Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling Sociale Zekerheid SCSZ/11/103 BERAADSLAGING NR 11/061 VAN 6 SEPTEMBER 2011 MET BETREKKING TOT DE MEDEDELING VAN GECODEERDE PERSOONSGEGEVENS AAN HET CENTRUM VOOR ZORGONDERZOEK EN CONSULTANCY (LUCAS) VAN DE KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN MET HET OOG OP HET ANALYSEREN VAN DE EFFECTIVITEIT VAN DE TEGEMOETKOMINGEN AAN PERSONEN MET EEN HANDICAP Gelet op de wet van 15 januari 1990 houdende oprichting en organisatie van een Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid, inzonderheid op de artikelen 5 en 15; Gelet op de aanvraag van het Centrum voor Zorgonderzoek en Consultancy (LUCAS) van de Katholieke Universiteit Leuven van 21 juni 2011; Gelet op het auditoraatsrapport van de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid van 26 juli 2011; Gelet op het verslag van de heer Yves Roger. A. ONDERWERP VAN DE AANVRAAG 1. Het Centrum voor Zorgonderzoek en Consultancy (LUCAS) van de Katholieke Universiteit Leuven verricht momenteel in opdracht van de directie-generaal Personen met een Handicap van de federale overheidsdienst Sociale Zekerheid een analyse van de effectiviteit van de tegemoetkomingen aan personen met een handicap en wenst daartoe te beschikken over bepaalde gecodeerde persoonsgegevens aangaande bepaalde personen met een handicap tussen 21 jaar en 65 jaar die een inkomensvervangende tegemoetkoming en/of een integratietegemoetkoming ontvangen. 2. Het gaat meer bepaald om de personen met een handicap die reeds in het kader van het project HANDILAB persoonlijk werden bevraagd aan de hand van een vragenlijst. Deze vragenlijst peilde naar de samenstelling van het huishouden, de gezondheidssituatie, het inkomen en de inkomensbronnen, de financiële situatie, de
medische en niet-medische kosten, het bezit van duurzame consumptiegoederen, de huisvesting, de professionele zorg en mantelzorg, de sociale contacten, de deelname aan activiteiten en enige achtergrondinformatie. 3. In opdracht van de federale overheidsdienst Sociale Zekerheid werden aldus ongeveer duizendhonderd interviews afgenomen door een onderzoeksbureau. De antwoorden worden beheerd door de federale overheidsdienst Sociale Zekerheid. In de daartoe gecreëerde persoonsgegevensbank is het identificatienummer van de sociale zekerheid van de betrokkenen vervangen door een betekenisloos volgnummer. De federale overheidsdienst Sociale Zekerheid beschikt echter over een concordantietabel met het verband tussen beide types nummers. 4. De persoonsgegevensbank in kwestie bevat ook enkele persoonskenmerken van de betrokkenen (voor zover ze op de vragen dienaangaande wensten te antwoorden), zoals het geslacht, het geboortejaar, het geboorteland, de burgerlijke staat, de samenstelling van het huishouden en de opleiding. 5. Het LUCAS wenst te kunnen beschikken over de hogervermelde antwoorden, aangevuld met zes persoonsgegevens. De steekproef voor de bevraging werd getrokken op basis van deze zes persoonsgegevens, die samengesteld zijn op basis van een combinatie van scores op administratieve criteria en op zich betekenisloos zijn voor het beschrijven van de betrokkenen. De bijkomende persoonsgegevens blijken nodig voor statistische doeleinden vermits ze de mogelijkheid bieden om te onderzoeken in hoeverre de gerealiseerde steekproef een scheeftrekking is van de theoretische steekproef en om daarna wegingsfactoren te creëren. De federale overheidsdienst Sociale Zekerheid zou de antwoorden (met het betekenisloos volgnummer), de concordantietabel en de zes bijkomende persoonsgegevens (met het identificatienummer van de sociale zekerheid) overmaken aan de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid, die zou instaan voor het koppelen en coderen van de persoonsgegevens en het meedelen ervan aan het LUCAS. 6. Het LUCAS laat weten dat de betrokkenen bij hun bevraging niet om een schriftelijke toestemming werden verzocht voor het gebruik van hun persoonsgegevens en voor de koppeling ervan met andere persoonsgegevens. B. BEHANDELING VAN DE AANVRAAG 7. Krachtens artikel 5, 1, van de wet van 15 januari 1990 houdende oprichting en organisatie van een Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid verzamelt de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid persoonsgegevens bij de instellingen van sociale zekerheid, slaat ze op, voegt ze samen en deelt ze mee aan de personen die ze nodig hebben voor het verrichten van onderzoeken die nuttig zijn voor de kennis, de conceptie en het beheer van de sociale zekerheid. 8. Het betreft een mededeling van persoonsgegevens die krachtens artikel 15, 1, van de wet van 15 januari 1990 een principiële machtiging van de afdeling sociale zekerheid van het sectoraal comité van de sociale zekerheid en van de gezondheid vereist. 2
