RegelVisie magazine, november 2010, jaargang 30 Comfortabel én energiezuinig de winter door
de universele oplossing Een universele oplossing voor elke woonsituatie! of u nu kiest voor 24 volt aan/uit of opentherm regeling, bedraad of draadloos; met de vierkoppige Chronotherm familieserie heeft u voor elke situatie een universele oplossing in handen! Voor elke dag van de week kunnen maar liefst 6 afzonderlijke tijd- en temperatuurinstellingen ingevoerd worden en de Chronotherm Modulation is bovendien geschikt voor weersafhankelijk regelen. daarnaast licht het scherm bij toetsindruk helder blauw op. En welke comfortwensen uw klant ook heeft, dankzij de vele intelligente functies zijn de mogelijkheden eindeloos en verloopt het programmeren snel en soepel. Meer weten? Kijk op www.regelvisie.nl of bel de Honeywell Infolijn: 020-5656 392
VooRwooRd over het benutten van kansen Met de installatie van het eerste kabinet Rutte keert de rust in het land hopelijk snel weer terug. Voor een blijvend herstel van de economie is het immers van essentieel belang dat onzekerheden weer overgaan in zekerheden. Met helderheid over de hypotheekrenteaftrek bijvoorbeeld, zodat de huizenverkoop weer op gang komt. Maar ondanks de komst van de nieuwe regering, blijven de komende maanden uiteraard spannend. Er wordt nog weinig gebouwd en er zal enige tijd overheen gaan, voordat de nieuwbouwprojecten weer van de grond komen. Reden waarom de renovatiemarkt op dit moment zo belangrijk voor ons is. En even tussen ons gezegd en gezwegen; daar liggen buitengewoon veel kansen voor de branche! Uit onderzoek blijkt dat maar liefst 84% van de bestaande woningen een individuele cv-ketel heeft en 5% van de Nederlandse huishoudens voor hun comfort vertrouwt op een combinatie van kachel en geiser. Slechts 10% van alle huishoudens heeft stad- of blokverwarming en maar 1% maakt gebruik van een alternatieve warmtebron. dit betekent dat er een hele grote markt voor ons ligt. want het grootste deel van de in de jaren 90 massaal geïnstalleerde HR-ketels is de komende jaren aan vervanging toe. of deze ketels uiteindelijk vervangen worden door duurzame oplossingen als zonneboilers, warmtepompen, HRE-ketels of hybride oplossingen valt nog te bezien. willen wij in het jaar 2020 de gestelde norm halen om gezamenlijk 20% minder Co 2 uit te stoten, dan dient er nog heel wat te gebeuren. Toch biedt het bovenstaande een behoorlijk besparingspotentieel om het beoogde doel te behalen. Zoals bekend zijn er in woningen uit de jaren 90 geen doeltreffende energiemaatregelen genomen en inmiddels krijgt ook de consument door dat verwarming het grootste deel van de energierekening bepaalt. Kortom, onze gezamenlijke doelstelling is een grote uitdaging, maar geen onmogelijke opgave. Met de vele energiezuinige producten en systemen van Honeywell kunt u het jaar 2020 met een gerust gevoel tegemoet zien. In deze uitgave van Regelvisie presenteren wij u een deel van ons productportfolio waarmee u een positieve bijdrage kunt leveren aan een efficiënt energiegebruik. En wilt u meer weten? Kijk dan eens op www.regelvisie.nl. dé site voor installerend en adviserend Nederland. wij wensen u een comfortabel, efficiënt en vooral energiezuinig stookseizoen! Bob Heil Country Sales Leader Honeywell ACS Environmental Control Products regelvisie november 2010 3
NL3P-1485 EvohomeDEF.indd 2 20-01-2010 16:08:32 Als het buiten koud en kil is vertrouwen we op onze verwarmingsinstallatie die er voor zorgt dat het binnen warm en comfortabel is. Radiatorthermostaten van Honeywell zorgen voor een behaaglijk gevoel en zijn energiezuinig. Of het nu gaat om de radiatorthermostaat, voetventiel of compleet aansluit garnituur, u kunt vertrouwen op een comfortabel gevoel met Honeywell. Meer weten? www.kijkvoelbeleef.nl Honeywell Infolijn: 020-56 56 392 E-mail: infolijn@honeywell.nl Environmental & Combustion Controls Honeywell B.V. Postbus 12683 1100 AR Amsterdam Z.O. www.honeywell.nl Aansluiting/uitvoering Kleur Type V2000 Design thermostatische radiatorafsluiter Haaks wit V2081ESL15 Dubbelhaaks links wit V2081LSL15 Dubbelhaaks rechts wit V2081RSL15 Recht wit V2081DSL15 Haaks chroom V2082ESL15 Dubbelhaaks links chroom V2082LSL15 Dubbelhaaks rechts chroom V2082RSL15 Recht chroom V2082DSL15 Verafix Design voetventiel Haaks wit V2481E0015 Dubbelhaaks links wit V2481L0015 Dubbelhaaks rechts wit V2481R0015 Recht wit V2481D0015 Afgestemde vloeistofstromen binnen de Haaks chroom V2482E0015 procesomgeving zijn van het grootste Dubbel haaks links chroom V2482L0015 belang. De membraanafsluiters uit de Dubbel haaks rechts chroom Honeywell V2482R0015 industrie-serie geven u die Recht chroom zekerheid. V2482D0015 Deze afsluiters voldoen aan de hoogste eisen voor materiaalkwaliteit, duurzaamheid en regelprecisie. Afgewerkt Thera Design H Block met insert met een corrosiebestendiger poedercoating V2881LSL15 voor toepassing in de zwaarst Haaks links wit mogelijk hydraulische en mechanische Haaks rechts wit V2881RSL15 omstandigheden. De veelzijdigheid van de Recht wit industrie-serie V2881DSL15 maakt toepassing in een Haaks links chroom veelvoud V2882LSL15 van applicaties mogelijk. Haaks rechts chroom V2882RSL15 Recht chroom V2882DSL15 corrosiebestendige poedercoating. Thera 200 Design radiatorthermostaat M30 x 1,5 wit/chroom uitgebalanceerd T4021 binnenwerk maken deze M30 x 1,5 chroom/chroom industrie-serie T4221 servicevriendelijk. een zeer lage volumestroom. Plaats temperatuurelement: intern Type temperatuurelement: vloeistofvulling Instelbereik: 7-27 C Temperatuurschaal: 1-6 Vorstbeveiliging: ja NL3P-1437NL01 R0708 2008 Honeywell Nederland. Wijzigingen voorbehouden. aansluittabel r15-apr 2010.indd 1 08-04-2010 16:33:11 Meer weten? www.regelvisie.nl Honeywell Infolijn: 020-56 56 392 E-mail: infolijn@honeywell.nl Environmental & Combustion Controls Honeywell B.V. Postbus 12683 1100 AR Amsterdam Z.O. NL3P-1430NL01 R0109 www.honeywell.nl 2009 Honeywell Nederland. Wijzigingen voorbehouden. close to you 1 BRoCHURES De De aansluittabel van van Honeywell Honeywell Chronotherm Vision serie Chronotherm klokthermostaten De juiste thermostaat bij De juiste cv-ketel 365 dagen per jaar comfortabel wonen! De zelfdenkende thermostaat voor elk gewenst wooncomfort De eenvoud van comfort Honeywell perfect geregeld De eenvoud van comfort Stadswarmte- en Zoneregelset onze top 14 REgEl HEt comfort zoals ú Dat wenst De eenvoud van comfort Vraag tijdig uw Honeywell brochures aan! CentraLine AX The Brain of Your Building Integration to reduce energy and operating costs Voor een voorspoedige verkoop ondersteunt