JAARCONCERT vrijdag 11 mei 2012 om 20.00 uur Verrassend Vlaams August De Boeck Gregoriaans Gabriël Verschraegen August De Boeck August De Boeck Lodewijk Mortelmans Roland Corijn Vic Nees Allegro con fuoco Gaudeamus Postludium op Gaudeamus O Salutaris Hostia Ave Maria Ave Verum Domine Deus Meus, psalm VII Laudate Dominum omnes gentes Flor Peeters Concerto voor orgel en piano op. 74 Introduzione ed Allegro Arioso Cadenza e Finale August De Boeck algemene leiding Missa en la bémol orgel Edward De Geest piano Filip Martens koor Schola Cantorum van de Sint-Baafskathedraal Gent Filip Martens
componisten en uitgevoerde koorwerken 2 August De Boeck, 1865-1937 August De Boeck werd op 9 mei 1865 geboren te Merchtem. Zijn vader, Florimond, was er organist in de parochiekerk. August bleef altijd nauw verbonden met zijn geboortedorp, ook al woonde hij het grootste deel van zijn carrière in onze hoofdstad. Zijn eerste muzieklessen kreeg hij van zijn vader, maar op vijftienjarige leeftijd werd hij naar het Conservatorium van Brussel gestuurd. Daar behaalde hij een eerste prijs harmonie, een eerste prijs contrapunt en fuga én het bijzonder diploma van virtuositeit op het orgel. In 1892 startte zijn professionele loopbaan met een benoeming tot organist in Merchtem in navolging van zijn vader. Vanaf 1894 was hij organisttitularis van de Sint-Bonifaciuskerk te Elsene en vanaf 1900 tevens van de Karmelietenkerk te Brussel. Daarnaast was hij actief in het muziekonderricht: in 1909 werd hij leraar harmonie aan het Koninklijk Vlaams Conservatorium te Antwerpen, in 1920 vroeg en kreeg hij zijn overplaatsing naar het Conservatorium te Brussel en in 1921 werd hij tenslotte directeur van het Stedelijk Conservatorium te Mechelen. In 1930 werd August De Boeck op rust gesteld en ging hij opnieuw in Merchtem wonen. Zeven jaar later bezweek hij aan een hartaderbreuk. Naar aanleiding van de 75ste verjaardag van dit overlijden nam de gemeente Merchtem het initiatief om een August De Boeckjaar (2011-2012) te organiseren. Er verscheen voor de eerste maal een wetenschappelijke monografie over de componist en een drietal nieuwe cd's met pianomuziek, symfonische muziek en zijn godsdienstige composities. De Boeck heeft een uitgebreid œuvre van zo n 350 titels nagelaten waaronder tal van kerkelijke muziekstukken (motetten en missen), een 50-tal partituren voor piano, 20 voor solo-instrumenten, 2 concerto s, ongeveer 120 liederen, 16 koorwerken, 17 cantaten, 3 balletten, 4 zangspelen, 2 operettes en 6 opera s. Opmerkelijk is wel dat hij slechts enkele werken componeerde voor zijn instrument ook al was hij en misschien juist daarom een uitmuntend improvisator op het orgel. Het Allegro con fuoco (1897) van deze avond is hierop een uitzondering en behoort tot het beste uit onze literatuur. Wanneer we vandaag de naam August De Boeck uitspreken, denken we vooral aan de in 1893 onstane Rhapsodie Dahoméenne, die jaarlijks een plaatsje inneemt in Klara s Top 100. Een eeuw geleden was dit anders: zijn naam circuleerde regelmatig bij honderden kerkkoren. De Boeck componeerde immers vele religieuze koorwerken en door zijn ervaring als organist kon hij heel goed inschatten waartoe een kerkkoor in staat was. Deze muziek was ruim verspreid in België maar werd amper uitgegeven en verdween naar de archieven bij de opkomst van de volkstaal in de liturgie. De laatste jaren werd ze echter terug opgevist. Alle religieuze koormuziek van De Boeck was uitdrukkelijk bedoeld voor de eredienst. Een orkestmis in het genre van de Nelsonmesse van Joseph Haydn en de Krönungsmesse van Wolfgang Amadeus kon wel op hoogdagen maar verplaatste de nadruk naar de muziek in plaats van de liturgie. Daarnaast ontstond in de tweede helft van de 19de eeuw in de Duitse gebieden het Caecilianisme: de theatrale zangstijl uit de opera en de woekerende chromatiek werd verbannen uit de eredienst, het orgel was het enige toelaatbare instrument en mocht niet al te veel op de voorgrond treden. Het gezongen woord en de boodschap stonden centraal. Om dus succesvolle religieuze muziek te componeren moest August De Boeck zijn verworven technische compositievaardigheden naast zich neerleggen en rekening houden met de beperkingen opgelegd door het genre. Dit leidde bij De Boeck gelukkig niet tot verstarring zodat deze werken zeker een plaats verdienen op ons concertprogramma. 1896 was ongetwijfeld een vruchtbaar jaar voor August De Boeck. Alle werken die we deze avond van hem uitvoeren ontstonden in dat jaar: het Ave Maria, het O Salutaris Hostia en de Mis in As. De Boeck schreef verschillende zettingen van het Ave Maria. Deze in F was chronologisch gezien reeds zijn vierde. Het verscheen bij de Brusselse uitgever Oertel in twee versies: één voor gemengd en één voor gelijkstemmig koor. Dit motet met orgelbegeleiding biedt veel meer afwisseling dan zijn vorige versies. Na een homofone inzet schakelt hij al onmiddellijk een versnelling hoger met een passage in imitatie tussen de verschillende stemmen die hij nog enkele malen zal herhalen. Het moge duidelijk wezen dat hij bij deze zetting geen modaal kerkkoor voor ogen had maar een meer ambitieuze groep met goede zangers. Van O Salutaris Hostia bestaan eveneens twee versies: één in F en één in E. Deze in E verscheen net als het Ave Maria bij Oertel in twee verschillende versies. Dit werk is een
