Versie 02/05 Bestnr. 99 85 42 PC-ATX-schakelnetvoeding 300W Alle rechten, ook vertalingen, voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een automatische gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van CONRAD ELECTRONIC BENELUX B.V. Nadruk, ook als uittreksel is niet toegestaan. Druk- en vertaalfouten voorbehouden. Deze gebruiksaanwijzing voldoet aan de technische eisen bij het in druk gaan. Wijzigingen in de techniek en uitvoering voorbehouden. Copyright 2007 by CONRAD ELECTRONIC BENELUX B.V. Windmolenweg 42, 7548 BM Boekelo Internet: www.conrad.nl of www.conrad.be
Belangrijk! Beslist lezen! Deze gebruiksaanwijzing is een integraal onderdeel van dit product. Er staan belangrijke aanwijzingen in betreffende de ingebruikneming en het gebruik. Lees deze gebruiksaanwijzing zorgvuldig door! Bij schades, die ontstaan door het niet opvolgen van de handleiding, vervalt het recht op garantie. Voor volgschades, die hieruit ontstaan zijn wij niet aansprakelijk. Bewaar deze gebruiksaanwijzing zorgvuldig! Introductie Geachte klant, Hartelijk dank voor de aankoop van dit product. Dit product is EMC-gekeurd en voldoet aan de eisen van de geldende Europese en nationale richtlijnen. De CE-conformiteit werd aangetoond en de desbetreffende verklaringen en documenten zijn gedeponeerd bij de fabrikant. Om een optimaal en veilig gebruik van het apparaat te kunnen garanderen, dient u als gebruiker de voorschriften in deze gebruiksaanwijzing in acht te nemen. Alle firmanamen en productaanduidingen in deze handleiding zijn handelsmerken van de desbetreffende eigenaren. Alle rechten voorbehouden. Voor meer informatie kunt u kijken op www.conrad.nl of www.conrad.be. Gebruik waarvoor het product bedoeld is De PC-ATX-netvoeding is voor het inbouwen in een hiervoor geschikte PC-ATX-behuizing en is bedoeld als stroomvoeding voor pc-componenten zoals moederbord, harde schijf, cdrom enz. Het moederbord dient uitgerust te zijn met een ATX-stroomaansluiting. Een andere toepassing dan hierboven beschreven leidt tot beschadiging van het product, bovendien zijn hieraan gevaren verbonden, zoals bijv. kortsluiting, brand, elektrische schok enz. Het totale product mag niet veranderd resp. omgebouwd worden. De behuizing mag niet geopend worden. De op het product opgeplakte stikkers mogen niet beschadigd of verwijderd worden, verder mogen er geen schroeven of andere bevestigingsdelen verwijderd worden. 2
Inhoudsopgave pagina Introductie 2 Gebruik waarvoor het product bedoeld is 2 1. Omvang levering 3 2. Veiligheidsbepalingen 3 3. Beschrijving van de functie 4 4. Bedieningselementen en aansluitingen 4 5. Inbouw 5 6. Handhaving 7 7. Onderhoud en reiniging 8 8. Verwijdering 9 9. Verhelpen van storingen 9 10. Technische gegevens 10 11. Aansluitbezetting van de stekkers 11 12. Tips en opmerkingen 12 1. Omvang levering Netvoeding Netkabel Gebruiksaanwijzing 2. Veiligheidsbepalingen Bij schades die ontstaan door het niet opvolgen van deze gebruiksaanwijzing, vervalt het recht op garantie! Wij zijn niet aansprakelijk voor schades die hiervan het gevolg zijn! Bij materiële schade of persoonlijk letsel, die/ dat veroorzaakt wordt door het niet in acht nemen van de veiligheidsbepalingen, zijn wij niet aansprakelijk. In dergelijke gevallen vervalt elk recht op garantie. Om redenen van veiligheid en toelating (CE) is het eigenmachtig ombouwen en/of veranderen van het product niet toegestaan. Het gebruik is alleen toegestaan in droge binnenruimtes. Als voedingsbron mag uitsluitend een reglementair geaard stopcontact van het openbare energienet (230V~/50Hz) gebruikt worden. Apparaten die op netspanning werken horen niet in kinderhanden! Wees, als er kinderen in de buurt zijn, bijzonder voorzichtig. In industriële omgevingen moeten de ARBO-voorschriften ter voorkoming van ongevallen voor elektrische installaties en bedrijfsmiddelen opgevolgd worden. In scholen, opleidingsinstituten, hobby- en doe-het-zelf-werkplaatsen dient het gebruik van de ATX-inbouwnetvoeding te gebeuren onder toezicht van geschoold personeel. 3
