INVENTARISEREND VELDONDERZOEK ARCHEOLOGIE OEKEN EN BRUMMEN

Vergelijkbare documenten
INVENTARISEREND VELDONDERZOEK ARCHEOLOGIE OEKEN EN BRUMMEN

INVENTARISEREND VELDONDERZOEK ARCHEOLOGIE KONINGIN WILHELMINASTRAAT EN KONINGIN JULIANAPLEIN, HEDEL, MAASDRIEL

INVENTARISEREND VELDONDERZOEK ARCHEOLOGIE JAN WEITKAMPLAAN HARDENBERG

INVENTARISEREND VELDONDERZOEK ARCHEOLOGIE ZWALUWHOEVE HARDERWIJK

Westerkamp tussen nr. 17 en nr. 23 te Sellingen, gemeente Vlagtwedde Een Archeologisch Bureauonderzoek

INVENTARISEREND VELDONDERZOEK ARCHEOLOGIE NORG ESWEG

BUREAUONDERZOEK ARCHEOLOGIE MENALDUMERVAART OEVER EN KADE PROJECT

Colofon. ARC-Rapporten ARC-Projectcode 2008/028

INVENTARISEREND VELDONDERZOEK ARCHEOLOGIE EENDENPARKWEG ERMELO

4 Archeologisch onderzoek

Archeologisch onderzoek Kempenbergerweg

Bestemmingsplan Woltjer te Uithuizermeeden te Uithuizermeeden (gemeente Eemsmond) Een Archeologisch Bureauonderzoek

BUREAUONDERZOEK EN INVENTARISEREND VELDONDERZOEK - VERKENNENDE FASE EERBEEKSE ENK, EERBEEK

De Spinde, Hoofdstraat 2, te Dalen, gemeente Coevorden Een Archeologisch Bureauonderzoek

BRIEFRAPPORT INVENTARISEREND VELDONDERZOEK ARCHEOLOGIE HERMANAWEI 2 EN 4, MINNERTSGA

BUREAUONDERZOEK MOLENAKKERSTRAAT TE GEMERT

Beulakerweg 127 te Giethoorn, gem. Steenwijkerland (Ov.)

Heesch - Beellandstraat

Adviesdocument 768. Oranjerie landgoed Mattemburgh, gemeente Woensdrecht. Project: Projectcode: HOOM2. Opdrachtgever: Brabants Landschap

RAPPORT A I Archeologisch onderzoek aan de Graafweg 2c te Lopik, gemeente Lopik

Quick scan archeologie Vaartstraat Loonsevaert (perceel 2954), Kaatsheuvel gemeente Loon op Zand

INVENTARISEREND VELDONDERZOEK ARCHEOLOGIE NIEUW BUINEN

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

ARCHEOLOGISCH BUREAUONDERZOEK EN INVENTARISEREND BOORONDERZOEK - VERKENNENDE FASE KONINGSWEG ARNHEM

GEMEENTE WIERDEN ARCHEOLOGISCHE INVENTARISATIE EN VERWACHTINGSKAART

Pastoriepad 6 te Westerwijtwerd (gemeente Loppersum) Een Archeologisch Bureauonderzoek

Archeologisch booronderzoek Eefselerweg 13a te Lievelde, gemeente Oost Gelre (GLD)

MEMO. Projectgegevens

Quick scan archeologie De Horst Kaatsheuvel, gemeente Loon op Zand

RAAP-NOTITIE Plangebied Burloseweg Gemeente Winterswijk Archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek

Kerkstraat te Haren (gemeente Haren) Een Archeologisch Bureauonderzoek

8 QUICKSCAN 2017 ARCHEOLOGIE KLAVER Gemeente Horst aan de Maas

Diepswal 46 te Leek (gemeente Leek) Een Archeologisch Bureauonderzoek

Een archeologisch veldonderzoek door middel van megaboringen in het Natuurvriendenterrein aan de Roeghoornweg te Norg, gemeente Noordenveld (Dr.

Archeologie en cultuurhistorie Strijpsche Kampen

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Archeologisch booronderzoek voor het plangebied Utrechtseweg 82 te Zeist. K oen Hebinck

Ede, Roekelse Bos (gem. Ede)

Archeologisch booronderzoek Ommerweg 65-67, Zuidwolde, gemeente De Wolden (DR)

Bijlage 7: Archeologisch onderzoek

-Rapporten. Een archeologisch inventariserend veldonderzoek door middel van boringen aan de Glanerbruggeweg 75 te Enschede (O) ARC-Rapporten

Oude Amersfoortseweg 99 te Hilversum rapport 2022

Plangebied naast Warfhuisterweg 12 te Wehe-Den Hoorn (gemeente De Marne) Een Archeologisch Bureauonderzoek

Archeologisch onderzoek Geluidswal Spier

Archeologie Deventer Briefrapport 27. November Controleboringen Cellarius - De Hullu (project 494)

Hoofdweg 39 te Slochteren (gemeente Slochteren) Een Archeologisch Bureauonderzoek

PLAN VAN AANPAK Waarderend booronderzoek

Monumentenhuis Brabant bv

30 sept OU

ARCHEOLOGISCH BUREAUONDERZOEK BEPLANTINGEN ENSCHEDE - ZUID

Quickscan Inleiding Resultaten quickscan

Quickscan Archeologie. Forellenvisvijvers De Huif Aan de Uilenweg 2 Lelystad, gemeente Lelystad

Archeologisch bureau- en booronderzoek aan Kerkenweg 26 te Weiteveen, gemeente Emmen (DR)

Archeologisch onderzoek locaties Oranjehof en Appelgaard

6500 voor Chr. RAAP-NOTITIE 4478 Plangebied Noorderweg 27 te Noordwijk 3750 voor Chr. Gemeente Marum Archeologisch vooronderzoek: een verkennend veldo

Archeologisch booronderzoek Burgemeester De la Saussaye Briëtweg, De Wijk, gemeente De Wolden

INVENTARISEREND VELDONDERZOEK ARCHEOLOGIE BEULAKERPOLDER

Figuur 1. Resultaten onderzoek geprojecteerd op het Actueel Hoggtebestand Nederland (AHN).

