Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. Nederlandse norm NEN 2742 (nl) In het werk vervaardigde vloeren - Zwevende dekvloeren - Terminologie, uitvoering en kwaliteitsbeoordeling In-situ floorings - Floating screed - Terms, construction and quality Vervangt NEN 2742:2006 Ontw. ICS 91.060.30 juni 2007
Normcommissie 353 078 "Dekvloeren" Apart from exceptions provided by the law, nothing from this publication may be duplicated and/or published by means of photocopy, microfilm, storage in computer files or otherwise, which also applies to full or partial processing, without the written consent of the Netherlands Standardization Institute. The Netherlands Standardization Institute shall, with the exclusion of any other beneficiary, collect payments owed by third parties for duplication and/or act in and out of law, where this authority is not transferred or falls by right to the Reproduction Rights Foundation. Auteursrecht voorbehouden. Behoudens uitzondering door de wet gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van het Nederlands Normalisatie-instituut niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van fotokopie, microfilm, opslag in computerbestanden of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking. Het Nederlands Normalisatie-instituut is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor verveelvoudiging te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden, voor zover deze bevoegdheid niet is overgedragen c.q. rechtens toekomt aan de Stichting Reprorecht. Although the utmost care has been taken with this publication, errors and omissions cannot be entirely excluded. The Netherlands Standardization Institute and/or the members of the committees therefore accept no liability, not even for direct or indirect damage, occurring due to or in relation with the application of publications issued by the Netherlands Standardization Institute. Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kunnen fouten en onvolledigheden niet geheel worden uitgesloten. Het Nederlands Normalisatie-instituut en/of de leden van de commissies aanvaarden derhalve geen enkele aansprakelijkheid, ook niet voor directe of indirecte schade, ontstaan door of verband houdend met toepassing van door het Nederlands Normalisatie-instituut gepubliceerde uitgaven. 2007 Nederlands Normalisatie-instituut Postbus 5059, 2600 GB Delft Telefoon (015) 2 690 390, Fax (015) 2 690 190
Inhoud Voorwoord...2 Inleiding...3 1 Onderwerp en toepassingsgebied...5 2 Normatieve verwijzingen...5 3 Termen en definities...6 4 Materialen...7 4.1 Bindmiddelen...7 4.2 Toeslagmateriaal...7 4.3 Isolatiemateriaal...7 4.4 Kantstroken...8 4.5 Vloerverwarming...9 5 Ontwerp dekvloerdikte zwevende dekvloer...9 5.1 Algemeen...9 5.2 Belastingen...10 5.3 Keuze isolatiemateriaal...10 5.4 Dekvloerdikte, mechanisch...11 5.5 Toets dekvloerdikte, akoestisch...13 5.6 Toets dekvloerdikte, thermisch...14 5.7 Dekvloerdikte, overig...14 6 Uitvoering...14 6.1 Algemeen...14 6.2 Vlakheid ondergrond...14 6.3 Beschikbare hoogte...15 6.4 Isolatiemateriaal...15 6.5 Folie...15 6.6 Leidingen...15 6.7 Wapening...17 6.8 Aanbrengen specie en omgevingscondities...17 6.9 Voegen en dilataties...17 6.10 Aansluitingen op bouwdelen...17 7 Keuring en controle...18 7.1 Buigtreksterkte...18 7.2 Dekvloerdikte...19 Bijlage A (informatief) Verbetering van contactgeluidisolatie...20 Bijlage B (informatief) Dynamische stijfheid van enkele isolatiematerialen...23 Bijlage C (informatief) Toelichting op berekening dekvloerdikte...24 Bijlage D (informatief) Aandachtspunten voor uitvoering...26 Bijlage E (informatief) Ontwerpschema...27 Bibliografie...28 1
Voorwoord Voor hechtende dekvloeren bestaat in Nederland al vele jaren regelgeving waarin de eisen aan het materiaal, de uitvoering en de kwaliteitsbeoordeling zijn opgenomen. Voor cementgebonden dekvloeren zijn de eisen vastgelegd in NEN 2741:2001 In het werk vervaardigde vloeren Kwaliteit en uitvoering van cementgebonden dekvloeren. Voor gegoten, calciumsulfaatgebonden dekvloeren zijn de eisen opgenomen in CUR-Aanbeveling 107 Gietvloeren met calciumsulfaat als bindmiddel en voor gegoten cementgebonden dekvloeren in CUR-Aanbeveling 110 Gietvloeren met cement als bindmiddel. In NEN 2741 wordt niet ingegaan op de laagdikte van een zwevende dekvloer. In de