Archeo-rapport 28 Archeologische begeleiding bij de aanleg van een pompstation en bergingsbekken aan de Heirstraat te Maasmechelen

Archeo-rapport 28 Archeologische begeleiding bij de aanleg van een pompstation en bergingsbekken aan de Heirstraat te Maasmechelen Kessel-Lo, 2010 Studiebureau Archeologie bvba

Colofon Archeo-rapport 28 bergingsbekken aan de Heirstraat te Maasmechelen Opdrachtgevers: Projectleiding: Uitvoering veldwerk: Auteurs: Aquafin NV VBG NV Maarten Smeets Maarten Smeets Ben Terryn Vanessa Vander Ginst Maarten Smeets Vanessa Vander Ginst Foto s en tekeningen: Studiebureau Archeologie bvba (behalve figuren 1 t.e.m. 7) Op alle teksten, foto s en tekeningen geldt een auteursrecht. Zonder voorafgaandelijke schriftelijke toestemming van Studiebureau Archeologie bvba mag niets uit deze uitgave worden vermenigvuldigd, bewerkt en/of openbaar gemaakt, hetzij door middel van webpublicatie, druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook. Studiebureau Archeologie bvba Jozef Wautersstraat 6 3010 Kessel-Lo www.studiebureau-archeologie.be info@studiebureau-archeologie.be tel: 0474/58.77.85 fax: 016/77.05.41 2010, Studiebureau Archeologie bvba

Administatieve gegevens Naam site: Provincie: Gemeente: Deelgemeente: Adres: Heirstraat Limburg Maasmechelen Maasmechelen Heirstraat Kadastrale gegevens: Afdeling 1, Sectie B, percelen 380c, 381f, 389c, 382b, 383c, 383d, 384, 385d, 385e, 388b, 368k, 368l, 369a, 365a, 367e, 362d, 362e, 358c, 355b, 357c, 355c, 353e, 353d, 354b, 333, 332, 502g, 502l, 329b, 327a, 329c, 324a, 323b, 323c, 321c, 321b, 319b, 317a, 316, 314/02, 314, 311, 310b, 310a, 309a, 309b, 308b, 308a, 305, 306f en 306w Projectcode: Opdrachtgevers: MAAS-2010-HEIR Aquafin NV, Dijkstraat 8, 2630 Aartselaar VBG NV, Welvaartstraat 14-1 bus 8, 2200 Herentals Vergunningsnummer: 2010/062 Naam aanvrager: Maarten Smeets Aanvraagdatum: 9 februari 2010

Inhoudstafel Inhoudstafel p. 1 Hoofdstuk 1: Inleiding en situering p. 2 1.1 Geomorfologische en bodemkundige situering p. 2 1.2 Archeologische en historische situering p. 6 Hoofdstuk 2: Werkmethode p. 9 Hoofdstuk 3: Het booronderzoek p. 10 Hoofdstuk 4: Het proefsleuvenonderzoek p. 12 Hoofdstuk 5: Besluit p. 15 Bibliografie p. 16 Bijlagen p. 17 Bijlage 1: De boorresultaten p. 18 Bijlage 2: Sporeninventaris p. 22 Bijlage 3: Fotoinventaris p. 23 Bijlage 4: Profieltekeningen p. 29 Bijlage 5: Opgravingsplan p. 32 1

Hoofdstuk 1 Inleiding en situering Naar aanleiding van de aanleg van een pompstation en bergingsbekken aan de Heirstraat te Maasmechelen werd door het Agentschap R-O Vlaanderen, Onroerend Erfgoed een begeleiding van de werken opgelegd. In eerste instantie bestond deze begeleiding enerzijds uit een booronderzoek op een aantal beboste percelen en anderzijds uit het graven van proefsleuven. Indien archeologisch relevante sporen werden aangetroffen, diende te worden overgegaan tot een vlakdekkend onderzoek van de werfzone. De archeologische begeleiding van de werken werd door Aquafin NV (opdrachtgever) en VBG NV (hoofdaannemer) toevertrouwd aan Studiebureau Archeologie bvba. Het terreinwerk werd aangevat op 1 maart 2010 en was volledig afgewerkt op 31 maart 2010. Het bergingsbekken binnen het projectgebied is gelegen langs de Heirstraat (ten oosten van de dorpskern van Maasmechelen), van waaruit een deels ingebuisde en deels open afwatering eerst in noordoostelijke richting achter de huizen aan de Heirstraat loopt en vervolgens zuidwaarts afbuigt (langs de Zuid-Willemsvaart) naar het waterzuiveringsstation aan de Dijkstraat. De werkzone is maximaal 30 m breed (fig. 1). Fig 1: Bodemkundige kaart met aanduiding van de projectzone. 1.1 Geomorfologische en bodemkundige situering Het projectgebied is gelegen in de alluviale vlakte van de Maas, slechts enkele honderden meters verwijderd van de huidige loop van de Maas. De alluviale vlakte van de Maas, in Oost-Limburg bijna 4 km breed, is gedefinieerd als dat deel van de Maasvallei, dicht tegen de stroom gelegen, opgebouwd 2

