havo 4 Programma van toetsing en afsluiting cohort H 2018 2018-2019
Inhoudsopgave Inleiding... 4 Proefwerkschema havo 4... 5 Pta's... 6 Aardrijkskunde... 7 Bedrijfseconomie... 8 Biologie... 9 Culturele en kunstzinnige vorming... 10 Duitse taal en literatuur... 11 Economie... 12 Engelse taal en literatuur... 13 Franse taal en literatuur... 14 Geschiedenis... 15 Levensbeschouwing... 16 Lichamelijke opvoeding... 17 Maatschappijleer... 18 Muziek... 19 Natuurkunde... 20 Nederlandse taal en literatuur... 21 Scheikunde... 23 Spaanse taal en literatuur... 24 Tekenen... 25 Wiskunde A... 26 Wiskunde B... 27 Wiskunde D... 28 3
Inleiding In dit boekje is informatie te vinden over het schoolexamen. Alle vakken die in de bovenbouw worden gegeven maken deel uit van het schoolexamen. Pta s In het programma van toetsing en afsluiting (pta) van een vak wordt informatie gegeven over de toetsen die het cijfer voor het schoolexamen bepalen. De pta s van de vakken die in havo 4 examentoetsen geven zijn verderop in dit boekje te vinden. Inleveren van werkstukken Bij een aantal vakken moet je als onderdeel van een examenonderdeel een werkstuk inleveren. Er is dan altijd sprake van een uiterste inleverdatum. Soms wordt deze datum in het pta vermeld, soms wordt deze datum in de klas afgesproken. In het examenreglement staat dat als je een werkstuk te laat inlevert er een maatregel genomen kan worden, zoals bijvoorbeeld het toekennen van het cijfer 1 voor het betreffende onderdeel. Zorg er dus altijd voor dat je op de hoogte bent van de uiterste inleverdatum van een werkstuk, en lever het op tijd in! 4
Proefwerk overzicht havo 4 lesperiode 1 pwwk 1 lesperiode 2 pwwk 2 lesperiode 3 pwwk 3 vak bijz. vak bijz. vak bijz. vak bijz. vak bijz. vak bijz. ak ak du ond 2 ak bi bi du ond 1 bi du du ec du 100 min ec ec 100 min mo ec 100 min en en en fa fa fa gs gs gs lv lv lv ma ma ma mo mo mo mu mu mu na na na ne ne ne 100 min sk sk sk sp sp sp te te te wa 100 min wa 100 min wa 100 min wb 100 min wb 100 min wb 100 min wd 100 min wd 100 min wd 100 min pwwk 1: wo 21 nov t/m wo 28 nov pwwk 2: do 21 feb t/m do 28 feb pwwk 3: do 20 jun t/m do 27 jun pta onderdelen met een niet periode gebonden afname-moment: bi ond 1 In de lesperiodes zijn alleen eventuele handelingsdelen van het pta vermeld, maar er kunnen ook proefwerken en andere toetsen plaatsvinden. Dit schema is onder voorbehoud van fouten en omissies.
Pta s Op de bladzijden hierna volgen de pta s (programma s van toetsing en afsluiting) van de vakken die in havo 4 examentoetsen afnemen. Een pta bestaat uit een tabel met pta-onderdelen, soms voorafgegaan door een inleidende tekst. Hieronder staat een voorbeeld-tabel met uitleg erbij. het nummer van het onderdeel. Dit nummer is van belang bij het aanvragen van een herkansing weegfactor, de som van de weegfactoren is 100% soort kan zijn: - toets - po (praktische opdracht) - hand (handelingsdeel) - h4 1 40% 2 PO 1 25% po (mond) 3 HD 1 per2 - hand 4 SE 1 pwwk2 25% toets (comp) 50 min Stof: boek 2 in zijn geheel het jaar waarin het onderdeel getoetst wordt het moment kan zijn: per1, per2, per3: de lesperiodes pwwk1, pwwk2: de proefwerkweken als er niets staat bij moment, krijg je dit van je docent te horen In de kolom soort/duur kan tussen haakjes de manier van afnemen vermeld staan: schrift (schriftelijk), mond (mondeling), of comp (afname met de computer). Als er comp staat, wordt de toets in principe op de computer afgenomen. Echter