Inhoudstafel Demografie Vreemdelingen 1 en aandeel personen met vreemde nationaliteit in 2017 1 en aandeel vreemdelingen, totaal en naar nationaliteitsgroep 1 en aandeel vreemdelingen met nationaliteit van een van de MOE-landen 1 Top 5 van nationaliteiten 1 en aandeel vreemdelingen, naar geslacht en leeftijd 2 Evolutie van aandeel vreemdelingen ten opzichte van de totale bevolking van 2001 tot 2017 (grafiek) 2 Personen van buitenlandse herkomst 3 en aandeel personen van buitenlandse herkomst in 2016 3 en aandeel personen van buitenlandse herkomst, totaal en naar herkomstgroep 3 en aandeel personen van buitenlandse herkomst, naar geslacht en leeftijd 3 en aandeel personen van buitenlandse herkomst, naar nationaliteitshistoriek 4 Evolutie van aandeel personen van buitenlandse herkomst t.o.v. totale bevolking van 2009 tot 2016 (grafiek) 4 en aandeel personen van buitenlandse herkomst zonder personen van Nederlandse herkomst 4 Migraties van vreemdelingen 5 Verhuisbewegingen binnen België en van en naar het buitenland van personen met vreemde nationaliteit 5 Verhuisbewegingen binnen België (interne migraties), in de loop van het jaar 5 Verhuisbewegingen van en naar het buitenland (internationale migraties), in de loop van het jaar 5 Saldo van alle verhuisbewegingen, in de loop van het jaar 5 Evolutie van intern en extern migratiesaldo (grafiek) 5 Inburgering inburgeraars dat zich heeft aangemeld bij een onthaalbureau 6 meerderjarige personen dat zich in de loop van 2017 voor het eerst heeft aangemeld bij een onthaalbureau 6 inburgeraars dat een inburgeringscontract heeft getekend 7 meerderjarige personen dat in de loop van 2017 voor het eerst een inburgeringscontract heeft ondertekend 7 inburgeraars dat een inburgeringsattest heeft behaald 8 meerderjarige personen dat in de loop van 2017 een inburgeringsattest heeft behaald 8 Tewerkstelling Werkzaamheidsgraad 9 Aandeel werkenden in de bevolking van 20 tot en met 64 jaar naar herkomstgroep in 2016 9 Loontrekkenden en zelfstandigen 11 Aandeel loontrekkenden en zelfstandigen bij de werkende personen van 20 tot en met 64 jaar naar herkomstgroep in 2016 11 Loontrekkenden naar sector 12 Aandeel loontrekkenden van 20 tot en met 64 jaar naar sector per herkomstgroep in 2016 12 Loontrekkenden naar arbeidsregime en dagloonklasse 14 Aandeel loontrekkenden van 20 tot en met 64 jaar naar arbeidsregime en dagloonklasse per herkomstgroep in 2016 14 Werkloosheidsgraad 16 Aandeel werklozen in de beroepsbevolking (=som van de werkenden en werkzoekenden) van 15 tot en met 64 jaar 16 naar herkomstgroep in 2016 Lage werkintensiteit 18 Aandeel personen van 0 tot 59 jaar dat leeft in een gezin met lage werkintensiteit (in %) naar herkomstgroep 18 Onderwijs en vorming Deelname kleuter- en lageronderwijs 19
leerlingen in het gewoon kleuter- en lager onderwijs woonachtig in de gemeente naar thuistaal in 2016-2017 19 Leerlingen in het kleuteronderwijs 19 Leerlingen in het lager onderwijs Deelname secundair onderwijs 20 leerlingen in het gewoon secundair onderwijs woonachtig in de gemeente naar thuistaal in 2016-2017 20 Totaal secundair onderwijs 20 Eerste graad 20 Algemeen secundair onderwijs (ASO) 20 Technisch secundair onderwijs (TSO) 20 Kunstsecundair onderwijs (KSO) 21 Beroepssecundair onderwijs (BSO) 21 Onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers (OKAN) 21 Deeltijds beroepssecundair onderwijs 21 Schoolse vertraging lager en secundair onderwijs 22 leerlingen in het gewoon lager en het gewoon secundair onderwijs woonachtig in de gemeente met minstens 2 jaar schoolse vertraging, naar thuistaal in 2016-2017 22 Lager onderwijs 22 Secundair onderwijs 22 Vroegtijdige schoolverlaters 23 leerlingen dat vroegtijdig de school verlaat woonachtig in de gemeente, naar thuistaal in 2015-2016 23 Deelname volwassenonderwijs 24 cursisten in het volwassenenonderwijs woonachtig in de gemeente, naar nationaliteitsgroep in 2016-2017 24 Welzijn en armoede Sociale bijstand 25 Aandeel personen dat een (equivalent) leefloon ontvangt (in %) naar herkomstgroep in 2016 25 Participatie Deelname aan verkiezingen 26 personen met vreemde nationaliteit dat zich als kiezer heeft ingeschreven bij de gemeenteraadsverkiezingen 26 van 14 oktober 2018 en aandeel van de ingeschreven kiezers t.o.v. het aantal potentiële kiezers, naar nationaliteitsgroep