prachtige illustratie van het Caecilianisme. De tekst en bijhorende boodschap komt er door de homofone zetting goed uit, het werk is gemakkelijk zingbaar maar toch o zo mooi. De orgelpartij is hier louter ondersteunend. De Boeck schreef slechts één vierstemmige mis, namelijk die in B of liever gezegd die in As. Er bestaan dus eveneens twee versies van: één in B van de hand van De Boeck zelf en één getransponeerd in As, door Ivo Mortelmans. Deze laatste versie zingt gemakkelijker omdat ze voor een lagere stemtessituur geschreven is. Bovenaan het Kyrie van het originele manuscript staat echter in potlood geschreven en la bémol. Dit is een illustratie van de manier van werken die men heel vaak bij De Boeck aantreft: hij schrijft werken voor een bepaalde gelegenheid, dus altijd tegen een deadline en neemt niet de moeite om zijn oorspronkelijke partituur met vele doorhalingen en wijzigingen in een nette versie om te zetten. Waarschijnlijk vroeg De Boeck vele jaren later aan Ivo Mortelmans om de mis te transponeren. De mis bevat de vijf delen van het ordinarium: Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus met Benedictus en Agnus Dei. In dit werk zitten prachtige voorbeelden van contrapuntische gedeelten. Deze compositie is ook doorweven met talloze modulaties en maatwijzigingen. De Boeck schrijft graag trage bewegingen en dit is duidelijk zichtbaar in deze mis: je vindt enkel de tempo-aanduidingen andante, largo en moderato. Moderato (gematigd) is het snelste tempo! In het Kyrie zitten een aantal elementen die nergens anders in het religieuze œuvre van De Boeck opduiken. Een voorbeeld hiervan is de grote septiem in het Christe in alle stemmen. Deze afstand is niet zo eenvoudig te zingen. De Boeck wijkt hier dus af van het idioom van die periode van vlot zingbare koormuziek. De aandachtige luisteraar zal ook horen dat het Kyrie begint en het Agnus Dei eindigt met hetzelfde motiefje dat door de verschillende stemmen imiterend wordt ingezet. Lodewijk Mortelmans, 1868-1952 Lodewijk Mortelmans studeerde aan wat toen nog de Antwerpsche Vlaamsche Muziekschool was. Hij was een leerling van Peter Benoit (1834-1901) en Jan Blockx (1851-1912). Zijn muziek- en compositiestijl sluit dan ook aan bij de Vlaamse nationale school van Peter Benoit. In 1893 behaalde hij de Belgische Romeprijs, een in die tijd prestigieuze compositiewedstrijd. Deze prijs was van primordiaal belang voor zijn leermeester Benoit in de strijd om van de Antwerpsche Muziekschool het Koninklijk Vlaams Conservatorium te maken. Dit gebeurde in 1897. In 1901 werd Mortelmans na het overlijden van Benoit docent contrapunt en fuga en vormde zo talrijke belangrijke componisten als Marinus De Jong (1891-1984) en Flor Peeters (1903-1986). In 1924 werd hij directeur van de instelling en dat bleef hij tot hij in 1933 op pensioen ging. Zijn œuvre bestaat vooral uit symfonische gedichten en orkestwerken maar hij componeerde ook een groot aantal liederen en koorwerken. Het Ave Verum voor vijfstemmig gemengd koor schreef hij in 1936. Het is een bewerking van een motet uit 1901 voor driestemmig koor. De homofone zangstijl volgt de opbouw en de inhoud van de tekst op de voet. Roland Coryn, 1938 Roland Coryn zag het levenslicht op 21 december 1938 en is een gerenommeerd componist, altviolist en muziekpedagoog. Na zijn muziekstudies aan de Stedelijke Muziekacademie van Harelbeke bekwaamde hij zich verder aan het Koninklijk Conservatorium van Gent. Hij haalde onder andere het hoger diploma altviool en kamermuziek en een eerste prijs compositie. Hij gaf les aan de muziekacademies van Harelbeke, Izegem en Oostende en was eveneens docent compositie aan het Koninklijk Conservatorium van Gent. In 1997 ging hij vervroegd op pensioen om zich te kunnen wijden aan de compositie. Hij schreef dan ook al meer dan zestig composities; vooral instrumentale (kamer)muziek maar ook enkele koorwerken. Eén daarvan is psalm VII: Domine Deus meus in te speravi. Op de tekst van psalm VII Heer mijn God, bij U wil ik schuilen schreef Roland Corijn in 2006 een beklijvende en sfeervolle achtstemmige compositie. De toonaard is mi frygisch. Dit betekent dat er in het gehele werk geen enkel wijzigingsteken voorkomt. In de uitwerking van de melodievoering is de secunde, evenals de septiem en de none, een zeer belangrijk interval. Dit kleinste interval (of de afgeleiden ervan) komt heel vaak voor in de melodie van iedere stem én als afstand tussen de verschillende stemmen. Daardoor ontstaan er als het ware klankvelden die samen met het trage andantetempo voor een bijzondere geladenheid zorgen. 3
