Nederlandse Ontwerp praktijkrichtlijn NPR 2576 Functiebehoud bij brand - Richtlijn voor transmissiewegen Publicatie uitsluitend voor commentaar Circuit integrity under fire conditions - Guideline for transmission paths Commentaar vóór 2014-09-01 Zal vervangen NPR 2576:2005 juli 2014 ICS 13.220.20 Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. Normcommissie 351 086 "Brandmeldsystemen" THIS PUBLICATION IS COPYRIGHT PROTECTED DEZE PUBLICATIE IS AUTEURSRECHTELIJK BESCHERMD Apart from exceptions provided by the law, nothing from this publication may be duplicated and/or published by means of photocopy, microfilm, storage in computer files or otherwise, which also applies to full or partial processing, without the written consent of the Netherlands Standardization Institute. The Netherlands Standardization Institute shall, with the exclusion of any other beneficiary, collect payments owed by third parties for duplication and/or act in and out of law, where this authority is not transferred or falls by right to the Reproduction Rights Foundation. Auteursrecht voorbehouden. Behoudens uitzondering door de wet gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van het Nederlands Normalisatie-instituut niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van fotokopie, microfilm, opslag in computerbestanden of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking. Het Nederlands Normalisatie-instituut is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor verveelvoudiging te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden, voor zover deze bevoegdheid niet is overgedragen c.q. rechtens toekomt aan de Stichting Reprorecht. Although the utmost care has been taken with this publication, errors and omissions cannot be entirely excluded. The Netherlands Standardization Institute and/or the members of the committees therefore accept no liability, not even for direct or indirect damage, occurring due to or in relation with the application of publications issued by the Netherlands Standardization Institute. Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kunnen fouten en onvolledigheden niet geheel worden uitgesloten. Het Nederlands Normalisatie-instituut en/of de leden van de commissies aanvaarden derhalve geen enkele aansprakelijkheid, ook niet voor directe of indirecte schade, ontstaan door of verband houdend met toepassing van door het Nederlands Normalisatie-instituut gepubliceerde uitgaven. 2014 Nederlands Normalisatie-instituut Postbus 5059, 2600 GB Delft Telefoon (015) 2 690 390, Fax (015) 2 690 190
Inhoud Voorwoord... 3 1 Onderwerp en toepassingsgebied... 5 2 Verwijzingen... 5 3 Termen en definities... 6 4 Kabelsysteemoplossingen met functiebehoud... 7 4.1 Algemeen... 7 4.2 Systeemcomponenten... 7 4.3 Onderlinge uitwisselbaarheid van de systeemcomponenten... 7 5 Kabels met functiebehoud... 9 5.1 Voorwaarden functiebehoud... 9 5.2 Dimensionering voedingskabels met functiebehoud... 9 5.3 Kabels met functiebehoud in combinatie met niet-automatische sprinklerinstallaties... 9 6 Kabeldraagsystemen met functiebehoud... 9 6.1 Functiebehoudbeugels... 9 6.2 Functiebehoudkabelgoten, -draadgoten en -ladderbanen... 9 6.3 Kabeldraagsystemen met functiebehoud in niet-gecertificeerde opstelling... 10 6.4 Ondersteuningen bij brandwerende doorvoeringen van functiebehoudsystemen van meer dan 3,5 m... 10 7 Bevestigingsmateriaal met functiebehoud... 12 8 Functiebehoudaccessoires... 12 8.1 Algemeen... 12 8.2 Schakel-en-verdeelkasten... 12 9 Montage van kabelsystemen... 12 9.1 Bedreiging functiebehoud... 12 9.2 Ondergronden... 12 10 Bouwkundige oplossingen... 13 10.1 Algemeen... 13 10.2 Kabel in de grond (voorbeeld)... 13 10.3 Kabel in horizontale constructies (voorbeeld)... 14 10.4 Kabel in verticale constructies (voorbeelden)... 14 10.5 Kabel in brandwerend afgescheiden ruimte/brandveilig tracé (voorbeelden)... 17 10.6 Overgangen tussen beschermingswijzen... 17 10.7 Bestaande bouw/verbouwing... 