Archeologisch bureau-en booronderzoek Zuiderzeestraatweg te Hattemerbroek, gemeente Oldebroek

Papendrecht, Westeind 25, gemeente Papendrecht (ZH). Archeologisch en cultuurhistorisch bureauonderzoek. Transect-rapport 528 (concept 1.

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Archeologisch bureauonderzoek over drie locaties in de gemeente Eersel. HOLL ANDIA reeks 186

Colofon. ARC-Rapporten ARC-Projectcode 2009/741

Larenseweg te Holten, gemeente Holten- Rijssen (Ov.)

RISICO-INVENTARISATIE DE WEID TE CASTRICUM

Een Archeologisch Bureauonderzoek voor het bestemmingsplan De Grift 3 in Nieuwleusen (gemeente Dalfsen, Overijssel). Figuur 1.

Plangebied Visvijvers te Gendt

Archeologietoets. locatie kerkstraat 57 Riel gemeente Goirle

Archeologisch booronderzoek voor het plangebied Ringbaan Noord-Maasstraat te Tilburg. Koen Hebinck

Waterberging Kruisstraat bij Musselkanaal (gemeente Stadskanaal) Een Archeologisch Bureauonderzoek

Bureau voor Archeologie. Plan van Aanpak booronderzoek Achterdijk 2-1, Arkel, gemeente Giessenlanden

RMB NOTITIE Quickscan archeologie Uden Eikenheuvelweg/Munterweg. Inleiding

Colofon. ARC-Rapporten ARC-Projectcode 2007/091

Archeologisch Inventariserend Veldonderzoek

Heerenveen, Centrum-West (Fr.) Een Inventariserend Archeologisch Veldonderzoek /12

Groenlo Hartreize II fase 3 rapport 335

Archeologisch inventariserend veldonderzoek door middel van bureau- en booronderzoek aan de Heemselerweg te Mariënvelde, gemeente Oost Gelre (Gld)

Transect-rapport 608. N348 Raalte-Ommen, Fase 1 en 2. Gemeente Raalte/Ommen (Ov.) Archeologisch Inventariserend Veldonderzoek (IVO; karterende fase)

Nieuw Delft veld 3 en 8 (westelijk deel)

Bijlage 11 bij toelichting Bestemmingsplan Verbreding N444 en reconstructie Nagelbrug, Voorhout

A-PDF Merger DEMO : Purchase from to remove the watermark

Archeologisch onderzoek Kanaalzone Hengelo

Libau, 4 januari Plangebied kampeerterrein aan de Pageplas te Stadskanaal Een Archeologisch Bureauonderzoek

Gramsbergen, Oostermaat 60 (Gemeente Hardenberg, Ov.) Een Inventariserend Archeologisch Veldonderzoek Steekproefrapport /01Z

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Archeologisch onderzoek De Berghorst te Enter Noord

Bureau voor Archeologie Rapport 273

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Goor, Bleekstraat (gemeente Hof van Twente, Ov.) Een Inventariserend Archeologisch Veldonderzoek Steekproefrapport /06

Archeologisch bureauonderzoek & inventariserend veldonderzoek, verkennende fase. Sportlaan, Heerjansdam, Gemeente Zwijndrecht, B&G rapport 899

Quick scan archeologie, gemeente Loon op Zand, Kaatsheuvel Van Heeswijkstraat / Horst

Archeologisch bureau- en booronderzoek Natuurbegraafplaats Nieuwehorne bij Heerenveen, gemeente Heerenveen (FR)

Eesterweg 48 te Doezum, gemeente Grootegast. Een Archeologisch Bureauonderzoek

Eelde, Zevenhuizerweg 19 Gemeente Tynaarlo (Dr.) Een Inventariserend Archeologisch Veldonderzoek. Steekproefrapport /26

Adviesdocument 434. Project: Adviesdocument, N.C.B.-laan te Veghel, gemeente Veghel. Projectcode: 14714VENCB. Opdrachtgever: Aveco de Bondt

Archeologisch bureauonderzoek Schijndel Wijbosch. ArcheoLogic rapport AL147

Plangebied Zijtak OZ 104 te Nieuw Amsterdam Gemeente Emmen Archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek

ArGeoBoor Archeologisch vooronderzoek & advies

Archeologische Quickscan. Uitbreiding zwembad t Bun Staartweg 30, Urk (gemeente Urk)

RAAP-NOTITIE Plangebied De Brink te Zuidlaren Gemeente Tynaarlo Archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek

Transcriptie:

INVENTARISEREND VELDONDERZOEK ARCHEOLOGIE OEKEN EN BRUMMEN GEMEENTE BRUMMEN 28 januari 2011 075304976:0.2 B01035.213607.0200/B01035.213608

Inhoud Samenvatting 3 1 Inleiding en onderzoekskader 5 1.1 Aanleiding onderzoek 5 1.2 Onderzoekslocatie 5 1.2.1 Afbakening plangebied 5 1.2.2 Huidige situatie en toekomstig gebruik 6 1.2.3 Onderzoeksdoel 7 2 Bureauonderzoek 8 2.1 Onderzoeksmethodiek bureauonderzoek 8 2.2 Bodem 8 2.3 Archeologisch onderzoek 9 2.4 Historisch onderzoek 9 2.5 Indicatieve Kaart van Archeologische Waarden (IKAW) 9 2.6 Archeologische monumenten kaart (AMK) 9 2.7 Archis II 9 2.8 Verwachtingsmodel bureaustudie 10 3 Veldonderzoek 11 3.1 Opzet 11 3.2 Resultaten 11 4 Conclusies en aanbevelingen 12 4.1 Conclusies 12 4.2 Aanbevelingen 12 Bijlage 1 Verklarende woordenlijst Bijlage 2 Bronnen Bijlage 3 Bodem en geomorfologie Bijlage 4 Bonnebladen Bijlage 5 IKAW Bijlage 6 AMK en waarnemingen Bijlage 7 Boorpuntenkaarten Bijlage 8 Boorstaten Colofon 075304976:0.2 ARCADIS 2

