Situering van de watertoets in het Decreet Integraal Waterbeleid Filip Raymaekers VMM afdeling Operationeel Waterbeheer Voorzitter CIW Werkgroep Watertoets
Situering van de watertoets in het Decreet Integraal Waterbeleid 1. Situering van de watertoets 2. Evaluatie na 5 jaar werking 3. Aanpassing uitvoeringsbesluit 4. Nieuwe webtoepassing
Deel 1 Situering van de watertoets 1.2. Juridisch kader Decreet Integraal Waterbeleid 18 juli 2003, art. 8 Beoordeling van schadelijke effecten voor het watersysteem Watertoets is van toepassing voor vergunningen, plannen en programma s; adviesvraag optioneel Watertoets uitvoeringsbesluit 20 juli 2006 Richtlijnen voor vergunningverleners, in werking sedert 1/11/2006: o.m. wanneer advies vragen en aan wie Decreet IWB art. 8 gewijzigd op 25 mei 2007 Toepassingsgebied beperkt tot de opgesomde vergunningen en plannen (VR kan deze lijst aanvullen) Uitvoeringsbesluit aangepast op 14 oktober 2011
Deel 1 Situering van de watertoets 1.3. Wat houdt de watertoets in Beoordeling van schadelijke effecten Betekenisvol nadelig effect op het milieu (brede scope) Oppervlaktewater, grondwater, waterafhankelijke natuur Referentiekader Doelstellingen en beginselen van het decreet integraal waterbeleid (ruimte voor water, brongerichte aanpak, ) Concreet Controle op toepassing bestaande (water)wetgeving Opleggen van specifieke voorwaarden om schadelijke effecten te vermijden, beperken, herstellen of compenseren
Deel 1 Situering van de watertoets 1.4. Hoe werkt de watertoets Bijzondere aandacht voor waterkwantiteit: Regenwater brongericht vasthouden ( zomerstormen en grondwater/droogte) Hergebruik > infiltratie > bufferen en vertraagd afvoeren (Stedenbouwkundige hemelwaterverordeningen, Vlarem II, Code van goede praktijk voor aanleg rioolstelsels e.a.) Erosiebestrijding, bufferstroken, grachtenstelsel e.a. Bouwen in overstromingsgebieden ( winterstormen ) Minimale bouwpeilen Compensatie van verlies aan ruimte voor water in volume (doch let op waterputten en watertorens ) ook in oppervlakte (preventie en adaptatie)
Brongerichte aanpak
Grondwaterproblematiek Verziltingskaart De Breuck et al., 1974 & 1989 8
Bouwen in overstromingsgebieden www.manewater.be Voorbeeld De Gavers Voorbeeld Mechelen
Deel 2 Evaluatie na 5 jaar werking Regeerakkoord en beleidsnota Opdracht voor de CIW Eerste evaluatie mei 2010 Reactie van 253 vergunningverleners, 72 adviesverleners Erkenning van het nut en de effectiviteit Bij 14% van alle vergunningen wateradvies gevraagd Ruim 8% van de adviezen zijn ongunstig Ca. 90% van de adviezen worden volledig gevolgd Efficiëntie kan beter Bijkomende evaluatie 2011 na overstromingen (wateradviezen 1164; vergunningen 14 gemeenten)
Overstroming november 2010 Zennevallei Lembeek
Algemene conclusies evaluatie watertoets De watertoets werkt, maar Bij sommige overheden is inhaalbeweging nodig om correct met de watertoets om te gaan Ruimte voor verbetering zowel bij adviesverleners als bij vergunningverleners Preventiebeginsel, voorzorgsbeginsel Toepassen van de watertoets moet vlotter gaan Richtlijnen nodig voor het vaststellen van schadelijke effecten, vlot toegankelijk via webtoepassing Praktijkgerichte opleidingen De rol van de initiatiefnemer was tot nu toe te beperkt Weerstand tegen bouwweigering: hoe bouwen combineren met behoud van ruimte voor water? Flankerend beleid
Flankerend beleid Informatieplicht voor verkopers, notarissen, makelaars Aantoonplicht voor initiatiefnemer Financiële instrumenten voor schadeloosstelling Campagne overstromingsveilig bouwen en wonen via www.watertoets.be
Flankerend beleid Aanvaardbaar Onaanvaardbaar
