101.511 Pendule N. B. De OPITEC bouwpakketten zijn gericht op het onderwijs. 1
1. Technische informatie: Artikel: Bestemd voor: Werkende klok als bouwpakket Technieklessen 2. Materiaalinformatie: 2.1. Materiaal: Grenenhout (naaldhout), vurenhout; Moet voor het verwerken vanzelfsprekend droog zijn; Triplex, 3 maal gelaagd; Vezelrichting tegengesteld! Bewerking: Verbindingen: Oppervlakbehandeling: Moet gezaagd, geraspt, gevijld, geboord en geschuurd worden; Tekenen naar -of overnemen van sjabloon; Lijmen (witte houtlijm); In de was zetten (vloeibare of vaste was); Verven, (grondverf en afwerk lak); Beitsen (in kleur, op waterbasis - daarna vernissen); Lijnolie. 3. Gereedschap: Zagen: Figuurzaag om rondingen en lijnen te zagen, die met andere zagen niet mogelijk zijn; Attentie: Zaagblaadjes met de tanden naar beneden in de beugel spannen Gebruik een figuurzaag plankje. Tijdens het zagen de zaag rustig heen en weer bewegen. Draai het werkstuk i.p.v. jezelf; Fijngetande zaag, geschikt voor rechte zaagsneden en het afkorten van latten; Attentie: Klem het werkstuk vast! Vijlen: Vijl na iedere bewerking. Kies de juiste vijl, gebruik voor uitsparingen een sleutelvijl;. Attentie: Oefen alleen druk uit op de vijl tijdens de schuifbeweging! Schuren: Vastzetten: Gebruik voor individuele vormen schuurpapier; Heel geschikt zijn lijmklemmen (ze zijn licht en laten geen klemsporen na). 2
4. Onderdelenlijst: Omschrijving Materiaalsoort Aantal Afmetingen in mm Afbeeldingen Uurwerk kwartsklok 1 20 x 50 x 75 1 Afstandsring kunststof 1 Centrale moer metaal 1 2 3 Pendel messing 1 300 4 Wijzerplaat karton 1 130 x 130 5 Minutenwijzer aluminium 1 60 Urenwijzer aluminium 1 46 6 7 Montageplaat triplex 1 10 x 210 x 300 8 9 Onderplaat triplex 1 4 x 130 x 136 Staanders grenen latten 4 20 x 20 x 500 10 Dwarslatten ronde latten 6 ø 10 x 200 11 ronde latten 2 ø 10 x 125 12 Schroeven metaal 4 2,9 x 9,5 13 3
5. Overzichtstekening: 1 13 2 9 5 8 11a 4 10e 3 6 7 11c 11c 10c 10a 12 10d 12 10b 4
6. Handleidingoverzicht 6.1 Het maken van de onderplaat met wijzerplaat en de montage van het uurwerk met wijzers 6.2 Het maken van de montageplaat voor de wijzerplaat 6.3 Het maken en monteren van de staanders 6,4 De eindmontage 6.1 Het maken van de wijzerplaatdrager met wijzerplaat en de montage van het uurwerk met wijzers Algemeen: De voorgestelde vormen zijn slechts voorbeelden. De pendule kan, mits gebaseerd op de inhoud van het pakket, naar eigen inzicht worden gemaakt. 6.1.1 Boor volgens tekening het middengat en de schroefgaten in de wijzerplaatdrager (9). 10,0mm 10,0mm Ø 3,0mm 9 Ø 10,0mm 6.1.2 Maak het centrale gat ø 10 mm in het midden van de wijzerplaat (5) en lijm de wijzerplaat centrisch op de onderplaat. 5
6.1.3 Steek het uurwerk (1) van achter af door het middelste gat en zet het vast met de centrale moer (3). Steek aansluiten de urenwijzer (7) en de minutenwijzer (6) op de desbetreffende as. 6 1 7 3 2 6.2 Het maken van de montageplaat voor de wijzerplaat 6.2.1 Breng de maten over op het triplex (8) 10 x 210 x 300 mm. Zaag de cirkel ø 125 mm uit. Boor 5 mm diepe gaten voor de urenaanduiding met een doorsnede van 10 mm. De beide buitenste boorgaten ø 10 mm moeten doorgeboord worden. Hier gaan later de ronde latten (11c) doorheen. Opmerking: 8 De vormgeving is slecht een voorstel, maak hem zoals je dat zelf het mooiste vindt. 210,0 48,5 30 30 Ø 10,0 210,0 Ø 10,0 48,5 Ø 160,0 Ø 125,0 5,0 10,0 6
