Serie reptielen Geelwangschildpad Trachemys scripta troosti Geelwangschildpadden zijn erg populair als huisdier. Deze koudbloedige dieren worden vaak gekocht wanneer ze nog klein zijn. Ze kunnen echter 30 centimeter groot worden en dit stelt eisen aan de huisvesting. Ze zijn gewend aan een subtropisch klimaat. Het zijn alleseters en ze vervuilen hun leefomgeving snel. Als u overweegt om een geelwangschildpad als huisdier te kopen, is het belangrijk dat u zich van tevoren goed laat informeren. Deze huisdierenbijsluiter is hierbij een hulpmiddel. Juli 2009
Verschillende varianten Een geelwangschildpad heeft twee gele strepen op de wangen. De buik heeft veel donkerbruine vlekken. Een geelwangschildpad wordt tussen de 12 en 30 cm groot. Het mannetje is kleiner dan het vrouwtje, met langere nagels en een langere, dikkere staart. Het schild is bruin van kleur. Jongere dieren hebben een opvallende tekening op het schild. Deze vervaagt wanneer ze ouder worden. De geelwangschildpad wordt regelmatig gekruist met de geelbuikschildpad. Deze heeft een S-vormige gele streep aan de zijkant van de kop, en nauwelijks tot geen vlekken op de buik. Kruisingen tussen de geelwang- en geelbuikschildpad hebben vaak kenmerken van beide soorten. Natuurlijk gedrag Geelwangschildpadden zijn koudbloedige dieren. Deze reptielen komen voornamelijk voor in de zuidelijke staten van de Verenigde Staten, waar een subtropisch klimaat heerst en de temperatuur niet onder de 18 C komt. Ze leven in moerassige gebieden, meren en beken met stromend water. Geelwangschildpadden kunnen zich zowel op het land als in het water voortbewegen. Ze communiceren door aanrakingen en trillingen, en kunnen goed zien en ruiken. Ze houden geen winterslaap maar een winterrust. Geelwangschildpadden zijn overdag actief, s avonds slapen ze in het water. Huisvesting Een volwassen koppel geelwangschildpadden heeft een tochtvrije huisvesting nodig van minimaal 120 x 50 x 50 cm, met een waterdiepte van minimaal 40 cm. Het aquarium bestaat voor ongeveer een kwart tot een derde uit landgedeelte. Het landgedeelte moet makkelijk te bereiken zijn, geen scherpe randen hebben, en goed droog zijn. Een vrouwtje heeft een zandgedeelte nodig om eieren te kunnen leggen. Als bodem voor het watergedeelte kunt u bijvoorbeeld zand en steentjes gebruiken. Planten worden opgegeten, daarom zijn veel aquaria zonder beplanting. Schildpadden vervuilen hun leefomgeving snel. Daarom moet u het aquarium goed schoonhouden. Gebruik voor het water een goede pomp met filter. Het water moet een temperatuur hebben tussen de 24 en 28 C. In de winter is de watertemperatuur 2 à 3 graden lager dan in de zomer, maar ze mag nooit onder de 18 C komen. De luchttemperatuur moet ongeveer 2 C hoger zijn. Gebruik een warmtelamp op het landgedeelte. Bij weinig zonlicht is een UV-B lamp nodig voor de aanmaak van vitamine D3. Let op dat de schildpadden zich niet aan de lampen kunnen branden en zorg dat er ook voldoende schaduwplaatsen zijn. Doe de lampen uit zodra het buiten donker wordt, om een natuurlijk ritme na te bootsen. Plaats het aquarium in een rustig gedeelte van de kamer. Het is mogelijk om geelwangschildpadden s zomers in een buitenvijver te houden. Houd deze tropische dieren in andere jaargetijden niet buiten. U loopt dan een groot risico dat uw schildpadden zich niet prettig voelen, of zelfs doodgaan van de kou. Een geelwangschildpad kan prima alleen leven. U kunt meerdere geelwangschildpadden samenhouden wanneer ze niet te erg van grootte verschillen. Als dat wel het geval is kunnen ze elkaar beschadigen. Houd geen verschillende soorten waterschildpadden bij elkaar. Als u vissen in hetzelfde aquarium wilt houden als waarin u uw 2
geelwangschildpad wilt huisvesten, dan hebben de vissen een grote kans opgegeten te worden door de schildpad. Wees hiermee dus voorzichtig. Verzorgen en hanteren Draai schildpadden nooit om. Dit kan tot draaiing van de darmen leiden. Schildpadden kunt u voorzichtig optillen door ze vast te houden aan het schild bij de achterpoten. Schildpadden kunnen krabben en bijten, een volwassen schildpad kan een vinger afbijten. Een schildpaddenverblijf bevat veel bacteriën, bijvoorbeeld de op mensen overdraagbare Salmonella bacterie. Let er daarom op dat u geen water uit het aquarium binnenkrijgt, en was altijd uw handen als u met het dier of het verblijf in aanraking bent