Groepen. www.toerisme-ieper.be

Groepen IEPER 2014 N www.toerisme-ieper.be

2 01/11/2013 29/06/2014 Guerre et traumatismes War and t rauma / KrieG und t rauma Soldaten en ambulances Soldaten en psychiaters 1914 1918 In Flanders 1914 2014 Museum Fields Museum Ieper Dr. Guislain Gent

Inleiding Onze brochure voor Groepen 2014 bevat alle mogelijkheden om Ieper met uw groep te ontdekken. Het aanbod omvat zowel voorstellen voor volledige dagprogramma s, musea, begeleide wandelingen, rondritten, fietstochten, alternatieve activiteiten met tussenin voldoende tijd om de streekgastronomie te proeven. In deze brochure zul je merken dat Ieper heel wat te bieden heeft voor een aangename, ontspannende en leerrijke uitstap met je familie, groep of vereniging. 3 In kader van de eeuwherdenking van de Eerste Wereldoorlog worden tal van evenementen op het getouw gezet in Ieper en de Westhoek. De volledige kalender is na te kijken op www.100jaargroteoorlog.be of op www.toerisme-ieper.be. Dit is misschien nuttig om weten wanneer u een uitstap naar onze stad en regio plant. Het In Flanders Fields Museum pakt in 2014 uit met twee uitzonderlijke tentoonstellingen: - Oorlog en Trauma - Soldaten en Ambulances Medische zorg aan het front tijdens de Eerste Wereldoorlog (01/11/2013-30/06/2014) - Historische tentoonstelling De Ijzerslag en de Eerste slag bij Ieper en Retrospective van de broers Anthony (01/10/2014-04/01/2015) NIEUW in 2014 is de Poortwachterswandeling, de kastelenroute per fiets en de nieuwe themaroute: Medische Evacuatie aan het front.

Dagprogramma s 4 Deze dagprogramma s zijn suggesties om een volledige dag door te brengen rond een specifiek thema. Deze zijn uitgewerkt om de organisatie en reservatie van je uitstap zo eenvoudig mogelijk te maken. De vooropgestelde uren kunnen echter naar eigen wens aangepast worden, ook kun je onderdelen weglaten of toevoegen. Uitleg bij de verschillende onderdelen, vind je verder bij de à la carte programma s. 2.1 Themadag Eerste Wereldoorlog - oorlog en Trauma/Soldaten en Ambulances Er is een speciale themadag ontwikkeld rond de tentoonstelling Oorlog en Trauma Soldaten en Ambulances die loopt in het In Flanders Fields Museum tot 30/06. Deze tentoonstelling over de Medische zorg tijdens de Eerste Wereldoorlog bezoek je gratis in combinatie met het museum in de voormiddag. In het museum maak je kennis met vier personages die je tijdens de route in de namiddag opnieuw zult tegenkomen. Een unieke verhalenreeks over de medische zorg aan het front tijdens de Eerste Wereldoorlog. Je sluit de namiddag af met een degustatie van een streekbiertje in de kazematten, een bijzondere locatie in de vestingmuren. Programma: 10 uur: Koffie met bijschenk met kattenklauw 11 uur: In Flanders Fields Museum + tentoonstelling Oorlog en Trauma/Soldaten en Ambulances 13 uur: Lichte broodmaaltijd in een Iepers restaurant Ovenkoek met warme beenhesp en streekbier of frisdrank 14 uur: Themaroute met eigen bus: Medische evacuatie aan het front rond Ieper 17 uur: Degustatie van een Sint-Bernardusbiertje in de kazematten (unieke locatie in de vestingsmuren) 18 uur: Avondmaaltijd in een Iepers restaurant Dagverse soep met boerenbrood Karbonaden gestoofd in patersbier - frisse sla - frieten 20 uur: Bijwonen van de Last Post Prijs: 37,00/pp inclusief: ontbijt, ticket museum en tentoonstelling, middagmaal met één drankje, degustatie, avondmaal (zonder dranken) + Gids namiddag: 90 + Eventueel extra gids voor In Flanders Fields Museum: + 80 (max. 25 pers/gids, max. 2 gidsen/groep)

2.2.In het spoor van de Eerste Wereldoorlog Dit programma doet je stilstaan bij het nutteloze geweld van oorlog. Als inleiding bezoek je het bekende In Flanders Fields Museum. Nadien kun je proeven van een streekmenu in een gezellig Iepers restaurant. In de namiddag ga je op verkenning met een gids naar de monumenten en begraafplaatsen van de Grote Oorlog, zowel in het Ieperse stadscentrum als per bus in de Noordelijke Ieperboog. 5 Dit aantrekkelijke programma start met een kopje koffie en eindigt eventueel met de Last Post, een ontroerende huldigingsceremonie onder de Menenpoort. Programma: 10.30 uur Koffie met bijschenk 11 uur In Flanders Fields Museum 12.30 uur Lunch in een Iepers restaurant Streekmenu: Dagverse soep met boerenbrood Iepers Tapjesvlees - groentenkrans - krielaardappelen Ieperse senateurtaart 14.30 uur Korte stadswandeling met bezoek aan de Menenpoort en de St-George s Memorial Church 15.30 uur Ieperboog Noord Route met eigen bus 18.30 uur Avondmaal in een Iepers restaurant Ovenkoeken met paterskaas en streekbier of frisdrank 20 uur Eventueel bijwonen van de Last Post Prijs: 38,60/pers. inclusief: koffie, ticket museum, middagmaal (zonder dranken), avondmaal (één drankje) + Gids namiddag: 120 < 30 personen 180 > 30 personen + Eventueel extra gids voor In Flanders Fields Museum: + 80 (max. 25 pers/gids, max. 2 gidsen/groep)

2.3 Proeven van Ieper en omgeving 6 Tijdens de voormiddag laat de gids je kennismaken met Ieper als middeleeuwse stad tijdens een stadswandeling. In de namiddag staat de Delicatessenprocessie op het programma. Dan ga je op verkenning in de Ieperse omgeving, onder andere naar de West-Vlaamse Heuvels. Je proeft er enkele streekspecialiteiten die op ambachtelijke wijze bereid worden. Programma: 10 uur Koffie met bijschenk in een Iepers restaurant 10.30 uur Wandeling met gids: Ypre ten voeten uit middeleeuws 12.30 uur Lunch in een Iepers restaurant Dagverse soep met boerenbrood Karbonaden gestoofd met patersbier - frisse sla - frieten 14 uur Delicatessenprocessie - rondrit met eigen bus 18 uur Terug in Ieper, einde programma Prijs: 28,05/pers. inclusief: koffie, middagmaal (zonder dranken), stops delicatessenrondrit + Gids voormiddag en namiddag: 180 < 30 personen 240 > 30 personen