3. Beschrijving van de functie De PC-ATX-schakelnetvoeding vormt de netspanning (230V~/50Hz) om tot de interne door de computer benodigde gelijkspanning (+5V, +12V, -5V, -12V en +3,3V). Een geïntegreerde ventilator voert de overmatige warmte, die tijdens het omvormen ontstaat, naar buiten. Via de netschakelaar kan het product aan- en uitgeschakeld worden. De computer start echter nog niet na het inschakelen van de netschakelaar. De netvoeding en ook het aangesloten moederbord komen eerst in de zog. "Standby"- werking. Voor het starten van uw computer moet u de power-toets (aan/uitschakelaar) op de voorkant van uw ATX-behuizing kort indrukken. Deze toets moet via een kabel met de desbetreffende aansluiting op uw moederbord verbonden zijn (bijv. "ATX-Power" of derg., lees hiertoe de handleiding van uw moederbord). Als de computer via de Power-toets uitgeschakeld wordt, is er nog een Standby-spanning aanwezig op het moederbord. Deze wordt benodigd voor het inschakelen van de computer via toetsenbord of muis (indien het BIOS van uw computer deze mogelijkheid ondersteund) of voor het automatisch inschakelen via modem- of netwerktoegang (afhankelijk van het BIOS, hard- en software). Wanneer de computer geopend moet worden (bijv. voor het insteken van een nieuwe interfacekaart) moet daarom eerst de netvoeding via de netschakelaar op de achterzijde uitgeschakeld en afgekoppeld worden van de netspanning, trek bovendien steeds de netstekker uit het stopcontact! Anders bestaat het gevaar dat het moederbord of andere PCcomponenten vernield worden. 4. Bedieningselementen en aansluitingen Let op: Eventueel heeft zich bij nieuwere modellen van de netvoeding de plaats van de bedieningselementen en aansluitingen gewijzigd. A Ventilator De ventilator voert de overmatige warmte via de openingen naar buiten. De openingen voor de ventilatie mogen nooit afgedekt worden, omdat anders de netvoeding en de aangesloten componenten door warmtestuwing vernielt worden. 4
B Netkabel aansluiting Sluit hier de bijgeleverde netkabel aan en verbind deze met een reglementair geaard netstopcontact (230V~ /50 Hz). Schakel eerst de netvoeding uit (netschakelaar op positie "0"). C Netschakelaar Via deze netschakelaar wordt de netvoeding aan- of uitgeschakeld. Let hiertoe beslist op punt 3 in deze gebruiksaanwijzing! D Schroefgaten De vier schroefgaten op de hoeken van de netvoeding zijn bedoeld voor het bevestigen van de netvoeding in de pc-behuizing. Opgrond van het hoge gewicht van de netvoeding moeten alle vier schroeven in de behuizing bevestigd worden, anders kan de pc-behuizing tijdens het transporteren beschadigd raken of de netvoeding kan losraken! 5. Inbouw Als u niet beschikt over voldoende vakkennis voor het inbouwen, laat dan de inbouw door een VAKMAN of een computerservice uitvoeren! Door onvakkundige inbouw worden zowel de netvoeding als uw computer en alle aangesloten apparatuur beschadigd. Bovendien bestaat het gevaar voor bijv. kortsluiting, elektrische schok of brand. Voorzichtig, levensgevaar! Schakel de computer, waarin u de netvoeding wilt inbouwen, en alle aangesloten apparaten uit en koppel alle apparatuur los van de netspanning, trek de netstekker uit het stopcontact! Het uitschakelen via de netschakelaar is niet voldoende! Maak de behuizing van uw computer open en verwijder het deksel. Als de netvoeding als vervanging voor een defecte netvoeding moet komen moet u eerst de oude netvoeding uitbouwen. Verwijder hiertoe eerst voorzichtig alle verbindingsstekkers van het moederbord en de ingebouwde apparaten. Houdt de netvoeding vast en verwijder alle bevestigingschroeven van de netvoeding en haal de netvoeding uit de kast. Schroef de nieuwe netvoeding in de behuizing vast met vier schroeven (lengte van de schroef max. 5 mm). Verbindt de brede ATX-stekker met de overeenkomstige bus op het moederbord. Voorzichtig! Met geweld kan de ATX-stekker ook verkeerd om gemonteerd worden! Let er op dat hij makkelijk ingestoken kan worden en daarna met de clip aan de zijkant netjes inklikt. 5
