Published in: Aansluitmonitor wiskunde VO-HO: Zicht op de cursusjaren en

Vergelijkbare documenten
Biodiversity responses to climate and land-use change: A historical perspective Aguirre Gutierrez, J.

Bedrijfsovername en milieurecht : een onderzoek naar juridische aspecten van bedrijfsovername en milieu Mellenbergh, R.

"Our subcultural shit-music": Dutch jazz, representation, and cultural politics Rusch, L.

Citation for published version (APA): Oderkerk, A. E. (1999). De preliminaire fase van het rechtsvergelijkend onderzoek Nijmegen: Ars Aequi Libri

Rondon de mondingen van Rijn & Maas: landschap en bewoning tussen de 3e en 9e eeuw in Zuid-Holland, in het bijzonder de Oude Rijnstreek

Trouwen over de grens. Achtergronden van partnerkeuze van Turken en Marokkanen in Nederland Hooghiemstra, B.T.J.

Citation for published version (APA): Oderkerk, A. E. (1999). De preliminaire fase van het rechtsvergelijkend onderzoek Nijmegen: Ars Aequi Libri

Symptom monitoring and quality of life of patients with cancer in the palliative phase Hoekstra, J.

Gezinskenmerken: De constructie van de Vragenlijst Gezinskenmerken (VGK)

Op en in het web: Hoe de toegankelijkheid van rechterlijke uitspraken kan worden verbeterd van Opijnen, M.

UvA-DARE (Digital Academic Repository)

Eerste hulp bij tweede taal: experimentele studies naar woordenschatdidactiek voor jonge tweede-taalverwervers Bacchini, S.

Schaal in het primair onderwijs : een studie naar de relatie tussen schaal en organisatie-effectiviteit van de Venne, L.H.J.

Liefde, solidariteit en recht. Een interdisciplinair onderzoek naar het wederkerigheidsbeginsel.

Trouwen over de grens. Achtergronden van partnerkeuze van Turken en Marokkanen in Nederland Hooghiemstra, B.T.J.

Een dynamische driehoek. Gezinsvoogd, ouder en kind een jaar lang gevolgd

Het nieuwe theaterleren : een veldonderzoek naar de rol van theater binnen Culturele en Kunstzinnige Vorming op havo en vwo

Citation for published version (APA): Oderkerk, A. E. (1999). De preliminaire fase van het rechtsvergelijkend onderzoek. Nijmegen: Ars Aequi Libri.

UvA-DARE (Digital Academic Repository)

Citation for published version (APA): Gaemers, J. H. (2006). De rode wethouder: de jaren Amsterdam: Balans.

De belofte van vitamines: voedingsonderzoek tussen universiteit, industrie en overheid Huijnen, P.

Citation for published version (APA): Oderkerk, A. E. (1999). De preliminaire fase van het rechtsvergelijkend onderzoek Nijmegen: Ars Aequi Libri

Ficino en het voorstellingsvermogen : phantasia en imaginatio in kunst en theorie van de Renaissance van den Doel, M.J.E.

UvA-DARE (Digital Academic Repository)

UvA-DARE (Digital Academic Repository)

UvA-DARE (Digital Academic Repository)

Dashed hopes and shattered dreams: On the psychology of disappointment

UvA-DARE (Digital Academic Repository)

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Het sociaal plan van der Hulst, J. Link to publication

Bezwaar en beroep in de praktijk van NWO : een empirische verkenning naar de oordeelsprocessen binnen NWO van der Valk, L.J.M.

Behouden beleid: Naar decentrale arbeidsvoorwaarden in het voortgezet onderws van Schoonhoven, R.

Aspects of protein metabolism in children in acute and chronic illness Geukers, Vincent

Citation for published version (APA): Oderkerk, A. E. (1999). De preliminaire fase van het rechtsvergelijkend onderzoek Nijmegen: Ars Aequi Libri

Gevaarlijke kinderen - kinderen in gevaar: De justitiële kinderbescherming en de veranderende sociale positie van jongeren, Komen, M.M.

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Coparenting and child anxiety Metz, M. Link to publication

De jaren zestig herinnerd: over gedeelde idealen uit een linkse periode

Gezinskenmerken: De constructie van de Vragenlijst Gezinskenmerken (VGK) Klijn, W.J.L.

Consequences of success in pediatrics: young adults with disability benefits as a result of chronic conditions since childhood Verhoof, Eefje

Regulation of pyruvate catabolism in Escherichia coli: the role of redox environment

Melatonin treatment and light therapy for chronic sleep onset insomnia in children van Maanen, A.

Planhiërarchische oplossingen : een bron voor maatschappelijk verzet

Werelden van verschil : hoe actoren in organisaties vraagstukken in veranderprocessen hanteren en creëren Werkman, R.

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Inquiry-based leading and learning Uiterwijk-Luijk, E. Link to publication

The diagnosis and prognosis of venous thromboembolism : variations on a theme Gibson, N.S.

Onder moeders paraplu? Determinanten en effecten van merkportfoliostrategieën Cramer, K.V.B.

