SECUNDAIR ONDERWIJS Onderwijsvorm: TSO Graad: Derde graad Jaar: eerste en tweede leerjaar Studiegebied: Mechanica elektriciteit FUNDAMENTEEL GEDEELTE Optie(s): Elektrische installatietechnieken Vak(ken): PV Praktijk / stages elektriciteit 1 ste lj 2 de lj 6 lt/w 8 lt/w Vakkencode: IT-e Leerplannummer: 2002/306 (vervangt 97032) Nummer Inspectie: 2002/54//1/N/SG/1/III/ /D/
TSO 3de graad ELEKTRISCHE INSTALLATIETECHNIEKEN 1 PV PRAKTIJK/STAGES ELEKRICITEIT (1ste jaar: 6 lestijden/week, 2de jaar: 8 lestijden/week) INHOUD Visie...2 Beginsituatie...2 Algemene doelstellingen...3 Leerplandoelstellingen / leerinhouden...4 Pedagogisch-didactische wenken en timing...8 Minimale materiële vereisten...10 Evaluatie...12 Bibliografie...15 Toelichting bij gebruik van het leerplan...16 Jaarplan...16
TSO 3de graad ELEKTRISCHE INSTALLATIETECHNIEKEN 2 PV PRAKTIJK/STAGES ELEKRICITEIT (1ste jaar: 6 lestijden/week, 2de jaar: 8 lestijden/week) VISIE In het vak praktijk elektriciteit worden vaardigheden bijgebracht die eigen zijn aan een aantal beroepen uit de sector. Hiervoor werd gebruikt gemaakt van volgende beroepsprofielen en beroepsopleidingsprofielen: residentieel elektrotechnisch installateur 1. industrieel elektrotechnisch installateur 2 bordenbouwer 3 hersteller wit- en bruingoed (gedeelte witgoed) 4 Het vak sluit aan bij het technisch vak elektriciteit, waar de noodzakelijke theoretische achtergrond wordt bijgebracht. BEGINSITUATIE De leerinhouden sluiten aan bij deze die behandeld werden in de tweede graad, optie elektrotechnie- ken. Leerlingen toegelaten tot het 1e jaar van de 3e graad optie elektrische installatietechnieken kunnen echter uit verschillende studierichtingen komen. Hierdoor kan er wat voorkennis praktijk betreft een groot verschil zijn tussen de verschillende leer- lingen. Door middel van goed gekozen oefeningen, zal de lerares/leraar bij het begin van het schooljaar meteen het niveau van de leerlingen nagaan. Mocht blijken dat er voor sommigen een bijwerking nodig is, dan zal dit hoofdzakelijk moeten gebeu- ren door inhaallessen buiten het normale lessenrooster of door binnenklasdifferentiatie. De lerares/leraar zal echter steeds zorgen voor een gestructureerde bijwerking en voor een degelijke begeleiding van de leerling. Coördinatie met collega's zal zeker noodzakelijk zijn. 1 SERV, Onderzoek naar de kwalificatiebehoeften voor residentieel elektrotechnisch installateur en VLOR, studie 185 2 SERV, Onderzoek naar de kwalificatiebehoeften voor industrieel elektrotechnisch installateur en VLOR, studie 184 3 SERV, Onderzoek naar de kwalificatiebehoeften voor bordenbouwer en VLOR, studie 151 4 SERV, Onderzoek naar de kwalificatiebehoeften voor hersteller wit- en bruingoed en VLOR, studie
TSO 3de graad ELEKTRISCHE INSTALLATIETECHNIEKEN 3 PV PRAKTIJK/STAGES ELEKRICITEIT (1ste jaar: 6 lestijden/week, 2de jaar: 8 lestijden/week) ALGEMENE DOELSTELLINGEN Bij alle leerinhouden indien toepasselijk zal de nodige aandacht besteed worden aan het correct gebruik van eenheden en symbolen; welzijn (veiligheid, hygiëne en gezondheid); milieu. Naast de "technische" vaardigheden, zal de lerares/leraar ook oog hebben voor de vereiste persoonlijkheidskenmerken: accuratesse - zorgvuldigheid doorzettingsvermogen klantgerichtheid leergierigheid precisie, kwaliteitsbewustzijn veiligheid- en milieubewustzijn zelfstandigheid zin voor orde en netheid zin voor samenwerking zin voor zelfevaluatie
