Neem contact met ons op: CONSUMENTENDIENST BELGIË & LUXEMBURG ROYAL CANIN BELUX Terhulpsesteenweg 187 1170 WATERMAAL-BOSVOORDE 02/425 22 28 www.royalcanin.be consum@royalcanin.be www.royalcanintv.be RCS NIMES B 700 200 983-04/2009 - Niet-bindend document Foto s: Renner, Lanceau, Cogis: Français, Gauzargues, Hermeline Alle afbeeldingen, vertalingen, bewerkingen en reproducties van het geheel of van onderdelen zonder uitdrukkelijke voorafgaande toestemming zijn, ongeacht de procedure waarmee dit gebeurt, in alle landen verboden en kunnen aanleiding geven tot juridische vervolging (Wet van 11 maart 1957). De sterilisatie zal zijn leven veranderen Zorg voor de juiste aanpak!
DE ETHIEK VAN ROYAL CANIN Respect voor het dier Wat dierenvoeding betreft stellen sommigen de mens, het baasje, op het voorplan als spiegel voor iedere verdere vernieuwing. Bij Royal Canin staat het Dier centraal in ons onderzoeksproces. Onze honden- en kattenverblijven in Aimargues, in het zuiden van Frankrijk, werd zo ontworpen dat de ware aard van hun bewoners wordt gerespecteerd en hun welzijn verzekerd is. Ze helpen ons immers om de smaak en kwaliteit van onze voeding te meten. Aangezien de voordelen van onze voeding pas tot uiting komen wanneer de voeding op een correcte wijze wordt opgenomen, is de smaak van onze producten bepalend voor al onze ontwikkelingen. De kwaliteit van onze voeding verzekeren De grondstoffen voor onze producten worden nauwgezet geselecteerd bij de leverancier én bij de levering. Vóór iedere levering worden de grondstoffen namelijk grondig gecontroleerd en geweigerd als ze niet voldoen aan de vereisten van ons bestek. We staan ook in voor een doorgedreven traceerbaarheid van onze producten. Steeds op de hoogte van de laatste nieuwe ontwikkelingen op het vlak van dierenvoeding Overal ter wereld leidt en ondersteunt Royal Canin onderzoeksprojecten die voldoen aan een strikte ethiek in Diergeneeskundige Universiteiten en Scholen. Het doel hiervan is om beter te begrijpen welke rol de voeding speelt in de gezondheid van honden en katten. Zo kunnen we ook de doeltreffendheid van onze dieetvoeding bij de behandeling van bepaalde ziekten beter beoordelen. Ons motto is steeds hetzelfde: uw dier beter kennen om het beter te voeden. SOMMAIRE 1 Waarom moet ik mijn hond laten steriliseren? p 4 2 Hoe kan ik mijn hond laten steriliseren? p 6 Welke sterilisatietechnieken bestaan er? p 8 Wanneer moet ik mijn hond laten steriliseren? p 10 3 Welke voorzorgsmaatregelen moet ik nemen? p 8 Voor de operatie p 14 Na de operatie p 18 De rest van zijn leven p 10 4 Loopt mijn gesteriliseerde hond meer kans op zwaarlijvigheid? p 10 5 Welke gevolgen kan zwaarlijvigheid hebben? p 12 6 Hoe kan ik mijn gesteriliseerde dier helpen naarmate het ouder wordt? p 14 7 Hoe garandeer ik een goede mond- en tandhygiëne? p 16 8 Waarom moet ik bijzondere aandacht besteden p 18 aan de gewrichten van mijn gesteriliseerde hond? 9 Is mijn gesteriliseerde hond van een klein ras p 20 gevoeliger voor urinestenen? 10 Welke voeding moet ik mijn gesteriliseerde hond geven? p 22 11 Waarom moet ik de overgang van de ene voeding p 24 naar de andere goed laten verlopen? p 26 12 Opvolgingscurve voor het gewicht van uw hond na zijn sterilisatie p 28 13 Verklarende woordenlijst p 30 14 Bibliografie 3
