Top-50 studies op Qompas StudieKeuze www.qompas.nl insights.qompas.nl insights@qompas.nl Top-50 studies op Qompas StudieKeuze September-december 2018 vergeleken met september-december 2017 Surrounded by Talent
Gedurende de schoolloopbaan oriënteren scholieren zich met de Qompas StudieKeuze lesmethode op studies, opleidingen en onderwijsinstellingen. Door het zoek- en clickgedrag op Qompas StudieKeuze te volgen, kan Qompas inzage bieden in welke studies, opleidingen, open dagen en onderwijsinstellingen het meest favoriet zijn onder studiekiezers. In de database van Qompas bevinden zich 200.000 scholieren die zich gedurende het jaar op verschillende momenten bezighouden met oriëntatie op een vervolgopleiding. Door deze gegevens uit de database samen te vatten, kan Qompas inzicht geven in de meest favoriete studies van alle studiekiezers. Daarnaast biedt Qompas inzicht in de meest bekeken studies van subgroepen verdeeld in niveau en geslacht. Ook gaat Qompas na hoe studies ervoor staan in de ranking. Dit biedt de mogelijkheid om positieve en negatieve trends in populariteit te zien. Door deze trends te volgen, kunnen onderwijsinstellingen inschatten in hoeverre zij de beoogde instroom gaan halen of dat er meer plekken gecreëerd moeten worden voor nieuwe studenten. In deze analyse worden alle views op de website meegenomen (van ingelogde en nietingelogde gebruikers). Deze top-50 wordt vervolgens uitgesplitst in een top-50 voor havo-jongens, havo-meisjes, vwo-jongens en vwo-meisjes (alleen ingelogde gebruikers). De reden hiervoor is dat jongens en meisjes en havisten en vwo ers zich vaak op andere studies oriënteren. Deze maand vergelijken we de top-50 van september t/m december 2018 met de top-50 van september t/m Dit laat de verschuiving zien in oriëntatiegedrag tussen de eerste vier maanden van het schooljaar 2018-2019 en de eerste vier maanden van vorig schooljaar. In het overzicht worden zowel hbo- als wo-studies meegenomen. Hbo-studies zijn te herkennen aan het croho-nummer dat begint met een 3. Het croho-nummer van een wostudie begint altijd met een cijfer 5. De meest favoriete studie krijgt altijd een score van %. In de analyse worden alle studies afgezet tegen de meest bekeken studie. Achter de naam van de studie staat tussen haakjes de ranking van de vorige meting. Wanneer de haakjes geen waarde bevatten, betekent dit dat deze studie bij de vorige meting niet in de top-50 aanwezig was. Een reden hiervoor is bijvoorbeeld dat de studie bij de vorige meting minder vaak bekeken is op Qompas StudieKeuze of dat het gaat om een nieuwe studie die eerder nog niet werd aangeboden. Qompas stelt iedere maand een top-50 of een top- van favoriete studies samen met een onderverdeling in subgroepen havo-jongens, havo-meisjes, vwo-jongens en vwomeisjes. Een aantal keer per jaar wordt er een overzicht gemaakt van de meest favoriete opleidingen en onderwijsinstellingen. Ten tijde van de open dagen stelt Qompas een overzicht op van meest populaire open dagen. Als u op de hoogte wilt blijven van de actuele favorietenlijsten, dan is het mogelijk om u in te schrijven voor de nieuwsbrief. Iedere maand is er een nieuw overzicht te vinden op Qompas Insights. Boris Eustatia Qompas Insights E-mail: insights@qompas.nl Telefoon: 31 (0)71 581 55 81 Top-50 studies op Qompas StudieKeuze: september-december 2018 vergeleken met september-december 2017 2