4 Vic Nees, 1936 Vic Nees is de zoon van beiaardier-componist Staf Nees en werd geboren op 8 maart 1936. Aan het Koninklijk Vlaams Conservatorium haalde hij de eerste prijzen in harmonie, contrapunt, fuga en compositie. Vic Nees was vanaf 1964 verbonden aan de toenmalige BRT, tot 1969 als producer koormuziek, daarna als dirigent van het radiokoor. Hij zou dit radiokoor jarenlang dirigeren. Daarnaast heeft hij ook een vaardige pen, zo is hij onder andere de auteur van het hoofdstuk over de religieuze muziek van August De Boeck in de monografie die vorig jaar werd uitgegeven. Van bij zijn eerste composities zette hij zich af van de Vlaamse romantische traditie en sloot hij aan bij de Duitse koorbeweging. Deze beweging heeft vooral belangstelling voor de tekst (literair-religieus) en de kerkmuziek. Men grijpt terug naar authenticiteit van de renaissance en vroegbarok. In zijn vroege werken heeft Vic Nees bijzonder veel aandacht voor de psalmen met hun abstract-theologische inhoud. Het werk psalm 150: Looft de Heer in zijn heiligdom uit 1963 is daar een voorbeeld van. De compositie is geschreven voor vierstemmig koor. De bassen zingen syllabisch in het Latijn de eerste zin van psalm 117: Laudate Dominum omnes gentes, laudate Eum omnes populi. Zij zingen het hele stuk door in kwartnoten en vormen bijna letterlijk een walking bass. De drie andere stemmen zingen de tekst van psalm 150 in het Nederlands. Het mag duidelijk wezen dat de tekst de melodie, het ritme en zelfs de harmonie bepaalt: looft hem met harp en citer klinkt lyrisch, terwijl de schelle cimbalen en kletterende bekkens voor spetterend declamerend vuurwerk zorgen. Volgend jaarconcert? vrijdag 3 mei 2013 20.00 uur Sint-Baafskathedraal, Gent We hopen je opnieuw te mogen verwelkomen! De leden van de Schola Cantorum SOPRANEN Maja Aelvoet Martine De Bruycker Anne De Coninck Annemie De Groote Hilde De Meyer Eline De Neef Claire Gildemyn Charlotte Grootaert Hilde Henderick Isabelle Thuysbaert Martine Van Cassel Helena Van de Sype Bernadette Van Kemseke Veerle Vanmarcke Kristine Vos ALTEN Karen Andries Rita Anthonis Isabelle Delbeke Lieve Deltour Martine Lamontagne Marleen Leenaert Brecht-Oscar Leus Lynn Van Wezemael Anneke Verbeeck Greet Vermeire Gertie Willems TENOREN Wim Bonte Peter Cosyn Stefaan De Rammelaere Hans Deneckere Paul Gildemyn Ludwig Van Den Berghe Johan Versieck BASSEN Koen Boussery Alain Cammaert Marc De Keyser Tim De Roeck Elie Dhooghe Luk Emmery Luc Oers Mathieu Piens
uitgevoerde orgelwerken August De Boeck Allegro con fuoco Ofschoon de sporen van César Franck niet te loochenen zijn, verraadt De Boecks Allegro con fuoco voor orgel een krachtig en persoonlijk temperament. Het virtuoze stuk berust op twee contrasterende gedachten. Na een energieke en geladen inzet komt een moment van rust waaruit geleidelijk aan een eerste hoogtepunt openbloeit. Op een ogenblik van verstilling volgt een inzet van het pedaal die voert naar een nieuwe climax waarbij thematisch materiaal afgewisseld wordt met passagewerk en uitmondt in een briljante slotfase. De Boeck creëerde deze compositie op 4 april 1898 naar aanleiding van de inhuldiging van het mooie Van Beverorgel in de Sint-Pieterskerk te Jette. Gabriël Verschraegen, 1919-1981 Postludium op Gaudeamus Van zijn vroegere privéleraar Gabriël Verschraegen aan wie hij veel te danken heeft speelt Edward De Geest een kort en minder gekend werk. Professor Gabriël Verschraegen was tussen 1944 en 1981 organist van de Sint-Baafskathedraal en begeleider van de Schola Cantorum en van 1968 tot 1981 ook directeur van het Koninklijk Conservatorium te Gent. Het Postludium op Gaudeamus geschreven voor het hoogfeest van Allerheiligen is eigenlijk een Toccatella met cantus firmus afwisselend tussen sopraan en bas. Flor Peeters, 1903-1986 Concerto voor orgel en piano op. 74 Introduzione et Allegro Arioso Cadenza e Finale Bij het componeren van dit concerto in 1951 beoogde organist en componist Flor Peeters het opvullen van een bepaalde leemte, namelijk het samenbrengen van een orgel en een piano in één compositie. De Franse organist en componist Marcel Dupré uit Parijs had het hem met een drietal composities een Ballade, Variations à deux thèmes en een Sinfonia voorgedaan. Later maakte Flor Peeters van dit concerto een versie voor piano en orkest. Een korte en stevig uitgebouwde introduzione gaat het