À la carte Wij stellen je graag volgende programma s en activiteiten voor waarbij je Ieper naar eigen voorkeur ontdekt. Je kunt zelf een dag uitstippelen door voorgestelde programma s te combineren. Als je twijfelt aan de haalbaarheid van bepaalde combinaties, aarzel niet om ons te contacteren. 3.1 Begeleide wandelingen 7 a. Kennismaking met Ieper De gids laat je op deze wandeling kennismaken met de hoogtepunten van Ieper. Hij vertelt bondig de rijke geschiedenis en neemt de groep onder andere mee naar de Engelse kerk, de Saint-George s Memorial Church. Hij toont het prachtige interieur van de Sint-Maartenskathedraal en van de Raadzaal in het Ieperse stadhuis. Hij blijft ook even stilstaan op de Grote Markt met de imposante Lakenhalle. De wandeling wordt afgesloten aan de Menenpoort. Gids: 60 (max. 30 pers./gids) Duur: 2 uur b. Ypre ten voeten uit middeleeuws De gids begeleidt je doorheen het rijke verleden van het middeleeuwse Ieper: je flaneert langs de majestueuze Lakenhalle, de indrukwekkende Sint-Maartenskathedraal, het romantische Lapidarium, het Vleeshuis, de Oude Vismarkt, de Sint-Pieterskerk en het Steen. Gids: 60 (max. 30 pers./gids) Duur: 2 uur c. Ieper en de Eerste Wereldoorlog Tijdens deze wandeling brengt de gids de groep langs de belangrijkste oorlogsmonumenten van de stad. De ontroerende Menenpoort, het Iers Kruis en de stemmige Saint-George s Memorial Church zijn blijvende getuigen van het oorlogsverleden van de stad. Tussenin brengt de gids het verhaal van de oorlog en maak je kennis met enkele aspecten van de wederopbouw. Gids: 60 (max. 30 pers./gids) Duur: 2 uur

8 d. Op en onder de historische Ieperse vestingen De vestingen van Ieper zijn de best bewaarde van ons land. Hun verhaal begint tien eeuwen geleden, toen de stad ontstond aan de oevers van de Ieperlee. De toeristische vestingroute is 2,6 km lang en start aan de prachtig gerestaureerde kazematten achter de Sint-Jacobskerk. Van hieraf gaat de wandeling via de Menenpoort, Kasteelgrachten, de tenaille van de beer met als blikvanger de passerelle over het vestingwater. Bij de Rijselpoort kun je halt houden in café Klein Rijsel voor het degusteren van een Vredesbiertje. Bij de Rijselpoort ontdek je de saskamer en het Poortwachtershuis. Onderweg is een bezoek aan het stedelijk museum in het Sint-Jansgodhuis mogelijk. Prijs: 2/pers. voor Vredesbier, toegang stedelijk museum gratis Gids: 90 voor de gids (max. 30 pers./gids) Duur: 3 uur Opgelet: Het stedelijk museum is gesloten op maandag, café Klein Rijsel is gesloten op woensdag en donderdag Het is ook mogelijk de route in te korten. Je kunt dan kiezen uit: d.1 Ieperse vestingen: van Vauban tot heden. Vertrek aan het onthaalcentrum De Kazematten, naar Menenpoort, bezoek IJskelder; via sluipgang naar passerelle over Kasteelgracht, naar souterrains in Hoornwerk, over Vaubanvestingen naar Rijselpoort. Via de Rijselstraat terug naar de Grote Markt. d.2 Ieperse vestingen: met Bourgondische torens en saskamer. Vertrek aan het Kruitmagazijn. Over Vaubanvestingen naar Bellepoort, langs Majoorgracht naar Bourgondische torens. Verder naar Britse militaire begraafplaats via de Rijselstraat terug naar de Grote Markt. Gids: 60 (max. 30 pers./gids) Duur: 2 uur e. De Nachtwacht: avondwandeling De nachtwacht wacht jullie op met hellebaard en flambouw aan de Menenpoort om 20 uur, na afloop van de Last Post, nabij de maquette. Hij loodst jullie door de duisternis van het middeleeuwse Ieper en belicht enkele bekende en onbekende middeleeuwse hoekjes van Ieper. Er wordt een korte wandeling gemaakt op de vestingen, met een bezoek aan de IJskelder. Via de passerelle en de posterne gaat het terug de stad in met een bezoek aan de vroegere H. Geeststichting. Daarnaast staan de souterrains aan het Houten Paard, de Rijselpoort, de kleinste straatjes en de Vismarkt op het programma. Gids: 60 (max. 30 pers./gids) Duur: 2 uur Opgelet: Januari tot en met mei en van september tot en met december om 20 uur (van 25 oktober tot 10 februari kan ook al om 17.30 uur gestart worden)

