Verein Furka-Bergstrecke Sectie Nederland DE TANDSTAAF DE TANDSTAAF Nummer 1 - Maart 2009
De foto s van Gerard Geist We blijven nog even in winterstemming. Gletsch in de sneeuw, 17 oktober 2004 4 Twee weken eerder, op 3 oktober 2008, zag het er op de Furka al zó uit (Foto s Bart Laval)
Verein Furka-Bergstrecke Sectie Nederland Om te onthouden 28 maart 2009 Jaarvergadering in Arnhem 22 t/m 26 april 2009 Intermodellbau Dortmund 20 juni 2009 Start rijseizoen DFB; het laatste seizoen zonder Oberwald! 6 juli t/m 16 augustus 2009 Dagelijkse ritten Realp-Gletsch 12 april 2009 Redactiesluiting Tandstaaf mei Tips voor de agenda? mail naar tandstaaf@furkabahn.nl Wist u dat... Internet: www.furkabahn.nl Maart 2009 - Nummer 1 In dit nummer Van de redactie Doe mee! Van de voorzitter Groet uit de sneeuw Reisverslag Spoors wandelen bij de RhB Intermodellbau Dortmund Doet u ook (weer) mee? Fronarbeit 2009 Opgave voor de werkweken Algemene informatie Adressen, tips en informatie Er nu nog een heel dik pak sneeuw op de Furka ligt? Het altijd maar afwachten is hoe het spoor daar onder ligt? We op 28 maart a.s. de ledenvergadering houden? De voorzitter zich ook heeft laten insneeuwen? Hij daarom de bestuursvergadering moest missen? De redactie de kopij voor de volgende Tandstaaf graag voor 12 april 2009 in haar bezit heeft? 2 3 4 8 11 12
Van de Redactie Doe mee! Iets later dan gepland is het toch weer gelukt om u een nieuwe Tandstaaf voor te schotelen. Door wat persoonlijke omstandigheden aan de kant van de redactie bleef er helaas wat minder tijd over om een Tandstaaf samen te stellen. Er moet tenslotte ook nog gewerkt en/of gestudeerd worden. Deze Tandstaaf staat vooral in het teken van wat het jaar 2009 ons allemaal brengen gaat. Leden treffen bij deze Tandstaaf de stukken aan voor de jaarvergadering in Arnhem op 28 maart. Verder ligt de Furka-Bergstrecke nog in een diepe winterslaap en het is weer afwachten wat men over enkele maanden bij de sneeuwruiming tegenkomt. Nog op de plank lag een verhaal van Peter Witkop, die in oktober 2008 spoors is gaan wandelen in Zwitserland bij de Rhätische Bahn. Mocht u nog een invulling van uw vakantie zoeken, dan is dit (naast Fronarbeit) vast een prima optie. Verder in deze Tandstaaf vooral een aantal huishoudelijke zaken. Om de Tandstaaf in de toekomst verder te vullen, nodigen wij u uit om ook eens iets in te sturen. Bent u, of ben je, ergens geweest of op een andere manier met treinen bezig (geweest), zet gerust uw ervaringen op (elektronisch) papier. De enige restrictie is dat het iets met het spoor te maken moet hebben. Schrijftalent is niet noodzakelijk, daar zorgt uw redactie wel voor. Veel leesplezier en tot ziens op de jaarvergadering! Diederik van Nimwegen Jeroen Wolff 2 De Tandstaaf