allegro vooraf. Dit laatste omvat twee thema s: een eerste is levendig, het tweede daarentegen is sterk chromatisch uitgebouwd, waarbij de twee instrumenten met elkaar alterneren. De rijk afwisselende registraties op het orgel staan in schril contrast met het pianotimbre. De arioso begint met uitgebreide gearpegieerde akkoorden in Lydische modus op de piano, ondersteund door een simpel thema in octaven op het orgel. Beide elementen verlopen voortdurend van de piano naar het orgel en omgekeerd. Een energieke pedaalsolo van het orgel en gesyncopeerde akkoorden van de piano zetten de cadenza in die leidt naar de finale. Orgel en piano zijn voortdurend met elkaar in dialoog. Deze wordt ten top gedreven om uiteindelijk te besluiten in een verlossend G groot akkoord. 5 Volgende keer mee op het podium staan? Hou je van zingen, van een aangename sfeer, van samen muziek maken? Zin om lid te worden van ons koor? We zijn op zoek naar jonge gemotiveerde zangers, zowel vrouwen- als mannenstemmen. Koorervaring of kennis van notenleer strekt tot aanbeveling, maar is niet absoluut noodzakelijk. Indien je dat wenst, mag je geheel vrijblijvend een repetitie bijwonen. Het koor repeteert wekelijks op woensdagavond van 19.30 uur tot 21.45 uur in de kapel van het Sint-Lievenscollege, Zilverenberg 1, 9000 Gent. Ben je geïnteresseerd om een repetitie bij te wonen of om lid te worden van de Schola Cantorum, of wil je liever eerst wat meer informatie, stuur dan een mailtje naar: info@scholacantorum.be We hopen je snel te mogen verwelkomen!
originele teksten en vertalingen Gaudeamus omnes in Domino, diem festum celebrantes sub honore Sanctorum omnium: de quorum solemnitate gaudent angeli, et collaudant Filium Dei. Exsultate justi in Domino: rectos decet collaudatio. Laten wij ons in de Heer verheugen, wij allen, nu wij het feest vieren van alle heiligen, het feest waarover ook de engelen zich verblijden, die samen met de heiligen de Zoon van God hulde brengen. Jubelt gerechtigen voor de Heer; wie vroom is dient Hem te loven. O salutaris hostia quæ cæli pandis ostium: bella premunt hostilia, da robur, fer auxilium. Unitrinoque Domino, sit sempiterna gloria, qui vitam sine termino nobis donet in patria. Amen. O zalig Lam dat voor ons boet, de deur des hemels opendoet: de vijand staat hier om ons heen, Gij kunt ons helpen, Gij alleen. De enige, drie-ene Heer, zij eeuwig alle lof en eer, die in het vaderland ons geeft het leven dat geen einde heeft. Amen. 6 Ave Maria, gratia plena, Dominus tecum, benedicta tu in mulieribus et benedictus fructus ventris tui Jesus. Sancta Maria, Mater Dei, ora pro nobis peccatoribus. Nunc et in hora mortis nostræ. Amen. Wees gegroet Maria, vol van genade, de Heer is met u. Gezegend zijt gij boven alle vrouwen, en gezegend is de vrucht van uw lichaam, Jezus. Heilige Maria, Moeder Gods, bid voor ons arme zondaars. Nu en in het uur van onze dood. Amen. Ave verum corpus natum de Maria Virgine. Vere passum immolatum in cruce pro homine. Cujus latus perforatum unda fluxit cum sanguine. Esto nobis prægustatum mortis in examine. O Jesu dulcis! O Jesu pie! O Jesu fili Mariæ! Tu nobis miserere. Amen. Gegroet waarachtig lichaam geboren uit de Maagd Maria. Dat werkelijk heeft geleden en voor de mens geofferd is aan het kruis. Uit wiens doorboorde zijde bloed vloeide. Wees voor ons een voorsmaak tijdens de beproeving van de dood. O Jezus zoet! O Jezus getrouw! O Jezus, Zoon van Maria. Ontferm u over ons. Amen. Domine Deus meus in te speravi; salvum me fac ex omnibus persequentibus me, et libera me. Nequando rapiat ut leo animam meam, dum non est qui redimat, neque qui salvum faciat. Domine Deus meus, si feci istud: si est iniquitas in manibus meis, si redditi retribuentibus mihi mala decidam merito ab inimicis meis inanis. Persequatur inimicus animam meam et comprehendat; et conculcet in terra vitam meam, et gloriam meam in pulveram deducat. Heer mijn God, ik wil bij U schuilen; red en bevrijd mij van al mijn achtervolgers. Laat ze mij niet wegsleuren als een leeuw, in stukken scheuren en waar is mijn redder? Heer mijn God, als ik ooit zoiets deed: als er boosheid aan mijn handen kleeft, als ik ooit een vriend onrecht deed, of een vijand liet gaan zonder te straffen. Dan mag de vijand mij achtervolgen en vangen; mij nog levend vertrappen tot in de grond, en mijn glorie door de modder sleuren. Laudate Dominum omnes gentes: laudate eum omnes populi. Looft de Heer in zijn heiligdom, looft Hem in zijn firmament van zijn glorie, looft Hem om zijn machtige daden, om zijn ontzaglijke grootheid! Looft Hem met bazuingeschal, looft Hem met harp, met citer, met pauken en koren, looft Hem op snaar en fluit, looft Hem met schelle cymbalen, met kletterende bekkens, looft Hem alles wat ademt. Alleluia.