Ethno-territorial conflict and coexistence in the Caucasus, Central Asia and Fereydan

UvA-DARE (Digital Academic Repository)

Professionalisering van de personeelsfunctie: Een empirisch onderzoek b twintig organisaties Biemans, P.J.

Herdenken in Duitsland. De centrale monumenten van de Bondsrepubliek

UvA-DARE (Digital Academic Repository)

Liefde en conflict. Seksualiteit en gender in de afro-surinaamse familie

Piratenbibliotheken en hun rol in de kenniseconomie: 'ignoti et quasi occulti' Bodó, B.

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Improving the preoperative assessment clinic Edward, G.M. Link to publication

Liefde, solidariteit en recht. Een interdisciplinair onderzoek naar het wederkerigheidsbeginsel. Pessers, D.W.J.M.

Professionalisering van de personeelsfunctie: Een empirisch onderzoek bij twintig organisaties

Citation for published version (APA): Bullens, L. (2013). Having second thoughts: Consequences of decision reversibility

Dental anxiety and behaviour management problems: The role of parents

Bedrijfsovername en milieurecht : een onderzoek naar juridische aspecten van bedrijfsovername en milieu Mellenbergh, R.

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Vascular factors in dementia: prevention and pathology Richard, E. Link to publication

Invloeden op de onderwijspositie van leerlingen bij de overgang van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs Fossen, M.W.E.B.

Tracheoesophageal Speech. A Multidimensional Assessment of Voice Quality

Some issues in applied statistics in clinical restorative dental research Tobi, H.

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Controlled light exposure microscopy Hoebe, R.A. Link to publication

Network of networks: Uncovering the secrets of entrepreneurs' networks

Een dynamische driehoek. Gezinsvoogd, ouder en kind een jaar lang gevolgd Schuytvlot, A.H.

"In dienste vant suyckerenbacken." De Amsterdamse suikernijverheid en haar ondernemers, Poelwijk, A.H.

Anxiety, fainting and gagging in dentistry: Separate or overlapping constructs? van Houtem, C.M.H.H.

Framing Turkey: Identities, public opinion and Turkey s potential accession into the EU

Een koopwoning nabij: onderzoek naar de verkoop van huurwoningen in Nederland in Bonnerman, F.; Hoppesteyn, M.; de Klerk, A.

Operational research on implementation of tuberculosis guidelines in Mozambique

Amsterdam University of Applied Sciences. Leren redeneren en experimenteren met concept cartoons Kruit, P.M. Link to publication

Worshipping the great moderniser : the cult of king Chulalongkorn, patron saint of the Thai middle class Stengs, I.L.

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Nederland en het verhaal van Oranje Huijsen, J. Link to publication

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Meer voorzorg bij DNA-onderzoek M'charek, A.A.; Toom, V.H. Published in: Het Tijdschrift voor de Politie

Professionalisering van de personeelsfunctie: Een empirisch onderzoek b twintig organisaties Biemans, P.J.

Dr. Tobie Goedewaagen ( ): een leven lang nationaal-socialist van Berkel, A.B.

Citation for published version (APA): van Zanten, J. H. (2001). Martingales and diffusions, limit theory and statistical inference

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Health targets: navigating in health policy. van Herten, L.M. Link to publication

Tradities in de knel: Zorgverwachtingen en zorgpraktijk bij Turkse ouderen en hun kinderen in Nederland

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Use and Appreciation of Mycenaean Pottery outside Greece van Wijngaarden, G.J.M. Link to publication

UvA-DARE (Digital Academic Repository) : Peeters-Podgaevskaja, A.V. Link to publication

UvA-DARE (Digital Academic Repository)

Gevaarlke kinderen - kinderen in gevaar: De justitiële kinderbescherming en de veranderende sociale positie van jongeren, Komen, M.M.

UvA-DARE (Digital Academic Repository)

Citation for published version (APA): Schijf, G. M. (2009). Lees- en spellingvaardigheden van brugklassers Amsterdam: SCO-Kohnstamm Instituut

UvA-DARE (Digital Academic Repository)

Constitutionele rechtspraak in Spanje : het Tribunal Constitucional en zijn jurisprudentie in hun historische context

Citation for published version (APA): Stam, R., & Piersma, N. (2017). Kencijfers laadinfrastructuur Gelderland. Amsterdam: HVA Publicaties.

UvA-DARE (Digital Academic Repository)

De jonge jaren van de luchtmacht: Het luchtwapen in het Nederlandse leger

UvA-DARE (Digital Academic Repository) The potency of human testicular stem cells Chikhovskaya, J.V. Link to publication

The impact of paediatric inflammatory bowel disease. Epidemiology, disease activity and quality of life Loonen, H.J.

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Collagen VI mutations in Bethlem myopathy. Jöbsis, G.J. Link to publication

Citation for published version (APA): Boot, A. W. A. (2004). Management en Organisatie: wat nu? Tijdschrift voor het Economisch Onderwijs, 2,

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Constitutionele rechtspraak vanuit rechtsfilosofisch perspectief van Dommelen, S.T. Link to publication

Eerste hulp bij tweede taal: experimentele studies naar woordenschatdidactiek voor jonge tweede-taalverwervers Bacchini, S.