Samenvatting Aanleiding voor het onderzoek vormt de geplande sloop van huizen ten gunste van de bouw van nieuwe woningen aan de Voorsterweg in Brummen en de Buurtweg in Oeken. De bodemverstorende activiteiten die met de sloop- en bouwwerkzaamheden gepaard gaan, kunnen eventuele archeologische waarden in de bodem verstoren. Om deze archeologische waarden op te sporen is er een bureauonderzoek uitgevoerd. Uit het bureauonderzoek bleek dat er in beide plangebieden een esdek aanwezig is waar mogelijk archeologische resten onder aangetroffen kunnen worden afkomstig uit alle perioden tot aan de late middeleeuwen. Er geldt een algemene verwachting voor wat betreft het complextype. In het esdek worden waarden verwacht van de late middeleeuwen tot heden. Naar aanleiding van de uitkomsten van het bureauonderzoek is er een verkennend booronderzoek uitgevoerd, gericht op het aanwijzen van archeologisch kansarme en kansrijke zones binnen de twee plangebieden, door vast te stellen hoe dik het esdek is en of het bodemprofiel intact is. In plangebied Voorsterweg werd slechts in twee van de zes boringen een intact esdek aangetroffen. In twee boringen bleek het bodemprofiel gedeeltelijk te zijn verstoord. In boring 1 is een kleilaag aangetroffen. Dit is vermoedelijk een beeksediment dat is afgezet op het onderliggende dekzand. Omdat dit wijst op een natte locatie is bewoning onwaarschijnlijk. Echter, hier kan wel een dumpzone van een hoger gelegen nederzetting worden verwacht. De boring toont bovendien een 75 cm dik ophogingspakket (mogelijk een esdek) dat mogelijke archeologische resten heeft afgedekt en beschermd tegen bodemingrepen. Er werden in dit plangebied geen archeologische indicatoren gevonden. Voor plangebied Voorsterweg wordt daarom geconcludeerd dat ter hoogte van boringen 1, 5 en 6 een kansrijke locatie ligt. Het overige deel geldt als kansarm. In het plangebied aan de Buurtweg bleek in vijf van de zes boringen een esdek aanwezig te zijn. Slechts in één boring bleek het bodemprofiel te zijn verstoord (boring 11). Bovendien bevindt zich in 2 boringen onder het esdek een ontginningslaag. In één boring werden brokjes houtskool aangetroffen onder het esdek. Met uitzondering van het gebied rond boring 11 wordt het plangebied daarom als kansrijk aangemerkt. In het plangebied aan de Voorsterweg in Brummen geldt dat rond boringen 1, 5 en 6 kansrijke locaties zijn aangetroffen. Voor deze locaties wordt planaanpassing geadviseerd, om verstoring van de mogelijk aanwezige archeologische waarden te voorkomen. Indien planaanpassing niet mogelijk is, wordt geadviseerd proefsleuvenonderzoek uit te voeren op deze locaties. De kansarme locaties (rond boringen 2, 3 en 4) worden niet behoudenswaardig beschouwd en daarom wordt aanbevolen deze vrij te geven. Voor het plangebied aan de Buurtweg in Oeken geldt dat met uitzondering van het gebied rond boring 11 het plangebied als kansrijk wordt aangewezen. Voor het kansrijke gebied wordt planaanpassing geadviseerd, om verstoring van de mogelijk aanwezige archeologische waarden te voorkomen. Indien planaanpassing niet mogelijk is, wordt geadviseerd proefsleuvenonderzoek uit te voeren. Het deel van het plangebied rond boring 11 wordt niet behoudenswaardig geacht en zodoende luidt het advies om dit deel van het plangebied vrij te geven. 075304976:0.2 ARCADIS 3

De implementatie van deze aanbevelingen is afhankelijk van het oordeel van het bevoegd gezag van de gemeente Brummen. Wanneer onverhoeds toch archeologische waarden worden aangetroffen tijdens grondwerkzaamheden dan dient dit direct te worden gemeld aan het bevoegd gezag. 075304976:0.2 ARCADIS 4

1 HOOFDSTUK Inleiding en onderzoekskader 1.1 AANLEIDING ONDERZOEK Aanleiding voor het onderzoek vormt de geplande sloop van huizen ten gunste van de bouw van nieuwe woningen. De bodemverstorende activiteiten die met de sloop- en bouwwerkzaamheden gepaard gaan, kunnen eventuele archeologische waarden in de bodem verstoren. Dit onderzoek heeft als doel deze archeologische waarden op te sporen. Het onderzoek vormt onderdeel van de procedure. 1.2 ONDERZOEKSLOCATIE 1.2.1 Tabel 1.1 Objectgegevens AFBAKENING PLANGEBIED Het plangebied bestaat uit twee deelgebieden waarin geplande bodemverstorende ingrepen zullen plaatsvinden (zie tabellen 1.1 en 1.2 en afbeeldingen 1.1 en 1.2). Het eerste plangebied is gelegen aan de Buurtweg in Oeken en is ca 1 ha groot. Het tweede plangebied is gelegen op de hoek Voorsterweg/Weg naar de Wetten en is ca 1,25 ha groot. Voor het bureauonderzoek zal, voor zover van belang voor een beter begrip van de archeologie in het plangebied, een bredere zone worden bestudeerd; het studiegebied. Het studiegebied omvat een gebied van circa 500 m rondom het plangebied. Objectgegevens plangebied ARCADIS projectnummers B01035.213607 / B01035.213608 Projectnaam IVO Archeologie Oeken en Brummen Plaats Oeken en Brummen Toponiem Buurtweg Oeken en Voorsterweg Brummen Gemeente Brummen Provincie Gelderland Kaartblad 33G Oppervlakte onderzoeksgebied < 1 ha en 1.25 ha Onderzoeksmelding 43478 en 43480 Onderzoeken (gereedmelding) 34561 en 34560 Huidig gebruik Bebouwing en akkerland Archeoregio 2: Utrechts-Gelders zandgebied Bevoegd gezag Gemeente Brummen Uitvoeringsperiode onderzoek Januari 2011 Contactpersonen ARCADIS Eibert Dokter (projectleider) Fleur Buurmans, Wouter Ytsma (archeologie) Beheerder en plaats documentatie ARCADIS Nederland BV, locatie Apeldoorn. Na deponering: provinciaal depot. 075304976:0.2 ARCADIS 5