Van de Voorzitter Terwijl ik dit schrijf, zou ik mij eigenlijk moeten voorbereiden op de bestuursvergadering, maar door verandering in mijn werkomstandigheden was ik genoodzaakt mijn wintersport te plannen in de week dat de bestuursvergadering gepland was. Mijn medebestuursleden gaven mij fijntjes te kennen, dat zij het ook wel zonder mij konden (en zo hoort het ook!), dus nu zit ik te kijken hoe de sneeuwvlokken neerdwarrelen rond mijn caravan en probeer iets op papier te krijgen. De sectie Nederland kan in ieder geval terugkijken op een succesvol jaar. We hebben wederom drie werkweken kunnen bezetten en zonder ongelukken kunnen voltooien; ons ledental is toegenomen en ook financieel ging het niet slecht. Het heeft even geduurd, maar we hebben eindelijk onze gift naar de 1000-er club kunnen overmaken in naam van Toni Stamm. Het bestuur zal zorgen dat de officiële verklaring voor deze schenking bij zijn weduwe Beatrix terecht komt en de sectie zal zorgen dat een kopie in de kantine in Realp komt te hangen. Wat gaat ons 2009 brengen? Uiteraard hopen we met zijn allen weer wat dichter bij Oberwald te komen, met een beetje geluk kunnen we in de zomer werken aan de infrastructuur in Oberwald, maar de tijd zal het leren. In ieder geval hebben we op 28 maart onze voorjaarsvergadering; bijna traditioneel in Arnhem. We zullen u bijpraten over het afgelopen jaar en natuurlijk ook over het komende jaar. Op dit moment is nog niet bekend of er zeer urgente zaken op de agenda staan van de komende DV te Olten, maar vanzelfsprekend komt dit ook ter sprake. Tot op heden hebben wij nog geen officieel antwoord mogen ontvangen van onze ZV betreffende onze visie op de verzekering van de Froni s. Wellicht dat daar dan ook meer duidelijkheid over is. En over Froni s gesproken: de inschrijving voor de nieuwe werkweken wordt ook weer opgestart. In ieder geval genoeg redenen om weer naar Arnhem te komen, tot dan! Hans Croes Nieuwe leden Sectie Nederland Wij verwelkomen de volgende nieuwe leden: Fam. J. Brouwers, Simpelveld Fam. B. van Wersch, Ubachsberg NB: Wilt u zo vriendelijk zijn om wijzigingen in uw persoonlijke gegevens (adres, telefoonnummers en e-mail) door te geven aan Gerard Geist? Email: ledenadministratie@furkabahn.nl (postadres zie pagina 12) Nummer 1, maart 2009 3
Reisverslag Spoors wandelen bij de RhB Als LGB-fan ben ik al enige jaren lid van de Rhein-Sieg club, één van de toonaangevende LGB-clubs. In het clubblad van augustus 2008 stond het artikel: Mit Krokodilen und Eselchen im Engadin. Voor het vierde jaar organiseert de Zwitser Peter Pfeiffer een wandelweek rondom de Rhätische Bahn. Voor mijn gevoel een must voor iedere RhB-liefhebber, en zo durf ik mijzelf wel te noemen. Na echtgenoot Yvonne te hebben overtuigd worden we op zondag 5 oktober verwacht in Pontresina, het uitgangspunt voor de wandelingen deze week. Zondag 5 oktober 2008 Onderweg blijkt in Zwitserland hier en daar al wat sneeuw te liggen. De borden met Gotthard erop doen al denken aan de werkweken, maar wij rijden richting het Engadin. Bij Landquart is het eerste contact met de Rhätische Bahn. Nu de Albulastrecke en de Berninastrecke Unesco Welterbe (werelderfgoed) zijn geworden heeft de Rhätische Bahn gemeend langs grote delen van het traject een rode band van zo n 30 cm breed langs de buitenkant van de bovenleidingmasten te moeten spannen om dit feit te vieren. De strook siert ook het Landwasserviadukt. Op diverse punten zijn ook nog rode torens gebouwd. Station Filisur blijkt ook verrijkt te zijn met zo n Turm Na een Tekst en foto s : Peter Witkop Even buiten Bever in een winters Graubunden korte tussenstop in Filisur komen we anderhalf uur later in Pontresina aan. Peter Pfeiffer verwelkomt ons. Bij het avondeten