Inleiding Dit is de zesde editie van de Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor (LIIM). Deze monitor werd ontwikkeld ter ondersteuning van het integratiebeleid van steden en gemeenten. Het gaat om een set van omgevingsindicatoren die het lokale inburgerings- en integratiegebeuren in kaart brengt om zo de lokale besturen met betrouwbare cijfergegevens te ondersteunen bij de planning en ontwikkeling van hun beleid ter zake. De LIIM 2018 is net als de voorgaande edities het resultaat van een samenwerking tussen het Agentschap voor Binnenlands Bestuur (ABB) en Statistiek Vlaanderen (SV). Bij de keuze van de indicatoren werd vertrokken van een voorbereidend rapport uit 2009 met een uitgebreide lijst van mogelijke cijferreeksen. Daaruit werd een selectie gemaakt op basis van beschikbaarheid, bruikbaarheid en relevantie. Daarbij stond voorop dat de lokale besturen niet zelf belast zouden worden met het verzamelen van gegevens. Er wordt daarom enkel gewerkt met cijfergegevens gebaseerd op centrale Vlaamse of federale databanken. Het monitorrapport dat nu voorligt, geeft vooreerst via een aantal demografische indicatoren inzicht in de omvang en de samenstelling van de groep vreemdelingen, personen van buitenlandse herkomst en nieuwkomers. Daarnaast wordt ingegaan op de maatschappelijke positie van de personen van buitenlandse herkomst op het vlak van tewerkstelling, onderwijs, huisvesting, welzijn en armoede en maatschappelijke participatie Voor de afbakening van de groep personen van buitenlandse herkomst is de huidige nationaliteit van de persoon geen sluitend criterium. Heel wat vreemdelingen hebben in de loop der jaren de Belgische nationaliteit verworven. De kinderen van deze personen beschikken van bij hun geboorte automatisch over de Belgische nationaliteit. Ook een kind van ouders met een vreemde nationaliteit dat in België geboren wordt, kan onder bepaalde voorwaarden automatisch of na een nationaliteitsverklaring de Belgische nationaliteit verwerven. Bij de operationalisering van de groep personen van buitenlandse herkomst wordt in deze monitor daarom waar mogelijk rekening gehouden met de nationaliteitshistoriek van de persoon zelf en van diens ouders. Dat sluit aan bij de afbakening zoals bepaald in artikel 3 van het Vlaamse Integratie- en Inburgeringsdecreet van 2013. Daarin wordt de doelgroep van het integratiebeleid omschreven als de personen die legaal en langdurig in België verblijven en die bij hun geboorte niet de Belgische nationaliteit bezaten of van wie minstens één van de ouders bij geboorte niet de Belgische nationaliteit bezat. In de praktijk is het niet bij alle indicatoren mogelijk om de doelgroep op deze manier af te bakenen. Er wordt daarom in een aantal gevallen gewerkt met een second best -operationalisering die rekening houdend met wat momenteel beschikbaar is, bovenstaande operationalisering zo dicht mogelijk benadert. Het is bij de interpretatie van de cijfers dan ook noodzakelijk steeds goed de gebruikte operationalisering voor ogen te houden. Deze monitor werd opgenomen als een thematisch project op de website van Statistiek Vlaanderen. Voor elke gemeente uit het Vlaamse en Brusselse Hoofdstedelijke kan op http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/monitor-lokale-inburgering-en-integratie een digitaal cijferrapport afgeladen worden met daarin de gemeentelijke resultaten op de verschillende indicatoren en een vergelijking van deze resultaten met de score van het Vlaamse of Brusselse Hoofdstedelijke als geheel en de gemiddelde score van een groep vergelijkbare gemeenten. Er wordt daarbij gebruik gemaakt van de zogenaamde VRINDindeling