uit alluviale lemen en kleien, rustend op grind, door de Maas getransporteerd en onderhevig aan periodische overstromingen 1. Na de sedimentatie van het hoofdterras van de Kempen, door een verwilderde rivier tijdens het Mindel-glaciaal, erodeerde de Maas tijdens het Mindel-Riss-interglaciaal de Maasvallei. Deze interglaciale vallei was een 10-tal meter dieper ingesneden dan de huidige. Het Riss-glaciaal is de belangrijkste periode in de wordingsgeschiedenis van de huidige Maasvallei. De opnieuw verwilderde Maas zette grindrijke sedimenten af, afgewisseld met zandbeddingen en kleilagen. Onder andere de terrassen van Eisden-Lanklaar en Caberg-Pietersheim werden in deze periode door sedimentatie gevormd. Tijdens het Riss-Würm-interglaciaal vond weer erosie plaats en dit ruimde een deel van de Riss-terrassen op. Tijdens het Würm-glaciaal verwilderde de rivier weer en werd het terras van Maasmechelen gevormd. Gedurende het Tardiglaciaal werd nog het terras van Geistingen gevormd en plaatselijk zorgt verstuiving voor de vorming van duinen 2. Tijdens het Holoceen is de Maas een eilandenrivier die een brede alluviale vlakte opbouwt door talrijke migraties en stroomverplaatsingen. Vooral de vele stroomverplaatsingen zijn er de oorzaak van dat het klassieke oeverwal-komsysteem zich morfologisch niet kon manifesteren. De bovenste grinden van de laagterrassen werden herbedekt met grote hoeveelheden alluvium 3. De geomorfologische kaart van de Maasvallei, in de jaren 70 van de 20 ste eeuw opgemaakt door Paulissen, toont aan dat het projectgebied zich nog net in de alluviale vlakte van de Maas bevindt, op de rand met het terras van Maasmechelen (waarvan de sedimentatie gebeurde door een verwilderde rivier in het Würm-glaciaal 4 ). Binnen de alluviale vlakte zijn verschillende verlaten stroomgeulen opgetekend (fig. 2) en de opvulling hiervan begon onmiddellijk na het verlaten ervan en kunnen in het holoceen gedateerd worden, hoewel ook nog in historische perioden alluvium werd afgezet 5. De gemiddelde dikte van het alluvium, dat zowel uit zand, leem als klei bestaat, in de alluviale vlakte bedraagt doorgaans 1 tot 2 m, maar kan in de opgevulde geulen tot 5 m dik zijn 6. In de opgevulde geulen (geulalluvium) komen regelmatig kleirijke banden voor. Door een plotse loopverandering van de hoofdstroom treedt ook een verandering op in het sedimentatiemilieu. Bepaalde delen komen verder van de stroom te liggen, en het aangevoerde materiaal bij overstromingen is nog slechts in hoofdzaak klei en fijne leem. Een absolute datering voor deze fenomenen, die ter plekke op ongeveer 1 m diepte in het leemalluvium voorkomen, is nog niet voorhanden maar in de Oude Leemgroeve te Geistingen en te Kessenich zijn dergelijke banden respectievelijk tussen 3130 BC en 1860 BC en de afzetting van Romeinse pannen te dateren 7. Op het digitaal hoogtemodel is enerzijds duidelijk de rand van het Kempisch plateau zichtbaar. Anderzijds zijn ook nog enkele oude meander van de Maas duidelijk waarneembaar (fig. 3). 1 Paulissen 1973: 67. 2 Paulissen 1973: 243-245. 3 Paulissen 1973: 246. 4 Paulissen 1973: 157. 5 Paulissen 1973: 134. 6 Paulissen 1973: 125. 7 Paulissen 1973: 135. 3

Fig. 2: Uittreksel uit de geomorfologische kaart van de Maasvallei in Belgisch Limburg, met aanduiding van het projectgebied. 4

Fig. 3: Uittreksel uit het digitaal hoogtemodel met aanduiding van de projectzone en enkele nog waarneembare oude meanders van de Maas. Bodemkundig gezien bevinden zich natte leembodems zonder profielontwikkeling met roestverschijnselen vanaf 20 tot 50 cm diepte (Ahp) en matig natte zandleembodems zonder profielontwikkeling (Ldp) bodems binnen het projectgebied (fig. 1). Fig. 4: Uittreksel uit de bodemkaart met de Ahp gronden in het rood. 5