f. Straten en pleinen in beeld Deze wandeling brengt de groep naar specifieke straten in en rond de Ieperse stadskern die een speciale naam dragen. Straatnaambordjes brengen historische personages opnieuw tot leven. We stappen een wereld binnen van personen die de Ieperse geschiedenis bepaald hebben zoals architect Jules Coomans. Hij was verantwoordelijk voor de wederopbouw van de stad na de Eerste Wereldoorlog. Of van Bisschop Jansenius die later, voor zijn Jansenisme, als ketter werd afgeschilderd. Ieperse oud-burgemeesters, ministers, oorlogshelden en kunstenaars en zelfs leden van het koningshuis kregen een straatnaambordje toegekend. De gids brengt ons fantastische levensverhalen op sfeervolle plekjes. Onderweg focust de gids ook op de vele beelden en kunstige afbeeldingen die onze straten en pleinen hun Ieperse charme geven. 9 Gids: 60 (max. 30 pers./gids) Duur: 2 uur + elke deelnemer krijgt een gratis wandelbrochure Een straat waard g. Sneukelroute De Sneukelroute is een drie uur durende wandeling door Ieper. Om de bezoeker extra te verwennen tijdens deze wandeltocht krijgen ze hier en daar een lekkernij aangeboden. De route voert de bezoeker langs minder bekende Ieperse hoekjes. Bewust worden de gekende monumenten (Lakenhalle, kathedraal, Menenpoort) niet bezocht. Het is een ideale formule om al babbelend en knabbelend een verrassende verkenning van Ieper te beleven. Prijs: 8,50/pers. voor de proevertjes Duur: 3 uur Gids: 90 voor de gids (max. 30 pers./gids) h. Het onbekende Ieper Sommige Ieperse monumenten zijn internationaal vermaard, maar de stad kent nog talrijke charmante hoekjes waar in alle rust de rijke architectuur bewonderd kan worden. Je kuiert via de Oude Veemarkt, de Vismarkt, het Gezelleplein, de Sint- Pieterskerk en het Sint-Jansgodshuis door eeuwenoude kronkelende steegjes die je telkens weer verrassen. Gids: 60 (max. 30 pers./gids) Duur: 2 uur

10 i. Ieperlee bovengronds De Ieperlee krijgt pas zijn naam bij het binnenvloeien van de stad aan de Rijselpoort. In feite is het een voortzetting van een aantal beken (vooral de Bollaertbeek) die vanuit Heuvelland Ieper bereiken. In de middeleeuwen was de rivier bevaarbaar voor de kleine boten en werd ze dus de levensader van de stad. Nu is het een overwelfde riool geworden die we zullen volgen tot waar de Ieperlee weer te voorschijn komt. Tijdens de wandeling zullen op een drietal plaatsen vroegere aftakkingen beschreven worden. Onderweg zal het belang van een haventje en ook de aanleg van overdrachten belicht worden. Deze verrassende tocht bekijkt de (water)rijke geschiedenis van Ieper met andere ogen. Gids: 60 (max.30 pers./gids) Duur: 2 uur j. Poortwachterswandeling NIEUW Vanaf de souterrains achter de Sint-Jacobskerk (onthaalcentrum De Kazematten) neemt de poortwachter jullie mee naar de kazematten op het Hoornwerk. Vandaar gaat de tocht verder naar het oud zwembad om dan via de vestingen en doorheen de Menenpoort te eindigen aan de nieuwe verftuin. Onderweg krijgen jullie heel wat verhalen te horen en worden jullie ingelicht over de vele poorten die onze stad ooit rijk is geweest. Deze wandeling sluit aan op de vestingroute. Gids: 60 (max. 30 pers./gids) Duur: 2 uur of 3 uur ( 90) met bezoek aan de souterrains op het Sint-Jacobs, de kazematten op het Hoornwerk en een stop in Ieper Strand voor het degusteren van een Neptunus. Drankje niet inbegrepen. Opgelet: De kazematten op het Hoornwerk zijn enkel toegankelijk in de zomermaanden.

3.2 MUSEA a. In Flanders Fields Museum Bijna 100 jaar geleden was de streek rond Ieper het decor van één van de meest verwoestende conflicten uit de geschiedenis. Nu ook de laatste getuigen gestorven zijn, is het In Flanders Fields Museum meer dan ooit de poort naar de Eerste Wereldoorlog in Vlaanderen. Het volledig vernieuwde museum confronteert de bezoeker met de gevolgen van Den Grooten Oorlog. De nieuwe tentoonstelling met pakkende videoprojecties, unieke geluidsfragmenten en de meest moderne multimediatoepassingen dompelt je onder in het leven aan het front. Elke bezoeker krijgt ook een poppy-armband waarmee hij vier persoonlijke verhalen van de kleine man uit Den Grooten Oorlog kan ontdekken. Door in te loggen kun je in contact komen met je evenmens in de oorlog een eeuw geleden. Het In Flanders Fields Museum staat volledig in teken van een intense beleving. 11 Prijs: Museum: 7/pers. (voor groepen vanaf 20 pers.) Belforttoren: + 2/pers. extra Opgelet: Er is slechts een beperkt aantal bezoekers tegelijk toegelaten in de toren, er is geen lift, wel 231 treden Duur: 1,5 uur Gids: Het museum is interactief maar kan met een gids bezocht worden. 80/gids (max. 25 pers./gids. - max. 2 gidsen/groep) Er wordt gewerkt met een systeem van stille gidsen: daarbij is de gids te horen via hoofdtelefoons.

30/06/2013 30/06/2014 Oorlog en Trauma/Soldaten en Ambulances Dubbeltentoonstelling in Ieper en Dr. Guislainmuseum in Gent 12 Hoe werden gewonde soldaten verzorgd aan het front tijdens de Eerste Wereldoorlog? Wie deed dat en hoe werden ze geëvacueerd? Wat gebeurde er met soldaten met shellshock? Waren het lafaards, mannelijke hysterici, of waren ze echt getraumatiseerd? Aan de vooravond van de 01/11/2013 29/06/2014 grote herdenkingen van de Eerste Wereldoorlog, maakt de dubbeltentoonstelling Oorlog en trauma duidelijk dat de aandacht, ook honderd jaar later, naar het lot van de mensen moet uitgaan. Het In Flanders Fields Museum in Ieper behandelt de organisatie van de algemene medische zorg aan het front tijdens de Eerste Wereldoorlog in een Guerre et traumatismes tentoonstelling Soldaten en Ambulances. Het War and t rauma / KrieG und t rauma Museum Dr. Guislain in Gent zoomt met Soldaten Soldaten en ambulances Soldaten en psychiaters 1914 1918 en Psychiaters in op verschillende conflicten In Flanders 1914 2014 Fields Museum Museum Dr. Guislain Ieper Gent tijdens de twintigste eeuw, maar dan met de klemtoon op die specifieke tak in de geneeskunde, de psychiatrie. De tentoonstelling Soldaten en Ambulances is geheel gewijd aan de medische zorg aan het front in de Westhoek. De tentoonstelling schetst de tekorten en de chaos van het eerste oorlogsjaar met massale verliezen tot gevolg. Maar ook hoe er veel privéhulp kwam terwijl het aanwezige medische personeel met vindingrijkheid toch successen boekte. Er wordt ingegaan op de soorten verwondingen en ziektes, op behandelingen en de zorg in de veldhospitalen. 1/10/2014 04/01/2015 Historische tentoonstelling De Ijzerslag en de Eerste slag bij Ieper Retrospectieve Robert en Maurice Anthony Gedurende de herdenkingsperiode van de Eerste Wereldoorlog volgt het In Flanders Fields Museum de kalender van de militaire gebeurtenissen op met een kleinere tentoonstelling over die veldslagen. Aan het historische verhaal van de gebeurtenissen van oktober-november 2014, wordt een tentoonstelling met unieke foto s uit de collectie van Robert en Maurice Anthony gekoppeld. Beide tentoonstellingen kunnen gratis in combinatie met het museum bezocht worden. Prijs: Duur: Enkel tentoonstelling: 4/pers. (voor groepen vanaf 20 pers.) 1 uur