Kyrie eleison. Christe eleison. Kyrie eleison. Heer ontferm U. Christus ontferm U. Heer ontferm U. Gloria in excelsis Deo. Et in terra pax hominibus bonæ voluntatis. Laudamus te. Benedicimus te. Adoramus te. Glorificamus te. Gratias agimus tibi propter magnam gloriam tuam. Domine Deus, Rex cœlestis, Deus Pater omnipotens. Domine Fili unigenite Jesu Christe. Domine Deus, Agnus Dei, Filius Patris. Qui tollis peccata mundi, miserere nobis. Qui tollis peccata mundi, suscipe deprecationem nostram. Qui sedes ad dexteram Patris, miserere nobis. Quoniam tu solus sanctus. Tu solus Dominus. To solus Altissimus, Jesu Christe. Cum Sancto Spiritu, in gloria Dei Patris. Amen. Eer aan God in den hoge. En vrede op aarde aan de mensen die Hij liefheeft. Wij loven U, wij prijzen en aanbidden U. Wij verheerlijken U. Wij zeggen U dank voor Uw grote heerlijkheid. Heer God, hemelse Koning, God almachtige Vader. Heer, eniggeboren Zoon, Jezus Christus. Heer God, Lam Gods, Zoon van de Vader. Gij die wegneemt de zonden der wereld, ontferm U over ons. Gij die wegneemt de zonden der wereld, aanvaard ons gebed. Gij die zit aan de rechterhand van de Vader, ontferm U over ons. Want Gij alleen zijt de Heilige. Gij alleen de Heer. Gij alleen de Allerhoogste, Jezus Christus. Met de Heilige Geest, in de heerlijkheid van God de Vader. Amen. 7 Credo in unum Deum, Patrem omnipotentem, factorem cœli et terræ, visibilium omnium, et invisibilium omnium. Et ex Patre natum ante omnia sæcula. Deum de Deo, lumen de lumine, Deum verum de Deo vero. Genitum, non factum, consubstantialem Patri: per quem omnia facta sunt. Qui propter nos homines, et propter nostram salutem descendit de cœlis. Et incarnatus est de Spiritu Sancto ex Maria Virgine et homo factus est. Crucifixus etiam pro nobis: sub Pontio Pilato passus, et sepultus est. Et resurrexit tertia die, secundum Scripturas. Et ascendit in cœlum: sedet ad dexteram Patris. Et iterum venturus est cum gloria judicare vivos et mortuos: cujus regni non erit finis. Et in Spiritum Sanctum, Dominum, et vivificantem: Qui cum Patre et Filio simul adoratur, et conglorificatur: qui locutus est per Prophetas. Et unam sanctam catholicam et apostolicam Ecclesiam. Confiteor unum baptisma in remissionem peccatorum. Et expecto resurrectionem mortuorum. Et vitam venturi sæculi. Amen. Ik geloof in één God, de almachtige Vader, schepper van hemel en aarde, van al wat zichtbaar en onzichtbaar is. Voor alle tijden geboren uit de Vader. God uit God, licht uit licht, ware God uit de ware God. Geboren, niet geschapen, één in wezen met de Vader: en door wie alles geschapen is. Hij is voor ons mensen, en omwille van ons heil uit de hemel neergedaald. Hij heeft het vlees aangenomen door de heilige Geest uit de Maagd Maria en is mens geworden. Hij werd voor ons gekruisigd: Hij heeft geleden onder Pontius Pilatus, en is begraven. Hij is verrezen op de derde dag, volgens de Schriften. Hij is opgevaren ten hemel: zit aan de rechterhand van de Vader. Hij zal wederkomen in heerlijkheid om te oordelen levenden en doden: en aan zijn rijk komt geen einde. Ik geloof in de heilige Geest, die Heer is en het leven geeft: Die met de Vader en de Zoon tezamen wordt aanbeden en verheerlijkt: die gesproken heeft door de Profeten. Ik geloof in de éne, heilige, katholieke en apostolische Kerk. Ik belijd één doopsel tot vergeving van de zonden. Ik verwacht de opstanding van de doden. En het leven van het komend rijk. Amen. Sanctus, sanctus, sanctus Dominus Sabaoth. Pleni sunt cœli et terra gloria tua. Hosanna in excelsis. Benedictus qui venit in nomine Domini. Hosanna in excelsis. Heilig, heilig, heilig, de Heer, de God der hemelse machten. Vol zijn hemel en aarde van Uw heerlijkheid. Hosanna in den hoge. Gezegend Hij die komt in de naam des Heren. Hosanna in den hoge. Agnus Dei, qui tollis peccata mundi: miserere nobis. Agnus Dei, qui tollis peccata mundi: miserere nobis. Agnus Dei, qui tollis peccata mundi: dona nobis pacem. Lam Gods dat wegneemt de zonden der wereld: ontferm u over ons. Lam Gods dat wegneemt de zonden der wereld: ontferm u over ons. Lam Gods dat wegneemt de zonden der wereld: geef ons uw vrede.