Tabel 1.2 RD-coördinaten onderzoekslocatie Coördinaten onderzoeksgebied X-coördinaat Y-coördinaat Centrumcoördinaten Buurtweg Oeken 207076 458555 Centrumcoördinaten Voorsterweg Brummen 207216 457273 Afbeelding 1.1 Plangebied Buurtweg Oeken in blauw. Afbeelding 1.2 Plangebied Voorsterweg Brummen in blauw. 1.2.2 HUIDIGE SITUATIE EN TOEKOMSTIG GEBRUIK Momenteel zijn beide plangebieden gedeeltelijk bebouwd. Een deel van de huidige bebouwing zal worden gesloopt, om plaats te maken voor nieuwbouw. 075304976:0.2 ARCADIS 6

1.2.3 ONDERZOEKSDOEL Het bureauonderzoek resulteert in een verwachtingsmodel omtrent de aard en locatie van eventueel aanwezige archeologische waarden. Het onderzoeksdoel van het booronderzoek is het toetsen en aanvullen van het verwachtingsmodel uit de bureaustudie. Het verkennend booronderzoek is gericht op het aanwijzen van archeologisch kansarme en kansrijke zones binnen het plangebied. Dit wordt gedaan door vast te stellen hoe dik het esdek is en of het bodemprofiel intact is. 075304976:0.2 ARCADIS 7

HOOFDSTUK 2 Bureauonderzoek 2.1 ONDERZOEKSMETHODIEK BUREAUONDERZOEK In het kader van het bureauonderzoek zijn diverse bronnen geraadpleegd. De belangrijkste categorieën zijn historische, geologische, geomorfologische en bodemkundige bronnen, alsmede (digitale) databestanden zoals de Archeologische Monumentenkaart (AMK), het ARCHeologisch Informatie Systeem II (Archis II), en de Indicatieve Kaart van Archeologische Waarden (IKAW). De gemeentelijke verwachtingskaart van de gemeente Brummen is nog niet officieel vastgesteld, en is zodoende in deze rapportage buiten beschouwing gelaten. Archis II is beschikbaar gesteld door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te Amersfoort. Archis II is het centrale databestand dat in Nederland het meest compleet voorhanden zijnde bestand inzake archeologische vondsten (waarnemingen) en monumenten is. Alle bekende behoudenswaardige terreinen/ monumenten in Nederland zijn weergegeven op de Archeologische Monumenten Kaart (AMK). De AMK onderscheidt terreinen van archeologische, hoge archeologische en zeer hoge archeologische waarde al dan niet beschermd. 2.2 BODEM In beide onderzoeksgebieden is een esdek aanwezig (bijlage 3), een in de middeleeuwen nieuwe tijd opgebrachte laag ter verbetering van de bodemvruchtbaarheid. Essen werden vaak opgeworpen op locaties die voorheen ook al in gebruik waren als nederzettingslocatie. Zodoende is de kans op het aantreffen van archeologische waarden onder het esdek vrij groot. Bovendien functioneert een esdek over het algemeen als een beschermende laag, waardoor archeologische waarden beter beschermd zijn gebleven tegen latere bodemingrepen. Volgens de geomorfologische kaart (bijlage 3) is het plangebied aan de Buurtweg gelegen op een hoge dekzandrug. Van oudsher verkoos men de hogere delen van het landschap om zich te vestigen, of om akkerbouw op te bedrijven. Alleen de noordwestelijke punt van het plangebied ligt op een vlakte. Direct ten zuiden van het plangebied zijn twee vennen gelegen. Op de geomorfologische kaart ligt op ongeveer 280 meter van het plangebied Voorsterweg een beekdal. 075304976:0.2 ARCADIS 8

2.3 ARCHEOLOGISCH ONDERZOEK Voor de verschillende archeologische perioden, zie tabel 2.1. Tabel 2.1 Tabel met de archeologische periodes. Bron: ABR. Periode Begin Einde nieuwe tijd 1.500 heden late middeleeuwen 1.050 1.500 vroege middeleeuwen 450 1.050 Romeinse tijd 12 v. Chr. 450 late ijzertijd 250 v. Chr. 12 v. Chr. midden ijzertijd 500 v. Chr. 250 v. Chr. vroege ijzertijd 800 v. Chr. 500 v. Chr. late bronstijd 1.100 v. Chr. 800 v. Chr. midden bronstijd 1.800 v. Chr. 1.100 v. Chr. vroege bronstijd 2.000 v. Chr. 1.800 v. Chr. laat neolithicum 2.850 v. Chr. 2.000 v. Chr. midden neolithicum 4.200 v. Chr. 2.850 v. Chr. vroeg neolithicum 5.300 v. Chr. 4.200 v. Chr. mesolithicum 8.800 v. Chr. 4.900 v. Chr. laat paleolithicum 35.000 v. Chr. 8.800 v. Chr. 2.4 HISTORISCH ONDERZOEK Op de Bonnebladen (1900) is te zien dat beide plangebieden destijds in gebruik waren als enk (akker), en dat beide gebieden onbebouwd waren (bijlage 4). 2.5 INDICATIEVE KAART VAN ARCHEOLOGISCHE WAARDEN (IKAW) Volgens de Indicatieve Kaart van Archeologische Waarden (IKAW) liggen beide onderzoeksgebieden in een zone met een hoge kans op het aantreffen van archeologische waarden (bijlage 5). Deze kans is grotendeels gebaseerd op de aanwezigheid van een esdek. 2.6 ARCHEOLOGISCHE MONUMENTEN KAART (AMK) In de directe omgeving van plangebied Buurtweg bevindt zich een AMK-terrein van hoge archeologische waarde (AMK-nr 484, CMA-nr. 12B-013, zie bijlage 6). Het betreft een terrein met een grafheuvel uit het neolithicum/de bronstijd. Uit de beschrijving blijkt dat de grafheuvel op een zandrug in het dekzandgebied ligt. Deze zandrug is niet op de geomorfologische kaart aangegeven. 2.7 ARCHIS II Voor beide plangebieden zijn geen waarnemingen of vondstmeldingen opgenomen in Archis II. Voor het studiegebied rondom beide plangebieden zijn daarentegen diverse waarnemingen bekend in Archis (bijlage 6). In het studiegebied rondom plangebied Buurtweg gaat het om drie waarnemingen. Waarneming 48508 betreft een vuurstenen bijl uit het midden van het neolithicum (3400 2850 v. Chr.). Waarneming 22410 betreft een veelheid aan aardewerk fragmenten uit de periode vroege - late middeleeuwen. Waarneming 18729 betreft een veelheid aan aardewerk en glazen objecten uit de late middeleeuwen. 075304976:0.2 ARCADIS 9

