MASTER IN HET SOCIAAL WERK K.U.LEUVEN i.s.m. HOGESCHOLEN informatie over de opleiding Een opleiding met een grote maatschappelijke relevantie Nieuw samengestelde gezinnen, levenslang leren, activering, culturele diversiteit, sociale uitsluiting, Als sociaal werker kom je als eerste in contact met situaties die maatschappelijke veranderingen weerspiegelen, zelfs op een ogenblik waarop deze evoluties amper onderkend worden in het overheidsbeleid. De laatste decennia hebben zich in de samenleving fundamentele evoluties voorgedaan. Zij laten zich vatten in concepten zoals tweede moderniteit, risicosamenleving en kennismaatschappij. In het sociaal werk worden deze zichtbaar in een meer verwetenschappelijkte benaderingswijze, een organisatorische schaalvergroting en een doorbraak van het managementdenken. Misschien minder duidelijk maar even ingrijpend is de individualisering van de samenleving, die het individu dwingt zichzelf en zijn netwerken te construeren. Deze evoluties hebben geleid tot enerzijds een toenemende complexiteit en een nieuwe professionaliseringstendens van de sociaal werker en anderzijds een diversificatie van doelgroepen, cliënten en deelnemers. Meer en meer is er dan ook nood aan sociaal werkers die beschikken over kennis en vaardigheden om het organisatiebeleid te ontwikkelen en kritisch te onderzoeken, om een team aan te sturen en om de wisselwerking tussen de veldwerkers en het beleid te optimaliseren. Om die reden leefde al jaren bij de hogescholen, afgestudeerde bachelors in het sociaal werk en hun werkgevers de vraag naar een specifieke academische opleiding sociaal werk, naar analogie met bestaande opleidingen in het buitenland. Het decreet op de herstructurering van het hoger onderwijs voorziet sinds 2004 in deze mogelijkheid. De Faculteit Sociale Wetenschappen van de K.U.Leuven organiseert sinds september 2004 de master in het sociaal werk. Deze faculteit kan hierbij rekenen op de medewerking van andere universitaire departementen en van de hogeschoolopleidingen sociaal werk van de Hogeschool-Universiteit Brussel, de KHKempen, de KHLeuven en de KH Zuid-West- Vlaanderen KATHO. Een multidisciplinaire en studentgerichte opleiding Overeenkomstig de hedendaagse tendensen in het sociaal werk is deze opleiding multidisciplinair en internationaal georiënteerd. Dat betekent dat de disciplinaire kennis uit meerdere faculteiten wordt gemobiliseerd om de analyse van sociale problemen te onderbouwen. Het programma vertrekt vanuit de overtuiging dat meerdere disciplines een bijdrage moeten leveren bij de diagnose en het ontwerpen van strategieën om problemen van menselijk functioneren en maatschappelijke participatie dichter bij een oplossing te brengen. In het programma staan studentgericht onderwijs
en begeleide zelfstudie centraal. Zuivere hoorcolleges worden georganiseerd om de kernstructuur of complexe materie van een opleidingsonderdeel toe te lichten. Daarnaast kun je gebruikmaken van verschillende ICTvormen, zoals het virtuele leerplatform Toledo en e-mail. Het is ook mogelijk om de master deeltijds te volgen. Zo kun je de opleiding spreiden over twee keer twee jaar. Op die manier speelt deze opleiding in op de noden van een (werk)student. Wat staat je te wachten? Je krijgt regelmatig studietaken, die je individueel of in groep voorbereidt met behulp van literatuurlijsten en readers. Er wordt dus veel verantwoordelijkheidszin, inzet en creativiteit van je verwacht. Daartegenover staat een degelijke begeleiding van professoren en assistenten. Zo zijn er feedbackcolleges om je uitgevoerde studietaken van commentaar te voorzien. Doelgroep Het programma richt zich in eerste instantie op bachelors in het sociaal werk. Indien je werkt, kun je de opleiding combineren met je job of eventueel een periode van werkonderbreking opnemen. Geslaagd zijn voor het schakelprogramma is de noodzakelijke voorwaarde om tot het masterprogramma toegelaten te worden. Daarnaast kunnen ook andere professionele