NÚ BOUWEN EN RENOVEREN VOOR DE TOEKOMST

NÚ BOUWEN EN RENOVEREN VOOR DE TOEKOMST 1

Inhoud Het is vijf voor twaalf... 3 De factor mens... 5 Nieuwe regels, nieuwe uitdagingen... 7 Anders...... 8 Anders...energiezuinig van begin tot eind... 10 Anders...slim bouwen: van laagenergie tot nul-energie... 12 Anders...slim renoveren wat er al staat... 14 Oplossingen van Xella: voortdurende evolutie... 16 Oplossing 1, SILKA klimaatwand.... 17 Oplossing 2, Groendak met HEBEL... 18 Oplossing 3, Enkelvoudige wand in YTONG voor passief... 19 Oplossing 4, 0-energie met SILKA... 20 Oplossing 5, Klassieke look en passief met YTONG... 21 Oplossing 6, Passieve combinatiewand met... YTONG en YTONGMultipor... 22 2

Het klimaat verandert snel en drastisch. Het is nu het moment om de maatregelen te nemen die dit tegengaan. Het is vijf voor twaalf Xella wil een voorloper zijn als het gaat om energiezuinig bouwen. Dat geldt eens te meer nu de bouwsector voor grote uitdagingen staat: enerzijds de bouw van nagenoeg energieneutrale gebouwen, anderzijds de taak de bestaande gebouwenvoorraad energiezuiniger te maken. Het is noodzakelijk daar nú mee te beginnen. Bewust omgaan met energie is een must. Uit de laatste rapporten van het IPCC, het Intergovern mental Panel on Climate Change, blijkt onomstotelijk dat de invloed van de mens op ons klimaat groot is. Klimaatveranderingen als gevolg van het broeikas effect, een gevolg van de toename van de CO 2 -uitstoot, drukken wereldwijd een stempel op de leef omstandigheden van mens en dier. Wanneer menselijk gedrag en beleid niet veranderen, kunnen grote gebieden te maken krijgen met zee spiegelstijging, periodes van droogte en hitte of juist grote hoeveel heden neerslag en zwaardere stormen. Rol bouwsector Verreweg het grootste deel van de CO 2 -uitstoot is het gevolg van de wereldwijde energievraag en de manier waarop we aan die vraag voldoen. Nemen we in beschouwing dat de bouwsector wereldwijd direct verantwoordelijk is voor zo n 40% van die uitstoot, dan is duidelijk dat zij een geweldige bijdrage kan leveren aan het terugdringen ervan. En snel ook: de noodzaak om de negatieve milieueffecten te minimaliseren, is groter dan ooit. Het is vijf voor twaalf 3

Nieuwbouw: energieneutraal Een oplossing is de bouw van gebouwen waarin de vraag naar energie minimaal is. Optimale thermische isolatie, ventilatie, vochtregulatie en warmte accumulatie zijn randvoorwaarden. Nu de Europese Commissie een richtlijn heeft opgesteld die vereist dat na 2020 nog uitsluitend (vrijwel) energieneutrale woningen mogen worden gebouwd, is die uitdaging actueler en concreter dan ooit tevoren. Renovatie: energievraag omlaag Bovenop de vraag naar nieuwbouw wacht een gigantische hoeveelheid bestaande gebouwen op aanpassingen die de energievraag drastisch omlaag brengen. Door betere isolatie van de gebouwschil, energiezuinigere installaties en slimme oplossingen voor bijvoorbeeld de toevoer van ventilatielucht. Zuinig van productie tot recyclage Hoewel de energievraag (voor met name verwarming en koeling) het grootst is tijdens de gebruiksfase van een gebouw, is ook bij de productie van bouwmaterialen, tijdens het bouwproces en later bij mogelijke sloop energie nodig. Er zit winst in een verlaging van de benodigde hoeveelheid energie bij productie, minder logistieke bewegingen en recycling van materialen. Nú beginnen De bouwwereld ziet zich gesteld voor de grootste uitdaging ooit. We moeten op een drastisch andere manier omgaan met wonen, werken, leren, recreëren en verzorgen. Duurzaam bouwen geldt als basis voor een gezonde toekomst. Maar dan moeten we wél vandaag beginnen, want het is vijf voor twaalf. Xella is er klaar voor met betaalbare, creatieve en slimme bouw- en renovatieoplossingen. Nu, in 2020 én daarna. Xella staat klaar voor u : nu, in 2020 én daarna Xella is klaar voor de uitdagingen van de toekomst, met betaalbare, creatieve en slimme bouw- en renovatieoplossingen. Een team van gespecialiseerde medewerkers staat ter beschikking om architecten, projectontwikkelaars, aannemers en particulieren raad te geven op het gebied van energiebesparing, slimme logistiek, het juiste bouwmateriaal en -concept. Of het nu gaat om nieuwbouw of renovatie. Doe een beroep op deze bron van kennis en ervaring. 4 Het is vijf voor twaalf