Theoretisch zijn Ahp gronden terreinen met stuwwater en komen als dusdanig enkel voor buiten de alluviale vlakten als typisch natte colluviale gronden. De lemige valleigronden met roest vanaf de oppervlakte worden echter ook als Ahp of Aip gekarteerd doch komen op de bodemkaart voor binnen de begrenzing van de alluviale gronden 8. De verschillende waarneembare meanders van de Maas hebben allen een bodemserie Ahp (fig. 4). 1.2 Archeologische en historische situering In de onmiddellijke omgeving en zelfs binnen het projectgebied zijn in de Centrale Archeologische Inventaris enkele sites gekend (fig. 5). Uiteraard geeft de Centrale Archeologische Inventaris slechts de gekende archeologische vindplaatsen weer en kan deze inventaris dus niet als volledig beschouwd worden. Fig. 5: Uittreksel uit de Centrale Archeologische Inventaris. CAI 700221 is binnen het projectgebied gelegen. Binnen het projectgebied bevindt zich CAI 700221. Bij het aanplanten van een aantal fruitbomen werd een Romeins vlakgraf aangetroffen. CAI 55330 is de vindplaats van een aantal prehistorische artefacten die tijdens een prospectie werden aangetroffen. Bij het afgraven van de Molenberg in 1912 werden een aantal potten, een bronzen gesp en een vlakgraf gevonden (CAI 700219). Deze vondsten worden in de 6 de -7 de eeuw gedateerd. CAI 700217 is een versterking die vermoedelijk tot de 9 de eeuw teruggaat en op de plaats van CAI 55175 werden een aantal Romeinse dakpannen en scherven (o.a. een terra sigillata schoteltje) en kogelpotten uit Pingsdorf (volle middeleeuwen) 8 Deckers 1995: 172. 6

aangetroffen. In de iets ruimere omgeving bevinden zich nog een aantal Romeinse vondsten en resten van begraving uit de metaaltijden. Op basis van verschillende 16 de, 17 de en 18 de eeuwse kaarten, kwam Paulissen tot de vaststelling dat voornamelijk de oudere kaarten te weinig detail vertoonden om bruikbaar te zijn voor onder andere het vaststellen van verschillende Maasbeddingen. Sinds de kaart van Jacob van Deventer uit de 16 de eeuw zijn alle dorpskernen steeds op dezelfde Maasoever gesitueerd, wat betekent dat de gordel waarbinnen de Maas zich kon verplaatsen beperkt was. Sinds de opmaak van de Ferrariskaart op het einde van de 18 de eeuw worden ook geen grote wijzigingen in de Maasloop vastgesteld 9. Zowel op de Ferrariskaart (1771-1777) (fig. 6) als op de Atlas der Buurtwegen (1841) (fig. 7) zijn binnen het projectgebied geen structuren weergegeven. Op beide kaarten is de huidige Heirstraat reeds afgebeeld. Van deze weg kan in alle geval een Romeinse oorsprong vermoed worden, zowel op basis van de naam als op basis van de verschillende Romeinse vondsten in de onmiddellijke omgeving ervan. Fig. 6: Uittreksel uit de Ferrariskaart. 9 Paulissen 79-82. 7

Fig. 7: Uittreksel uit de Atlas der Buurtwegen. 8

Hoofdstuk 2 Werkmethode In een eerste fase werden op de percelen 309a, 310a, 310b, 311, 314, 314/02 en 316 boringen opgelegd met als doel een landschapsevaluatie te maken. Omwille van zowel de diepte van de boringen als de bodemtypes was het niet mogelijk met een gutsboor te werken, maar werden de boringen uitgevoerd met een Edelmanboor met een diameter van 7 cm. Er werden twee raaien uitgezet waarop in een verspringend driehoeksgrid om de 30 m een boring werd uitgevoerd. Alle boorpunten werden topografisch ingemeten. De overige percelen werden door middel van een proefsleuvenonderzoek onderzocht. Hierbij werden lange parallelle sleuven van 4 m breed met een tussenafstand van 15 m uitgegraven (fig. 8). Omwille van technische richtlijnen, opgelegd door Aquafin, werd eerst de teelaarde afgezet. Als nadien bleek dat er nog niet diep genoeg afgegraven was om op het archeologische niveau te komen, werd in een tweede beweging dieper gegraven. Deze afgravingen gebeurden steeds door een kraan van hoofdaannemer VBG NV, onder begeleiding van twee archeologen. Alle zones met grondsporen werden opgeschaafd en ingekrast vooraleer ze gefotografeerd werden. De volledige projectzone werd topografisch ingemeten. Fig. 8: Het uitgraven van de sleuven. 9

