Liturgie- en preeksuggesties 4 oktober 2015 Wereldmissiedag van de kinderen 1
Wereldmissiedag van de kinderen 4 oktober 2015 Geef hoop aan de christenen in Pakistan Inleiding In deze brochure vindt u suggesties voor een gezinsviering en een kinderwoorddienst in het weekeinde van 3 en 4 oktober. Er is gekozen om geen complete viering uit te schrijven, doch suggesties voor enkele onderdelen mee te geven. Op deze manier kunt u het gemakkelijk inpassen in de plaatselijke gebruiken van uw parochie. Deze brochure is ook te downloaden van onze website, in een pdfbestand. Als u de brochure in een word-bestand wilt hebben, kunt u een e-mail sturen aan: m.baijens@missio.nl 1. Katholieken in Pakistan Wereldmissiemaand (oktober) besteedt dit jaar aandacht aan de katholieke Kerk in Pakistan. In dit islamitische land hebben minderheidsgroepen, onder wie de christenen, het zwaar: armoede, analfabetisme, religieus geweld en terroristische aanslagen. Het aantal katholieken in Pakistan bedraagt 1,15 miljoen. Hoewel een respectabel aantal, vormen katholieken een minderheid in het islamitische land. De katholieke Kerk draagt met haar onderwijs en gezondheidszorg bij aan de ontwikkeling van Pakistan, waar veel armoede heerst, het analfabetisme hoog is en veel mensen geen enkele toegang tot onderwijs en gezondheidszorg hebben. In Pakistan geldt de sharia, de islamitische wet. Een belangrijke rol speelt de blasfemiewet die in 1986 ingevoerd werd. Op godslastering en beledigende opmerkingen over de profeet Mohammed staan geld- en gevangenisstraffen en in het ergste geval de doodstraf. Alle minderheden in Pakistan lijden onder deze wet, niet alleen christenen. Een groot probleem is dat de blasfemiewet vaak misbruikt wordt om ordinaire burenruzies uit te vechten. Hoewel vrouwen en mannen volgens de Pakistaanse wet officieel gelijke rechten hebben, komt daar in de praktijk weinig van terecht. Er is veel geweld tegen vrouwen, zoals verbrandingen en verkrachtingen. De oude stammentradities, die nog veel invloed hebben, staan vrouwen geen actieve rol in de samenleving toe. 2. Bij de poster Twee jonge vrouwen in gesprek. De ene een religieuze zuster, de andere een jonge moeder. Stralend kijkt de vrouw naar haar dochtertje. Terwijl ze weinig reden tot lachen heeft. Het leven in het Pakistaanse Sindh is hard, vooral voor vrouwen. Slechte hygiënische omstandigheden en het ontbreken van onderwijs, schuldslavernij en geweld bepalen het leven. Wie hier opgroeit, kent vooral onvrijheid. 2 3
Misschien vermoedt de moeder, dat de woorden van zuster Farzana haar leven kunnen veranderen. Of minstens toch het leven van haar dochter. Met de zuster lijkt er ineens veel mogelijk. Zuster Farzana is een gekwalificeerde leerkracht. Ze schoolt de onderwijzers van de dorpsscholen, organiseert hulp voor de schoolkinderen en begeleidt de gezinnen in het dorp. Het is voor haar van belang om niet voor de mensen te werken, maar met de mensen. Eigenlijk wilde ik religieuze worden om een leven als een heilige te leiden, zo beschrijft ze haar levensweg. Hier heb ik het lijden van de mensen gezien en heb ik begrepen: mijn roeping als zuster is er te zijn voor de mensen, hen te helpen hun leven ter hand te nemen en voor menswaardige levensomstandigheden te strijden. De ontmoeting op de poster herinnert aan het Bijbelverhaal van de Samaritaanse vrouw bij de bron. In de ontmoeting met Jezus vindt de vrouw zichzelf, door de manier waarop hij haar waarneemt, naar haar luistert, haar tegemoet treedt in haar werkelijkheid. Deze ervaring heeft ook de jonge moeder: voor haar en voor allen die zijn boodschap horen, wordt Jezus tot bron die onverwoestbaar leven schenkt. Haar hoop komt voort uit de zekerheid dat Jezus de wereld overwonnen heeft en de dood niet het laatste woord heeft. Dit geloof geeft hoop op een door God gegeven toekomst voor alle mensen. 