9. De mededeling beoogt een gerechtvaardigd doeleinde, te weten het analyseren van de effectiviteit van de tegemoetkomingen aan personen met een handicap. Het onderzoek wordt verricht door het LUCAS in opdracht van de directie-generaal Personen met een Handicap van de federale overheidsdienst Sociale Zekerheid. 10. De mee te delen persoonsgegevens lijken, uitgaande van dat doeleinde, ter zake dienend en niet overmatig. De mee te delen persoonsgegevens kunnen slechts door middel van een betekenisloos volgnummer door het LUCAS in verband worden gebracht met een geïdentificeerde of identificeerbare persoon. De eigenlijke persoonskenmerken worden daartoe beperkt. 11. Overeenkomstig artikel 4, 1, van de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens mogen persoonsgegevens niet verder worden verwerkt op een wijze die, rekening houdend met alle relevante factoren, met name met de redelijke verwachtingen van de betrokkene en met de toepasselijke regelgeving, onverenigbaar is met die doeleinden. Voor zover het gaat om een latere verwerking van persoonsgegevens waarvan het doeleinde niet op zich verenigbaar is met het oorspronkelijk doeleinde, is deze latere verwerking van persoonsgegevens verboden behalve indien wordt beantwoordt aan de voorschriften van afdeling II van hoofdstuk II van het koninklijk besluit van 13 februari 2001 ter uitvoering van de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens. 12. Het LUCAS kan het hogervermeld doeleinde niet verwezenlijken aan de hand van anonieme gegevens vermits het de situatie van individuele personen dient te kunnen opvolgen. 13. Het LUCAS dient er zich contractueel toe te verbinden alle mogelijke middelen te zullen inzetten om te vermijden dat de identiteit van de personen op wie de meegedeelde persoonsgegevens betrekking hebben, zou worden achterhaald. In elk geval is het hem, overeenkomstig artikel 6 van het koninklijk besluit van 13 februari 2001 ter uitvoering van de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens, verboden om handelingen te stellen die ertoe strekken de meegedeelde gecodeerde persoonsgegevens om te zetten in niet-gecodeerde persoonsgegevens. 14. De Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid mag de gecodeerde persoonsgegevens slechts meedelen nadat ze, overeenkomstig artikel 13 van het koninklijk besluit van 13 februari 2001 ter uitvoering van de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens, in het bezit werd gesteld van het door de Commissie voor de Bescherming van de Persoonlijke Levenssfeer uitgereikte ontvangstbewijs van de aangifte van de verwerking voor historische, statistische of wetenschappelijke doeleinden. 15. Overeenkomstig artikel 23 van het koninklijk besluit van 13 februari 2001 ter uitvoering van de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens mogen de resultaten van de verwerking voor historische, statistische of wetenschappelijke doeleinden niet 3
worden bekendgemaakt in een vorm die de identificatie van de betrokken persoon mogelijk maakt tenzij deze laatste daartoe zijn toestemming heeft gegeven en de persoonlijke levenssfeer van derden niet wordt geschonden of tenzij de bekendmaking van niet-gecodeerde persoonsgegevens beperkt blijft tot persoonsgegevens die kennelijk door betrokkene zelf publiek zijn gemaakt of die in nauw verband staan met het publiek karakter van betrokkene of van de feiten waarbij deze laatste betrokken is of is geweest. Met voorbehoud van voormelde uitzonderingen, dienen de onderzoeksresultaten aldus op een anonieme wijze te worden gepubliceerd. 16. De persoonsgegevens mogen door het LUCAS worden bijgehouden zolang zij noodzakelijk zijn voor het analyseren van de effectiviteit van de tegemoetkomingen aan personen met een handicap en uiterlijk tot 31 december 2012. Daarna dienen zij te worden vernietigd. 17. Het LUCAS dient bij de verwerking van de persoonsgegevens rekening te houden met de wet van 15 januari 1990 houdende oprichting en organisatie van een Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid, de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens, hun uitvoeringsbesluiten en elke andere wettelijke of reglementaire bepaling tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer. 18. Het sectoraal comité heeft opgemerkt dat tijdens de inleiding van de bevraging zoals beschreven in de vragenlijst de ondervrager tegenover de ondervraagden diende te benadrukken dat de antwoorden vertrouwelijk zouden blijven en op geen enkele manier zouden gerapporteerd worden aan de federale overheidsdienst Sociale Zekerheid of aan derden. Het stelt nu evenwel vast dat het wel degelijk de federale overheidsdienst Sociale Zekerheid zelf is die instaat zowel voor het beheren van de antwoorden als voor het beheren van de concordantietabel met het verband tussen het identificatienummer van de sociale zekerheid van de betrokkenen en hun betekenisloos volgnummer. Het dringt bijgevolg in ieder geval aan op een sterke scheiding van functies tussen enerzijds de personen die binnen de federale overheidsdienst Sociale Zekerheid de antwoorden van de bevraging bijhouden en anderzijds de personen die binnen de federale overheidsdienst Sociale Zekerheid de concordantietabel bijhouden. De federale overheidsdienst Sociale Zekerheid dient een verklaring te ondertekenen waarin hij zich ertoe verbindt de veiligheid en het vertrouwelijk karakter van de persoonsgegevens te bewaren en de scheiding van functies te verzekeren. 4
Om deze redenen, machtigt de afdeling sociale zekerheid van het sectoraal comité van de sociale zekerheid en van de gezondheid de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid om de hogervermelde gecodeerde persoonsgegevens onder de hogervermelde voorwaarden mee te delen aan het Centrum voor Zorgonderzoek en Consultancy (LUCAS) van de Katholieke Universiteit Leuven met het oog op het analyseren van de effectiviteit van de tegemoetkomingen aan personen met een handicap. Yves ROGER Voorzitter De zetel van het Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid is gevestigd in de kantoren van de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid, op volgend adres : Sint-Pieterssteenweg 375 1040 Brussel (tel. 32-2-741 83 11) 5