een voorstelrondje. De mannen hebben bijna allemaal wel iets met treinen, van geïnteresseerd tot en met bloedfanatiek, zeker als het om het fotograferen van treinen gaat. Van maandag tot en met woensdag heeft Peter een programma samengesteld, het programma van donderdag tot en met zaterdag wordt in grote mate bepaald door de Rhätische Bahn. Van 9 t/m 12 oktober is namelijk de zogenaamde 4-Tagesfahrt. Deze dagen worden bepaald door ezels en krokodillen. De krokodil is voor de meeste treinliefhebbers geen onbekend dier. Voor de ezel ligt dat wellicht iets anders. Tegenwoordig worden de enige twee ezels die nog in dienst zijn bij de RhB gebruikt voor rangeerwerk in Poschiavo en Tirano. Een mooi programma, zo lijkt het. De Tandstaaf
Maandag 6 oktober 2008 Het belooft een mooie dag te worden om te fotograferen en te wandelen. We vertrekken om 8.50 uur met de trein uit Surovas richting Scuol- Tarasp. Het doel van vandaag is het Beverdal, een zijdal van het Engadin. In Bever splitst het spoor van de RhB zich. We stappen in Bever uit. Onze trein vertrekt en gaat rechtdoor. Linksaf buigt het spoor af richting Albulatunnel. We zoeken een mooi plekje op een heuvel en wachten op de Glacier- Express.Het wachten wordt beloond, even later verschijnt de trein. Tegenlicht en sneeuw zorgen voor prachtige plaatjes. We lopen verder richting Spinas, het stationnetje dat net voor de Albulatunnel ligt, en waar nog gekruist kan worden. Na een uur wandelen komen we in Spinas aan. Als we aan het begin van de middag teruglopen richting Bever zorgt de combinatie van zon en schaduw weer voor fraaie lichteffecten. Als je zo in het zonnetje loopt zou je je niet realiseren dat het Beverdal het koudste dal van Zwitserland is. Door de wind zijn temperaturen van -30 ºC geen uitzondering. Van die kou hebben wij weinig last tot nu toe. Via een kleine omweg komen we weer bij het station van Bever. Het is genoeg geweest voor de eerste dag. We pakken de trein naar Pontresina. s Avonds gaan we gezamenlijk kaasfonduen op de Muottas Muragl. Dinsdag 7 oktober 2008 Vandaag staat een rit met de Bernina op het programma. We vertrekken naar Bernina Diavolezza en gaan met de kabelbaan omhoog. Even later genieten we van een fantastisch uitzicht. Na een kop warme chocolademelk gaan we weer richting kabelbaan. Beneden aangekomen pakken we de trein naar Ospizio Bernina. Nu gaan we wandelen langs het spoor richting Alp Grüm. Dat levert weer fraaie plaatjes op met het meer op de achtergrond. We komen als uit elkaar gevallen groep aan in Alp Grüm. Na de verlate lunch pakken we de trein terug richting Pontresina. We stappen uit in Surovas. Na het diner heeft onze reisleider weer een avondprogramma Na de dienst overnachten de locomotieven in het depot van Samedan Nummer 1, maart 2009 5