De factor mens Het klimaat verandert wereldwijd: er zijn merkbaar grotere variaties in temperatuur en vaker extreme weersomstandigheden met schade voor economie en samenleving. In het algemeen loopt de temperatuur op, waardoor ijskappen en gletsjers smelten en de zeespiegel stijgt. De invloed van de mens op deze veranderingen is onmiskenbaar. We zijn de afgelopen tientallen jaren in de westerse wereld gewend geraakt aan een bepaalde levensstandaard en levenswijze. We wonen, werken, leren, recreëren en verzorgen op een manier die wellicht recht doet aan die levenswijze, maar die tegelijk een sterk negatieve invloed heeft op onze planeet. Met name de uitstoot van verbrandingsgassen (voor energieopwekking met behulp van fossiele brandstoffen, in het verkeer) zorgt voor een teveel aan broeikasgassen in de atmosfeer (zie het kader), waardoor het klimaat verandert. IPCC Het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) doet onderzoek naar wereldwijde klimaatveranderingen. Uit rapporten van het panel blijkt de grote invloed van de mens op deze veranderingen: Het is zeer waarschijnlijk dat het grootste deel van de opwarming van de laatste vijftig jaar kan worden toegeschreven aan menselijke activiteit. Blijven we leven volgens de huidige gewoonten, dan ontkomen we niet aan ingrijpende effecten: een stijgende zeespiegel, meer op stormen. Deze effecten zullen periodes van droogte of juist niet overal ter wereld even groot extreme hoeveelheden neerslag zijn; desondanks moeten we ook (met gevolgen voor de voedselproductie), hitte en een grotere kans veranderingen. in België rekening houden met Broeikaseffect Broeikasgassen zijn noodzakelijk: de temperatuur op aarde, cruciaal om te kunnen overleven, wordt voor een belangrijk deel bepaald door het broeikaseffect. De natuurlijke aanwezigheid van atmos ferische gassen als waterdamp en kooldioxide, CO 2, zorgt ervoor dat de warmtestraling van de aarde aan het oppervlak blijft, waardoor de leeftemperatuur gemiddeld zo n 14 C bedraagt. Zonder broei kaswerking zou de temperatuur aan het aardoppervlak op -18 C liggen. Een te hoge concentratie van broeikasgassen zorgt er echter voor dat de temperatuur oploopt. Dat heeft verstrekkende klimatologische gevolgen.

Klimaat in België Regelmatig worden verwachtingsmodellen voor het klimaat gepresenteerd op basis van wetenschappelijke veronderstellingen. Op basis daarvan zijn algemene uitspraken mogelijk over toekomstige weersomstandig heden en klimaatkenmerken. Deze ontwikkelingen betekenen vooral extra druk op de kust- en rivierdijken. Die zullen moeten worden versterkt en/of verhoogd. Tegelijkertijd zullen meer buffers moeten worden versterkt en aangelegd om de effecten van droge en natte periodes op te vangen.. Men verwacht is dat de opwarming doorzet, waardoor zachte winters en warme zomers vaker voorkomen. Winters worden gemiddeld natter en de neerslaghoeveelheden worden extremer; zo zorgt elke graad wereldwijde temperatuurstijging voor 3 tot 7% meer neerslag in de winter. De hevigheid van de regen in de zomer neemt toe, maar het aantal regendagen wordt juist minder. De zeespiegel zal stijgen. Kyoto en verder Het is zaak de toename van de hoeveelheid broeikasgassen in de atmosfeer een halt toe te roepen. In het in 1997 opgestelde Kyotoprotocol legde een groot aantal industrielanden, waaronder België, vast de wereldwijde CO 2 -uitstoot te beperken. De invloeds sfeer van het protocol reikt tot 2012. Over de vorm van een nieuw klimaatverdrag, als opvolger van het Kyoto-protocol, wordt nog volop onderhandeld. 6 De factor mens