In het studiegebied rondom plangebied Voorsterweg zijn zes waarnemingen opgenomen in Archis II. Waarneming 7736 betreft acht aardewerk objecten uit de late middeleeuwen nieuwe tijd; drie ijzeren objecten (waaronder een slak en mogelijke schroeven) uit de late middeleeuwen nieuwe tijd; een stenen object (klopsteen/retouchoir) uit de ijzertijd; en een veelheid aan houtskoolresten uit de middeleeuwen nieuwe tijd. Waarneming 41824 betreft een grote hoeveelheid aardewerk objecten (aardewerk en pijpen/ pijpenkoppen/ pijperstelen) uit de late middeleeuwen nieuwe tijd. Waarneming 49600 betreft drie aardewerk objecten uit de bronstijd Romeinse tijd en een houtskoolfragment uit de bronstijd Romeinse tijd. Waarneming 49602 betreft een houtskoolfragment uit het neolithicum late middeleeuwen en uit vier aardewerk fragmenten uit dezelfde periode. Waarneming 60172 betreft 192 aardewerkfragmenten uit het neolithicum nieuwe tijd en drie vuursteenfragmenten uit het laat neolithicum midden bronstijd. Waarneming 410850 betreft zeer veel fragmenten huttenleem/verbrande leem uit de late middeleeuwen, drie fragmenten van een laat middeleeuwse kogelpot en een veelheid aan houtskoolfragmenten uit de late middeleeuwen. 2.8 VERWACHTINGSMODEL BUREAUSTUDIE Voor de beide plangebieden geldt dat de combinatie van een hoge dekzandrug met een esdek die is gelegen nabij vers water de kans op het aantreffen van archeologische waarden in het plangebied in hoge mate vergroot. Dit betekent dat de kans groot is dat in het plan- en studiegebied archeologische waarden aanwezig zijn. Hierbij geldt bovendien dat het esdek, de eventueel aanwezige archeologische resten mogelijk goed beschermd heeft tegen latere bodemverstoringen. In beide plangebieden bevinden zich onder het esdek mogelijk archeologische resten afkomstig uit alle de perioden tot aan de late middeleeuwen. Er geldt een algemene verwachting voor wat betreft het complextype. In het esdek worden waarden verwacht van de late middeleeuwen tot heden. Hierbij moet voor de vroegste perioden gedacht worden aan bewerkt vuursteen en houtskool. Mogelijke grondsporen uit deze perioden bestaan vooral uit ondiepe haardkuilen. Vanaf het neolithicum worden ook diepere grondsporen verwacht, die kunnen doorlopen tot diep in de Pleistocene grond. Uit deze perioden moet ook rekening worden gehouden met het aantreffen aardewerk, bouwmaterialen etc. De kans op het aantreffen van organisch materiaal is boven het grondwaterniveau beperkt. Een deel van beide plangebieden is momenteel bebouwd. Dit houdt in dat ondanks het feit dat zich in beide plangebieden een esdek bevindt de bodem onder de huidige bebouwing waarschijnlijk verstoord is. Mogelijk is de bodem tussen de bebouwing nog wel intact. 075304976:0.2 ARCADIS 10

HOOFDSTUK 3 Veldonderzoek 3.1 OPZET Een verkennend booronderzoek heeft tot doel kansarme en kansrijke zones in het plangebied aan te wijzen door te achterhalen of de lagen waarin archeologische waarden worden verwacht aanwezig en intact zijn. Het verkennend booronderzoek is uitgevoerd in januari 2011. Er is gewerkt conform de richtlijnen van de KNA 3.2. De boorpuntenkaarten zijn weergegeven in bijlage 7; de boorstaten worden beschreven in bijlage 8. Conform het plan van aanpak is er gewerkt met een standaard boorgrid van 6 boringen per hectare. In het plangebied aan de Voorsterweg (circa 1 ha groot) zijn zes boringen geplaatst. In het plangebied aan de Buurtweg (circa 1,25 ha groot) zijn zes van de acht geplande boringen uitgevoerd. De twee boringen die zijn komen te vervallen, bevonden zich op percelen waarvoor geen betredingstoestemming was. De boringen zijn uitgevoerd met een Edelmanboor met een boordiameter van 7 cm. De boringen zijn tot 30 cm in de onverstoorde C-horizont (Pleistoceen dekzand) gezet. Relevante lagen zijn laagsgewijs op indicatoren gezeefd op een zeef met een maaswijdte van 4 mm. In de volgende paragraaf zullen de resultaten van het booronderzoek per plangebied worden beschreven. 3.2 RESULTATEN In het plangebied aan de Voorsterweg is slechts in twee boringen een esdek aangetroffen (op basis van het bureauonderzoek was de verwachting dat er in het gehele plangebied een esdek zou liggen). Het betreft boring 5 (0 180 cm -mv.) en boring 6 (0 170 cm -mv.). Onder het esdek werd de onverstoorde C horizont aangetroffen. Het bodemprofiel in boring 3 en 4 bleek deels verstoord te zijn. In boring 1 is op een kleilaag een mogelijk esdek van 75 cm aangetroffen. In het plangebied zijn geen archeologische indicatoren aangetroffen. In het plangebied aan de Buurtweg is in vijf van de zes boringen een esdek aangetroffen (boringen 7, 8, 9, 10, 12). De enige boring zonder esdek (boring 11) laat een deels verstoord bodemprofiel zien. In boring 8 zijn brokjes houtskool aangetroffen (75 110 cm -mv.). In boring 8 zijn brokjes houtskool aangetroffen (75 110 cm -mv.). In boringen 8 en 9 bevindt zich onder het esdek bovendien een ontginningslaag. 075304976:0.2 ARCADIS 11