De Bernina Express in Alp Grüm. georganiseerd. Het depot van Samedan is het doel. Uiteraard per trein er naar toe. Ter plekke aangekomen eerst even wat aanwijzingen. We mogen overal in het depot lopen, maar moeten ons wel realiseren er regelmatig locomotieven het depot binnenkomen. Behalve overnachting voor de loks die de dienstregeling verzorgen staan er ook enkele bijzondere exemplaren in de hallen. De stoomloks 108 en de Heidi, de oude elektrische loks 353, en de 222, ook bruin, een 4-asser met in het midden 2 gekoppelde aangedreven assen. Tijdens het fotograferen van de oudjes komen de moderne trekpaarden van de RhB één voor één binnen. Via de beweegbare brug 6 worden ze op de diverse opstelsporen in de hallen geplaatst. Ook vindt er een kleine maar grondige inspectie plaats. Na een tijdje rond te hebben gekeken wordt het tijd om te vertrekken, als we niet te voet terug willen naar Pontresina. Na de rit naar Pontresina zoek ik ook mijn slaapplaats op. Woensdag 8 oktober 2008 In de loop van de ochtend gaan we naar het Güterumschlagszentrum Oberengadin (GUZO) wat even buiten Samedan ligt aan het spoor naar Pontresina. Omdat we daar rond 10 uur worden verwacht nemen we weer de trein naar de Haltestelle. We nemen de trein naar Punt Muragl. Vandaar wandelen we richting het De Tandstaaf
GUZO. Onderweg komen we nog een rangeerloc tegen met een enkele goederenwagen, en een kleine olietrein richting Bernina. Als we bij het GUZO aankomen is het een drukte van belang. We krijgen een rondleiding van de hoofdrangeerder, maar hij moet het kort houden want het werk moet ook gewoon door. Het GUZO verwerkt zeer veel goederen per trein. Drukte bij GUZO Onder andere de post, afval en Nadat de goederentrein in volle containers voor supermarktketen lengte is gefotografeerd lopen we COOP worden hier verladen tussen nog een keer richting Spinas. We trein en vrachtauto. fotograferen nog enkele treinen en Ook Holcim heeft allerlei gaan terug naar station Bever voor betonmengsels in diverse containers. de lunch. Gezien de drukte met het s Middags bezoeken Yvonne en ik goederenverkeer wordt het maximale St. Moritz. Op tijd dineren is het aantal op de Albula toegestane motto, want vanavond gaan we even assen voor de goederentrein telkens met de trein naar Bergün, in het gebruikt. Wij lopen naar Samedan Albulatal. Daar is een museum waar om de trein te nemen naar Bever. het traject Bergün Preda in model Vanuit het weiland hebben we prima is nagebouwd. Het is een fraaie gelegenheid om een goederentrein te modelbaan, beslist de moeite waard fotograferen. om eens te bekijken als je een keer in de buurt bent. Het vervolg van dit reisverslag houdt u tegoed voor een volgende Tandstaaf. Wilt u ook verslag doen van een reis of bezoek? mail naar tandstaaf@furkabahn.nl Grote loc, kleine trein... Nummer 1, maart 2009 7
Intermodellbau Dortmund Doet u ook (weer) mee? Ook dit jaar vindt in Dortmund opnieuw de grootste internationale (model-) spoorbeurs van Europa Intermodellbau 2009 plaats. De VFB sectie Nordrhein-Westfalen zal dit jaar wederom aanwezig zijn met hun modelbaan en ook is de sectie Nederland weer uitgenodigd om met onze stand en DVD mee te doen aan het spektakel, zij het helaas nog even onder voorbehoud. Op het moment van schrijven is namelijk nog niet geheel duidelijk in welke hal en met welk standoppervlak rekening gehouden moet worden en of er inderdaad wel plaats is voor onze stand. Frank Waffel (voorzitter van de sectie Nordrhein-Westfalen) is op dit moment in overleg met de organisatoren van de beurs om toch te proberen een goede standplaats te bemachtigen, zodat ook dit jaar weer een goede Zusammenarbeit tussen de secties NRW en NL zal ontstaan. Wij houden u van de