b. Stedelijk Museum In het voormalige Sint-Jansgodshuis wordt de geschiedenis van het eeuwenoude Ieper in beeld gebracht aan de hand van oude kaarten, prenten, schilderijen en archeologische vondsten. Hier kun je één van de mooiste tinverzamelingen van België bewonderen. Het museum organiseert jaarlijks exclusieve tijdelijke tentoonstellingen. Prijs: 1,25/pers. of gratis met een In Flanders Fields-ticket Gids: 60 (max. 25 pers./gids) Duur: 1 uur Opgelet: Gesloten op maandag TIP Aan te raden in combinatie met de vestingwandeling. 13 c. Merghelynckmuseum Dit herenhuis is een perfecte reconstructie van het gebouw uit 1774. In prachtig aangeklede salons en boudoirs zie je originele Franse stijlmeubelen, schilderijen en zilverwerk, gered uit de branden van de Eerste Wereldoorlog. Er is ook een unieke collectie Chinees en Japans porselein. De gids vertelt hier op een schitterende en ludieke manier over het wel en wee van de familie Merghelynck. De groep brengt ook een kort bezoek aan de archeologische vondsten van de middeleeuwse Sint- Michielsparochie, die tentoongesteld zijn in de vroegere stallingen. Prijs: 1,25/pers. Gids: 60 (max. 25 pers./gids) Duur: 2 uur Opgelet: Enkel toegankelijk voor groepen onder begeleiding van een gids

14 d. Belle Godshuismuseum In de voormalige kapel van dit godshuis, gesticht door Christine de Ghines omstreeks 1276 ter nagedachtenis van haar overleden echtgenoot Salomon Belle, worden de mooiste stukken uit de rijke verzamelingen van het OCMW tentoongesteld. Het betreft een schat aan schilderijen, kerkgewaden, meubilair, aardewerk en kant afkomstig uit de voormalige Ieperse godshuizen. Prijs: 1,25/pers. of gratis met een In Flanders Fields-ticket Gids: 60 (max. 25 pers./gids) indien gecombineerd met een stadswandeling met het accent op Ieper middeleeuws Duur: 2 uur (bezoek + wandeling) Opgelet: Gesloten op maandag en van 1 november tot 1 april. e. Onderwijsmuseum Het stedelijk onderwijsmuseum geeft een overzicht van de onderwijsgeschiedenis in Vlaanderen van de 13de eeuw tot op heden. De bijzondere locatie, de voormalige Sint- Niklaaskerk, en de originele presentatie maken van dit bezoek een unieke belevenis. Prijs: Gids: 1,25/pers. of gratis met een In Flanders Fields-ticket 60 (max. 30 pers./ gids) f. Hooge Crater Museum Op de plaats waar één van de hevigste slagen van Ieper uitgevochten werd, en recht tegenover Hooge Crater cemetery, is een uniek WO I museum gevestigd in een gerestaureerde kapel. De reconstructies van oorlogstaferelen, de uitgebreide collectie wapens, de uitrustingen en unieke foto s maken van dit museum een echte aanrader! Men kan ook genieten van een indrukwekkende collectie Trench art in de gezellige cafetaria. Het nieuwe gedeelte gerealiseerd in 2012 is gemaakt op maat van groepen, en de filmzaal biedt je een uniek zicht op de slagvelden rond het Hooge. Met de titel The best private museum in Flanders Fields staat dit museum garant voor een geslaagd en leerrijk bezoek over de grote oorlog! Prijs: 3/pers. Duur: 1 uur Opgelet: Gesloten op maandag

g. Poperinge: Talbot House Eind 1915 openden de Britse legeraalmoezeniers Philip Tubby Clayton en Neville Talbot een Clubhuis in een prachtige achttiende-eeuwse hophandelaarswoning in Poperinge. Als Every Man s Club zou de plek uitgroeien tot het bekendste soldatenhuis van het Britse leger. In 1917 werd het pand zelfs te klein voor de vele duizenden mannen die er wat ontspanning en rust kwamen zoeken. Het aanpalende hopmagazijn in de tuin werd ingepalmd als Concert Hall, waar theater en muziek de oorlog voor even hielpen vergeten. Nu neemt Tubby Clayton je mee naar de toenmalige stad. Hij vertelt je de vele verhalen van het huis, en laat je proeven van de verschillende authentieke ruimtes: het Huis met de zolderkapel, de prachtige tuin en de tot verbeelding sprekende Concert Hall. Een verademing - tot op vandaag! 15 Prijs: 6/pers. (inclusief kopje Engelse thee) Aantal: Maximum 75 personen Duur: 1,5 uur Opgelet: Poperinge ligt op ongeveer 12 km van Ieper. Het museum is elke dag open van 10 tot 17.30 uur en gesloten op maandag. h. Poperinge: Hopmuseum In het Hopmuseum slingert de bezoekersomloop zich als een hopplant van de monumentale zolder naar het gelijkvloers. Authentiek gereedschap, maquettes, fotografie en audiovisuele technieken brengen de historiek, het veldwerk, de oogst en de verschillende toepassingen van de hopplant. Een hopquiz op elke verdieping laat je toe de opgedane kennis te testen op interactieve wijze. Bovendien nodigt het hopmuseum uit om de diverse aspecten van de hopcultuur te beleven: bouwkundig erfgoed, gastronomie, bezoekboerderijen, Prijs: Gids: 4/pers. (met degustatie 6,5/pers.) Duur: 1,5 uur 35/gids (verplicht voor groepen!) max. 35 pers./gids i. Zonnebeke: Memorial Museum Passchendaele 1917 Passchendaele 1917 is niet alleen een episode uit de geschiedenis van WOI, het is ook een internationaal symbool voor het gruwelijke oorlogsgeweld. Het Memorial Museum Passchendaele 1917 doorloopt dit stukje geschiedenis aan de hand van indrukwekkende diorama s en een unieke collectie historische voorwerpen. Het museum werd in 2013 uitgebreid met een nieuwe permanente tentoonstelling over verschillende nationaliteiten die deelnamen aan de Slag van Passendale in 1917. Ook kun je in de loopgraven van de museumtuin lopen. Prijs: 5/pers. Gids: 30/gids/uur (max. 25 pers./gids) Duur: 1 uur