Deel 3. Aanpassing uitvoeringsbesluit (BVR van 14/10/2011, in werking op 1 maart 2012) Adviesvraag aan waterbeheerder Huidig besluit: adviesvraag = aanbeveling Nieuw besluit: adviesvraag = verplichting voor aanvraagdossiers ingediend na 1 maart 2012 Toepassingsgebied Oorspronkelijk decreet IWB 2003: watertoets = verplicht voor alle vergunningen, plannen en programma s Aanpassing art. 8 decreet IWB in 2007: watertoets enkel verplicht voor bouw-, verkaveling-, natuurvergunning, milieuvergunning ( voor zover relevant ), RUP, RVK e.a. Nieuw besluit: aanvullende lijst van watertoetsplichtige vergunningen en plannen bij de decretale lijst (bodemsanering, natuurdecreet, delfstoffen, RVK, M&L)
Deel 3. Aanpassing uitvoeringsbesluit (BVR van 14/10/2011, in werking op 1 maart 2012) Sterke vereenvoudiging richtlijnen voor vergunningverleners Huidig besluit: wanneer advies vragen en aan wie op basis van 13 richtlijnen en 7 kaarten in bijlage bij het besluit Nieuw besluit: wanneer advies vragen en aan wie op basis van 1 richtlijn (besluit art. 3) en 1 geactualiseerde kaart met overstromingsgevoelige gebieden uitgebreid van 300.775 ha naar 356.699 ha Andere wijzigingen Technische aanpassingen wateradvies en waterparagraaf, afstemming op decreetswijziging 2007 Bv. Alleen de relevante doelstellingen en beginselen van het decreet IWB toetsen
Deel 3. Aanpassing uitvoeringsbesluit (BVR van 14/10/2011, in werking op 1 maart 2012) Art. 3 2 Adviesplicht, wanneer advies vragen Oppervlaktewater advies (waterloopbeheerders) Ligging in overstromingsgevoelig gebied Verharding > 1 ha naar waterweg of 1 e cat; > 0,1 ha rest < 50/20/10/5 m van waterloop categorie bev./1/2/3 Vegetatiewijziging Grondwater advies (VMM) Verkaveling met wegenis Verharding > 1 ha Ondergrondse constructie > 5 m diep of > 50 m lang Verwijzing naar mogelijk door minister uit te vaardigen richtlijnen voor vaststellen van schadelijke effecten In de praktijk: nieuwe webtoepassing
Nieuwe watertoetskaart met overstromingsgevoelige gebieden 2011 Donkerblauw: ROG gecorrigeerd aan DHM + MOGT100 + overstromingen nov. 2010 + ROG correcties Lichtblauw: NOG excl. bouwzones en colluvia + MVG + colluvia (modderstromen) + bouwzones excl. antropogene bodems excl. opgehoogde haventerreinen
Deel 4. Nieuwe webtoepassing (1/3/2012 online) Doelgroep Huidig watertoets instrument: vergunningverleners Nieuwe webtoepassing: vergunningverleners + Inhoud Huidig instrument: 3 modules adviesverleners + initiatiefnemers Wanneer advies vragen en aan wie (BVR 2006) Gewestelijke stedenbouwkundige verordening Provinciale stedenbouwkundige verordening Vl-Brabant Nieuwe webtoepassing: meerdere modules Wanneer advies vragen en aan wie (BVR 2011) Aanbevelingen voor de waterparagraaf Aanbevelingen voor het wateradvies Aanbevelingen voor het ontwerp
Vorm en inhoud van een waterparagraaf 1. Inleidende paragraaf: wettelijk kader 2. Toets van het gezond verstand 3. Situering van de aanvraag: ligging t.o.v. WT kaart(en) 4. Verenigbaarheid met watersysteem (mogelijke effecten) 5. Analyse en beoordeling (art. 4 1 BVR): zie voorbeeldparagrafen webtoepassing 1 Verenigbaarheid met het watersysteem 2 Voorwaarden en maatregelen 3 Inachtneming van relevante doelstellingen en beginselen 6. Besluit met voorwaarden en maatregelen
Vorm en inhoud van een wateradvies 1. Inleidende paragraaf: wettelijk kader 2. Situering van de aanvraag: ligging t.o.v. kaarten 3. Beschrijving project relevant voor water en verenigbaarheid met watersysteem (mogelijke effecten) 4. Analyse en beoordeling (art. 7 1 BVR): zie voorbeeldparagrafen webtoepassing 1 Beschrijving kenmerken watersysteem: zie punt 2 2 Toepasselijke voorschriften waterbeheerplan: idem 3 Gemotiveerde beoordeling van de verenigbaarheid met het watersysteem 4 Voorwaarden en maatregelen 5 Inachtneming van relevante doelstellingen en beginselen 5. Besluit met voorwaarden en maatregelen
Deel 4. Nieuwe webtoepassing (operationeel vanaf 1/3/2012) Opleidingen Voor vergunningverleners en adviesverleners en (later) voor ontwerpers Gebruik webtoepassing met voorbeelddossiers Inschrijven via www.watertoets.be