Mr. C. Asser's handleiding tot de beoefening van het Nederlandsch Burgerlijk Recht: Algemeen deel Scholten, Paul

The effects of meniscal allograft transplantation on articular cartilage Rijk, P.C.

Dienaren van het gezag. De Amsterdamse politie tijdens de bezetting Meershoek, A.J.J.

Transcriptie:

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Het veld en de spelers van Gastel, L.J.; Jonker, V. Published in: Aansluitmonitor wiskunde VO-HO: Zicht op de cursusjaren 2006-2007 en 2007-2008 Link to publication Citation for published version (APA): van Gastel, L., & Jonker, V. (2008). Het veld en de spelers. In L. van Gastel, & V. Jonker (Eds.), Aansluitmonitor wiskunde VO-HO: Zicht op de cursusjaren 2006-2007 en 2007-2008 (pp. 13-24). Utrecht, Amsterdam: Consortium NKBW. General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (http://dare.uva.nl) Download date: 18 Jun 2019

2Het veld en de spelers Leendert van Gastel, Vincent Jonker 2.1 - Algemeen 2.2 - Onderwijsraad 2.3 - De profielcommissies 2.4 - De Centrale Examencommissie 2.5 - De vernieuwingscommissie wiskunde 2.6 - Resonansgroep 2.7 - Vereniging van wiskundeleraren 2.8 - Freudenthal Instituut 2.9 - Besluit van de staatssecretaris 2.10 - Het samenwerkengsverband NKBW Samenvatting In hoofdstuk 2 worden de achtergronden geschetst bij de aansluiting wiskunde voortgezet onderwijs hoger onderwijs, waarbij een overzicht wordt gegeven van alle betrokken partijen, inclusief de diverse zienswijzen over het aansluitingsvraagstuk. 13

2 Hetveldendespelers 2.1 Algemeen Opwoensdag13februari2008opendehetAlgemeenDagbladmet Universiteitengevenbijlesaaneerstejaarsstudenten.Kennisvantaalen wiskundebijtestsforsonderdemaat. Methetverschijnenvanhetrapportoverhetparlementaireonderzoekonderleiding vanjeroendijsselbloem 2 iserveeloogvoordenegatievegevolgendiederecente onderwijsvernieuwingenmetzichmeehebbengebracht.deproblemenmetde aansluitingwiskundevohowordenookinditlichtgezien. Voorhetwiskundeonderwijsgaathetomeenaantalvernieuwingendieallerondde eeuwwisselinghunbeslagkregen.sommigevernieuwingenbetroffenallevakken,zoals deinvoeringvandeprofielenendeintroductievanhet Studiehuis.Deinvoeringvande profielenbrachteenandereindelinginvakkenenurenmetzichmee.deinrichtingvan hetstudiehuisleiddetoteenheelandereroosteringencontacttijdmetdedocent.bij andereonderwijsvernieuwingenginghetomhetwiskundeonderwijsinhetbijzonder, zoalsdeinvoeringvanictbijwiskundemetdegrafischerekenmachine.omdatde onderwijsvernieuwingeninhetzelfdetijdvakplaatsvonden,kunnenwegeeneenduidige relatiesleggentussenonderwijsvernieuwingenhetgemetenniveauvanwiskunde prestaties. Denieuweinvullingvandevakkenbijdeinvoeringvandeprofielenbrachtvoorde leerlingeneenoverladenprogrammametzichmee.menhanteerdedaarbijvan overheidswegedenormdatallevakken'evengroot'moetenzijn.omditterealiseren zijnonderandereurenreductiestoegepastbijwiskunde.tentijdevandebesluitvorming begin2006vragenstudentenineenlandelijkeactie LieveMaria 3 omdeurenreductie voorwiskundeniettoetepassenjuistomdatdeaansluitingzoproblematischis.een citaatuitdebriefgerichtaandeminister,mariavanderhoeven: Wijzijnboos.Wijmerkendatwijhetuniversitairniveaueigenlijknietaankunnen. Ertredendagelijkssituatiesopwaarbijwemerkendatweteweinigwiskundeop demiddelbareschoolhebbengehad.daarommoetenwijnubijspijkercursussen volgen,ofzelfsstoppenmetonzestudie.wijhorenhetgeklaagvanonze docenten,maarwatkunnenwijeraandoen?wijzoudenwillendatwemeer wiskundehaddengehadopdemiddelbareschool. 2 Voluit:TijdelijkeCommissieParlementairOnderzoekOnderwijsvernieuwingen(oftewelCommissie Dijsselbloem). 3 http://www.lievemaria.nl/ 14 15