17 11 Technische oplossingen... 18 11.1 Ringleiding/redundante technieken... 18 11.2 Fail-safe -circuit... 19 11.3 Houdfunctie... 20 11.4 Functiebehoud door sprinklerinstallaties... 21 12 Rapport van oplevering... 22 12.1 Algemeen... 22 12.2 Mutaties na oplevering en certificering... 22 Bijlage A Aanduiding functiebehoud op sticker... 23 Bijlage B Overzicht toegepaste FB-kabelsysteemoplossingen... 24 Bijlage C Overzicht toegepaste bouwkundige oplossingen... 26 Bijlage D Overzicht toegepaste technische oplossingen... 27 Bijlage E Certificering en inspectie... 28 Bijlage F Checklist functiebehoud volgens NPR 2576... 30 Bijlage G en van montagesystemen met functiebehoud... 31 Bijlage H en van ringleidingen... 37 2
Voorwoord In verschillende normen worden prestatie-eisen gesteld aan transmissiewegen. Een van deze prestatieeisen is het behoud van de transmissieweg in geval van brand. Na het (opnieuw) uitkomen van NEN 2535+C1, NEN 2575:reeks, NPR 6095 deel 1 en 2, kwamen steeds meer vragen los over hoe een transmissieweg kan voldoen aan de gestelde prestatie-eis, welke alternatieven er mogelijk zijn en vooral ook hoe een en ander kan worden gecontroleerd. Dit is van groot belang bij het certificeren van dergelijke installaties. De noodzaak tot het aanpassen van de Nederlandse praktijkrichtlijn uit 2005 ontstond door voortschrijdend inzicht en ontwikkelingen m.b.t. het functiebehoud van transmissiewegen bij brand. Om deze reden is onder verantwoordelijkheid van de normcommissie 353 086 Brandmeldsystemen een werkgroep samengesteld met als opdracht NPR 2576 voor functiebehoud aan de actuele stand der techniek aan te passen. Op het ogenblik van publicatie van het NPR-ontwerp was de werkgroep als volgt samengesteld: F. Belderok (voorzitter) Chubb Fire & Security, Amsterdam M. van Asselt Vega Projects International, Valkenswaard Th. Bruijnse Bruijnse Advies, Castricum W. Derksen Bureau Derksen Safety & Security, Kesteren E. Douma Cable Masters BV, Den Haag J. Fleuren Eldra, Ittervoort F. van den Heuvel Niedax, Wijchen A. Jansen Bavel Techniek, Vught A. van de Kerkhof R2B, Zaltbommel R. Kok Maskate BV, Uithoorn P. Konijn A. van der Hof Kabelfabriek BV, Roosendaal M. van der Krabben HCPS, HC Groep, Waalwijk M. de Nier Legrand Nederland BV, Boxtel B. Pfaff BOOA BV, Uden E. van Schooten Spelsberg BV, Wijchen J. Schutten Prysmian Group, Amsterdam E. Taling Dätwyler Cables GmbH, Dronten F. Verhees Legrand Nederland BV, Boxtel R. Verheul Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond, Rotterdam J. Vrancken Cable Masters BV, Den Haag W. Wegstra Hemmink BV, Zwolle M. Wijbrands Uneto-VNI, Zoetermeer M. Mergeay (secretaris) Nederlands Normalisatie-instituut (NEN), Delft 3
De in deze ontwerppraktijkrichtlijn weergegeven onderwerpen zijn bedoeld als een aanvulling op de verwijzingen in de diverse normen en richtlijnen op het gebied van functiebehoud. Eisen die in de diverse normen zijn omschreven, blijven van kracht en kunnen niet worden overstemd door deze praktijkrichtlijn. Commentaar op dit ontwerp kan vóór 1 september 2014 worden ingediend via normontwerpen.nen.nl. 4
Functiebehoud bij brand Richtlijn voor transmissiewegen 1 Onderwerp en toepassingsgebied Deze Nederlandse praktijkrichtlijn geeft uitvoeringsmogelijkheden van transmissiewegen met functiebehoud bij brand en installatievoorschriften voor kabel met functiebehoud bij brand. In de brandbeveiligingsregelgeving wordt in bepaalde situaties van transmissiewegen geëist dat zij functiebehoud hebben. Een transmissieweg is gedefinieerd als een verbinding tussen installatieonderdelen (de behuizing van onderdelen), die dient voor overdracht van informatie en/of energie. Afhankelijk van de toepassing van de transmissieweg is functiebehoud vereist gedurende 30, 60, 90 of 120 min. Het doel van functiebehoud is dat er bij brand gedurende de voorgeschreven tijd geen functionaliteit uitvalt van aangesloten componenten door verstoring van de transmissieweg. Dit is vooral van toepassing bij installaties die ten behoeve van de tijdige ontvluchting van aanwezigen en inzet van de brandweer in een gebouw worden aangebracht. De prestatie-eisen ten aanzien van het functiebehoud van transmissiewegen in de brede zin van het woord behoren te worden bepaald aan de hand van de normen die voor de desbetreffende installaties zijn vastgesteld. In deze NPR worden uitvoeringstechnische aspecten van het functiebehoud met een eis van 30, 60, 90 of 120 min beschreven. 