van gemeenten. Deze indeling is gebaseerd op het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen en het Strategisch Plan Ruimtelijke Economie. U kan op bovengenoemde webpagina ook een overzichtsbestand afladen met de basisgegevens van de LIIM 2018 voor alle Vlaamse en Brusselse gemeenten. De metadatafiches van de in deze LIIM 2018 opgenomen cijferreeksen vindt u op http://regionalestatistieken.vlaanderen.be/metadata-inburgering-en-integratie In die fiches vindt u nuttige informatie over onder meer gebruikte definities, kwaliteit van de cijfers, instanties die de cijfers hebben aangemaakt en methodologische aandachtspunten. U vindt de link naar deze metadatafiches ook bovenaan elke cijferreeks. Voor meer info kan u terecht bij:. Jo Noppe Statistiek Vlaanderen Tel.:02 553 47 59 jo.noppe@vlaanderen.be
Vreemdelingen Demografie en aandeel personen met vreemde nationaliteit (*) in 2017 Bron: Statbel, bewerking Statistiek Vlaanderen en aandeel vreemdelingen, totaal en naar nationaliteitsgroep Totaal Brussels Hoofdstedelijk inwoners inwoners 4.935 19,8 34,8 Nationaliteitsgroep Brussels Hoofdstedelijk inwoners inwoners Totaal EU 3.844 15,5 23,1 - Buurlanden 1.631 6,6 7,0 - West- en Noord-EU15 (zonder buurl.) 530 2,1 1,5 - Zuid-EU15 1.038 4,2 7,5 - EU13 645 2,6 7,2 Totaal Niet-EU 1.091 4,4 11,7 - Europa niet-eu 104 0,4 1,0 - Turkije 9 0,0 0,7 - Maghreb 196 0,8 3,6 - Andere landen 782 3,1 6,3 en aandeel vreemdelingen met nationaliteit van een van de MOE-landen MOE-landen Brussels Hoofdstedelijk inwoners inwoners 709 2,9 8,7 verschillende vreemde nationaliteiten: 107 Top 5 van nationaliteiten % t.o.v. totaal aantal inwoners 1. Frankrijk 1.168 4,7 2. Italië 445 1,8 3. Duitsland 285 1,1 4. Verenigd Koninkrijk 263 1,1 5. Portugal 244 1,0 Brussels Hoofdstedelijk inwoners 1. Frankrijk 5,3 2. Roemenië 3,2 3. Marokko 3,1 4. Italië 2,7 5. Spanje 2,4 (*) Vreemde nationaliteit : huidige niet-belgische nationaliteit -1- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente
Vreemdelingen (vervolg) Demografie en aandeel vreemdelingen, naar geslacht en leeftijd Geslacht Brussels Hoofdstedelijk inwoners per geslacht inwoners per geslacht M 2.346 20,4 35,4 V 2.589 19,3 34,1 Leeftijd Watermaal- % t.o.v. totaal aantal inwoners per leeftijdsgroep Brussels Hoofdstedelijk % t.o.v. totaal aantal inwoners per leeftijdsgroep 0-5 jaar 326 21,9 32,0 6-11 jaar 377 20,6 27,3 12-17 jaar 363 19,5 25,3 18-24 jaar 381 18,6 34,5 25-34 jaar 668 23,7 47,2 35-49 jaar 1.487 30,5 44,6 50-64 jaar 907 18,2 30,8 65-79 jaar 308 9,2 19,8 80 jaar en ouder 118 7,3 13,1 Evolutie van aandeel vreemdelingen t.o.v. de totale bevolking van 2001 tot 2017 in % 36,0 Gemeente Brussel Hoofdstedelijk 32,0 28,0 24,0 20,0 16,0 12,0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017-2-
Demografie Personen van buitenlandse herkomst en aandeel personen van buitenlandse herkomst (*) in 2016 Bron: DWH AM&SB KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen en aandeel personen van buitenlandse herkomst, totaal en naar herkomstgroep Totaal Brussels Hoofdstedelijk inwoners inwoners 10.499 42,7 71,4 Herkomstgroepen Brussels Hoofdstedelijk inwoners inwoners Totaal EU-herkomst 5.900 24,0 28,1 - West- en Noord-EU15 3.336 13,6 10,6 - Zuid-EU15 1.725 7,0 9,6 - EU13 839 3,4 7,9 Totaal niet-eu-herkomst 4.599 18,7 43,3 - Europa niet-eu 432 1,8 3,6 - Turkije en Maghreb 1.473 6,0 24,5 - Andere landen 2.694 10,9 15,1 en aandeel personen van buitenlandse herkomst, naar geslacht en leeftijd Geslacht Brussels Hoofdstedelijk inwoners per geslacht inwoners per geslacht M 4.929 43,4 72,8 V 5.570 42,0 70,0 Leeftijd inwoner per leeftijdgroep inwoner per leeftijdgroep 0-5 jaar 956 66,8 88,1 6-11 jaar 1.170 65,0 87,4 12-17 jaar 1.013 56,4 83,2 18-24 jaar 1.047 50,4 79,9 25-34 jaar 1.343 49,6 78,5 35-49 jaar 2.520 52,2 77,6 50-64 jaar 1.679 33,6 59,3 65-79 jaar 605 18,1 39,8 80 jaar en ouder 166 10,3 21,1 (*) Buitenlandse herkomst: huidige of eerste nationaliteit van persoon zelf is niet-belgisch of eerste nationaliteit van vader of moeder is niet- Belgisch. -3-