6.2.2 Schuur de randen van de uitsparing. 8 ø 10 mm doorgeboord Ca. 5 mm diep gat Ø 10 mm doorgeboord 6.3 Het maken en monteren van de staanders 6.3.1 Kort alle vier de latten (10) 20 x 20 x 500 mm in tot 430 mm. Schuin alle latten aan de zaagkant af tot 45, zodat er een piramidevorm als afsluiting ontstaat (zie tekening). Opmerking: Je hebt straks voor de ophanging nog een stukje lat van ca. 70 mm nodig! 10,0 45 20,0 40,0 40,0 20,0 10 6.3.2 Maak als versiering op de aangegeven afstanden met een ronde- of driehoekige vijl aan boven en onderkant inkepingen. 6.3.3 Voor de onderlinge verbinding van de staanders heb je de ronde latten (11/12) nodig. Kort twee latten (11b) in tot 160 mm. Het restant van de ronde laten is nodig op de ware grootte. 160,0 11b 7
6.3.4 Nu moeten de staanders geboord worden. Denk er goed om, dat het om linkse, rechtse en voorste en achterste werkzaamheden gaat! Boor de linkse staanders: Alle boorgaten hebben een diameter van 10 mm en moeten 10 mm diep geboord worden. Alleen in de voorste staanders wordt het bovengat doorgeboord. Waarschuwing: Linkse, achterste staander Verwissel de latten en boorgaten niet! linkse, voorste staander vooraanzicht zijaanzicht vooraanzicht zijaanzicht 10a 10b 50,0 10,0 320,0 375,0 4 20,0 40,0 10b 10a 8
6.3.5 Boor de rechtse staanders: Alle boorgaten hebben een diameter van 10 mm en moeten 10 mm diep geboord worden. Alleen in de voorste staanders wordt het bovengat doorgeboord. Waarschuwing: Verwissel de latten en boorgaten niet! rechtse, achterste staander rechtse, voorste staander vooraanzicht zijaanzicht vooraanzicht zijaanzicht 10c 10d 50,0 320,0 375,0 4 10,0 20,0 40,0 10d 10c 9
6.3.6 Maak volgens tekening de ophanging van ca. 20 x 20 x 70 mm (reststuk lat werkstap 6.3.1). Opmerking: De ophanging is niet nodig als de klok voorbestemd is om te staan. Weet je nog niet of hij z n leven staand of hangend zal slijten, maak dan voor de zekerheid een ophanging. 45 R 3,0 70,0 60,0 50,0 15,0 Ø 10,0 Ø 10,0 6.3.7 Lijm de achterste staanders (10a/10c, links en rechts) volgens tekening met de dwarslatjes (11) aan elkaar. Heb je de ophanging gemaakt, dan komt die op het bovenste latje. 6.3.8 Lijm de voorste staanders (10b/10d, links en rechts) volgens tekening met de dwarslatjes (11) aan elkaar. 10a 10e 10c 10b 11a 10d 10
6.4 De eindmontage 6.4.1 Als je de klok wilt verven, is het het beste om dat eerst te doen. 6.4.2 Leg de achterste staanders, met de boorgaten naar boven (zie tekening), op een vlakke ondergrond. Lijm in de vrije boorgaten de ronde latjes (11c + 12). Schuif op het ronde latje (11c) de montageplaat van de wijzerplaat (wijzerplaat wijst naar boven). Schuif nu de voorste staanders op de ronde latjes (11c + 12) en lijm het vast. Richt het frame zodanig, dat de staanders parallel tegenover elkaar staan. 12 11c 6.3.4 Richt na het drogen de wijzerplaat en lijm hem in de gewenste positie vast op de ronde latten (11c). Hang de pendel aan het uurwerk, doe de batterij erin en je bent voortaan bij de tijd! 11