Werkconferentie woensdagmiddag 24 april Erfgoednota Leiden Startdocument voor hoofdthema Stad van (internationale) kennis en collecties Erfgoed is in de nieuwe erfgoednota een breed begrip; de cultuurhistorie van Leiden uit zich op allerlei manieren; in verhalen en tradities, in archieven en collecties, in de historische structuren van de stad, de historische bebouwing en het bodemarchief. 1
Beste deelnemer, Fijn dat u zich heeft opgegeven voor de tweede bijeenkomst Erfgoed Ontmoet!! Centraal in het proces van de Erfgoednota staat de vraag: Hoe benutten we (met elkaar) de kansen en kwaliteiten van erfgoed in Leiden, stad van ontdekkingen? De werkbijeenkomst staat in het teken van verdiepen en verbinden, op basis van de inbreng uit de stad tijdens de eerste bijeenkomst. Alle inbreng is inmiddels geordend en gebundeld (zie voor een totaaloverzicht op de site van de gemeente, www.leiden.nl/erfgoed071, onder het kopje Bijeenkomsten). Het projectteam heeft vervolgens drie hoofdthema s onderscheiden die natuurlijk ook nauw met elkaar verbonden zijn en samen één geheel vormen: 1. Fysieke stad als lab: In de fysieke stad gaat het om de stad die nooit af (gebouwd) is, altijd in ontwikkeling is, om het verweven van historische kwaliteiten en nieuwe architectuur. Hoe gaan we bijvoorbeeld om met monumenten en herbestemming? 2. Stad van (internationale) kennis en collecties: Een brede en unieke keten van kennis en collecties in Leiden op het gebied van erfgoed. Hoe benutten we die unieke kennisketen optimaal? Hoe zorgen we voor toegankelijkheid van informatie en het verbinden van kennis en collecties? 3. Stad als beleving: Een stad vol historie, vol van verhalen. Het erfgoed ligt op straat, de historie is overal om ons heen, waar we van genieten. Wat betekent erfgoed voor bewoners en bezoekers? Hoe wordt het echt beleefbaar? Binnen en tussen deze hoofdthema s is een aantal verbindende schakels : - Talentontwikkeling: onderwijs en arbeidsmarkt - Samenwerking in de gehele Erfgoedcampus - Marketing, communicatie en Public relations. Alles vormt natuurlijk één geheel: verbinden (en meerwaarde creëren) staat centraal! De samenhang is in beeld gebracht in het overzicht op de voorpagina. Doel en opbrengst van de middag: - Met elkaar in gesprek over de aangedragen onderwerpen; kansen en kwaliteiten uitwerken (verdiepen) - De SWOT (overzicht sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen) aanvullen (wordt voorbereid door het projectteam op basis van de input van de stad) - Met elkaar (nieuwe) verbindingen leggen; tussen partners en thema s; een hechter erfgoednetwerk, nieuwe initiatieven en partnerschappen (verbinden) 2
Hoofdthema Stad van (internationale) kennis en collecties Waar gaat dit hoofdthema over? In Leiden is een brede en unieke keten aanwezig van kennis en collecties op het gebied van erfgoed. Dat wij al die kennis en collecties in onze sleutelstad hebben is iets op trots op te zijn. We willen dit met elkaar verder ontwikkelen, uitdragen, ter beschikking stellen, toegankelijk maken. Hoe gaan we om met het beschikbaar stellen van data? Hoe kunnen we onze kennis en collecties zodanig met elkaar verbinden dat er een meerwaarde ontstaat? We zijn tegelijkertijd trots op het feit dat we op allerlei terreinen tot de internationale top behoren. Hoe dragen we dit uit? Hoe kunnen we elkaar versterken in de gehele Erfgoedcampus? Kortom, in de stad van internationale kennis en collecties praten we met elkaar over: - Toegang tot kennis en informatie - Het verbinden van kennis en collecties - Internationale positionering van kennis en collecties - De verbinding met de fysieke stad en de stad als beleving (Erfgoedcampus) - En wat verder nog ter tafel komt Hoe gaat u aan de slag op 24 april? Op basis van de input uit de stad, heeft het projectteam voor dit hoofdthema de volgende deelthema s, beleidsvragen en discussiepunten gedestilleerd. U zult met (een aantal hiervan) in verschillende werkvormen aan de slag kunnen gaan. Soms plenair, soms in kleinere groepen. 1. Toegang tot kennis en informatie Leiden / partners beschikken over een grote hoeveelheid data op het gebied van erfgoed. Als we met elkaar kennis willen delen en faciliteren, dan is de beschikbaarheid en bruikbaarheid van data van belang. - Wat is de meerwaarde van open data? Waar draagt het aan bij? - Hoe ver ga je hierin? Hoe open en toegankelijk is de informatie? Wie kan en mag hiervan gebruik maken? - Wie is verantwoordelijk voor de investering in de toegankelijkheid van data? Is dat de eigenaar / beheerder van de data of ook andere partijen? Stellen private partijen ook hun data beschikbaar? - Welke kennis of collecties in Leiden zouden nog breder beschikbaar gemaakt moeten/kunnen worden? - Hoe kan je wederzijds uitruilen, kennis / budget / capaciteit uitwisselen? - Wat is de opbrengst / meerwaarde van dit thema voor de stad van beleving en de fysieke stad, en voor de samenwerking, PR en talentontwikkeling? 2. Verbinden van kennis en collecties Een web van integrale kennis en collecties strekt zich uit over Leiden. Altijd in ontwikkeling, onderling met elkaar verbonden. Uitwisseling en verbinding van kennis en collecties kan leiden tot verdieping, vernieuwing en verrassingen. - Hoe brengen we met elkaar die uitwisseling, integraliteit en verbinding verder tot stand? - Wat kan dit opleveren? - Hoe kunnen we meer samenwerken? - Hoe kunnen we de uitwisseling en integraliteit meer zichtbaar maken? - Zijn er gezamenlijke, integrale onderzoeksagenda s? 3