Demografie Personen van buitenlandse herkomst (vervolg) en aandeel personen van buitenlandse herkomst, naar nationaliteitshistoriek Nationaliteitshistoriek Brussels Hoofdstedelijk inwoners inwoners Niet-Belgen 4.829 19,6 35,3 Belgen geboren als niet- Belg 2.739 11,1 21,6 Belgen geboren als Belg 2.931 11,9 14,5 en aandeel personen van buitenlandse herkomst zonder personen van Nederlandse herkomst in 2016 (*) Buitenlandse herkomst zonder NL Brussels Hoofdstedelijk inwoners inwoners 10.196 41,4 70,3 (*) Personen van buitenlandse herkomst volgens de definitie van artikel 1, 4 van het BVR van 26/10/2012 tot uitvoering van diverse bepalingen van het decreet van 28 april 1998 betreffende het Vlaams integratiebeleid. -4-
Demografie Migraties van vreemdelingen (=personen met vreemde nationaliteit) Verhuisbewegingen binnen België en van en naar het buitenland van personen met vreemde nationaliteit (*) Bron: Statbel, bewerking Statistiek Vlaanderen Verhuisbewegingen binnen België (interne migraties) 1, in de loop van het jaar 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Interne inwijking 256 259 275 289 294 395 344 343 451 435 358 492 462 462 Interne uitwijking 232 228 273 239 244 361 294 303 318 324 358 391 395 364 Saldo interne migraties 24 31 2 50 50 34 50 40 133 111 0 101 67 98 Verhuisbewegingen van en naar het buitenland (internationale migraties), in de loop van het jaar Internationale inwijking Internationale uitwijking 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 vanuit buitenland 314 332 279 332 421 425 368 381 374 422 380 370 396 336 2 14 12 13 10 11 10 13 12 14 vanuit wachtregister 3 17 19 17 7 16 17 28 11 15 11 20 19 33 26 herinschrijving 5 331 351 296 339 437 456 408 405 399 444 410 402 441 376 totaal naar buitenland 247 235 246 204 307 209 295 235 266 290 239 280 251 240 naar wachtregister 4 1 2 2 3 49 23 66 65 91 107 77 63 57 84 73 76 60 37 ambtshalve geschrapt 5 296 258 312 269 398 316 372 298 324 376 314 356 311 277 totaal Saldo internationale migraties 35 93-16 70 39 140 36 107 75 68 96 46 130 99 Saldo van alle verhuisbewegingen, in de loop van het jaar 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Totaal migratiesaldo 59 124-14 120 89 174 86 147 208 179 96 147 197 197 1 Gemeentegrensoverschrijdende in- en uitwijkingen binnen België. 2 ADS gebruikt de term "veranderd van register (binnen)". Vóór 2010 werd er geen opsplitsing gemaakt tussen "veranderd van register (binnen)" en "veranderd van register (buiten)" maar werd het saldo van beide bewegingen opgenomen als "veranderd van register" bij internationale inwijkingen. 3 Vanaf 2010 wordt ambtshalve schrapping en herinschrijving enkel genoteerd als beide gebeurtenissen niet in hetzelfde kalenderjaar vallen. 4 ADS gebruikt de term "veranderd van register (buiten)". Vóór 2010 werd er geen opsplitsing gemaakt tussen "veranderd van register (binnen)" en "veranderd van register (buiten)" maar werd het saldo van beide bewegingen opgenomen als "veranderd van register" bij internationale inwijkingen. 5 Cijfers vóór 2010 zijn niet perfect vergelijkbaar met cijfers vanaf 2010 ten gevolge van wijzigingen in de definities (zie voetnoten 2, 3 en 4). Evolutie van intern en extern migratiesaldo voor 160 120 80 40 0-40 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 (*) Vreemde nationaliteit : huidige niet-belgische nationaliteit Saldo interne migraties Saldo internationale migraties -5- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente
Inburgering inburgeraars dat zich heeft aangemeld bij een onthaalbureau meerderjarige personen dat zich in de loop van 2017 voor het eerst heeft aangemeld bij een onthaalbureau (*) Bron: ABB - Kruispuntbank Inburgering Totaal Totaal Brussels Hoofdstedelijk 19 3.629 Nationaliteitsgroep Watermaal- Brussels Hoofdstedelijk % t.o.v. totaal aantal aanmelders % t.o.v. totaal aantal aanmelders Nederlander 0 0,0 0,2 EU+ zonder NL 1 5,3 15,2 Derdelander 18 94,7 79,3 Onbepaald 0 0,0 5,3 Doelgroep Watermaal- Brussels Hoofdstedelijk % t.o.v. totaal aantal aanmelders % t.o.v. totaal aantal aanmelders Verplicht 1 5,3 0,8 Rechthebbend 18 94,7 98,8 Onbepaald 0 0,0 0,4 (*) Niet alle nieuwkomers zijn verplicht om een inburgeringstraject te volgen. Zie leeswijzer voor meer informatie. -6-