16 j. Passendale: de Oude Kaasmakerij De Oude Kaasmakerij biedt in de eerste plaats een beeld van het kaasmaken in het Interbellum. Het verhaal start bij de koe die het basisproduct levert: melk. Maar er zijn ook andere dieren die melk leveren. En hoe zit dat in elkaar in andere streken? Foto s en geluidsfragmenten roepen op een levendige manier de tijd van toen weer op. Videobeelden vertellen je het hedendaagse kaasverhaal. Na een bezoek aan de Oude Kaasmakerij, eet je nooit meer kaas als vroeger. Probeer het uit! Prijs: 3,50/pers. Kaasdegustatie voor groepen na bezoek: 1,75/pers. Gids: 30 (max. 30 pers./gids) Duur: 1,15 uur Opgelet: Open van maart tot 15 november. k. Diksmuide: IJzertoren & Dodengang De 22 verdiepingen van de Ijzertoren worden vanaf 2014 het Museum aan de Ijzer. De volledige site met de Paxpoort, de crypte en de IJzertoren worden aangepakt. Het Museum wil de eeuwherdenking aangrijpen om het museum volledig her in te richten. In het nieuwe IJzertorenmuseum komt de focus op het verhaal van het Belgisch- Duitse front en het ontstaan van de Vlaamse ontvoogding te liggen. Het verhaal van de IJzervlakte wordt in de ruimere context van Wereldoorlog I geplaatst. Prijs: 5/pers. Duur: 2 uur Opgelet: Diksmuide ligt op 25 km van Ieper. Gesloten 18 november 2013 tot 28 februari 2014! Bezoek aan de beruchte Dodengang. In Kaaskerke lag tijdens de Eerste Wereldoorlog één van de verst vooruitgeschoven Belgische posten, de Dodengang. Dit complex van loopgraven heeft zijn naam niet gestolen. Gevechten tussen Belgen en Duitsers eisten tijdens vier jaar strijd een bloedige tol aan mensenlevens. Vandaag is de Dodengang met zijn bezoekerscentrum een getrouwe restauratie van die Belgische voorpost. Prijs: Gratis Duur: 1 uur Opgelet: Elke dag open van april tot en met oktober. In winterperiode open op dinsdag en vrijdag.

3.4 Begeleide rondritten (met eigen bus) a. Speuren naar sporen van de Grooten Oorlog Tijdens deze tocht brengen we het verhaal van den Grooten Oorlog aan de hand van sporen die nog in het landschap te vinden zijn. Er is keuze tussen: a.1 De Ieperboog NOORD Langemark - Passendale Tijdens deze rondrit maken we kennis met de gasaanval van 1915. We verkennen de omgeving van Passendale waar de geallieerde legers in onmenselijke omstandigheden in 1917 een infanterieaanval op de Duitse linies lanceerden. We starten onze tocht met een bezoek aan Essex Farm Cemetery en de gerestaureerde verbandpost waar John McCrae werkte. Deze Canadese dokter schreef het beroemde gedicht In Flanders Fields. Daarna trekken we naar de frontlijn en nemen een kijkje in de Yorkshire Trench en Dug-out. Een unieke gelegenheid om eens doorheen een loopgracht te wandelen. Via de Duitse begraafplaats in Langemark rijden we naar de grootste Britse dodenakker Tyne Cot Cemetery in Passendale. Van hieruit overzien we het slagveld van 1917 en genieten van dit onovertroffen staaltje van Britse tuinarchitectuur. Via Zonnebeke en de Franse begraafplaats Charles de Potyze keren we terug naar Ieper. 17 a.2 De Ieperboog ZUID Wijtschate - Mesen - Kemmel Dit meer zuidelijke gedeelte van de frontlijn is landschappelijk erg interessant en doorkruist een deel van het groene Heuvelland. We bezoeken eerst Hill 60, het laatste stukje authentieke slagveld in Vlaanderen. We zien er de resultaten van diverse mijnexplosies. We zetten onze tocht voort en speuren naar resten van de aanval op 7 juni 1917 toen 19 dieptemijnen ontploften. De Vredestoren in het Iers Park van Mesen is een baken in het landschap die het offer van het Ierse volk, zowel Katholieken als Protestanten blijvend wil herdenken. In Ploegsteert bezoeken we het indrukwekkende monument voor de vermisten en een begraafplaats.via de Kemmelberg waar de Kaiserschlacht in april 1918 in volle hevigheid losbarstte, keren we naar Ieper terug. Gids: 90 (één gids/bus) Duur: 3 uur