Honeywell u al jaren met folders en brochures. Kleurrijke en aantrekkelijke verkoopliteratuur van onze verschillende producten zoals (klok)thermostaten, oplossingen voor individuele ruimteregeling, gebouwbeheer en meer. Houd uw voorraad op niveau en bestel tijdig uw brochures bij Honeywell Infolijn. COMFORT DOOR ENERGIEBESPARING Honeywell perfect geregeld Technische gegevens Industrie Thera De Design juiste keuze Waterregeltechniek Honeywell veldapparatuur Zoneregeling voor vloerverwarming en vloerkoeling Honeywell biedt totaaloplossingen voor verwarmingsinstallaties Specialisme en ondersteuning Hoewel het leveringsprogramma van Honeywell waterapparatuur omvangrijk is, is de selectie van het juiste product eenvoudig. Om de juiste appendage te bepalen biedt Honeywell een handig online calculatie- en selectieprogramma: www.honeywell-valvesizing.com. Voor off-line toepassing kunt u kostenloos de cd-rom met deze calculatiesoftware opvragen bij de Honeywell Infolijn. Honeywell biedt altijd een intelligente en innovatieve oplossing voor uw drink- of proceswatertoepassing. Apparatuur die een perfecte werkdruk, volumestroom en de beveiliging van waterkwaliteit in het primaire- en secundaire netwerk waarborgt. Voortdurende ontwikkeling van betrouwbare, innovatieve producten garanderen de bedrijfszekerheid van uw installatie. Daarbij komt dat Honeywell producten en hun onderdelen altijd langdurig leverbaar blijven. Dit geeft u de zekerheid dat de Het aanleggen van een betrouwbaar waternetwerk vraagt om een complete en gespecialiseerde aanpak. Honeywell heeft alle benodigde expertise in huis en de Honeywell waterspecialisten staan altijd klaar om u te ondersteunen. Honeywell, de juiste keuze. Kenmerken investering van uw installatie ook op de lange termijn is gewaarborgd. Hierdoor is Honeywell een betrouwbare partner voor nu en in de toekomst. DraaDloos energie besparen Comfort op zijn mooist Uw installateur: DRINK- EN PROCESWATER Utiliteit en tuinbouw De juiste temperatuur in iedere ruimte op elk gewenst moment Eenvoudiger dan u denkt Uw installateur: De eenvoud van comfort De juiste keuze Duurzaam en betrouwbaar Honeywell perfect geregeld Al ons foldermateriaal is, net als onze technische documentatie, te downloaden via onze site www.regelvisie.nl. ook vindt u hier het laatste nieuws over onze producten en verkoopacties. Honeywell Infolijn Telefoon: 020 56 56 392 E-mail: infolijn@honeywell.nl www.regelvisie.nl 4 regelvisie november 2010
CoLoFoN INHoUdSoPGAVE Bedgeheimen 12 Auto 16 Regelvisie, 30 e jaargang, november 2010 Golf 26 VNU Exhibitions 20 Een uitgave van: Honeywell B.V. Environmental & Combustion Controls Postbus 12683, 1100 AR Amsterdam 020 56 56 392, infolijn@honeywell.nl Informatie en redactie: Honeywell B.V. Afdeling communicatie t.a.v. M. Roozendaal Postbus 12683, 1100 AR Amsterdam e-mail: infolijn@honeywell.nl Uitgever: johan de Vreugd Alivra B.V. Postbus 160, 4100 Ad Culemborg 0345 47 38 94 e-mail: info@alivra.nl Copyright: Honeywell B.V. GreenPark 36 En verder... Gebouwenbeheer 46 VOORWOORD 3 VLOERVERWARMING 8 PRODUCTNIEUWS HONEYWELL 10 VELDAPPARATUUR 44 BEURSNIEUWS 50 regelvisie november 2010 5
EINdEjAARSACTIE Honeywell sluit het jaar af in stijl Sprankelende eindejaarsactie! Het jaar 2010 loopt zo langzamerhand al weer ten einde. Traditioneel gezien is het dan weer de hoogste tijd voor een gezellige eindejaarsborrel, waarbij we kritisch terugkijken op het afgelopen jaar en vol vertrouwen vooruitblikken op het jaar dat voor ons ligt. Om deze periode niet onopgemerkt voorbij te laten gaan, kunt u de hele decembermaand profiteren van een bruisende eindejaarsactie! Gratis premium In december krijgt u bij twee Honeywellklokthermostaten een mooie fles Spaanse Cava. Gratis en voor niets! Een comfortabel cadeau om het jaar mee af te sluiten. de heerlijke bubbels doen het geweldig als aperitief bij het Sinterklaasfeest of het kerstdiner. Maar de kurk van deze fles knalt ook prachtig tijdens oud en nieuw, wanneer de klok middernacht heeft geslagen. Een goed begin van 2011! Keuze uit vier pakketten Het leuke aan onze eindejaarsactie is dat u helemaal zelf mag bepalen welk Honeywellpakket u koopt. U hebt de keuze uit vier pakketten. Elk met een inhoud van twee topthermostaten en een fles voortreffelijke Cava. 2x Chronotherm + Cava 2x Chronotherm Modulation + Cava 2x Chronotherm Vision + Cava 2x Chronotherm Vision Modulation + Cava Direct leverbaar wanneer u bij de balie van één van de deelnemende groothandelaren meldt dat u gebruik wilt maken van de eindejaarsactie, krijgt u uw bestelling direct mee naar huis. de thermostaten én de bubbels zijn namelijk al feestelijk verpakt in een stevig houten kistje. wilt u weten welke groothandelaren allemaal meedoen aan deze bruisende eindejaarsactie? Kijk dan op www.regelvisie.nl bij wie u moet zijn! de actie loopt van 1 december tot en met 31 december 2010 of zo lang de voorraad strekt. dus wees er snel bij want op = op! Proost Alle medewerkers van Honeywell wensen u in ieder geval alvast een bijzonder fijne decembermaand en een winstgevend 2011. wij heffen het glas graag op de duurzaamheid van onze relatie. Proost! 6 regelvisie november 2010
EINdEjAARSACTIE TH8100U1004 CMT937 TH8110M1003 CMT907 regelvisie november 2010 7
VLoERVERwARMING Al jaren zijn de HCE vloerverwarmingsregelaars van Honeywell een regelrechte bestseller. De regelaars bieden een nauwkeurige temperatuurregeling in de verschillende kamers en staan garant voor optimaal comfort en energie-efficiëntie. Met de HCE20 wordt het eerste volledig met OpenTherm modulerende regelsysteem geïntroduceerd. HCE20 is een geavanceerd, bedraad regelsysteem voor individuele ruimteregeling. Intelligent, comfortverhogend en toch kostenbesparend. HCE20: vloerverwarmingsregeling voor opentherm toestellen 8 regelvisie november 2010