Inburgering inburgeraars dat een inburgeringscontract heeft getekend meerderjarige personen dat in de loop van 2017 voor het eerst een inburgeringscontract heeft ondertekend (*) Bron: ABB - Kruispuntbank Inburgering Totaal Totaal Brussels Hoofdstedelijk 17 3.056 Nationaliteitsgroep Brussels Hoofdstedelijk ondertekenaars ondertekenaars Nederlander 0 0,0 0,1 EU+ zonder NL 1 5,9 12,1 Derdelander 16 94,1 82,9 Onbepaald 0 0,0 4,9 Doelgroep Brussels Hoofdstedelijk ondertekenaars ondertekenaars Verplicht 1 5,9 1,7 Rechthebbend 16 94,1 98,3 (*) Niet alle nieuwkomers zijn verplicht om een inburgeringstraject te volgen. Zie leeswijzer voor meer informatie. -7-
Inburgering inburgeraars dat een inburgeringsattest heeft behaald meerderjarige personen dat in de loop van 2017 een inburgeringsattest heeft behaald (*) Bron: ABB - Kruispuntbank Inburgering Totaal Totaal Brussels Hoofdstedelijk 2 1.538 Nationaliteitsgroep Brussels Hoofdstedelijk attest behaalders attest behaalders Nederlander 0 0,0 0,3 EU+ zonder NL 0 0,0 22,1 Derdelander 2 50,0 75,5 Onbepaald 0 0,0 2,1 Doelgroep Brussels Hoofdstedelijk attest behaalders attest behaalders Verplicht 0 0,0 0,3 Rechthebbend 2 100,0 99,7 Onbepaald 0 0,0 0,0 (*) Niet alle nieuwkomers zijn verplicht om een inburgeringstraject te volgen. Zie leeswijzer voor meer informatie -8-
Tewerkstelling Werkzaamheidsgraad Aandeel werkenden in de bevolking van 20 tot en met 64 jaar (in %) naar herkomstgroep (*) in 2016 Bron: Datawarehouse AM&SB, KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Totaal Brussels Hoofdstedelijk België 65,8 66,9 Totaal EU 50,5 50,8 - West- en Noord-EU15 50,6 45,9 - Zuid-EU15 53,1 50,7 - EU13 45,6 57,2 Totaal niet-eu 45,1 40,4 - Europa niet-eu 42,9 35,7 - Turkije en Magreb 43,8 41,7 - Andere landen 46,1 39,6 Mannen Brussels Hoofdstedelijk België 66,8 68,4 Totaal EU 53,5 54,6 - West- en Noord-EU15 52,8 49,0 - Zuid-EU15 55,8 53,2 - EU13 51,7 63,6 Totaal niet-eu 49,7 46,7 - Europa niet-eu 52,3 38,4 - Turkije en Magreb 54,3 51,8 - Andere landen 46,9 41,2 Vrouwen Brussels Hoofdstedelijk België 64,8 65,4 Totaal EU 47,9 47,2 - West- en Noord-EU15 48,6 43,1 - Zuid-EU15 50,6 48,1 - EU13 41,5 51,3 Totaal niet-eu 41,6 33,9 - Europa niet-eu 37,2 33,3 - Turkije en Magreb 35,0 31,2 - Andere landen 45,4 38,0 (*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders. -9-
Tewerkstelling Werkzaamheidsgraad (vervolg) 20 tot en met 24 jaar Brussels Hoofdstedelijk België 24,1 30,9 Totaal EU 16,2 27,7 - West- en Noord-EU15 14,9 17,8 - Zuid-EU15 18,8 29,6 - EU13 15,4 41,8 Totaal niet-eu 17,0 21,3 - Europa niet-eu 25,0 22,0 - Turkije en Magreb 21,5 25,2 - Andere landen 14,0 15,6 50 tot en met 64 jaar Brussels Hoofdstedelijk België 64,5 60,7 Totaal EU 47,4 44,7 - West- en Noord-EU15 48,7 40,4 - Zuid-EU15 44,4 42,7 - EU13 49,2 56,1 Totaal niet-eu 48,2 34,7 - Europa niet-eu 45,2 30,4 - Turkije en Magreb 42,3 30,7 - Andere landen 50,7 42,5-10-
Tewerkstelling Loontrekkenden en zelfstandigen Aandeel loontrekkenden en zelfstandigen bij de werkende personen van 20 tot en met 64 jaar (in %) naar herkomstgroep (*) in 2016 Bron: Datawarehouse AM&SB, KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Loontrekkenden Brussels Hoofdstedelijk België 78,3 81,7 Totaal EU 75,4 71,3 - West- en Noord-EU15 76,9 78,8 - Zuid-EU15 76,1 81,8 - EU13 68,3 53,2 Totaal niet-eu 81,8 84,7 - Europa niet-eu 76,4 80,0 - Turkije en Magreb 85,5 86,8 - Andere landen 81,0 82,5 Zelfstandigen Brussels Hoofdstedelijk België 21,7 18,3 Totaal EU 24,6 28,7 - West- en Noord-EU15 23,1 21,2 - Zuid-EU15 23,9 18,2 - EU13 31,7 46,8 Totaal niet-eu 18,2 15,3 - Europa niet-eu 23,6 20,0 - Turkije en Magreb 14,5 13,2 - Andere landen 19,0 17,5 (*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders. -11-
