50% tov passief CV ketel (groter vermogen): +25% Weinig aandacht naar luchtdichte uitvoering Andere parameters onveranderd E peil stijgt naar E52/K26
Praktijk voorbeeld: focus technieken
Praktijk voorbeeld Case: Passiefwoning, E28 focus op ontwerp Case 2: Zelfde woning met E28 doormiddel van PV focus op technieken Samenvatting
Praktijk voorbeeld: samenvatting Focus op ONTWERP Focus op TECHNIEKEN Verschil in kostprijs is slechts 4% hoger Geen investeringen nodig in duurzame technieken Weinig onderhoudskosten Energiebehoefte stijgt met factor 5 (+488%) Let op met overcompensatie zonnepanelen om E peil te bereiken (=> overschot wordt op net gezet) Extra energievraag voor verwarming (bv. gas) Blijvende onderhoudskost
Bedankt voor u aandacht Regelgeving: hernieuwbare energie Theoretische voorbeelden Denkpistes BEN of E60 Praktijk voorbeeld Xenadvies Antwerpen Kempen Leuven Vlaamse Ardennen Uw spreker Ing. Sara Maeyninckx sara@xenadvies.be; 0498/10 60 91