VLoERVERwARMING overal op elk gewenst moment de juiste temperatuur Steeds vaker geven zowel consumenten als ondernemers de voorkeur aan vloerverwarming. En dat is niet zo verwonderlijk. wie voor vloerverwarming kiest, haalt een systeem in huis met vele voordelen. Het is behaaglijk, energiezuinig en onzichtbaar. Kamers individueel regelen de HCE20 biedt de mogelijkheid om de temperatuur in woningen met geheel of gedeeltelijke vloerverwarming optimaal te regelen. door middel van een intelligente sturing van de motoren op de verdelers kan de verwarming en eventueel ook de koeling optimaal worden geregeld in elke kamer afzonderlijk. Het rekent af met verstoringen van het comfort die worden veroorzaakt door bijvoorbeeld een open haard of gashaard en zorgt dat niet alleen de woonkamer aangenaam warm is maar ook de kinderkamer of werkkamer. Zones Met de HCE20 zoneregeling kunnen 6 kamers of zones onafhankelijk worden geregeld met een eigen thermostaat. Per zone kunnen maximaal 4 thermische motoren worden gebruikt, maar mocht een van de kamers uit meer dan 4 groepen bestaan dan kunnen meerdere zones eenvoudig worden samengevoegd tot één grotere. In totaal kunnen 24 groepen worden geregeld. ook is het mogelijk om meerdere HCE20 regelaars in cascade te zetten, zodat uiteindelijk een maximum van 18 zones (72 groepen) kan worden geregeld. deze flexibiliteit maakt de HCE20 een regelaar die naar wens kan worden aangepast aan installaties van verschillende omvang, van woningen en villa s tot verenigingsgebouwen en kantoren. OpenTherm thermostaat de zones worden geregeld door een eigen Honeywell opentherm thermostaat. dit kan een eenvoudig te bedienen kamerthermostaat zijn (Round Modulation) of een programmeerbare klokthermostaat (Chronotherm Vision Modulation). Kiest u voor een Honeywell klokthermostaat voor Zone 1, dan kan desgewenst een automatische nachtverlaging worden ingesteld voor alle kamers. dat deze al volledig vertrouwde thermostaten kunnen worden gebruikt maakt HCE20 extra toegankelijk voor uw klant. En u als installateur kan eenvoudig gebruik maken van de thermostaten die u al jaren toepast. Efficiënt met energie Met de HCE20 kan bij warmtevraag van 1 of meer zones de ketel worden ingeschakeld via een ingebouwde ketel/pompaansturing. Er is geen weersafhankelijke regeling nodig en er wordt pas energie gebruikt wanneer die nodig is. deze ketelschakeling staat garant voor een effi ciënt energiegebruik en geeft forse besparingen op de energiekosten. HCE20 is de eerste zone- en vloerverwarmingsregelaar die werkt volgens het opentherm protocol. Het is dan ook de meest optimale aansturing voor ketels die moduleren met opentherm. Voor andere ketels kan ook het eveneens standaard aanwezige aan/uit contact worden gebruikt. Vloerverwarming en radiatoren In veel woningen vinden we vloerverwarming op de benedenverdieping maar zijn de slaapkamers nog voorzien van radiatoren. omdat vloerverwarming veel langer nodig heeft om op temperatuur te komen, en die warmte veel langer vasthoudt dan radiatoren, hebben de kamers boven vaak te maken met koudeproblemen. Met de HCE20 is het verschil in warmteafgifte geen factor meer. Elke kamer kan op eigen tempo op temperatuur worden gebracht en de temperatuur in andere kamers vormt geen belemmering meer. Voor aansturing van de radiatoren kiest men voor thermostatische regelelementen op de afsluiters, zoals bijvoorbeeld de Economy design, voor een optimale naregeling. om van voldoende warmteaanvoer verzekerd te zijn, is een weersafhankelijke regeling van de ketel noodzakelijk. ook hierin voorziet de HCE20 met een standaard aanwezige ingang voor zowel een buiten- als een aanvoerwatertemperatuuropnemer. Koeling Als de installatie hierin voorziet, kan de HCE20 ook worden gebruikt voor koeling. Honeywell levert hiervoor een uitbreidingsmodule die eenvoudig in de regelaar kan worden aangebracht. Met de Chronotherm Vision Modulation als klokthermostaat voor zone 1 kan volautomatisch worden omgeschakeld tussen verwarmen en koelen. de kamerthermostaat Round Heat/Cool geeft de mogelijkheid om in elke ruimte zowel de verwarming als de koeling optimaal te regelen en de status af te lezen. regelvisie november 2010 9
PRodUCTNIEUwS Productnieuws EMI controller de Metering Ethernet Interface Controller (EMIC) van Honeywell biedt een kosteneffectieve manier voor het bereiken van een grotere energie-efficiëntie. EMIC combineert metingen van meerdere elektriciteitsmeters en geeft deze automatisch door aan een Gebouw Management Systeem, waar ze kunnen worden weergegeven, geanalyseerd en benut om grotere energiebesparingen te bereiken. HCE20 vloerverwarming Met de HCE20 wordt het eerste volledig met opentherm modulerende regelsysteem geïntroduceerd. HCE20 is een geavanceerd, bedraad regelsysteem voor individuele ruimteregeling. Intelligent, comfortverhogend en toch kostenbesparend. round Heat/Cool Modulation de Round Heat/Cool Modulation is een nieuwe uitvoering van Nederlands meest bekende thermostaat. deze eenvoudig te bedienen kamerthermostaat is speciaal ontwikkeld voor het regelen van de temperatuur in combinatie met de HCE20 vloerverwarming maar is uiteraard ook geschikt voor het regelen van de temperatuur met opentherm modulerende toestellen van diverse fabrikanten. Moderne techniek in een vertrouwd jasje. Efficiënt, betrouwbaar en eenvoudig. Wandmodule dankzij de ATF300 wandmodule kan de evotouch, het centrale bedieningspaneel van evohome nu ook eenvoudig aan de wand gemonteerd worden. de ATF300 bestaat uit een adapter voor het omvormen van de 220V aansluiting en een set voor montage aan de wand. Uw evotouch kan nu dus ook eenvoudig aan de wand gemonteerd worden. Een handige uitbreiding voor evohome. Draadloze digitale temperatuuropnemer Een perfecte aanvulling op het Evohome pakket, dat is de dts92a1011. Met deze draadloze digitale ruimtethermostaat kan een kamer of zone eenvoudig op temperatuur geregeld worden in combinatie met evohome. Via de dts92a1011 kan de temperatuur ter plaatse worden versteld en wordt de gemeten temperatuur doorgegeven aan evohome. Mooi, overzichtelijk en betrouwbaar. 10 regelvisie november 2010
PRodUCTNIEUwS Nieuwe functie op online catalogus Klaar voor uw bestektekst Het online Honeywell Programma Overzicht is een handige nieuwe feature rijker. Met een druk op de knop is het vanaf nu mogelijk om de producttekst voor uw bestek of offerte te selecteren en te plakken. De tekst is in Notepad formaat en kan ook gemakkelijk worden geïmporteerd of opgeslagen als.txt-file. Met deze nieuwe functie zult u veel tijd en moeite besparen. De kant en klare bestekteksten zijn ook zeer eenvoudig te vinden. Elk product in de catalogus heeft een aparte productpagina. U kunt op het PdF-logo klikken voor een opsomming van alle beschikbare files die u van dit product kunt bekijken en downloaden. de bovenste optie is altijd Product omschrijving (Nederlands). Als u hierop klikt opent uw internetbrowser een nieuwe pagina waarin de betreffende tekst in Notepad formaat zichtbaar wordt. U kunt deze vervolgens eenvoudig selecteren en plakken in uw eigen tekst. ook is het mogelijk om alle teksten in één keer netjes onder elkaar te openen. dit kan van pas komen wanneer u de volledige tekst van de catalogus wilt importeren in een ander medium. deze optie is vanaf elke willekeurige pagina te vinden. In de grijze menubalk bovenaan de pagina, rechts van het zoekvenster, vindt u een nieuw kopje TEKST. door hier op te klikken opent een nieuw venster met alle besteksteksten uit onze gehele catalogus onder elkaar. Bekijk ook de vele mogelijkheden van de honeywell catalogus en surf naar www.honeywellcatalogus.nl regelvisie november 2010 11