1 (1) Geneeskunde (56551) 2 (9) Psychologie (56604) 52,3 Grootste stijger en nieuw ten opzichte van vorig jaar: Forensisch Onderzoek (9) 3 (2) Criminologie (56469) 43,9 4 (4) International Business (50019) 29,2 5 (10) Tandheelkunde (56560) 25,2 6 (21) Rechtsgeleerdheid (50700) 25,0 7 (36) Toegepaste Psychologie (34507) 23,8 8 (11) Biomedische wetenschappen (56990) 23,6 9 () Forensisch Onderzoek (34112) 23,3 10 (6) Technische bedrijfskunde (56994) 22,8 11 () Kunstmatige intelligentie (56981) 22,2 12 (26) Biologie (56860) 21,2 13 (7) Verloskunde (34134) 14 (29) Farmacie (56157) 15 (25) Biologie en medisch laboratoriumonderzoek (34397) 16 () Creative Business (35516) 19,8 19,2 18,6 Algemene top-50 studies op Qompas StudieKeuze. September t/m december 2018 vergeleken met september t/m 17 (28) HBO Rechten (39205) 18 (33) Bedrijfskunde (50645) 19 (5) Communication and multimedia design (34092) 20 (13) Opleiding tot Verpleegkundige (34560) 21 () Sociaal-juridische dienstverlening (34641) 22 (17) International Business Administration (50952) 23 (23) Gezondheidswetenschappen (56553) 24 (12) Psychobiologie (50014) 25 (14) Werktuigbouwkunde (34280) 26 () Sterrenkunde (50205) 27 (15) Economie en Bedrijfseconomie (50950) 28 (19) Bouwkunde (34263) 29 () Journalistiek (34686) 30 (49) Diergeneeskunde (56570) 31 () Bewegingswetenschappen (56950) 32 () Internationale Betrekkingen en Internationale Organisatie (50627) 33 (38) Wiskunde (56980) 34 (31) Scheikunde (56857) 18,3 18,1 18,0 18,0 17,6 17,3 16,3 16,3 16,2 15,8 15,5 14,9 14,8 14,7 14,2 14,1 14,0 13,6 In de algemene top-50 zijn alle views en clicks van studies op Qompas StudieKeuze meegerekend die in september t/m december 2018 gedaan zijn. In deze analyse worden alle clicks en views op de website meegenomen, van zowel ingelogde als niet-ingelogde gebruikers. De clicks en views van oktober t/m december 2018 worden vergeleken met de clicks en views van september t/m Top-10 Steevast op 1 staat wederom met grote afstand Geneeskunde. Verder zien we aantal verschuivingen in de top-10. Psychologie is gestegen van plek 9 naar 2 en drukt daarmee Criminologie van de tweede naar de derde positie. International Business handhaaft zich op de vierde plek. Daarna volgen een aantal stijgers, met op 5 Tandheelkunde, nieuw in de top-10 op 6 Rechtsgeleerdheid en op 7 de grootste stijger in deze lijst; Toegepaste Psychologie. Een opvallende nieuwe binnenkomer is Forensisch Onderzoek op plek 9. Uit de top-10 en zelfs uit de top-50 verdwenen zijn Lerarenopleiding Basisonderwijs (vorig jaar op 3!) en Medische Natuurwetenschappen (vorig jaar op 8). Ook flink gezakt is Communication and multimedia design (van 5 naar 19). 35 () Social Work (34116) 36 () Mondzorgkunde (34576) 37 (16) Technische bedrijfskunde (34421) 38 (45) Bedrijfseconomie (34401) 39 () Human Resource Management (34609) 40 () Opleiding tot Fysiotherapeut (34570) 13,6 13,6 13,5 13,4 13,2 13,0 De grootste stijgers deze maand zijn Toegepaste Psychologie (7, 29), Diergeneeskunde (30, 19) en Bedrijfskunde (18, 15). Technische Bedrijfskunde (37, -21) is het meest gedaald, gevolgd door Communication and multimedia design (19, -14) en Natuurkunde (47, -13). 41 () Bestuurskunde (56627) 42 () Algemene sociale wetenschappen (56631) 43 () Bio-Farmaceutische Wetenschappen (50207) 44 () Business IT & Management (39118) 45 () Sociologie (56601) 46 (50) Civiele techniek (34279) 47 (34) Natuurkunde (50206) 48 (44) Informatica (56978) 49 (46) Nanobiologie (55003) 50 (40) Mechatronica (30026) 13,0 13,0 12,8 12,4 12,2 11,7 11,7 11,7 11,5 11,5 Er zijn veel schommelingen in de top-50 en er staan veel nieuwe studies in ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar, 17 in totaal. De hoogst genoteerde nieuwe binnenkomers zijn; Forensisch Onderzoek (9), Kunstmatige Intelligentie (11), Creative Business (16), Sociaal-juridische dienstverlening (21) en Sterrenkunde (26). Van de studies die zijn verdwenen, hadden Lerarenopleiding Basisonderwijs (vorig jaar op 3), Medische Natuurwetenschappen (vorig jaar op 8), Politiekundige Bachelor (vorig jaar op 18) en Policing (vorig jaar op 20) vorig jaar de hoogste ranking. 0 20 40 60 80 Top-50 studies op Qompas StudieKeuze: september-december 2018 vergeleken met september-december 2017 3