Deproblemenzijnaleerderzichtbaar.UitdeIOWOinstroommonitor 03/ 04 4 blijktdat deaansluitingvanwiskundeproblematischis.vanallevovakkenscoortwiskundehet slechtstbijdevervolgopleidingeninnatuur,techniekeneconomie,enhetopéénna slechtstbijvervolgopleidingeningedragenmaatschappij. Tabel2.1IOWOinstroommonitor 03/ 04 Natuur Techniek Economie Gedrag & Maatschappij Wiskunde 24% 41% 34% 16% Nederlands 4% 4% 4% 9% Metdekomstvandeeerstestudentendieindenieuweprofielenstructuurzijnopgeleid, beginthetprobleemoptespelen.veelopleidingenstartenaansluittrajectenengaan wiskundetoetsenontwikkelenomintezettenbijdebinnenkomstvanstudenten.de resultatenzijnzorgwekkend,zoslaagdein2005slechtsvierprocentbijdeuniversiteit Twentevoordeeerstetoets.Dezeontwikkelingenzijndoorde'bozebèta s'aange grepenomhetverzettegeneenurenreductievoorwiskundekrachtbijtezetten. Dezematerieheeftpolitiekeaandachtgekregen.Indenieuweinrichtingvandetweede faseisnogsteedssprakevaneenreductieinhetaantalurenindewiskunde,maar minderdanoorspronkelijkvoorzien.aandecommissietoekomstwiskundeonderwijs (ctwo 5 )isgevraagdombijdeontwikkelingvanhetnieuweexamenprogrammavanaf 2010explicietaandachtaandealgebraïschevaardighedenteschenken.Bovendieniser een resonansgroep inhetlevengeroepenomvanuithethodevernieuwingsplannen opdoorstroomrelevantiedoortelichten. Ookbeleidsmatigiseraandachtvoordewiskundeaansluitingsproblematiek.Bijde Onderwijsraadisheteenbelangrijkonderwerpinhunrecenteverkenningen.De gezamenlijkeprofielcommissieskomenerinhunadviesaandeministerregelmatigop terug. DeNederlandseVerenigingvanWiskundeleraren 6 wijsteropdateenteeenzijdige nadrukopalgebraïschevaardighedennietverstandigis,endatwijervoormoeten wakendatandereverworvenhedenvanhetwiskundeonderwijsverlorengaan. Hierondergaanwedieperinopdezienswijzenvandeverschillendebetrokkenpartijen. 2.2 Onderwijsraad DeOnderwijsraadheefthetadviesuitgebracht Verstevigingvankennisinhet onderwijs.ditiseenvervolgophuneerdereverkenninguitdecember2006.na 4 http://www.aansluitingvoho.nl/ 5 http://www.ctwo.nl 6 http://www.nvvw.nl consultatiemethetveldbleekdateeneenduidigeconclusieoverhetkennisniveauin hetonderwijsenovereendalingofeenstijginghiervan,nieteenvoudigtetrekkenis. Daaromzijndrieaanbevelingennietalszodaniggehandhaafd(repareerkennistekorten voornederlandsenwiskunde;verbeterdesystematiekvanhetvaststellenenvast leggenvanonderwijsinhouden;enverhoogdeonderwijsnorm).inplaatsdaarvanzijnde volgendeaanbevelingenopgenomen. Waarborgdealgemenebagage:voerleerstandaardeninvoorprimairen voortgezetonderwijs. Concentreerleerinhouden.Omruimtetescheppenentebehoudenvoorde basis,dientkritischnaardevereisteonderwijsinhoudtewordengekekenen waarnodigtewordengesaneerd. Waarborghetbasisniveauviaexamenshavoenvwo.Deraadsteltvooromde eisentenaanzienvandeexamensnederlands,engelsenwiskundeaante scherpenvoorhavoenvwo.omvooreendiplomainaanmerkingtekomenis minimaaleenvoldoendevoordezedrievakkennodig. Maakeen afspraakaanvanghogeronderwijs,enmaakdieconcreetvia algemeentoegankelijketoetsen.hierbijgeeftdeonderwijsraadhetvoorbeeld vanhetprojectwebspijkeren 7. 2.3 Deprofielcommissies DeprofielcommissiesvoorNatuurenTechniekenvoorNatuurenGezondheidende profielcommissiesvoorcultuurenmaatschappijenvooreconomieenmaatschappij hebbenindecember2006gezamenlijkeenontwerpadviesuitgebracht.eenbelangrijk themaindatadviesisdevergrotingvangecijferdheidengeletterdheid.mensteltzich opachter actievegecijferdheid,als devermogensomzelfstandigeberekeningenmet getallentekunnenuitvoerenendezetekunnenrepresentereningrootheden,tabellen enanderestatistieken. Voorhetgebiedvandewiskundekomendeprofielcommissies meteenaantaladviezen,waarvanwehiertweeexplicietnoemen: Stimuleerscholendebeheersingvanbasiskennisophetgebiedvan rekenen/wiskundeteversterken.ditkandoorhetinstellenvaneencoördinator rekenen/wiskundeenhetrapporterenvanresultatenvanschoolbeleidopdit terreinineenjaarverslagennaardeinspectievanhetonderwijs.ontwikkel toetsenomhetniveauvanrekenenenwiskundetediagnosticeren,enontwikkel modulesmetbehulpwaarvanleerlingen,indiennodig,parallelaanhet wiskundeprogrammabasiskennisen vaardighedenkunnenversterken. Versterkdebeheersingvanbasiskennisen vaardighedenophetgebiedvan rekenen/wiskunde.laatleerlingeninhetmaatschappijprofielinzowelhavoals vwoeenkeuzemakenuitwiskundea,benc.ontwikkeleenprogramma wiskundecvoorhethavo. 7 http://www.webspijkeren.nl 16 17