VISIE de visie van VNU Exhibitions Totaaloplossing als trend De ontwikkelingen staan niet stil. Sterker nog, installateurs moeten flink investeren om bij te blijven met de vele innovaties en noviteiten die op de markt verschijnen. Reden waarom veel branchegenoten beurzen bezoeken. Om inzicht te krijgen, kennis op te doen en contacten te leggen. Door de groeiende complexiteit van producten, systemen en toepassingen wordt het tonen van een totaaloplossing echter steeds belangrijker. Een trend waar toonaangevende bedrijven als Honeywell op inspringen, maar die ook de basis vormt voor een nieuwe beursopzet. Beurs als ontmoetingsplek VNU Exhibitions Europe is met een pakket van ruim 60 titels de grootste beursorganisator in Nederland. Zowel op het gebied van vakbeurzen als consumentenbeurzen. Elke installateur, adviseur of architect komt dan ook één of meerdere keren per jaar bij het bedrijf over de vloer. de beursvloer wel te verstaan. VNU organiseert namelijk onder meer de Bouwbeurs en de VSK. dé grootste en belangrijkste internationale vakbeurs op het gebied van verwarming, sanitair, klimaat- en koudetechniek. Samen tonen beide beurzen alle oplossingen voor de gehele business to business markt. de Bouwbeurs de buitenschil. de VSK de binnenschil. In 2009 telde de Bouwbeurs in Utrecht een kleine 120.000 bezoekers. Met slechts zes beursdagen betekent dit toch dat er gemiddeld zo n 20.000 geïnteresseerden per dag de drempel van de jaarbeurs overgaan. Niet zo vreemd, want de Bouwbeurs is sinds jaar en dag een begrip. Een ontmoetingsplek voor organisaties en ondernemers waar de nieuwste producten en materialen worden getoond. Een beurs die van editie tot editie met de markt mee beweegt. Ruimte voor nieuwe kansen Natuurlijk merken wij op het moment ook dat de markt moeizaam loopt, vertelt Martijn Carlier, Project Manager Bouw en Installatie bij VNU Exhibitions. Bedrijven bewaken hun budget in economisch onzekere tijden. En dat merken wij aan het aantal exposanten dat zich inschrijft. waar we vroeger door de vele aanvragen elke meter vloeroppervlak moesten inzetten, zien we nu dat er wat ruimte overblijft. Maar dat ervaren wij niet als iets negatiefs. Integendeel zelfs. de crisis geeft ons de kans om meer voor kwaliteit te gaan dan voor kwantiteit. Met meer mogelijkheden voor thematiek bijvoorbeeld. Zo zijn wij in staat meer diepgang te bieden met betrekking tot onderwerpen die er vandaag de dag toe doen. Thema s als duurzaamheid, energie en integratie bijvoorbeeld. Het komt er dus eigenlijk op neer dat wij de laagconjunctuur in de markt benutten om de beurs naar een hoger niveau te brengen. En dat is positief. Zo krijgen wij letterlijk en figuurlijk meer ruimte om eens goed te kijken naar ontwikkelingen in de markt en de behoeften van de bouw- en installatiebranche. Toonzaal met toegevoegde waarde de Bouwbeurs gaat 7 februari 2011 weer van start. En daar valt heel wat te beleven dit jaar. Naast de vele nieuwe materialen en producten die de bedrijven presenteren, kunnen bezoekers veel inspiratie opdoen op verschillende themapleinen. Een aanrader is de Material Xperience, verklapt Martijn Carlier. Een tentoonstelling van hoogwaardige half fabrikaten, die speciaal is gericht op architecten en adviseurs. Hier ziet men de meest uiteenlopende toepassingen van materialen als plastic, beton, zink, aluminium, steen en hout. Voor zowel de binnenkant als de buitenkant van woningen en gebouwen. Maar er komt bijvoorbeeld ook een plein voor geïntegreerd bouwen. Een plein waar fabrikanten samen een oplossing tonen. Bijvoorbeeld een klimaatvloer in een woning, waarbij zowel de ruwbouw als de installatie wordt getoond met de verschillende componenten. Alles draait immers steeds meer om de vraag van de bezoeker. om het bieden van oplossingen in plaats van producten. daarom zoeken bedrijven partners van een gelijk kaliber of zelfs met een merkuitstraling. Zo wordt één plus één duidelijk drie. door middel van dit soort themapleinen worden oplossingen gevisualiseerd. ook het duurzaamheidpaviljoen is daarbij een aanrader. Een plein waar niet 20 regelvisie november 2010
VISIE Foto rechts Martijn Carlier, Project Manager Bouw en Installatie bij VNU Exhibitions. alleen exposanten staan, maar bijvoorbeeld ook naar sprekers geluisterd kan worden. Met deze ontwikkelingen brengen wij mensen samen. wanneer een architect bijvoorbeeld de opdracht krijgt om een duurzaam gebouw te ontwerpen, laten wij hem kennis maken met bedrijven die daarbij een duidelijke toegevoegde waarde kunnen bieden. wij brengen de partijen bij elkaar. Samen moeten zij daar dan een vervolg aan geven. Groen label de roep naar duurzaamheid wordt ook duidelijk bij VNU Exhibitions gehoord. Speciaal voor de bouw- en installatiebranche hebben wij een Greenbuild label geïntroduceerd, legt Martijn Carlier uit. Hiermee bieden wij leveranciers de mogelijkheid om hun groene producten onder de aandacht te brengen. Het label is straks niet alleen zichtbaar op stands, maar bijvoorbeeld ook in een online catalogus of op een congres. Uiteraard volgt er na aanmelding door een fabrikant toetsing door experts. de Bouwbeurs ontwikkelt zich dus duidelijk tot een toonzaal met toegevoegde waarde. Maar waar de Bouwbeurs toch nog steeds de gangbare sectorindeling handhaaft, gaat de VSK nog een stapje verder. Integratie als succesfactor de VSK kiest voor een andere benadering, legt Martijn Carlier uit. de indeling van de VSK is altijd duidelijk geweest, maar kan ook beperkend werken. de VSK is een grootheid op het gebied van verwarming, sanitair en klimaat- en koudetechniek. Maar waar ga je als exposant staan als je voor het thema alternatieve energie gaat? op de volgende editie van deze beurs wordt specifiek ruimte ingericht voor geïntegreerde systeemoplossingen, zodat de marktontwikkelingen meer tot hun recht komen. Een concept dat voor exposanten als Honeywell een goede kapstok biedt om bij aan te sluiten. Zo kan de fabrikant zowel bij het thema verwarming staan, maar ook de innovaties tonen bij het thema klimaat. Integratie is immers de sleutel tot de toekomst. ook op de beursvloer. regelvisie november 2010 21