TSO 3de graad ELEKTRISCHE INSTALLATIETECHNIEKEN 4 LEERPLANDOELSTELLINGEN / LEERINHOUDEN Decr. nr. De leerlingen kunnen LEERPLANDOELSTELLINGEN 1 een opgedragen taak uitvoeren met voortdurende aandacht voor welzijn, (veiligheid, gezondheid en hygiëne) en milieu. omgaan met persoonlijke beschermingsmiddelen. een eigen werkplanning maken, vertrekkend van een werkopdracht. het materiaal en gereedschap nodig voor de uitvoering van de dracht bepalen en eventuele tekorten melden. op- zorg dragen voor gereedschap, machines en meetapparatuur. materiaal uitpakken (U), visueel controleren en eventuele gebreken melden. gereedschap en materiaal volgens instructies op de werkplek slaan en beschermen. nagaan of het werk volgens de opdracht uitgevoerd kan worden en afwijkingen melden. een geschikte werkmethode en werkvolgorde bepalen. de eigen werkplek inrichten. de werkplek tijdens en na het werk opruimen. afval volgens instructies sorteren. 2 een leidingtracé uitzetten op basis van een werkopdracht. (U) sleuven maken. (U) gaten maken voor inbouwdozen. (U) doorboringen maken en afdichten. (U) inbouwdozen en centraaldozen plaatsen. (U) buizen bewerken (vaste, en voorbekabelde buizen), inwerken en bevestigen. (U) op- LEERINHOUDEN 1 Het eigen werk organiseren 2 Lichtschakelingen (U)
TSO 3de graad ELEKTRISCHE INSTALLATIETECHNIEKEN 5 Decr. nr. De leerlingen kunnen kabelgoten plaatsen. (U) LEERPLANDOELSTELLINGEN kabels leggen, inwerken en bevestigen. (U) draden in buizen trekken. (U) schakelaars en contactdozen (opbouw, inbouw en spatwaterdicht) plaatsen en aansluiten. (U) armaturen en railsystemen voor verlichting plaatsen en aansluiten. (U) de uitgevoerde schakelingen controleren, onder spanning brengen en testen. (U) fouten in die schakelingen op een gestructureerde manier opzoeken en herstellen. (U) 3 een residentiële installatie gestuurd met een domotica-systeem stalleren, aansluiten en in bedrijf stellen. in- 3 Domotica LEERINHOUDEN 4 snoeren bewerken en aansluiten. een thermostaat (eventueel buitenvoeler) plaatsen en volgens structies van de constructeur aansluiten. ineen elektrisch verwarmingstoestel volgens instructies van de constructeur monteren, installeren en aansluiten. fouten in toestellen en installatie opsporen en herstellen. 4 Elektrische verwarming Directe verwarmingstoestellen Accumulatieverwarming Gemengde elektrische verwarming Waterverwarming Gebruik van een voorkeurschakelaar (spaarboiler) 5 5 Witgoed 5.1 Toestellen installeren 5.1 de toestellen aansluiten op een bestaand aftappunt van de waterleiding via een flexibel (U) het elektriciteitsnet inbouwtoestellen inbouwen volgens de instructies van de construc- teur. (U) informatie vertrekkend van de gebruikshandleiding verstrekken omtrent het gebruik van het toestel
TSO 3de graad ELEKTRISCHE INSTALLATIETECHNIEKEN 6 Decr. nr. De leerlingen kunnen LEERPLANDOELSTELLINGEN mechanische, elektrische, elektronische (vervanging module) lingen uitvoeren. 5.2 de werking van het toestel controleren en de diagnose stellen op basis van de geregistreerde klacht en op basis van de eigen waarnemingen. herstel- 5.2 Toestellen herstellen LEERINHOUDEN 6 6 Bordenbouw 6.1 de nodige aftekeningen maken, vertrekkend van een werkopgave. gaten voor signalisatie en kabelinvoer aftekenen en maken. sloten, identificatieplaatjes, monteren. aardingen inbouwen. bordverlichting en noodverlichting inbouwen. 6.2 de montageprofielen snijden en de gaten maken, vertrekkend van een werkopgave. (U) de profielen tot een frame monteren. (U) 6.3 de maten uitzetten, vertrekkend van een werkopgave. de montageprofielen plaatsen. de draadkanalen plaatsen. de stroomrails plaatsen. de klemmen plaatsen. de componenten plaatsen. de mechanische bewerkingen visueel controleren. 6.4 bewerkingen met soepele draad uitvoeren. de bedrading aan de hand van een uitvoeringsschema uitvoeren. de verschillende soorten externe toestellen (detectoren, motoren, ) correct aansluiten door gebruik te maken van de bijgeleverde documentatie. 6.1 Kast mechanisch en elektrisch klaarmaken 6.2 Montageraam maken 6.3 Onderdelen en componenten plaatsen beveiligingsinrichtingen (noodstoprelais, ) relais contactoren nokkenschakelaars programmeerbare stuurmodules en PLC 6.4 Borden bedraden en aansluiten