Nieuwe regels, nieuwe uitdagingen De Europese Commissie heeft met de nieuwe regel geving voor de bouw een halt toegeroepen aan ongebreideld energieverbruik in gebouwen. Die stap is van belang: het is bekend dat de gebouwensector Europa s grootste energie verspiller is. De Europese Commissie heeft besloten dat na 2020 alleen nog bijna-nul-energie-gebouwen mogen opgetrokken worden. Voor bestaande gebouwen geldt dat ze energiezuiniger moeten worden. In de Energy Performance of Buildings 2010/31 recast, afgekort EPBD, zijn de minimale energieprestaties van bouwwerken vastgelegd. Goed nieuws voor het klimaat en voor eigenaars: de uitstoot van schadelijke hoeveelheden broeikasgassen én de energierekening dalen. Tegelijk is het EU-besluit een alarmsignaal voor de bouwwereld: haast is geboden bij de overgang naar duurzame materialen en bouwmethoden. grote lijnen zijn echter gelijk, de verschillen zitten in de details. Bouwknopen Elk bouwproject bevat steeds heel wat bouwknopen, d.w.z. plaatsen waar de thermische isolatie zeer goed bekeken moet worden. Vanaf 2011 worden alle bouwknopen verplicht in de EPB-berekening meegenomen. Bouwknopen die resulteren in koudebruggen hebben een K-peiltoeslag tot gevolg. Een goed ontwerp en een bewuste omgang met de bouwknopen zullen de toeslag minimaliseren en zijn dus noodzakelijk. De Belgische wetgeving - EPB De Belgische Gewesten hebben reeds enkele jaren eisen inzake de Energieprestatie van Gebouwen (EPB). Daarin spelen het K-peil (globale isolatiewaarde) van het gebouw en het E-peil (energieverbruik) een grote rol. De wettelijke eisen zijn de mininum-eisen waaraan een (ver)nieuw gebouw nu moet voldoen. Onder invloed van Europa zullen ze in de toekomst nog strenger worden. De verschillende Gewesten hebben ook elk hun eigen softwarepakket om het E-peil te berekenen. De Overzicht EPB-eisen Vlaanderen Wallonië Brussel K-waarde K40 K45 E-peil 70 60 (vanaf 2014) K40 (woningen) K45 (kantoren) 80 70 (woningen) 75 (kantoren) In de hoofdstad zijn de mogelijkheden om energiewinsten te halen groot door de dichte bebouwing en hoge urbanisatie. De gebouwen in Brussel zijn op dit ogenblik verantwoordelijk voor 70% van de energiebehoefte. Nieuwe regels, nieuwe uitdagingen 7

Anders Het E-peil tot waarde 70 terugdringen kan nog vrij eenvoudig worden doorgevoerd met beperkte technische ingrepen zoals extra isolatie en (drie)dubbele beglazing. In de toekomst moet het E-peil echter naar 40 of nog minder. Energiezuinige bouw betekent weliswaar de vraag naar energie beperken of zelfs opheffen, ook eisen aan esthetica, stabiliteit, geluidsisolatie, brandveiligheid en (waar nodig) aardbevingsbestendigheid spelen een rol. Daarbij komen de eisen tot milieuvriendelijkheid van materialen en grondstoffen, het streven naar zo min mogelijk logistieke bewegingen, de mogelijkheid tot recycling én het feit dat energieneutraal bouwen ook betaalbaar moet zijn. De crux in de gebouwschil? De schil van een gebouw, met name gevels en daken, speelt een grote rol in het verlagen van de energievraag. De buffer tussen binnen en buiten houdt warmte in een woning en koude erbuiten. De warmteweerstand van de gebouwschil is de belangrijkste factor in het uiteindelijke E-peil van een gebouw: hoe beter daken en gevels geïsoleerd zijn, des te lager het E-peil. Energiezuinig ontwerpen Hoewel de gebouwschil dus het grootste effect heeft, is ook de invloed van ramen en installaties van belang. Een van de uitgangspunten van energiezuinig of neutraal bouwen is zon georiënteerd ontwerpen: veel glas in de zuidgevels en minder in de rest van de schil. In de winter levert dat meer licht, warmte en energie op; in de zomer is het raadzaam via screens en overstekken een teveel aan warmte buiten te houden. 8 Anders