1 (1) Hbo-ICT (30020) 2 (2) Bedrijfskunde (34035) 3 (3) Bouwkunde (34263) 4 (5) Sport, management en ondernemen (34599) 90,8 87,4 83,9 Top 3 ongewijzigd: Hbo-ICT (1), Bedrijfskunde (2) en Bouwkunde (3) 5 (6) Mechatronica (30026) 79,3 6 (7) Accountancy (34406) 78,2 7 (4) Commerciële economie (34402) 75,9 8 (12) Werktuigbouwkunde (34280) 75,9 9 (13) Sport en bewegen (34040) 74,7 10 (10) Automotive (30018) 73,6 11 (11) Elektrotechniek (34267) 72,4 12 (8) Bedrijfseconomie (34401) 70,1 13 (25) Informatica (34479) 14 (15) Technische bedrijfskunde (34421) 15 (19) Criminologie (56469) 16 (9) Opleiding tot Fysiotherapeut (34570) 17 (16) HBO Rechten (39205) 18 (26) Policing (39249) 19 (21) Maritiem Officier (34384) 20 (23) Civiele techniek (34279) 21 (14) International Business & Entrepreneurship (30031) 22 (17) Security Management (30105) 23 (29) Logistics Engineering (34390) 24 (18) Technische Informatica (34475) 25 (34) Business IT & Management (39118) 26 (36) Communication and multimedia design (34092) 27 (22) Vastgoed en makelaardij (39203) 28 (27) Technische natuurkunde (34268) 29 (30) Aviation (39225) 69,0 69,0 66,7 60,9 59,8 58,6 58,6 58,6 56,3 55,2 54,0 54,0 52,9 50,6 50,6 48,3 48,3 Havo-jongens: De top-3 is ongewijzigd met Hbo-ICT (1), Bedrijfskunde (2) en Bouwkunde (3) als best bekeken studies op Qompas StudieKeuze. Doordat Commerciële Economie van 4 zakt naar 7, schuiven Sport, management en ondernemen (4), Mechatronica (5) en Accountancy (6) allen 1 plek omhoog in top-10. Beide nieuw in de top-10 zijn Werktuigbouwkunde (8) en Sport en Ondernemen (9). Informatica (13, 12) is de grootste stijger ten opzichte van vorig jaar, gevolgd door Integrale Veiligheidskunde (31, 11) en Communication and Multimedia design (26, 10) welke in de algemene top-50 juist gedaald is. De grootste dalers zijn Chemie (48, -17), Hoger Hotelonderwijs (49, -14) en Chemische technologie (32, -12). 30 (24) Hospitality & Events Management (34030) 31 (42) Integrale Veiligheidskunde (39268) 32 (20) Chemische technologie (34275) 33 () Creative Media & Game Technologies (30036) 34 (28) Toegepaste Psychologie (34507) 35 (33) Toegepaste Wiskunde (35168) 36 (32) Biotechnologie (34331) 37 (37) Biologie en medisch laboratoriumonderzoek (34397) 44,8 44,8 43,7 42,5 42,5 In totaal bevat de top-50 6 nieuwe studies ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Creative Media & Game Technologies (33), Politiekundige Bachelor (41) en Sport, Gezondheid en Management (42) zijn hiervan het hoogst genoteerd. Van de 6 studies die zijn verdwenen, hadden International Business Management (vorig jaar op 41), International Business (vorig jaar op 44) en Luchtvaarttechnologie (vorig jaar op 45) de hoogste ranking. 38 (38) Engineering (30107) 41,4 39 (39) Facility Management (34500) 41,4 40 (40) Film en Televisie (34733) 40,2 41 () Politiekundige Bachelor () 40,2 42 () Sport, Gezondheid en Management (80026) 39,1 43 () International business and languages (34407) 44 () Bos- en natuurbeheer (34221) 45 (43) Business Studies (34145) 46 () Applied Science (30008) 47 (46) Maritieme Techniek (34276) 48 (31) Chemie (34396) 49 (35) Hoger hotelonderwijs (34411) 50 (50) Integrale Veiligheid (39201) 0 20 40 60 80 Top-50 studies op Qompas StudieKeuze: september-december 2018 vergeleken met september-december 2017 4