1 Waarom moet ik mijn hond laten steriliseren? Sterilisatie heeft onweerlegbare voordelen voor zowel zijn gedrag als zijn gezondheid. Veranderingen in het seksuele gedrag Ongeveer tweemaal per jaar, tijdens de loopsheid, voelen reuen en teven zich sterk tot elkaar aangetrokken en geven ze blijk van heel wat vindingrijkheid om zich voort te planten. Deze drang ligt zo goed als zeker aan de basis van heel wat ongewenst gedrag. Bovendien ontsnappen honden dan vaker, waardoor ze meer risico lopen om betrokken te raken bij verkeersongevallen. Als een teef vóór de puberteit gesteriliseerd wordt, daalt ook het risico op melkklier kanker (1), een ziekte die in 6% van de gevallen dodelijk is (2). Preventief dus, maar ook genezend, aangezien sterilisatie de behandeling bij uitstek is voor bepaalde aandoeningen als pyometra (ontsteking van de baarmoeder, vaak voorkomend bij honden), teelbalkanker of hypertrofische prostaat (vaak voorkomend bij oudere honden). Ook andere ziekten kunnen voor de dierenarts een reden zijn om u aan te raden uw hond te laten steriliseren. Tot slot gaat castratie van de hond meestal gepaard met een verminderde agressiviteit tegenover andere reuen (3), een afname van de territorium- en voortplantingsdrang en minder ontsnappingspogingen. Een teef laten steriliseren onderdrukt de loopsheid en voorkomt dus alle daarmee gepaard gaande risico s. Vergeet daarnaast niet dat bepaalde teven tot wel 10 pups op de wereld kunnen zetten! Een gecastreerde reu zal zich dan weer niet langer aangetrokken voelen tot loopse teven uit de buurt en hij zal dus minder geneigd zijn om zijn territorium af te bakenen met urine. Onbetwistbare voordelen voor de gezondheid van de hond: Sterilisatie voorkomt op doeltreffende wijze de ontwikkeling van ziekten aan de geslachtsorganen, zoals teelbal-, prostaat of eierstokkanker, schijnzwangerschap,... 4 5
2 Hoe kan ik mijn hond laten steriliseren? Uw dierenarts kan u meer vertellen over de ideale leeftijd, de beste sterilisatiemethode voor uw hond en een aangepaste voeding. Vraag hem om raad. Welke sterilisatietechnieken bestaan er? Sterilisatie/castratie is een chirurgische ingreep die plaatsvindt onder algemene verdoving en die latere voortplanting onmogelijk maakt. De operatie is onomkeerbaar: een gesteriliseerd dier kan later dus geen pups meer krijgen. Bij de teef: ofwel worden de eierstokken weggenomen (ovariëctomie) ofwel de eierstokken en de baarmoeder (ovariohysterectomie). Naargelang uw dier maakt de dierenarts bij deze operatie ofwel twee insnijdingen in de flanken ofwel één enkele insnijding op de buik ter hoogte van de navel. Wanneer moet ik mijn hond laten steriliseren? Alles hangt af van de reden voor de sterilisatie. Als u de ontwikkeling van ziekten wilt voorkomen of voortplantingsgedrag vermijden, dan laat u het dier best zo vroeg mogelijk steriliseren, idealiter rond de puberteit. Het intreden van de puberteit is in grote mate afhankelijk van de grootte van de hond en uw dierenarts is dan ook het best geplaatst om u te zeggen wat het beste moment is voor de operatie. Bij de reu: bij de castratie worden de twee teelballen weggenomen. Voor deze methode wordt een insnijding gemaakt in het scrotum. 6 7
3 Welke voorzorgsmaatregelen moet ik nemen? Als uw dierenarts geen specifieke instructies geeft, wordt u doorgaans aangeraden om uw hond 12 tot 18 uur voor de ingreep nuchter te houden. Dit kan korter zijn bij een pup. Voor de operatie: Let erop dat uw dier volledig nuchter is. Andere bijzondere voorbereidingen zijn niet nodig. Na de operatie: Naar huis terugkeren: laat uw hond bijkomen op een rustige plaats met zachte verlichting en zorg ervoor dat zijn slaapplaats schoon is. Wat moet u doen als uw hond weigert te eten? De narcose en de stress van de hospitalisatie kunnen verklaren waarom uw dier op de dag na de operatie niet wil eten. Bij een teef duurt de verdoving langer, waardoor zij tot 48 uur na de operatie van slag kan zijn. Als u twijfels hebt, neem dan zeker contact op met uw dierenarts. De rest van zijn leven: De geslachtsorganen