18 19 Helaasheeftdeministervastgestelddatzijnietachterditontwerpadviesstaatomdat volgenshaardeprofielcommissiesdeopdrachtnietgoedhebbenbegrepen 8. 2.4 DeCentraleExamencommissie Voordeexamensbijdevernieuwdetweedefasevanaf2009(havo)en2010(vwo)heeft decentraleexamencommissievaststellingopgaven(cevo)explicietalgebraïsche vaardighedenopgenomenalsonderdeelvanhetdomein vaardigheden.totdantoe werdenalsvaardighedenbenoemd: A1:Informatievaardigheden A2:Onderzoeksvaardigheden A3:Technischinstrumentelevaardigheden A4:Oriëntatieopstudieenberoep SubdomeinA5 Algebraïschevaardigheden isnualsnieuwdomeintoegevoegd. Dekandidaatbeheerstdebijhetexamenprogrammapassenderekenkundige enalgebraïschevaardighedenenformules,heeftdaarinzichtinenkande bewerkingenuitvoerenmet,maarookzonder,gebruikvanictmiddelen zoalsdegrafischerekenmachine. IndetoelichtingzegtdeCEVOhierover: SubdomeinA5isnieuwengeeftaandat algebraïschevaardighedenookonafhankelijkvandegrafischerekenmachine(grm)of andereictmiddelenmoetenwordenbeheerst. Perwiskundevakwordendeze algebraïschevaardighedengespecificeerdineenaparthoofdstuk. DeCEVOheeftdaarnaastbeslotenomhetgebruikvandeformulekaartvoorwiskunde nietmeertoetestaanbijdeexamineringvandeprogramma svandevernieuwde tweedefasevanaf2009(havo)en2010(vwo).hetbeleidtenaanzienvanhetgebruik vandegrafischerekenmachineveranderdeindiezindatmenzichrichtophetalleen toestaanvanrekenapparatenwaarvaneenaantalfunctionaliteitenkanworden geblokkeerd.tevensgeeftdecevoaandatdemogelijkheidomdeexamenzittingte splitsenineendeelzondereneendeelmetgebruikvandegrmzalwordenonderzocht. 2.5 Devernieuwingscommissiewiskunde Hetnieuweprogramma,datnietvoor2013inwerkingtreedt,wordtvoorbereiddoor dedoordeministeringesteldevernieuwingscommissiewiskunde,decommissie ToekomstWiskundeOnderwijs(cTWO).Dezeheeftinmaart2007haartoekomstvisie Rijkaanbetekenis gepubliceerd.hieriniseenparagraafoveralgebraïschevaardig hedenopgenomenmethetvolgendestandpunt: 8 http://www.minocw.nl/documenten/49152.pdf Hetbeheersingsniveauvangeautomatiseerdewiskundigeeninhetbijzonder algebraïschevaardighedenvereisteenvoortdurendeenzorgvuldigetoetsing. DezevaardighedendienenookophetCentraalExamengetoetstteworden, waarbijaandebeheersinghogeeisenwordengesteld. OverwiskundeBhavozegtditrapportvancTWO: Ditvakbereidtvooropvervolgopleidingenmeteensterkkwantitatieve enexactecomponent,zoalsindetechnieksectorvanhethbo.inhoudelijk ligtdenadrukopanalyseenmeetkunde,metruimeaandachtvoor algebraïschevaardigheden,formulevaardighedenendeinzichtelijke toepassingendaarvan.deconceptenwordenopgebouwdvanuitde internesamenhangvanwiskunde. OverwiskundeBvwoisdevisiesoortgelijk,maarvoorwatbetreftwiskundeAenCisde visieandersgeënt.bijvoorbeeldvoorwiskundeavwo: Ditvakbereidtvooropuniversitairestudierichtingenmeteensociaal, economischenbedrijfskundigkarakter.daarnaastlegthetdebasisvoor studierichtingenindemedischbiologischewetenschappen.deinhoud concentreertzichoptoegepasteanalyse,statistiekenkansrekening.de conceptenwordenopgebouwdvanuitconcretetoepassingen. Injanuari2008heeftdevernieuwingscommissiewiskundedeconcepteindexamen programma svoor2011gepubliceerd.bijdebelangrijksteveranderingentenopzichte vanhetprogramma2007iseenaantalpuntenrelevant: IndeBprogramma'siseengroterenadrukkomenteliggenopalgebraïsche vaardigheden,ondermeeralsgeïntegreerdonderdeelbinnendeanalytische meetkunde.ditheeftgeleidtotuitwisselingentussendebendedprogramma's indemeetkunde. VanuitdevervolgopleidingenissterkedrukopcTWOuitgeoefendomderolvan degrafischerekenmachineterugtedringenophetcentraalexamenvoor wiskundeb.geadviseerdwordthetgebruikvandegrafischerekenmachineop hetcentraalexamenniettetoetsen.datbetekentdatderekenmachinewel gebruiktmagwordenophetexamenmaardataanditgebruikgeenpunten wordentoegekend.detoetsingvandeinzetvanictbinnendewiskundedient eeneigenplaatstekrijgenbinnenhetschoolexamen. Indevernieuwingscommissiesvandebètavakkenisgekozenvoorde ontwikkelingvanhetonderwijsvolgensde concept contextbenadering.