3. MISSIO en Wereldmissiedag van de kinderen MISSIO is het katholieke solidariteitsfonds van de wereldkerk. MISSIO Nederland is onderdeel van de internationale Pauselijke Missiewerken en steunt wereldwijd kinderen in nood, het pastorale werk van parochies en bisdommen en de opleiding van priesters, diakens, pastorale werkers en catechisten. Wereldmissiedag van de kinderen heeft als motto: kinderen helpen kinderen. Het doel is kinderen ervan bewust maken dat zij zelf iets kunnen bijdragen aan een betere wereld. Dat is niet alleen iets voor volwassenen of rijke mensen. Alle kinderen ter wereld in de katholieke Kerk zamelen geld in, ook de zogenaamd arme kinderen in Afrika en Azië. Het gaat niet om de hoeveelheid die je geeft, maar om de intentie: vanuit je hart iets voor anderen over hebben. Dat is solidariteit. Iedereen kan meedoen. 4. Bij de lezingen Wij hebben de wereld gekregen als een gave en een opgave. Het is onze opdracht die wereld leefbaar te maken en te houden. Elke dag opnieuw, in grote daden en kleine. Het is onze eigen verantwoordelijkheid om een rechtvaardige wereld te scheppen, waar kinderen niet meer van honger sterven, waar mensen niet meer onderdrukt of vervolgd worden vanwege hun opvattingen. Meer informatie over Pakistan kunt u vinden op onze websites: www.missio.nl en www.missiokids.nl en in de Informatiefolder die speciaal voor Wereldmissiemaand gemaakt is. Voor de kinderen is er een speciale Kinderkrant. Beide zijn gratis verkrijgbaar bij Missio: tel. 070 304 74 44, e-mail missio@missio.nl. 4 5
Elementen voor een gezinsviering en/of een kinderwoorddienst Openingswoord Vandaag vieren wij Wereldmissiedag van de kinderen. Waar wij ook wonen op deze wereldbol, in Nederland, India, China, Afrika, alle mensen horen bij elkaar. God heeft ons de wereld gegeven om er iets moois van te maken. Maar dat lukt niet altijd. Er zijn kinderen die honger lijden, kinderen die moeten werken en niet naar school kunnen om te leren, kinderen die geen thuis meer hebben en op straat moeten leven. In deze viering zijn wij bijzonder verbonden met de kinderen in Pakistan, een land in Azië. Jullie hebben misschien weleens gehoord van Malala. Zij is een Pakistaans meisje dat zich ervoor inzet dat ook meisjes in haar land naar school kunnen gaan en een opleiding volgen. Maar in Pakistan mag je niet zomaar dingen zeggen waar de regering het niet mee eens is. Malala werd neergeschoten, maar gelukkig overleefde ze het. Vorig jaar kreeg ze de Nobelprijs voor de Vrede. Vandaag in deze viering op Wereldmissiedag van de kinderen denken wij speciaal aan de kinderen in Pakistan. Meditatieve inleiding door 7 kinderen Nodig: poster van Wereldmissiemaand; globe; kruik of glas met water; kleding, bv. T-shirt of broek; kruis; baksteen; kleurige doek. Tussen de teksten van de kinderen kan een kort lied of enkele strofen van een lied herhaald worden. De kinderen zitten een (halve) kring. In het midden ligt een doek. Kind 1: Ik breng een globe. Mensen van over de hele wereld denken vandaag aan elkaar en willen in vreugde en verdriet bij elkaar zijn. Als vrienden van Jezus bidden wij vandaag, op Wereldmissiedag van de kinderen, heel bijzonder voor elkaar. Daarbij leggen wij de vreugde en het verdriet van de mensen van de hele wereld voor God neer. De globe wordt op een goed zichtbare plaats neergezet. Kind 2: Ik breng de poster van Wereldmissiemaand. In de hele wereld vieren christenen deze dag en denken aan elkaar. Vandaag kijken we speciaal naar de mensen in Pakistan. Pakistan ligt in Azië, westelijk van India. De poster wordt op een goed zichtbare plaats opgehangen. Kind 3: Ik breng een kruik met water. Water is leven. Wij gaan naar de kraan en hebben snel schoon water. In Pakistan is dat niet vanzelfsprekend. Veel vrouwen en meisjes gaan met grote tonnen naar een bron en halen daar water voor de hele familie. De kruik wordt op de doek neergezet. Kind 4: Ik breng een boek. Het is het teken voor een goede opleiding. Onderwijs betekent toekomst. Bij ons mag ieder kind naar school gaan en leert er lezen, rekenen en schrijven. In Pakistan kunnen niet alle kinderen naar school. Want dat kost geld. Daarom sturen de ouders eerst hun zonen naar school. Veel meisjes moeten ervoor strijden, een goede opleiding te krijgen. Het boek wordt op de doek neergelegd. 6 7