ontwikkelingen op de hoogte. Tot nu toe hebben verschillende leden enthousiast gereageerd om één of meerdere dagen onze stand te bemannen. Mocht u het ook leuk vinden om één of meerdere daagjes naar Dortmund af te reizen dan kunt u zich opgeven via onderstaande contactgegevens. De beurs vindt plaats van 22 tot en met 26 april 2009, voor meer informatie kunt u kijken op internet: www.intermodellbau.de. Opgave is mogelijk via: Jeroen Wolff Jacob Catsstraat 23 2613 HA Delft Tel: +31 638315397 e-mail: pr@furkabahn.nl 8 De Tandstaaf
Heeft u uw contributie al betaald? Bij de Tandstaaf van december 2008 was een overzicht hiervoor bijgevoegd. Bent u dit overzicht kwijt of heeft u vragen, neem dan contact op met de penningmeester van de Sectie Nederland (adres zie pagina 12) Rijdagen: Vrijdag, Zaterdag en Zondag van 20 juni t/m 4 oktober 2009 Dagelijkse ritten van 6 juli t/m 16 augustus 2008 Reserveren wordt dringend aanbevolen! DFB Dienstregeling 2009 Realp DFB V 10:15 14:15 1 Tiefenbach DFB V 10:35 14:35 1 Furka DFB A 11:05 15:05 1 Furka DFB V 11:25 15:25 1 Muttbach-Belvédère A 11:35 15:35 1 Gletsch DFB A 12:00 16:00 1 Gletsch DFB V 11:10 2 14:10 Muttbach-Belvédère V 11:30 2 14:30 Furka DFB A 11:45 2 14:45 Furka DFB V 12:05 2 15:05 Tiefenbach DFB A 12:25 2 15:25 Realp DFB A 12:50 2 15:50 Bijzonderheden: 1. Alleen op vrijdagen en zaterdagen van 3 juli 2/m 29 augustus 2009 2. Alleen op zaterdagen en zondagen van 4 juli t/m 30 augustus 2009 Tarieven 2009 Traject 2 e klasse Enkele reis 2 e klasse Retour 1 e klasse Enkele reis 1 e klasse Retour Realp - Gletsch v.v. CHF 58,00 CHF 93,00 CHF 96,00 CHF 154,00 Realp - Furka v.v. CHF 35,00 CHF 60,00 CHF 58,00 CHF 99,00 Realp - Muttbach v.v. CHF 44,00 CHF 71,00 CHF 73,00 CHF 117,00 Gletsch - Muttbach v.v. CHF 20,00 CHF 35,00 CHF 33,00 CHF 58,00 Gletsch - Furka v.v. CHF 30,00 CHF 51,00 CHF 50,00 CHF 85,00 Nummer 1, maart 2009 9
10 De Tandstaaf
Opgave voor de werkweken Fronarbeit 2009 Inmiddels is de indeling van de werkweken (Fronarbeit) voor 2009 vanuit Zwitserland bekendgemaakt. Ook dit jaar gaat de Sectie Nederland weer drie weken (week 21, 34 en 35) de handen uit de mouwen steken in Zwitserland. U kunt zich dus opgeven voor de werkweek van uw keuze. Dit kan bij de coördinator Fronarbeit: Hans Croes (adres zie pagina 12), of direct bij de betreffende groepsleider: Week 21: Paul Olijslagers Week 34: Hans Croes Week 35: Peter Westmijze Wilt u meer weten over de Fronarbeit? Neem dan contact op met Hans Croes. Ook tijdens de jaarvergadering vertellen we u graag Belangrijk: vrijwilligersverzekering In voorafgaande jaren is gebleken dat er mensen hebben meegewerkt bij de Fronarbeit zonder dat zij lid waren. We benadrukken nog eens dat dit niet is toegestaan, omdat deze mensen dan niet verzekerd zijn. Dit geldt ook voor eventuele partners (tenzij er een gezinslidmaatschap is afgesloten) De DFB heeft namelijk geen verzekering afgesloten voor haar vrijwilligers. Bij een ongeval of ander incident zou men dan onverzekerd zijn. De gebruikelijke reisverzekering dekt deze (hoge!)kosten niet. Om dit gat op te vullen heeft de Sectie Nederland reeds enkele jaren geleden een speciale verzekering afgesloten voor haar leden. Als u lid bent, dan bent u automatisch verzekerd. Voor de duidelijkheid: dit houdt in dat u de contributie over 2009 voor vertrek moet hebben betaald. Niet-leden gaan volledig op eigen risico en kunnen geen enkele aanspraak doen op deze verzekering en/of de VFB Sectie Nederland. Hans Croes, coördinator Fronarbeit Nummer 1, maart 2009 11