Geïsoleerde kozijnen en beglazing De hoeveelheid beglazing heeft gevolgen voor het mogelijke warmteverlies via de ramen. Het warmteverlies door 10 vierkante meter raamoppervlak met dubbel glas is gelijk aan het warmteverlies door 85 vierkante meter geïsoleerde spouwmuur (U-waarde 0,29 W/m²K). Een oplossing biedt extra geïsoleerde beglazing, bijvoorbeeld drievoudig HR++-glas in combinatie met geïsoleerde kozijnoplossingen. Installatietechnische ingrepen De Europese lidstaten moeten volgens de nieuwe Europese wetgeving over een aantal jaren eisen stellen aan technische gebouwsystemen (zoals verwarmings-, warm tapwater- en airconditioningsystemen). Een intrinsiek lage energievraag zoals die bij passief of -energieneutraal bouwen voorop staat, biedt allerhande mogelijkheden voor het duurzaam invullen van de resterende vraag. Verwarmingsinstallaties op basis van lage temperatuurverwarming bijvoorbeeld, een warmtepomp of warmte-koudeopslag in de bodem. Tapwater kan worden verwarmd met behulp van een zonneboiler of warmteterugwinning uit verbruikt water. Ventilatiesystemen voorzien van warmteterugwinning zorgen dat opgewekte warmte niet verloren gaat. Overigens zijn ook bestaande woningen met dergelijke ingrepen een stuk energiezuiniger te maken. Vlaanderen wil bouwheren vanaf 2014 verplichten zelf een minimum percentage hernieuwbare energie te produceren. Anders 9

Anders...energiezuinig van begin tot eind De bouwsector is wereldwijd verantwoordelijk voor 40% van de CO 2 -uitstoot. Een belangrijk deel van de uitstoot wordt veroorzaakt bij de productie en verwerking van bouwelementen, maar ook het logistieke proces en het bouwproces kosten veel energie. Het is dus belangrijk in de gehele kringloop het verbruik te verminderen. Productieproces We zullen niet ontkennen dat bij de productie van kalkzandsteen en cellenbeton energie nodig is dat is nu eenmaal niet te voorkomen. De meeste energie gaat zitten in het autoclaveren van de blokken het onder hoge druk door middel van stoom verharden van kalkzandsteen en cellenbeton. Xella werkt al actief om het energieverbruik tijdens de productie doorlopend te verlagen. Dankzij steeds verdergaande efficiëntie en ingrijpende maatregelen is de CO 2 -uitstoot die de Xella-fabrieken veroorzaken inmiddels fors afgenomen. Logistieke proces De verschillende Xella-fabrieken liggen in België of net over de grens met Nederland of Duitsland. Op die manier wordt ernaar gestreefd, de afstand tussen de productieplaats en de bouwwerf zo klein mogelijk te houden. Indien mogelijk, wordt er ook de voorkeur gegeven aan het uitleveren van volledige vrachten, of het vervoer per schip. Dit in samenspraak met de klant en/of transporteur. Ook voor het aanleveren van grondstoffen wordt steeds het milieuvriendelijkst transportmiddel gekozen. Zo ligt de fabriek in Burcht aan de Schelde, wat transport via het water vergemakkelijkt. 10 Anders...energiezuinig van begin tot eind

Alle producten van Xella worden vervaardigd door middel van autoclavering. Zuiver afval wordt op de werf gerecupereerd, op de fabriek fijngemalen en terug in het productieproces verwerkt. Bouw- en sloopafval wordt ook tot menggranulaat gebroken. Zo wordt het daarna bijvoorbeeld gebruikt als wegverharding. Cradle-to-cradle Xella werkt aan het sluiten van de kringloop in productie en (her-) gebruik van producten. SILKA kalkzandsteen, YTONG en Hebel cellenbeton, en YTONGMultipor minerale isolatieplaten bestaan vrijwel geheel uit natuurlijke grondstoffen. Bovendien kunnen de materialen vrijwel volledig worden hergebruikt. Tijdens de fabricage worden de reststoffen van het op maat snijden van de producten volledig opnieuw in het productieproces opgenomen. Na de autoclavering worden de reststoffen fijngemalen en opnieuw gebruikt voor andere toepassingen. BigBags Op de werven kan de overschot van YTONG en YTONGMultipor in speciale bigbags verzameld worden. Volle bigbags kunnen door de handelaar teruggebracht worden naar de fabriek. De teruggebrachte stukken cel lenbeton worden in de fabriek in het productieproces herwerkt tot nieuwe materialen. Anders...energiezuinig van begin tot eind 11