HoewelbijdeinvoeringvandeHEWET 9 enhawex 10 programma svoorwiskunde (1986,1988)deinzetvancontexteneenessentieelonderdeelvormdevande vernieuwingenindieprogramma's,iseenherbezinningopderolvancontexten binnendewiskundeophaarplaats,metnameinhetkadervansamenhangmet deoverigebètavakken.medevanuitdevervolgopleidingenisdewensnaarvoren gekomentoteenherbezinningophetgebruikvancontextenbinnendewiskunde. Indeeindexamenprogramma svaartctwotenaanzienvandealgebraïsche vaardighedeneenverschillendekoersvoordeverschillendeprofielenvanhavoenvwo. BijvoorbeeldbijhavowiskundeBzienwehetterugalsalgemenevaardigheid: SubdomeinA3.10:Algebraïschevaardigheden Dekandidaatbeheerstdebijhetexamenprogrammapassenderekenkundigeen algebraïschevaardighedenenformules,heeftdaarinzichtinenkande bewerkingenuitvoerenzondergebruikvanictmiddelenzoalsdegrafische rekenmachine. MaarbijvwowiskundeAzienwealgebraïschevaardighedenalsspecifiekinhoudelijk onderwerpterug,enwelinhetdomeinb: AlgebraenTellen : SubdomeinB1:Algebra Dekandidaatkanberekeningenmetgetallenenvariabelengestructureerd uitvoeren,daarbijgebruikmakenvandehoofdbewerkingenenvanhetwerken methaakjes,enbeargumenterenwaaromdegekozenaanpakhelpt. BijhavowiskundeAkomendevaardighedenopbeidemanierenterug,(subdomeinA3 enb2),zoookbijvwowiskundec(subdomeina2.6enc.1).maarbijvwowiskundeben bijhavowiskundebkomthetalleenalsalgemenevaardighedenterug.misschienishet jammerdathiernietéénlijnvoorallegevallenisgevolgd.maarhetgeeftwelhet spanningsveldaandatalgebraïschevaardighedenookveelmetkenniseninzichtte makenhebben(zieook Vaardighedeneninzicht inhoofdstuk4waardemeningvan docentenwiskundevoortgezetonderwijswordtgeïnventariseerd). 2.6 Resonansgroep DeResonansgroepwiskundeisdoordeministeringesteldomteadviserenoverde plannenvoordeperiodevanaf2010vandevernieuwingscommissiewiskundeophun relevantievoordoorstromingnaarhetwetenschappelijkonderwijsenhethoger beroepsonderwijs.ineenlaterstadiumisookderesonansgroepwiskundenog gevraagdteadviserenoverdesyllabivoordeexamensvoor2007.debelangrijkste aanbevelingenzijn: 9 http://www.fi.uu.nl/wiki/index.php/hewet 10 http://www.fi.uu.nl/wiki/index.php/hawex Zorgervoordathetontwikkelenvanrekenenformulevaardigheidweeralseen rodedraaddoorhetgehelewiskundeonderwijsheenloopt. Splitsvoorallewiskundevakkenhetcentraleschriftelijkeeindexamen(CE)intwee delen:eendeeldatzonderhulpmiddelen(grafischerekenmachineen formulekaart)wordtafgenomen,eneendeelwaarinwelvandezehulpmiddelen gebruikmagwordengemaakt. Heroverweegderolvancontexteninhetwiskundeonderwijs. Op4februari2008heeftdeResonansgroepwiskundehaareindrapportgepubliceerd metcommentaaropdeconceptexamenprogramma'svoordeperiodevanaf2011van ctwo. DeResonansgroepstemtingrotelijneninmetdeconceptprogramma'svoorhavoA, havobenvwob,maaropdeconceptprogramma'svoorvwoaenvwocheeftzij ernstigekritiekvanuithetdoorstroomperspectief.daarnaastblijftderesonansgroep vooreenalgeheelverbodvanictbijhetcentraleexamenhavobenvwob,enbepleit voorhavoa,vwoaenvwoceensplitsingvanhetcentraleexamenineendeelzonder eneendeelmetict. 2.7 VerenigingvanWiskundeleraren(NVvW) HetadviesvandeResonansgroepwiskundeheeftbijdeNederlandseVerenigingvan Wiskundelerareneenstevigereactieontlokt,verwoordineenbriefaandeminister 11. Weciteren: DeResonansgroepheeft,nietgehinderddoorenighistorischperspectiefofkennis vandeontwikkelingen,alleenoogvoordealgebraïschevaardigheden,danwel hetontbrekendaarvan,enwildieweeronverkortinalleprogramma sterug.dat dieroutinematigealgebraïschevaardighedenminderzijngeworden,staatbuiten kijf.jekunttijdmaareenmaalgebruiken,deomvangvandevakkenisvermin derd,decontacturenzijnsomsrigoureusteruggebrachtenanderevaardigheden zijnookbelangrijk. MaardatneemtnietwegdatdePEPcommissiesdiedevoorstellenvoorhet overgangsprogrammahebbengemaakt,nadrukkelijkmeertijdenplaats ingeruimdhebbenvoordealgebraïschevaardigheden,zonderdeoverige waardenvanhetnieuweprogrammatezeeraantetasten.meeraandachtvoor algebraindeonderbouwkandaaraanookeenbijdrageleveren,maarwe moetenbezienhoeverwedaarmeekomen. Nudebasisvormingofficieelvandebaanis,kunnenwevoorelktraject doorlopendeleerlijnenontwikkelenvooralgebra(enmeetkundeetc.)voorde leerjaren1t/m4,resp.5of6. 11 http://www.nvvw.nl/page.php?id=1776 20 21