VISIE Bouwbeurs 2011 van 7 t/m 12 februari Bezoek de Bouwbeurs! Een goed begin is het halve werk. Daarom start Honeywell het jaar 2011 op energieke wijze. Van maandag 7 tot en met zaterdag 12 februari zijn wij weer prominent aanwezig op de Bouwbeurs in Utrecht. The place to be voor installateurs, adviseurs, architecten en aannemers. Ook deze keer tonen wij u op onze stand weer de techniek van de toekomst voor woningen én gebouwen. Met als paradepaardje: evohome. De winnaar van de VSK Award 2010! Zet een bezoek aan de Bouwbeurs nu al in uw agenda en laat u op stand D.048 in hal 9 verrassen door Honeywell s visie op de eenvoud van comfort. 22 regelvisie november 2010
VISIE Honeywell Environmental Comfort Controls Twee maal winnaar VSK Award Foto links boven VSK award winnaars 2010. Foto rechts boven Evohome: winnaar in de categorie verwarming. Foto onder Prijsuitreiking door dhr Nijpels. In februari 2010 won Honeywell voor de tweede, achtereenvolgende keer de VSK Award. Een onderscheiding voor buitengewoon innovatief vermogen, die traditioneel op de eerste dag van deze toonaangevende beurs wordt uitgereikt. En dat zegt toch wel wat over de manier waarop Honeywell continu op zoekt blijft naar nieuwe technieken en toepassingen. VSK Award 2010 Tijdens de laatste editie van de VSK werd de prijs voor beste innovatie van het jaar in de wacht gesleept met evohome; Honeywell s nieuwe generatie draadloze regeloplossingen, die uitblinkt in energie-efficiëntie en comfortbehoud waarmee besparingen mogelijk zijn tot 30%! juryvoorzitter Ed Nijpels formuleerde de beslissing van de jury als volgt: Een thermostaat is een te ordinair woord voor zo n vernuftig apparaat. Het systeem geeft uitgebreid de mogelijkheid om de gebruiker interactief te betrekken bij het zuinig omgaan met energie. daardoor draagt het bij aan gedragsverandering van verbruikers. VSK Award 2008 In 2008 won Honeywell de VSK Award in de categorie Kennisoverdracht & ICT met CV-eBeheer. Een innovatief systeem dat modulerende cv-toestellen op afstand kan beheren en direct digitale data verstuurd naar derden. de jury roemde CV-eBeheer om de intelligentie van het draadloze systeem waarmee kostenbesparing en een verhoogde mate van service gegarandeerd zijn. Zo wordt het leven van zowel installateur als bewoner een stuk comfortabeler. Een ideale oplossing voor bijvoorbeeld corporaties, omdat het risico op storingen tot een minimum wordt gereduceerd. Meer weten? Kijk op www.regelvisie.nl! regelvisie november 2010 23
VISIE Een villa vol verrassingen Beauty and brains Mooi van binnen én mooi van buiten. Dat zijn de kenmerken van deze statige villa in Zuid-Holland, die zowel intern als extern met oog voor detail is ingericht. De bijzondere burgemeesterswoning biedt veel kamers, waarvan er een aantal niet of nauwelijks worden gebruikt. En hoewel de stijlvolle woning de eigenaren de overtreffende trap in luxe en comfort biedt, zorgde de jaarlijkse energierekening toch nog voor een onbehaaglijk gevoel. De oplossing? Evohome. Warmte waar gewenst Evohome biedt een energiezuinige oplossing: comfort op maat. warmte daar waar het nodig is. de woning wordt in zones opgedeeld, waarbij geldt dat een kamer als zone kan worden aangemerkt, maar ook twee kamers of meerdere ruimtes een zone kunnen zijn. door de temperatuur in elke zone te regelen op basis van warmtebehoefte kunnen besparingen worden bereikt tot maar liefst 30%! Evohome is een draadloos regelsysteem waarmee de verschillende kamers cq ruimtes elk hun eigen temperatuur en tijdsinstelling krijgen met de evotouch als centrale gebruikersinterface. Elke bewoner kan per zone een compleet eigen tijd- en temperatuurprogramma instellen voor de hele week, waardoor elke kamer een ideaal programma krijgt. ongebruikte vertrekken worden zo niet onnodig op temperatuur gehouden en bewoonde vertrekken zijn altijd op tijd aangenaam warm. Evohome biedt dus de perfecte oplossing. Een draadloos regelsysteem dat de juiste balans vindt tussen comfort en energiebesparing. Werking Evohome maakt een vraaggestuurde temperatuurregeling per zone mogelijk, legt installateur Sjaak Verberk uit. dat is eigenlijk het allergrootste voordeel, waardoor je flink kunt besparen, weet de eigenaar van Flexicomtechniek uit Schiedam. En dat is op dit adres wel heel aantrekkelijk, want de eigenaar had tot voor kort een gemiddeld gasverbruik van 10.000 kuub per jaar. de investering in evohome heeft hij hier dus snel terugverdiend. Zowel de opdrachtgever als ik hebben het evohome systeem op de VSK gezien en waren direct enthousiast over het besparingspotentieel dat het systeem biedt. Vooral wanneer je zo n grote woning bezit. de woning heeft drie verdiepingen met houten vloeren. Er zijn twee cv-ketels in cascaderegeling geïnstalleerd met boilerregeling en een evohome stuurrelais. Met evohome is het huis opgedeeld in acht flexibel te regelen zones, waardoor de temperatuur voor elke kamer individueel kan worden geregeld. daarnaast zijn er nog twee evotouch bedieningspanelen geleverd en zeven draadloze ruimteregelaars, 21 radiator regelaars en twee ketel relaismodules. Evohome is geschikt voor alle soorten verwarming. Het systeem kon dus gewoon worden aangesloten op de radiatoren en convectoren in de woning. 24 regelvisie november 2010
EVoHoME Foto links boven Evotouch bedieningspaneel. Foto links onder Ook voor een convector. Foto rechts boven Voor in de badkamer. Foto rechts onder Sjaak Verberk en Evert van der Wel bespreken de installatie. Verstoringen van comfort door verschillende aanwarmsnelheden van kamers behoren met deze totale evohome-installatie voorgoed tot het verleden. Bovendien was het draadloze systeem eenvoudig te installeren zonder dat er muren of plafonds beschadigd moesten worden. En dat is uiteraard ook wat waard. Het comfort in de woning was al goed geregeld, vertelt Sjaak Verberk. Maar dat hebben we nog beter weten te regelen. In de oude situatie werd verwarmd via de warmwater ringleiding en dat kost natuurlijk heel veel energie om dat geleidende materiaal continu op temperatuur te houden. de kern van evohome is juist dat alles alleen gebruikt wordt wanneer het nodig is. daar zit de besparing. Natuurlijk houden we nu ook een voorraad water warm, maar de pompen functioneren alleen wanneer noodzakelijk. daarnaast wordt de temperatuur per ruimte beheerst. daarvoor zijn acht zones ingeregeld. Zo genieten de bewoners dubbel. Van optimaal comfort en van optimale besparingen. Evohome is echt een aanrader voor zo n villa. ZonE-InDElIng: Zone 1 Begane grond Keuken 1e verdieping Slaapkamer kind 1 Slaapkamer kind 2 Slaapkamer kind 3 Zone 2 Begane grond Serre 1e verdieping Badkamer kinderen Zone 3 Begane grond Eetkamer 1e verdieping Master bedroom Zone 4 Begane grond Living 1e verdieping Badkamer ouders Het oog wil ook wat omdat de inrichting en het interieur van deze woning tot in de puntjes verzorgd is, was het uiterlijk van het regelsysteem ook belangrijk. Het toegepaste trendy bedieningspaneel integreert hier dan ook naadloos in het interieur. Als finishing touch voor het woongenot. dat de bewoners een goede smaak hebben, blijkt uit het feit dat evohome bij introductie al direct de internationaal erkende red dot design award won. En dat is nu precies wat consumenten vandaag de dag wensen: flink op de kosten besparen, maar toch genieten van de overtreffende trap van comfort, luxe en design. Zone 5 Begane grond Hal 2e verdieping Gastenkamer 1 Zone 6 Begane grond Kantoor 2e verdieping Gastenkamer 2 Zone 7 2e verdieping Badkamer gasten Zone 8 2e verdieping Hobby zolder regelvisie november 2010 25