b. Themarondrit - Medische evacuatie aan het front rond Ieper De themarondrit, Medische Evacuatie aan het Front rond Ieper, is een verlengstuk van de tentoonstelling Oorlog en Trauma die in het In Flanders Fields Museum loopt van 01/11/2013 tot 30/06/2014. Deze rondrit kan natuurlijk ook buiten de periode van de tentoonstelling gereserveerd worden. 18 In het museum ontmoet je vier personages die een opmerkelijk verhaal hebben meegemaakt. Deze verhalen kunnen ter plaatse herbeleefd worden op vier verschillende begraafplaatsen. De rode draad is de medische verzorging en eventuele evacuatie van die slachtoffers. De rondrit eindigt op Lijssenthoek Mililtary Cemetery nabij Poperinge. Deze begraafplaats, met aanpalend bezoekerscentrum, is de grootste hospitaalbegraafplaats met 10.784 grafstenen van commonwealth gesneuvelden (ook van het Chinese Labour Corps), Fransen en ook Duitsers. Onderweg stop je onder andere bij de Franse militaire begraafplaats Saint Charles de Potyze. Daar wordt je het verhaal verteld van Alfred Boudet, die op 28 december 2014 door een granaat werd verwond. Hij wordt er herdacht in het massagraf. Op de Duitse begraafplaats in Langemark kom je voor het graf te staan van Paul Mihrmeister. Deze Duitse luitenant herstelde van een eerste ernstige verwonding opgelopen in 1915 maar werd opnieuw naar het front gestuurd in 1917. Een voorlaatste keer wordt er halt gehouden aan de commonwealth begraafplaats Essex Farm Cemetery, nabij Boezinge. Daar vind je ook de hospitaalbunker waar de Canadese arts, John McCrae, de eerste gewonden verzorgde. Gids: 90 (één gids per bus) Duur: 3 uur c. Delicatessenprocessie We toeren rond in het mooie landschap van het Ieperse Ommeland en verwennen je met enkele lekkernijen van bij ons. De gids vertelt je leuke historische weetjes over de streekbezienswaardigheden. We stoppen in Langemark bij een artisanale chocolatier. We proeven ook van verschillende kaassoorten vergezeld van een Passendalebier in De Oude Kaasmakerij. We maken in Heuvelland kennis met een authentieke Vlaamse wijnboer. Op deze manier leer je Ieper en omgeving eens kennen vanuit een andere hoek. Eens proberen? Prijs: 11,95/pers. voor de verschillende snacks Gids: 120 (één gids/bus) Duur: 4 uur Opgelet: Niet op dinsdag

c. Rondrit Heuvelland De weidse panorama s in het Heuvelland rond de Kemmel-, Rode-, Zwarte- en Scherpenberg verrassen keer op keer! Onderweg rijden we ook langs de piekfijn onderhouden Britse begraafplaatsen die ons herinneren aan de gruwel van Den Grooten Oorlog. We houden even halt aan de Pool of Peace in Wijtschate - dit was ooit een mijnenkrater maar nu een vredig natuurreservaatje. Een leuke stop is proeven van een traditionele Picon op de Zwarte Berg. 19 Prijs: voor de Picon 3,50/pers. Gids: 90 (één gids/bus) Duur: 3 uur d. Rondrit Frans-Vlaanderen Via het pittoreske Poperinge of het schilderachtige Heuvelland bereiken we dit stukje Vlaanderen in Frankrijk. Tot in 1677 behoorde deze regio tot het graafschap Vlaanderen. Eigenlijke grensovergangen bestaan er niet meer, maar bij Callicanes (Abele), waar Belgische en Franse grensdiensten gecentraliseerd waren, krijg je toch nog het gevoel over de Schreve te rijden.wij stijgen via Steenvoorde naar het historische Cassel (175 meter), een versterkte burcht uit de Romeinse tijd. Bovenop de berg is het schitterende uitzicht een beloning voor de kleine klim. Gids: 3 uur: 75 4 uur: 100 (één gids/bus) 3.5 BEGELEIDE FIETSTOCHTEN a. Fietstocht: het vlakke waterrijke Ieper We volgen een heel vlak traject van ong. 25 km. Daarin belichten we de economische, ecologische en zelfs militaire rol die water in en rond Ieper speelt en gespeeld heeft. Langs de oostelijke vestingen bereiken we Zillebekevijver, eeuwenlang en tot op vandaag van groot belang voor de drinkwatervoorziening. Verderop rijden we langs de oude vaart Ieper-Komen (of hoe een economische mislukking een ecologische troef werd) en bereiken we ook het Ieperleekanaal. Bij Essex Farm Cemetery vertellen we over de medische hulppost waar John McCrae in 1915 het bekende gedicht In Flanders Fields schreef. Via het sas van Boezinge keren we terug naar Ieper met een korte stop aan Carrefour des roses (eerste gasaanval) of een even kort bezoek aan de Yorkshire Trench (Britse deep dug-out en loopgrachten) Gids: 90 (max. 25 pers./gids) Duur: 3 uur Prijs: Huur fietsen: 8/pers.

20 b. Fietstocht: het groene Ieper Deze fietstocht legt een meer golvend parcours af. Via de vestingen en het Bijlanderpad leidt de gids de fietsers naar het provinciedomein De Palingbeek. Via mooie fietspaden gaat de tocht verder naar de Polygoonbossen in Zonnebeke. Na een stop wordt de weg terug naar Ieper aangevat. Het traject loopt over 30 kilometer. Uiteraard is het oorlogsverhaal in deze regio nooit veraf. Gids: 120 (max. 25 pers./gids) Duur: 4 uur Prijs: Huur fietsen: 8/pers. c. Fietstocht: kastelentocht Deze fietstocht voert ons langs bestaande en verdwenen kastelen ten zuiden van Ieper. Vanuit Ieper vertrekken we richting Dikkebusvijver, om via Voormezele, langs het provinciaal domein De Palingbeek, bij Zillebekevijver te arriveren en zo weer in Ieper af te sluiten. WO I achtervolgt ons constant op dit traject, of beter: de destructieve kracht van WO I ging ons vooraf langs menig kasteel! Een mix van cultuur, geschiedenis en sportief vermaak in een prachtig natuurlijk decor zorgt voor een onvergetelijke fietstocht. Afstand: 32 km langs landelijke, veilige wegen. Voor iedereen haalbaar. Gids: 90 (max. 25 pers./gids) Duur: 3 uur Prijs: Huur fietsen: 8/pp d. Fietstocht: Ieperboog Deze fietstocht staat volledig in teken van de zichtbare relicten in het landschap van de Eerste Wereldoorlog rond Ieper. Je volgt de boogvormige frontlijn die gedurende de oorlogsjaren bijna gelijk bleef rondom het centrum van Ieper. Waardevolle sites onderweg zijn Essex Farm Cemetery, Yorkshire Trench and Dug-Out, Carrefour des Roses, Bellewaerde Ridge en de Palingbeek. Deze tocht is 35 km. Gids: 90 (max. 25 pers./gids) Duur: 3 uur Prijs: Huur fietsen: 8/pp