2 Verwijzingen De volgende documenten waarnaar is verwezen zijn onmisbaar voor de toepassing van dit document. Bij gedateerde verwijzingen is alleen de aangehaalde versie van toepassing. Bij ongedateerde verwijzingen is de laatste versie van het document (met inbegrip van wijzigings- en correctiebladen) waarnaar is verwezen van toepassing. NEN 1010+C1 Veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties NEN 2535+C1 Brandveiligheid van gebouwen Brandmeldinstallaties Systeem- en kwaliteitseisen en projectierichtlijnen NEN 2575:reeks Brandveiligheid van gebouwen Ontruimingsalarminstallaties Systeem- en kwaliteitseisen en projectierichtlijnen NPR 5310+A5 Nederlandse praktijkrichtlijn bij NEN 1010 NEN 6069 NPR 6095-1 NPR 6095-2 NEN-EN 1363-1 (en) Beproeving en klassering van de brandwerendheid van bouwdelen en bouwproducten Rookbeheersingssystemen Deel 1: Richtlijnen voor het ontwerpen en installeren van RWA-installaties en rookbeheersingssystemen in parkeergarages Rookbeheersingssystemen Deel 2: Richtlijnen voor het ontwerpen en installeren van overdrukinstallaties Bepaling van de brandwerendheid Deel 1: Algemene eisen NEN-EN 12845+A2+NEN 1073 Vaste brandblusinstallaties Automatische sprinklerinstallaties Ontwerp, installatie en onderhoud NEN-EN 50200 (en) Method of test for resistance to fire of unprotected small cables for use in emergency circuits (in voorbereiding) 5
NEN-EN 50362 (en) NEN-EN-ISO/IEC 17020 (en) Beproevingsmethode voor het functiebehoud bij brand van nietbeschermde dikke sterkstroom- en stuurstroomkabels voor gebruik in noodcircuits Conformity assessment General criteria for the operation of various types of bodies performing inspection NEN-EN-IEC 61034-1 NEN-EN-IEC 61034-2 Rookdichtheidsmeting bij verbranding van elektrische leidingen onder gedefinieerde omstandigheden Deel 1: Beproevingsinrichting Rookdichtheidsmeting bij verbranding van elektrische leidingen onder gedefinieerde omstandigheden Deel 2: Beproevingsprocedure en -eisen NEN-EN-IEC 61439-1 Laagspanningsschakel-en-verdeelinrichtingen Deel 1: Algemene regels DIN 4102-12 Brandverhalten von Baustoffen und Bauteilen Teil 12: Funktionserhalt von elektrischen Kabelanlagen Anforderungen und Prüfungen DIN-EN-ISO 898-1 BS 6387 ISSO 93 ISSO 809 Mechanische Eigenschaften von Verbindungselementen aus Kohlenstoffstahl und legiertem Stahl Circuit Integrity Under Fire Conditions Apparatus Brandveilige bekabeling Brandveilige doorvoeringen Publicatie Brandweer NL SBR VAS Handboek Brandbeveiligingsinstallaties Handreiking brandveiligheid in hoge gebouwen Voorschrift Automatische Sprinklerinstallaties 3 Termen en definities Voor de toepassing van deze norm gelden de volgende termen en definities. 3.1 functiebehoud FB het blijven functioneren van de desbetreffende installatie of het installatieonderdeel na het uitbreken van een brand, gedurende de voorgeschreven periode (30, 60, 90 of 120 min) 3.2 kabel met functiebehoud kabel die, zoals blijkt uit een certificaat of een beproevingsrapport, aan de voorgeschreven brandproeven volgens NEN-EN 50200/NEN-EN 50362 en DIN 4102-12 heeft voldaan OPMERKING Dit betekent dat conform de gevraagde prestatie-eis er bij brand geen sluiting/onderbreking is en de elektrische en datatransmissie- eigenschappen blijven voldoen aan de vooraf gestelde eisen. 6