De netvoeding beschikt eveneens over een 4-polige ATX2.0-12V- stekker, deze wordt meestal voor Intel Pentium IV-processors van het moederbord gebruikt. Via deze stekker wordt de +12V-spanning via extra leidingen naar het moederbord geleid en zal daarmee de desbetreffende +12V-leiding van de ATX-stroomstekker ontlasten. Indien uw moederbord een passende 4-polige bus heeft, moet u beslist de ATX2.0-12V- stekker op deze bus aansluiten, anders functioneert het moederbord eventueel niet juist. Verbindt alle apparatuur (loopwerken, ventilator enz.) met de bijpassende stroomstekkers. Verleg alle kabels in uw computer netjes en zorg er voor dat de kabels niet gekneusd of beschadigd kunnen worden. Bescherm de kabels tegen scherpe kanten en dat ze niet in de ventilator terecht kunnen komen. Gebruik kabelbinders om de kabels netjes vast te zetten. Controleer of de Power-toets van uw ATX-behuizing met de juiste aansluiting op het moederbord verbonden is (lees de documentatie van het moederbord). Door het inschakelen van de netschakelaar wordt de computer meestal niet ingeschakeld (eventueel kan dit in het BIOS van het moederbord ingesteld / geactiveerd worden)! Schroef de behuizing van de computer weer dicht en verbindt deze met de overige apparaten. Sluit de bijgeleverde netkabel aan op de bus van de netvoeding en verbind deze met een reglementair geaarde netstopcontact (230V~ /50 Hz). Schakel nu de netvoeding via de netschakelaar op de achterzijde in. Meestal wordt de computer nu nog niet gestart. Hiervoor moet u eerst kort op de Power-toets aan de voorzijde van uw ATX-behuizing drukken. Indien de computer niet correct opgestart wordt, moet u deze direct weer uitschakelen via de netschakelaar van de netvoeding en controleert u alle instellingen en kabelverbindingen. Denk er aan: voordat de behuizing voor een controle geopend mag worden moeten alle apparaten uitgeschakeld en afgekoppeld worden van de netspanning; trek de netstekker, zie boven! 6
6. Handhaving Schakel de netvoeding (of de computer waarin de netvoeding gemonteerd is) nooit gelijk in, als deze van een koude naar een warme ruimte gebracht wordt, omdat zich condenswater kan vormen. Het verbinden met de netspanning kan dan leiden tot het vernielen van de netvoeding / computer, bovendien bestaat het gevaar voor een levensgevaarlijke elektrische schok! Laat de netvoeding (en de computer waar de netvoeding ingebouwd is) eerst oningeschakeld op kamertemperatuur komen. Dit kan eventueel meerdere uren duren. Zorg er voor dat de netvoeding tijdens bedrijf voldoende kan ventileren. Plaats de computer niet naast een verwarmingslichaam en let erop, dat de achterkant van de computer niet te dicht aan een muur of meubelstuk staat. De computer met de ingebouwde netvoeding moet zo opgesteld worden, dat de lucht kan circuleren. U mag nooit voorwerpen (zoals een balpen, naalden, paperclips e.d.) door de ventilatie- en andere openingen steken, bij het aanraken van elektrische leidingen en aansluitingen bestaat er levensgevaar! Let bij het plaatsen van uw computer er op, dat de netkabel niet gekneusd of gekneld wordt. Als de netkabel beschadigd is moet u deze onmiddellijk vervangen, gebruik een nieuwe kabel met dezelfde technische gegevens. Repareer nooit een beschadigd netkabel! Vermijdt het gebruik op extreem koude of hete plaatsen. Het gebruik van de netvoeding is alleen toegestaan in droge binnenruimtes. Een contact met vochtigheid dient beslist vermeden te worden! Er bestaat het gevaar van een levensgevaarlijke elektrische schok! Vermijdt op de opstellingsplek of tijdens transport volgende ongunstige omgevingscondities: - nattigheid of te hoge luchtvochtigheid - extreme hitte of te lage temperaturen - stof en brandbare gassen, dampen of oplosmiddelen - sterke trillingen - sterke magneetvelden, bijv. in de buurt van machines of luidsprekers. Controleer voor elk gebruik het product op beschadigingen! Als het product beschadigd is mag u deze NIET op de netspanning aansluiten! Levensgevaarlijk! 7