Over Ons - VFB Sectie Nederland Informatie over de vereniging Oprichting De vereniging is opgericht op 12 mei 1990, als onderdeel van de Zwitserse Verein Furka- Bergstrecke (VFB) Missie De Verein Furka-Bergstrecke Sectie Nederland zet zich in voor het behoud van de historische Furka-Bergstrecke in Zwitserland. De vereniging De VFB Sectie Nederland is onderdeel van de internationale vereniging VFB. De VFB biedt haar leden op allerlei manieren de gelegenheid om zich actief in te zetten binnen de vereniging en informeert hen via het Nederlandse blad De Tandstaaf, het Zwitserse blad Dampf an der Furka en via internet. Giften Giften voor de Sectie Nederland zijn altijd van harte welkom op rekening 6240212 ten name van Verein Furka-Bergstrecke Sectie Nederland te Almelo. Kijk voor meer informatie op onze website, www.furkabahn.nl Fronarbeit (vrijwilligerswerk) Een belangrijke taak van de vereniging is het onderhoud van de spoorlijn. Hiervoor reizen jaarlijks vele vrijwilligers af naar Zwitserland om zo actief een bijdrage te leveren aan het behoud van de lijn. Ook u kunt meehelpen! Kijk voor meer informatie op onze website, www.furkabahn.nl Colofon De Tandstaaf Is een uitgave van de VFB Sectie Nederland en verschijnt 4 keer per jaar. Abonnement Een abonnement op de Tandstaaf kost 10,- per kalenderjaar (buiten Nederland 13,50). Samenstelling: Diederik van Nimwegen Jeroen Wolff Eindredactie: Het bestuur Redactie-adres: Diederik van Nimwegen Birkholm 234 2133 CL Hoofddorp tel. 06-13049622 tandstaaf@furkabahn.nl Adverteren Mail naar tandstaaf@furkabahn.nl, of neem contact op met Diederik van Nimwegen Bestuur Voorzitter Hans Croes Rietgors 21 3271 XC Mijnsheerenland tel. 0186-602819 voorzitter@furkabahn.nl Secretaris Peter Westmijze Keizershof 112 6834 DK Arnhem tel. 026-3215699 secretaris@furkabahn.nl Penningmeester en ledenadministratie Gerard Geist Wanschersdwarsweg 4 7603 NS Almelo tel. 0546-867214 penningmeester@furkabahn.nl ledenadministratie@furkabahn.nl Public Relations Huig van der Marel Utrechtsestraat 55-28 6811 LV Arnhem tel. 026-3119287 beurs@furkabahn.nl Jeroen Wolff Jacob Catsstraat 23 2613 HA Delft tel. 06-38315397 pr@furkabahn.nl Lid worden? Als u het werk van de vereniging wilt steunen, kunt u lid worden. Als lid krijgt u altijd als eerste de actuele informatie en krijgt u korting bij diverse sponsoren én bij de DFB in Zwitserland. Ook kunt u als lid de handen uit de mouwen steken tijdens één van de Fronarbeit-weken in Zwitserland en zo bijdragen aan het behoud van de spoorlijn. Het lidmaatschap van de VFB kost u slechts 40,- per kalenderjaar. Een familielidmaatschap kost 60,- (beiden excl. Tandstaaf) Wilt u lid worden, of wilt u meer informatie, dan kunt u contact opnemen met de penningmeester. Weet u iemand (of uzelf) met interesse voor treinen of een ontspannende werkweek? Meldt hem of haar dan nu aan!
Ook in Realp is de sneeuw oppermachtig. Gerard bezocht Realp op 23 januari 2005 De foto s van Gerard Geist