3.3 standaardkabel kabel die geen speciaal kenmerk bezit van functiebehoud 3.4 transmissieweg verbinding tussen installatieonderdelen die dient voor overdracht van informatie en/of energie OPMERKING Een verbinding kan op meer manieren tot stand worden gebracht. en zijn kabel met daarin kopergeleiders of glasvezel, maar ook draadloos door een radiografische verbinding. Vo 3.5 vuurbelasting, geringe vuurbelasting van minder dan 500 MJ/m2 [Bron: Bouwbesluit 2012] 4 Kabelsysteemoplossingen met functiebehoud 4.1 Algemeen or Kabelsystemen kunnen als functiebehoudend worden aangemerkt indien zij: voldoen aan de gestelde prestatie-eis; zijn gecertificeerd volgens de geldende normen voor functiebehoud uit 4.2 (afzonderlijke onderdelen behoren in dat geval van metaal of halogeenvrije kunststof te zijn). be ev Pr Functiebehoud-kabelsystemen behoren te zijn gemonteerd op een ondergrond die ten minste voldoet aan dezelfde prestatie-eis. De component met de laagste classificatie bepaalt de prestatie-eis van het hele kabelsysteem. 4.2 Systeemcomponenten iew VOORBEELD Kabel met 30 min functiebehoud en draagsysteem met 90 min functiebehoud resulteert in een systeem met 30 min functiebehoud. Functiebehoud-kabelsystemen bestaan uit systeemcomponenten die samen een functiebehoudsysteem vormen: eld kabels met functiebehoud gecertificeerd volgens DIN 4102-12 en NEN-EN 50200, of DIN 4102-12 en NEN-EN 50362; kabeldraagsystemen met functiebehoud conform DIN 4102-12; bevestigingsmaterialen met functiebehoud gecertificeerd volgens NEN-EN 1363-1 of DIN 4102-12, of voorzien van ETA-keuring; functiebehoudaccessoires met certificaat getest volgens DIN 4102-12. 4.3 Onderlinge uitwisselbaarheid van de systeemcomponenten 4.3.1 Algemeen De verschillende systeemcomponenten van een functiebehoud-kabelsysteem zijn onderling uitwisselbaar, indien zij zijn gecertificeerd volgens in 4.2 genoemde normen. Per systeemcomponent behoort rekening te worden gehouden met de volgende voorwaarden. 7
4.3.2 Uitwisselbaarheid kabels Hier behoort rekening te worden gehouden met de voorwaarden die zijn opgegeven door de leverancier. 4.3.3 Uitwisselbaarheid kabeldraagsystemen 4.3.3.1 Beugels De combinatie van beugels en kabels is onderling uitwisselbaar indien deze getest is met ten minste dezelfde beugelafstanden en gewichten. 4.3.3.2 Kabelgoten, draadgoten en ladderbanen De combinatie van kabeldraagsystemen en kabels is onderling uitwisselbaar indien deze getest is met dezelfde ophangafstanden en gewichten met als maximum een afstand van 1 500 mm en 20 kg/m. Indien grotere ondersteuningsafstanden worden gebruikt is er geen onderlinge uitwisselbaarheid van de subgroepen mogelijk, en behoort het kabeldraagsysteem conform het bijhorende testcertificaat (MPA 1) ) te worden gemonteerd. Het maximale kabelgewicht (opgegeven door de leverancier van de kabeldraagsystemen) behoort te allen tijde te worden gerespecteerd. Vermindering van de ophangafstand geeft geen aanleiding tot verhoging van de maximale kabellast. VOORBEELD Indien het kabeldraagsysteem met functiebehoud is getest op een afstand van 1 250 mm behoort deze te worden gerespecteerd. Het systeem mag niet op 1 500 mm worden ondersteund, ook als de kabels wel een soortgelijke test hebben doorstaan. Wanneer leverancier A een kabeldraagsysteem heeft getest met kabels van leverancier B volgens genoemde normen in 4.2, dan mag: het kabeldraagsysteem van leverancier A met kabels van elke andere leverancier worden gebruikt die zijn gecertificeerd volgens NEN-EN 50200 en DIN 4102-12, of NEN-EN 50362 en DIN 4102-12 met ten minste dezelfde classificatie; de kabels van leverancier B worden gebruikt met kabeldraagsystemen van elke andere leverancier die zijn gecertificeerd volgens DIN 4102-12 met ten minste dezelfde classificatie. 4.3.4 Uitwisselbaarheid van bevestigingssystemen Bevestigingssystemen (ankers) van de verschillende leveranciers kunnen worden toegepast indien zij voldoen aan de in 4.2 gestelde eisen en ten minste dezelfde classificatie hebben als de producten van de andere subgroepen. 4.3.5 Uitwisselbaarheid van accessoires Functiebehoudaccessoires van de verschillende leveranciers kunnen worden toegepast indien zij voldoen aan de in 4.2 gestelde eisen en ten minste dezelfde classificatie hebben als de producten van andere subgroepen. Het gewicht van de functiebehoudaccessoires toegepast in kabeldraagsystemen behoort te worden meegenomen zoals in 8.1 is aangegeven. 1) MPA: Materialprüfungsamt. 8