BijdeNederlandseVerenigingvanWiskundelerarenwasallangeretijdaandachtvoor algebraïschevaardigheden,inmiddelsheeftdehavo/vwowerkgroepeenexittoets ontwikkeldvoorwiskundebvwo.eentoetsdielaatzienoverwelkealgebraïsche vaardighedeneenabituriëntverwachtmagwordentebeschikken.zieeuclides[xxx, wordtwaarschijnlijkeenverwijzingnaardewebsite].wezienditalseenzeergoede ontwikkelingomdatdejuxtapositievandezetoetsendehoentreetoetsenscherpin beeldbrengtwaardeinhoudelijkeverschillenliggen.zijndezegoedinkaartgebracht, dankandaarnaconvergentiebeteropgangkomen. Ineenbriefvanjanuari2008aandestaatssecretarisverwoordtdeNVvWhaar standpuntoverdenieuweexamenprogramma s.overdealgebraïschevaardigheden steltzij 12 : DevernieuwingscommissiecTWOheeftinhaarvisiedocumentzorgvuldigeen evenwichtgezochttussenrestauratieenvernieuwing.wehebbendatinonze reactieonderschreven,maartegelijkertijdwatkanttekeningengeplaatstbij realisatieineindtermenwaardiebalansnietsteedsaanwezigisendeuitvoering indepraktijk. Datgoldmetnamedealgebraïschevaardigheden,endematevanbeheersing daarvan.indeherzienehavo/vwoexamenprogramma sdievanafaugustus2007 geldenishieropalmeernadrukgelegddandaarvoor.deze2011programma s doenernogeenschepjeensomsmeerbovenop.bijhetontbrekenvaneen doorlopendeleerlijnvanafdeonderbouwisonmogelijktezeggenofditinde praktijkwelhaalbaaris.deonderbouwisheterogeen,delaterekeuzevande leerlingenvarieertvan latenvallen totenmeteenkeuzevoorwiskundebènd. Erisduseengrensaandehoeveelheidtijddieindeonderbouwaanalgebraïsche vaardighedenkanwordenbesteed.ctwomoetdiedoorlopendeleerlijnnog ontwerpen,deprioriteitlagbijdeexamenprogramma s,maaralteenthousiast inboekenvanwinstopditterreinisonsinziensnietverstandig.ookmoetnog wordenbezienofdedrukopdederdeklasniettegrootwordt,omdatdaarde keuzesplaatsvinden. Deexamenexperimentenmoetendusnadrukkelijkfocussenophaalbaarheidqua tijdenniveau. 2.8 FreudenthalInstituut InreactieopeenenanderheefthetFreudenthalInstituuteenreactiegepubliceerd 13. Weciteren: VooronsliggennudecTWOpublicatiesvandevoorgesteldeeindtermenwiskundeA, B,CenD.Hetistreurigtemoetenconstaterendatditweereenbehoorlijkestap teruglijkttezijn.demooieidealenendebredevisieopwiskundezelf,namelijk 12 http://www.fi.uu.nl/ctwo/publicaties/docs/standpunt_nvvwdefexamenprogramma2011.doc 13 http://www.fi.uu.nl/nl/fictwo wiskundebedrijvenenwiskundelerenineensamenhangendgeheelvandenkenen doen,vanabstractieenconcretisering,zoalsdieinhetvisiedocumentvoorzichtig naarvorenwerdengebracht,makenplaatsvoor: eenopsommingvantekennenfuncties uittevoerenstandaardtechniekendietenonrechtevaardighedenworden genoemd eenextreemeenzijdigenadrukopdealgoritmischeuitvoeringvande wiskundigeactiviteit eenzorgvuldigvermijdenvandwarsverbanden,en hetontradenvanhetgebruikvanmoderneicthulpmiddelen. Vooralsnogishetdiscoursoverwiskundigevaardighedenenhoeweeengoede aansluitingvanvonaarhokunnenrealiserennognietafgerond.welbegintzicheen zekereconsensusaftetekenendatermeeraandachtvoordewiskundigebasis vaardighedenmoetzijn,zekervoordewiskundebprogramma s,ineenheldere samenhangmethetverwervenvaninzicht. 2.9 Besluitvandestaatssecretaris DestaatssecretarisvanOCW,MarjavanBijsterveldtVliegenthart,heeftnaaraanleiding vandediscrepantietussendevoorstellenvandevernieuwingscommissieendereactie vanderesonansgroepeenbesluitgenomenoverhetwiskundeprogramma,waarvoor uiteindelijkhetministerievanocwverantwoordelijkis(metdetweedekamerals toezichthouder).zijheeftdevernieuwingscommissiegevraagdlangsdezelijnenhet programmaverderteontwikkelen.inhetbesluitwordtvaneenhiërarchievande onderwerpeninhetvakwiskundeuitgegaan,bestaandeuiteenkern,binnenring, middenringenbuitenring.indekernbevindenzichdealgebraïschevaardigheden, elementairemeetkundeenfunctiesengrafieken.statistiekenkansrekeningwordenals onderdeelvandebuitenringgezien.dezezienswijzeleidtmetnamebijwiskundeaenc toteenherschikkingvandeonderwerpenmetmeeraccentopbasisvaardigheden,en minderopstatistiek. Eenvoorpublicatievanditbesluitleiddetotheftigecommotieinhetveld.Opinitiatief vanannevanstreun(emeritushoogleraardidactiekvandewiskunde)iseenpetitie opgesteld Stopkaalslagwiskundeonderwijs 14.Indepetitiewordteropgewezendat: [ ]dezereductievandeinhoudvanhetwiskundeonderwijsernstigeschadezal toebrengenaanhetbeeldvandewiskundeenaanderelevanteaansluitingop hboenwo.dezeafwijkingvaninternationalestandaardenvooralgemeen vormendwiskundeonderwijsplaatstnederlandineennegatieveuitzonderings positie.dedooruvastgesteldeexamenprogramma'szullendoorhunvolstrekt eenzijdigeenvooreendeelvandeleerlingenonhaalbareinhoudtoteen onaanvaardbaredemotivatievanleerlingenenlerarenleiden.wijroepenuopdit 14 http://www.ipetitions.com/petition/wiskunde/index.html 22 23

