i studenteninformatie Geriatrie G6 Onthaalbrochure GezondheidsZorg met een Ziel
Beste student Welkom op onze afdeling. Met deze brochure willen we je wegwijs maken. Het is een handleiding over het reilen en zeilen op de dienst, uitleg over pathologie, onderzoeken en behandelingen. We hopen dat je je vlug thuisvoelt bij ons. We verzekeren onze goede wil en samenwerking om van jouw stage een leerrijk moment te maken. Vergeet echter onze belangrijkste doelstelling niet, namelijk een kwaliteitsvolle, professionele en patiëntgerichte zorg verzekeren aan de zieken. Tijdens deze stage maak je steeds deel uit van ons team en vragen we jouw hulp om onze doelstelling te realiseren. Deze brochure kwam tot stand door toedoen van enkele toegewijde medewerkers die het tot hun opdracht rekenen om jullie op een professionele wijze te begeleiden. We wensen je alvast een leerrijke stage waar je met veel voldoening op kan terugblikken. Verpleegkundig team Mentoren: Katrijn Adriaens, Stephanie Niemegeers, Silke Vogelaers Hoofdverpleegkundige: Hilde Hiele 3
4
Inhoud 1 Voorstelling van afdeling: algemene gegevens... 6 2 Verwachtingen ten aanzien van studenten... 7 3 Verpleegkundige dagindeling op de verpleegeenheid... 9 4 Meest voorkomende verpleegkundige technieken... 10 5 Pathologieën, onderzoeken en behandelingen in een overzichtstabel... 14 6 Procedures... 15 7 Mentorschap op de afdeling: de 5 krachtlijnen van mentorschap... 16 8 Bijkomende informatie... 17 5
1 Voorstelling van de afdeling: algemene gegevens Hoofdverpleegkundige: Mentoren: Hilde Hiele Stephanie Niemegeers Katrijn Adriaens Silke Vogelaers Telefoon: 09 260 34 66 Specialismen: Geriatrie Aantal bedden: 26 Aantal kamers: 13 Bezoekuren: 14.00-20.00 uur 6
2 Verwachtingen ten aanzien van studenten 2.1 Wat wij verwachten van een student Haalbare en aangepaste leerdoelen. Een ingevulde feedbackfiche. Vriendelijkheid, stiptheid, discretie, inzet, initiatiefname, motivatie en enthousiasme. Neem zelf je leerproces in handen. Goede gegevensverzameling alvorens een taak aan te vatten. Goede rapportage is belangrijk, zowel schriftelijk als mondeling. Bij onzekerheid je steeds bevragen, zo kunnen fouten vermeden worden. Indien je ondanks alle voorzorgen toch een fout maakt, wees eerlijk en kom dit melden. Naar de geriatrische patiënt toe: een empathische houding, aandacht voor zelfzorg en een goede observatiezin. Respect voor privacy en beroepsgeheim. Medewerking aan een goede sfeer op de afdeling. Opvolgen dienstafspraken. Bij ziekte: steeds de afdeling verwittigen voor de aanvang van de dienst. Studenten moeten bij aanvang van hun eerste stage een medisch onderzoek doorlopen hebben. De eerste stagedag dient de student een attest van medische geschiktheid te kunnen voorleggen. Het ingevulde evaluatieformulier voor de begeleiding van studenten op het einde van de stage onder gesloten omslag afgeven aan de mentor of hoofdverpleegkundige (voor de eindevaluatie). 7
2.2 Wat een student van ons kan verwachten Opvang eerste stagedag door mentor of hoofdverpleegkundige. Bij de eerste stage in het ziekenhuis is er een introductie met rondleiding om 13 uur. Bespreking van de leerdoelen op de eerste stagedag. Ingevulde feedback. Tussentijdse feedback en een eindevaluatie door mentor. Uurregeling gekoppeld aan mentor. Kennismaking met de werking van het multidisciplinaire team. Ruimte voor vragen, bedenkingen en opmerkingen. Ondersteuning bij het uitwerken van de stageopdracht. Mogelijkheid tot inzage van literatuur, intranet in onderlinge afspraak met de hoofdverpleegkundige. Informatiebrochures beschikbaar. Bijwonen van onderzoeken in onderlinge afspraak met de hoofdverpleegkundige. Mogelijkheid tot bijschaven van aangeleerde technieken. Bijwonen van overdrachten en patiëntenbesprekingen. 3e jaarsstudenten kunnen kennis maken met het geriatrisch dagziekenhuis en de interne liaison. 8