Anders...slim bouwen : van laagenergie tot nul-energie Hoe we ook ijveren voor het verminderen van energie- en grondstofgebruik en hoe veel aandacht we ook besteden aan recyclemogelijkheden voor onze producten, de meeste energie verbruikt een gebouw tijdens de gebruiksfase. Of het nu een woning is, een kantoor, een school, een winkelcentrum of een ziekenhuis. Vandaag bestaan er reeds veel concepten voor laagenergiegebouwen (ca. K26 - E60). De energiebesparende maatregelen die bij deze projecten genomen worden, gaan reeds verder dan wat vandaag verplicht is. Maar tegen eind 2020 moet het toch nog veel beter en anders! Het Groene Bouwen Xella bracht in 2009 het magazine 2020 Het Groene Bouwen uit als vooruitblik op het bouwen vanaf 2020. De ontwikkelingen sindsdien zijn verwerkt in een update die is te vinden op www.xella.be 12 Anders...slim bouwen

Een concept dat reeds heel wat verder gaat is het passiefhuis. De eisen die gesteld worden, liggen wettelijk vast in België. Passiefhuis Ook aan de basis van het Passiefhuis-concept staat een zo klein mogelijke energievraag door optimale isolatie en zongeoriënteerd ontwerpen. De basale gedachte: houden wat je hebt en er zo veel mogelijk gratis bij krijgen. Er is geen actief verwarmings- of koelingssysteem; alle benodigde warmte komt van de zon of is restwarmte van huishoudelijke apparatuur, installaties en in een ruimte aanwezige personen. De resterende energievraag komt indien mogelijk van duurzame energiebronnen, zodat de woning in principe zelfs energie- en CO 2 - neutraal kan worden uitgevoerd. Zes basisprincipes De bedenkers van het passief huisconcept hebben de volgende zes basisprincipes vastgelegd: een hoog niveau van thermische isolatie een grote mate van luchtdichtheid het benutten van passieve energie, van o.a. zon, verlichting, televisie, koken, mens,... energieterugwinning uit ventilatie het gebruik van energiezuinige huishoudapparaten het gebruik van hernieuwbare energiebronnen. Wettelijke eisen passief Voor het berekenen van het energieverbruik van een passiefhuis is een speciaal rekenpakket ontwikkeld (phpp). Een passiefhuis moet voldoen aan 3 voorwaarden: 1. Netto energiebehoefte voor verwarming 15 kwh/m 2 jaar 2. Luchtdichtheid n50 0,6 h -1 3. Temperatuuroverschrijdingsfrequentie boven 25 C 5% Wanneer de voorwaarden vervuld zijn, bekomt men het passiefhuiscertificaat, waarmee men aanspraak kan maken op bepaalde subsidies. Momenteel krijgt men 850 euro fiscaal voordeel gedurende 10 jaar voor een passiefhuis. Nulenergie-concept Hierbij streeft men naar een nulbalans tussen de inkomende en uitgaande energie. Daarbij moet het energieverbuik zo klein mogelijk zijn en is een eigen systeem voor de aanmaak van hernieuwbare energie nodig. De energie die men hiermee zelf opwekt (in de periodes dat het eigen verbruik laag is) wordt op het electriciteitsnet gezet. In principe zou dit alles kunnen bij een laagenergiewoning (K26 - E60), maar de wet eist dat het gebouw passief is (K15 - E50) om zo de behoefte aan energie zoveel mogelijk te beperken. Vandaag krijgt men voor het bouwen van een zero-energiewoning van de Belgische overheid een belastingvermindering van 1700 euro per jaar gedurende 10 jaar. Anders...slim bouwen 13