koor, dirigenten, organist Schola Cantorum Filip Martens, dirigent 8 De Schola Cantorum van de Gentse Sint-Baafskathedraal werd in 1928 opgericht in de traditie van de kathedraalschola uit de vijftiende en de zestiende eeuw. Sindsdien heeft de Schola Cantorum vele jonge mensen in een aangename en vriendschappelijke sfeer in contact gebracht met oude en hedendaagse koormuziek. Beroemde muzikanten zoals René Jacobs, Norbert Detaeye en Zeger Vander Steene deden hun eerste koorervaring op in de Schola. Vandaag wordt de Schola gevormd door een vijftigtal gemotiveerde zangers van 18 tot pakweg 50 jaar, onder leiding van pianist-dirigent Filip Martens. Het repertoire van de Schola omvat verscheidene periodes en genres van de westerse koormuziek. Bovenaan het programma staat de opluistering van vieringen in de kathedraal op hoogdagen en enkele zondagen doorheen het jaar. Hiertoe werd het koor destijds opgericht en tot op vandaag blijft de Schola Cantorum trouw aan deze opdracht. Voor de vieringen in de Sint-Baafskathedraal wordt geput uit een grote waaier gregoriaanse gezangen en meerstemmige sacrale werken. Zo bracht het koor de laatste jaren in de kathedraal onder andere missen van Rosseau, Haydn, Ives, Bikkembergs, Palestrina, Schubert en Mozart. Daarnaast concerteert het koor regelmatig in binnen- en buitenland. Op deze concerten werden reeds verscheidene grote werken zoals de Coronation Anthems van Handel, de Funeral Sentences van Purcell, het Weihnachtsoratorium van Bach, het Requiem van Fauré, het Magnificat van Rutter, het Te Deum van Charpentier en vele andere uitgevoerd. Hiervoor werkte het koor de laatste jaren niet alleen samen met Edward De Geest, de organist van de kathedraal, maar ook met Nuova Sinfonia Gandavense en met enkele bevriende koren. In oktober 2006 ondernam de Schola een concertreis naar Zwitserland. In oktober 2008 ging het koor opnieuw op concertreis naar de streek rond Tours (Frankrijk). Eind oktober 2011 reisde de Schola Cantorum naar Rome. www.scholacantorum.be Deze muzikale duizendpoot volgde aanvankelijk de kunsthumaniora aan het Lemmensinstituut te Leuven. Later werd hij er Laureaat Piano met grote onderscheiding en behaalde tevens de eerste prijzen harmonie en kamermuziek. Hierna studeerde hij aan het beroemde Tchaïkowsky-conservatorium te Moskou. In mei 1988 was hij solist op het festival van Turijn. Hij concerteerde in Nederland, Duitsland, Frankrijk, Spanje en de toenmalige USSR. In 1990 werd hij laureaat van de Tenuto-wedstrijd en won in 1992 de wedstrijd voor uitvoerende musici De Link in Nederland. Filip gradueerde aan de Muziekkapel Koningin Elisabeth bij Levente Kende in 1992. Inmiddels behaalde hij ook de Hogere Diploma s voor piano en voor kamermuziek en de eerste prijzen contrapunt en fuga. In 1994 behaalde hij de titel Lemmens-Tinel met de grootste onderscheiding en felicitaties van de jury. Hij volgde vervolmakingscursussen bij R. Kehrer en bij M. Perahia. Hij maakte opnames voor radio en televisie (o.a. met hedendaagse Belgische werken van P. Swerts, K. Dejonghe en P. Swinnen) en soleerde met het BRT- en het RTBF-orkest, het Nationaal Orkest, het Euregioorkest, Chapelle de Lorraine, de Vlaamse Academie en het Symfonisch Orkest van het Lemmensinstituut in concerti van Bach, Mozart, Beethoven, Brahms, Tchaïkowsky, Prokofief en Rachmaninov. Bij het label Phædra realiseerde hij samen met altist Diederik Suys een cd met Vlaamse twintigste-eeuwse kamermuziek, een project dat door Sabam bekroond werd met de Pelemansprijs. Hun recente nieuwe cd bevat sonates van Shostakovitsch, Berinski (creatie) en Khachaturian. Ook als creërend musicus is Filip actief. Het woord neemt een belangrijke positie in in zijn composities. Zo heeft Filip gedichten van onder andere Isabelle Vloeberghs, Ina Stabergh en Guido Gezelle getoonzet voor koor of solostem. Zelfs in zijn instrumentaal werk krijgt het woord een plaats. De spreekstem komt er op gelijke voet naast het instrumentarium aan bod. Een mooi voorbeeld hiervan is Antarctica. In januari 2009 werd Filip Martens gehuldigd als cultureel verdienstelijk Drongenaar voor zijn artistiek werk binnen en buiten de dorpsgrenzen. Op Pasen 2012 werd Filip aangesteld tot kapelmeester van de Sint-Baafskathedraal. www.filipmartens.be