3 Verpleegkundige dagindeling op de verpleegeenheid 06.45 uur: Patiëntenoverdracht van nacht- naar vroegdienst. 07.05 uur: Nazicht medicatie, bedeling medicatie en controle parameters. 07.30 uur: Opdienen ontbijt, hulp bieden aan patiënten bij het ontbijt, toiletzorg. 08.00 uur: Patiëntenoverdracht naar hoofdverpleegkundige en dagdiensten. 08.30 uur: Ochtendverzorging, staalafnames, beddenopschik. - Doktersronde (woensdag). 11.00 uur: Opdienen middagmaal, hulp bieden aan patiënten bij het middagmaal, patiënten helpen bij toilettraining, patiënten in bed helpen, medicatiebedeling. 12.00 uur: Verslaggeving, controles parameters,medicatietoediening. 13.00 uur: Patiëntenoverdracht van vroeg- naar avonddienst. 14.00 uur: Medicatietoediening, koffieronde. 14.30 uur: Namiddagverzorging, voorbereiden ontslagen, controles parameters. - Doktersronde (maandag, dinsdag, donderdag, vrijdag). 17.00 uur: Avondmaal opdienen, hulp bieden aan patiënten bij het avondmaal, medicatiebedeling. 18.30 uur: Patiënten in bed helpen; avondverzorging + toilettraining. 20.00 uur: Medicatiebedeling, controles parameters, verslaggeving. 21.00 uur: Patiëntenoverdracht van avond- naar nachtdienst. 9
4 Meest voorkomende verpleegkundige technieken 4.1 Basiszorg Toediening en hulp bij hygiënische zorg. Hulp bij mobiliteit. Hulp bij uitscheiding. Hulp bij voeding bij patiënten zonder slikproblemen. 4.2 Behandelingen 4.2.1 Ademhalingsstelsel Luchtwegenaspiratie- en drainage. Zuurstoftoediening. Aërosoltherapie. 4.2.2 Bloedsomloopstelsel Plaatsen van intraveneuze katheters in perifere venen. Aanbrengen van verbanden en kousen ter preventie en/of behandeling van veneuze aandoeningen. Voorbereiding, toediening van en toezicht op intraveneuze perfusies en transfusies eventueel met technische hulpmiddelen. Verwijderen van diep-veneuze katheters. 4.2.3 Spijsverteringsstelsel Manuele verwijdering van faecalomen. Voorbereiding, uitvoering en toezicht op - lavement. - plaatsen maagsonde. 4.2.4 Urogenitaal stelsel Voorbereiding, uitvoering en toezicht op - blaassondage. 10
- blaasinstillatie. - drainage van de urinaire tractus. - opmeten van residu in de blaas dmv bladderscan. 4.2.5 Huid en zintuigen Voorbereiding, uitvoering van en toezicht op - aseptische en antiseptische wondverzorging. - de verzorging van stomati, wonden met wieken en drains. Voorbereiding, uitvoering van en toezicht op verwijderen van cutaan hechtingsmateriaal, cutane wieken en drains en cutane katheters. 4.2.6 Metabolisme In evenwicht houden van de vochtbalans. 4.2.7 Medicamenteuze toedieningen Voorbereiding en toediening van medicatie via de volgende toegangswegen: - Oraal (inbegrepen inhalatie). - Rectaal. - Vaginaal. - Subcutaan. - Intramusculair. - Intraveneus. - Via luchtweg. - Via gastro-intestinale katheter. - Oogindruppeling. - Oorindruppeling. 4.2.8 Bijzondere technieken Vervangen van interne en externe canule. 4.2.9 Voedsel- en vochttoediening Enterale vocht- en voedseltoediening. Parenterale voeding. 11
12 4.2.10 Mobiliteit De patiënt in een functionele houding brengen met technische hulpmiddelen en het toezicht hierop. 4.2.11 Hygiëne Specifieke hygiënische zorg als voorbereiding op een onderzoek of behandeling. Hygiënische zorg bij patiënten met ADL-dysfunctie. 4.2.12 Fysieke beveiliging Vervoer van patiënten die een bestendig toezicht nodig hebben. Maatregelen ter voorkoming van lichamelijke letsels: fixatiemiddelen, isolatie, beveiliging, toezicht. Maatregelen ter preventie van infecties. Maatregelen ter preventie van decubitusletsels. 4.3 Verpleegkundige activiteiten die verband houden met het stellen van de diagnose Meting van de parameters behorende tot de verschillende biologische functiestelsels. Staalafneming en collectie van secreties en excreties. - Bloedafname door veneuze en capillaire punctie, - Urinestaal, - Sputumstaal. 4.4 Assistentie bij medische handelingen Assistentie bij plaatsen centraal infuus. Assistentie bij ascitis-, pleura-, sternale puncties. 4.5 Toevertrouwde geneeskundige handelingen Beoordeling van de parameters behorende tot de verschillende biologische functiestelsels: vitale parameters ( RR, P, T ), ECG, fysieke parameters.