1 (1) Geneeskunde (56551) 2 (2) Bedrijfskunde (50645) 3 (3) International Business (50019) 4 (4) Economie en Bedrijfseconomie (50950) 5 (5) Business Analytics (56856) 6 (6) Criminologie (56469) 7 (7) Technische bedrijfskunde (56994) 8 (8) Econometrie en operationele research (56833) 9 (9) Accountancy (56435) 10 (12) Electrical Engineering (56953) 11 (14) Biomedische wetenschappen (56990) 12 (13) Technische informatica (56964) 13 (11) Werktuigbouwkunde (56966) 14 (16) Psychologie (56604) 15 (17) Rechtsgeleerdheid (50700) 16 (18) Bedrijfseconomie (50750) 17 (10) International Business Administration (50952) 18 (21) Technische wiskunde (56965) 19 (19) Informatica (56978) 20 (15) Bestuurskunde (56627) 21 (27) Bedrijfsinformatie-technologie (56066) 22 (37) Civiele techniek (56952) 23 (24) Luchtvaart- en ruimtevaarttechniek (56956) 24 (36) Creative Technology (50447) 25 (22) Medische Natuurwetenschappen (50800) 26 (20) Economics and Business Economics (59318) 27 (33) Fiscale economie (56402) 28 (39) Bewegingswetenschappen (56950) 29 (32) Technische natuurkunde (56962) 30 (44) Natuurkunde (50206) 31 (23) Kunstmatige intelligentie (56981) 32 (30) Informatiekunde (56842) 33 (41) Actuariële wetenschappen (56411) 34 (26) Business Administration (50897) 35 (25) Fiscaal recht (56827) 36 () Moleculaire levenswetenschappen (59304) 37 (29) Automotive (30018) 38 (38) Bestuurs- en Organisatiewetenschap (50007) 39 () Natuur- en sterrenkunde (56984) 40 (34) Informatica/Kennistechnologie/ICT (50300) 41 (42) Future Planet Studies (50425) 42 () Sterrenkunde (50205) 43 (28) Biomedische technologie (56226) 44 (50) Tandheelkunde (56560) 45 (46) Gezondheidswetenschappen (56553) 46 (47) Advanced Technology (50002) 47 (49) Data Science (55018) 48 (31) Krijgswetenschappen (50424) 49 (48) Wiskunde (56980) 50 () Toegepaste Wiskunde (35168) 97,3 84,0 80,7 76,0 74,0 68,7 63,3 56,7 48,0 46,7 46,7 45,3 45,3 43,3 42,7 42,0 39,3 37,3 36,0 34,7 33,3 32,7 32,7 32,0 31,3 31,3 31,3 30,0 30,0 30,0 28,7 280 28,0 26,7 0 20 40 60 80 Vwo-jongens: In de top-50 van de vwo-jongens zijn weinig grote verschuivingen zichtbaar. De top-10 is dan ook op één plek na ongewijzigd ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Geneeskunde is de best bekeken studie, gevolgd door Bedrijfskunde en International Business. Electrical Engineering (10) is nieuw in de top-10. International Business administration staat niet meer in de top-10 en zakt naar plek 17. De grootste stijger onder vwo-jongens is Civiele Techniek (22, 15), gevolgd door Natuurkunde (30, 14) en Creative Technology (24, 12). Het meest gedaald ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar zijn Krijgswetenschappen (48, -17), Biomedische technologie (43, -15) en Fiscaal recht (35, -10). Top-10 nagenoeg ongewijzigd Geneeskunde opnieuw nummer 1 De top-50 van vwo-jongens bevat 4 nieuwe studies, waarvan Moleculaire levenswetenschappen de hoogst genoteerde nieuwe binnenkomer is op plaats 36. Ook Natuur- en Sterrenkunde (39) en Sterrenkunde (42) zijn nieuw in de top-50 ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. De studies die we niet meer terugzien in de top-50 zijn o.a. European Law School (vorig jaar op 35), Bedrijfskunde (vorig jaar op 40) en Militaire bedrijfswetenschappen (vorig jaar op 43). Top-50 studies op Qompas StudieKeuze: september-december 2018 vergeleken met september-december 2017 5