scheiden bepaalde hormonen af (oestrogeen, testosteron), dus wanneer ze worden weggenomen, leidt dat onvermijdelijk tot hormonale veranderingen die gevolgen kunnen hebben voor bepaalde functies : Regeling van de voedingsopname: sterilisatie kan het voedingsgedrag van de hond veranderen zodat hij per dag meer gaat eten. Als deze overconsumptie niet ingeperkt wordt, leidt dat tot zwaarlijvigheid. Wilt u meer weten pagina 10-11 Er kunnen problemen optreden met de beenderen en de gewrichten, als gevolg van het overgewicht van het dier: gescheurde kruisbanden in de knie (4), heupdysplasie (5). Ook hersenveroudering treedt vaker op bij gecastreerde reuen dan bij ongecastreerde reuen (6). 8 9
4 Loopt mijn gesteriliseerde hond meer kans op zwaarlijvigheid? Ja. Door de sterilisatie verandert de hormoonproductie. Het gedrag van uw hond verandert en daar moet rekening mee gehouden worden voor zijn voeding. maar dat hoeft niet zo te zijn! Wanneer dezelfde teven 30% minder calorieën kregen, behielden ze namelijk hun ideale gewicht. Het is dus van essentieel belang dat de calorie-inname van het dier zo snel mogelijk na de sterilisatie beperkt wordt om overtollige kilo s te vermijden. Uw dierenarts kan u meer vertellen over de voeding die het best bij uw dier past en over de te geven hoeveelheden. Aarzel niet om hem om raad te vragen. Zwaarlijvigheid is een bewezen risico De kans op zwaarlijvigheid is bijna 2 keer zo groot bij gesteriliseerde honden als in het globale hondenbestand (7). Recente studies (8) tonen ook aan dat wanneer gesteriliseerde teven gedurende 16 weken zoveel kunnen eten als ze willen, hun gewicht met 22% toeneemt, waardoor sommige van hen zelfs zwaarlijvig worden: Effect van een ongecontroleerde voeding bij teven gemiddeld gewicht van de teven in kg 20 15 10 5 0 +22% bij de sterilisatie na 16 weken eten zoveel ze willen 10 11
5 Welke gevolgen kan zwaarlijvigheid hebben? Overgewicht heeft heel wat gevolgen voor de gezondheid van uw hond. Het maakt het dier namelijk vatbaar voor bepaalde aandoeningen en het kan zijn levensverwachting sterk doen afnemen. Een lagere levensverwachting Het is bewezen dat honden met overgewicht minder lang leven dan honden met een ideaal gewicht. Osteo-articulaire aandoeningen (zoals artrose) Hart- en ademhalingsproblemen Verhoging van het vetgehalte in het bloed Een grote vetmassa bevordert de ontwikkeling van cholesterol en triglyceriden in het bloed. Suikerziekte Daling van de huid- en vachtkwaliteit Afname van de immuniteit Verhoogd risico bij een operatie en/of narcose Vergeet niet om uw gesteriliseerde hond regelmatig te wegen, bij voorkeur steeds op dezelfde weegschaal, zodat het resultaat betrouwbaar is. Om u te helpen bij het opvolgen van het gewicht van uw hond na zijn sterilisatie, vindt u een opvolgingscurve voor het gewicht op pagina 26 van deze brochure. De voedingsoplossing van Royal Canin Voor een optimale lichaamsconditie ontwikkelde Royal Canin eiwitrijke voeding met een laag vetgehalte om het risico van zwaarlijvigheid bij gesteriliseerde volwassen dieren, zowel teven als reuen, zoveel mogelijk te beperken. Cocktail van plantaardige vezels Invloed op de verzadiging bij dieren met een beperkte voedingsinname Eiwit 28 tot 32% Stimuleert het behoud van de spiermassa Vetten 11% Houdt de vetmassa onder controle L-carnitine 200 mg/kg Bevordert de omzetting van vetten in energie 12 13