5 Kabels met functiebehoud 5.1 Voorwaarden functiebehoud Een voedingskabel/signaalkabel heeft functiebehoud indien er geen sluiting/onderbreking ontstaat bij brand. Een signaal/datakabel (koper/glas) heeft functiebehoud indien er geen sluiting/onderbreking is en de transmissie-eigenschappen blijven voldoen aan de door de fabrikant van de apparatuur vooraf gestelde eisen. Kabels met functiebehoud met aders 1,5 mm2 behoren mechanisch beschermd te zijn. Vo Alle kabels in een functiebehoud-kabelsysteem behoren halogeenvrij (mbzh/ls0h) te zijn. Kabels met functiebehoud en standaard halogeenvrije kabels mogen in hetzelfde functiebehoudkabelsysteem worden geplaatst, mits deze fysiek zijn gescheiden van elkaar en bij eventueel kruisen elkaar nooit raken. 5.2 Dimensionering voedingskabels met functiebehoud or Schriftelijk moet worden aangetoond dat met het dimensioneren van voedingskabels aan gestelde functiebehoudeisen wordt voldaan. Hierbij kan gebruik worden gemaakt van bijvoorbeeld de ISSOpublicatie 93, Brandveilige bekabeling. 5.3 Kabels met functiebehoud in combinatie met niet-automatische sprinklerinstallaties be ev Pr Indien functiebehoud-kabelsystemen worden gebruikt in combinatie met niet-automatische sprinklersystemen behoren de kabels met functiebehoud aanvullend te zijn gecertificeerd volgens een van de volgende normen: NEN-EN 1363-1, NEN-EN-IEC 61034-1, NEN-EN-IEC 61034-2, BS 6387. 6 Kabeldraagsystemen met functiebehoud iew 6.1 Functiebehoudbeugels eld Van de bevestigingsafstanden zoals bedoeld in NEN 1010+C1 mag worden afgeweken mits de fabrikant kan garanderen (aantonen met certificaten van een onafhankelijke geaccrediteerde keuringsinstantie) dat, als het systeem op de voorgeschreven wijze wordt toegepast, dit systeem niet alleen tijdens brand maar ook gedurende de levensduur van de kabels aan de bepalingen van NEN 1010+C1 voldoet. Indien functiebehoudbeugels met buizen worden toegepast, behoren de buizen uit staal of halogeenvrije kunststof te bestaan. 6.2 Functiebehoudkabelgoten, -draadgoten en -ladderbanen Het plaatsen van deksels op kabeldraagsystemen met functiebehoud is toegelaten mits deze optie wordt genoemd in het certificaat (MPA) van de leverancier. Het plaatsen van scheidingsschotten is toegelaten mits deze optie wordt genoemd in het certificaat (MPA) van de leverancier. Thermisch verzinkte en gelakte kabeldraagsystemen zijn toegelaten mits deze optie wordt genoemd in het certificaat (MPA) van de leverancier. Het lakken van kabeldraagsystemen is alleen toegelaten met siliconenvrije en halogeenvrije coatings op waterbasis. In bijlage G zijn als voorbeeld enkele afbeeldingen van kabeldraagsystemen met functiebehoud opgenomen. 9
Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214 2600 WB Delft NEN Standards Products & Services Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft Ja, ik bestel ex. NPR 2576:2014 Ontw. nl Functiebehoud bij brand - Richtlijn voor transmissiewegen 36.00 T (015) 2 690 390 F (015) 2 690 271 www.nen.nl/normshop Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via www.nen.nl/normshop Gratis e-mailnieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze e-mailnieuwsbrieven. www.nen.nl/nieuwsbrieven Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V E-mail Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: 015 2 690 271 E-mail: klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2018, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon 015 2 690 391, dagelijks van 8.30 tot 17.00 uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: www.nen.nl/leveringsvoorwaarden. LEREN, WERKEN EN GROEIEN MET NEN preview - 2018