Schakel de netvoeding via de ingebouwde netschakelaar uit als u de computer langere tijd niet gebruikt. In de standby-werking verbruikt de netvoeding ongeveer één Watt. Dit lijkt niet zo veel, maar op langere termijn zal dit toch oplopen tot een paar kilowatturen per maand wat dan "onnodig" verbruikt wordt. Trek de netstekker nooit aan het snoer uit het stopcontact, trek deze altijd aan de grijpvlakken van de stekker uit het stopcontact. Raak de netvoeding en de netkabel/ stekker niet met vochtige of natte handen aan! Er bestaat het gevaar van een levensgevaarlijke elektrische schok! 7. Onderhoud en schoonmaak Controleer regelmatig de technische veiligheid van de netvoeding bijv. op beschadiging van de netkabel of van de behuizing. Als er aangenomen kan worden dat gebruik zonder gevaar niet meer mogelijk is, dient u de netvoeding buiten werking te stellen en te beschermen tegen het per ongeluk in werking stellen door derden. U kunt aannemen dat gebruik zonder gevaar niet meer mogelijk is, als - het product beschadigd is, - het product niet meer werkt en - na lange tijd opgeslagen te zijn onder ongunstige omstandigheden of - na transport onder moeilijke omstandigheden. Voordat u het apparaat controleert of schoonmaakt moet u navolgende veiligheidsbepalingen in acht nemen: Er bevinden zich in de netvoeding geen enkele onderdelen welke u als gebruiker onderhouden moeten worden. Bij het openen van afdekkingen of het verwijderen van delen kunnen spanningvoerende delen blootgelegd worden. Voor een reiniging, onderhoud of reparatie moet daarom het apparaat van alle spanningsbronnen afgekoppeld worden, trek de netstekker.het uitschakelen via de netschakelaar is niet voldoende! Condensatoren in het apparaat kunnen nog geladen zijn, zelfs als het apparaat van alle spanningsbronnen losgemaakt is. Een reparatie mag alleen door een vakman uitgevoerd worden die met de daaraan verbonden gevaren resp. de betreffende voorschriften vertrouwd is. De ingebouwde zekering kan alleen met speciaal gereedschap vervangen worden. Probeer nooit dit zelf te doen, laat dit door een vakman uitvoeren. 8
Voor het schoonmaken van de buitenkant gebruikt u een schone, niet pluizende droge doek. Het stof op de netvoeding of op de ventilatieschubben kunt u met de stofzuiger verwijderen. 8. Afvalverwijdering Verwijder het onbruikbare product volgens de geldende wettelijke voorschriften. 9. Verhelpen van storingen Met de PC-ATX- schakelnetvoeding 300W heeft u een product aangeschaft dat opgebouwd is volgens de nieuwste techniek en veilig in gebruik is. Toch kunnen er storingen optreden. Daarom is hieronder beschreven, hoe u eventuele storingen zelf kunt verhelpen: Let op de veiligheidsopmerkingen! Probleem Geen functie Oplossing Is het apparaat ingeschakeld? Is het netkabel aan beide kanten correct ingestoken? Functioneert het netstopcontact juist? Zijn alle verbindingen binnen in de computer correct? Als de kabel van de harde schijf verkeert om is ingestoken kan de computer door een kortsluiting niet starten en de netvoeding werkt niet! Computer start niet op na het inschakelen van de netvoeding Als u een nieuwe computer opgebouwd heeft kunnen sommige moederborden niet starten wanneer de CPU-koeler te langzaam draait (bijv. als een CPU-koeler ingebouwd werd met geringe toerental i.v.m. geluidsontwikkeling). Tijdens het inschakelen van de netvoeding (via de netschakelaar aan de achterkant van de ATX-netvoeding) is er alleen een stand-by-spanning aanwezig. Pas als de Power-toets aan de voorkant van de computerbehuizing ingedrukt wordt schakelt de ATX-netvoeding in (mits de Power-toets juist met de desbetreffende aansluiting op het moederbord verbonden is). 9