als de organisatie hiervan problematisch is, kan de toets toch schriftelijk worden afgenomen. Als er in de kolom nadere omschrijving niks staat, geeft de docent in de klas meer informatie over de toets. In dit voorbeeld betreft het een pta met vier onderdelen: één onderdeel wordt in havo 4 afgenomen en drie in havo 5. De onderdelen die voor havo 5 gepland staan kunnen in principe nog gewijzigd worden. Deze wijzigingen worden dan opgenomen in het pta-boekje dat begin havo 5 uitgereikt wordt. Meestal vinden er echter geen wijzigingen plaats in pta s. 6
Aardrijkskunde (ak H 2018, h4 2018-2019) ak H 2018 pta onderdelen h4 1 30% 2 SE 1 pwwk1 35% 3 SE 2 pwwk2 35% 100 min 100 min H1 Globalisering + H3 Brazilie H2 Endogene en exogene krachten + H4 Vraagstukken in Nederland (H4 uit boek havo 4!) 7
Bedrijfseconomie (beco H 2018, h4 2018-2019) beco H 2018 pta onderdelen h4 1 30% 2 SE1 pwwk1 20% 150 min 3 PO 1 per2 25% po Het maken van een businessplan voor een fictief eigen bedrijf. De opdracht hiervoor wordt in havo 4 uitgereikt. Het eerste gedeelte van de opdracht moet in havo 4 worden ingeleverd. 4 SE2 pwwk2 25% 180 min 8
Biologie (biol H 2018, h4 2018-2019) biol H 2018 pta onderdelen h4 1 HD 1 - hand 2 30% 3 SE 1 pwwk1 30% 150 min Stof: Thema 1 t/m 8 boek H4a en H4b + behandelde verrijkingsstof 4 SE 2 pwwk2 30% 150 min Stof: Thema 1 t/m 7 boek H5a en H5b + behandelde verrijkingsstof 5 PO 1 pwwk2 10% po 150 min 9
Culturele en kunstzinnige vorming (ckv H 2018, h4 2018-2019) ckv H 2018 pta onderdelen h4 1 100 % 10
Duitse taal en literatuur (dutl H 2018, h4 2018-2019) dutl H 2018 pta onderdelen 1 HD 1 per3 - hand (schrift) Excursie Düsseldorf h4 2 HD 2 per3 - hand (mond) Presentatie Düsseldorf, 3 minuten 3 40% 4 SE 1 pwwk1 20% toets (mond) 15 min Mondeling 5 LV 1 per2 20% 60 min Cito Kijk- en Luistertoets 6 SE 2 pwwk2 20% 50 min Literatuur 11
Economie (econ H 2018, h4 2018-2019) econ H 2018 pta onderdelen h4 1 30% 2 SE 1 per1 5% 50 min Nader te bepalen. 3 SE 2 pwwk1 25% 4 PO 1 per2 10% 150 min po (schrift) 60 min Nader te bepalen. Economische tekst bestuderen. 5 SE 3 pwwk2 30% 180 min Katern 1 t/m 8. 12
Engelse taal en literatuur (entl H 2018, h4 2018-2019) entl H 2018 pta onderdelen h4 1 30% 2 SE 1 per1 10% 50 min Vocabulaire. 3 SE 2 pwwk1 25% 4 LV 1 per2 20% 120 min toets 60 min Het schrijven van een formele brief. Cito Kijk- en Luistertoets 5 PO 1 pwwk2 15% po (mond) 30 min Mondeling over literatuur periode 2 (in tweetallen). 13
Franse taal en literatuur (fatl H 2018, h4 2018-2019) fatl H 2018 pta onderdelen h4 1 30% 2 SE 1 per1 15% 50 min Idioom en (literaire) teksten. 3 SE 2 pwwk1 20% 100 min Schrijftoets informele brief. 4 LV 1 per2 15% 60 min Cito Kijk- en Luistertoets 5 HD 1 per2 - hand (schrift) 50 min Idioom en tekstvragen. Dit handelingsdeel is naar behoren afgerond als een 5,5 of hoger wordt gehaald voor dit onderdeel. 6 PO 1 pwwk2 20% po (mond) 25 min Spreektoets/uitspraaktoets. 1. In tweetallen spreken over klassikaal geoefende en afgesproken opdrachten/onderwerpen. 2. Individueel voorlezen van een onbekende tekst door de docent uitgereikt tijdens deze toets. 14