- Wat is de opbrengst van dit thema voor de stad van beleving en de fysieke stad, en voor de samenwerking, PR en talentontwikkeling? 3. Internationale positionering van kennis en collecties van Leiden Op vele gebieden, in het web van kennis (wetenschap) en collecties, behoort Leiden tot de internationale top. Leiden is allang een merk met Oxfordreputatie, aldus een van de deelnemers aan de Startbijeenkomst.. - Wat is de betekenis voor de stad, voor bv. de aantrekkingskracht op groepen zoals buitenlandse studenten? Hoe kunnen we die verder uitdragen/versterken/benutten? - Wat kan/moet er in Leiden gebeuren opdat kennisinstituten en kennisbedrijven (in de erfgoedsector) optimaal kunnen floreren? - Hoe kunnen we ons als internationale kennisstad nog meer onderscheiden? - Wat is de opbrengst van dit thema voor de stad van beleving en de fysieke stad, en voor de samenwerking, PR en talentontwikkeling? Ter inspiratie: een selectie uit de bijdragen Startbijeenkomst Bekend maakt bemind! Open data Openheid en beschikbaarheid van alle gegevens uit het verleden om in het heden te gebruiken Het nationaal historisch museum wacht op uitvoering in Leiden Laat zien wat we hebben! Crowdsourcing: over de hele wereld werken mensen aan het ontsluiten van de archieven van Leiden Als de directeur van één van de rijksmusea in het buitenland is, wordt hij aangesproken als de directeur van The Leiden Museum Leiden is allang een merk met een Oxfordreputatie. Beter benutten! Leiden, stad van talen en verre culturen Voor cultuurbeleving, identiteit, wetenschap en onderzoek heeft Leiden een verscheidenheid exemplarisch voor Nederland: het nationaal historisch museum wacht op uitvoering Archeologie (UL): hierin staat Leiden echt bovenaan In 2018 bestaat Archeologie 200 jaar: dat is een kans voor Leiden om zich te profielen. Leiden in de wereld en de wereld in Leiden. Groots aanpakken en meer naar buiten kijken. N.B. zie voor het totaaloverzicht van de input per hoofdthema, www.leiden.nl/erfgoed071 (onder het kopje Bijeenkomsten) 4
Tot slot: het proces rond de Erfgoednota Deze bijeenkomst vindt plaats in de tweede fase van het proces rond de nieuwe Erfgoednota. Wij lichten het proces nog even kort toe. Op 13 maart j.l. is de startbijeenkomst geweest. Deze was vooral verkennend: kennismaking voor zover nog nodig en verzamelen van informatie uit de stad (het Erfgoed Ontmoet!-boekje, de ansichtkaarten en de uitkomsten van de werkgroepen). Op basis van deze input zijn we Fase II ingegaan. We hebben als projectteam een voorlopige SWOT (overzicht van sterktes en zwaktes, kansen en bedreigingen) gemaakt en de input gebundeld en in thema s geordend. Genoeg en waardevol materiaal op 24 april over door te praten. De input van deze conferentie zullen we in de derde fase verwerken en tijdens een bijeenkomst eind juni aan de stad presenteren (verbeelden en teruggeven). We verwachten dan samen met de deelnemers ook een al voor een (belangrijk) deel in te kunnen vullen. In de zomer zal op basis van alle verzamelde bouwstenen de Erfgoednota geschreven worden. Het proces is dus in de volgende vier fases in te delen (de oranje pijl geeft bijeenkomst 24 april aan): I.Kennismaken en agenda bepalen Onderwerpen inventariseren Kansen benoemen Kwaliteiten benoemen Partners/samenwerking verkennen Concept SWOT Bundeling input in thema s Beleidsvragen/ discussiepunten II.Verdiepen en verbinden SWOT: is dit de volledige analyse? Ambitie: waar willen we vooral heen? Verdiepen op thema s/beleidsvragen Verbinding synergie, verbinding, nieuwe ideeen, etc Reactie op SWOT Antwoorden beleidsvragen Begin van een III. Verbeelden en teruggeven aan de stad SWOT Visie/ambities/ doelen Voorzet Reactie stad op visie, ambitie en doele Wat kan de gemeente bijdragen, wat de stad? Nadere invulling IV. Verwoorden Alle bouwstenen samen in één nota Meer informatie Volg het hele proces van de totstandkoming van de nieuwe Erfgoednota op www.leiden.nl/erfgoed071 Praat mee via twitter #erfgoed071 en volg @erfgoed071 Heeft u vragen dan kunt u ze stellen per mail: erfgoed071@leiden.nl Wij hopen u op 24 april te zien en te spreken! 5