TSO 3de graad ELEKTRISCHE INSTALLATIETECHNIEKEN 7 Decr. nr. De leerlingen kunnen LEERPLANDOELSTELLINGEN een PLC programmeren en aansluiten vertrekkend vanaf een reeds uitgeschreven programma. de draden nummeren en bundelen. de aansluitingen en de bedrading controleren. fouten opsporen in die schakelingen. het schema van een bestaande schakeling opnemen. de werking ervan analyseren. 7 elektropneumatische schakelingen uitvoeren. fouten opsporen en herstellen. LEERINHOUDEN 7 Elektropneumatische sturingen
TSO 3de graad ELEKTRISCHE INSTALLATIETECHNIEKEN 8 PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN EN TIMING Om tijdverlies te vermijden, zullen de praktijklessen in blokken van minimaal 2 of 3 lestijden gegeven worden. Minder dan 2 uur na elkaar is in geen geval aanvaardbaar! Omwille van coördinatie met andere vakken, kan het vak (in één leerjaar) niet verdeeld worden tus- sen verschillende leraars. Elke nieuwe oefening wordt voorafgegaan door een duidelijke uiteenzetting omtrent de toe te passen werkmethode. Deze laatste omvat minstens de bewerkingsvolgorde, de technische reglementering en de situering van de oefening als onderdeel van een in de praktijk toegepaste elektrische installatie. De leerlingen ontvangen hierbij de nodige teksten en tekeningen. Indien noodzakelijk, zal de nodige tijd besteed worden aan het correct leren gebruiken van de ver- schillende gereedschappen. Bij het verwerken van materialen of het realiseren van montageoefeningen moeten de leerlingen in de mogelijkheid gesteld worden om persoonlijk initiatief te ontwikkelen. De lerares/leraar zal elke gelegenheid te baat nemen om in de werkplaats de begrippen van veilig- heid, hygiëne en zorg voor het milieu bij te brengen. Gereedschap en materiaal moet ordentelijk en doelmatig weggeborgen worden. De werkplaats moet steeds netjes gehouden worden en in ieder geval net zijn bij het einde van de les. Er wordt geadviseerd om projectmatig te werken. In het subvak besturingstechnieken (technisch vak elektriciteit) wordt de nodige theoretische kennis bijgebracht om de verschillende leerinhouden te kunnen gebruiken in eenvoudige ontwerpen. Het technologisch aspect van de gebruikte materialen wordt behandeld in het vak technologie elektriciteit, de eigenlijke tekeningen worden gemaakt in het vak technisch tekenen, terwijl de praktische uitvoe- ring gebeurt in het vak praktijk/stages elektriciteit. Regelmatige zal een evaluatie van de coördinatie noodzakelijk zijn om de verschillende jaarplannen eventueel bij te sturen. De lerares/leraar zal de verschillende leerlingen nauwgezet volgen bij hun opdracht. Eventuele foutie- ve of gevaarlijke werkmethodes moeten meteen gecorrigeerd worden. Eventueel wordt dit klassikaal behandeld. Pedagogisch is het niet verantwoord om de leerlingen tijdens de les de leerstof of de opgaven te laten noteren. Om tijdverlies te vermijden wordt het gebruik van een goed handboek of van een door de lera- res/leraar zelf gemaakte cursus aanbevolen. Tijdens alle praktijkopdrachten, moet er over gewaakt worden dat steeds voldaan is aan alle voor- schriften betreffende welzijn (veiligheid, gezondheid en hygiëne) en milieu.