4 HOOFDSTUK Conclusies en aanbevelingen 4.1 CONCLUSIES Tijdens het booronderzoek werd in plangebied Voorsterweg slechts in twee van de zes boringen een intact esdek aangetroffen. In twee boringen bleek het bodemprofiel gedeeltelijk te zijn verstoord. In boring 1 is een kleilaag aangetroffen. Dit is vermoedelijk een beeksediment dat is afgezet op het onderliggende dekzand. Omdat dit wijst op een natte locatie is bewoning onwaarschijnlijk. Echter, hier kan wel een dumpzone van een hoger gelegen nederzetting worden verwacht. De boring toont bovendien een 75 cm dik ophogingspakket (mogelijk een esdek) dat mogelijke archeologische resten heeft afgedekt en beschermd tegen bodemingrepen. Er werden in dit plangebied geen archeologische indicatoren gevonden. Voor plangebied Voorsterweg wordt daarom geconcludeerd dat ter hoogte van boringen 1, 5 en 6 een kansrijke locatie ligt. Het overige deel geldt als kansarm. In het plangebied aan de Buurtweg bleek in vijf van de zes boringen een esdek aanwezig te zijn. Slechts in één boring bleek het bodemprofiel te zijn verstoord (boring 11). Bovendien bevindt zich in 2 boringen onder het esdek een ontginningslaag. In één boring werden brokjes houtskool aangetroffen onder het esdek. Met uitzondering van het gebied rond boring 11 wordt het plangebied daarom als kansrijk aangemerkt. 4.2 AANBEVELINGEN In het plangebied aan de Voorsterweg in Brummen geldt dat rond boringen 1, 5 en 6 kansrijke locaties zijn aangetroffen. Voor deze locaties wordt planaanpassing geadviseerd, om verstoring van de mogelijk aanwezige archeologische waarden te voorkomen. Indien planaanpassing niet mogelijk is, wordt geadviseerd proefsleuvenonderzoek uit te voeren op deze locaties. De kansarme locaties (rond boringen 2, 3 en 4) worden niet behoudenswaardig beschouwd en daarom wordt aanbevolen deze vrij te geven. Voor het plangebied aan de Buurtweg in Oeken geldt dat met uitzondering van het gebied rond boring 11 het plangebied als kansrijk wordt aangewezen. Voor het kansrijke gebied wordt planaanpassing geadviseerd, om verstoring van de mogelijk aanwezige archeologische waarden te voorkomen. Indien planaanpassing niet mogelijk is, wordt geadviseerd proefsleuvenonderzoek uit te voeren. Het deel van het plangebied rond boring 11 wordt niet behoudenswaardig geacht en zodoende luidt het advies om dit deel van het plangebied vrij te geven. 075304976:0.2 ARCADIS 12

De implementatie van deze aanbevelingen is afhankelijk van het oordeel van het bevoegd gezag van de gemeente Brummen. Wanneer onverhoeds toch archeologische waarden worden aangetroffen tijdens grondwerkzaamheden dan dient dit direct te worden gemeld aan het bevoegd gezag. 075304976:0.2 ARCADIS 13

BIJLAGE 1 Verklarende woordenlijst Geomorfologie Holoceen Mesolithicum Verklarende beschrijving van de vormen van het aardoppervlak in verband met de wijze van hun ontstaan. Meest recente geologische tijdvak van ongeveer 8.800 v. Chr. tot heden. Midden Steentijd (8.800 v. Chr. 5.300/4.900 v. Chr.) Neolithicum Nieuwe of Jonge Steentijd (5.300/4.900 v. Chr. 2.000 v. Chr.) Paleolithicum Oude Steentijd (tot 8.800 v. Chr.) Pleistoceen Podzolgrond Geologisch tijdvak van circa 2,3 miljoen jaar geleden tot het begin van het Holoceen (circa 8.800 v. Chr.). Het Pleistoceen wordt gekenmerkt door de vier bekende ijstijden. In Nederland geeft men de naam podzol aan gronden waarin een inspoelingshorizont (B) voorkomt, die is ontstaan door inspoeling van organische stof al dan niet tezamen met ijzer. 075304976:0.2 ARCADIS

BIJLAGE 2 Bronnen Archeologische kaarten en databestanden: Archeologische Monumenten Kaart (AMK), Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten (RACM), Amersfoort, 2008. Archeologisch Informatie Systeem II (Archis II), Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten (RACM), Amersfoort, 2005. Indicatieve Kaart van Archeologsiche Waarden 3 e generatie (IKAW), Rijksdienst voor Cultuurlandschap en Monumenten (RACM). Overige bronnen Archeologisch Basis Register (ABR), Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek (ROB), Amersfoort 1992. Nederlandse Archeologie, versie 3.2, Centraal College van Deskundigen, 2007. Veldhandleiding Archeologie, Archeologische leidraad 1, College voor de Archeologische Kwaliteit, Zoetermeer 2002. Spek, Th, 2004. Het Drentse Esdorpenlandschap. Een historisch-geografische studie. Thesis. Tol, A., et. al. Prospectief boren. Een studie naar de betrouwbaarheid en toepasbaarheid van booronderzoek in de prospectiearcheologie. RAAP-rapport 1000, 2004. 075304976:0.2 ARCADIS 15