Anders...slim renoveren wat er al staat Energiezuinig bouwen is al een opgave. Daarnaast zijn er veel gebouwen die gerenoveerd moeten worden. De gevels van deze bouwwerken zijn vaak minder goed geïsoleerd dan wenselijk is. De opgave waarvoor de bouwwereld de komende jaren op het terrein van renovatie staat, is veel groter dan de vraag naar nieuwbouw. Sterker: gaan we in het huidige tempo door met renoveren, dan kost het een slordige honderd jaar om de volledige gebouwenvoorraad bij de tijd te brengen. Het is dus noodzakelijk dat de bouwsector zich de komende jaren veel meer richt op renovatie daarin zit niet alleen meer markt, het biedt ook de kans bestaande gebouwen veel energiezuiniger of zelfs (vrijwel) energieneutraal te maken. Ongewenste situaties Minder goed geïsoleerde gevels leiden in de winter tot onnodig energieverbruik, in de zomer tot hoge binnentemperaturen en behoefte aan koeling kortom: tot ongewenste situaties in het kader van duurzaamheid en een optimaal binnenklimaat. Binnenklimaat Xella biedt met de YTONGMultiporisolatieplaten en YTONG-blokken doeltreffen de isolatieoplossingen die bovendien een eind maken aan koudebruggen. Met deze producten zijn er renovatiemogelijkheden te over: isolatie aan de binnen- of juist buitenzijde van gevels, isolatie van niet-geïsoleerde kelders of parkeergarages, isolatie met behulp van voorzetwanden. Voor elk renovatieproject kan een gepaste oplossing geboden worden. 14 Anders...slim renoveren wat er al staat

YTONGMultipor YTONGMultipor, de minerale isolatie plaat van Xella, isoleert niet alleen goed, maar is ook: damp-open, waardoor het materiaal ademt en vocht reguleert; steenachtig, dus robuust en stevig; vormvast, onbrandbaar en vezel vrij, dus gemakkelijk, gezond en veilig tijdens verwerking en in de gebruiksfase van een gebouw; ongevoelig voor schimmels; door en door gehydrofobeerd, dus waterafstotend. Voor binnen én buiten De YTONGMultipor platen kunnen op vrijwel elke bestaande ondergrond worden aangebracht, zowel aan de binnen- als de buitenzijde van gevels. Isoleren aan de binnenzijde Isolatie aan de binnenzijde ligt voor de hand in gevallen waarbij het aanzicht van een gebouw niet mag veranderen, bijvoorbeeld vanwege een bepaalde uitstraling of monumentale status. Met YTONG- Multipor en met YTONG staan hiervoor 2 performante producten ter beschikking. YTONGMultipor-isolatieplaten worden tegen de binnenzijde van de bestaande muur gekleefd. Kleine onregelmatigheden (tot ongeveer 1 cm) hoeven niet te worden uitgevlakt. Muren met grotere onregelmatigheden kunnen beter eerst worden uitgevlakt alvorens de isolatieplaten er op worden gelijmd. De wand kan vervolgens op allerlei manieren (tegels, verf, pleister) worden af gewerkt of onafgewerkt in het zicht blijven. YTONG -blokken zijn bij uitstek geschikt voor renovatie van grote ruimtes en wanneer bestaande wanden zo onregelmatig zijn dat uitvlakken onmogelijk is. YTONG blokken zorgen voor een nieuwe binnenspouw en een luchtspouw (in de regel 2 cm) vóór de bestaande wand. Dat zorgt voor (veel) hogere isolatiewaarden. De precieze U-waarde van de combinatiewand is o.a. afhankelijk van de dikte en de lambda-waarde van de toegepaste YTONG-blokken. Isoleren aan de buitenzijde YTONGMultipor-isolatieplaten geven gevels een heel nieuwe, duurzame uitstraling.toegepast op bestaande gevels werken de platen bijvoorbeeld lelijk metselwerk of ouderwetse gevelbeplating weg, terwijl het isolerend vermogen sterk toeneemt. De platen kunnen worden afgewerkt met een mooie crepi.pleistersysteem. YTONG-blokken worden soms gekozen om aan de buitenzijde een nieuw buitenspouwblad te bouwen. Op die manier krijgt men als het ware een isolerende mantel rond de bestaande constructie, en kan men kiezen voor sterk isolerende YTONG-blokken. Natuurlijk is dit alleen mogelijk wanneer een oppervlaktevergroting door stedenbouw wordt toegelaten. Een voordeel hiervan is, dat men geen binnenruimte moet opofferen. Anders...slim renoveren wat er al staat 15