TSO 3de graad ELEKTRISCHE INSTALLATIETECHNIEKEN 9 Nr. Pedagogisch-didactische wenken Timing 1 Hier zijn een aantal vaardigheden vermeld die geleidelijk aan moet bijgebracht worden. Het is de bedoeling dat de leerling deze vaardigheden op het einde van de opleiding verworven heeft. Het is van belang hier elke les enige tijd aan te besteden en steeds te wijzen op fouten. 2 Hier zijn leerinhouden vermeld die omzeggens alle (behalve de bewerkingen in muren) in de 2de graad aan bod kwamen. Het is niet de bedoeling om dit alles hier te hernemen, maar om dit eventueel tijdens een stageperiode verder in te oefenen. 3 Deze leerinhoud is bedoeld als een eerste kennismaking met een domotica-systeem. Het is dan ook aangewezen om te beperken tot een eenvoudig systeem (eventueel met programmatie zonder pc). 4 Ook aandacht besteden aan de montage van toestellen (accumulatieverwarming) en aan het gebruik van een voorkeurrelais (bij boiler). Vooral het leren omgaan met de meegeleverde documentatie is belangrijk voor de leer- ling. 5 Zorg voor een variatie in toestellen zoals bijvoorbeeld wasmachine, vaatwasmachine, 6 Imiteer zo goed als mogelijk de montage in een werkelijke kast. * 1 w (U) 6 w 4 w 6 w 23 w Naast een correcte werking, is ook een correcte afwerking belangrijk. 7 Het is niet aangewezen om gebruik te maken van kant en klare in de handel verkrijgba- re oefenborden. 10 w Laat de leerlingen zelf enkele opstellingen maken met werkelijk materiaal. *: De opgegeven tijd is bedoeld om de leerlingen attent te maken op het belang ervan. Het inoefenen gebeurt tijdens alle praktijkopdrachten.
TSO 3de graad ELEKTRISCHE INSTALLATIETECHNIEKEN 10 MINIMALE MATERIËLE VEREISTEN 5 1 set basisgereedschap (wordt bij voorkeur door de leerling zelf aangekocht) bestaande uit: schroevendraaiers 2 tot 8 mm; kruisschroevendraaiers nr 1-2-3; geïsoleerde combinatietang; geïsoleerde zijkniptang; geïsoleerde striptang; geïsoleerde ronde bektang; geïsoleerde fijne bektang (recht of gebogen); tang voor drukverbindingen; juniorbeugelzaag; elektricienmes; lichte hamer; klein waterpas; testapparaat; rolmeter; algemeen gereedschap (aantallen afhankelijk van het aantal leerlingen): werkbanken; lichte soldeerbouten; hete luchtblazer voor krimpkous; elektrische schroevendraaier; handboormachine; tafelboormachine; universeel meettoestel; veiligheidsbrillen; vijlen; set platte steeksleutels; set ringsleutels; set inbussleutels; set boren; 5 De uitrusting en de inrichting van de lokalen, inzonderheid de werkplaatsen, de vaklokalen en de laboratoria, dienen te voldoen aan de technische voorschriften inzake arbeidsveiligheid. Inzake veiligheid is de volgende wetgeving van toepassing: Codex, ARAB AREI, Vlarem. Deze wetgeving bevat de technische voorschriften die in acht moeten genomen worden met betrekking tot de uitrusting en inrichting van de lokalen en de aankoop en het gebruik van toestellen, materiaal en materieel. Zij schrijven voor dat: duidelijke Nederlandstalige handleidingen en een technisch dossier aanwezig moeten zijn; alle gebruikers de werkinstructies en onderhoudsvoorschriften dienen te kennen en correct kunnen toepassen; de collectieve veiligheidsvoorschriften nooit mogen gemanipuleerd worden; de persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig moeten zijn en gedragen worden, daar waar de wetgeving het vereist.