besluitterugtedraaienendepilotfasevolgensdedoorctwovoorgestelde examenprogramma'stelatenuitvoeren. IndezelijnheeftdewerkgroephavovwovandeNVvWop17april2008eenbriefnaar detweedekamergestuurd[xxx],waaropdezeaandestaatssecretarisomeenreactie heeftgevraagd.indebriefvan13juni2008reageertdestaatssecretaris[xxx]enlichtzij haarbesluitverdertoe.indezebriefplaatstzijbovendienenigekanttekeningenbijde gangvanzaken. o Erwordtgewezenophetbelangvandeonderbouw.Zebeweertdatditdeplek iswaardemeestebasisvaardighedenaangeleerdmoetenworden. o Erisnieteenéénduidiggeluidvanuithethogeronderwijs.Dewensenvanuithet hozijnsomstegenstrijdig. o Erwordtvastgestelddaterverdeeldheidisindewiskundewereld.Veelreacties uithetveldzijnnietinlijnmetdepetitie.destaatssecretariszieteendidactisch kampeneeninhoudelijkkamp. o Destaatssecretariszietbijallepartijenoprechteengrotebetrokkenheid. Indebriefwordtaangegevendatnaoverlegmetdebetrokkenpartijenafgesprokenis datgeziendeontstanecommotiehetbesluitnogmaalsvoorgelegdwordtaandehbo raadendevsnualsvertegenwoordigersvanhethogeronderwijs. 2.10 SamenwerkingsverbandNKBWenSIGMA Tegendezewoeligeachtergrondiseind2006hetprojectNationaleKennisbank BasisvaardighedenWiskunde 15 gestartmetalsdoelendebundelingvanmaterialenen ervaringeninhetaansluitonderwijs,endedialoogvohoteverbeteren.ditiséénvan deprojecteninhetnationaalactieprogrammaelearningvansurf.inde eindrapportage(vangastele.a.,2007)zijnderesultatenbeschrevendiebehaaldzijn gedurendedelooptijdvanhetproject(eenruimjaar,ongeveergelijkvallendmethet kalenderjaar2007).alskenmerkendproductvannkbw1kanonderanderegenoemd wordendewebsitewizmo 16,meteencollectieleerobjectendiegebruiktkanworden doordocentenenstudenten.daarnaastisonderzoekverrichtomeenbeterbegripte krijgenvandesituatie.dezemonitoriseenuitvloeiseldaarvan.inmiddelsiseen vervolgprojectnbkw2gestartmeteenfocusopeenexplicieteverbeteringvanhet aansluitonderwijsenopconvergentietussenvoenhodieblijktuittoetsenvoor algebraïschevaardighedenwaarbeidepartijenachterstaan.wekunnenditzienalseen uitwerkingvandeafspraakaanvanghogeronderwijsdiedeonderwijsraadbepleit.het consortiumisuitgebreidonderanderemetregionalenetwerkenvanvoscholen. DezeprojectenzijnvoortgekomenuitinitiatievenbinnendeSpecialInterestGroup MathematicsActivities 17,(SIGMA).Ditstaatvooreengroepmensendiezichmetname richtopaansluitwiskunde,endiezichinsurfspecialinterestgroupverenigtheeft. 15 http://www.nkbw.nl 16 http://www.wizmo.nl 17 http://www.surffoundation.nl/smartsite.dws?id=9451 24