3.6 ANDERE ACTIVITEITEN a. Yzerstar Ieper-Diksmuide-Ieper Tijdens deze 4 uur durende vaartocht tussen Diksmuide en Ieper leggen we de link tussen de 2 verschillende fronten. We bevaren zowel de IJzer als het kanaal Ieper-IJzer. Naast het verhaal van de oorlog heeft deze tocht echter nog heel wat meer te bieden. De indrukwekkend vlakte van de Broeken langs de IJzer of de natuurpracht van het Kanaal Ieper-IJzer, één van de mooiste waterlopen uit Vlaanderen, laat niemand onberoerd. De sluizen van Boezinge-dorp en Boezinge-sas zorgen er ook vandaag nog voor dat we al varend het hoogteverschil tussen de heuvels van de Ieperboog en de laaggelegen vlakte van het IJzerfront kunnen overbruggen. Het versassen is telkens opnieuw een boeiende en indrukwekkende ervaring! Tijdens de tocht zal je tal van vogels kunnen zien die op of rond het water wonen: futen, aalsholvers, meerkoeten of misschien zie je zelfs een ijsvogeltje! 21 Prijs: Duur: 18,50/pers. Mogelijkheid tot koude schotel aan boord. 4 uur (traject Ieper Diksmuide of omgekeerd) Data voor trajecten Diksmuide-Ieper of Ieper - Diksmuide op aanvraag b. Roeien op de vestingen Van op het water zien onze historische vestingen er het mooist uit. Wie dit wil beleven, wandelt over het idyllische bruggetje van restaurant Pacific Eiland en meldt zich bij de receptie. Er zijn elf roeibootjes, elk geschikt voor vier personen. Een unieke gelegenheid om tot rust te komen. Nadien kun je genieten van een warme appeltaart met een heerlijk kopje espresso koffie, op het terras van restaurant Pacific Eiland. Prijs: 8/pers. (roeien, taart en koffie) of 2/pers. (zonder taart en koffie) Duur: 1,5 uur (waarvan half uur roeien) Opgelet: Kan niet op dinsdag! c. Lo: bezoekerscentrum Jules Destrooper Kwaliteit, authenticiteit, natuurlijke ingrediënten en bovenal een nooit aflatende passie voor koekjes... Toen Jules Destrooper in 1886 zijn gelijknamige Biscuiterie oprichtte, zal hij nooit vermoed hebben dat precies 125 jaar later fijnproevers in meer dan 75 landen de koekjes weten te appreciëren. In het nieuw bezoekerscentrum wandel je letterlijk doorheen de rijke geschiedenis van de wereldberoemde koekjes uit de Westhoek. Aanvullend zal je heel wat opsteken over hoe de familie Destrooper vandaag verfijnde koekjes bakt. In de proefbakkerij krijg je een deskundige uitleg van één van onze bakkers en vanzelfsprekend staat proeven hierbij uitgebreid op het programma. Prijs: 5/pers. Gids: Gratis gids voor groepen Duur: 1,5 uur Opgelet: Gesloten op zondag! Lo ligt op 24 km van Ieper.

22 d. Watou: Brouwerij Sint-Bernardus Brouwerij Sint Bernardus onderging de laatste jaren een grondige gedaanteverandering. Met de aanleg van het hoppeveld naast de brouwerij, de bouw van nieuwe magazijnen en degustatiezaaltje werd de brouwerij vervolledigd. De brouwerij kan nu ook bezocht worden. Het bezoek wordt ingeleid met een filmpje over de werking. Daarna ga je een kijkje nemen in de brouwerij, de bottelarij en de brouwzaal. Het bezoek wordt afgesloten met een degustatie van de verschillende Sint-Bernardusbieren. Als souvenir krijg je een geschenkverpakking mee met vier flesjes Sint-Bernardus en een authentiek glas. Prijs: 12,50/pers. Duur: 1,5 uur Opgelet: Watou ligt op 10 km van Ieper. e. Urban Golf - Outside Travel NIEUW Urban Golf? Dit is de informele variant van de golfsport. Voor iedereen die eens wat anders wil, minder regels, minder etiquette, geen Golfvaardigheidbewijs nodig en geen speciale outfit. Je speelt met gewone reguliere golfclubs maar vanop een mobiel grasmatje en met rubberen balletjes. De binnenstad van Ieper doet dienst als golfterrein. Speciaal voor u hebben wij in een schitterende route uitgestippeld. We starten nabij de Lakenhallen. Via de Grote Markt trekken we naar de Ieperse Vestingen, om daar de tocht verder te zetten. Als doelwit kunnen een standbeeld, zitbank, afvoerrooster of verlichtingspaal dienen. Prijs: Duur: 18/pers. 1,5 uur (1/2 uur initiatie + 1 uur wedstrijd) f. Bellewaerde Park HURACAN, de wervelende familiecoaster Lang geleden sloten de Maya s Huracan, de god van wind, storm en vuur, op in de verborgen tempel. Nu mogen jullie hem uitzonderlijk bezoeken. De tweekoppige slang neemt jullie mee op een dolle coaster-rit om te ontsnappen aan de krachten van Huracan. Tientallen attracties wachten jullie op! Van het KidsPark voor de allerkleinsten tot de Boomerang voor de allerdappersten. Van een adembenemende tocht op het water in de Niagara tot een spannende duik van 12 m in de River Splash. Het park zelf is al een avontuur op zich. Ontdek er meer dan 200 dieren. Leeuwen, tijgers, apen tot en met een complete Afrikaanse savanne met zebra s en giraffen! Wandelen door een pracht van een natuurpark en genieten van een fabelachtige bloemenpracht. Gemengde groepen prijs p.p. Vanaf 20 personen 22,00-1 begeleider/50 betalende personen gratis Meer info: www.bellewaerdepark.be

Menu s & snacks Wij reserveren voor je groep (vanaf 15 personen) graag een maaltijd in een Iepers restaurant. Het gekozen menu moet voor heel de groep hetzelfde zijn. Er is ook een aanbod aan ontbijt- en tearoomformules en snacks. Bij de menu s zijn er geen dranken voorzien. Je kunt wel kiezen voor een drankenforfait of de dranken ter plaatse te betalen. Bij groepen die een volledig dagarrangement boeken, krijgt de chauffeur de koffie en het middagmaal aangeboden. Dit moet wel aangegeven worden bij de reservatie. Wanneer de groep kleiner is dan 15 personen wordt een meerkost van 1,50/pp en per menu aangerekend. 23 Prijs 1. Ontbijt Koffie met bijschenk met klein koekje... 2,10/pers. Koffie met bijschenk met kattenklauw... 5,50/pers. Koffie met bijschenk met twee croissants... 6,00/pers. 2. Menu s Menu 1 Stoofpotje van konijn met bier uit de Westhoek... 12,00/pers. Menu 2 Varkensgebraad - groentenboeket - kroketten... 12,00/pers. Menu 3 Dagverse soep met boerenbrood Karbonaden gestoofd met patersbier - frisse sla - frieten... 14,00/pers. Menu 4 Dagverse soep met boerenbrood Koude schotel - frieten... 14,00/pers. Menu 5 Dagverse soep met boerenbrood Gebraden kippenbout uit Zillebeke - frisse sla - frieten... 14,00/pers. Menu 6 Dagverse soep met boerenbrood Iepers tapjesvlees - groentenkrans - krielaardappelen Ieperse senateurtaart... 22,00/pers.