bachelors (sociale verpleegkunde, toegepaste psychologie, orthopedagogie) deelnemen. Je moet dan een uitgebreid schakelprogramma (91 studiepunten) volgen waarin ook beroepspraktijk en methodevakken gedoceerd aan een van de mede-organiserende sociale hogescholen. Ook bepaalde academische bachelors (sociale, criminologische, pedagogische, psychologische wetenschappen) zijn toegelaten. Al naargelang van je diploma van academische bachelor volg je een programma (max. 80 sp) dat je voorbereidt op de masteropleiding sociaal werk. De bachelors in de godgeleerdheid en godsdienstwetenschappen volgen een voorbereidingsprogramma van 97 studiepunten. Het programma geeft je inzicht in de onderlinge verwevenheid van sociaal werk en sociaal beleid. Centraal staan theorieën en analysekaders die momenteel een rol spelen in de verantwoording en de uitvoering van het sociaal werk. Op het einde van de opleiding ben je in staat om sociale problemen te vertalen in beleidstermen, én om beleidsmaatregelen om te zetten in de praktijk. Hiervoor beschik je over het nodige inzicht in het functioneren van de samenleving en het overheidsbeleid van het lokale tot het Europese niveau. Daarnaast bezit je kennis en vaardigheden op het gebied van onderzoek, organisatie, veranderingsmanagement, beleidsplanning en methodiekontwikkeling. Enkele beroepsuitwegen Tijdens de opleiding bouw je competenties op die zowel in de privésector als in de openbare sector als waardevol worden ingeschat door specialisten binnen het sociaal werk. Je multidisciplinaire
kennis toegepast op de dagelijkse praktijk van de sociaal werker maakt je tot een aantrekkelijke actor op de hedendaagse arbeidsmarkt. In de particuliere sector wordt hierbij vooral gedacht aan leidinggevende of beleidsvoorbereidende functies bij sociale en culturele voorzieningen en hun koepelorganisaties. Bij de overheid gaat het zowel bij steden en gemeenten als binnen regionale of federale besturen over de mensen die het sociaal beleid uittekenen en leidinggeven bij de implementatie ervan. De academische masteropleiding biedt ook de mogelijkheid om nadien te doctoreren. Structuur van de opleiding Schakelprogramma s en voorbereidingsprogramma s Master in het sociaal werk Deze programma s bereiden je voor op het masterjaar. Je maakt als student de keuze tussen de onderwijssporen sociaal-cultureel werk of maatschappelijk werk. Het hele programma heeft de volgende aandachtsvelden. - Vanuit de concrete praktijk van het sociaal werk leer je de relevante wetenschapstakken en de analysekaders kennen die gebruikt worden om sociale problemen en socioculturele uitdagingen te analyseren. - Vervolgens gaat aandacht naar de beleidsmatige vertaling van de actuele maatschappelijke vraagstukken waarmee het sociaal werk wordt geconfronteerd. - Bovendien ligt de focus op sociaalwetenschappelijke onderzoeksmethodes die in het beleidsonderzoek worden gebruikt. - Volg je het schakelprogramma van 91 studiepunten of één van de voorbereidingsprogramma s, dan train je je ook in essentiële vaardigheden voor het sociaal werk en loop je stage in het werkveld. Master in het sociaal werk (60 sp) Richtinggevend voor het masterprogramma is de vraag in welke mate het sociaal beleid zoals het tot uitdrukking komt in wetgeving, sociale voorzieningen en sociale vergoedingen, aangepast is aan de huidige maatschappelijke veranderingen. Hiertoe wordt de kennis verworven in het schakelprogramma verder uitgediept. De vaardigheden en inzichten die tijdens de opleiding aan bod kwamen, worden verwerkt in een masterproef. Zowel de eigenlijke masteropleiding als het schakelprogramma worden beschreven in modeltrajecten (zie: http://soc.kuleuven.be/sociaalwerk). Je kunt hier ook de gedetailleerde omschrijving van de verschillende opleidingsonderdelen terugvinden, alsook de voorkennis (begintermen) die van je verwacht wordt en de doelstellingen van elk opleidingsonderdeel. Hiernaast vind je in een samenvattende figuur het volledige programma.