Geschiedenis (ges H 2018, h4 2018-2019) ges H 2018 pta onderdelen h4 1 30% 2 SE 1 pwwk1 30% 100 min Tijdvakkentoets (TV 5-10) + contexten Door (vrijwillige) deelname aan minimaal 3 elo-toetsen per periode kan het cijfer voor dit onderdeel verhoogd worden. Als het cijfer wordt verhoogd is dit ofwel met 0,4 (bij een gemiddelde van 70% of hoger), ofwel met 0,7 (bij een gemiddelde van 80% of hoger), ofwel met 1,0 (bij een gemiddelde van 90% of hoger). In het geval dat de cijferverhoging leidt tot een cijfer hoger dan 10, wordt het cijfer teruggebracht naar een cijfer 10. 3 SE 2 pwwk2 40% 150 min Tijdvakkentoets (TV 5-10) + contexten. Door (vrijwillige) deelname aan minimaal 3 elo-toetsen per periode kan het cijfer voor dit onderdeel verhoogd worden. Als het cijfer wordt verhoogd is dit ofwel met 0,4 (bij een gemiddelde van 70% of hoger), ofwel met 0,7 (bij een gemiddelde van 80% of hoger), ofwel met 1,0 (bij een gemiddelde van 90% of hoger). In het geval dat de cijferverhoging leidt tot een cijfer hoger dan 10, wordt het cijfer teruggebracht naar een cijfer 10. 15
Levensbeschouwing (lv H 2018, h4 2018-2019) lv H 2018 pta onderdelen h4 1 100 % 16
Lichamelijke opvoeding (lop H 2018, h4 2018-2019) Lichamelijke Opvoeding neemt alleen een schoolexamen af. De eindbeoordeling wordt voor een deel gebaseerd op motorische, cognitieve en conditionele vaardigheden en voor een deel op organisatorische vaardigheden en attitude. De eindbeoordeling moet voldoende of goed zijn. In havo 4 en havo 5 moeten alle lessen gevolgd worden. Mocht dit door overmacht niet lukken, dient de leerling zo spoedig mogelijk contact op te nemen met zijn/haar docent. Samen bekijken zij hoe deze absenties gecompenseerd moeten worden. Dit dient hetzelfde schooljaar te gebeuren. lop H 2018 pta onderdelen h4 1 HD 1 - hand 2 HD 2 - hand De eindbeoordeling wordt met goed (G), voldoende (V) of onvoldoende (O) aangegeven. De eindbeoordeling wordt met goed (G), voldoende (V) of onvoldoende (O) aangegeven. 17
Maatschappijleer (maat H 2018, h4 2018-2019) maat H 2018 pta onderdelen h4 1 100 % 18
Muziek (mu H 2018, h4 2018-2019) mu H 2018 pta onderdelen h4 1 30% 2 PO 1 per1 10% po compositie 3 SE 1 pwwk1 10% 50 min V1 4 PO 2 per2 15% po groepsoptreden muziekavond 5 SE 2 pwwk2 20% 50 min AML 6 PO 3 15% po individueel optreden speciale muziekavond 19
Natuurkunde (nat H 2018, h4 2018-2019) nat H 2018 pta onderdelen h4 1 30% 2 SE 1 per1 10% 50 min Toets over een gedeelte van alle tot dan toe behandelde stof uit de bovenbouw. 3 SE 2 pwwk1 30% 4 SE 3 pwwk2 30% 100 min 100 min Toets over een gedeelte van alle tot dan toe behandelde stof uit de bovenbouw. Toets over een gedeelte van alle tot dan toe behandelde stof uit de bovenbouw. 5 HD 1 - hand handelingsdeel ISP 6 HD 2 - hand handelingsdeel practicum 20
Nederlandse taal en literatuur (netl H 2018, h4 2018-2019) netl H 2018 pta onderdelen h4 1 30% 2 SE 1 per1 10% 50 min Schriftelijke toets over spelling en formuleren. 3 SE 2 pwwk1 25% toets (comp) 180 min De leerling krijgt de opdracht tot het schrijven van een tekst op basis van bronnen die op het moment van toetsing worden aangereikt. Voorafgaand aan de toets werkt de leerling een schrijfdossier uit. Het schrijfdossier telt mee in de beoordeling van dit SE. 4 PO 1 pwwk2 25% po (mond) Mondelinge toets over literatuur. De leerling leest vier boeken (die niet ook al in havo 4 gelezen zijn). Ten minste twee van de vier boeken hebben niveau 4, de andere twee boeken hebben minstens niveau 3 (volgens de site www.leesadviezen.nl of volgens de docent). Leerlingen die in havo 4 niet het vereiste aantal boeken hebben gelezen, lezen voor dit examen vier boeken plus het ontbrekende aantal boeken uit havo 4. Als geconstateerd wordt dat de leerling over een of meerdere boeken kennis ontbeert