Luc Van Meerssche, assistent-dirigent Luc Van Meerssche werd geboren te Sint-Niklaas op 28 februari 1953. Hij volgde de humaniorastudies in het Sint-Jozef-Klein- Seminarie van zijn thuisstad. Nadien vatte hij zijn priesterstudies aan in Gent en werd priester gewijd op 1 juli 1978. Hij studeerde aan het Lemmensinstituut te Leuven en werd er Laureaat Muziekpedagogie in 1980 en Laureaat Koorleiding in 1983. Hij werd leraar godsdienst, muzikale opvoeding en esthetica aan het Sint-Lievenscollege te Gent (1980-1993) en leidde de Schola Cantorum van 1982 tot 1993. Sinds 1988 is hij docent gregoriaans en koorleiding aan het Lemmensinstituut te Leuven. Luc was eveneens pastoor te Sombeke-Waasmunster (1995-2000) en pastoor te Ekkergem-Gent (2000-2006). Edward De Geest, organist Edward De Geest werd geboren te Lochristi in 1950. Hij volgde les aan de Academie voor Muziek en Woord van Lokeren waar hij in een tijdsspanne van vijf jaar de Prijs van Uitmuntendheid en de Regeringsmedaille voor Orgel kon bekomen. Na de oude humaniora Latijn- Grieks genoot Edward aan het Koninklijk Vlaams Muziekconservatorium van Antwerpen en het Koninklijk Muziekconservatorium van Gent een uitgebreide muzikale opleiding: notenleer, geschreven harmonie, praktische harmonie, muziekanalyse en vormleer, muziekgeschiedenis, gregoriaans, contrapunt, fuga, orgelimprovisatie en orgel. Voor deze laatste discipline ontving hij de Prijs Firmin Swinnen en de Prijs Joseph Callaerts. Zijn studies werden bekroond met de Eerste Prijs voor Fuga en het Hoger Diploma met grote onderscheiding én de Medaille van de Regering voor Orgel. Zijn belangrijkste professoren waren Stanislas Deriemaeker, Jos Van Looy, Julien Mestdagh, Roland Coryn en Lucien Goethals. Ook kreeg hij privé onderricht van professor Gabriël Verschraegen, toenmalig directeur van het Gentse Conservatorium en organist van de Sint-Baafskathedraal. Nadien onderscheidde hij zich tijdens diverse wedstrijden: hij is ondermeer laureaat van het Delta-Orgelconcours in het Nederlandse Middelburg en van de Tweejaarlijkse Nationale Orgelwedstrijd Prijs Alex Paepen in Antwerpen. Sedertdien wordt hij geregeld uitgenodigd om te concerteren in binnenen buitenland; hij trad daarbij op in vele belangrijke muziekcentra in achttien Europese landen, de USA en de voormalige USSR en gaf tot op heden ongeveer 600 concerten en recitals. Hij treedt ook regelmatig op tijdens het Festival van Vlaanderen Gent en Historische Steden en werkte samen met bekende dirigenten zoals Laszlo Heltay, Patrick Peire, Kan. Michaël Ghijs, Philippe Herreweghe, Edmond Saveniers, Dirk Vermeulen, Johan Duijck, Dirk Brossé en Filip Rathé. Van 1973 tot 1990 gaf Edward De Geest les aan meerdere academies en het Gentse Conservatorium. In 1990 volgde zijn aanstelling tot directeur van de Academie voor Muziek en Woord van Eeklo, waarvan hij sedert 2011 eredirecteur is. Op 1 oktober 1994 werd Edward benoemd tot organisttitularis van de Sint-Baafskathedraal te Gent. Vanuit deze schitterende kathedraal met haar monumentaal Klaisorgel in de bovenkerk en het fraaie Collonorgel in de crypte werkt hij actief mee aan de bloei van de Vlaamse orgelkunst, enerzijds als liturgisch organist en anderzijds als concertorganist. Hij is een stuwende kracht voor de talrijke orgelrecitals van het Gents Orgelcentrum waarbij ook binnen- en buitenlandse gastorganisten optreden. Tevens is Edward lid van de Commissie voor het Kunstpatrimonium Gent, afdeling historische orgels, en fungeert regelmatig als jurylid aan de Vlaamse Conservatoria en het Lemmensinstituut. In 2003 ontving hij de Cultuurprijs van de Stad Eeklo voor zijn promotie van de orgelkunst, en dit zowel nationaal als internationaal. Op 4 mei 2003 werd hij te Parijs onderscheiden met het Diplôme de Médaille de Vermeil de la Société Académique Française: Arts-Sciences-Lettres voor zijn inzet voor de verspreiding van het Franse orgelrepertoire. Op 10 juni 2010 volgde zijn benoeming door de Rotary Stichting van Rotary International tot Paul Harris Fellow, dit als waardering voor zijn bijdrage tot de bevordering van de internationale culturele verstandhouding. Daarnaast realiseerde Edward De Geest nationale en internationale radio- en tv-opnames (Klara, RTBF, Radio Rias Berlin, Televizione Catalonia Espagnole ) en zijn discografie vermeldt cd s met werk van Bach en composities uit de zeventiende tot de twintigste eeuw. www.edwarddegeest.be 9