CUR-Aanbevelingen 107 en 110 wordt verwezen naar deze norm voor wat betreft de laagdikte. Een belangrijke vraag bij zwevende dekvloeren, naast talrijke uitvoeringstechnische aspecten, is de dikte die de zwevende dekvloer moet hebben. Bij een zwevende dekvloer wordt de dekvloer namelijk ondersteund door een verend materiaal, waardoor spanningen in de dekvloer toenemen. Met deze norm wordt de behoefte ingevuld aan het eenduidig vastleggen van de dekvloerdikte van de zwevende dekvloer, om zo een duidelijk handvat te hebben bij het maken van bestekomschrijvingen. Hoewel deze norm primair het bepalen van de dekvloerdikte als uitgangspunt heeft, wordt ook ingegaan op akoestische aspecten die hieraan zijn gekoppeld. Ook wordt ingegaan op aandachtspunten voor de uitvoering die specifiek is voor zwevende dekvloeren. Doordat wordt uitgegaan van de buigtreksterkte van het materiaal, is deze norm in principe materiaalonafhankelijk. Omdat slechts met cement- en calciumsulfaatgebonden dekvloeren uitgebreide ervaring is opgedaan, moet bij het toepassen van andersoortige materialen worden nagegaan of aanvullende of afwijkende eisen ten opzichte van deze norm moeten worden overeengekomen. 2
Inleiding Een zwevende dekvloer is een dekvloer die wordt aangebracht op een samendrukbaar isolatiemateriaal. In tegenstelling tot een hechtend aangebrachte dekvloer op een draagvloer, rust een zwevende dekvloer niet op een vormvaste ondergrond maar op een verende laag. Redenen om een zwevende dekvloer aan te brengen zijn in hoofdzaak: een gewenste akoestische isolatie van de vloer; een gewenste thermische isolatie van de vloer. Het gevolg van het zwevend zijn van de dekvloer is dat de dekvloer ook op buiging wordt belast. De dekvloerdikte wordt in mechanisch opzicht dan ook in belangrijke mate bepaald door de belastingen op de dekvloer; de buigtreksterkte van de dekvloermortel; de stijfheid van het isolatiemateriaal; het al dan niet aanwezig zijn van vloerverwarming in de dekvloer. De dekvloerdikte beïnvloedt de akoestische en in mindere mate de thermische isolatie. Hoewel deze norm zich vooral richt op de dekvloerdikte vanuit mechanisch oogpunt, wordt om deze reden ook ingegaan op de relatie met het akoestisch en thermisch gedrag. Getoetst moet worden of met de berekende dekvloerdikte en de gekozen isolatie in principe kan worden voldaan aan het akoestisch of thermisch uitgangspunt. De stijfheid van isolatiemateriaal gebruikt voor een thermische isolatie wijkt af van het materiaal voor een akoestische isolatie. Een akoestische isolatie is over het algemeen veel slapper dan een thermische isolatie. Dit betekent dat een akoestische isolatie resulteert in de grootste dekvloerdikte. Omdat het merendeel van de dekvloeren wordt toegepast in de woningbouw met als doel de akoestische isolatie te vergroten, is dit type isolatie als basis genomen bij het vastleggen van de dekvloerdikte. Praktisch betekent dit dat bij stijvere, minder samendrukbare platen (thermische isolatie) in principe met geringere dekvloerdikten kan worden volstaan. Hiervoor geeft deze norm echter geen criteria. Deze norm stelt de dekvloerdikte afhankelijk van de buigtreksterkte van de dekvloermortel en is daarmee in principe materiaalonafhankelijk. De buigtreksterkte is slechts één materiaalkenmerk. Indien deze voor de diverse materialen gelijk is, kunnen andere eigenschappen wel verschillend zijn. Daarom richt deze norm zich vooral op cement- en calciumsulfaatgebonden dekvloeren waarvan de eigenschappen, ook andere dan de buigtreksterkte, veelal goed bekend zijn. Indien een ander materiaal wordt toegepast moet worden nagegaan of er aanvullend op of in afwijking van deze norm nog eisen noodzakelijk zijn. Ten aanzien van vloerverwarming beperkt de norm zich tot vloerverwarming in de vorm van watervoerende buizen die in de dekvloer worden opgenomen. In deze norm zijn de dekvloerdikten opgegeven in tabelvorm en in formulevorm. De dekvloerdikten in tabelvorm zijn gebaseerd op representatief geachte belastingen. Gebruik van de tabel is dan ook alleen toelaatbaar indien is getoetst dat de genoemde representatieve belasting niet wordt overschreden. 3
(blanco) 4