Bouwstenen van een betere toekomst XELLA biedt innovatieve wandoplossingen die perfect op de behoefte aan milieuvriendelijk en energie-arm bouwen inspelen en klaar zijn voor 2020. Oplossingen van Xella : voortdurende evolutie Wat u bouwt, moet duurzaam zijn en dus lang staan. Dat lukt met SILKA, YTONG, Hebel en YTONGMultipor. De Xella-wand- en dakoplossingen zijn steeds in evolutie. Een team van ingenieurs zoekt voortdurend naar verbetering en uitbreiding van het bestaande gamma, zodat steeds oplossingen geboden kunnen worden die hun tijd vooruit zijn. Zowel YTONG als SILKA, Hebel en YTONGMultipor combineren gunstige fysische eigenschappen met gemakkelijke verwerking. Ze beschikken over voor energieneutraal bouwen geschikte waarden als het gaat om warmtegeleiding, volumieke massa, warmtepenetratievermogen, warmte-accumulatie en afkoelgedrag. Op de volgende pagina s staan enkele concepten die toepasbaar zijn in vele projecten en kunnen inspireren om toekomstgericht te bouwen. Xella U-waarde calculator Met de nieuwe EU-richtlijn inzake energieprestaties is de bouwsector genoodzaakt te vernieuwen op het gebied van toepassing van materialen. Xella stelt hiervoor de U-waardecalculator ter beschikking. Dit online instrument maakt het eenvoudig voor architecten, promotoren, ingenieurs, enz. op basis van enkele zelf te kiezen variabelen een Xellawandoplossing te selecteren die aan een bepaalde U-waarde voldoet. Daar het gamma Xella-materialen voortdurend verder uitbreidt, wordt de U-waardecalculator regelmatig aangepast zodat u steeds de laatste en correcte wandoplossingen kan bekijken. Te vinden op www.xella.be U-waarde calculator Xella-wandoplossingen Reeds verschillende jaren brengt Xella oplossingen voor het opbouwen van efficiënte muren. De recentste brochure Energiezuinig van vandaag naar morgen) met enkele praktische voorbeelden kan u steeds raadplegen via www.xella.be. Folder wandoplossingen 2012 def.indd 1 26/01/12 15:20 16 Oplossingen van Xella

SILKA klimaatwand Beter verwarmen én koelen Oplossing 1 De SILKA Klimaatwand straalt personen direct aan met aangename warmte of koelte. Het accumulerend vermogen van SILKA vangt bovendien hevige temperatuurschommelingen op, zodat er minder energie verbruikt wordt. Gekoppeld aan een energiezuinige bron, bijv. een omkeerbare warmtepomp, beschikt men over een volledig ecologisch, economisch en duurzaam systeem. Dit heeft een positieve invloed op de EPB-berekening. Voordelen geen tocht nooit te droge of te vochtige lucht geen condens bij koeling niet zichtbaar en plaatsbesparend geluidsvrij onderhoudsvrij SILKA klimaatwand 17

Groendak met HEBEL ecologisch en duurzaam concept Oplossing 2 Hebel-dakplaten zijn een prima basis voor groendaken: relatief licht, steenachtig en isolerend. Vegetatiedaken worden steeds meer toegepast, omdat ze helpen de overlast bij hevige regenval te beperken, het fijnstof op te vangen en stadsopwarming te verminderen. 5 6 1 2 3 4 1. HEBEL-dakplaten 2. Hellingsbeton 3. Waterdichting 4. Drainagelaag 5. Grind 6. Vegetatielaag Voordelen isolerende draagstructuur eenvoudige opbouw ecologisch geheel esthetisch plafond behoeft geen afwerking brandveilig dak De Hebel-dakplaten zijn sterk en licht van gewicht, zodat ze de constructie niet overbodig belasten. Naast hun hoge isolatiewaarde bieden ze bovendien een uitstekende brandweerstand. 18 Groendak met HEBEL

Enkelvoudige wand in YTONG voor passief Oplossing 3 Ook voor passiefhuizen - met een U-waarde van maximum 0,15 W/m 2 K - heeft XELLA oplossingen uitgewerkt. Hiervoor kan eveneens worden teruggegrepen naar de enkelvoudige wandopbouw met low energy YTONG-blokken met een dikte van 50 cm. Samen met de binnen- en buitenpleister voldoet deze wandopbouw om de isolatie-eisen voor een passiefhuis te behalen. Voordelen: Homogeen geheel als buitenmuur Hoog rendement Goede dampdoorlaatbaarheid Geen koudebruggen Eenvoudige constructieve details massief en ecologisch Bouwlaag Dikte d Isolatiewaarde λ U (W/mK) Binnenpleister 0,5 0,570 YTONG low energy 50 0,080 Buitenpleister 2 0,070 Totale muurdikte 52,5 cm 0,15 W/m 2 K Passief België U-max buitenmuur 0,15 K-waarde woning < K15 Enkelvoudige wand in YTONG 19