Kwalitatief en semikwantitatief onderzoek van urine en vol bloed, lichaamsvochten en excreties door middel van eenvoudige technieken waarvoor geen specifieke opleiding vereist is, in aanwezigheid van de patiënt en onder controle van een erkend laboratorium voor klinische biologie (bv. glucosemeting). Voorbereiding en toediening van vaccins, in aanwezigheid van een arts. 4.6 Specifiek voor de VE Maatregelen ter preventie van malnutritie. Parenterale voeding. Hygiënische zorg bij patiënten met ADL-dysfunctie. Opvolging incontinentieproblematiek. Toilettraining bij patiënten met ADL-dysfunctie. Stimuleren tot zelfzorg. Dagelijks multidisciplinair overleg. 13
5 Pathologieën, onderzoeken en behandelingen in een overzichtstabel Pathologie Behandelingen Onderzoeken Algemene achteruitgang ADL-training Standaard Anemie Bloedtransfusie Bloedonderzoek Artrose, reumatisch IV-medicatie Echo abdomen lijden Medicatie afhankelijk EKG Chronische wonden van de diagnose RX thorax COPD Revalidatie Urinecultuur CVA, TIA Wondzorg Bijkomende onderzoeken Dehydratatie ACE-R Dementie Ascitis punctie Depressie Botscan Diabetes Bronchoscopie Ethylabuses, Coloscopie medicatiemisbruik CT hersenen Gangproblemen, vallen CT thorax Gastro-intestinale EEG infecties EMG Globus FIM Hypertensie Gastroscopie Maligniteiten GDS Malnutritie en Holter slikproblemen Logopedische onderzoeken Parkinson Longperfusiescan Pneumonie, bronchitis Lumbale punctie Prostaatlijden Meting blaasresidu 14
Urineweginfectie NMSE Vaatlijden Sputum-, wond-, VKF, angor haemocultuur Sternale punctie 6 Procedures Er zijn heel wat verpleegkundige procedures uitgewerkt om de uniformiteit en zorgkwaliteit te garanderen. Je vindt ze terug op intranet onder de rubriek verpleegkundigparamedisch departement\procedures. 15
7 Mentorschap op de afdeling: de 5 krachtlijnen van het mentorschap Binnen het verpleegkundig-paramedisch departement heeft de Werkgroep Mentorschap Beleidslijnen een visie over mentorschap uitgeschreven. Deze visie kan samengevat worden in 5 krachtlijnen. De mentor is een aanspreekpunt, contactpersoon voor de student op de eenheid; Iedere verpleegkundige wordt beschouwd te kunnen functioneren als begeleidende verpleegkundige voor de student verpleegkunde; De taak van de hoofdverpleegkundige in studentenbegeleiding wordt beperkt tot het uitwerken van een organisatorisch kader; De student is verantwoordelijk voor zijn eigen leerproces, de verpleegeenheid is medeverantwoordelijk voor het creëren van een boeiende leeromgeving; De stagebegeleider en het opleidingsinstituut participeren daadwerkelijk in het mentorschapproject. De volledig uitgewerkte visietekst kan je terugvinden op intranet. 16
8 Bijkomende informatie De afdeling Geriatrie is er voor de oudere zorgvrager: een persoon van 75 jaar of meer die een specifieke aanpak behoeft omwille van: Fragiliteit en beperkte homeostase. Actieve polypathologie. Atypische klinische beelden. Verstoorde farmacokinetiek. Gevaar van functionele achteruitgang. Gevaar voor deficiënte voeding. Tendens tot inactiviteit en bedlegerigheid, met toegenomen risico op opname in een instelling en afhankelijkheid bij de activiteiten van het dagelijks leven. Psychosociale problemen. De afdeling Geriatrie is gericht op de multidisciplinaire diagnose, behandeling en revalidatie van de oudere patiënt. Ze voorziet in een kwaliteitsvolle verzorging en verpleging met als doel, waar mogelijk, een optimaal functioneren van de patiënt in de thuissituatie of het thuisvervangend milieu te bekomen. Hierbij wordt rekening gehouden met de zorgcontinuïteit in samenspraak met de huisarts en andere zorgverleners. De dienst beschikt over een multidisciplinair team (geriater, verpleegkundige, sociaal verpleegkundige, palliatief verpleegkundige, kinesist, ergotherapeut, logopedist, diëtist, psycholoog, pastoraal medewerker). Tevens zijn er contacten met de thuiszorgdiensten en de huisarts om het ontslag vlot te laten verlopen. 17
18
Augustus 2012-1286 AZ Maria Middelares vzw en haar artsen hebben deze informatiefolder met de grootste zorg opgemaakt. De inhoud ervan is echter algemeen en indicatief. De folder omvat niet alle medische aspecten. Mocht deze folder vergissingen, tekortkomingen of onvolledigheden bevatten dan zijn AZ Maria Middelares, haar personeel en haar artsen hiervoor niet aansprakelijk. Tel. 09 260 60 60 - www.azmmsj.be - info@azmmsj.be campus Maria Middelares: Kortrijksesteenweg 1026-9000 Gent campus Sint-Jozef: Kliniekstraat 27-9050 Gentbrugge