In het werk vervaardigde vloeren Zwevende dekvloeren Terminologie, uitvoering en kwaliteitsbeoordeling 1 Onderwerp en toepassingsgebied Deze norm geeft eisen en regels voor het bepalen van de dekvloerdikte in relatie tot de buigtreksterkte van de dekvloermortel. In beperkte mate wordt ingegaan op de uitvoering van een zwevende dekvloer. De norm behandelt niet het akoestisch of thermisch ontwerpen van een dekvloer of vloerconstructie op gebouwniveau. Wel is opgenomen dat moet worden getoetst of met de gekozen combinatie van dekvloer en isolatie een systeem op productniveau is verkregen met bepaalde akoestische en thermische kwaliteiten. Uitgangspunt voor deze norm zijn dekvloeren op basis van cement en calciumsulfaat. Voor zover de tabellen in deze norm worden gebruikt, zijn deze alleen van toepassing indien de gebruiksbelasting hiermee overeenstemt. In deze norm zijn alleen eisen opgenomen voor vloerverwarming in de vorm van watervoerende buizen die zijn opgenomen in de dekvloer. OPMERKING 1 De berekening van de dekvloerdikte in deze norm is afhankelijk gesteld van de buigtreksterkte van de dekvloermortel en is daarmee in principe materiaalonafhankelijk. Omdat de eigenschappen van cement- en calciumsulfaatgebonden dekvloeren goed bekend zijn en met deze bindmiddelen voldoende ervaring is opgedaan, zijn deze als uitgangspunt genomen voor deze norm. OPMERKING 2 Onderscheid tussen gebouwniveau en productniveau is nodig omdat voor de uiteindelijke contactgeluidisolatie de totale vloerconstructie een rol speelt, evenals bouwkundige detailleringen. In deze norm wordt alleen ingegaan op de verbetering van de contactgeluidisolatie door de combinatie dekvloer isolatie, aangeduid als het productniveau, zie ook bijlage A. OPMERKING 3 Deze norm is specifiek voor zwevende dekvloeren en kan worden gezien als aanvulling op de meer algemene eisen voor dekvloeren, zoals opgenomen in NEN 2741 en CUR-Aanbeveling 110 voor cementgebonden gietvloeren en CUR-Aanbeveling 107 voor gietvloeren op basis van calciumsulfaat. OPMERKING 4 bedoeld. Tenzij anders staat vermeld wordt in deze norm met de term dekvloer een zwevende dekvloer 2 Normatieve verwijzingen De volgende normen bevatten bepalingen die, doordat ernaar wordt verwezen, tevens bepalingen van deze norm zijn. Op het ogenblik van publicatie van de onderhavige norm waren de vermelde drukken van kracht. Alle normen kunnen echter worden herzien; partijen die overeenkomsten sluiten op basis van deze norm wordt daarom aanbevolen na te gaan of het mogelijk is, de meest recente druk van de onderstaande normen toe te passen. NEN 1068:2001 NEN 2741:2001 NEN 6702:2001 NEN-EN 12431:1998 NEN-EN 13318:2000 NEN-EN 13813:2002 NEN-ISO 9052-1:1992 Thermische isolatie van gebouwen Rekenmethoden In het werk vervaardigde vloeren Kwaliteit en uitvoering van cementgebonden dekvloeren Technische grondslagen voor bouwconstructies TGB 1990 Belastingen en vervormingen Materialen voor de thermische isolatie van gebouwen Bepaling van de dikte van isolatieproducten in zwevende dekvloeren Vloermortel en dekvloeren Definities Dekvloermortel en dekvloeren Dekvloermortels Eigenschappen en eisen Akoestiek Bepaling van de dynamische stijfheid Deel 1: Materialen gebruikt onder zwevende vloeren in woningen 5
CUR-aanbeveling 107 CUR-aanbeveling 110 Gietvloeren met calciumsulfaat als bindmiddel Gietvloeren met cement als bindmiddel 3 Termen en definities Voor het doel van deze norm gelden de termen en definities uit NEN-EN 13318. Aanvullend hierop of in afwijking hiervan gelden de volgende termen en definities. 3.1 draagvloer horizontaal bouwdeel met een constructieve functie in staat om de optredende belastingen op te nemen en af te dragen naar de hoofddraagconstructie 3.2 zwevende dekvloer verend opgelegde dekvloer verend ondersteunde dekvloer dekvloer die op een akoestisch en/of thermisch isolerende laag is aangebracht en die volledig is gescheiden van opgaande delen van een gebouw, zoals wanden en leidingen OPMERKING 1 Een dekvloer die slechts wordt aangebracht op een folie (scheidingslaag) om hechting te voorkomen, wordt niet beschouwd als een zwevende dekvloer. Doordat een zwevende dekvloer is opgelegd op een goed samendrukbaar materiaal, wordt de dekvloer belast op buiging en is deze dus dragend voor de belastingen op de dekvloer. OPMERKING 2 Omdat de dekvloer rust op een verende ondergrond wordt ook wel gesproken van verend opgelegd of verend ondersteund. In het vervolg van deze norm zal de term zwevende dekvloer worden gebruikt in plaats van verend opgelegde dekvloer of verend ondersteunde dekvloer. 