Hoofdstuk 3 Het booronderzoek Op de percelen 309a, 310a, 310b, 311, 314, 314/02 en 316, die allen bebost zijn, werden 18 boringen uitgevoerd met als doel een landschapsevaluatie te maken. Bodemkundig waren deze percelen als Ahp gekarteerd en op basis van het kaartmateriaal (zie hoofdstuk 1) valt deze zone samen met een oude Maasmeander. Achter de huizen langsheen de Heirstraat bevond zich vroeger de Lograafbeek. Plaatselijk is deze ongeveer 3 m brede gracht nog bewaard, maar op de meeste plaatsen is hij volledig opgevuld (fig.9). Er werden twee raaien uitgezet waarop in een verspringend driehoeksgrid om de 30 m een boring werd uitgevoerd. Een eerste raai bevond zich iets ten zuiden van de afgeschafte Lograafbeek. De tweede raai bevond zich een 20-tal meter zuidelijker dan de eerste. In totaal werden er 18 boringen uitgevoerd. Fig. 9: Zicht op de deels bewaarde Lograafbeek aan de rand van het projectgebied. In de verschillende boringen was de hoofdzakelijk bruingrijze tot donkerbruine teelaarde (Ahhorizont) meestal slechts 15-20 cm dik. Hieronder werd steeds een eerder lemige laag alluvium aangetroffen die gemiddeld ongeveer 1 m dik was, maar plaatselijk ook vrij beperkt was (boringen 13 en 15). Opvallend is dat vooral in de eerste boorraai de dikte van dit lemige alluvium groter is. Het lemige alluvium had een geelgrijze tot geelbruine kleur en was geen homogeen pakket. Omwille van de hoge grondwaterstand traden ook al op zeer beperkte diepte roestverschijnselen op die steeds meer uitgesproken werden afhankelijk van de diepte. Er werden nergens aanwijzingen gevonden voor de aanwezigheid van archeologische 10

sporen, maar uiteraard is deze mogelijkheid eerder beperkt omwille van de beperktheid van boringen. Gemiddeld op 1-1,20 m diepte was een ander pakket alluvium te herkennen. Dit alluvium was zeer kleiig en geelgrijs tot grijs van kleur. Ook in dit pakket werden roestverschijnselen waargenomen. Zoals reeds in paragraaf 1.1 aangehaald is het voorkomen van kleiige banden in het geulalluvium veroorzaakt door een plotse verandering van de hoofdstroom, waardoor er ook een verandering optreedt in het sedimentatiemilieu, waardoor de aangevoerde sedimenten voornamelijk meer bestaan uit klei en fijne leem 10. Er hoeft ook geen twijfel te bestaan dat de zone die als Ahp op de bodemkaart is ingekleurd, een oude Maasmeander is en aldus is de aanwezigheid van geulalluvium niet verwonderlijk. Eénmaal dit kleiige alluvium bereikt werd tijdens de boringen, was het met de gebruikte boor bijna onmogelijk nog dieper te raken (zowel omwille van de klei als de grondwaterstand). Hierdoor werd niet tot in het pleistocene materiaal geboord (dat trouwens pas op een diepte van gemiddeld 5 m te verwachten zou zijn). Enkel prehistorische vondsten konden in het pleistocene materiaal verwacht worden. Recentere sporen en vondsten bevinden zich in het alluvium. Vergelijkingen met Geistingen en Kessenich wijzen er op dat voornamelijk het niveau tot aan het kleiige alluvium interessante vondsten kan bevatten. Op beide plaatsen wordt de afzetting van de klei gedateerd tussen 3130 BC (Geistingen) en 1860 BC (Kessenich) enerzijds en de Romeinse periode anderzijds. Ook de vondst in 1950 van een Romeins vlakgraf binnen het projectgebied (bodemserie Ahp) bevestigt dit. 10 Paulissen 1973: 135. 11

Hoofdstuk 4 Het proefsleuvenonderzoek In totaal werden acht sleuven aangelegd waarbij telkens eerst de teelaarde werd afgegraven en in een tweede beweging het archeologische vlak werd aangelegd. Voor wat de bodemopbouw betreft, bleken de aangelegde profielen in de sleuven 1 t.e.m. 5 en 8 identiek te zijn (fig. 10 en bijlage 4). De zone waarin deze zes sleuven zich situeren, is op de bodemkaart als Ahp ingekleurd. Onder de bruingrijze tot donkerbruine teelaarde (Ah-horizont) die tot 40 cm dik was, werd bij alle profielen een eerder lemige laag geelbruin alluvium aangetroffen die gemiddeld ongeveer 40 cm dik was. Hieronder was een ander pakket alluvium te herkennen. Het gaat om een grijsbruine laag eerder lemig alluvium die eveneens gemiddeld zo n 40 cm dik was. De onderkant van de aangelegde profielen bestond steeds uit een grijsbruine, harde en kleiige laag alluvium, waarin een pakket maaskeien werden aangetroffen. Deze opbouw bevestigt de vaststelling die ook uit het booronderzoek reeds naar voren kwam, namelijk dat de onderzochte zone gelegen is op de plaats van een oude Maasmeander. De verschillende lemige en kleiige horizonten in de pas besproken profielen zijn dan ook te interpreteren als geulalluvium. Fig. 10: Bodemprofiel 2 in sleuf 2. De bodemopbouw in de lange proefsleuf die evenwijdig aan de Zuidwillemsvaart werd aangelegd, verschilt van deze van de zes net besproken sleuven. Omwille van de lengte van deze lange proefsleuf (ca. 550 m), werden hier meerdere profielen aangelegd. 12