Tewerkstelling Loontrekkenden naar sector Aandeel loontrekkenden van 20 tot en met 64 jaar naar sector (in %) per herkomstgroep (*) in 2016 Bron: Datawarehouse AM&SB, KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Primaire sector Brussels Hoofdstedelijk België 0,2 0,1 Totaal EU nb 0,1 - West- en Noord-EU15 nb 0,1 - Zuid-EU15 nb 0,1 - EU13 nb 0,2 Totaal niet-eu nb 0,1 - Europa niet-eu nb 0,1 - Turkije en Magreb nb 0,1 - Andere landen nb 0,2 Secundaire sector Brussels Hoofdstedelijk België 5,7 5,9 Totaal EU 6,9 8,1 - West- en Noord-EU15 7,4 7,1 - Zuid-EU15 6,9 9,4 - EU13 5,0 7,7 Totaal niet-eu 4,8 7,3 - Europa niet-eu 8,5 8,2 - Turkije en Magreb 6,2 9,0 - Andere landen 3,6 4,5 Tertiaire sector Brussels Hoofdstedelijk België 42,7 45,4 Totaal EU 50,9 61,8 - West- en Noord-EU15 45,5 54,7 - Zuid-EU15 54,6 58,6 - EU13 64,8 77,3 Totaal niet-eu 49,1 58,7 - Europa niet-eu 59,6 61,7 - Turkije en Magreb 53,8 59,1 - Andere landen 45,3 57,4 (*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders. -12-
Tewerkstelling Loontrekkenden naar sector (vervolg) Quartaire sector Brussels Hoofdstedelijk België 51,5 48,6 Totaal EU 42,0 29,9 - West- en Noord-EU15 46,7 38,1 - Zuid-EU15 38,5 31,9 - EU13 30,2 14,8 Totaal niet-eu 46,0 33,9 - Europa niet-eu 31,9 30,0 - Turkije en Magreb 39,9 31,9 - Andere landen 51,1 37,9-13-
Tewerkstelling Loontrekkenden naar arbeidsregime en dagloonklasse Aandeel loontrekkenden van 20 tot en met 64 jaar naar arbeidsregime en dagloonklasse (in %) per herkomstgroep (*) in 2016 Bron: Datawarehouse AM&SB, KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Voltijds arbeidsregime Brussels Hoofdstedelijk België 67,4 71,9 Totaal EU 66,4 64,8 - West- en Noord-EU15 68,3 74,0 - Zuid-EU15 66,4 67,4 - EU13 58,1 46,9 Totaal niet-eu 64,4 63,5 - Europa niet-eu 71,0 65,4 - Turkije en Magreb 64,2 64,0 - Andere landen 63,5 62,3 Deeltijds arbeidsregime Brussels Hoofdstedelijk België 31,7 26,9 Totaal EU 32,1 33,2 - West- en Noord-EU15 29,7 23,9 - Zuid-EU15 33,1 30,4 - EU13 39,7 51,5 Totaal niet-eu 33,3 32,5 - Europa niet-eu 28,0 31,6 - Turkije en Magreb 33,3 32,0 - Andere landen 34,2 33,4 Speciaal arbeidsregime Brussels Hoofdstedelijk België 0,9 1,2 Totaal EU 1,5 2,0 - West- en Noord-EU15 2,0 2,1 - Zuid-EU15 nb 2,2 - EU13 2,2 1,6 Totaal niet-eu 2,2 4,0 - Europa niet-eu nb 3,0 - Turkije en Magreb 2,4 4,0 - Andere landen 2,3 4,3 (*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders. -14-
Tewerkstelling Loontrekkenden naar arbeidsregime en dagloonklasse (vervolg) Dagloon tussen 0 en 100 euro Brussels Hoofdstedelijk België 19,4 20,4 Totaal EU 27,4 41,2 - West- en Noord-EU15 19,4 23,0 - Zuid-EU15 34,0 39,6 - EU13 45,8 70,7 Totaal niet-eu 41,6 53,3 - Europa niet-eu 41,5 51,5 - Turkije en Magreb 47,6 53,7 - Andere landen 38,8 52,9 Dagloon tussen 100 en 150 euro Brussels Hoofdstedelijk België 30,6 36,5 Totaal EU 28,0 32,2 - West- en Noord-EU15 26,3 35,6 - Zuid-EU15 32,4 37,3 - EU13 25,1 19,3 Totaal niet-eu 33,3 34,8 - Europa niet-eu 31,9 32,6 - Turkije en Magreb 32,3 36,7 - Andere landen 34,0 32,2 Dagloon hoger dan 150 euro Brussels Hoofdstedelijk België 50,0 43,0 Totaal EU 44,6 26,6 - West- en Noord-EU15 54,4 41,3 - Zuid-EU15 33,6 23,1 - EU13 29,1 10,0 Totaal niet-eu 25,1 11,9 - Europa niet-eu 26,6 15,9 - Turkije en Magreb 20,1 9,5 - Andere landen 27,3 14,9-15-
Werkloosheidsgraad Tewerkstelling Aandeel werklozen in de beroepsbevolking (=som van de werkenden en werkzoekenden) van 15 tot en met 64 jaar naar herkomstgroep (*) in 2016 Bron: Datawarehouse AM&SB, KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Totaal Brussels Hoofdstedelijk België 8,0 9,3 Totaal EU 8,3 9,4 - West- en Noord-EU15 8,6 10,3 - Zuid-EU15 8,4 12,6 - EU13 7,1 4,9 Totaal niet-eu 18,8 22,8 - Europa niet-eu 19,5 18,9 - Turkije en Magreb 23,9 25,4 - Andere landen 16,2 19,2 Mannen Brussels Hoofdstedelijk België 7,9 9,5 Totaal EU 7,6 9,1 - West- en Noord-EU15 7,6 10,1 - Zuid-EU15 7,5 12,9 - EU13 7,6 4,0 Totaal niet-eu 17,8 22,4 - Europa niet-eu 15,2 19,4 - Turkije en Magreb 19,7 24,0 - Andere landen 17,1 20,0 Vrouwen Brussels Hoofdstedelijk België 8,1 9,1 Totaal EU 9,0 9,7 - West- en Noord-EU15 9,5 10,5 - Zuid-EU15 9,2 12,2 - EU13 6,6 6,0 Totaal niet-eu 19,6 23,2 - Europa niet-eu 22,7 18,3 - Turkije en Magreb 28,6 27,8 - Andere landen 15,4 18,2 (*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders. -16-