CoMFoRT REGELING draadloos geregeld...de eenvoud van comfort. Bij Honeywell zien wij comfort niet als toegevoegde waarde maar als levensstijl. Ons complete productportfolio is ontworpen om comfort een nieuwe dimensie te geven. Technische en praktische aspecten zijn samengevoegd tot ideale combinaties, die bij uitstek geschikt zijn voor de drukte en diversiteit van het moderne leven. Neem nu de beroemde Honeywell Round kamerthermostaat, de comfortabele Chronotherm Vision klokthermostaat of het hypermoderne ruimteregelsysteem evohome waarmee tot 8 temperatuurzones onafhankelijk kunnen worden geregeld. Innovatieve intelligentie in eenvoudig te bedienen producten. Betrouwbaar, duurzaam, én energiebesparend. 30 regelvisie november 2010
CoMFoRT REGELING Warm wonen Voor een aangenaam wooncomfort is een behaaglijke temperatuur in huis prioriteit nummer één. Het realiseren van warmte en comfort stopt dan ook niet bij de aanschaf van een nieuwe cv-ketel. Het vakkundig regelen én naregelen van de installatie is minstens zo belangrijk. Honeywell biedt de perfecte oplossing voor iedere specifieke woon en werksituatie met een breed productportfolio aan innovatieve producten die comfort een nieuwe dimensie geven. Technische hoogstandjes, die uitblinken in betrouwbaarheid en bedieningsgemak en bij uitstek geschikt zijn voor de drukte en diversiteit van het moderne leven. Waar hangt jouw thermostaat? waarschijnlijk op een vaste plaats in de woonkamer. Logisch want die plaats is mede afhankelijk van de bedrading naar het cv-toestel. Soms is dat lastig bij het inrichten van de woonkamer, want op de plaats waar de thermostaat aan de muur hangt kun je dan ineens je boekenkast of tv-meubel niet meer kwijt. Met een draadloze thermostaat is dat geen probleem meer. je plaatst hem gewoon daar waar het je het beste uitkomt. Aan de muur of op tafel Een draadloze thermostaat bestaat uit twee onderdelen, de thermostaat zelf en de ontvanger. de ontvanger wordt bij het cv-toestel geplaatst en schakelt, op commando van de thermostaat, de ketel in en uit of moduleert deze naar de gewenste waarde. de thermostaat zelf wordt meestal in de woonkamer geplaatst, gewoon aan de muur of op een tafelstandaard, zodat het apparaat ook op tafel of de kast kan worden gezet. daarnaast is het mogelijk om de thermostaat mee te nemen naar een andere kamer, zoals een hobbykamer of zolder. omdat de verwarming wordt geregeld op de plaats waar de thermostaat de temperatuur meet, is de kamer met de thermostaat het meest comfortabel. En er kan meer draadloze thermostaten zijn dus flexibeler toepasbaar dan bedrade regelingen en regelen perfect de temperatuur in de kamer waar ze geplaatst zijn, maar het kan nog comfortabeler. Een woning bestaat uit diverse ruimtes. En voor elke ruimte is vaak een andere temperatuur gewenst. Een warme woonkamer, een behaaglijke badkamer en een frisse slaapkamer bijvoorbeeld. Een slaapkamer heeft echter ook vaak de functie van studeer- of werkkamer, waardoor de temperatuurbehoefte per dag varieert. de warmtevraag wisselt per ruimte én per tijdstip. Met evohome van Honeywell is zoiets heel gemakkelijk te realiseren, zonder hak- en breekwerk. want evohome werkt natuurlijk ook geheel draadloos. wat uw comfortwensen ook zijn en welke manier van regelen u ook kiest, Honeywell biedt altijd de juiste oplossing. Van appartement tot villa en van kantoor tot aan vakantiehuis. of u nu gebruik maakt van vloerverwarming, een open haard of meerdere ruimtes afzonderlijk wenst te regelen. ons uitgebreide portfolio heeft voor iedere situatie een product op maat. Van de eenvoudig te bedienen Round tot de draadloze Chronotherm en van de Chronotherm Vision tot aan het innovatieve evohome. regelvisie november 2010 31
BUITENLEVEN Parkeergarage draagt bij aan klimaatdoelstellingen de grootste groene Wie aan een parkeergarage denkt, ziet meestal een grijs gebouw voor zich met een depressieve uitstraling. Maar niet in Rotterdam. De Westblaak parkeergarage in het centrum is namelijk onlangs omgetoverd tot de grootste groene gevel van Europa. Met de realisatie van deze verticale tuin is 5000 vierkante meter grijs beton veranderd in een klein paradijs. Een gigantische groene muur, die achter de schermen geregeld wordt door de innovatieve techniek van Honeywell CentraLine. 36 regelvisie november 2010
CoMFoRTREGELING gevel van Europa Foto boven Van grijs beton naar groene gevel. Positief effect op 10 september jl. werd het unieke GreenPark bij parkeergarage westblaak in Rotterdam officieel geopend door initiatiefnemer Christian Stadil en wethouder Alexandra van Huffelen van duurzaamheid, binnenstad en buitenruimte. de groene gevel die door middel van een gaaskorfstructuur aan de bestaande garage is bevestigd, is zelfs al deels begroeid. In drie jaar tijd zal het gehele geveloppervlak van de parkeergarage volledig zijn bedekt met klimopbeplanting. En dat heeft hetzelfde positieve effect op de omgeving als het plaatsen van 200 volwassen bomen. Een fantastisch project dat perfect past bij de klimaatdoelstellingen van het Rotterdam Climate Initiative, dat zich richt op 50% Co2-reductie en 100% klimaatbestendigheid in 2025. Elk voordeel heeft zijn nadeel de westblaak parkeergarage biedt een duidelijk voordeel voor de stad; het bieden van goed bereikbare parkeergelegenheid in het centrum. Maar uiteraard heeft een parkeergarage ook nadelen. Het gebouw is niet mooi en trekt veel auto s aan met de daarbij bijbehorende uitstoot van schadelijke stoffen, zoals Co2 en fijnstof. daarnaast accumuleren de platte parkeerdekken bij regenval veel vervuild water, dat vervolgens de riolen en de straten inloopt. Als eigenaar van onder meer de parkeergarage, zag de deense ondernemer Stadil dit als zijn verantwoordelijkheid. En