Op een aantal plaatsen werden vrijwel meteen onder de teelaarde aan laag maaskeien aangesneden (profiel 7) (fig. 11). Op andere plaatsen bevond zich onder de teelaarde een bruingele laag leem van 20 tot 40 cm dik alvorens een geelbruine, kleiige laag te bereiken (profielen 6, 10 en 11) (fig. 12). Ongeveer in het midden van de sleuf werden onder de teelaarde en op een geelbruine kleiige laag twee verstoorde lagen aangetroffen die o.m. recent blik en nagels bevatten (profiel 9). Fig. 11: Bodemprofiel 7 in sleuf 6. In sleuf 7, loodrecht op de Heirstraat aangelegd, werden tussen de teelaarde en de onderste, vaste grijsbruine kleiige laag eveneens drie verstoorde lagen geregistreerd, die op een ophoging van het terrein wijzen. Enkel in sleuven 5 en 6 werden enkele sporen geregistreerd. In sleuf 5 werd een ondiep (ongeveer 25 cm) grachtje aangesneden dat zich aftekende als een roestbruine band met een vulling van lichtgrijze, zeer vochtige klei (spoor 3) (fig. 13). In sleuf 6 werden twee ronde, lichtgrijze verkleuringen opgemerkt (sporen 1 en 2). In profiel bleek het echter in beide gevallen om een boomval te gaan. 13

Fig. 12: Bodemprofiel 10 in sleuf 6. Fig. 13: Spoor 3 in sleuf 5. 14

Hoofdstuk 5 Besluit Conform art. 4 2 van het Decreet houdende Bescherming van het Archeologisch Patrimonium van 30 juni 1993 (B.S. 15.09.1993), gewijzigd bij decreet van 18 mei 1999 (B.S. 08.06.1999), 28 februari 2003 (B.S. 24.03.2003) en 10 maart 2006 (B.S. 7.6.2006) zijn de eigenaar en de gebruiker ertoe gehouden de archeologische monumenten die zich op hun gronden bevinden te bewaren en te beschermen en ze voor beschadiging en vernieling te behoeden. Daarom werd een begeleiding gevraagd om de archeologische potentie van het terrein in te schatten. Hierbij werd vastgesteld dat er zich geen relevante archeologische sporen in het projectgebied bevinden die verder archeologisch onderzoek verantwoorden. Het officieel vrijgeven van het terrein gebeurt door het Agentschap R-O-Vlaanderen, Onroerend Erfgoed. Ondanks het vrijgeven van het terrein blijven de algemene bepalingen die voorzien zijn in: - het decreet van 30 juni 1993 houdende bescherming van het archeologisch patrimonium, gewijzigd bij de decreten van 18 mei 1999, 28 februari 2003 en 10 maart 2006 (BS 08.06.1999, 24.03.2003 en 07.06.2006) - en het besluit van de Vlaamse Regering van 20 april 1994 tot uitvoering van het decreet van 30 juni 1993 houdende de bescherming van het archeologisch patrimonium, gewijzigd bij besluiten van de Vlaamse Regering van 12 december 2003 en 23 juni 2006 van toepassing, meer bepaald de bepalingen over de meldingsplicht van eventuele toevalsvondsten tijdens het verdere verloop van de werken. 15

Bibliografie DECKERS J. 1995: Bodemgeografie deel I: Regionale bodemkunde, cursus K.U.Leuven, Leuven. DECKERS J.A., NACHTERGAELE F.O. & SPAARGAREN O.C. (EDS.) 1998: World Reference Base for Soil Resources. Introduction, Leuven-Amersfoort. DRIESSEN P.M. & DUDAL R. (EDS.) 1991: The major soils of the world. Lecture notes on their geography, formation, properties and use, Wageningen-Leuven. PAULISSEN E. 1973: De morfologie en de kwartairstratigrafie van de Maasvallei in Belgisch Limburg, in: Verhandelingen van de Koninklijke Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België, Klasse der Wetenschappen 127, Brussel. 16

Bijlagen 17

Bijlage 1 De boorresultaten Boor punt Diepte cm-mv. Profielbeschrijving hoofddeel bijmenging horizont vondst S/ G Bijzondere bestanddelen Opmerkingen Roest, kalk, OS, fosfaat mangaan cm-mv. 1 0 ZL Ah Br-Gr Kleur GW taw 1 20 L Alluvium LGl- LGr 1 50 L Alluvium Brokkelig, Mg Gl roestfenomenen 1 70 L Alluvium Brokkelig, Mg Gr-Gl roestfenomenen 1 150-170 K-L Geulalluvium Roestfenomenen Gr + Or 2 0 ZL Ah Br-Gr 2 20 L Alluvium Brokkelig, roestfenomenen 2 145- K-L Geulalluvium Roestfenomenen 165 Mg Gl-Or Gr + Or 3 0 ZL Ah Br-Gr 3 20 K-L Alluvium Brokkelig, roestfenomenen Mg Gl-Gr + Or 3 150-170 K-L Geulalluvium Roestfenomenen Gl-Gr + Or 4 0 ZL Ah Br-Gr 4 20 L Alluvium Roestfenomenen LGl- LGr 4 50 L Alluvium Brokkelig, Mg Gr-Gl roestfenomenen 4 150-180 K-L Geulalluvium Roestfenomenen Gr + Or 5 0 ZL Ah Br 5 20 L Alluvium Roestfenomenen Mg Gl 5 80-100 K-L Geulalluvium Roestfenomenen Gl-Gr + Or 18