internationaal orgelfestival 2012 10 Sedert 1951 wordt elk jaar opnieuw tijdens de zomerperiode het Internationaal Orgelfestival in de Sint-Baafskathedraal van Gent georganiseerd door de vzw Gents Orgelcentrum. Ook dit jaar zullen de luisteraars onder de gewelven van de prachtige kathedraal kunnen genieten van de klankenrijkdom van het monumentale kathedraalorgel. Gastorganisten uit binnen- en buitenland staan, samen met de organist-titularis van de kathedraal, borg voor hoogstaande orgelconcerten. Gezien het succes van de festivals 2010 en 2011 is het thema van het festival 2012 andermaal Geen donderdag zonder Bach maar deze keer in een editie III. Aan de ingang van de kathedraal wordt de toehoorder een gecommentarieerd programma aangeboden. Alle informatie tel. 09/377 32 59 0486/428 588 e-mail: edward_de_geest@hotmail.com www.edwarddegeest.be www.gentsorgelcentrum.be Overzicht van de concerten donderdag 5 juli om 20 uur Jan Vermeire Veurne werk van Bach donderdag 12 juli om 20 uur Hannes Torggler Innsbruck Bozen; Oostenrijk werk van Böhm, Bach, Mendelssohn, Matter, e.a. donderdag 19 juli om 12.45 uur middagconcert tijdens de Gentse Feesten Luc Ponet Tongeren werk van Peeters, Liszt, Bach, Elgar, Duruflé, e.a. donderdag 26 juli om 20 uur Roland Muhr Fürstenfeldbruck; Duitsland werk van Bach, Rinck, Merkel, Schellendorf, e.a. donderdag 2 augustus om 20 uur Gail Archer New York; USA werk van Buxtehude, Bach, Schumann, Reger, e.a. donderdag 9 augustus om 20 uur Tobias Frank Neubrandenburg; Duitsland werk van Whitlock, Vivaldi, Bach, Hollins, Lemare, e.a. donderdag 16 augustus om 20 uur Yolanda Zwoferink Rotterdam Eindhoven; Nederland werk van Bach en Keijzer donderdag 23 augustus om 20 uur Kristiaan Seynhave Gent-Mariakerke werk van Bach, Verschraegen, Peeters, Jongen en Widor donderdag 30 augustus om 20 uur Edward De Geest Gent werk van De Boeck, Verschraegen, Bach, Franck, Vierne SPECIALE RESTAURATIETECHNIEKEN meer dan 20 jaar ervaring Hubert Frère-Orbanlaan 620 9000 Gent tel. 09 269 79 69 fax 09 269 79 60 muurinjecties tegen opstijgend vocht verslagen WTCB behandeling van huiszwam met wettelijke waarborg
Programma 03-05-2012 21:05 Pagina 11 HOUTSKELETBOUW Doornstraat 90 9940 Evergem tel. 09 253 53 35 fax 09 253 54 10 info@canhouse.be cvba Schrijnwerkerij RAF D HOKER algemene schrijnwerken Hoogstraat 162 d tel. 09 361 24 49 9550 Herzele fax 09 361 07 53 rafdhoker@mail.com
vastgoedmakelaars Kickx & Co uit sympathie Met de steun van Piano s Maene, uw pianospecialist sinds 1938. Steinway Boston Essex Doutreligne Sauter Kawai Roland Yamaha exclusive importer Belgium Piano s Maene is er voor alle pianisten! Bent u een beginner, een hobbypianist, of een professioneel muzikant? Speelt u liefst klassiek, jazz of pop? Wenst u een piano te kopen, te huren of gewoon een stembeurt? U zoekt een akoestische piano of een digitale piano? Een nieuwe of een tweedehandse? Wij staan graag ter beschikking en delen graag onze ervaring en waarden met u: passie, kwaliteit, traditie en innovatie sedert 1938. Piano s Maene Passion for musicians Showrooms in Brussel, Gent, Antwerpen en Ruiselede. Voor meer info over onze activiteiten en promoties: www.maene.be
dakwerken constructie isolatie zolderinrichting tel. 09 216 45 80 fax 09 216 45 89 www.gandak.be Mandel Car staat reeds jarenlang synoniem voor het organiseren van autocaruitstappen in gans Europa. U kan bij ons terecht voor de reis van A tot Z. Dit betekent dat wij in overleg met onze gidsen het programma volledig uitwerken. De reisweg, de bezoeken, restaurants, hotels en alle mogelijke reservaties worden door ons vastgelegd. Uiteraard wordt er hierbij rekening gehouden met de interesses van de reizigers. Ons eigen programma dat u op onze website vindt, kan u via telefoon, internet of in ons bureel reserveren. Prins Albertlaan 78 8870 Izegem Tel +32 (0) 51 31 75 74 Fax + 32 (0) 51 30 91 11 info@mandelcar.be www.mandelcar.be
MANAGEMENT RAPPORTERING, ANALYSE EN ADVIES VOOR DE PROFESSIONELE KMO. Empycon bvba I Breestraat 10 I 9080 Beervelde I Belgium info empycon.com I T 0477 20 97 66 I F 09 369 59 06
bvba Van Avermaet-De Croock Haenhoutstraat 120 Hekstraat 9 9070 Destelbergen 9940 Evergem tel. 09 355 91 35 tel. 09 253 71 11 kleuters en 1ste leerjaar 2de tot 6de leerjaar Eeklostraat 144 Eeklostraat 7 9030 Mariakerke 9030 Mariakerke tel. 09 226 39 77 tel. 09 226 52 73 directie.kleuter@sintlievenkolegem.be directie.lager@sintlievenkolegem.be inlichtingen en inschrijvingen tijdens de schooluren Van 8.25 uur tot 15.35 uur tijdens de zomervakantie van 30 juni tot 6 juli en van 20 tot 31 augustus 2012 van 9.00 tot 12.00 uur en van 14.00 tot 17.00 uur zaterdag na afspraak
Programma 03-05-2012 21:05 Pagina 16