die redelijkerwijs niet zou ontbreken als het boek gelezen is, dan wordt het boek als nietgelezen beschouwd en ontvangt de leerling voor elk missend werk een 1. Voorafgaand aan het mondeling houdt de leerling een leesdossier bij, waarbij de docent verwerkingsopdrachten verstrekt. Op een door de docent aangegeven moment levert de leerling deze verwerkingsopdrachten in. Het leesdossier telt mee in de beoordeling van dit SE. 5 PO 2 10% po (mond) Met elke leerling wordt een afspraak gemaakt voor het houden van een presentatie. De docent verstrekt hiervoor een gerichte opdracht. De leerling overlegt de onderwerpkeuze van zijn presentatie met de docent. 21
De presentatie voldoet aan de door de docent verstrekte richtlijnen. In per1 of per2. 22
Scheikunde (schk H 2018, h4 2018-2019) schk H 2018 pta onderdelen h4 1 30% 2 SE 1 pwwk1 28% 100 min Door vrijwillige deelname aan de D- toets kan het cijfer voor dit onderdeel verhoogd worden. Het cijfer voor dit onderdeel wordt verhoogd met: - 0,5 cijferpunt als het cijfer voor de D- toets groter dan of gelijk is aan 8,5. - 0,4 cijferpunt als het cijfer voor de D- toets groter dan of gelijk is aan 7,5 en kleiner dan of gelijk aan 8,4. - 0,3 cijferpunt als het cijfer voor de D- toets groter dan of gelijk is aan 6,5 en kleiner dan of gelijk aan 7,4. - 0,2 cijferpunt als het cijfer voor de D- toets groter dan of gelijk is aan 5,5 en kleiner dan of gelijk aan 6,4. Het maximum cijfer voor de toets kan echter niet hoger dan 10 worden. 3 PO 1 pwwk2 14% po 120 min Practicum van 60 minuten. Meteen daarna worden over dit practicum vragen beantwoord en berekeningen uitgevoerd. Dit zal ongeveer 60 minuten duren. 4 SE 2 pwwk2 28% 100 min 23
Spaanse taal en literatuur (sptl H 2018, h4 2018-2019) sptl H 2018 pta onderdelen h4 1 30% 2 SE 1 per1 15% 50 min Idioom/grammatica/literatuur. 3 SE 2 pwwk1 20% toets (comp) 100 min Schrijfvaardigheid. 4 LV 1 per2 15% 5 HD 1 per2-50 min hand (schrift) 50 min Kijk- en/of luistertoets. Idioom/grammatica/literatuur. Dit handelingsdeel is naar behoren afgerond als een 5,5 of hoger wordt gehaald voor dit onderdeel. 6 PO 1 pwwk2 20% po (mond) 20 min Spreek- en gespreksvaardigheid. 24
Tekenen (te H 2018, h4 2018-2019) te H 2018 pta onderdelen h4 1 30% 2 PO 1 per1 25% po Verwerking van een thema met als uitgangspunt "het tekenen van de waarneming". Alleen het werk dat in de les vervaardigd is wordt beoordeeld 3 SE 1 pwwk1 10% 4 PO 2 per2 25% 100 min po Kunstbeschouwing en kunstgeschiedenis. Verwerking van een thema met als uitgangspunt "het tekenen naar de verbeelding". Alleen het werk dat in de les vervaardigd is wordt beoordeeld. Inleverdatum wordt nog bekend gemaakt. 5 SE 2 pwwk2 10% 100 min Kunstbeschouwing en kunstgeschiedenis. 25
Wiskunde A (wisa H 2018, h4 2018-2019) wisa H 2018 pta onderdelen h4 1 30% 2 SE1 pwwk1 30% 3 SE2 pwwk2 40% 150 min 180 min Deze toets gaat over alle tot dan toe behandelde centraal examenstof. Deze toets gaat over de gehele centraal examenstof. 26
Wiskunde B (wisb H 2018, h4 2018-2019) wisb H 2018 pta onderdelen h4 1 30% 2 SE1 pwwk1 30% 3 SE2 pwwk2 40% 150 min 180 min Deze toets gaat over alle tot dan toe behandelde centraal examenstof. Deze toets gaat over de gehele centraal examenstof. 27
Wiskunde D (wisd H 2018, h4 2018-2019) wisd H 2018 pta onderdelen h4 1 30% 2 SE1 pwwk1 35% 3 SE2 pwwk2 35% 150 min 150 min Toets over de behandelde stof van de eerste periode. Toets over de behandelde stof van de tweede periode.