Schakelprogramma (61 sp) Gemeenschappelijke opleidingsonderdelen Actuele maatschappijdiagnose 5 Sociale wijsbegeerte 4 Kwalitatieve onderzoeksmethoden m.i.v. oefeningen 5 Actuele arbeidsmarktverhoudingen 4 Methoden en technieken van het sociaalwetenschappelijk onderzoek 6 Sociale statistiek m.i.v. oefeningen 8 Sociaal recht 5 Sociale problemen 9 Sociaal beleid 4 Optie hulpverlening Kritische analyse van de hulpverleningssituatie 5 Seminarie: kritische analyse van het sociaal werk 6 Optie sociaal-cultureel werk Sociale pedagogiek: sociaal culturele participatie 5 Seminarie: kritische analyse van het sociaal werk 6 Schakelprogramma (91 sp) Gemeenschappelijke opleidingsonderdelen 49 Alle opleidingsonderdelen van het schakelprogramma van 61 studiepunten Beroepsstage; Methode en kennismaking met het werkveld; Beroepsethiek 30 Voorbereidingsprogramma (80 sp) Beroepsstage 22 Methode en kennismaking met het werkveld 15 Beroepsethiek 3 Actuele maatschappijdiagnose 5 Sociaal recht 5 Actuele arbeidsmarktverhoudingen 4 Sociaal beleid 4 Sociale problemen 9 Kritische analyse van de hulpverleningssituatie / sociale pedagogiek 5 Kwalitatieve onderzoeksmethoden m.i.v. oefeningen 5 Seminarie: kritische analyse van het sociaal werk- literatuurstudie 3
De opleidingsonderdelen Beroepsstage, Methode en kennismaking met het werkveld en Beroepsethiek volg je op een van de hogescholen Sociaal werk. Al naargelang van je bachelordiploma heb je vrijstellingen voor een of meerdere opleidingsonderdelen. Meer informatie: www.kuleuven.be/onderwijs/aanbod. Master (60 sp) Gemeenschappelijke opleidingsonderdelen 50 Analyse van sociale voorzieningen 6 Duurzaamheid van de welvaartsstaat 4 The European Social Model 4 Veranderingsmanagement 4 Data - analyse in de sociale wetenschappen met oefeningen: inleiding 6 Internationale theorieontwikkeling in het sociaal werk 4 Sociale ethiek 4 Masterproef 18 Optie hulpverlening Evaluatieonderzoek hulpverleningsprogramma s * 6 Optie sociaal-cultureel werk Concepten van burgerschap en evoluties in de maatschappelijke participatie * 6 Keuzeopleidingsonderdeel (je kiest één van de volgende opleidingsonderdelen) Genderstudies 4 Human Resources Management 4 Beleidsanalyse 4 Kritische maatschappijtheorie 4 Sociale psychologie deel 2: inleiding tot de sociale psychologie van organisaties 4 Welzijnsrecht 4 * Als je dit opleidingsonderdeel niet kiest als optie, dan heb je ook de mogelijkheid om dit te kiezen als keuzeopleidingsonderdeel. Waar en wanneer? De K.U.Leuven is de onthaalinstelling van het programma. De hoorcolleges vinden plaats in en rond de Campus Sociale Wetenschappen van de K.U.Leuven (Parkstraat 45, BE-3000 Leuven), en zijn geconcentreerd op bepaalde dagen. Veel van de studietaken kunnen dankzij ICT ook thuis verricht worden.
Inschrijvingsprocedure Houder van het diploma bachelor in het sociaal werk (maatschappelijk assistent) Ben je houder van het diploma maatschappelijk assistent of bachelor in het sociaal werk, dan kun je, mits voorlegging van dit diploma, je inschrijven op de studentenadministratie in de Universiteitshal, Naamsestraat 22, BE-3000 Leuven. Denk je op basis van studiebewijzen en/of beroepservaring in aanmerking te komen voor erkenning of certificering van 'Eerder Verworven Kwalificaties' of 'Elders Verworven Competenties', dan kun je een gemotiveerd verzoekschrift tot vrijstelling en/of overdracht indienen bij de studentenadministratie van de Faculteit Sociale Wetenschappen. Geen houder van het diploma bachelor in het sociaal werk (maatschappelijk assistent) Als je geen houder bent van het genoemde diploma dan kun je een gemotiveerd verzoekschrift tot toelating indienen bij de studentenadministratie van de Faculteit Sociale Wetenschappen. Professionele bachelors met drie jaar werkervaring in een sociaal werk-functie, kunnen een verzoek indienen om toegelaten te worden tot het schakelprogramma van 60 studiepunten. Verzoekschriften Verzoekschriften worden aangevuld met: een kopie van alle relevante studiebewijzen van de aanvrager met daarbij telkens een overzicht van de verschillende opleidingsonderdelen die gevolgd werden een kopie van alle relevante arbeidscontracten van de aanvrager Na beraadslaging van de toelatingscommissie 'master in het sociaal werk' krijg je per post een antwoord op je verzoekschrift. Eventueel word je uitgenodigd voor een gesprek met de toelatingscommissie. Bij positief advies wordt je per post meegedeeld welk voorbereidings- of schakelprogramma je dient te volgen. Je kan je vervolgens hiermee inschrijven op de studentenadministratie in de Universiteitshal, Naamsestraat 22, BE-3000 Leuven. Het formulier vind je op de website van de Faculteit Sociale Wetenschappen van de K.U.Leuven (www.soc.kuleuven.be/sw/). Studentenadministratie Faculteit Sociale Wetenschappen: Parkstraat 45 bus 03601, BE-3000 Leuven
Bezoek alvast onze websites: http://soc.kuleuven.be/sociaalwerk www.mastersinleuven.be Wie meer informatie wil over de opleiding, kan ook terecht bij de departementshoofden of opleidingsverantwoordelijken van de meewerkende hogescholen.