Tewerkstelling Werkloosheidsgraad (vervolg) 15 tot en met 24 jaar Brussels Hoofdstedelijk België 11,1 10,8 Totaal EU 12,2 8,0 - West- en Noord-EU15 11,4 8,6 - Zuid-EU15 13,3 11,6 - EU13 nb 4,6 Totaal niet-eu 17,1 20,3 - Europa niet-eu nb 18,1 - Turkije en Magreb 25,0 23,2 - Andere landen 12,5 13,5 50 tot en met 64 jaar Brussels Hoofdstedelijk België 8,0 10,5 Totaal EU 11,1 14,0 - West- en Noord-EU15 10,2 12,4 - Zuid-EU15 12,3 18,8 - EU13 12,1 7,8 Totaal niet-eu 19,6 30,2 - Europa niet-eu 23,3 28,3 - Turkije en Magreb 28,6 35,2 - Andere landen 16,2 23,6-17-
Lage werkintensiteit Tewerkstelling Aandeel personen van 0 tot 59 jaar dat leeft in een gezin met lage werkintensiteit (in %) naar herkomstgroep (*) in 2016 Bron: Datawarehouse AM&SB, KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Herkomstgroep Brussels Hoofdstedelijk België 15,8 17,0 Totaal EU 31,8 33,4 - West- en Noord-EU15 30,4 38,3 - Zuid-EU15 30,4 33,8 - EU13 40,2 26,9 Totaal niet-eu 35,9 40,8 - Europa niet-eu 37,4 46,4 - Turkije en Magreb 40,2 38,1 - Andere landen 33,3 43,8 (*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders. -18-
Onderwijs en vorming Deelname kleuter- en lager onderwijs leerlingen in het gewoon kleuter- en lager onderwijs woonachtig in de gemeente naar thuistaal in 2016-2017 Bron: Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming Leerlingen in het kleuteronderwijs Thuistaal Brussels Hoofdstedelijk Vlaams leerlingen leerlingen leerlingen Nederlands 33 20,9 25,2 Niet Nederlands 123 77,8 73,9 Onbekend 2 1,3 0,9 Totaal 158 100,0 100,0 80,1 19,6 0,3 100,0 Leerlingen in het lager onderwijs Thuistaal Brussels Hoofdstedelijk Vlaams leerlingen leerlingen leerlingen Nederlands 53 23,2 28,0 Niet Nederlands 175 76,8 72,0 Onbekend 0 0,0 0,1 Totaal 228 100,0 100,0 83,0 16,9 0,1 100,0-19-
Onderwijs en vorming Deelname secundair onderwijs leerlingen in het gewoon secundair onderwijs woonachtig in de gemeente naar thuistaal in 2016-2017 Bron: Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming Totaal secundair onderwijs (zonder deeltijds beroepssecundair onderwijs) Thuistaal Brussels Hoofdstedelijk Vlaams leerlingen in het secundair onderwijs leerlingen in het secundair onderwijs Nederlands 48 36,4 27,7 Niet Nederlands 83 62,9 71,8 Onbekend 1 0,8 0,6 Totaal 132 100,0 100,0 leerlingen in het secundair onderwijs 86,3 13,5 0,3 100,0 Eerste graad Thuistaal Brussels Hoofdstedelijk Vlaams leerlingen in de onderwijsvorm leerlingen in de onderwijsvorm Nederlands 26,6 Niet Nederlands 73,1 Onbekend 0,3 Totaal 100,0 leerlingen in de onderwijsvorm 82,4 17,4 0,1 100,0 Algemeen secundair onderwijs (ASO) Thuistaal Brussels Hoofdstedelijk Vlaams leerlingen in de onderwijsvorm leerlingen in de onderwijsvorm Nederlands 34,4 Niet Nederlands 65,4 Onbekend 0,2 Totaal 100,0 leerlingen in de onderwijsvorm 88,7 11,1 0,2 100,0 Technisch secundair onderwijs (TSO) Thuistaal Brussels Hoofdstedelijk Vlaams leerlingen in de onderwijsvorm leerlingen in de onderwijsvorm Nederlands 25,7 Niet Nederlands 74,1 Onbekend 0,2 Totaal 100,0 leerlingen in de onderwijsvorm 87,5 12,2 0,2 100,0-20-