Boor punt Diepte cm-mv. Profielbeschrijving hoofddeel bijmenging horizont vondst S/ G Bijzondere bestanddelen Opmerkingen Roest, kalk, OS, fosfaat mangaan cm-mv. 6 0 ZL Ah Gr Kleur GW taw 6 20 L Alluvium Brokkelig, Gl-Gr roestfenomenen 6 70-90 K-L Geulalluvium Roestfenomenen LGr + Or 7 0 ZL BS Ah Gr 7 20 L Alluvium Brokkelig, roestfenomenen 7 90-130 K-L Geulalluvium Roestfenomenen Mg Gl-Gr + Or Gr + Or 8 0 Zl Ah Gr-Br 8 20 L Alluvium Brokkelig, roestfenomenen 8 130- K-L Geulalluvium Roestfenomenen 150 Mg Gl-Br Gr + Or 9 0 ZL Ah Gr-Br 9 20 L Alluvium Brokkelig, roestfenomenen 9 125- K-L Geulalluvium Roestfenomenen 150 Mg Gl-LGr Gr + Or 10 0 ZL BS Ah DBr 10 20 L Alluvium Roestfenomenen Mg Gl-Br 10 130 L Alluvium Brokkelig, roestfenomenen 10 170- K-L Geulalluvium Roestfenomenen 210 Mg Gl-Br Gr-Br 19

Boor punt Diepte cm-mv. Profielbeschrijving hoofddeel bijmenging horizont vondst S/ G Bijzondere bestanddelen Opmerkingen Roest, kalk, OS, fosfaat mangaan cm-mv. 11 0 Zl Ah Gr Kleur GW taw 11 20 L Alluvium Brokkelig, roestfenomenen 11 90 L Alluvium Brokkelig, roestfenomenen 11 165- K-L Geulalluvium Roestfenomenen 185 Mg Gl-Br Gr Gr + Or 12 0 ZL BS Ah LGr-Br 12 20 L Alluvium Roestfenomenen LGl- LGr 12 50 L Alluvium Brokkelig, Mg Gl-Br roestfenomenen 12 110-130 K-L Geulalluvium Roestfenomenen Gr + Or 13 0 ZL Ah LGr-Br 13 15 L Alluvium Roestfenomenen Mg LGl- LBr 13 55-70 K-L Geulalluvium Roestfenomenen Gr+ Or 14 0 ZL Ah LGr- LBr 14 15 L Alluvium Roestfenomenen Mg LGl- LGr 14 65-80 K-L Geulalluvium Roestfenomenen Gr+Or 15 0 ZL BS Ah LGr- LBr 15 20 L Alluvium Brokkelig, Mg Gr-Gl roestfenomenen 15 60-95 K-L Geulalluvium Roestfenomenen Gl-LGr + Or 20

Boor punt Diepte cm-mv. Profielbeschrijving hoofddeel bijmenging horizont vondst S/ G Bijzondere bestanddelen Opmerkingen Roest, kalk, OS, fosfaat mangaan cm-mv. 16 0 ZL Ah MGr- LBr 16 15 L Alluvium Roestfenomenen LGl- LGr 16 65 L Alluvium Brokkelig, Mg Gl-Gr roestfenomenen 16 85-100 K-L Geulalluvium Roestfenomenen Gr +Or Kleur GW taw 17 0 ZL Ah LGr- LBr 17 20 L Alluvium Roestfenomenen LGl- LGr 17 60 L Alluvium Brokkelig, Mg Gl-Gr 17 110-130 K-L Geulalluvium roestfenomenen Roestfenomenen Gr + Or 18 0 ZL Ah LGr-Br 18 25 L Alluvium Roestfenomenen LGl- LGr 18 70 L Alluvium Brokkelig, Mg Gl-Br roestfenomenen 18 110-140 K-L Geulalluvium Roestfenomenen Gr + Or 21

Bijlage 2 Sporeninventaris Sleuf Sp. Nr. Laag Vorm Interpretatie Profiel Kleur Samenstelling 6 1 rond boomval komvormig LGr Le, HK, hout 6 2 rond boomval komvormig LGr Le, hout 5 3 1 langwerpig grachtje komvormig LGr Kleiige Le 2 RoestBr Le Afkortingen Kleur: L- licht- D- donker- Gr grijs Br bruin Zw zwart Ge geel Samenstelling: Le Z Kl HK leem zand klei houtskool 22