6 Hoe kan ik mijn gesteriliseerde dier helpen naarmate het ouder wordt? Momenteel is de voedingsontwikkeling al zo ver gevorderd dat het mogelijk is om bepaalde verouderingseffecten tegen te gaan. Door de huid en de vacht gezonder te maken: Kwalitatief hoogstaande essentiële omega 3-vetzuren (EPA/DHA), gechelateerde sporenelementen (beter verteerbaar) en vitamine A, B en D ondersteunen de schoonheid en gezondheid van deze natuurlijke barrières tegen externe aanvallen. Door het darmstelsel gezond te houden: Uiterst goed verteerbare eiwitten, zoals graangluten, remmen het gistingsproces in de dikke darm af en voorkomen zo een opgezwollen buik en de winderigheid die daarvan het gevolg zijn. Bovendien verbetert Psyllium de ontlasting en regelt het de darmtransit. 14 Door vrije radicalen tegen te gaan: Vrije radicalen spelen een grote rol in het verouderingsproces. Ze liggen aan de basis van de keten van De factoren van oxidatiestress oxidatiereacties die de verschillende ultraviolet licht celonderdelen beschadigen, zoals de vervuiling membranen, de eiwitten of het DNA. Om vrije stress radicalen tegen te gaan, vernielde cel worden antioxidanten slechte voeding gebruikt die de kettingreacties stoppen (vitamine E en C, taurine en luteïne). bescherming vrije radicalen door antioxidanten Door de nierwerking te ondersteunen: Een laag fosforgehalte remt het optreden van de klinische verschijnselen van chronische nierinsufficiëntie af. gezonde cel Gepatenteerd synergetisch complex van antioxidanten De voedingsondersteuning van Royal Canin Gepatenteerd synergetisch complex van antioxidanten Psyllium EPA + DHA Natuurlijke visolie rijk aan EPA en DHA 15
7 Hoe garandeer ik een goede mond- en tandhygiëne? Honden van kleine rassen zijn bijzonder gevoelig voor tandplak en tandsteen. Door op jonge leeftijd te beginnen Hoewel alle honden hier wel gevoelig voor zijn, hebben honden van minder dan 8 kg hier toch vroeger en meer last van (9). Bij dwergrassen staan mond- en tandaandoeningen vaak op de eerste plaats in het lijstje met redenen voor een consultatie bij de dierenarts. Een goede mond- en tandhygiëne (dagelijks poetsen of snoepjes met een biochemische werking) is noodzakelijk zodra de pup zijn tanden heeft gewisseld. Door tandplak en tandsteen te beperken Door een biochemische werking: het natriumpolyfosfaat verspreidt zich in de mondholte en vangt het calcium uit het speeksel op voordat het zich aan de tandplak kan vasthechten. Doordat het polyfosfaat het calcium onbeschikbaar maakt, vertraagt het de vorming van tandsteen. Werking van het natriumpolyfosfaat Beschermde tand het natriumpolyfosfaat vangt het calcium op Calcium Natriumpolyfosfaat Tandplak bestaat uit micro-organismen die tandvleesontstekingen en parodontitis veroorzaken. Het is onzichtbaar voor het blote oog. Tandsteen ontstaat wanneer calcium uit het speeksel gemineraliseerd wordt op tandplak. Door de groei van de bacteriën ontsteekt het tandvlees geleidelijk (gingivitis), krijgt het dier een slechte adem en kunnen de tanden na verloop van tijd los komen te zitten. Gemiddelde leeftijd waarop het volwassen gebit uitkomt Snijtanden 4 tot 5 maanden Hoektanden 4 tot 5 maanden Voorkiezen 4 tot 5 maanden Kiezen 5 tot 7 maanden 16 17
8 Waarom moet ik bijzondere aandacht besteden aan de gewrichten van mijn gesteriliseerde hond? Problemen met het bewegingsapparaat komen vaak voor bij honden. Aangezien een gesteriliseerde hond gevoeliger is voor overgewicht (pagina 10), worden zijn gewrichten zwaarder belast: Een gescheurde kruisband is een aandoening die vaker voorkomt wanneer de reu of teef gesteriliseerd is (4). Een studie heeft aangetoond dat gesteriliseerde dieren 50% meer risico lopen op heupdysplasie (5). Gescheurde kruisbanden De gezondheid van de gewrichten hangt dus in de eerste plaats af van een optimaal gewicht en dit zowel tijdens de groei als op volwassen leeftijd. Bovendien is een voeding met een evenwichtige dosis mineralen en energie tijdens de groei van essentieel belang voor de harmonieuze en stevige ontwikkeling van het skelet. 