BIJLAGE 3 Bodem en geomorfologie 075304976:0.2 ARCADIS 16

Bodemkaart 16-08-2010 207660 / 457676 Legenda pzg23 HUIZEN TOP10 ((c)tdn) Rhiende PLAATSNAMEN BODEM ((c)alterra) Associaties Brikgronden Bebouwing Dijk, bovenlandstrook Dikke eerdgronden Fluviatiele afz ouder pleistoceen Groeve, gegraven, mijnstort Kalksteenverweringsgronden Oude rivierkleigronden Overige oude kleigronden Ondiepe keileemgronden Leemgronden Zeekleigronden Mariene afz ouder pleistoceen Niet-gerijpte minerale gronden Oude bewoningsplaatsen Rivierkleigronden Kalkh lutumarme gronden Veengronden Moerige gronden Water, moeras Podzolgronden Kalkloze zandgronden Kalkhoudende zandgronden 0 100 m N Archis2 206821 / 456968

Bodemkaart 16-08-2010 207490 / 458934 Legenda chn21 bez23 bez23 Rn62C TOP10 ((c)tdn) BODEM ((c)alterra) Associaties Brikgronden Bebouwing Dijk, bovenlandstrook Dikke eerdgronden Fluviatiele afz ouder pleistoceen Groeve, gegraven, mijnstort Kalksteenverweringsgronden Oude rivierkleigronden Overige oude kleigronden Ondiepe keileemgronden Leemgronden Zeekleigronden Mariene afz ouder pleistoceen Niet-gerijpte minerale gronden Oude bewoningsplaatsen Rivierkleigronden Kalkh lutumarme gronden Veengronden Moerige gronden Water, moeras Podzolgronden Kalkloze zandgronden Kalkhoudende zandgronden PLAATSNAMEN zez23 0 100 m N Archis2 206651 / 458094

geomorfologische kaart 16-08-2010 207660 / 457676 2R5 Legenda HUIZEN L4 TOP10 ((c)tdn) GEOMORFOLOGIE ((c)alterra) Wanden Hoge heuvels en ruggen Terpen Hoge duinen Plateaus Terrassen Plateau-achtige vormen Waaiervormige glooiingen Niet-waaiervormige glooiingen Lage ruggen en heuvels Welvingen Vlakten Laagten Ondiepe dalen Matig diepe dalen Diepe dalen Water Bebouwing Overig (Dijken etc) PLAATSNAMEN Rhiende 0 100 m N Archis2 206821 / 456968

Geomorfologische kaart 16-08-2010 207490 / 458934 Legenda 3L5 TOP10 ((c)tdn) GEOMORFOLOGIE ((c)alterra) Wanden Hoge heuvels en ruggen Terpen Hoge duinen Plateaus Terrassen Plateau-achtige vormen Waaiervormige glooiingen Niet-waaiervormige glooiingen Lage ruggen en heuvels Welvingen Vlakten Laagten Ondiepe dalen Matig diepe dalen Diepe dalen Water Bebouwing Overig (Dijken etc) PLAATSNAMEN 3N5 3N5 0 100 m 2R2 N Archis2 206651 / 458094

BIJLAGE 4 Bonnebladen 075304976:0.2 ARCADIS 17

BIJLAGE 5 IKAW 075304976:0.2 ARCADIS 18

IKAW Voorsterweg Brummen 26-01-2011 207678 / 457652 Legenda TOP10 ((c)tdn) IKAW zeer lage trefkans lage trefkans middelhoge trefkans hoge trefkans lage trefkans (water) middelhoge trefkans (water) hoge trefkans (water) water niet gekarteerd PLAATSNAMEN PROVINCIES Rhienderen 0 100 m N Archis2 206757 / 456875

IKAW Buurtweg Oeken 26-01-2011 207548 / 458915 Legenda TOP10 ((c)tdn) IKAW zeer lage trefkans lage trefkans middelhoge trefkans hoge trefkans lage trefkans (water) middelhoge trefkans (water) hoge trefkans (water) water niet gekarteerd PLAATSNAMEN PROVINCIES 0 100 m N Archis2 206618 / 458131

BIJLAGE 6 AMK en waarnemingen 075304976:0.2 ARCADIS 19

AMK en waarnemingen Voorsterweg Brummen 26-01-2011 208575 / 458433 Legenda 12701 22410 15564 406809 49330 WAARNEMINGEN MONUMENTEN archeologische waarde hoge archeologische waarde zeer hoge archeologische waarde zeer hoge arch waarde, beschermd TOP10 ((c)tdn) bebouwd gebied doorgaande wegen bos bouwland weiland boomgaard/kwekerij heide zand begraafplaats water 49600 409501 overig bodemgebruik TOP10 ((c)tdn) Rhienderen PLAATSNAMEN PROVINCIES 410850 60172 49602 41824 7736 409503 28714 23124 0 500 m N Archis2 412197 205812 / 456102

AMK en waarnemingen Buurtweg Oeken 26-01-2011 207558 / 458905 Legenda WAARNEMINGEN MONUMENTEN archeologische waarde hoge archeologische waarde zeer hoge archeologische waarde zeer hoge arch waarde, beschermd TOP10 ((c)tdn) bebouwd gebied doorgaande wegen bos bouwland weiland boomgaard/kwekerij heide zand begraafplaats water overig bodemgebruik TOP10 ((c)tdn) 12702 18729 48508 PLAATSNAMEN PROVINCIES 0 100 m N Archis2 22410 206647 / 458136

BIJLAGE 7 Boorpuntenkaarten 075304976:0.2 ARCADIS 20

± 6 4 5 2 Voorsterweg 3 1 Weg naar de Wetten Infrastructuur, gebouwen, milieu Imagine the result Opdrachtgever: : Gemeente Brummen Project: : IVO Oeken Brummen Onderwerp : : Plangebied Voorsterweg Brummen 0 3,757,5 15 22,5 30 Meters Getekend : W.A. Ytsma Goedgekeurd : E.N. Akkerman Datum : 24/ 01 / 2011 Datum : 24-01-2011 Tekeningnummer : 01 Projectleider: W.A. Ytsma Schaal: 1 :750 Vestiging : Assen Bladformaat : A4 Arcviewproject: : oekbrum.mxd Projectnummer : Layoutnaam: A4 B02042.000128 Versie : 1