1 (1) Toegepaste Psychologie (34507) 2 (3) Opleiding tot Verpleegkundige (34560) 3 (2) Criminologie (56469) 4 (4) HBO Rechten (39205) 5 (6) Verloskunde (34134) 6 (11) Lerarenopleiding Basisonderwijs (34808) 7 (8) Hospitality & Events Management (34030) 8 (14) Geneeskunde (56551) 9 (17) Pedagogiek (35158) 10 (12) Social Work (34116) 11 (5) Communication and multimedia design (34092) 12 (10) Opleiding tot Fysiotherapeut (34570) 13 (7) Medische Hulpverlening (30023) 14 (9) Operatieassistent/Anesthesieassistent () 15 (21) Sociaal Pedagogische Hulpverlening (34617) 16 (16) Opleiding Podotherapie (34581) 17 (13) Human Resource Management (34609) 18 (18) Communicatie en Organisatie (34063) 19 (15) Film en Televisie (34733) 20 (29) Sociaal-juridische dienstverlening (34641) 21 (23) International Event Management (39273) 22 (27) Maatschappelijk werk en dienstverlening (34616) 23 (19) Communicatie (34405) 24 (25) Psychologie (56604) 25 (26) Mondzorgkunde (34576) 26 (30) Opleiding voor Ergotherapie (34574) 27 (20) Journalistiek (34686) 28 (22) Policing (39249) 29 (41) Vormgeving (39111) 30 (28) Sport en bewegen (34040) 31 (37) Forensisch Onderzoek (34112) 32 (31) Farmakunde (34090) 33 (32) Bedrijfskunde (34035) 34 (33) Commerciële economie (34402) 35 (24) Biologie en medisch laboratoriumonderzoek (34397) 36 (39) Hotel- en Eventmanagement (34118) 37 (46) Politiekundige Bachelor () 38 (35) Huidtherapie (34091) 39 () Management in de Zorg (34538) 40 (45) International Hotel and Hospitality Management (39275) 41 (42) Psychomotorische Therapie en Bewegingsagogie (34585) 42 () Hoger hotelonderwijs (34411) 43 (36) Integrale Veiligheid (39201) 44 () Rechten () 45 (48) International business and languages (34407) 46 (38) Oefentherapie Cesar (34571) 47 () Accountancy (34406) 48 (47) Bedrijfseconomie (34401) 49 () Optometrie (34549) 50 () Facility Management (34500) 96,3 92,1 75,9 63,4 62,3 60,7 58,1 56,5 56,0 55,5 55,0 54,5 50,8 50,3 47,1 46,6 44,5 44,5 44,5 43,5 42,9 42,4 42,4 40,3 39,8 39,8 39,3 39,3 37,2 36,6 36,1 32,5 31,9 31,4 31,4 30,9 29,8 28,8 28,3 28,3 28,3 0 20 40 60 80 Havo-meisjes: In de top-10 onder havo-meisjes zijn aantal verschuivingen zichtbaar, desondanks handhaaft Toegepaste Psychologie zich op plek 1. Opleiding tot Verpleegkundige (2) wisselt van plaats met Criminologie (3). Met name in de onderste helft van de top-10 is veel veranderd. Nieuw in de top-10 zijn Lerarenopleiding Basisonderwijs (6), Geneeskunde (8), Pedagogiek (9) en Social Work (10). Verdwenen uit de top- 10 zijn o.a. Communication and multimedia design (vorig jaar op 5) en Medische Hulpverlening (vorig jaar op 7). Ook buiten de top-10 zien we wat verschuivingen. Met 12 plaatsen gestegen is de grootste stijger ten opzichte vorig jaar Vormgeving (29). Beide met 9 plaatsen gestegen zijn Sociaal-juridische dienstverlening (20) en Politiekundige Bachelor (37). De studies die het meest zijn gedaald zijn Biologie en medisch laboratoriumonderzoek (35, -11), Oefentherapie Cesar (46, -8) en Journalistiek (27, -7). Nieuw in de top-10: Lerarenopleiding Basisonderwijs Er staan 6 nieuwe studies in de top-50 ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. De hoogste genoteerde nieuwe binnenkomers zijn; Management in de Zorg (39), Hoger hotelonderwijs (42) en Rechten (44). De studies die plaatsgemaakt hebben zijn onder andere Fashion and Textile Technologies, Creative Business en Bestuurskunde/overheidsmanagement. Top-50 studies op Qompas StudieKeuze: september-december 2018 vergeleken met september-december 2017 6