TSO 3de graad ELEKTRISCHE INSTALLATIETECHNIEKEN 11 buizenklem; zelfklemmende tang; ontmanteltang voor VVB-kabel; metaalbeugelzaag; plooiveer; trekveer; 1 persluchtinstallatie Per groep leerlingen 1 PLC + programmeermogelijkheden; elektropneumatisch materiaal afhankelijk van de oefeningen; verbruiksmateriaal afhankelijk van de uitgevoerde oefeningen. De noodzakelijke aantallen zijn afhankelijk van het aantal leerlingen en van de werkorganisatie.
TSO 3de graad ELEKTRISCHE INSTALLATIETECHNIEKEN 12 EVALUATIE Onderscheid moet gemaakt worden tussen de evaluatie van het leerproces en de evaluatie van het eindproduct. Bij de procesevaluatie wordt doorlopend gepeild naar de verwerking van het leerproces, met de bedoeling dit proces zo nodig bij te sturen, zodat elke leerling op de meest effectieve manier kan leren. De klemtoon ligt hierbij duidelijk op het optimaal functioneren van de leerling. Het verloop van het proces wordt, vooraf, door de leraar uitgetekend. Zij/hij bepaalt welke de verschillende stappen zijn; welke fouten op elk moment ontoelaatbaar zijn; welke fouten kunnen gemaakt worden. Afhankelijk van het resultaat van feedback-momenten (evaluaties na elke opdracht of deelopdracht) wordt het proces verder gezet of zo nodig bijgestuurd. Om de leerling te motiveren gebeurt dit in een constructieve, positieve sfeer. Productevaluatie gebeurt op het einde van het leerproces (bijvoorbeeld na een hoofdstuk, een opdrachtenreeks, een project, een trimester...). Hierbij wordt nagegaan in hoeverre de leerling de basisdoelstellingen bereikt heeft. Elke evaluatie dient te vertrekken vanuit duidelijke en operationele doelstellingen. Zowel het proces als het product moeten op een zo objectief mogelijke manier geëvalueerd worden. De evaluatie steunt altijd op een vaardigheids- en werkanalyse die het verloop, de verantwoording en de criteria weergeeft van de opdracht. Proces- en productgericht evalueren kan vier aspecten omvatten: de denkactiviteit (bijvoorbeeld instructies lezen, aantekeningen maken, ). de motorische handelingen (bijvoorbeeld verbindingen maken, ). de praktijk-attitudes (bijvoorbeeld nauwkeurig werken, scherp waarnemen, ). de uitvoeringstijd, waarbij gestreefd wordt naar een haalbaarheid voor 90 % van de leerlingen. Bij de evaluatie zal er in ieder geval rekening gehouden worden met het feit dat het om leerlingen gaat. Onnauwkeurig werken, kleine fouten maken, moet in zekere mate aanvaardbaar zijn. Belangrijk is de evolutie. Daarom zal de lerares/leraar voortdurend de vorderingen van de leerlingen controleren. Indien nodig zal zij/hij meteen remediërend optreden. Bij het begin van iedere praktijkopdracht zal de lerares/leraar (indien nodig aan alle leerlingen afzonderlijk) meedelen welke (sub)doelstellingen tijdens die les moeten bereikt of nagestreefd worden: iedere leerling moet bij het begin van iedere les weten wat van hem tijdens die les verwacht wordt. In het evaluatieproces kunnen 3 stappen onderscheiden worden: registreren (door middel van een evaluatieschema), interpreteren (door middel van een vierpuntenschaal), rapporteren. Registreren Om zo objectief mogelijk te kunnen registreren, wordt voor elke praktijkopdracht (met de daarbij horende gedragsvaardigheden) een evaluatieschema opgesteld. Zo n schema bevat alle doelstellingen (met de daarbij horende subdoelstellingen) en attitudes die bij de opdracht zullen geëvalueerd worden. Het is niet noodzakelijk om bij alle opdrachten steeds alle mogelijke subdoelstellingen te evalueren. Sommige subdoelstellingen kunnen eventueel weggelaten worden als ze vroeger reeds vaker aan bod kwamen of later ruimschoots aan bod zullen komen. De selectie van de attitudes en de wijze van registratie, wordt in vakgroep overlegd.