24 Menu 7 Dagverse soep met boerenbrood Kalkoenroulade - groenten - kroketten IJstaart... 22,00/pers. Menu 8 Dagverse soep met boerenbrood Gegratineerd vispannetje - pureeaardappelen Belgische chocomousse... 22,00/pers. Menu 9 Picon uit Frans-Vlaanderen als aperitief Kabeljauw aan de schreve Speculoosijs van de Westhoekhoeve... 29,00/pers. 3. Tea-room Koffie of thee met bijschenk + senateurtaart... 7,00/pers. Koffie of thee met bijschenk + Ieperse pannenkoek... 7,00/pers. Koffie of thee met bijschenk + appelgebak... 6,00/pers. Koffie of thee met bijschenk + cockerullecake... 4,00/pers. 4. Snacks Ovenkoek met warme beenhesp en streekbier of frisdrank... 8,00/pers. Ovenkoek met paterskaas en streekbier of frisdrank... 7,50/pers. Boerenbrood met kaas, ham of pastei en streekbier of frisdrank... 7,00/pers. 5. Dranken Water op tafel + 1 glas huiswijn + koffie na maaltijd... 5,50/pers.

Onze Streekproducten kort uitgelegd Kattenklauw: een soort koffiekoek gemaakt uit gerezen bladerdeeg. (bladerdeeg, banketbakkersroom, kandijsuiker, kleine stukjes appeltjes en rozijnen, afgewerkt met bloemsuiker) Senateurtaart: oude streekspecialiteit uit de jaren 50. Taart van bladerdeeg, biscuit, botercrème, abrikozenconfituur en geroosterde geschaafde amandelen. 25 Iepers tapjesvlees: gebraiseerd en gelardeerd varkensvlees (braiseren = stoven op een bedje van fijne groenten, larderen = het vlees met spek doorboren). Ieperse pannenkoek: twee pannenkoeken met samenstelling van noten, amandelen, bruine suiker waar een lichte botercrême wordt tussengesmeerd.

Reservatie 26 De groep moet minimum 15 personen tellen. Voor groepen met minder dan 15 deelnemers wordt de werkelijke kostprijs aangerekend. Je wordt verzocht minstens 1 maand vooraf schriftelijk te reserveren. Na ontvangst van de schriftelijke reservatie ontvang je van ons een bevestiging met alle praktische gegevens en betalingsvoorwaarden in verband met het bezoek. Tien dagen na ontvangst van de bevestiging moet een voorschot betaald worden. Tien dagen voor het bezoek wordt dan het saldo betaald, rekening houdend met effectieve aantal deelnemers. Er worden geen kortingen toegestaan aan deelnemers die één of ander bezoek of programmadeel niet meemaken. Een annulering geeft aanleiding tot volgende kosten: - annulering van de hele groep tot 10 werkdagen voor de uitstap: 20 - annulering vanaf de 9de tot en met de 3de werkdag voor de excursie: 50% van de totale ingeschreven som - annulering vanaf de 2de werkdag voor de excursie: 100% van de totale ingeschreven som Elke annulering dient door de opdrachtgever schriftelijk te gebeuren. Een wijziging van meer dan 10% van het aantal deelnemers moet minstens 10 werkdagen vooraf schriftelijk gemeld worden. Wijzigingen van ten hoogste 10% in min van het aantal deelnemers worden slechts tot 3 werkdagen voor het geplande bezoek aanvaard, nadien betaal je voor het opgegeven aantal personen. GIDSEN Gedurende de hele dag kan je kiezen voor gidsbegeleiding. Voor wandelingen is het maximum toegelaten aantal personen 30 per gids, voor musea en fietstochten 25 personen per gids en voor rondritten is dit één per bus. Vergoeding gidsen: Basisprijs 60 per gids voor een rondleiding van 2 uur (uitgezonderd voor gidsen in het In Flanders Fields Museum). Per bijkomend uur: 30 De prestatie van de gids begint op het afgesproken uur. Indien de groep vertraging heeft en toch de volledige rondleiding wenst, zijn de supplementen als volgt: Vertraging van: 1-15 min 0 15-30 min 20 30-45 min 25 45-60 min 30 Na een wachttijd van 1 uur staan we voor de uitvoering van de opdracht niet meer borg en zal die aangerekend worden.

Reservatieformulier Minstens 1 maand voor uw gepland bezoek sturen naar: Bezoekerscentrum Ieper en de Westhoek, Grote Markt 34, 8900 Ieper of mailen naar toerisme@ieper.be t.a.v. Michelle Martens. Dhr/Mevr:... Adres:... Postnr. & gemeente:... Tel.... E-mail:... Wenst te reserveren: Dagprogramma s: Themadag Eerste Wereldoorlog - Oorlog en Trauma/Soldaten & Ambulances In het spoor van de Eerste Wereldoorlog Proeven van Ieper en omgeving opmerkingen:...... À la carte: Activiteiten invullen volgens het à la carte aanbod... u:... =...... u:... =...... u:... =... 27 Menu:... =...... u:... =...... u:... =...... u:... =... Snack:... =... Totaal per persoon =... + gidsen =... Op datum van:...voor de groep/organisatie:... Uit:... Vermoedelijk aantal personen:... Handtekening en datum:

Lakenhalle Grote Markt 34 8900 Ieper tel. 057 239 220 toerisme@ieper.be www.toerisme-ieper.be