zo ontstond het idee voor het project GreenPark. Het nieuwe uiterlijk van parkeergarage westblaak is niet alleen uniek omdat het de grootste groene gevel van Europa is, maar biedt ook talrijke voordelen. Zo vangt het groene gevelsysteem de Co2-uitstoot op van de in de garage parkerende auto s. ook verbetert het systeem de ecologie en biodiversiteit in het centrum en vermindert het de opwarming van de binnenstad door de reductie van stralingswarmte. Het groene gevelsysteem speelt bovendien een belangrijke rol als het gaat om het ontlasten van het riool; al het regenwater dat op het dak van de parkeergarage valt, wordt immers opgevangen en dient als voeding voor de planten. Geavanceerd gevelsysteem de gevel van de parkeergarage is voorzien van het architectonische groensysteem Greenface. Het systeem bestaat uit een constructie van gaaskorfelementen, voorzien van plantenbakken, met daarin klimplanten die door middel van een irrigatiesysteem worden gevoed. In totaal bedekken 1598 planten in grote 2.5 meter hoge manden de gevels van parkeergarage westblaak, waardoor er 3,6 tot 4,6 miljoen liter regenwater per jaar wordt opgevangen en gefilterd teruggevoerd naar de planten. Ruim twee weken is er non stop met de hand gegraven om twee bassins te kunnen realiseren van elk 200.000 liter voor filtering en opvang van regenwater dat van de garage afkomt. Een uniek systeem dat is uitgedacht door een groep samenwerkende partijen: Architektenburo Kühne & Co, Firmus products, Nophadrain, Verhoeve Groen en Mastop Totaaltechniek. regelvisie november 2010 37
BUITENLEVEN Foto boven HAWK integratie module. Vochtvraag als uitgangspunt jos Mastop: Verticale tuinen worden natuurlijk al langer toegepast. Maar het gevaar met dit soort systemen is dat je een fout pas ziet als het al te laat is. om die reden hebben wij een slim softwaresysteem ontworpen, waarbij er direct een seintje wordt gegeven wanneer de grenswaarden van het irrigatiesysteem worden overschreden. Via onze server in Boskoop wordt alles op afstand bewaakt en bestuurd. daarbij wordt gebruik gemaakt van CentraLine componenten. de HAwK-regelaar vormt het hart van de besturing. Bijzonder is dat het hele systeem niet meer met tijdseenheden werkt, maar gebaseerd is op de vochtvraag. Er wordt dus alleen ingegrepen wanneer dat nodig is. Met behulp van de HAwK worden alle kanten van de gevel onafhankelijk geregeld. daarbij monitoren en meten we met speciale sensoren op elke gevel de temperatuur en vochtigheid. deze meetgegevens worden vergeleken met de ingestelde waarden en indien nodig aangestuurd of aangepast. Zo besparen we niet alleen op water maar verlengen we ook de levensduur van de planten. Er wordt zelf automatisch de juiste dosering mineralen aan het water toegevoegd. Technisch groen Met de HAwK hebben we een directe internetverbinding met vliegveld Zestienhoven. Vanaf deze locatie ontvangen we continu een weather forecast. Met deze voorspellingen kunnen we altijd inspelen op de actuele weerscondities. Als het bijvoorbeeld heel hard gaat regenen in Rotterdam, laat het systeem automatisch de regenwatersilo gecontroleerd in het riool leeglopen, zodat er een buffer ontstaat voor de opvang van het water. Een intelligente oplossing waarvoor de opdrachtgever dan ook subsidie heeft gekregen vanuit het Rotterdam Climate Initiative. dankzij Greenface is een vervuilende garage in het centrum van Rotterdam immers getransformeerd tot een geavanceerde zelfreinigende machine. Technisch groen noemen we dat. 38 regelvisie november 2010
BUITENLEVEN Techniek als basis voor een optimale opbrengst Wanneer we bij de groenteboer om een doosje champignons vragen, denken we daarbij niet meteen aan innovatieve technieken. Maar toch gaat er heel wat geavanceerde apparatuur schuil achter de schermen van de champignonkwekerij. De klassieke groente wordt gekweekt in moderne kassen, waar werkelijk niets aan het toeval wordt overgelaten. Zo geeft de aanwezige Honeywell-apparatuur de gewassen bijvoorbeeld gewoon het gevoel dat het herfst wordt. Condities waar champignons zich zeer comfortabel bij voelen en graag willen groeien. Een knap staaltje techniek dat de basis vormt voor een optimale opbrengst. Regelacties met rendement In de onlangs geopende champignonkwekerij van MTS wilke, dicht bij de duitse grens, wordt alles in het werk gesteld om de groente een zo goed mogelijk klimaat te bieden voor optimale groei. de kwekerij is ontworpen om het hele jaar door 26 ton champignons per week te produceren. Het gebouw bestaat uit negen op zich zelf staande en goed geïsoleerde teeltcellen, die per cel ruimte bieden aan twee rijen stellingen van ieder zes bedden hoog. Het produceren van een constante hoge kwaliteit is een complexe taak, die wordt geregeld door een aantal Honeywell IQ3-regelaars. Met deze innovatieve apparatuur wordt het procesklimaat in elke fase van de groeicyclus automatisch geregeld en bewaakt. Geavanceerde algoritmes zorgen daarbij voor een maximale opbrengst tegen een minimaal energieverbruik. de IQ3-regelaars voeren diverse metingen uit, zoals temperatuur, vocht en Co 2 -gehalte van zowel de lucht die de cellen ingaat, de lucht in de cellen zelf en de temperatuur van het substraat. Naar aanleiding van de gemeten waarden, wordt de installatie voor de luchtbehandeling aangestuurd. de nauwkeurigheid en betrouwbaarheid van de apparatuur is van essentieel belang daar alle regelacties invloed hebben op de groeisnelheid, opbrengst en kwaliteit. Van substraat tot champignon In de eerste fase van de productiecyclus wordt een bed met een laag van 25 tot 30cm champignonsubstraat gevuld en bedekt met een laagje dekaarde van 5 centimeter. Het substraat is bij aankomst volledig doorgroeit met het champignonmycelium waar de champignons straks uit groeien. In tien dagen groeit het mycelium door de dekaarde naar de oppervlakte. de benodigde warmte wordt gegenereerd door het groeiende mycelium zelf. om de gewenste composttemperatuur van 24 C te kunnen handhaven wordt de luchttemperatuur geregeld tussen 16 en 22 C. regelvisie november 2010 39
