Archief Gerben Wagenaar 1948-19841951-1958 Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis Cruquiusweg 31 1019 AT Amsterdam Nederland hdl:10622/arch04314 IISG Amsterdam 2015
Inhoudsopgave Archief Gerben Wagenaar... 3 Archiefvorming...3 Inhoud en structuur...3 Raadpleging en gebruik...4 Inventaris... 4 Correspondentie... 4 Typoscripten, notities, rapporten... 5 Documentatie...6 Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 2
Archief Gerben Wagenaar Archiefnummer ARCH04314 Archiefvormer Wagenaar, Gerben Periode 1948-19841951-1958 Periode (bulk) 1951-1958 Omvang 0.12 m. Taal lijst Dutch Taal materiaal Dutch Samenvatting Communist, verzetsstrijder en politicus. Tijdens de Tweede Wereldoorlog lid en later voorzitter van de Raad van Verzet. Vanaf 1946 lid van de Tweede Kamer voor de CPN. In 1958 geroyeerd als lid van de CPN. Archiefvorming Biografie Gerben Wagenaar (verzetsnamen: Freek en Klaas); geboren in Amsterdam 27 september 1912, overleden in Amsterdam 31 augustus 1993; verzetsman en politicus; lijnweerker bij de gemeentetram in Amsterdam; lid van de Communistische Partij van Nederland (CPN) vanaf 1935; geroyeeerd door het Nederlands Verbond van Vakverenigingen (NVV) 1939; tijdens de bezetting actief in de illegale CPN en betrokken bij de voorbereiding van de Februaristaking in 1941; lid namens de illegale CPN van de Raad van Verzet (RVV); voorzitter en bevelhebber van de RVV vanaf november 1944; na de bevrijding partijbestuurder van de CPN en vanaf januari 1946 voorzitter; lid van de Tweede Kamer vanaf 1946 en fractievoorzitter 1946-1952; zocht aansluiting bij de oppositie binnen de CPN en werd op 4 april 1958 samen met enkele anderen geroyeerd door het partijbestuur; bleef in de Tweede Kamer tot 1960 en in de Provinciale Staten van Noord- Holland tot 1962; de door de geroyeerden nieuw gevormde 'Brug-groep' werd vanuit de CPN fel aangevallen; voorzitter van de Socialistische Werkerspartij (SWP) begin jaren zestig; actief voor de Stichting 1940-1945 die zich inspande ten behoeve van voormalige verzetsmensen. Zie een biografische schets van Wagenaar door A.A. de Jonge. Geschiedenis archiefbeheer Het archief van Gerben Wagenaar is in 2014 aan het IISG overgedragen. Inhoud en structuur Inhoud Correspondentie 1948-1984; typoscripten 1951-1962; documentatie 1949-1980. Ordening Er is gekozen voor een eenvoudige beschrijving van de stukken in dit kleine archief. Bewerking Inventaris gemaakt door Bouwe Hijma in 2014 Onderwerpen Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 3
Geografische namen Netherlands Personen Bakker, Marcus Haks, Rinus Verheij, Harry Vries, Theun de Organisaties Communistische Partij van Nederland (CPN) Raad van Verzet RVV) Socialistische Werkerspartij (SWP) Thema's Communist movements and parties Materiaaltype Archival material Raadpleging en gebruik Raadpleging Vrij Aanbevolen citeerwijze Archief Gerben Wagenaar, inventory number..., International Institute of Social History, Amsterdam Inventaris Correspondentie 1-25 Brieven ingekomen bij Gerben Wagenaar. 1948-1949, 1951-1953, 1957-1958, 1963, 1965, 1982-1984 en z.j. 25 omslagen 1 Algemeen Nederlands Jeugd Verbond. Z.j. 2 Anoniem. Z.j. 3 Althoff, Ed., Mevr. M.van Emde Boas, K. v.d. Kraan en Mevr. E. Rutten. 1953. 4 Apeldoorn, W. van. 1952, 1958. 5 [Bakker], Marcus. Z.j. 6 Communistische Partij van Nederland (H. Verheij). 1958. Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 4