20% van alle osteo-articulaire aandoeningen bij honden is hoogstwaarschijnlijk te wijten aan de voeding (10-11). Een gesteriliseerde pup vormt hierop geen uitzondering. Voedingsstoffen als chondroïtine dragen bij tot de bescherming van het kraakbeen. Andere stoffen als glucosamine helpen de gewrichten gezond te houden en bevorderen de synthese van glucosaminoglycanen, bestanddelen van het kraakbeen. EPA en DHA, omega 3- vetzuren, remmen de ontstekingsreacties en antioxidanten gaan de schadelijke effecten van vrije radicalen tegen. Vooral honden van meer dan 10 kg hebben last van artrose. 45% van alle honden met artrose zijn honden van een groot ras en 28% zijn honden van een middelgroot ras (12). Deze aandoening komt voor bij honden van alle leeftijden. 1 Dijbeen 2 Scheenbeen 3 Kuitbeen 4 Knieschijf 5 Meniscus 6 Kruisband 3 2 1 4 6 5 De voeding die speciaal door Royal Canin ontwikkeld werd voor gesteriliseerde honden van meer dan 10 kg bevat natuurlijke bronnen van EPA/DHA, chondroïtine en glucosamine. Bovendien bevat deze voeding een gepatenteerd synergetisch complex van antioxidanten dat vrije radicalen bestrijdt.. 18 19
9 Is mijn gesteriliseerde hond van een klein ras gevoeliger voor urinestenen? Niet de sterilisatie maakt de hond gevoeliger voor struviet- en oxalaatstenen, maar wel het feit dat hij van een klein ras is! Wat zijn urinestenen? Urinestenen bestaan uit samengeklonterde urinekristallen (meestal met struviet of calciumoxalaat) uit de blaas. Ook wanneer de kristallen geen urinestenen vormen, kunnen ze symptomen van een urineprobleem veroorzaken en zelfs de urineleider blokkeren, waardoor de hond niet meer kan urineren en zijn leven in gevaar komt. Urolithiase (de vorming van urinestenen) is een vaak voorkomend probleem bij honden. Ongeveer 18% van alle honden met urineproblemen wordt erdoor getroffen (13). 18% 40% 18% 24% Cystitis Incontinentie Urolithiase Andere Struvietkristallen Calciumoxalaatkristal Voornaamste aandoeningen van de onderste urinewegen bij de hond Waarom zijn honden van kleine rassen hier gevoeliger voor? In Canada constateerde een centrum dat gespecialiseerd is in de analyse van urinestenen bij katten en honden (Canadian Veterinary Urolith Centre) dat 5 rassen goed waren voor 49% van alle geanalyseerde urinestenen. Het gaat om de Dwergschnauzer, de Bichon frisé, de Shih Tzu, de Lhasa Apso en de Yorkshire terriër. Als hier nog andere kleine rassen worden bijgeteld (Poedel, Jack Russel terriër, Mopshond, ) dan bedraagt dit percentage 60% (14)! Verschillende publicaties bevestigen deze vaststellingen. Deze vatbaarheid van honden van kleine rassen zou te maken kunnen hebben met verschillende factoren (15). In vergelijking met honden van grote rassen hebben zij: - een kleinere urineblaas, - minder frequente urinelozingen, - een hogere concentratie mineralen in de urine. De voedingsoplossing van Royan Canin voor honden van een klein ras Wanneer dit logo op de verpakking vermeld staat, betekent dit dat de voeding van uw hond ertoe bijdraagt dat zijn urinewegen minder vatbaar worden voor de ontwikkeling van de volgende twee voornaamste soorten urinestenen: struviet en calciumoxalaat. 20 2 21 3