TSO 3de graad ELEKTRISCHE INSTALLATIETECHNIEKEN 13 Bepaalde aspecten zijn objectief meetbaar (bijvoorbeeld een buis op lengte zagen binnen een aangegeven tolerantie), andere aspecten zijn subjectief waarneembaar (bijvoorbeeld een geschikte kleurcombinatie kiezen). De mate waarin een objectief waarneembare doelstelling bereikt werd, kan in het schema aangeduid worden door middel van een twee-puntenschaal: + : doelstelling bereikt! : doelstelling niet bereikt Voor niet objectief meetbare doelstellingen wordt geadviseerd om te werken met een drie puntenschaal: + : doelstelling bereikt : doelstelling niet helemaal bereikt! : doelstelling niet bereikt Door het evaluatieschema samen met de opgave ter beschikking van de leerling te stellen, kan de zelfevaluatie bij de leerling sterk aangemoedigd worden. Interpreteren Door middel van het evaluatieschema controleert de lerares/leraar bij het einde van iedere les in welke mate de leerlingen de vooropgestelde lesdoelstellingen bereikten. Dit wordt kort met iedere leerling individueel besproken. Aan de registraties in het evaluatieschema kunnen verschillende interpretaties gegeven worden. Enkele voorbeelden: + (doel bereikt) niveau is voldoende nagenoeg foutloos nagenoeg correct (doel niet helemaal bereikt) voldoende maar leemten voor verbetering vatbaar aanvaardbare tekorten aanvaardbaar aantal lichte of detailfouten of leerproces fouten! (doel niet bereikt) niveau onvoldoende onaanvaardbaar niveau schadelijke fouten onvergeeflijke fouten zware inbreuken volledig kleine tekorten onvolledig zware tekorten behoorlijk, zinvol storingen, fragmentarisch onlogische uitvoering kan het en doet het vrijwel altijd, spontaan en zonder aarzelen kan het en doet het af en toe, zonder overtuiging, wisselvalling kan het niet, doet het niet of nooit, afwijzend en met tegenzin Om eenvormigheid te bekomen in verband met de gebruikte interpretatie, is een overleg binnen de vakgroep absoluut noodzakelijk. Rapportering Na iedere les (liefst uiterlijk bij het begin van de volgende les) worden de resultaten van het evaluatieschema omgezet op een vierpuntenschaal. Die quotatie wordt in de agenda van de leerling genoteerd, waarbij uiteraard voldoende aandacht moet besteed worden aan een eventueel noodzakelijke remediëring. De omzetting van de (eventueel gewogen) evaluaties kan op verschillende manieren gebeuren. Om eenvormig te kunnen omzetten, is een overleg binnen de vakgroep absoluut noodzakelijk. Hoe de omzetting zal gebeuren moet in ieder geval vooraf vastgelegd worden.
