Keten-denken Verantwoordelijkheid Willie van den Berg manager bij Stichting Waterproef in Edam. Actief in normalisatie nationaal (NEN), Europees (NEN-EN) en mondiaal (ISO). 28 oktober 2015 - Praktijkdag werkgroep waterheffingen Stichting Waterproef bestaat inmiddels 10 jaar werkend voor HHNK en Waternet (AGV). Op gebied van: monstername, chemie en hydrobiologie. De keten bestaat o.a. uit: Beleid Wetgeving Belastingen Laboratorium Normalisatie Mijn praktijk: 1. Koppeling van juiste werkwijze aan voorgeschreven norm (geschiktheid van methode voor het doel) 1
Wat is overeenkomst tussen: Onopgeloste Bestanddelen (OB / zwevende stof) Biologisch Zuurstof Verbruik (BZV) Chemisch Zuurstof Verbruik (CZV) Stikstof Kjeldahl (N-Kj) Voorbeeld 1: Onopgeloste bestanddelen Voorbeeld 2: Stikstof Kjeldahl (N-Kj) Waterregeling NEN 6621 (papierfilter) Baggerdepots: - NEN 6621 - NEN-EN 872 (< 10.000 m 3 ) Activiteitenbesluit NEN-EN 872 (glasvezelfilter) OB in mg/l - glasvezelfilter 600 500 400 300 200 100 Bij de meting wordt NH 4 bepaald. De destructie stap is bepalend voor de uitkomst. Wordt gekookt met zwavelzuur? Op welke kooktemperatuur? Wordt seleen toegepast? 0 0 200 400 600 OB in mg/l - papierfilter 2
Voorbeeld 3: CZV Waterregeling Activiteitenbesluit Modelverordening NEN 6633 NEN 6633 NEN 6633 / NEN-ISO 15705 * De cuvettentest heeft # kanttekeningen: CZV-bereik (<1000 mg/l) en Cl - (< 1000 mg/l) en aangepaste RG. Daarnaast kan degene die belast is met heffing deze methode niet toepasbaar verklaren. Vergelijkbaarheid met NEN 6633 verschilt per afvalwater en kan niet altijd worden aangetoond. Voor de aanpassing van de modelverordening: - NEN subcommissie gaf voor CZV aan NEN 6633 te gebruiken - Later is cuvettentest NEN-ISO 15705 toegevoegd. Bijlage Wijziging modelverordening zuiveringsheffing / verontreinigingsheffing Parameter/stof chemisch zuurstofverbruik Ontsluiting volgens normblad Meting volgens normblad NEN 6633 of NEN-ISO 15705 2 ) Aantoonbaarheidsgrens 1 ) 5 mg/l 3 ) 2 ) De analyse volgens normblad NEN-ISO 15705 is toepasbaar voor onverdunde monsters met een gehalte aan zuurstofverbruik tot aan 1.000 mg/l en chloridenconcentraties die lager zijn dan 1.000 mg/l. De ambtenaar belast met de heffing kan voorts de methode niet toepasbaar verklaren indien naar zijn oordeel andere omstandigheden daartoe aanleiding geven. 3 ) De analyse volgens normblad NEN-ISO 15705 heeft een aantoonbaarheidsgrens van 6 mg/l voor fotometrische detectie bij 600nm en 15 mg/l voor titrimetrische detectie (gebaseerd op één enkelvoudige meting van één laboratorium) wanneer cuvetten worden gebruikt met een bereik van maximaal 1.000 mg/l. Verschillende methoden leveren verschillende resultaten op, met name bij methode-bepaalde parameters. Grotere meetonzekerheid Eenzijdige afwijking; nog kwalijker dan grotere spreiding 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% CZV in mg/l vs. VC R Parabolische vorm RO: 4 jaar >70 deelnemers 0% 0 100 200 300 400 500 600 3
Wat is er verder mis met CZV/N-Kj? Kwik Chroom VI Veel zwavelzuur zilver seleen En toen kwam met verbod op Cr (VI) vanaf 2017 - Gezondheid van de laboratoriummedewerker is in geding. - Zelfs met recycling is dit een gigantische aanslag op het milieu. maar direct daarna In 1997 is WG nieuwe heffingsparameters ingesteld. Probleem: Lastenverschuiving, historische keuze voor O 2 i.p.v. C en de prioriteit bij ministerie. tot 1000 kg toegestaan Mijn conclusie: T.b.v. het milieu wordt de vervuilingswaarde bepaald. NL hanteert daarbij twee van de meest milieuvervuilende analyses. Dit is al meer dan 30 jaar zo en kennelijk voelt niemand zich hiervoor verantwoordelijk!! Hoogste tijd voor keten-verantwoordelijkheid Is er een goed alternatief voor CZV? Jazeker TOC (Total Organic Carbon) Is er een goed alternatief voor N-Kj? Jazeker TNb (Organisch N + NH 4 ) Zijn deze fit for purpose? Jazeker; zij definiëren beter wat je meet. Directe kostentoerekening t.b.v. zuivering mogelijk. Wel moeten nieuwe formules worden opgesteld. 4
5