10 Welke voeding moet ik mijn gesteriliseerde hond geven? Door onderzoek is Royal Canin erin geslaagd om voeding te ontwikkelen die aangepast is aan de meest belangrijke gevoeligheden van gesteriliseerde honden. Zo kunnen gecastreerde dieren genieten van een voeding die perfect aansluit op hun behoeften na hun sterilisatie en tijdens hun hele verdere leven. De voordelen van de cocktail van plantaardige vezels voor het verzadigingsgevoel Merkbaar doeltreffend... Een exclusieve samenstelling die een verzadigingsgevoel doet ontstaan, een gematigd caloriegehalte, een specifieke brok en een nauwkeurige rantsoenering helpen om het ideale gewicht van volwassen honden die neiging hebben tot overgewicht, te behouden. Deze exclusieve samenstelling rust op een selectie van plantaardige vezels die door synergetische werking een verzadigingsgevoel doen ontstaan : het hongergevoel wordt zo snel gestopt. 22 23
11 Waarom moet ik de overgang van de ene voeding naar de andere goed laten verlopen? Om uw hond ten volle van zijn nieuwe voeding te laten genieten. Elke wijziging in de voeding moet langzaam doorgevoerd worden zodat de darmflora zich aan de nieuwe voeding kan aanpassen. Een periode van 10 dagen wordt aangeraden voor een ideale overgang. Meng steeds meer nieuwe voeding onder de oude voeding tot u na 10 dagen helemaal omgeschakeld bent: 1/4 1/2 3/4 einde van de cyclus Evaluatie van het silhouet van de hond De evaluatie van het silhouet is een methode waarbij het uiterlijk voorkomen op het gezicht en bepaalde zones van het lichaam met getast beoordeeld worden. Met deze eenvoudige en nuttige methode kunt u nagaan in welke mate uw dier aan overgewicht lijdt. De ideale score is score 3. 1 Mager 2 Slank Ribben, wervelkolom en bekkenbeenderen goed zichtbaar (kortharige honden) Duidelijk verlies van spiermassa Geen vet voelbaar op de borstkas Ribben en bekkenbeenderen zichtbaar. Uitgesproken taille. Weinig vet voelbaar. 3 Ideaal gewicht Ribben, wervelkolom en bekkenbeenderen niet zichtbaar, maar gemakkelijk voelbaar Buikgordel (taille) duidelijk afgetekend Dunne laag vetweefsel voelbaar op de borstkas 24 1 st dag 2 de dag 3 de dag 4 de dag 5 de dag 6 de dag 7 de dag 8 de dag 9 de dag 10 de dag Oude voeding Nieuwe voeding Om de kans op diarree te vermijden. Een slechte omschakeling kan ertoe leiden dat de voeding niet helemaal verteerd wordt en dat vocht zich ophoopt in de dikke darm. Dit leidt in de eerste plaats tot een slappe ontlasting en vervolgens tot diarree, die de groei van uw pup of het evenwicht van uw hond kan verstoren. Overvoeding kan ook diarree veroorzaken. Zorg ervoor dat u de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid respecteert. 4 Overgewicht 5 Ernstige zwaarlijvigheid Ribben, wervelkolom en bekkenbeenderen moeilijk voelbaar Buikgordel (taille) niet afgetekend Duidelijke opstapeling van vetweefsel op de wervelkolom en aan de basis van de staart Aanzienlijke vetophoping. Gezwollen buik. 25
12 Opvolgingscurve voor het gewicht van uw hond na zijn sterilisatie Gewicht in kg Noteer op deze grafiek om de 2 weken het gewicht van uw dier Ideale gewicht Gewichtstabel 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 Tijd (weken) Datum Gewicht van het dier (kg) Verbruikte voeding Hoeveelheid voeding (g/dag) Lichaamsbeweging (0/+/++/+++) 26 27
13 Verklarende woordenlijst 28 Antioxidanten: Artrose: Chondroïtine: Chronische nierinsufficiëntie (CNI): stoffen die de cellen van het organisme beschermen tegen de aanvallen van vrije radicalen (vertragen het verouderingsproces). chronische, degeneratieve, gewrichtsaandoening waarbij het kraakbeen afslijt. bevordert de hydratatie van het kraakbeen (beschermende rol). deficiëntie in het filteren van metabolisch afval door de nieren. EPA / DHA: essentiële omega 3-vetzuren afkomstig uit visolie. FOS: Fructo-Oligo-Sacchariden, fermenteerbare voedingsvezels die de groei van goede darmflora bevorderen. Glucosamine: stimuleert de vernieuwing van het kraakbeen. Heupdysplasie: abnormale ontwikkeling van bepaalde weefsels waardoor misvormingen aan de heup