Kleine Vosstraat 12 0 510 20 30 40 Meters ± 11 Buurtweg 10 9 8 Infrastructuur, gebouwen, milieu Imagine the result Opdrachtgever: : Gemeente Brummen Project: : IVO Oeken Brummen Onderwerp : : Plangebied Buurtweg Oeken 7 Getekend : W.A. Ytsma Goedgekeurd : E.N. Akkerman Datum : 24/ 01 / 2011 Datum : 24-01-2011 Tekeningnummer : 01 Projectleider: W.A. Ytsma Schaal: 1 :750 Vestiging : Assen Bladformaat : A4 Arcviewproject: : oekbrum.mxd Projectnummer : Layoutnaam: A4 B02042.000128 Versie : 1

BIJLAGE 8 Boorstaten 075304976:0.2 ARCADIS 21

IVO Oeken Brummen Boorstaten Boring: 1 (207247,457246) Opnamedatum: 20-1-2011 0 (NAP 0) -50 0 Zand, matig siltig, zwak humeus, grijs/bruin,, Esdek Boring: 2 (207220,457264) Opnamedatum: 20-1-2011 0 (NAP 0) -50 0 20 Zand, matig siltig, zwak humeus, grijs/bruin, Bv Zand, matig siltig, zwak humeus, grijs/bruin,, Verstoord -100 75 Klei, sterk zandig, zwak siltig, zwak humeus, grijs/bruin, -100 75 Leem, grijs/bruin, keileem -150 130 155 Zand, zwak siltig, geel/bruin, C -150 155 Boring: 3 (207206,457243) Opnamedatum: 20-1-2011 0 (NAP 0) -50 0 Zand, sterk siltig, zwak humeus, donker grijs/bruin, verstoord, baksteen en puin Boring: 4 (207219,457294) Opnamedatum: 20-1-2011 0 (NAP 0) -50 0 30 Zand, matig siltig, zwak humeus, bruin/grijs, Bv Zand, sterk siltig, zwak humeus, geel/bruin, verstoord -100 100 120 Zand, zwak siltig, geel/bruin, C, met roestvlekken -100 80 110 Zand, zwak grindig, matig siltig, donker geel/bruin, C Boring: 5 (207197,457278) Opnamedatum: 20-1-2011 0 (NAP 0) 0 Zand, sterk siltig, zwak humeus, grijs/bruin,, esdek Boring: 6 (207200,457313) Opnamedatum: 20-1-2011 0 (NAP 0) 0 Zand, zwak grindig, matig siltig, zwak humeus, grijs/bruin,, esdek -50-50 -100-100 -150-150 -200 180 210 Zand, uiterst siltig, grijs/geel, C 170 190 Zand, zwak siltig, geel/bruin, C Pagina 1 van 2

IVO Oeken Brummen Boorstaten Boring: 7 (207088,458445) Opnamedatum: 20-1-2011 0 (NAP 0) 0 Zand, matig siltig, zwak humeus, bruin/grijs,, esdek Boring: 8 (207091,458487) Opnamedatum: 20-1-2011 0 (NAP 0) 0 Zand, matig siltig, zwak humeus, bruin/grijs,, esdek -50-50 -100 85 110 Zand, matig siltig, geel/grijs, C -100 a 75 110 Zand, matig siltig, geel/grijs, C Archeologie vondsten legenda: a: Houtskool, brokjes Boring: 9 (207084,458530) Opnamedatum: 20-1-2011 0 (NAP 0) 0 Zand, zwak grindig, matig siltig, zwak humeus, geel/grijs,, esdek Boring: 10 (207078,458567) Opnamedatum: 20-1-2011 0 (NAP 0) 0 Zand, matig siltig, zwak humeus, bruin/geel,, esdek -50-50 -100 85 95 Zand, zwak siltig, zwak humeus, bruin/geel,, ontginningslaag 130 Zand, matig siltig, geel/grijs, C -100 95 100 Zand, matig siltig, zwak humeus, bruin/geel,, ontginningslaag 130 Zand, zwak grindig, matig siltig, bruin, C Boring: 11 (207058,458620) Opnamedatum: 20-1-2011 0 (NAP 0) 0 Zand, zwak siltig, zwak humeus, bruin, Bv Boring: 12 (207051,458663) Opnamedatum: 20-1-2011 0 (NAP 0) 0 Zand, matig siltig, zwak humeus, bruin/grijs,, esdek -50 45 50 Zand, zwak siltig, bruin/geel, verstoord -50 80 Zand, zwak grindig, zwak siltig, geel/geel, C -100 85 110 Zand, matig siltig, geel/grijs, C Pagina 2 van 2

COLOFON INVENTARISEREND VELDONDERZOEK ARCHEOLOGIE OEKEN EN BRUMMEN OPDRACHTGEVER: GEMEENTE BRUMMEN STATUS: AUTEUR: F.R. Buurmans MA W.A. Ytsma MA Archeoloog Archeoloog GECONTROLEERD DOOR: Drs. E.N. Akkerman Senior Prospector VRIJGEGEVEN DOOR: Drs. E.N. Akkerman Senior Prospector 28 januari 2011 ISBN: 978-90-8958-198-3 ARCADIS NEDERLAND BV Zendmastweg 19 Postbus 63 9400 AB Assen Tel 0592 392 111 Fax 0592 353 112 www.arcadis.nl Handelsregister 9036504 ARCADIS. Alle rechten voorbehouden. Behoudens uitzonderingen door de wet gesteld, mag zonder schriftelijke toestemming van de rechthebbenden niets uit dit document worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, digitale reproductie of anderszins. 075304976:0.2 ARCADIS 22