Onderwijs en vorming Deelname secundair onderwijs (vervolg) Kunstsecundair onderwijs (KSO) Thuistaal Brussels Hoofdstedelijk Vlaams leerlingen in de onderwijsvorm leerlingen in de onderwijsvorm Nederlands 50,4 Niet Nederlands 49,6 Onbekend 0,0 Totaal 100,0 Beroepssecundair onderwijs (BSO) leerlingen in de onderwijsvorm 91,1 8,3 0,7 100,0 Thuistaal Brussels Hoofdstedelijk Vlaams leerlingen in de onderwijsvorm leerlingen in de onderwijsvorm Nederlands 17,3 Niet Nederlands 82,2 Onbekend 0,6 Totaal 100,0 leerlingen in de onderwijsvorm 77,0 22,6 0,4 100,0 Onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers (OKAN) Thuistaal Brussels Hoofdstedelijk Vlaams leerlingen in de onderwijsvorm leerlingen in de onderwijsvorm Nederlands 0,5 Niet Nederlands 86,1 Onbekend 13,4 Totaal 100,0 leerlingen in de onderwijsvorm 1,2 90,0 8,8 100,0 Deeltijds beroepssecundaironderwijs Thuistaal Brussels Hoofdstedelijk Vlaams leerlingen in de onderwijsvorm leerlingen in de onderwijsvorm Nederlands 1 16,7 11,9 Niet Nederlands 3 50,0 79,0 Onbekend 2 33,3 9,1 Totaal 6 100,0 100,0 leerlingen in de onderwijsvorm 71,9 25,2 2,9 100,0-21-
Onderwijs en vorming Schoolse vertraging lager en secundair onderwijs leerlingen in het gewoon lager en het gewoon secundair onderwijs woonachtig in de gemeente met minstens 2 jaar schoolse vertraging, naar thuistaal in 2016-2017 Bron: Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming Lager onderwijs Thuistaal Brussels Hoofdstedelijk leerlingen met minstens 2 jaar schoolse vertraging leerlingen per thuistaal leerlingen per thuistaal Nederlands 0 0,0 0,9 Niet Nederlands 1 0,6 2,0 Vlaams % t.o.v. totaal aantal leerlingen per thuistaal 0,4 3,8 Secundair onderwijs Thuistaal Brussels Hoofdstedelijk leerlingen met minstens 2 jaar schoolse vertraging leerlingen per thuistaal leerlingen per thuistaal Nederlands 4 8,3 8,7 Niet Nederlands 2 2,4 13,8 Vlaams % t.o.v. totaal aantal leerlingen per thuistaal 3,2 15,5-22-
Onderwijs en vorming Vroegtijdige schoolverlaters leerlingen dat vroegtijdig de school verlaat woonachtig in de gemeente, naar thuistaal in 2015-2016 Bron: Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming Thuistaal Brusselse gemeenten Brussels Hoofdstedelijk vroegtijdige schoolverlaters (vsv) % t.o.v. aantal vsv en gekwalificeerden % t.o.v. aantal vsv en gekwalificeerden % t.o.v. aantal vsv en gekwalificeerden Nederlands 3 42,9 14,8 14,8 Niet Nederlands 1 12,5 23,2 23,2-23-
Onderwijs en vorming Deelname volwassenenonderwijs cursisten in het volwassenenonderwijs woonachtig in de gemeente, naar nationaliteitsgroep (*) in 2016-2017 Bron: Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming Brussels Hoofdstedelijk Vlaams cursisten cursisten cursisten België 162 56,2 38,3 West- en Noord-EU15 25 8,7 7,7 Zuid-EU15 9 3,1 8,3 EU13 26 9,0 8,5 Europa niet-eu 9 3,1 2,7 Turkije en Maghreb 7 2,4 9,0 Andere landen 50 17,4 25,5 Totaal 288 100,0 100,0 72,1 2,2 2,0 4,7 1,5 3,3 14,1 100,0 (*) Op basis van huidige nationaliteit van de cursist. -24-
Sociale bijstand Welzijn en armoede Aandeel personen dat een (equivalent) leefloon ontvangt (in %) naar herkomstgroep (*) in 2016 Bron: Datawarehouse AM&SB, KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Herkomstgroep Brussels Hoofdstedelijk België 1,0 1,2 Totaal EU 1,0 1,7 - West- en Noord-EU15 0,7 1,1 - Zuid-EU15 1,2 1,5 - EU13 2,0 2,6 Totaal niet-eu 5,2 6,5 - Europa niet-eu 4,4 7,2 - Turkije en Maghreb 5,0 4,8 - Andere landen 5,4 9,3 (*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders. -25-
Participatie Deelname aan verkiezingen personen met vreemde nationaliteit dat zich als kiezer heeft ingeschreven bij de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2018 en aandeel van de ingeschreven kiezers ten opzichte van het aantal potentiële kiezers, naar nationaliteitsgroep (*) Bron: ADIB, bewerking Statistiek Vlaanderen Totaal Totaal % t.o.v. aantal potentiële kiezers Brussels Hoofdstedelijk % t.o.v. aantal potentiële kiezers 934 26,0 17,3 Nationaliteitsgroep Brussels Hoofdstedelijk % t.o.v. aantal potentiële kiezers per nationaliteitsgroep % t.o.v. aantal potentiële kiezers per nationaliteitsgroep EU 839 27,4 16,8 Niet-EU 95 18,0 19,3 Evolutie van % totaal aantal ingeschreven kiezers t.o.v. totaal aantal potentiële kiezers (2006=100) 124 120 Gemeente Brussel Hoofdstedelijk 116 112 108 104 100 96 2006 2012 2018 (*) Op basis van de huidige nationaliteit van de kiezer. -26-