TSO 3de graad ELEKTRISCHE INSTALLATIETECHNIEKEN 14 Dit kan bijvoorbeeld als volgt gebeuren. Heel goed meer dan 80% van de sub-vaardigheden, subdoelstellingen zijn bereikt (nagenoeg) foutloos, uitstekend, enkel + codes volledig zelfstandig uitgevoerd vlotte uitvoering, met overtuiging, belangstelling, Goed 60 à 80 % van de onmisbare vaardigheden of doelstellingen zijn bereikt veel + en weinig codes aanvaardbare kwaliteitsverschillen aanvaardbare proces-leerfouten geen schadelijke fouten zichtbare vorderingen Zwak 50 à 60 % van de onmisbare vaardigheden of doelstellingen zijn bereikt alleen een deel van de subdoelen zijn bereikt weinig + en veel codes veel onnodige leerfouten soms zware schadelijke fouten geen zichtbare vorderingen Niet goed minder dan 50% van de onmisbare vaardigheden of doelstellingen zijn bereikt veel codes of alleen maar codes en - codes veel schadelijke of onvergeeflijke fouten, onlogisch handelingen Het rapportcijfer Naar het rapport toe moeten alle quotaties (vierpuntenschaal resultaat van remediëring) omgezet worden naar een cijfer. Ook die omzetting moet overlegd worden binnen de vakwerkgroep. Alle ernstige tekorten (cf. diverse evaluatieschema s) worden steeds vermeld in de rubriek commentaar, waarbij er steeds een duidelijk geformuleerde remediëring moet voorzien worden (geen algemene opmerkingen).
TSO 3de graad ELEKTRISCHE INSTALLATIETECHNIEKEN 15 BIBLIOGRAFIE AIB - VINÇOTTE, Algemeen Reglement op de Elektrische installaties AREI, Brussel CED - SAMSON, Algemeen Reglement op de Elektrische installaties, Diegem COOREMAN, Serie Elektrotechniek: Elektrotechnisch tekenen, Plantyn DEKELVER, Serie elektrotechniek: Installatieleer, Plantyn ELECTRABEL, Vademecum voor installateurs GASELWEST, Veilig gebruik van de elektriciteit, Brussel MICHIELSEN, L., De voorrangsschakelaar en de voorkeurschakelaar, Electrabel VEGB, Veilig werken met elektriciteit, Brussel VEKENS, J., Installatiepraktijk voor de elektricien, Standaard
TSO 3de graad ELEKTRISCHE INSTALLATIETECHNIEKEN 16 TOELICHTING BIJ GEBRUIK VAN HET LEERPLAN In het leerplan zijn een aantal uitbreidingsdoelstellingen opgenomen. Uitbreidingsdoelstellingen worden aangeduid door een (U) na de doelstelling. Uitbreidingsdoelstellingen moeten enkel bereikt worden als het niveau van de leerlingen dit toelaat. Zij kunnen ook gebruikt worden indien een of meerdere lestijden complementaire activiteiten besteed worden aan het praktisch vak praktijk/stages elektriciteit. JAARPLAN Van elke lerares/leraar wordt verwacht dat hij/zij in het begin van het schooljaar een jaarplanning maakt. Die planning kan gemaakt worden volgens het bijgevoegd model. Eenvormigheid is een noodzaak voor de verschillende collega's. De verschillende jaarplannen moeten zodanig gemaakt worden dat er waar mogelijk per week een coördinatie is tussen de verschillende vakken. Een overleg tussen de verschillende leraars zal absoluut noodzakelijk zijn! Tijdens het schooljaar zullen de vorderingen door de verschillende collega's samen regelmatig geëvalueerd worden met het doel de verschillende jaarplannen eventueel bij te sturen. De timing en de volgorde van de leerstofonderdelen is niet bindend. Indien afgeweken wordt, moet dit in overleg tussen de verschillende collega's gebeuren en moeten indien nodig de andere jaarplannen eveneens aangepast worden. Steeds moet erover gewaakt worden dat de noodzakelijke voorkennis aanwezig is.
TSO 3de graad ELEKTRISCHE INSTALLATIETECHNIEKEN 17 Jaarplan Optie:... Leerkracht:... Vorderingsplan Onderwijsvorm:... Graad:... Jaar:... Schooljaar:./ Vak:... Leerplannummer:... Handboek/cursus:... Lestijden/week:... JAARPLAN VORDERINGSPLAN Week nummer Nr in leerplan Leerinhouden Gegeven op (datum) Opmerkingen
TSO 3de graad ELEKTRISCHE INSTALLATIETECHNIEKEN 18