gekomen. Voeding De geelwangschildpad is een alleseter. In een dierenspeciaalzaak kunt u schildpaddenvoeding kopen, bestaande uit gedroogde vliegen en larven. Dit bevat echter niet genoeg vitamines om als volledig voer te gebruiken. Voeg daarom extra vitamines toe aan het eten. Variatie in voeding bevordert de gezondheid en levensduur. U kunt een schildpad vlees, vis, gevogelte, insecten en kattenbrokken geven. Daarnaast eet een schildpad ook (water)planten en groenten zoals tomaat, andijvie en boerenkool. Sla kan diarree veroorzaken, en hondenvoer is ook niet goed voor de geelwangschildpad. Eierschalen en sepiaschelpen zorgen ervoor dat uw schildpadden voldoende kalk binnenkrijgen. Jonge geelwangschildpadden kunt u dagelijks eten geven. Dieren vanaf de leeftijd van een half jaar voert u drie tot vier keer per week, en dieren ouder dan ongeveer twee jaar kunt u tweemaal per week voeren. Voer s ochtends, zodat de schildpad de hele dag heeft om het eten te verteren. Actievere dieren hebben meer voedsel nodig. Let wel op dat ze niet te dik worden. Geelwangschildpadden hebben water nodig om hun voer door te slikken. Voer ze daarom altijd in het water. Tijdens de wintermaanden is het dier minder actief, voer dan ook minder. Van jong tot volwassen dier Mannetjes zijn geslachtsrijp op een leeftijd van ongeveer drie tot vijf jaar, vrouwtjes als ze vijf tot zeven jaar zijn. Na de paring kan het vrouwtje het sperma bewaren, soms worden de eieren pas maanden later gelegd. Een vrouwtje kan meerdere legsels per jaar hebben. Het aantal eieren varieert tussen 5 en 25 stuks. Na 60 tot 80 dagen komen de eieren uit. De pasgeboren schildpadden zijn ongeveer drie centimeter lang. In het eerste jaar groeien ze gemiddeld drie centimeter. Geelwangschildpadden kunnen een leeftijd van 30 tot 40 jaar bereiken. De levensduur wordt ondermeer beïnvloed door de huisvesting en de voeding. Ziekten en erfelijke aandoeningen Geelwangschildpadden kunnen last hebben van parasieten zoals Salmonella en wormen. Een veel voorkomende ziekte is longontsteking, ontstaan door bacteriën, wormen, kou of tocht. Dit begint met een verkoudheid, die u kunt herkennen aan belletjes op de neus. Bij longontsteking kan de schildpad scheef gaan zwemmen. Andere veel voorkomende aandoeningen zijn schildrot, oogontsteking, en schildafwijkingen door bijvoorbeeld vitaminen- en mineralentekort. Vrouwtjes kunnen altijd eieren leggen, ook zonder mannetje. Wanneer het vrouwtje de eieren 3
niet kan leggen, kan ze last van legnood krijgen. Raadpleeg bij twijfel uw dierenarts. Benodigde ervaring Voor het op een verantwoorde wijze houden van dit huisdier is geen specifieke ervaring nodig. Zorg wel dat u zich van tevoren goed informeert. Kosten U kunt een geelwangschildpad kopen bij een gespecialiseerde fokker, reptielenof dierenspeciaalzaak. Als u een geelwangschildpad wilt gaan houden, moet u niet alleen rekening houden met de kosten voor de schildpad zelf, maar ook met kosten voor een aquarium en de inrichting ervan. Een aquariumbak voor een volwassen geelwangschildpad koopt u voor ongeveer 100 tot 200 euro, exclusief inrichting. Daar komen dan nog kosten bij voor de aanschaf van ondermeer een pompen filtersysteem en lampen. Bij elkaar moet u aan 300 tot 600 euro denken voor uw ingerichte aquarium. De terugkerende kosten bestaan in hoofdzaak uit uitgaven voor voer. Daarnaast kunt u voor kosten komen te staan als uw dier onverhoopt ziek wordt. Bijzonderheden Let bij aanschaf van een geelwangschildpad op de volgende zaken: een gezonde geelwangschildpad heeft geen beschadigingen, is actief, moet goed en recht zwemmen, en kijkt helder en alert uit de ogen. U kunt het beste kiezen voor nakweek. Dieren die hier gekweekt zijn dragen minder ziekten bij zich, hebben minder last van stress en zijn daardoor gezonder. Laat kinderen nooit alleen met huisdieren! 4
Kijk voor de meest recente informatie op Het LICG is hét informatiepunt voor het houden van huisdieren. Deze stichting geeft onafhankelijke en betrouwbare informatie over het op een verantwoorde wijze kopen en verzorgen van huisdieren. Deze informatie is op de meest recente inzichten gebaseerd en wordt bovendien wetenschappelijk getoetst. Door het bieden van informatie en het organiseren van campagnes, levert het LICG een bijdrage aan verbetering van de gezondheid en het welzijn van huisdieren in Nederland. 5