3.3 statische stijfheid van isolatie E aan de laagdikte gerelateerde stijfheid van een isolatiemateriaal onder invloed van een mechanische belasting, uitgedrukt in N/mm 2 3.4 dynamische stijfheid van isolatie s aan de laagdikte gerelateerde stijfheid van een isolatiemateriaal onder invloed van een trilling of dynamische belasting, uitgedrukt in MN/m 3 3.5 uitvullaag laag die is aangebracht om onvlakheden en hoogteverschillen in de dragende ondergrond te vereffenen, of om leidingen en dergelijke in op te nemen OPMERKING Een uitvullaag kan bijvoorbeeld worden toegepast om een vlakke ondergrond te krijgen voor het isolatiemateriaal wanneer leidingen op de draagvloer zijn aangebracht. Ook kan een uitvullaag noodzakelijk zijn indien door een toog in de draagvloer grote dikteverschillen van de dekvloer kunnen ontstaan. 3.6 vloerverwarming vorm van verwarming, waarbij in de vloer watervoerende buizen zijn opgenomen die warmte afgeven OPMERKING De vloer kan ook elektrisch worden verwarmd met behulp van kabels of matten. In deze norm wordt alleen ingegaan op vloerverwarming in de vorm van watervoerende buizen opgenomen in de dekvloer. 6
3.7 montagenet net, doorgaans bestaande uit wapeningsstaal, waarop de buizen van de vloerverwarming worden gemonteerd 4 Materialen 4.1 Bindmiddelen Geprefabriceerde mortels moeten voldoen aan NEN-EN 13813 voor wat betreft de opgegeven buigtreksterkte (F-waarde). OPMERKING De meest voorkomende bindmiddelen voor dekvloeren zijn op dit moment cement en calciumsulfaat. Dekvloeren van calciumsulfaat worden in het algemeen als gietvloer aangebracht. Cementgebonden dekvloeren worden traditioneel als gesmeerde vloer aangebracht maar kunnen ook worden gegoten. 4.1.1 Cementgebonden Een gesmeerde cementgebonden dekvloer moet, indien deze op het werk wordt samengesteld, voor wat betreft de samenstelling en eigenschappen voldoen aan NEN 2741. Een cementgebonden gietvloer moet voor wat betreft samenstelling en eigenschappen voldoen aan CUR-Aanbeveling 110. 4.1.2 Calciumsulfaatgebonden Een calciumsulfaatgebonden gietvloer moet voor wat betreft samenstelling en eigenschappen voldoen aan CUR-Aanbeveling 107. 4.1.3 Andere materialen Voor andere materialen dan genoemd in 4.1.1 en 4.1.2 moet worden nagegaan of in afwijking van, of in aanvulling op, deze norm nadere eisen moeten worden overeengekomen. OPMERKING Voor het functioneren van een dekvloer kunnen meer eigenschappen van belang zijn dan alleen de buigtreksterkte, zoals de druksterkte. 4.2 Toeslagmateriaal Toeslagmateriaal dat wordt gebruikt mag niet leiden tot beschadiging van toegepaste isolatiematerialen, zoals folie, of verwarmingsbuizen. 4.3 Isolatiemateriaal 4.3.1 Algemeen Isolatiemateriaal moet voldoen aan de desbetreffende productnormen. Voor materialen waarvoor nog geen productnorm beschikbaar is, moeten de eisen nader worden overeengekomen alvorens ze mogen worden toegepast. OPMERKING 1 Voor de meest gangbare isolatiematerialen zijn normen beschikbaar. Als voorbeeld worden genoemd NEN-EN 13162 voor minerale wol (MW), NEN-EN 13163 voor geëxpandeerd polystyreen (EPS) en NEN-EN 13164 voor geëxtrudeerd polystyreen (XPS). OPMERKING 2 Voor een akoestisch isolatiemateriaal ligt de dynamische stijfheid in het algemeen onder 20 MN/m 3. 7
Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214 2600 WB Delft NEN Standards Products & Services Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft Ja, ik bestel ex. NEN 2742:2007 nl In het werk vervaardigde vloeren - Zwevende dekvloeren - Terminologie, uitvoering en kwaliteitsbeoordeling 41.00 T (015) 2 690 390 F (015) 2 690 271 www.nen.nl/normshop Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via www.nen.nl/normshop Gratis e-mailnieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze e-mailnieuwsbrieven. www.nen.nl/nieuwsbrieven Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V E-mail Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: 015 2 690 271 E-mail: klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2018, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon 015 2 690 391, dagelijks van 8.30 tot 17.00 uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: www.nen.nl/leveringsvoorwaarden. LEREN, WERKEN EN GROEIEN MET NEN preview - 2018