Bijlage 3 Fotoinventaris Fotonummer Sleuf Spoor Aard MAAS-2010-HEIR-001 Bewaarde Lograafbeek MAAS-2010-HEIR-002 Bewaarde Lograafbeek MAAS-2010-HEIR-003 Bewaarde Lograafbeek MAAS-2010-HEIR-004 1 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-005 1 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-006 1 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-007 1 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-008 1 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-009 1 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-010 1 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-011 2 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-012 2 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-013 2 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-014 2 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-015 2 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-016 2 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-017 2 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-018 3 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-019 3 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-020 3 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-021 3 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-022 3 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-023 3 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-024 3 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-025 3 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-026 4 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-027 4 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-028 4 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-029 4 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-030 4 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-031 4 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-032 4 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-033 Algemeen overzicht MAAS-2010-HEIR-034 Algemeen overzicht MAAS-2010-HEIR-035 Algemeen overzicht MAAS-2010-HEIR-036 Algemeen overzicht 23

MAAS-2010-HEIR-037 Algemeen overzicht MAAS-2010-HEIR-038 5 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-039 5 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-040 5 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-041 5 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-042 5 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-043 5 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-044 5 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-045 5 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-046 5 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-047 5 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-048 6 1 Vlak MAAS-2010-HEIR-049 6 1 Vlak MAAS-2010-HEIR-050 6 1 Vlak MAAS-2010-HEIR-051 6 1 Vlak MAAS-2010-HEIR-052 6 1 Vlak MAAS-2010-HEIR-053 6 1 Vlak MAAS-2010-HEIR-054 6 1 Vlak + profiel 6 MAAS-2010-HEIR-055 6 1 Vlak + profiel 6 MAAS-2010-HEIR-056 6 1 Vlak + profiel 6 MAAS-2010-HEIR-057 6 Profiel 6 MAAS-2010-HEIR-058 6 Profiel 6 MAAS-2010-HEIR-059 6 Profiel 6 MAAS-2010-HEIR-060 6 Profiel 6 MAAS-2010-HEIR-061 6 Profiel 6 MAAS-2010-HEIR-062 6 Profiel 6 MAAS-2010-HEIR-063 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-064 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-065 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-066 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-067 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-068 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-069 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-070 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-071 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-072 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-073 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-074 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-075 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-076 6 Overzicht sleuf 24

MAAS-2010-HEIR-077 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-078 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-079 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-080 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-081 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-082 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-083 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-084 Algemeen overzicht MAAS-2010-HEIR-085 Algemeen overzicht MAAS-2010-HEIR-086 Algemeen overzicht MAAS-2010-HEIR-087 Algemeen overzicht MAAS-2010-HEIR-088 Algemeen overzicht MAAS-2010-HEIR-089 Algemeen overzicht MAAS-2010-HEIR-090 4 Profiel 4 MAAS-2010-HEIR-091 4 Profiel 4 MAAS-2010-HEIR-092 4 Profiel 4 MAAS-2010-HEIR-093 4 Profiel 4 MAAS-2010-HEIR-094 4 Profiel 4 MAAS-2010-HEIR-095 4 Profiel 4 MAAS-2010-HEIR-096 3 Profiel 3 MAAS-2010-HEIR-097 3 Profiel 3 MAAS-2010-HEIR-098 3 Profiel 3 MAAS-2010-HEIR-099 3 Profiel 3 MAAS-2010-HEIR-100 3 Profiel 3 MAAS-2010-HEIR-101 3 Profiel 3 MAAS-2010-HEIR-102 3 Profiel 3 MAAS-2010-HEIR-103 3 Profiel 3 MAAS-2010-HEIR-104 2 Profiel 2 MAAS-2010-HEIR-105 2 Profiel 2 MAAS-2010-HEIR-106 2 Profiel 2 MAAS-2010-HEIR-107 2 Profiel 2 MAAS-2010-HEIR-108 2 Profiel 2 MAAS-2010-HEIR-109 2 Profiel 2 MAAS-2010-HEIR-110 2 Profiel 2 MAAS-2010-HEIR-111 2 Profiel 2 MAAS-2010-HEIR-112 2 Profiel 2 MAAS-2010-HEIR-113 1 Profiel 1 MAAS-2010-HEIR-114 1 Profiel 1 MAAS-2010-HEIR-115 1 Profiel 1 MAAS-2010-HEIR-116 1 Profiel 1 25