10. Technische gegevens Ingangsspanning/ -frequentie: 230V/ 50Hz-wisselspanning Uitgangsspanning en uitgangsstroom (zie ook de opdruk op de netvoeding): Let beslist op de bovengenoemde beperkingen voor de afzonderlijke bedrijfsspanningen. Het is niet mogelijk alle stroommaxima met elkaar te gebruiken! Het vermogen in het +3.3V- en +5V-bereik mogen tezamen 180 W niet overschrijden! Spanningsaansluitingen (het aantal van de 5.25 - en 3.5 -stroomstekkers kan eventueel bij nieuwere versies gewijzigd zijn): - 7x 5,25" - 2x 3,5" - 1x ATX (voor moederbord) - 1x 4-polige ATX2.0-12V- stekker (alleen voor moederbord met overeenkomstige - aansluiting) Netschakelaar op de achterkant Een 80 mm- ventilator ingebouwd voor het afvoeren van de warmte Active PFC (Power-Factor-Correction) 10
11. Aansluitbezetting van de stekker a) ATX- stekker De kleuren van de afzonderlijke leidingen (bijv. PS ON en Power OK) kunnen eventueel afwijkend zijn) b) 5.25 - stekker +5V (rood) GND (zwart) GND (zwart) +12V (geel) c) 3.5 - stekker +12V (geel) GND (zwart) GND (zwart) +5V (rood) d) 4-polige ATX 2.0-12V- stekker +12V (geel) +12V (geel) GND (zwart) GND (zwart) 11
12. Tips en opmerkingen Zoals reeds eerder vermeld is de netvoeding na het uitschakelen via de Power-toets van de ATX-behuizing nog in de Standby-mode. De netvoeding is dus niet van de netspanning gescheiden! Net als bij een televisie die u via de afstandsbediening op stand-by kunt zetten. De netvoeding verbruikt in de standby-mode nog steeds stroom. Om energie te besparen moet de netvoeding dus via de netschakelaar uitgeschakeld worden, als u de computer niet gebruikt. Hetzelfde geldt ook voor alle andere apparatuur die op de computer aangesloten is, zoals de monitor, scanner, luidspreker en derg. Apparaten zonder een echte netschakelaar (bijv. sommige pc-luidsprekers, monitoren of ook alle apparaten met externe netvoeding/ stekkernetvoeding) kunnen via een meervoudige stekkerdoos via de aan-/ uitschakelaar van de netspanning gescheiden worden. Het standby-stroomverbruik van een compleet pc-systeem kan gemakkelijk 50W bereiken. Reeds na een dag is een kilowattuur (1 kwh) zinloos verbruikt en in warmte omgevormd. De kosten voor een meervoudige stekkerdoos met aan-/ uitschakelaar zijn daarom reeds na een jaar terugverdient. Het gezamenlijke inschakelen van alle verbruikers (pc, monitor, printer enz.) kan eventueel bijdragen dat de zekeringsautomaat voor het bijhorende stroomcircuit geactiveerd wordt, omdat de inschakelstroom te hoog is. Als dit gebeurt schakelt u eerst de schakelaar van de meervoudige stekkerdoos in en aansluitend achter elkaar de afzonderlijke apparaten. Bij het uitschakelen handelt u dan in omgekeerde volgorde, eerst de apparaten en daarnaar de stekkerdoos. Er zijn ook zogenoemde Power-manager waarmee de stekkerdozen afzonderlijk inen uitgeschakeld kunnen worden via de voorkant. Deze power-managers kunnen bijv. onder een monitor geplaatst worden. Inkjet printers moeten eerst via de aan-/ uitschakelaar van de printer uitgeschakeld worden voordat de netspanning bijv. via een meervoudige stekkerdoos uitgeschakeld kan worden. Anders kan de printer de printkop niet op parkpositie zetten en de sproeiers van de printkop kunnen dan uitdrogen! Sommige printers moeten steeds op de netspanning aangesloten blijven, omdat anders na het inschakelen van de netspanning via een meervoudige stekkerdoos de printer een extra reinigingsprocedure start. De kosten voor een onnodige inktverbruik komen dan vaak boven de stroombesparing. Let beslist op de beperkingen voor de max. stroomverbruik voor de afzonderlijke bedrijfsspanningen onder hoofdstuk 10 in deze gebruiksaanwijzing (zie eveneens de opdruk op de netvoeding)! 12
De netvoeding wordt bij overbelasting vernielt! Bovendien kunnen daardoor de aangesloten verbruiker beschadigd raken, bijv. het moederbord, harde schijf enz. Als uw moederbord een 4-polige ATX2.0-aansluiting heeft voor de +12V-spanning, verbindt dan beslist de netvoeding met deze aansluiting. Deze aansluiting dient voor een betere voeding voor de schakelingen op het moederbord (die de stroom/ spanning voor de CPU produceren) en voor een ontlasting van de +12Vleiding van de ATX-stroomstekker. 13