7 Engels, Joop. 1952. 8 Gelder-Scheffer, Jeanne van. 1951 en z.j. 9 Gnirrep, P. 1951. 10 Gortzak, Wouter. 1963. 11 Guntenaar, Jan. 1984. 12 Hazenberg, A.J. 1958. 13 Heckmann, Joh. (Gronau). 1952. 14 Heijermaat, Hommie. Z.j. 15 Hoek, J.W. (Gorinchem). 1952. 16 Kessels, Adr. 1952. 17 Klinkenberg, Willem. 1952-1953. 18 Krieken, H. van (Hilversum). Z.j. 19 Kuyper, C. 1963. 20 Ministerie van Oorlog. 1948-1949. 21 Oltmans, Willem L. 1957. 22 Socialistische Jeugd van Nederland. 1965. 23 Verburg, P.A. 1983. 24 Verhoef, Wim. 1982-1983. 25 Vries, Theun de. 1958. 26 Concept c.q. kopie d.d. 5 februari 1948 van een brief van de CPN aan het Partijbestuur van de Partij van de Arbeid. 1948. 1 stuk 27 Concept c.q. kopie d.d. 6 mei 1948 van een brief van Gerben Wagenaar 'Aan den Heer d'ailly, Burgemeester van Amsterdam'. 1948. 1 stuk 28 Brief d.d. 29 april 1952 van Ph. Boer (Papendrecht) aan 'Mijne Heren'. 1952. 1 stuk 29 Brief d.d. juli 1952 vanuit Breda aan B. Stokvis te Amsterdam. 1952. 1 stuk 30 Brief d.d. 10 oktober 1952 van E.B. Poldervaart (Voorburg) aan 'De Heer M. Veltman-Diamant' (Amsterdam). 1952. 1 stuk 31 Doorslag van een brief van C. Enthoven aan Mme L. Bouffioux te Brussel. 1953. 1 stuk 32 Doorslag van een brief van Segundo Quincosa namens het Comité Exécutif van de Cubaanse vakbond C.T.C. Met handgeschreven notities. Z.j. 1 stuk 33 Concept van een brief van Gerben Wagenaar als voorzitter van de SWP aan 'Waarde kameraad Kasuga' (Japan). Z.j. 1 stuk Typoscripten, notities, rapporten 34 Typoscript 'Organisatierapport'. 1951. 35 Typoscript 'Rapport Kolen Voorziening' door Aat de Vries. 1951. 36 Typoscript 'Beschouwingen in verband met de uitslag der II-Kamerverkiezingen 1952'. 1952. 37 Typoscript 'Aan het Partij-Secretariaat' betreffende de werklozenbeweging. 1952. Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 5
38 Typoscript 'Ontslagenen in het kader der bezuinigingen dd. April 1952'. Betreft partijgenoten. 1952. 39 Typoscript verslag gesprek van Ab V. met J. v.d. Gijp te Hilversum op 8 april 1952 betreffende de door Pootjes opgezette 'z.g. christen-commune', waarbij ook een zekere Stockvis een rol speelde. 1952. 40 Typoscript 'Tekst van Generaal Eisenhower's rede tot het Legioen. New York Times 26 augustus 1952. 1952. 41 Doorslag van 'Rapport bespreking Internationaal Comité 15 en 16 november 1952'. Ondertekend door Rinus Haks d.d. 28 november 1952. 1952. 1 stuk 42 Typoscript 'Partij-bestuur gekozen 16e Congres Nov. 1952'. 1952. 43 Overzicht van de in april [1953] te houden kadervergaderingen waar 'De statuten van de CPSU (aangenomen op het 19e Partijcongres October 1952)' aan de orde zullen komen. [1953]. 44 'Nadere uitwerking bestudering "Economische problemen" van J.W. Stalin' met oog op kadercursussen en artikelen in De Waarheid. [1953]. 45 Stukken betreffende werfactie voor De Waarheid en typoscript over de geschiedenis van De Waarheid. 1953 en z.j. 46 Typoscript 'Stalingrad: Aanmoediging en waarschuwing'. [1953]. 47 Typoscripten'De Toestand (III)' en 'De toestand (V)', beide door door Paul de Groot. [1958]. 48 Typoscript 'Discussiebijdrage Wouter Gortzak'. 1962. 49 Typoscript 'De waarheid over de Socialistische Volkspartij in Denemarken. Commentaar op een artikel in de Prawda. Met Begeleidende brief. 1962. 50 Typoscript 'Uit de CPSU (uitgave 1938)' door Jan Snellen en André Roelofs. Z.j. 51 Typoscript 'Overzicht van de bevrijdingsstrijd 28 april - 5 mei'. Z.j. 52 Typoscript 'Brochure Bedrogen verwachtingen'. Z.j. 53 Typoscript 'De Amerikaanse heksenjacht'. Z.j. 54 Typoscript 'Voor vrede en geluk. Discussie grondslag voor het 5e ANJV [Algemeen Nederlands Jeugdverbond] congres 10 en 11 januari in zaal Krasnapolsky te Amsterdam'. Z.j. 55 Typoscript 'Herinneringen van een mijnwerkersvrouw (of: Een van ons)'. Z.j. 56 Typoscript 'Rapport Tsechoslowakije'. Z.j. 57 Typoscript 'Eerste Poolse contacten'. Z.j. 58 Overzicht personele samenstelling Hoofdbestuurders E.V.C., Landelijke Raad der E.V.C. en diverse bonden. Z.j. 59 Fotokopie van typoscript van Frits Reuter 'Marcus Bakker en de historie'. Z.j. 60 Manuscript 'De ontwikkeling der r.k. invloed in het Nederlandsche officierskorps' met aangehecht visite kaartje van J.L.W. Seyffardt, Kapitein der Infanterie b.d. Z.j. Documentatie 61 Documentatie betreffende de CPN en enkele andere onderwerpen. 1949-1950, 1952, 1956, 1958, 1963, 1970, 1977, 1979-1980 en z.j. 1 map Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 6