MAAS-2010-HEIR-117 1 Profiel 1 MAAS-2010-HEIR-118 1 Profiel 1 MAAS-2010-HEIR-119 6 Profiel 7 MAAS-2010-HEIR-120 6 Profiel 7 MAAS-2010-HEIR-121 6 Profiel 7 MAAS-2010-HEIR-122 6 Profiel 7 MAAS-2010-HEIR-123 6 Profiel 7 MAAS-2010-HEIR-124 6 Profiel 7 MAAS-2010-HEIR-125 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-126 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-127 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-128 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-129 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-130 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-131 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-132 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-133 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-134 6 Profiel 8 MAAS-2010-HEIR-135 6 Profiel 8 MAAS-2010-HEIR-136 6 Profiel 8 MAAS-2010-HEIR-137 6 Profiel 8 MAAS-2010-HEIR-138 6 Profiel 8 MAAS-2010-HEIR-139 6 Profiel 8 MAAS-2010-HEIR-140 6 Profiel 8 MAAS-2010-HEIR-141 5 Profiel 5 MAAS-2010-HEIR-142 5 Profiel 5 MAAS-2010-HEIR-143 5 Profiel 5 MAAS-2010-HEIR-144 5 Profiel 5 MAAS-2010-HEIR-145 5 Profiel 5 MAAS-2010-HEIR-146 5 Profiel 5 MAAS-2010-HEIR-147 5 Profiel 5 MAAS-2010-HEIR-148 5 Profiel 5 MAAS-2010-HEIR-149 6 2 Vlak MAAS-2010-HEIR-150 6 2 Vlak MAAS-2010-HEIR-151 6 2 Vlak MAAS-2010-HEIR-152 6 2 Vlak MAAS-2010-HEIR-153 6 2 Vlak MAAS-2010-HEIR-154 6 Profiel 9 MAAS-2010-HEIR-155 6 Profiel 9 MAAS-2010-HEIR-156 6 Profiel 9 26

MAAS-2010-HEIR-157 6 Profiel 9 MAAS-2010-HEIR-158 6 Profiel 9 MAAS-2010-HEIR-159 6 Profiel 9 MAAS-2010-HEIR-160 6 Profiel 9 MAAS-2010-HEIR-161 6 Profiel 9 MAAS-2010-HEIR-162 6 Profiel 10 MAAS-2010-HEIR-163 6 Profiel 10 MAAS-2010-HEIR-164 6 Profiel 10 MAAS-2010-HEIR-165 6 Profiel 10 MAAS-2010-HEIR-166 6 Profiel 10 MAAS-2010-HEIR-167 6 Profiel 11 MAAS-2010-HEIR-168 6 Profiel 11 MAAS-2010-HEIR-169 6 Profiel 11 MAAS-2010-HEIR-170 6 Profiel 11 MAAS-2010-HEIR-171 6 Profiel 11 MAAS-2010-HEIR-172 6 Profiel 11 MAAS-2010-HEIR-173 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-174 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-175 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-176 Algemeen overzicht MAAS-2010-HEIR-177 Algemeen overzicht MAAS-2010-HEIR-178 Algemeen overzicht MAAS-2010-HEIR-179 Algemeen overzicht MAAS-2010-HEIR-180 Algemeen overzicht MAAS-2010-HEIR-181 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-182 6 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-183 7 Profiel 8 MAAS-2010-HEIR-184 7 Profiel 8 MAAS-2010-HEIR-185 7 Profiel 8 MAAS-2010-HEIR-186 7 Profiel 8 MAAS-2010-HEIR-187 7 Profiel 8 MAAS-2010-HEIR-188 7 Profiel 8 MAAS-2010-HEIR-189 6 2 Vlak + profiel 9 MAAS-2010-HEIR-190 6 2 Vlak + profiel 9 MAAS-2010-HEIR-191 6 2 Vlak MAAS-2010-HEIR-192 6 2 Vlak MAAS-2010-HEIR-193 6 2 Coupe MAAS-2010-HEIR-194 6 2 Coupe MAAS-2010-HEIR-195 6 1 Coupe MAAS-2010-HEIR-196 6 1 Coupe 27

MAAS-2010-HEIR-197 6 1 Coupe MAAS-2010-HEIR-198 6 1 Coupe MAAS-2010-HEIR-199 5 3 Vlak MAAS-2010-HEIR-200 5 3 Vlak MAAS-2010-HEIR-201 5 3 Vlak MAAS-2010-HEIR-202 5 3 Vlak MAAS-2010-HEIR-203 5 3 Vlak + profiel 12 MAAS-2010-HEIR-204 5 3 Vlak + profiel 12 MAAS-2010-HEIR-205 5 3 Vlak + profiel 12 MAAS-2010-HEIR-206 5 3 Vlak + profiel 12 MAAS-2010-HEIR-207 5 3 Vlak + profiel 12 MAAS-2010-HEIR-208 5 3 Vlak + profiel 12 MAAS-2010-HEIR-209 5 3 Coupe MAAS-2010-HEIR-210 5 3 Coupe MAAS-2010-HEIR-211 5 3 Coupe MAAS-2010-HEIR-212 5 3 Coupe MAAS-2010-HEIR-213 8 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-214 8 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-215 8 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-216 8 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-217 8 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-218 8 Overzicht sleuf MAAS-2010-HEIR-219 Algemeen overzicht MAAS-2010-HEIR-220 Algemeen overzicht 28

Bijlage 4 Profieltekeningen 29

Bijlage 5 Opmetingsplan 32