0-energie met SILKA Oplossing 4 Massieve muren in SILKA geven niet enkel een optimale akoestische isolatie. Door hun hoge massa geniet men van een uitstekende thermische inertie, wat geen ander materiaal op de markt kan evenaren! Tussen de SILKAmuur en de houten gevelafwerking wordt een isolatielaag voorzien. Bij O-energie projecten moet er steeds een eigen systeem voor aanmaak van hernieuwbare energie voorhanden zijn. De hoeveelheid die men zelf verbruikt, moet men ook kunnen leveren. Door een doorgedreven isolatie van de schil van het gebouw wordt de eigen behoefte aan energie zo klein mogelijk gehouden. Voordelen: geschikt voor grote duurzame projecten snelle bouwmethode luchtdichte wanden aangepaste Thermo-kimblokken groot accumulerend vermogen massief en ecologisch Bouwlaag Dikte d Isolatiewaarde λ U (W/mK) Binnenpleister 0,5 0,570 SILKA 15 0,910 PF 19,6 0,021 Hout 7 - Totale muurdikte 42,1 cm 0,12 W/m 2 K 20 0-energie met SILKA

Klassieke look en passief met YTONG Toepassing 5 Wie een traditionele look wil voor zijn woning en tevens wenst te genieten van de voordelen van een passieve constructie kan kiezen voor de combinatie YTONG met E-brick gevelsteenstrips. De YTONG low energy blokken, in combinatie met de E-brick pane- len, bieden een passiefwaarde van 0,15 W/m 2 K De isolatie die tussen de YTONG-blokken en de gevelsteenstrip-panelen geplaatst wordt, kan naar eigen goeddunken gekozen worden. Vanzelfsprekend wordt hierdoor de totale isolatiewaarde van de muur beïnvloed. Voordelen: compact doorgedreven isolatie eenvoudige bouwknopen gemakkelijke verwerking hoog rendement traditionele look Bouwlaag Dikte d Isolatiewaarde λ U (W/mK) Binnenpleister 0,5 0,570 YTONG low energy 36,5 0,080 PF isolatie 5,3 0,021 E-brick gevelsteenstrips 6 0,030 Totale muurdikte 48,3 cm 0,15 W/m 2 K welk beeld hier plaatsen? Klassieke look en passief met YTONG 21

Passieve combinatiewand met YTONG en YTONGMultipor Toepassing 6 Een YTONG-blok met een dikte van 20 cm, aangevuld met een YTONGMultipor-isolatie van 20 cm dik, is goed voor een isolatiewaarde van 0,15 W/m 2 K. Dit met een relatief slanke wandopbouw voor passiefhuizen. Bovendien krijg je een homogeen geheel voor de buitenmuur en profiteer je van de voordelen van het steenachtige isolatiemateriaal. Voordelen: Slanke massieve wand Homogene buitenmuur Hoog plaatsingsrendement Isolatie is steenachtig materiaal Goede dampdoorlaatbaarheid Milieuvriendelijk Bouwlaag Dikte d Isolatiewaarde λ U (W/mK) Binnenpleister 0,5 0,570 YTONG C2/400 20 0,090 Isolatie YTONGMultipor 20 0,045 Buitenpleister 1,5 1,200 Totale muurdikte 42 cm 0,15 W/m 2 K 22 Passieve combinatiewand met YTONG en YTONGMultipor

De visie van Xella op de veranderingen waar de bouwwereld voor staat, zijn ook te bekijken op film. U kan de film vinden op www.xella.be of via youtube - Ytongburcht YTONGMultipor is houder van het ecolabel Natureplus, dat ecologische duurzame bouwmaterialen certificeert.

02-2012 Xella BE nv/sa Kruibeeksesteenweg 24 2070 Burcht België T : + 32 (0)3 250 47 00 F : + 32 (0)3 250 47 06 silicaat-be@xella.com ytong-be@xella.com ytongmultipor-be@xella.com hebel-be@xella.com www.xella.be De namen van de architecten van de in deze brochure getoonde projecten zijn verkrijgbaar op aanvraag. XELLA neemt geen enkele verantwoordelijkheid in het geval van eventuele schade opgelopen door informatie die in dit dossier staat, alhoewel deze informatie zorgvuldig werd uitgewerkt. Niets van deze publicatie mag overgenomen of hergebruikt worden zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van XELLA. YTONG, SILKA, HEBEL, YTONGMultipor en XELLA zijn geregistreerde merken van de Groep XELLA. 24