1 (1) Geneeskunde (56551) 2 (2) Criminologie (56469) 3 (3) Psychologie (56604) 4 (5) International Business (50019) 5 (4) Biomedische wetenschappen (56990) 6 (6) Gezondheidswetenschappen (56553) 7 (7) Rechtsgeleerdheid (50700) 8 (10) Medische Natuurwetenschappen (50800) 9 (14) European Law School (50017) 10 (8) Bedrijfskunde (50645) 11 (12) International Business Administration (50952) 12 (13) Diergeneeskunde (56570) 13 (15) Psychobiologie (50014) 14 (9) Pedagogische wetenschappen (56607) 15 (16) Sociologie (56601) 16 (11) Voeding en gezondheid (56868) 17 (17) Bio-Farmaceutische Wetenschappen (50207) 18 (20) Liberal Arts & Sciences (50393) 19 (19) Gezondheid en Leven (50509) 20 (18) Tandheelkunde (56560) 21 (21) Internationale Betrekkingen en Internationale Organisatie (50627) 22 (25) Moleculaire levenswetenschappen (59304) 23 (28) Bestuurskunde (56627) 24 (23) Bewegingswetenschappen (56950) 25 (31) Biomedische technologie (56226) 26 (30) Creative Technology (50447) 27 (24) Algemene sociale wetenschappen (56631) 28 (22) Communicatiewetenschap (56615) 29 (29) Lifestyle Informatics (56983) 30 (34) Economie en Bedrijfseconomie (50950) 31 (33) Future Planet Studies (50425) 32 (26) Culturele Antropologie en Ontwikkelingssociologie (50035) 33 (27) Gezondheid en Maatschappij (50018) 34 () Notarieel recht (56828) 35 (39) Business Analytics (56856) 36 (47) Econometrie en operationele research (56833) 37 (48) Global Law (56475) 38 (42) Klinische Technologie (50033) 39 (40) Bestuurs- en Organisatiewetenschap (50007) 40 (49) International Bachelor's Programme in Communication and Media (50374) 41 (36) Communication and multimedia design (34092) 42 (35) Biologie (56860) 43 (32) Toegepaste Psychologie (34507) 44 (41) Farmaceutische wetenschappen (56989) 45 (37) Academische Pabo () 46 (38) Verloskunde (34134) 47 () Kunstmatige intelligentie (56981) 48 (43) Biotechnologie (56841) 49 () Organisatiewetenschappen (50754) 50 (45) Forensisch Onderzoek (34112) 90,7 61,7 56,5 53,9 49,0 47,8 35,9 34,2 33,9 33,3 33,3 32,8 32,5 29,6 28,4 27,5 24,9 24,6 24,6 24,6 23,8 22,6 22,6 22,3 22,3 22,0 21,7 21,4 20 18,8 18,8 18,6 18,6 18,3 18,0 17,7 17,4 0 20 40 60 80 Vwo-meisjes: Op een paar kleine verschuivingen na is de top-10 weinig veranderd. Evenals de eerste maanden van vorig studiejaar is Geneeskunde de best bekeken studie onder vwo-meisjes. Ook Criminologie (2) en Psychologie (3) handhaven hun posities. International Business (4) en Biomedische Wetenschappen (5) zijn van positie gewisseld. Nieuw in de top-10 is European Law School (9) die van plek is gewisseld met Pedagogische wetenschappen (14). De verschuivingen in de top-50 van vwo-meisjes zijn niet erg groot. Econometrie en operationale research (36) en Global Law (37) stijgen elk met 11 plaatsen en zijn daarmee de grootste stijgers. International Bachelor s Programme in Communication and Media (40) klimt 9 plaatsen in de lijst. De studies die het meest aan populariteit verliezen zijn hbo-studies Toegepaste Psychologie (43, -11) en Verloskunde (46, -8). Ook Academische Pabo zakt met 8 plekken naar 45. Top 3 ongewijzigd: Geneeskunde, Criminologie en Psychologie best bekeken studies Er zijn 3 studies nieuw in de vwo-meisjes top-50 ten opzichte van vorig jaar, namelijk Notarieel recht (34), Kunstmatige Intelligentie (47) en Organisatiewetenschappen (49). De drie studies die het veld geruimd hebben zijn Media, kunst, design en architectuur (vorig jaar op 44), Technische bedrijfskunde (vorig jaar op 46) en Farmacie (vorig jaar op 50). Top-50 studies op Qompas StudieKeuze: september-december 2018 vergeleken met september-december 2017 7