CoMFoRT REGELING Aanvankelijk wordt de luchtvochtigheid hoog gehouden op 95 tot 99%. Het Co 2 -niveau mag tijdens de groeifase oplopen tot boven de 6000 ppm om de vegetatieve groei te stimuleren. Na vijf tot zeven dagen wordt koele lucht aangevoerd. Zo wordt in feite de herfst nagebootst en gaat de vegetatieve groei over in vruchtvorming. de Co 2 -concentratie wordt verlaagd tot 2500 ppm en de verdamping van het substraat verhoogd van 7 naar 22 gram per m² per uur. In de volgende fase van het proces, de knopvorming, beginnen de eerste herkenbare champignons te verschijnen. Tijdens deze fase wordt de temperatuur op 17 C gehouden, het Co 2 -niveau tussen de 2500 en 1800 ppm en de verdamping tussen de 22 en 25 gram per m² per uur. deze voorwaarden zorgen voor de vorming van het juiste aantal knoppen en bevorderen de verdere ontwikkeling. Het oogsten van de eerste vlucht begint ongeveer een week later en duurt drie tot zes dagen. Tijdens deze periode wordt de temperatuur nog steeds op 17 C gehouden, terwijl de Co 2 verlaagd wordt naar 1200 tot 1800 ppm en de verdamping verhoogd van 25 tot 35 gram per m² per uur. Na vijf dagen wordt de eerste vlucht geoogst en het klimaat bijgestuurd voor de tweede vlucht. de temperatuur wordt geregeld naar 17.5 C, de verdamping naar 22 tot 30 gram en het Co 2 -niveau wordt gehandhaafd tussen 1400 en 800 ppm. Vier dagen na het einde van de eerste vlucht kan men beginnen met het oogsten van de tweede vlucht en na ongeveer zes dagen de derde vlucht. de teeltcondities zijn dan: een temperatuur van 17,5 C, verdamping tussen 20 en 25 gram per m² per uur en een Co 2 -niveau van 1000 tot 400 ppm. Speciale formule Een bijzondere complicatie vanuit de regeloptiek is het feit dat de natuurlijke activiteit en samenstelling van het substraat elke keer verschillend is. Met het programmeren van een speciale formule in de regelaars heeft Panbo Systems het mogelijk gemaakt de groei onder verschillende omstandigheden te voorspellen. Hierdoor worden de instellingen van de regelaar aangepast aan iedere groeicyclus. Zodra de oogst is afgerond wordt de temperatuur in de cellen geleidelijk verhoogd tot 70 C. deze temperatuur wordt 12 uur vastgehouden, waarna het mag dalen tot de omgevingstemperatuur. de maximale opwarm- en afkoelsnelheid van het gebouw is vastgesteld op 6 C per uur, zodat het gebouw ontlast wordt van thermische spanningen. Een procedure die garandeert dat het afgewerkte substraat vrij is van ziekten en insecten. Iedere cel is voorzien van een IQ3xcite voor het klimaat en een IQ3xact voor de automatische waterregeling. Een IQ3xcite regelt de waterpompen en werkt als een master/ slave regeling samen met de IQ3xacts. deze signaleren wanneer ze moeten starten met watergeven. Een andere IQ3xcite regelt de ketels, koelmachine en het warmte terugwinsysteem. 40 regelvisie november 2010
BUITENLEVEN Foto s boven Honeywell regelapparatuur. Foto linker pagina Champignon kwekerij. Alle regelaars zijn via een netwerk met elkaar gekoppeld. Supervisor systeem de belangrijkste bedieninterface is de 963 supervisor, die door de kweker wordt gebruikt om het klimaat in de cellen te controleren, de voortgang van de groei van de champignons in de gaten te houden en - wanneer gewenst de parameters in de regelaars aan te passen. Het supervisor systeem heeft de mogelijkheid om sms-berichten te versturen, waardoor alarmen rechtstreeks naar de mobiele telefoon van de kweker worden verzond en en deze direct actie kan ondernemen. ook de instellingen en actuele waarden van de klimaatcellen kunnen worden gecontroleerd via de op de muur geplaatste IQView4 touch screen beeldschermen. Iedere cel heeft een eigen scherm. deze bijzondere toepassing illustreert dat de regelaars mede door het engineering gemak - technologisch in een breed spectrum kunnen worden toegepast. regelvisie november 2010 41
KoPjE HELV LIGHT 7/12 Regelunit voor integratie ventilatieroosters Geïntegreerde oplossingen zijn hét antwoord op de vraag naar een meer efficiënt en energiezuinig gebouwbeheer. Honeywell loopt bij die ontwikkeling duidelijk voorop. Met de introductie van een nieuwe regelunit is het nu mogelijk om niet alleen de ventilatoren op eenvoudige wijze in een gebouwbeheersysteem te integreren, maar ook de ventilatieroosters. Een innovatie van twee toonaangevende spelers in de markt: Alusta Natuurlijke Ventilatietechniek B.V. en CentraLine by Honeywell. Verzoeknummer op verzoek van Alusta hebben wij gekeken naar de wijze waarop de ventilatieroosters op een slimme manier in een gebouwbeheersysteem kunnen worden geïntegreerd, vertelt Martin Roozendaal van Honeywell Amsterdam. door de 0-10 Volt regeltechniek zijn de regelunits probleemloos te koppelen aan bijvoorbeeld onze nieuwe ruimteregelaar LYNX. de ventilatieroosters van Alusta zijn op vrijwel elk gangbaar gebouwbeheersysteem aan te sluiten. dit betekent dat het gebouwbeheersysteem de roosters in de gewenste (regel)stand kan zetten, maar ook dat het ventilatierooster informatie terugkoppelt naar het systeem. Zo weet de beheerder bijvoorbeeld wanneer iemand een rooster handmatig heeft overruled. Het aansturen en controleren van deze units kan vanuit de LYNX-regelaar gebeuren op basis van een Co 2 -niveau. de kracht is de combinatie van de twee systemen samen. door middel van de regelunits wordt de benodigde hoeveelheid frisse lucht zodanig in de ruimte toegelaten dat deze onafhankelijk is van een eventuele windaanval op gevels of vervuiling. Zo behoren kouval en tocht voorgoed tot het verleden. de LYNX zorgt er verder voor dat alle overige invloeden, zoals temperatuur en eventueel vochtigheid, gecorrigeerd worden indien deze onder of boven de ingestelde waarden dreigen te komen. Open systeem doordat de installateur nu zowel de ventilatieroosters als de ventilatoren in één alles overkoepelend gebouwbeheersysteem kan opnemen, krijgt de gebruiker een volledige klimaatregeling, legt Roozendaal uit. Bovendien kan men in combinatie met onze ruimteregelaar de software volledig op maat aanpassen aan de karakteristieken van de ventilatieroosters. Bij de meeste andere ventilatiesystemen met regelbare roosters zit je bijna altijd vast aan het fabrikantspecifieke regelsysteem van de desbetreffende leverancier. dat maakt het koppelen van de roosters in het gebouwbeheersysteem complexer en duurder. Toegevoegde waarde Alusta verdient echt een compliment voor dit initiatief, meent Roozendaal. Het is geweldig dat er door dit idee een ventilatierooster op de markt is gebracht die onderdeel kan uitmaken van een open systeem. Met de combinatie van de Alusta ventilatieroosters en LYNX is het nu mogelijk om de complete aansturing van natuurlijke ventilatiesystemen tot op het niveau van de individuele leefruimte nauwkeurig te regelen. dit biedt grote voordelen. Bijvoorbeeld bij het uitvoeren van het Energie Prestatie Advies (EPA) voor de utiliteit in kantoorgebouwen. Energiebesparing blijft toch een behoorlijk punt van aandacht de komende jaren. Met de stijgende prijzen en de strenger wordende wetgeving wordt dit de belangrijkste reden voor investeringen en renovaties. 42 regelvisie november 2010