ontstaan. L-carnitine: aminozuur dat het verbruik van de vetreserves stimuleert. Luteïne: natuurlijke molecule met een oxidatieremmende werking die in bepaalde planten voorkomt. MOS: Manno-Oligo-Sacchariden, vezels die uit gist afkomstig zijn en die niet enkel de darmflora gunstig beïnvloeden, maar ook het immuunsysteem van het darmslijmvlies versterken. Natriumpolyfosfaat: molecule die er voornamelijk voor zorgt dat het vrije calcium in het speeksel wordt vastgehecht en die de vorming van tandsteen vertraagt. Polyfenolen: natuurlijke antioxidanten afkomstig uit groene thee en druiven die erg doeltreffend zijn om vrije radicalen te bestrijden. Smakelijkheid: capaciteit van een voedingsstof om spontaan en met smaak opgegeten te worden. Taurine: aminozuur met oxidatieremmende werking dat de hartfunctie positief beïnvloedt. Psyllium: fermenteerbare voedingsvezel die de darmtransit regelt. Voedingsstoffen: voedzame stoffen die in hun geheel door het organisme opgenomen kunnen worden. Vrije radicalen: moleculen die door oxidatie de oorzaak zijn van veel degeneratieverschijnselen (veroudering) in de cellen. 29
14 Bibliografie (1) Ferguson HR. Canine mammary gland tumours. Vet Clin North Am Small Anim Pract 1985; 15(3): 501-11. (2) Egenvall A, Bonnett BN, Ohagen P et al. Incidence and survival after mammary tumours in a population of over 80,000 insured female dogs in Sweden from 1995 to 2002. Prev Vet Med 2005; 69 (1-2): 109-27. (3) NeilsonJC, Eckstein RA, Hart BL. Effect of castration on problem behaviours in male dogs with reference to age and duration of behaviour. JAVMA 1997; 211(2): 180-2. (4) Whitehair JG, Vasseur PB, Willits NH. Epidemiology of cranial cruciate ligament rupture in dogs. JAVMA 1993; 203(7): 1016-9. (5) Van Hagen MA, Ducro BJ, Van den Broek J et al. Incidence, risk factors, and heritability estimates of hind limb lameness caused by hip dysplasia ina birth cohort of Boxers, Am J Vet Res 2005; 66(2): 307-12. (6) Hart BL. Effect of gonadectomy on subsequent development of age-related cognitive impairment in dogs. JAVMA 2001; 219(1)51-56. (7) Edney AT, Smith PM. Study of obesity in dogs visiting veterinary practices in the united kingdom. Vet Rec 1986 Apr 5; 118(14):391-6. (8) Jeusette I, Detilleux J, Cuvelier C, Istasse L, Diez M. Ad libitum feeding following ovariectomy in female Beagle dogs : effect on maintenance energy requirement and on blood metabolites. J Anim Physiol Anim Nutr (Berl). 2004 Apr; 88(3-4): 117-21. (9) Harvey CE, Shofer FS, Laster L. Association of age and body weight with periodontal disease in North American dogs. J Vet Dent 1994; 11(3): 94-105. (10) Johnson JA, Austin C, Breur GJ. Incidence of canine appendicular musculoskeletal disorders in 16 veterinary teaching hospitals from 1980-1989. Vet Comp Ortho Trauma 1994;7:56-69. (11) Richardson DC, Toll PW. Relationship of nutrition to developmental skeletal disease in young dogs. Vet Clin Nutr 1997;4:6-13. (12) Innovation en Nutrition Clinique, Focus Special edition, février 2003. (13) Lulich JP, Osborne CA, Bartges JW, Lekcharoensuk C. Canine Lower Urinary Tract Disorders. In : Ettinger SJ, Feldman EC, eds. Textbook of Veterinary Internal Medicine 5th ed. Philadelphia: WB Saunders, 2000; 1747-1781. (14) Houston DM, Moore AEP, Favrin MG, Hoff B. Canine urolithiasis: a look at over 16000 urolith submissions to the Canadian Veterinary Urolith Centre from February 1998 to April 2003. Can Vet J 2004; 45-225-230 and data on file CVUC, 2006. (15) Stevenson AE, Markwell PJ. Comparison of urine composition of healthy Labrador retrievers and miniature Schnauzers. Am J Vet Res 2001:62:1782-6. Om hem te helpen om beter en langer te leven! 30 31