Kind 5: Ik breng kleding. Het is een teken voor cultuur en levensstijl. Bij ons kan ieder kind de kleren aandoen die hij of zij leuk vindt. Zelfs als dat soms moeilijk is, omdat ik iets anders mooi vind dan al mijn vrienden en vriendinnen, of omdat mijn ouders geen geld voor bijzondere kleding willen uitgeven. In Pakistan gelden andere kledingregels. Het valt ons op dat meisjes en vrouwen hun hoofd met een sluier bedekken. Veel broeken en T-shirts die men bij ons kan kopen en die wij dragen, worden in Pakistan genaaid. De naaisters verdienen daarbij vaak zo weinig, dat ze van hun loon niet voldoende eten kunnen kopen voor hun gezin. De kleding wordt op de doek neergelegd. Kind 6: Ik breng een baksteen. Het is een deel van een stevig huis. Bij ons hebben de mensen meestal een dak boven hun hoofd. Hun woning beschermt hen en geeft hen zekerheid. In Pakistan moeten veel mensen in vluchtelingenkampen, in tenten of in provisorische onderkomens aan de rand van de steden leven. Wind, regen en kou gaan er dwars doorheen. De baksteen wordt op de doek neergelegd. Kind 7: Ik breng een kruis. Het is voor ons christenen het teken voor Jezus. Hij is aan het kruis gestorven en na drie dagen opgestaan. Bij ons is de weg naar de kerk niet ver en ook niet gevaarlijk. Wij kunnen open en vrij ons geloof beleven. In Pakistan zijn de christenen een minderheid. Daar is het moeilijk om het christelijk geloof te beleven. Christenen worden vaak achtergesteld. Lezingen Genesis 2,18-24 Marcus 10,2-16 Geloofsbelijdenis Wij geloven in God, die alles gemaakt heeft. Hij heeft ons gegeven waar we goed in zijn maar we mogen er ook zijn met al onze fouten en wat we allemaal niet kunnen. Wij geloven in Jezus van Nazareth, die ons geleerd heeft wat je moet doen om goed met elkaar samen te leven. Die zegt dat we niet gauw op moeten geven als het even niet lukt en tegenzit, we geloven dat het goede zal overwinnen. Wij geloven in de Heilige Geest, die mensen helpt om stap voor stap op weg te gaan naar Gods Rijk van vrede. Wij geloven in een wereld waar mensen elkaar geen pijn en verdriet meer doen, een wereld waar liefde is die nieuw leven mogelijk maakt. Amen. Het kruis wordt op de doek neergelegd. 8 9
Voorbeden door 7 kinderen Nodig: poster van Wereldmissiemaand; doeken in blauw, groen en bruin; zeven ronde schijven bv. van vilt of dik karton in 7 verschillende kleuren voor de 7 continenten (Afrika, Antarctica, Azië, Europa, Oceanië, Noord- en Zuid-Amerika) De kinderen zitten of staan in een (halve) kring. Met de doeken wordt op symbolische wijze de wereld verbeeld. In het midden ligt de poster van Wereldmissiemaand. Na het voorlezen van elke voorbede legt het kind een gekleurde schijf op de aarde. Voorganger: Heer Jezus Christus, u bent thuis in alle landen en bij alle volkeren. U wilt voor niemand een vreemde zijn, omdat u de broeder, de Heer en de Verlosser van alle mensen bent. Daarom komen wij vandaag bij u met onze gebeden voor de mensen in de wereld. Kind 1: Ik denk aan allen die geen kans hebben op school te leren en daarom moedeloos naar de toekomst kijken. Laat hen helpende mensen vinden, die zich inzetten voor hun recht op onderwijs. Kind 2: Ik denk aan allen die lijden: aan eenzame en oude mensen, zieken en gehandicapten, aan hongerende en vervolgde mensen, aan verdrietige en moedeloze. Weest u hen nabij, gaat u met hen mee. volkeren. Toon hen wegen van verzoening. Kind 4: Ik denk aan allen die in het geloof geborgenheid en veiligheid vinden en aan hen die met veel vreugde dit geloof doorgeven: mensen in mijn omgeving, mensen in Pakistan en op de hele wereld. Geeft u hen kracht. Kind 5: Ik denk aan allen die elkaar waarderen en met respect ontmoeten, die elkaar helpen en daarmee Gods liefde en naastenliefde zichtbaar laten worden: schenk hen kracht om het vol te houden. Kind 6: Ik denk aan allen die verantwoordelijkheid dragen en zich inzetten voor het welzijn van de mensheid: mensen in verschillende beroepen en organisaties, mensen in de politiek, mensen zoals mijn ouders en familieleden, mensen zoals u en ik. Kind 7: Ik denk aan allen die reeds gestorven zijn: neem hen bij u op en laat hen voor altijd bij u wonen en een thuis vinden. Schenk hen zo een leven in volheid. Voorganger: Heer Jezus Christus, mensen van alle continenten, landen en volkeren aanbidden u. Wij zijn allemaal uw getuigen. Wij verkondigen allemaal met ons leven uw liefde en goedheid, tot u wederkomt. U zij lof en eer, met de Vader en de heilige Geest in eeuwigheid. Amen. Kind 3: Ik denk aan allen die leven in een land van oorlog en vijandigheid: aan vrienden, buren, mensen van verschillende godsdiensten en 10 11
Aankondiging van de collecte De collecte van deze zondag is voor MISSIO, Wereldmissiedag van de kinderen. De opbrengst gaat dit jaar met name naar kinderen in Pakistan. Met onze bijdrage ondersteunen we de parochies daar. Mensen van de parochies zorgen dat kinderen naar school kunnen gaan, dat ze genoeg te eten hebben. Graag uw steun voor dit belangrijke werk. Tip U kunt bij deze collecte de spaarzakjes voor de kinderen uitdelen en ze op Missiezondag 18 oktober weer laten inleveren bij de collecte. Eucharistisch tafelgebed U kunt vandaag het Eucharistisch Gebed voor liturgie met kinderen en jongeren bidden. (Eucharistisch Gebed VIII, IX of X) Slotgebed Goede God, laat ons nu gesterkt door deze viering uiteen gaan en vol levensvreugde de taken die U ons heeft toebedacht, vervullen. Laat ons nooit die mensen vergeten, die lijden onder grote armoede en ongerechtigheid, zoals ook veel mensen in Pakistan. Mogen onze gebeden en gaven van vandaag bijdragen aan een verbetering van hun leven. God zegene en behoede u op al uw wegen. In naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest. Amen. Tip Aan het eind van de viering kunt u de Kinderkrant van Missio uitdelen aan de kinderen. 12 13
Extra gebeden Vredeswens Alleen de rijst die we samen delen, voedt. Alleen het water dat we samen drinken, lest onze dorst. Alleen de strijd die we samen voeren, brengt bevrijding. Alleen de kleuren die we samen delen, zullen schitteren. Alleen de woorden die we samen vinden, zijn verstaanbaar. Alleen de weg die we samen gaan, heeft een doel. Alleen het doel dat we samen stellen, is bereikbaar. Alleen de vrede die we zelf maken, wordt wereldwijd. U hebt de wereld gemaakt Lieve God, ik weet, U bent goed. U heeft alles voor ons gemaakt: de zon, de maan, de sterren, de aarde, de zee, de vogels en de bloemen; alles wat leeft; alles wat stilstaat; alles wat beweegt; alles wat ik zie; alles wat voor mijn ogen verborgen is. U heeft alles gemaakt, lieve God, U bent groot, U bent goed. U bent onze vriend. Amen. Ik wil zijn zoals het water Heer, ik wil zijn zoals het water, dat in de rivieren beweegt, door het oerwoud stroomt, de velden bevrucht, overal leven brengt. Heer, ik wil zijn zoals het water, dat met alle zeeën in verbinding staat en ons leert, alle mensen aan te nemen als broers en zussen, als kinderen van dezelfde Vader. Amen. Kindergebed uit Thailand Uit: Klaus Vellguth, Bunt wie Gottes Regenbogen; Kindergebete aus aller Welt. 2002 Kindergebed uit Latijns-Amerika Uit: Klaus Vellguth, Bunt wie Gottes Regenbogen; Kindergebete aus aller Welt. 2002 teksten: Missio Nederland, M.Baijens / Missio Aken foto s: H. Schwarzbach 14 15
4. Parochievrijwilligers helpen DE 7 SPEERPUNTEN VAN MISSIO Missio richt zich op een zevental activiteiten. Net als de kleuren van de regenboog geven die activiteiten meer kleur aan het leven van parochies wereldwijd. 1. Kind in nood 2. Scholing 3. Pastorale vorming 5. Parochiegemeenschap opbouwen 6. Hun kerk steunen Postbus 93140 2509 AC Den Haag T 070 304 74 44 E missio@missio.nl F 070 381 83 55 www.missio.nl www.missiokids.nl 7. Onze kerk inspireren